Bioakustyka #

Nazwa przedmiotu Bioakustyka Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod ECTS 13.0.0022 Zakład Oceanografii Fizycznej Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) prof. UG, dr hab. Natalia Gorska Studia wydział kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja semestr Wydział Oceanografii i Geografii Oceanografia drugiego stopnia stacjonarne wszystkie wszystkie 4 Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Formy zajęć Wykład Sposób realizacji zajęć zajęcia w sali dydaktycznej Liczba godzin Wykład: 15 godz. Liczba punktów ECTS 1 Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego Liczba punktów ECTS: 1 Łączna liczba godzin:25 - udział w wykładach: 15 - udział w egzaminie/zaliczeniu: 2 - udział w konsultacjach: 8 Cykl dydaktyczny Praca własna studenta Liczba punktów ECTS: 0 Łączna liczba godzin: 20 - przygotowanie do egzaminu/ zaliczenia: 5 - zajęcia o charakterze praktycznym: 15 2014/2015 letni Status przedmiotu fakultatywny (do wyboru) Metody dydaktyczne wykład z prezentacją multimedialną Język wykładowy polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne Sposób zaliczenia Zaliczenie na ocenę Formy zaliczenia Wykład - końcowe - uwzględnienie w ocenie zaliczeniowej: a. aktywności studenta na b. stosunku studenta do pracy oraz wykazanych przez niego postępów Podstawowe kryteria oceny Przy zaliczeniu przedmiotu weryfikowane są efekty w dziedzinie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych zgodnie z podaną poniżej tabelą Efekty uczenia się Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi A. Wymagania formalne Uczestnictwo w kursie z przedmiotu: Fizyka dla oceanografów. Warunek, niekonieczny, ale ułatwiający zrozumienie materiału: uczestnictwo w kursie z przedmiotu Wprowadzenie do akustyki morza (Kierunek Oceanografia, Studia I stopnia, III rok, 6 semestr). B. Wymagania wstępne Konieczna jest znajomość podstaw matematyki wyższej oraz podstaw fizyki Bioakustyka #13.0.0022 Strona 1 z 8

Cele 1. Przedmiot o charakterze zaawansowanym pozwoli studentom głębiej zrozumieć złożone zjawiska dotyczące generowania i odbierania fal akustycznych przez zwierzęta morskie. 2. Zademonstrowanie efektywności wykorzystania innowacyjnych zdalnych technik hydroakustycznych w badaniach biologicznych środowiska morskiego (zakres rozszerzony). 3. Zapoznanie studentów z możliwościami praktycznego wykorzystania innowacyjnych zdalnych technik hydroakustycz-nych do monitoringu środowiska morskiego w celu zrównoważonej eksploatacji jego zasobów biologicznych i efektywnego zarządzania (zakres rozszerzony). 4. Przekazanie wiedzy niezbędnej do przeprowadzenia badań przyrodniczych oraz efektywnego praktycznego wykorzystania technik hydroakustycznych (zakres rozszerzony). Treści programowe A. Problematyka wykładu A.1. Podstawy teoretyczne: absorpcja dźwięku w wodzie morskiej, rozprzestrzenianie się geometryczne, zjawiska falowe: interferencja fal, transformacja fal na granicy dwóch ośrodków, rozpraszanie na niejednorodnościach objętościowych, generowanie oraz detekcja fal akustycznych, zasada działania echosondy. A.2. Generowanie i odbieranie fal akustycznych przez zwierzęta morskie: rola fal akustycznych w funkcjonowaniu organizmów morskich, charakterystyki generowanych dźwięków, ultradźwięki i infradźwięki, próg detekcji, maskowanie i krytyczna szerokość pasma, mechanizmy generowania i odbierania dźwięków przez zwierzęta morskie, sonar biologiczny, wpływ środowiska na zjawisko odbierania oraz generowania dźwięków (wpływ źródeł dźwięków o dużej mocy, zanieczyszczenia morza przez szumy akustyczne), współczesne akustyczne techniki badań dźwięków o pochodzeniu biologicznym. A.3. Akustyka rybacka. Akustyka zooplanktonu: urządzenia hydroakustyczne stosowane do badań biologicznych: echosonda jednowiązkowa, sonar boczny, sonda wielowiązkowa, ADCP, anteny hydrofonów. Akustyczne obserwacje zachowania zwierząt morskich (rozkład przestrzenny, migracje dobowe i sezonowe i in.), akustyczne techniki szacowania biomasy ryb i zooplanktonu, akustyczna identyfikacja gatunków ryb i zooplanktonu. A.4. Akustyka bentosu: detekcja roślin podwodnych z zastosowaniem echosondy jednowiązkowej, sonaru bocznego oraz sondy wielowiązkowej; akustyczne szacowanie biomasy roślin bentosowych; akustyczna klasyfikacja habitatów bentosowych, akustyczne obserwacje fotosyntezy roślin podwodnych. A.5. Metodologia opracowania akustycznych technik badań flory i fauny morskiej. A.6. Badania akustyczne flory i fauny bałtyckiej: zadania, trudności, perspektywy. A.7. Wykorzystanie metod akustycznych w czynnej ochronie zasobów morskich. Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć : A.1. wykorzystywana podczas zajęć 1. Medwin H., 2005. Sounds in the Sea. From Ocean Acoustics to Acoustical Oceanography. Cambridge University Press, New York 2. MacLennan D. N., Simmonds E. John, 2005. Fishery Acoustics. Blackwell Science. 3. Lurton X., 2002. An Introduction to Underwater Acoustics. Principles and Applications, Springer Science and Business Media. LLC 4. Arthur N. Popper, A. D. Hawkins. 2012. The Effects of Noise on Aquatic Life. Springer Science and Business Media. LLC 5. Au, Whitlow W. L., Hastings, Mardi C. 2008. Principles of Marine Bioacoustics Series: Modern Acoustics and Signal Processing. Springer Science and Business Media. LLC A.2. studiowana samodzielnie przez studenta 1. Poszczególne rozdziały w pozycjach 1 5 z punktu A.1 2. http://www.dosits.org/animals/animalsandsoundsummary/3. 3. Wybrane artykuły naukowe polsko- i anglojęzyczne B. Literatura uzupełniająca 1. Clay C. S. and Medwin H., 1977. Acoustical Oceanography: Principles and Applications. Wiley, New York 2. Medwin H. and Clay C. S., 1998. Fundamentals of Acoustical Oceanography. Academic Press, Boston 3. Reynolds, J.E. III and Rommel, S.A. (eds.). 1999, Biology of Marine Mammals. Smithsonian Institution Press, Wash-ington D.C. 4. Nachtigall, P.E. and Moore, P.W.B. 1988. Animal Sonar: Processes and Performances. Plenum Press, New York, NY. 5. Wybrane artykuły naukowe polsko- i anglojęzyczne. Efekty uczenia się Wiedza Odniesienie do Kod efektu dla modułu efektów dla kierunku (stopień Opis efektu Sposób weryfikacji realizacji) dysponuje szczegółową W_1 K_W01++ wiedzą z zakresu nauk ścisłych związanych z Bioakustyka #13.0.0022 Strona 2 z 8

W_2 K_W02++ oceanografią niezbędną dla wyjaśniania oraz interpretacji zjawisk i procesów zachodzących w środowisku morskim (adekwatnie do studiowanej specjalności) (treści rozumie i prawidłowo opisuje złożone zjawiska fizyczne, biologiczne, chemiczne i geologiczne oraz procesy przyrodnicze zachodzące w środowisku morskim i strefie brzegowej mórz (treści rozumie i potrafi wyjaśnić prawa rządzące W_3 K_W03++ funkcjonowaniem ekosystemów morskich (treści W_4 W_5 K_W04++ K_W05+ w interpretacji zjawisk i procesów przyrodniczych zachodzących w morzach i oceanach konsekwentnie stosuje metodę naukową (treści analizuje i wybiera właściwe metody badawcze, ocenia błędy i niedoskonałości stosowanych metod A.1- W_6 K_W07++ ma pogłębioną, szczegółową wiedzę z zakresu nauk o morzu, którą jest w stanie Bioakustyka #13.0.0022 Strona 3 z 8

rozwijać i konstruktywnie stosować (treści potrafi wyjaśnić i analizować wzajemne powiązania miedzy W_7 K_W08++ zjawiskami i procesami zachodzącymi w środowisku morskim (treści zna i objaśnia pojęcia i terminy stosowane we W_8 K_W09++ współczesnej literaturze oceanograficznej (treści W_9 K_W10+++ potrafi przedstawić najnowsze kierunki rozwoju badań środowiska morskiego i aktualnie stosowane metody badawcze A.2- zna zaawansowane techniki, metody badawcze oraz narzędzia współcześnie W_10 K_W13++ wykorzystywane w pracy oceanografa w zależności od studiowanej specjalności (treści W_11 K_W14+ wyjaśnia i potrafi poprawnie stosować metodykę planowania badań środowiskowych A.5- Umiejętności Odniesienie do Kod efektu dla modułu efektów dla kierunku (stopień realizacji) Opis efektu Sposób weryfikacji Bioakustyka #13.0.0022 Strona 4 z 8

U_1 U_2 U_3 U_4 K_U01+ K_U02++ K_U03+ K_U04+ zna ograniczenia własnej wiedzy oraz umiejętności fachowych, wykazuje potrzebę, ciągłego dokształcania się i doskonalenia zawodowego (treści samodzielnie wyszukuje i biegle wykorzystuje literaturę z zakresu nauk o morzu w języku polskim A.1- czyta ze zrozumieniem specjalistyczne teksty naukowe w języku angielskim A.2- korzysta z dostępnych źródeł informacji, w tym z technologii informacyjnej, multimediów i zasobów Internetu, krytycznie oceniając wykorzystywane zasoby (treści sprawnie posługuje się elektronicznym dostępem do U_5 K_U05+ oceanograficznych czasopism i baz danych (treści U_6 U_7 K_U13+ K_U14+ potrafi dokonać syntezy i analizy poglądów własnych i innych autorów A.2- posiada umiejętność przygotowywania wystąpień ustnych o charakterze naukowym w Bioakustyka #13.0.0022 Strona 5 z 8

U_8 U_9 K_U17+ K_U19+ zakresie studiowanej specjalności, skutecznie wykorzystując różne środki komunikacji werbalnej (treści posiada umiejętność wystąpień w języku polskim i/lub języku angielskim w zakresie nauk o morzu, dotyczących zagadnień szczegółowych właściwych dla studiowanej specjalności (treści wykorzystuje zdobytą wiedzę oceanograficzną, samodzielnie planując i organizując własną karierę zawodową lub naukową, poszerza wiedzę w celu lepszego dostosowania się do rynku pracy (treści Kompetencje społeczne (postawy) Odniesienie do Kod efektu dla modułu efektów dla kierunku (stopień realizacji) Opis efektu Sposób weryfikacji K_1 K_K01+ zna ograniczenia własnej wiedzy oraz umiejętności fachowych, wykazuje potrzebę ciągłego dokształcania się i doskonalenia zawodowego (treści K_2 K_K02+ potrafi motywować innych do pogłębiania Bioakustyka #13.0.0022 Strona 6 z 8

K_3 K_K03+ zdobytej wiedzy A.1- potrafi współdziałać i pracować zespołowo, aktywnie przyjmując w grupie różne role, w tym funkcję kierowniczą (treści potrafi porozumiewać się ze specjalistami i K_4 K_K04+ niespecjalistami w sytuacjach związanych z pracą oceanografii (treści potrafi odpowiednio wyznaczać priorytety służące K_5 K_K05+ realizacji określonego przez siebie lub innych zadania (treści K_6 K_7 K_8 K_K06+ K_K07+ K_K09+ samodzielnie i skutecznie organizuje swoją pracę i krytycznie ocenia stopień jej zaawansowania A.1- podejmuje wyzwania naukowe stawiane przez przełożonego; wykazuje aktywność i odznacza się, wytrwałością oraz terminowością w realizacji indywidualnych i zespołowych działań (treści prawidłowo identyfikuje i, rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu oceanografa, Bioakustyka #13.0.0022 Strona 7 z 8

K_9 K_K10++ rozumie potrzebę refleksji na tematy etyczne i konieczność przestrzegania etyki zawodowej (treści programowe: A.3- systematycznie korzysta ze zbiorów literatury naukowej i popularnonaukowej w celu poszerzania i pogłębiania wiedzy,, potrafi dokonać wyboru literatury właściwej dla aktualnie opracowywanego tematu badawczego A.2- systematycznie aktualizuje wiedzę oceanograficzną K_10 K_K13++ celem rozpoznania najnowszych trendów badawczych (treści, K_11 K_K14+ zna i docenia praktyczne zastosowanie zdobytej wiedzy A.3- potrafi wykorzystywać posiadane K_12 K_K15+ kwalifikacje do działań związanych z inicjo-waniem i realizacją zadań zawodowych (treści, Kontakt oceng@univ.gda.pl Bioakustyka #13.0.0022 Strona 8 z 8