dr Adam Salomon Spedycja ćwiczenia dot. LAYDAYS/LAYTIME dla 6 sem. TiL (stacjonarne)

Spedycja Podstawowy podręcznik do ćwiczeń i wykładów. A. Salomon, Spedycja - teoria, przykłady, ćwiczenia, Wyd. AM, Gdynia 2011. dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 2

SPEDYCJA program ćwiczeń. Liczenie czasu dozwolonego (laydays/laytime). Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 3

LAYDAYS/LAYTIME PORT ZAŁADOWANIA I WYŁADOWANIA obok nazwy portu umieszcza się informację: a.a. (always afloat) statek powinien wciąż pływać, nie osiadać na gruncie; n.a.a.b.s.a. (not always afloat but safe aground) możliwość bezpiecznego osiadania statku na gruncie; s.w., f.w., b.w. (sea, fresh, brackish water) rodzaje wody w porcie pod względem zasolenia, uwzględniane przy zanurzeniu statku; koszt przewidzianych holowań i przeciągań ponosi przewoźnik (zużyty czas nie jest wliczony w dozwolony okres na przeładunek). Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 4

LAYDAYS/LAYTIME GOTOWOŚĆ STATKU DO ZA/WYŁADUNKU (1/6) przewoźnik ma obowiązek zawiadamiania czarterującego/załadowcy o terminie przybycia statku i gotowości do załadunku (notification); Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 5

LAYDAYS/LAYTIME GOTOWOŚĆ STATKU DO ZA/WYŁADUNKU (2/6) Rodzaje zawiadomień: nota orientacyjna, przybliżona (approximate notice) zwana aprox, wysłana kilkanaście dni przed spodziewaną datę przybycia statku do portu nota definitywna (definite notice) zwana def, wysłana kilka dni przed spodziewaną datą przybycia statku do portu ETA (expected time of arrival) wysłana na 72, 48, 24 godziny przed spodziewaną datą i godziną wejścia statku do portu (jeżeli statek wejdzie do portu przed wysłaniem ETA to kapitan składa załadowcy 48-godzinną notę o spodziewanej gotowości statku do załadunku) Nota gotowości do załadunku (notice of rediness, NOR) składana w formie pisemnej załadowcy. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 6

LAYDAYS/LAYTIME GOTOWOŚĆ STATKU DO ZA/WYŁADUNKU (3/6) Nota gotowości do załadunku (notice of rediness, NOR) składana w formie pisemnej załadowcy: w wypadku charter berth, w którym wskazano nabrzeże po zacumowaniu statku w miejscu operacji załadunkowych i dokonaniu odprawy wejściowej, kiedy statek jest pod każdym względem gotów do załadunku (ready in every respect to load); jeżeli w czarterze nie podano nabrzeża załadunkowego, to wystarczy, że statek przybył do portu lub zgłosił się na wejściu do niego i jest pod każdym względem gotowy do załadunku, by kapitan mógł złożyć NOR. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 7

LAYDAYS/LAYTIME GOTOWOŚĆ STATKU DO ZA/WYŁADUNKU (4/6) Możliwości złożenia NOR: Within 24 hrs SHINC (Sundays, holidays included) każdego dnia o każdej porze; Within 24 hrs SHEX (Sundays, holidays excluded) w dni robocze o każdej porze; Within office hours SHEX w dni robocze w godzinach biurowych. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 8

LAYDAYS/LAYTIME GOTOWOŚĆ STATKU DO ZA/WYŁADUNKU (5/6) Procedura zgłaszania gotowości statku do wyładunku przewiduje: zawiadomienie odbiorcy o wyjściu statku z portu załadunkowego (sailing telegram); wysłanie ETA do odbiorcy na 48 i 24 godziny przed przybyciem statku do portu wyładunkowego; złożenie noty gotowości do wyładunku (NOR). Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 9

LAYDAYS/LAYTIME GOTOWOŚĆ STATKU DO ZA/WYŁADUNKU (6/6) laydays okres, w którym statek powinien przybyć do portu załadowania, jego pierwszy dzień zwany jest datą ładowania (loading date) a ostatni datą anulowania (cancelling date) stanowią granice czasowe dla rozpoczęcia załadunku statku. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 10

LAYDAYS/LAYTIME DOZWOLONY CZAS PRZEŁADUNKU może być podany jako uzgodniona liczba dni (laytime) lub dzienna norma przeładunkowa (daily rate); czas jest osobno wyznaczany (wyliczany) dla załadunku i wyładunku; możliwość określenia łącznego czasu na załadunek i wyładunek (reversible time). Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 11

LAYDAYS/LAYTIME DOZWOLONY CZAS PRZEŁADUNKU ZNACZENIE TERMINU DZIEŃ (1/4) Day (dzień) okres 24-godzinny biegnący od północy do północy; Running days, Consecutive days (dni bieżące) dni następujące kolejno po sobie każdego dnia bez żadnych przerw = kolejne dni kalendarzowe (24 godz.) bez odliczania niedziel i świąt; Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 12

LAYDAYS/LAYTIME DOZWOLONY CZAS PRZEŁADUNKU ZNACZENIE TERMINU DZIEŃ (2/4) Working days (dni robocze) dni, które nie są wyraźnie wyłączone z czasu dozwolonego i nie są świąteczne (za dzień liczy się tyle godzin pracy ile zwyczajowo lub ustawowo pracuje się w danym porcie) = tylko dni robocze i tylko ustawowy czas pracy; Working day of 24 consecutive hours (dzień roboczy o 24 kolejnych godzinach pracy) praca powinna odbywać się przez całą dobę; Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 13

LAYDAYS/LAYTIME DOZWOLONY CZAS PRZEŁADUNKU ZNACZENIE TERMINU DZIEŃ (3/4) Weather permitting (o ile pogoda pozwoli) = przy odpowiednich warunkach atmosferycznych = czas o niesprzyjającej pogodzie nie będzie wliczany do czasu dozwolonego; Weather working days dni robocze, w których przeładunek jest możliwy ze względu na stan pogody; Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 14

LAYDAYS/LAYTIME DOZWOLONY CZAS PRZEŁADUNKU ZNACZENIE TERMINU DZIEŃ (4/4) Per hatch per day (liczba ton na lukodobę) czas dozwolony oblicza się dzieląc całkowitą ilość ładunku przez iloczyn normy na lukodobę i liczby luków; Per working hatch per day/per workable hatch per day (dobowa norma przeładunkowa na pracującą/zdolną do pracy lukę) czas dozwolony oblicza się dzieląc największą ilość ładunku w jednej ładowni przez iloczyn normy na lukodobę i liczby luków do tej ładowni. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 15

LAYDAYS/LAYTIME DOZWOLONY CZAS PRZEŁADUNKU PODZIAŁ KOSZTÓW PRZEŁADUNKOWYCH net terms formuły ustalające sposób podziału kosztów: FIO (Free In and Out) koszt załadunku i wyładunku ponosi czarterujący; FIO and Stowed (lub FIO and Trimmed) czarterujący ponosi koszt załadunku i wyładunku (jak w FIO) oraz rozmieszczenia ładunku na statku (sztauerki lub trymerki); FAS (Free Alongside Ship) czarterującego obciążają koszty dostarczenia towaru do burty statku; FOB (Free on Board) czarterującego obciążają koszty dostarczenia towaru do burty statku (jak w FAS) oraz koszt załadunku na statek; FOB/FOB (Free on Board and Free off Board) czarterującego obciążają koszty załadunku na statek oraz koszty wyładunku ze statku; FOB and Stowed (lub FOB and Trimmed) czarterującego obciążają koszty załadunku na statek oraz koszty sztauerki (trymerki). FIO and Spot/Grab Trimmed przewoźnik nie ponosi kosztów przeładunku i mechanicznego trymowania za pomocą lądowych spustnic lub ładowarek chwytakowych; gross terms przewoźnik ponosi koszty przeładunku i sztauowania/trymowania. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 16

LAYDAYS/LAYTIME DOZWOLONY CZAS PRZEŁADUNKU PODZIAŁ KOSZTÓW PRZEŁADUNKOWYCH (GROSS TERMS) GROSS TERMS: przewoźnik obciążony kosztami związanymi z pierwszym otwarciem i ostatnim zamknięciem ładowni oraz przygotowanie osprzętu przeładunkowego; gdy zawarta jest gross terms to koszty każdego innego otwierania i zamykania ładowni oraz nadgodziny załogi zawsze obciążają przewoźnika. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 17

LAYDAYS/LAYTIME BIEG I ROZLICZENIE CZASU DOZWOLONEGO (1/5) rozpoczęcie liczenia czasu dozwolonego jest uwarunkowane złożeniem noty gotowości; rozpoczęcie liczenia następuje w momencie złożenia noty gotowości: o godzinie 13.00, jeżeli nota gotowości została złożona w godzinach biurowych przed południem: o godzinie 08.00 następnego dnia, jeżeli nota została złożona w godzinach biurowych po południu. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 18

LAYDAYS/LAYTIME BIEG I ROZLICZENIE CZASU DOZWOLONEGO (2/5) zastrzeżenie unless commenced earlier (chyba, że rozpoczęto wcześniej) czas dozwolony liczy się od faktycznego rozpoczęcia przeładunku; do czasu dozwolonego nie wlicza się przerw w przeładunku zaistniałych z winy przewoźnika oraz okresów wyłączonych odpowiednimi klauzulami; przerwy zawinione przez załadowcę/odbiorcę nie przerywają biegu czasu dozwolonego; Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 19

LAYDAYS/LAYTIME BIEG I ROZLICZENIE CZASU DOZWOLONEGO (3/5) demurrage (przestój) jeżeli przeładunek nie został ukończony w czasie dozwolonym i nadal jest prowadzony, okres przestoju przyjmuje się 14 dni i oblicza go według bieżących dni (running days) i godzin wyłącznie przerw spowodowanych przyczynami zachodzącymi wyłącznie po stronie przewoźnika, za czas przestoju czarterujący zobowiązany jest zapłacić przewoźnikowi uzgodnioną stawkę przestojowego; Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 20

LAYDAYS/LAYTIME BIEG I ROZLICZENIE CZASU DOZWOLONEGO (4/5) za czas zaoszczędzony przewoźnik płaci czarterującemu premię za pośpiech (despatch), premia za pośpiech (despatch money) stanowi przeważnie połowę stawki przestojowego (despatch half demurrage); demurrage payment stawka przestojowego, określana jest zwykle na poziomie dobowych kosztów stałych (pośrednich); detention of vessel przetrzymanie statku, przekroczenie z winy czarterującego dopuszczalnego okresu przestoju, czarterujący płaci odszkodowanie przewoźnikowi (50-100% wyższe od stawki przestojowego damages for detention); Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 21

LAYDAYS/LAYTIME BIEG I ROZLICZENIE CZASU DOZWOLONEGO (5/5) statement of facts zestawienie faktów, sporządzane przed wyjściem statku z portu, stanowi chronologiczny zapis wszystkich zaszłości w czasie od zgłoszenia się statku na redzie do jego wyjścia z portu; rozliczenie czasu dozwolonego na przeładunek polega na dokonaniu bilansu czasy faktycznego zużytego (po odliczeniu przerw) i czasu dozwolonego oraz określenie przestoju lub czasu zaoszczędzonego (sporządzane na formularzu time sheet pozwala na finansowe rozliczenie się stron z wykonania umowy). Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 22

LAYDAYS WYZNACZANIE CZASU DOZWOLONEGO ZADANIE 1A Zad 1A. Znając rozkład wyładunku, przeładunku i załadunku na drobnicowiec uniwersalny Adam Mickiewicz z tabeli 1A (przy klauzuli: Despatch half demurrage, despatch = 1000 USD) oraz klauzuli SHINC Sundays and Holidays Included) wyznaczyć czas dozwolony dla statku oraz podać kwotę despatch/demurrage, jeżeli norma wyładunkowa wynosi 200 ton / godz., a norma załadunkowa wynosi 300 ton / godz. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 23

LAYDAYS WYZNACZANIE CZASU DOZWOLONEGO ROZWIĄZANIE ZADANIA 1A (1/3) WYŁADUNEK: Razem do wyładowania 13200925 kg = 13201 ton Norma wyładunkowa: 200 ton/godzinę Wyznaczenie liczby godzin ile statek mógł stać pod wyładunkiem: 13201 ton / 200 ton na godzinę = 66 godzin. Wyznaczenie liczby godzin ile statek stał rzeczywiście pod wyładunkiem: 15 + 24 + 8 = 47 godz. PER SALDO (wył.): 19 godzin zaoszczędzone (do zapłaty portowi). Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 24

LAYDAYS WYZNACZANIE CZASU DOZWOLONEGO ROZWIĄZANIE ZADANIA 1A (2/3) ZAŁADUNEK: Razem do załadowania 14333210 kg = 14333,3 ton Norma załadunkowa: 300 ton/godzinę Wyznaczenie liczby godzin ile statek mógł stać pod załadunkiem: 14333,3 ton / 300 ton na godzinę» 48 godzin. Wyznaczenie liczby godzin ile statek stał rzeczywiście pod załadunkiem: 16 + 24 + 24 = 64 godz. PER SALDO (zał.): 16 godzin za długa obsługa (do zapłaty statkowi). Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 25

LAYDAYS WYZNACZANIE CZASU DOZWOLONEGO ROZWIĄZANIE ZADANIA 1A (3/3) Statek zaoszczędził 19 godzin na wyładunku (mógł stać 66 godzin, natomiast stał faktycznie 47 godzin), natomiast stracił 16 godzin na załadunku (mógł stać 48 godzin, lecz stał 64 godziny). Wynika z tego, że statek zaoszczędził per saldo 3 godziny i zapłaci za przyspieszenie operacji wy/załadunkowych: 3/24 1000 USD = 125 USD. Odp. 1A: Ostatecznie port otrzyma : 125 USD Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 26

LAYDAYS WYZNACZANIE CZASU DOZWOLONEGO ZADANIE 2A Zad 2A. Znając rozkład wyładunku, przeładunku i załadunku na drobnicowiec uniwersalny Adam Mickiewicz z tabeli 1A (przy klauzuli: Despatch half demurrage, despatch = 1000 USD oraz klauzuli SHEX Sundays and Holidays Excepted) wyznaczyć czas dozwolony dla statku oraz podać kwotę despatch/demurrage, jeżeli norma wyładunkowa wynosi 200 ton / godz., a norma załadunkowa wynosi 300 ton / godz. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 27

LAYDAYS WYZNACZANIE CZASU DOZWOLONEGO ROZWIĄZANIE ZADANIA 2A (2/3) ZAŁADUNEK: Razem do załadowania 14333210 kg = 14333,3 ton Norma załadunkowa: 300 ton/godzinę Wyznaczenie liczby godzin ile statek mógł stać pod załadunkiem: 14333,3 ton / 300 ton na godzinę» 48 godzin + 24 godziny (niedziela)» 72 godz. Wyznaczenie liczby godzin ile statek stał rzeczywiście pod załadunkiem: 16 + 24 + 24 = 64 godz. PER SALDO (zał.): 8 godzin zaoszczędzone (do zapłaty portowi). Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 29

LAYDAYS WYZNACZANIE CZASU DOZWOLONEGO ROZWIĄZANIE ZADANIA 2A (3/3) Statek zaoszczędził 19 godzin na wyładunku (mógł stać 66 godzin, natomiast stał faktycznie 47 godzin) oraz 8 godzin na załadunku (mógł stać 72 godziny, lecz stał 64 godziny). Wynika z tego, że statek zaoszczędził per saldo 27 godzin i zapłaci za przyspieszenie operacji wy/załadunkowych: 27/24 1000 USD = 1125 USD. Odp. 2A: Ostatecznie port otrzyma : 1125 USD Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 30

LAYDAYS WYZNACZANIE CZASU DOZWOLONEGO ZADANIE 3A Zad 3A. Znając rozkład wyładunku, przeładunku i załadunku na drobnicowiec uniwersalny Adam Mickiewicz z tabeli 1A (przy klauzuli: Despatch half demurrage, despatch = 1000 USD oraz klauzuli Sundays and holidays excepted even if used both ends) wyznaczyć czas dozwolony dla statku oraz podać kwotę despatch/demurrage, jeżeli norma wyładunkowa wynosi 200 ton / godz., a norma załadunkowa wynosi 300 ton / godz. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 31

LAYDAYS WYZNACZANIE CZASU DOZWOLONEGO ROZWIĄZANIE ZADANIA 3A (3/3) Statek zaoszczędził 19 godzin na wyładunku (mógł stać 66 godzin, natomiast stał faktycznie 47 godzin) oraz 8 godzin na załadunku (mógł stać 72 godziny, lecz stał 64 godziny). Wynika z tego, że statek zaoszczędził per saldo 27 godzin i zapłaci za przyspieszenie operacji wy/załadunkowych: 27/24 1000 USD = 1125 USD. Odp. 3A: Ostatecznie port otrzyma : 1125 USD Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 34

LAYDAYS WYZNACZANIE CZASU DOZWOLONEGO ZADANIE 4A Zad 4A. Znając rozkład wyładunku, przeładunku i załadunku na drobnicowiec uniwersalny Adam Mickiewicz z tabeli 1A (przy klauzuli: Despatch half demurrage loading only, despatch = 1000 USD oraz klauzuli Sundays and holidays excepted wyznaczyć czas dozwolony dla statku oraz podać kwotę despatch/demurrage, jeżeli norma wyładunkowa wynosi 200 ton / godz., a norma załadunkowa wynosi 300 ton / godz. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 35

LAYDAYS WYZNACZANIE CZASU DOZWOLONEGO ROZWIĄZANIE ZADANIA 4A (1/3) WYŁADUNEK: Przy klauzuli Despatch half demurrage loading only, patrzymy tylko na port załadunkowy. Port wyładunkowy nas nie interesuje. PER SALDO (wył.): 0 godzin zaoszczędzone (do zapłaty portowi). Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 36

LAYDAYS WYZNACZANIE CZASU DOZWOLONEGO ROZWIĄZANIE ZADANIA 4A (3/3) Statek zaoszczędził 0 godzin na wyładunku (nie trzeba tego punktu liczyć) oraz 8 godzin na załadunku (mógł stać 72 godziny, lecz stał 64 godziny). Wynika z tego, że statek zaoszczędził per saldo 8 godzin i zapłaci za przyspieszenie operacji wy/załadunkowych: 8/24 1000 USD = 333,33 USD. Odp. 4A: Ostatecznie port otrzyma : 333,33 USD Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 38

LAYDAYS WYZNACZANIE CZASU DOZWOLONEGO ZADANIE 5A Zad 5A. Znając rozkład wyładunku, przeładunku i załadunku na drobnicowiec uniwersalny Adam Mickiewicz z tabeli 1A (przy klauzuli: Despatch half demurrage, despatch = 1000 USD oraz klauzuli Sundays and holidays excepted unless used) wyznaczyć czas dozwolony dla statku oraz podać kwotę despatch/demurrage, jeżeli norma wyładunkowa wynosi 200 ton / godz., a norma załadunkowa wynosi 300 ton / godz. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 39

LAYDAYS WYZNACZANIE CZASU DOZWOLONEGO ROZWIĄZANIE ZADANIA 5A (2/3) ZAŁADUNEK: Razem do załadowania 14333210 kg = 14333,3 ton Norma załadunkowa: 300 ton/godzinę Wyznaczenie liczby godzin ile statek mógł stać pod załadunkiem: 14333,3 ton / 300 ton na godzinę» 48 godzin. Wyznaczenie liczby godzin ile statek stał rzeczywiście pod załadunkiem: 16 + 24 + 24 = 64 godz. PER SALDO (zał.): 16 godzin za długa obsługa (do zapłaty statkowi). Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 41

LAYDAYS WYZNACZANIE CZASU DOZWOLONEGO ROZWIĄZANIE ZADANIA 5A (3/3) Statek zaoszczędził 19 godzin na wyładunku (mógł stać 66 godzin, natomiast stał faktycznie 47 godzin), natomiast stracił 16 godzin na załadunku (mógł stać 48 godzin, lecz stał 64 godziny). Wynika z tego, że statek zaoszczędził per saldo 3 godziny i zapłaci za przyspieszenie operacji wy/załadunkowych: 3/24 1000 USD = 125 USD. Odp. 5A: Ostatecznie port otrzyma : 125 USD Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 42

SPEDYCJA koniec ćwiczeń dotyczących LAYDAYS w Spedycji. Dziękuję za uwagę...... i zapraszam na kolejne zajęcia Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 43