Tygodniowy Przegląd Rynku Finansowego 10 sierpnia 2007 r. NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA Z RYNKÓW Ceny importu do USA wzrosły w lipcu o 1,5 proc., a bez cen paliw o 0,2 proc. Przeciętne wynagrodzenie w Polsce wzrosło w II kwartale o 8,9 proc. Aktywa TFI wzrosły w lipcu o 1,5 proc. (m/m) do 141,1 mld PLN instytucja INWESTYCJE GWARANTOWANE oprocentowanie wartość inwestycji netto na koniec okresu rodzaj oproc. Noble Bank 6,00% 104860 PLN stałe Toyota Bank Polska 5,80% 104698 PLN stałe AIG Bank Polska 5,60% 104536 PLN stałe Najwyżej oprocentowane lokaty terminowe w PLN, kwota 100 tys. na 36 miesięcy RYNEK WALUTOWY kursy NBP kupno sprzedaż USD/PLN 2,7369 2,7921 EUR/PLN 3,7444 3,8200 CHF/PLN 2,2857 2,3319 Tabela obowiązująca od dnia 10.08.2007 r. POLSKI RYNEK Można powiedzieć, że w szerszej perspektywie, nasz rynek walutowy wykazywał zdumiewającą odporność na zawirowania światowe. W skali tygodnia dolar podrożał raptem o 0,4 proc., do 2,76 PLN. Euro nawet staniało o 0,4 proc. do 3,774 PLN. Frank natomiast zyskał 0,2 proc. do 2,309 PLN. Ta statystyka to jednak tylko część prawdy o rynku, który przeżywał swoje wahania. Przede wszystkim na początku tygodnia złoty poważnie się umocnił i gdy wydawało się, że kryzys jest zażegnany, przyszły dwa ostatnie dni tygodnia, a wraz z nimi spadek złotego, który zjadł wcześniejszy wzrost. ZAGRANICZNE RYNKI Pisząc o perspektywie notowań euro/dolara nie można być niczego pewnym. Można jedynie poprzestać na stwierdzeniu, że od pięciu tygodni kurs euro konsoliduje się między 1,36-1,38 USD. Przy czym ta konsolidacja ma wyjątkowo nerwowy charakter, co może sugerować zmianę trendu (wzrostowego euro). Ale jak wspomniano nic pewnego o tej parze powiedzieć nie można. Jen na początku tygodnia silnie tracił, ale ostatnie dwa dni to wzrost jego popularności. Inwestorzy likwidowali pozycje carry trade, w efekcie jen zyskał w skali tygodnia 0,1 proc. do dolara i 0,9 proc. do euro. Rozpiętość wahań dochodziła do 3 proc. To tak jakby o giełdzie powiedzieć, że rozpiętość wahań indeksu wyniosła 15 proc. 1
RYNEK OBLIGACJI POLSKI RYNEK Choć na świecie obligacje cieszą się coraz większym uznaniem inwestorów, u nas ich rentowności wzrosły (a ceny spadły). Papiery 10-letnie dawały w piątek 5,58 proc. zysku, podczas gdy przed tygodniem było to o sześć punktów mniej. Trudno jednak powiedzieć o rodzimym rynku obligacji, że przeszła po nim burza. Widać to także po zmianie rynkowych stóp procentowych. Stopa trzymiesięczna WIBOR wzrosła wprawdzie w skali tygodnia o cztery punkty do 4,86 proc., ale w porównaniu do wahań na międzynarodowych rynkach, jest to ruch niemal niezauważalny. ZAGRANICZNE RYNKI Rentowność obligacji dziesięcioletnich gwarantowanych przez rząd amerykański wzrosła do 4,74 proc. wobec 4,66 proc. w środę i 4,72 proc. przed tygodniem. Rentowność obligacji rosła w miarę jak spadały ceny akcji, ale kłopoty sektora finansowego z pozyskaniem kapitału podniosły i rynkowe stopy procentowe i rentowność obligacji. W Europie oglądaliśmy podobny scenariusz. Na koniec tygodnia rentowność 10-letnich obligacji niemieckich wzrosła do 4,35 proc. z 4,32 proc. przed tygodniem. Inwestorzy szukają ochrony kapitału w obligacjach, choć krótkoterminowe stopy procentowe gwarantują już podobną stopę zwrotu. RYNKI AKCJI POLSKI RYNEK Piąty tydzień spadków na warszawskiej giełdzie zaczął się od niewielkich zwyżek, które trwały przez większą część poniedziałku, przez wtorek, do środowego otwarcia. Czwartek i piątek to już wyprzedaż akcji, niekiedy bez oglądania się na ceny. Najbardziej spadki odczuli posiadacze akcji średnich firm mwig spadł aż o 7,77 proc. i był to największy tygodniowy spadek od października 2000 roku. swig spadł o 6,6 proc., a WIG o 5,3 proc. Spółki z WIG20 tradycyjnie zachowały się najlepiej, choć to wątpliwe pocieszenie, bo indeks i tak stracił 4,51 proc. W Warszawie niezwykle rzadko zdarzały się serie spadków WIG, które trwałyby nieprzerwanie aż przez pięć tygodni (z reguły po czwartym następowało odbicie). Jesienią 2002 r. WIG spadał nieprzerwanie przez 10 tygodni z rzędu. W nadchodzącym tygodniu 39 proc. ankietowanych przez GPW analityków spodziewa się wzrostu WIG20, a 33 proc. jego spadku. 28 proc. uważa, że jego wartość nie zmieni się. ZAGRANICZNE RYNKI EUROPA Początek tygodnia upłynął na europejskich parkietach pod znakiem odreagowania spadków ostatnich tygodni, czemu pomogły również wzrosty za oceanem. Inwestorzy mieli powody do zadowolenia do czwartku, kiedy sytuacja odwróciła się o 180 stopni. W wyniku problemów z płynnością największy francuski bank- BNP Paribas zawiesił wypłaty z trzech swoich funduszy, co zmusiło ECB do interwencji w postaci otworzenia linii kredytowych na prawie 100 mld EUR. Największa interwencja w historii tej instytucji przeraziła inwestorów, uświadamiając im powagę sytuacji, co przerodziło się na załamanie na rynkach akcji, które potrwało do końca tygodnia. USA W mijającym tygodniu inwestorzy amerykańscy doczekali się odreagowania po trzech tygodniach spadków, jednak cieszyli się nim tylko przez trzy dni. Do czwartku główne indeksy zyskały ok. 4 proc., jednak negatywne wiadomości z Europy oraz złe informacje z własnego podwórka przełożyły się na kolejny czarny czwartek. Home Depot poinformował o obniżeniu ceny za jeden z jego oddziałów (co można przypisać problemom z uzyskaniem kapitału), a Goldman Sachs o problemach finansowych już drugiego z jego funduszy. Wraz z negatywnym sentymentem z Europy przełożyło się to na początek drugiej fali korekty (co potwierdziło piątkowe otwarcie na prawie procentowym minusie), która powinna przecenić indeksy w najbliższych tygodniach o ok. 10 proc. AZJA Główne indeksy w Azji podążały szlakiem wyznaczonym przez giełdę za oceanem. W pierwszej części tygodnia mieliśmy wzrosty, kiedy inwestorzy odreagowywali po spadkach z poprzednich tygodni. Na piątkowej sesji giełdy zała- 2
mały się po bardzo słabych dniach na giełdach w Europie i Stanach Zjednoczonych, a zyski z początku tygodnia inwestorzy musieli oddać z nawiązką. Co więcej, do przeceny azjatyckich spółek przyczynił się drożejący jen, który szkodzi największym eksporterom z tego regionu. EUROPA USA AZJA BUX -3,3% CAC40-2,5% FTSE100-2,1% DIJA -0,5% NASDAQ +0,1% S&P500 +0,1% HANG SENG -3,3% KOSPI -2,6% NIKKEI -1,3% Tygodniowe zmiany wartości indeksów na światowych giełdach, 10.08.2007 r. (godz. 16.30) RYNEK SUROWCÓW W mijającym tygodniu ceny surowców silnie spadły, podążając za przeceną na rynkach akcji. Ropa już w poniedziałek oddała bez walki poziom 75 USD i skierowała się w dół, aby w dalszej części tygodnia bronić się na poziomie o pięć dolarów niższym. W piątek o godz.16 za baryłkę typu brent płacono na londyńskiej giełdzie 69,50 USD. Taniejącej ropie nie przeszkodził nawet cotygodniowy raport, który pokazał spadek jej zapasów w Stanach. Równie silnie została przeceniona miedź, za którą w piątek na londyńskiej giełdzie płacono już 7.355 USD, co w porównaniu z końcem ubiegłego tygodnia jest spadkiem o 4 proc. Poza załamaniem na rynkach akcji, ten surowiec taniał dzięki rosnącym zapasom na londyńskiej giełdzie, które w środę podskoczyły o ponad 8 proc., czyli najwięcej od półtora roku. W tym tygodniu rynku nie zaskoczyły również żadne negatywne informacje o zakłóceniach produkcji, co przełożyło się na niską presję na wzrosty miedzi. Do środy cena złota zmieniała się nieznacznie, wahając się w okolicach 672 USD za uncję, jednak w czwartek spadła o 1,8 proc., w związku z silnym umocnieniem dolara w stosunku do euro. Poszukiwanie płynności na światowych rynkach sprawia, że inwestorzy nie są zainteresowani metalami szlachetnymi jako zabezpieczeniem przed korektą na rynkach akcji, a to negatywnie odbija się na cenie złota i srebra. W piątek o godz. 16 za jedną uncję obu metali płacono odpowiednio 668 USD i 12,80 USD. surowiec zmiana miedź -4,2% ropa naftowa -7,0% złoto -0,7% Tygodniowe zmiany wartości cen surowców na światowych giełdach, 10.08.2007 r. (godz. 16.30) 3
POLSKI RYNEK FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH tygodniowe wyniki rynku funduszy inwestycyjnych, 08.08.2007 r. rodzaj funduszy najlepszy fundusz* wynik akcji Noble Funds FIO Subfundusz Małych i Śr. Spółek 1,46% obligacji Skarbiec FIO Sub. Inst. Dłuż. Skarbiec Obligacji 0,33% rynku pieniężnego Millennium FIO Pieniężny 0,15% stabilnego wzrostu Pioneer Dochodu Mix 20 FIO 0,18% zrównoważone Skarbiec Sektora Nieruchomości FIO 0,99% akcji zagranicznych Pioneer Akcji Europejskich FIO 0,70% obligacji zagranicznych Pioneer Obligacji Dolarowych Plus FIO -0,64% Wyniki polskiego rynku funduszy inwestycyjnych, 7 dni roczne wyniki rynku funduszy inwestycyjnych, 08.08.2007 r. rodzaj funduszy najlepszy fundusz* wynik akcji PKO/Credit Suisse Akcji Małych i Śred. Spółek FIO 132,15% obligacji Skarbiec - Depozytowy FIO Dłuż. Pap. Wart. 7,51% rynku pieniężnego AIG FIO Rynku Pieniężnego 4,32% stabilnego wzrostu SEB FIO subfundusz SEB 4 Stabilnego Wzrostu 22,92% zrównoważone Lukas FIO subfundusz Lukas Dynamiczny Polski 33,49% akcji zagranicznych PKO/Credit Suisse Akcji Nowa Europa FIO 42,39% obligacji zagranicznych Arka Obligacji Europejskich FIO 1,02% Wyniki polskiego rynku funduszy inwestycyjnych, 12 miesięcy FINANSE OSOBISTE BEZPIECZNIEJ W FUNDUSZACH Światowe banki zawieszają wypłaty z funduszy inwestycyjnych. U nas to nie grozi. Klienci funduszy inwestycyjnych nie przestraszyli się korekty. Aktywa TFI w lipcu wzrosły o ponad 2,2 mld PLN, mimo spadków na giełdzie. To pozwala przypuszczać, że nie wycofywali pieniędzy z funduszy, a raczej korzystali z okazji, by dokonać tańszych zakupów. Ostatnie 30 dni na giełdzie to wyraźne spadki indeksów wskaźnik blue chipów WIG20 stracił ponad 8 proc., indeksy średnich i małych spółek, czyli mwig40 i swig80, po około 15 proc. Gorzej jeśli spadki potrwają jeszcze dłużej kolejny miesiąc przeceny małych i średnich spółek zdecydowanie bardziej zaniepokoiłby inwestorów, i wtedy łatwiej byłoby o paniczną reakcję. Tym bardziej, że nie wszyscy z nich pamiętają, że z funduszami wiąże się nie tylko ryzyko strat, ale również ograniczenia płynności. Artykuł 89 ustawy o funduszach inwestycyjnych mówi, że jeśli przez dwa tygodnie klienci wypłacą lub będą próbowali wypłacić więcej niż 10 proc. aktywów funduszu, to może on zawiesić wypłaty. I to nawet na dwa miesiące. Po tym czasie też nie musi odkupić od razu wszystkich jednostek, bo ma na to pół roku. Na szczęście dla inwestorów to ryzyko jest mniejsze niż jeszcze rok temu. 4
Po pierwsze w ciągu roku kilka towarzystw inwestycyjnych zdecydowało się zmienić statuty swoich funduszy małych i średnich spółek podnosząc limit aktywów, od którego można zawiesić zbywanie jednostek. I tak na przykład AIG TFI zwiększył swój limit ze 150 mln PLN na 600 mln PLN, a ING TFI z 200 na 500 mln PLN. Po drugie zwiększyła się również liczba takich funduszy utworzyły je w tym roku Skarbiec TFI, Millennium TFI, czy Noble Funds TFI. Wyższe aktywa funduszy powodują, że te 10 proc. liczymy od wyższej kwoty, i żeby zawiesić umarzanie jednostek, zlecenia musiałyby być większe. Wzrost aktywów wiąże się również z wyższymi kursami akcji spółek, które posiadają fundusze. Ten efekt w ostatnim roku był tak duży, że nie zniwelowały go jeszcze ostatnie spadki. 31.12.2006 31.07.2007 AIG FIO Małych i Średnich Spółek 300 698,4 DWS Polska FIO Top 25 Małych Spółek 340,9 418 ING FIO Średnich i Małych Spółek 284,1 1846,7 Millennium FIO Małych i Średnich Spółek - * 589,3 Pioneer Małych i Średnich Spółek Rynku Polskiego FIO 194,1 574,8 PKO/Credit Suisse Akcji Małych i Średnich Spółek FIO 74 398,3 PZU FIO Akcji Małych i Średnich Spółek 110,7 549,6 SKARBIEC Małych i Średnich Spółek FIO - * 312 Aktywa funduszy w mln PLN * fundusze, które powstały w ciągu tego roku. źródło: Analizy Online Nowe fundusze i kolejne wpłaty do już istniejących spowodowały, że większa liczba klientów korzysta z ich usług. Im jest ich więcej, tym mniejsze ryzyko, że aż tyle osób zdecyduje się na wycofanie pieniędzy. Większa liczba uczestników działa więc stabilizująco dla funduszy. Trzeba też pamiętać, że fundusze przygotowują się na taką ewentualność, i część środków trzymają w gotówce, czy w płynnych i bezpiecznych instrumentach. Teraz przy spadkach zapewne ich zasób gotówki jeszcze się zwiększył, więc możliwości reakcji na ruchy klientów są dużo większe. Nie można również zapominać, że dla towarzystwa, które pierwsze ogłosiłoby, że przestaje wypłacać pieniądze, byłaby to wielka plama na honorze. TFI będą się więc starały, by za żadne skarby nie dopuścić do takiej sytuacji. Kolejna rzecz, na którą warto zwrócić uwagę, to fakt, że nieco zwiększyła się płynność w sektorze małych i średnich spółek. Tegoroczne debiuty zasilały głównie ten sektor. Jeśli odliczymy dwóch dużych deweloperów, czyli Immoeast i LC Corp, to 40 mniejszych nowych spółek oferowało akcje za 5 mld PLN. Kolejny stabilizujący czynnik, to coraz szersza oferta funduszy parasolowych. Co prawda w zdecydowanej większości nie ma w nich funduszy małych i średnich spółek, ale są zwykłe fundusze akcji, często o niewielkich aktywach. Problem zawieszenia umorzeń teoretycznie również mógłby ich dotyczyć, bo niektóre z nich mają jeszcze dość niskie aktywa. Ustawa mówi jednak o wypłatach z funduszu, a nie z subfunduszu. W takim razie nawet gdyby klienci chcieli wycofać ponad 10 proc. środków z subfunduszu akcji, 5
to kwota ta zostanie odniesiona do aktywów całego funduszu, które przecież są dużo większe, nie będzie więc mowy o zawieszeniu wypłat pieniędzy. TYGODNIOWY PRZEGLĄD RYNKU FINANSOWEGO Wydarzenia, rynki walut, rynki obligacji, polski rynek akcji: Emil Szweda, Open Finance Zagraniczne rynki akcji, rynek surowców: Łukasz Mickiewicz, Open Finance Temat tygodnia: Mateusz Ostrowski, Open Finance Inwestycje gwarantowane, rynek funduszy inwestycyjnych: Elwira Rowicka, Open Finance 6