S Y LA BUS MODUŁU In f o r m acje o gólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Semestr studiów Nazwa modułu Liczba przypisanych punktów ECTS Formy prowadzenia zajęć Osoba odpowiedzialna za moduł Osoby prowadzące zajęcia Strona internetowa Język prowadzenia zajęć Mikrobiologia i immunologia Obowiązkowy Nauk o Zdrowiu Kosmetologia Nie dotyczy I stopień stacjonarne II letni 2 wykłady 30 godz.; ćwiczenia 10 godz.; Prof. dr hab. n. med. Barbara Dołęgowska /adres e-mail barbara.dolegowska@pum.edu.pl Prof. dr hab. n. med. Barbara Dołęgowska /adres e-mail barbara.dolegowska@pum.edu.pl Dr n med H. Masiuk Dr n med I.Wojciechowska-Koszko Dr n med M.Mnichowska-Polanowska Mgr M.Brzozowski Mgr A.Szcześniak http://www.pum.edu.pl/wydzialy/wydzial-lekarski/katedra-izaklad-mikrobiologii-i-immunologii Polski Strona 1 z 10
Informacje szczegółowe Cele modułu Wymagania wstępne w zakresie Wiedzy Umiejętności Kompetencji społecznych 1. Zapoznanie się z pozytywną i negatywną rolą drobnoustrojów dla człowieka oraz środowiska, w którym on żyje. 2. Poznanie najważniejszych cech bakterii, wirusów i grzybów chorobotwórczych dla człowieka oraz mechanizmów wzajemnego oddziaływania w układzie drobnoustrójgospodarz. 3. Umiejętność rozpoznawania i wykrywania zakażeń: objawy kliniczne, pobieranie próbek do badań mikrobiologicznych, interpretacja uzyskanych wyników. 4. Znajomość możliwości zapobiegania i zwalczania zakażeń (dezynfekcja, sterylizacja, antybiotykoterapia, szczepienia ochronne, kontrola zakażeń szpitalnych). 5. Bezpieczeństwo mikrobiologiczne kosmetyków i skażenia mikrobiologiczne surowców i produktów kosmetycznych 6. Podstawowe mechanizmy odpowiedzi immunologicznej nieswoistej i swoistej 7. Choroby infekcyjne skóry o podłożu bakteryjnym, grzybiczym i wirusowym 8. Choroby skóry o podłożu alergicznym i autoimmunologicznym, nowotworowym oraz wynikające z niedoborów odporności 9. Przeszczepy skóry Kompetencje na poziomie uzyskania zaliczenia z biologii w szkole średniej. Systematyczność, nawyk samokształcenia, praca w grupie Opis efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) numer efektu kształcenia NP.-MW01 NP.-MW02 NP.-MW03 Student, który zaliczył moduł (przedmiot) wie/umie/potrafi: Posiada wiedzę z zakresu mikrobiologii szczegółowej Zna zasady higieny i bezpieczeństwa pracy Zna budowę i funkcję układu odpornościowego SYMBOL (odniesienie do) EKK KW09 KW24 KW18 Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) TZ TZ E Strona 2 z 10
Wykład Zajęcia seminaryjne Ćw. laborat. Ćw. projektowe Ćwiczenia kliniczne Ćwiczenia Zajęcia praktyczne Bez nauczyciela NP.-MW04 NP.-MW05 NP.-MW06 NP.-MU01 NP.-MU01 NP.-MU02 NP.- Załącznik nr 3 do Zarządzenia Rektora PUM.. z dnia.2012 r. Zna podstawowe jednostki chorobowe skóry, skóry owłosionej i paznokci w zakresie niezbędnym dla kosmetologa Rozumie mechanizmy reakcji immunologicznej Zna zasady higieny i bezpieczeństwa pracy Potrafi ocenić wpływ czynników patogennych na stan czynnościowy organizmu Potrafi ocenić wpływ czynników patogennych na stan czynnościowy organizmu Potrafi badać wrażliwość drobnoustrojów na środki dezynfekcyjne i antyseptyczne oraz oceniać skuteczność dezynfekcji i sterylizacji oraz stosować wybrane metody kontroli mikrobiologicznej kosmetyków Jest świadom potrzeby ustawicznego doskonalenia zawodowego KW21 KW22 KW24 KU12 KU12 KU29 KK01 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć numer efektu kształcenia Symbol modułu lub Student, który zaliczył moduł (przedmiot) wie/umie/potrafi: E E E P P TZ TZ Forma zajęć dydaktycznych NP.-MW01 Posiada wiedzę z zakresu mikrobiologii szczegółowej NP.-MW02 Zna zasady higieny i bezpieczeństwa pracy NP.-MW03 NP.-MW04 Zna budowę i funkcję układu odpornościowego Zna podstawowe jednostki chorobowe skóry, skóry owłosionej i paznokci w zakresie niezbędnym dla kosmetologa Strona 3 z 10
NP.-MW05 Rozumie mechanizmy reakcji immunologicznej NP.-MU01 NP.-MU02 NP.- Potrafi ocenić wpływ czynników patogennych na stan czynnościowy organizmu Potrafi badać wrażliwość drobnoustrojów na środki dezynfekcyjne i antyseptyczne oraz oceniać skuteczność dezynfekcji i sterylizacji oraz stosować wybrane metody kontroli mikrobiologicznej kosmetyków Jest świadom potrzeby ustawicznego doskonalenia zawodowego Treść modułu (przedmiotu) kształcenia Symbol treści kształcenia TK 01-W TK 02-W TK 03-W TK 04-W Opis treści kształcenia X X Morfologia i fizjologia bakterii, wirusów i grzybów. Podstawy klasyfikacji i identyfikacji drobnoustrojów. Podstawowe grupy drobnoustrojów. Genetyka drobnoustrojów - znaczenie praktyczne. Flora fizjologiczna człowieka. Patogeneza zakażeń. Zakażenia dróg oddechowych, skóry i tkanek miękkich, krwi i CUN. Zakażenia dróg pokarmowych i moczowych. STD, zakażenia wewnątrzpłodowe i okołoporodowe TK 05-W Aktualne problemy antybiotykoterapii, wskazania i zasady racjonalnej terapii: pojęcie terapii empirycznej i celowanej, narastanie oporności, zmienność czynników etiologicznych zakażeń. Zakażenia szpitalne, patogeny alarmowe. TK 06-W TK 07-W TK 08-W Choroby infekcyjne skóry. Budowa skóry prawidłowej. Układ SALT (SIS). Flora fizjologiczna skóry. Wykwity pierwotne i wtórne. Zakażenia bakteryjne, wirusowe i grzybicze skóry Bezpieczeństwo mikrobiologiczne kosmetyków. Skażenia mikrobiologiczne surowców i produktów kosmetycznych Definicja produktów kosmetycznych. Ustawy i rozporządzenia dotyczące bezpieczeństwa Odniesienie do efektów kształcenia dla modułu NP.-MW01, NP.- NP.-MW02, NP.-MU02, NP.- NP.-MU02 Strona 4 z 10
kosmetyków. Kryteria czystości chemicznej i mikrobiologicznej kosmetyków oraz metody kontroli zgodności z tymi kryteriami zgodnie z polskimi normami. Zagrożenia związane z używaniem skażonych mikrobiologicznie produktów kosmetycznych. Podstawowe elementy i zasady działania układu immunologicznego. Odporność nieswoista komórkowa (fagocytoza, cytotoksyczność naturalna) i humoralna (działanie dopełniacza, interferonów, TK 09-W mediatory zapalne). Rola skóry w odporności wrodzonej.swoista odpowiedź immunologiczna komórkowa (limfocyty T) i humoralna (przeciwciała). Główne etapy swoistej odpowiedzi immunologicznej w przebiegu prezentacji antygenu. TK-10-W Diagnostyka immunologiczna chorób z manifestacją skórną. Film: Próby uczuleniowe. Oznaczanie białek dopełniacza: C3, C4, C1q metodą immunodyfuzji radialnej. Ocena funkcji komórek fagocytujących: test fagocytarny, test NBT. Wykonanie odczynu śródskórnego z histaminą. Wykrywanie przeciwciał w układowych chorobach tkanki łącznej metodą IF, ELISA oraz westernblot. Diagnostyka boreliozy: dwuetapowe badanie przeciwciał klasy IgM i IgG: test ELISA, test potwierdzający westernblot - demonstracja i interpretacja przykładowych wyników. Choroby skóry o podłożu alergicznym Reakcje nadwrażliwości: typ I alergia IgEzależna. Reakcje nadwrażliwości typu II - reakcje cytotoksyczne, cytolityczne. Reakcje nadwrażliwości typu III - reakcje z udziałem kompleksów immunologicznych. Reakcje TK 11-W nadwrażliwości typu IV odczyn tuberkulinowy, wyprysk kontaktowy. Choroby alergiczne pokrzywka, atopowe zapalenie skóry, wyprysk kontaktowy oraz podrażnienie (ortoergia) po kontakcie z kosmetykami. Nadzór w kosmetyce oraz jego systemy. Uwarunkowania skórnych chorób infekcyjnych o różnym podłożu (bakteryjnym, wirusowym, grzybiczym i pasożytniczym) z uwzględnieniem specyfiki skóry noworodka, TK 12-W niemowlęcia i małego dziecka, osoby dorosłej i starszej. Choroby skóry o podłożu autoimmunologicznym - przyczyny chorób autoimmunologicznych, patomechanizm oraz NP.-MW02, NP.-MW04 NP.-MW02, NP.-MW04, NP.- MU01, NP.-MU02, NP.- NP.-MW02, NP.-MW04, NP.- MU02, NP.- NP.-MW01, NP.-MW04, NP.- MU02, NP.- Strona 5 z 10
TK 13-W TK 14-W TK 15-W TK 01-ĆW ich leczenie. Choroby autoimmunizacyjne zawiązane z tkanką łączną (toczeń, twardzina), choroby pęcherzowe (pęcherzyca, pemfigoid). Zasady diagnostyki chorób autoimmunizacyjnych - wykrywanie przeciwciał w układowych chorobach tkanki łącznej metodą IIF, ELISA oraz WB. Immunoprofilaktyka zakażeń - szczepienia profilaktyczne i lecznicze, surowice odpornościowe. Kalendarz szczepień. Zakażenia wirusowe stanowiące zagrożenie w zawodzie: HIV, HBV, HCV, CMV, HIV; postępowanie poekspozycyjne - aktualne wytyczne. Podstawowe grupy bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych i ich chorobotwórczość: ziarenkowce Gram-dodatnie: gronkowce, paciorkowce, enterokoki; ziarenkowce Gramujemne: meningokoki, gonokoki; pałeczki Gram-dodatnie: maczugowce, listerie, prątki, promieniowce; laseczki z rodzaju Bacillus, Clostridium, pałeczki Gram(-): rodzina Enterobacteriaceae, pałeczki niefermentujące, przecinkowce, inne wybredne pałeczki Gramujemne; bakterie spiralne, beztlenowe, chlamydie, mykoplazmy, riketsje. Grzyby i wirusy chorobotwórcze dla człowieka Nadzór, kontrola i zapobieganie zakażeniom szpitalnym. Zespół, komitet ds. zakażeń szpitalnych. Rejestracja zakażeń szpitalnych. Dochodzenie epidemiologiczne w zakażeniach szpitalnych typowanie fenotypowe i genotypowe szczepów. Chemioterapia zakażeń bakteryjnych. Ogólna charakterystyka i podział substancji działających na drobnoustroje: antybiotyki beta-laktamowe, aminoglikozydy, chinolony, tetracykliny, makrolidy, linkozamidy, glikopeptydy i inne. Sposób, zakres, mechanizm działania w/w ze szczególnym uwzględnieniem ubocznego działania antybiotyków alergicznego, toksycznego, biologicznego. Aktualne problemy antybiotykoterapii narastanie oporności, zmienność czynników etiologicznych zakażeń, patogeny alarmowe. Wskazania i zasady racjonalnej terapii: pojęcie terapii empirycznej Film. Zakażenia wirusem HIV Charakterystyczne zmiany skórne w przebiegu niedoborów pierwotnych i wtórnych (mięsak Kaposiego, grzybicze zakażenia błon śluzowych w przebiegu zakażeń wirusem HIV). Zastosowanie testów NP.-MW01, NP.-MW03, NP.- MW04 NP.-MW01, NP.-MW02, NP.- NP.-MW02, NP.-MW04, NP.- MU01, NP.-MU02, NP.- Strona 6 z 10
immunologicznych/serologicznych w diagnostyce chorób z manifestacją skórną. Metody badania reakcji odpornościowych nieswoistych i swoistych. Metody oznaczania białek dopełniacza: immunodyfuzja radialna w oznaczaniu ilościowym składowych dopełniacza C3, C4, inhibitor C1q. Metody oceny funkcji komórek fagocytujących: test fagocytarny, test NBT. Diagnostyka immunologiczna w schorzeń alergicznych in vitro: oznaczanie całkowitego i swoistego IgE testy RIST i RAST, uwalnianie histaminy z bazofili, test degranulacji bazofilów, oznaczanie trypazy w surowicy. Testy skórne: punktowy (Prick), śródskórny, naskórkowy (płatkowy), odczyn tuberkulinowy Mantoux, dermografizm. Choroby nowotworowe skóry (czerniak). Przeszczepy skóry rodzaje przeszczepów, rodzaje odrzutów, leczenie immunosupresyjne TK-02-ĆW Opracowanie materiału w pracowni mikrobiologicznej,. Demonstracja wymazów, podłoży transportowych i pojemników do pobierania materiałów, bakterii i grzybów. Wykonanie preparatów bezpośrednich (plwocina, ropa, wymaz z pochwy), barwienie metodą Grama. Ocena wielkości i kształtu bakterii i grzybów w preparatach pokazowych barwionych metodą Grama. Ocena różnych form i cech wzrostu bakterii i grzybów na podstawowych podłożach stałych (kształt, rozmiar, zabarwienie kolonii, wzrost mgławicowy, ruch bakterii, rodzaje hemolizy na podłożu agarowym z krwią) i płynnych (zmętnienie) na podstawie różnych posiewów materiałów diagnostycznych (ropa, wymazy z dróg oddechowych, mocz, krew). Eksykator, anaerostat. Wykorzystanie cech biochemicznych i antygenowych w różnicowaniu drobnoustrojów: ocena niektórych testów diagnostycznych (koagulaza, Streptokit) oraz gotowych zestawów do różnicowania biochemicznego drobnoustrojów typu API. Posiewy ujemne i dodatnie + wypisany wynik: wymaz z nosa (nosicielstwo S.aureus), wymaz z gardła (angina paciorkowcowa), wydzielina ropna z czyraka (S.aureus), mocz (E.coli), kał (Salmonella enteritidis), plwocina (S.pneumoniae), krew (S.epidermidis zakażenie odcewnikowe), wydzielina z pochwy (rzeżączka, drożdżyca + preparaty), płyn mózgowo-rdzeniowy (N.meningitidis). Omówienie wyników badań różnych Strona 7 z 10
materiałów (fizjologia, patologia, nosicielstwo). Odczyt wrażliwości na antybiotyki (antybiogram, mykogram). Zakażenia szpitalne. Odczytanie wrażliwości na antybiotyki bakterii izolowanych z zakażeń szpitalnych - szczepy MRSA, WRE, HLAR, ESBL+. Przykłady analizy genetycznej szczepów MRSA i Klebsiella ESBL+. TK-03-ĆW Diagnostyka zakażeń bakteryjnych skóry Wykonanie preparatu ze skóry, zabarwienie metodą Grama, ocena mikroskopowa. Oglądanie preparatów bezpośrednich i hodowli z różnych materiałów klinicznych: ropa z czyraka, wydzielina z rany. Różnicowanie gronkowców i paciorkowców: ocena morfologii kolonii i typu hemolizy gronkowców i paciorkowców (hemolizujące, zieleniące, niehemolizujące), wykonanie testu na obecność katalazy i clamping factor, oglądanie testu probówkowego na obecność koagulazy, Ocena wyglądu kolonii różnych pałeczek Gram-ujemnych na podłożu MacConkeya, różnicowanie biochemiczne. Oglądanie preparatów i hodowli Propionibacterium acnes (z wykwitów zapalnych w trądziku), Actinomyces, Clostridium. Omówienie zasad odczytywania i interpretacji wyników antybiogramów wykonanych metodą dyfuzyjno-krążkową i E-testem. Omówienie zastosowania diagnostyki serologicznej i genetycznej Zasady pobierania i transportowania materiałów do badań serologicznych i genetycznych (z uwzględnieniem m.in. rzeżączki, chlamydiozy, HPV i kiły). Demonstracja testów serologicznych stosowanych w diagnostyce wirusologicznej, bakteriologicznej, grzybiczej: IF, ELISA, WB oraz metod genetycznych. Analiza wyników wirusologicznych BK, CMV, EBV, HINI; grzybiczych Candida, Aspergillus, bakteryjnych - Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, Chlamydia trachomatis, Borrelia spp, Helicobacter pylori, Mycobacterium tuberculosis. Dezynfekcja i sterylizacja Dezynfekcja, sterylizacja metody, zastosowanie. Kontrola procesu sterylizacji. Odczytanie wskaźników chemicznych i biologicznych kontrolujących procesy Strona 8 z 10
sterylizacji. Oglądanie płytek z działaniem promieni UV oraz posiewów palców, powierzchni, powietrza. Omówienie badania bakteryjnego zanieczyszczenia powietrza, powierzchni i sprzętu (metody: samoistna opadowa, z wymuszonym obiegiem powietrza). Ocena wykonanych posiewów z powierzchni, powietrza oraz odcisków palców Piśmiennictwo i pomoce naukowe 1. Mikrobiologia podręcznik dla pielęgniarek, położnych i ratowników medycznych P. Heczko 2. Dermatologia dla kosmetologów, Z Adamski, A Kaszuba 3. Podstawy immunologii W. Ptak, M.Ptak M. Szczepanik, PZWL 4. Immunologia Roitt, Brostoff, Male PZWL (nadwrażliwość, autoimmunologia, infekcyjna) 5. Dermatologia dla kosmetologów, Z Adamski, A Kaszuba 6. http://dziennikmz.mz.gov.pl/dum_mz/2014/72/akt.pdf - szczepienia Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] N S Średnia Godziny kontaktowe z nauczycielem 75 Przygotowanie do ćwiczeń 17 Czytanie wskazanej literatury 5 Przygotowanie do zaliczenia 10 Uwagi Sumaryczne obciążenie pracą studenta 107 Punkty ECTS za moduł 2 Metody oceniania np.: TZ test zaliczeniowy S sprawdzenie umiejętności praktycznych R raport D dyskusja wyników P prezentacja Inne PM- prezentacja multimedialna NP-MW nauki podstawowe mikrobiologia - wiedza NP-MU - nauki podstawowe mikrobiologia - umiejętności NP-MK- nauki podstawowe mikrobiologia - kompetencje Strona 9 z 10
Strona 10 z 10