Dorota Łangowska 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach Instytut Politechniczny Planowanie procesu logistyczno-transportowego i jego wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Studium przypadku 1. WSTĘP Przedmiotem opracowania jest studium przypadku, które może być wykorzystane jako ćwiczenie w pracy dydaktycznej. Studium przypadku jest jakościową metodą badawczą i ma charakter praktyczny. Metoda ta polega na ujmowanie w ramy dyscypliny doświadczeń osobistych [1]. Studium przypadku jest samodzielną formą omówienia pewnego zdarzenia pod kątem dydaktycznym [2]. Zarządzanie logistyką i transportem jest nauką wywodzącą się z praktyki gospodarczej. Wydaje się więc zasadne, odwołanie do rzeczywistych zdarzeń. Przedsiębiorstwa zajmujące się wymianą towarową z zagranicą mają bowiem wypracowane specyficzne metody pracy, które dostosowywane są do wymagań klientów. Na poziomie strategicznym projektuje się operacyjny proces realizacji zamówień. Wymaga to komunikowania się z wieloma obszarami funkcjonalnymi w obrębie przedsiębiorstwa [3]. Pomaga to w prawidłowym prognozowaniu potrzeb materiałowych w okresach przyszłych [4]. Organizowanie fizycznej dystrybucji produktów od wytwórcy do finalnego użytkownika musi być również rozpatrywane całościowo, jako ważne ogniwo logistycznego łańcucha przepływu dóbr materialnych, w ścisłym związku z towarzyszącymi mu strumieniami informacyjnymi [5]. W literaturze tematycznej omawiane są zagadnienia związane z organizacją procesów logistycznych w przedsiębiorstwie [6]. Niemniej logistyka jest pasjonującą dziedziną, która wymaga również niekonwencjonalnego podejścia. Stąd też celem studium jest przybliżenie rzeczywistej sekwencji wydarzeń, która obejmuje dwa dni robocze, w przedsiębiorstwie wysyłającym do Niemiec w ciągu roku 1500 tirów, które są załadowane towarem niestandardowym. Problem badawczy dotyczy wpływu planowania procesu logistyczno transportowego na funkcjonowanie przedsiębiorstwa Materiał źródłowy, który jest wykorzystany w opracowaniu opiera się o wieloletnim doświadczeniu zawodowym. Autorka przez szereg lat zajmowała się komplementacją zamówień, organizacją załadunków i współpracą z firmami transportowymi. W pierwszej połowie lat 90-tych wykorzystywała w pracy niemiecki system informatyczny, który złożony był z modułów komplementarnie obsługujących różne działy przedsiębiorstwa [7]. Podjęcie pracy dydaktycznej było też przesłanką do łączenia wiedzy teoretycznej z praktyczną. Od wielu lat przepływy logistyczne, zachodzące w łańcuchu wartości, stanowią kanwę pracy dydaktycznej autorki [8]. Artykuł składa się pięciu części. Pierwszą z nich jest niniejszy wstęp. Studium przypadku składa się z trzech modułów. Można je zrealizować w ciągu minimum 10 godzin ćwiczeniowych, podczas których planowane są załadunki i wyznaczane trasy przejazdu. Szacowana jest wartość sprzedaży i wysokość frachtów. W ćwiczeniu zwraca się uwagę na wysokość kursu walutowego. Poprawne rozwiązanie pierwszego modułu, umożliwia udzielenie odpowiedzi na pytania zawarte w kolejnych. Praca nad drugim i trzecim modułem wymaga kreatywności i szerszego spojrzenia na przedsiębiorstwo. Przytaczana jest terminologia, która jest używana w przedsiębiorstwie. Zakończenie kończy całość. Niniejsze studium przypadku było już wielokrotnie przedmiotem ćwiczeń. Realizacja zajęć nie wymaga zaawansowanych technologii. Niezbędnymi narzędziami są: kalkulator i mapa. Z uwagi na tajemnicę handlową, w artykule użyta jest fikcyjna nazwa przedsiębiorstwa. Istotą studium jest sam proces optymalnego planowania załadunku galanterii ogrodowej. Dla uproszczenia towar określany jest jako masowy i specyficzny. Na każdym tirze musi być kompilacja obu. 1 dorota@langowska.eu Logistyka 4/2015 585
2. STUDIUM PRZYPADKU Przedsiębiorstwo Wing położone jest w Województwie Warmińsko-Mazurskim. Jest stałym eksportem na rynek niemiecki. Sporadycznie sprzedaje swoje wyroby również do Austrii, Włoch i Szwajcarii. Wytwarza galanterię ogrodową. Płoty, altany, pergole, donice uszlachetniane są ekologicznym impregnatem lub bejcą. Produkty mogą być również malowane na jednolity kolor lub w dowolnej kompilacji kolorystycznej. Produkowany jest również cały wachlarz kantówek, pali i rolbordów. Przedsiębiorstwo realizuje również zamówienia indywidualne klientów. W ofercie katalogowej jest klika tysięcy produktów, które pakowane są w niestandardowe jednostki ładunkowe, zgodnie z indywidualnymi zamówieniami klientów. Spółka stale otrzymuje zamówienia od blisko 1000 niemieckich marketów. Zamówienia są realizowane w oparciu tzw. Lieferwoche (tygodnie w których realizowane są dostawy). Celem ćwiczenia jest zaplanowanie realizacji zamówień, które powinny znaleźć się u klientów w 19 Lieferwoche 2015 r. Zestawienie zamówień jest w tabeli 1. Przyjmuje się, że miasto oznacza również klienta. Stąd też przy każdym z nich jest przypisany kod pocztowy. Dodatkowo zaznaczona jest ilość zamówionego towaru. Przy planowaniu transportu, można wykorzystać mapę (rys. 1). Może to być również mapa ścienna lub inna dostępna w wersji cyfrowej. W realnej pracy zawodowej można zaobserwować nieumiejętność pracy z mapą. Stąd też autorka przykłada do tego duże znaczenie. Założenia niezbędne w procesie decyzyjnym: zamówiony towar powinien znaleźć się u klienta (Kunde niem.) w ściśle określonym tygodniu. W przeciwnym razie odbiorca może zrezygnować z towaru, z uwagi na okres przedświąteczny, LKW (Lastkraftwagen niem.) powinny być załadowane w 18 tygodniu w przeciągu dwóch dni roboczych 29 i 30 maja, eksportowany towar dzieli się na masowy (ma) i specyficzny (sp), wyprodukowanie towaru masowego nie wymaga długiego okresu oczekiwania, na wyprodukowanie towaru specyficznego przedsiębiorstwo potrzebuje od tygodnia do dwóch od chwili przyjęcia zamówienia do realizacji, Na LKW (ciągnik siodłowy z naczepą 13,6 m) można maksymalnie załadować 24 tony, LKW będzie optymalnie załadowany: towar masowy 20 m 3 lub towar specyficzny 10 m 3 (to założenie upraszcza rzeczywistość. Prognozowanie jest względne, bowiem rzeczywisty załadunek czasami wymusza inne rozwiązania od planowanych, przeciętna wartość towaru, który można załadować na 1 LKW to: towar specyficzny 8000 EUR i towar masowy 6000 EUR, na każdym LKW będzie jedno zamówienie Kunde (klienta) z towarem specyficznym. W przypadku jednego klienta cześć towaru będzie specyficzna. Firma Wing od początku lat 90-tych współpracuje z tymi samymi firmami transportowymi. Tym samym unika przypadkowości. Kierowcy znają towar i odbiorców. Wyekspediowanie około 1500 LKW rocznie umożliwia również dopasowanie trasy do konkretnego przewoźnika czy spedycji: spedycja 1. dysponuje 2 LKW wyłącznie północ Niemiec, spedycja 2. dysponuje 2 LKW tylko środkowe Niemcy, spedycja 3. dysponuje 2 LKW wyłącznie obszar byłego DDR, spedycja 4. dysponuje 1 LKW pojedzie wszędzie z wyjątkiem północy, spedycja 5. dysponuje 2 LKW chętnie pojedzie na południe Niemiec. Ma powrotne ładunki z Austrii, spedycja 6. dysponuje 2 LKW chętnie pojedzie do Włoch, ale w Ingolstadt wjeżdża na platformę kolejową, spedycja 7. dysponuje 2 LKW, spedycja 8. dysponuje 3 LKW, ma ładunki powrotne z Belgii, chętnie pojedzie również do Szwajcarii, spedycja 9. dysponuje 2 LKW, ale nie pojadą w okolice Stuttgartu, spedycja 10. dysponuje 1 LKW, spedycja 11. Dysponuje 1 LKW, spedycje 7. 10. 11. i 6. pojadą w każdym kierunku, ale fracht jest wyższy o 50 EUR. Koszty transportu szacowane są w następujący sposób: 586 Logistyka 4/2015
950 EUR 1000 EUR, teren południowych Niemiec, 850 EUR, teren byłego DDR, 1350 EUR, Włochy, 1150 EUR, Szwajcaria, 900 EUR, Zagłębie Ruhry i północne Niemcy, 50 EUR za każde dodatkowe miejsce rozładunku. Wszystkie zamieszczone powyżej informacje oparte są o rzeczywiste sekwencje zdarzeń. Tabela. 1. Zestawienie zamówień przeznaczonych do wysłania w dniach 29 30 maja 2015r. L.p. Miasto/Klient Kod m 3 sp/ma* L.p. Miasto/Klient Kod m 3 sp/ma 1. Kaiserslautern 67661 5 sp 32. Furth 90762 7 ma 2. Lȕben 15907 4 sp 33. Singen 78224 4 ma 3. Papenburg 26871 2 ma 34. Aachen 52056 10 ma 4. Hamburg I 20095 4 sp 12 ma 35. Bremen 28355 5 ma 5. Standal 39596 10 ma 36. Berlin II 10115 6 ma 6. Szwajcaria CH 4 sp 12 ma 37. Erlangen 91052 2 sp 7. Ȕberlingen 88662 3 ma 38. Reutlingen 72760 8 ma 8. Kȍln 50667 4 ma 39. Lȕbeck 23539 3 sp 9. Leipzig 04109 10 ma 40. Sulzbach 92237 7 ma 10. Schwerin 19053 6 ma 41. Stuttgart 70173 4 ma 11. Mȕnchen 80331 3 ma 42. Konstanz 78462 3 ma 12. Ravensburg 88214 7 ma 43. Essen 45001 6 sp 13. Mannheim 68159 3 ma 44. Erfurt 99001 3 sp 14 ma 14. Dessau 06847 7 ma 45. Friedrichshafen 88045 9 ma 15. Hamburg II 20095 5 sp 46. Ludwigshafen 67069 7 ma 16. Nȕrnberg 90402 4 ma 47. Lutherstadt W. 06886 5 ma 17. Ulm 89073 2 sp 48. Sassnitz 18546 4 ma 18. Soltau 29690 2 sp 49. Hannover 30159 4 ma 19. Wolfsburg 38440 1 sp 50. Deggendorf 94469 3 ma 20. Tȕbingen 72070 1 sp 51. Heilbronn 74072 2 ma 21. Neumunster 24539 4 ma 52. Gȍttingen 34355 6 ma 22. Kassel 37218 3 sp 53. Wismar 23952 3 ma 23. Dresden 01001 2 sp 6 ma 54. Salzgitter 38226 4 ma 24. Neubrandenburg 17034 3 ma 55. Regensburg 93047 7 ma 25. Fȕrstenwalde 15517 3 sp 56. Bietigheim 76467 8 ma 26. Penzberg 82377 5 sp 57. Cuxhaven 27472 2 ma 27. Passau 94036 5 sp 58. Bamberg 96047 3 ma 28. Wȕrzburg 97070 3 sp 59. Salzwedel 29416 5 ma 29. Dortmund 44135 2 ma 60. Gȕstrow 18273 2 ma 30. Oldenburg 26122 4 ma 61. Berlin I 10115 2 sp 16 ma 31. Bernau 16321 8 ma 62. Milano Italia IT 6 ma *sp towar specyficzny (przestrzenny) ma towar masow y (ciężki) Źródło: opracowanie własne Sytuacja kiedy cały ładunek kierowany jest tylko do jednego odbiorcy, jest sytuacją komfortową. Zdecydowanie trudniej jest połączyć na jednym LKW zamówienia od różnych klientów. Sprawy nie ułatwiają również niestandardowe jednostki ładunkowe. Zdarza się, że kiedy klient dowiaduje się o załadunku, składa dodatkowe zamówienie. Mimo wcześniejszych planów trzeba dostosować się do oczekiwań zamawiającego. Korekty zamówień muszą być opisane w wersji papierowej zamówienia. Niezwykle istotne jest skrupulatne nanoszenie wszelkich sugestii klientów. Zdarza się, że adres zdania towaru jest inny niż zamawiającego. Z uwagi na dostępność dojazdu LKW może podjechać pod rozładunek Logistyka 4/2015 587
tylko w określonych godzinach. Towar u danego klienta można zdjąć po lewej lub prawej stronie burty, w zależności od tego jak usytuowana jest rampa rozładunkowa. Wszelkie tego typu informacje w systemie informatycznym zapisane są pod funkcją MEMO. W sytuacji, kiedy wystawiane są dokumenty handlowo przewozowe informacje przypisane do danego klienta wyświetlają się na ekranie [więcej 7]. Rys. 1. Mapa Niemiec. Źródło: materiały własne Polecenie: zaplanuj wysyłki LKW w dniach 29 i 30 maja 2015r., zamów LKW w odpowiednich spedycjach, zastanów się ile LKW potrzebujesz? szacunkowo policz wartość towarów na wszystkich LKW i ustal właściwe frachty, wylicz procentowy udział frachtu do wartości Invoice (faktury), zastanów się nad proporcją między wartością towaru na danym LKW a frachtem, zwróć uwagę na wysokość kursu EUR, 588 Logistyka 4/2015
przelicz wartość Invoice przy kursie 3,8 PLN/EUR i 4,4PLN/EUR, zwróć uwagę na przewagę konkurencyjną przedsiębiorstw, które znajdują się znacznie bliżej granicy z Niemcami, w jakim kierunku firma powinna prowadzić ekspansję? zastanów się nad drogą, którą pokonują zamówienia od klienta w Niemczech, poprzez niemieckie biuro handlowe i przedsiębiorstwo Wing w Suwałkach, jak można usprawnić przekazywanie zamówień? jak zorganizować przyjmowanie i kompletowanie od 200 do 400 zamówień dziennie od około 1000 klientów (Kunde)? w jaki sposób sprawnie zorganizować transport towaru od dostawców? zgodnie z zamówieniami w dwóch dniach roboczych przedsiębiorstwo musi dysponować ca. 63 m 3 towaru specyficznego (przestrzennego) i 274 m 3 towaru masowego (ciężkiego). Jak zorganizować załadunki i rozładunki od dostawców mając do dyspozycji 6 wózków widłowych? 3. ROZWIĄZANIE PIERWSZEGO MODUŁU ĆWICZENIA Przeprowadzenie ćwiczenia nie wymaga skomplikowanych narzędzi. Oczywiście można wykorzystać zaawansowane systemy informatyczne, ale w niedużych przedsiębiorstwach są one rzadko stosowane. W sytuacji, kiedy są ograniczone możliwości, rozwiązanie można zapisać w postaci tabeli (tab. 2). Studenci przez pierwsze dwie godziny ćwiczeniowe zapoznają się z założeniami. Po tym okresie wskazane jest zaproponować klucz do rozwiązania. Wynika on z zależności, iż LKW jest optymalnie załadowany 20 m 3 towaru masowego lub 10 m 3 towaru specyficznego. Trzeba też pamiętać, iż na każdym LKW jest jedno zamówienie z towarem specyficznym. Stąd wynikają zależności, że LKW będzie optymalnie załadowany przy następującej kompilacji towaru specyficznego (sp) i masowego (ma): 1 m 3 sp + 18 m 3 ma, 2 m 3 sp + 16 m 3 ma, 3 m 3 sp + 14 m 3 ma, 4 m 3 sp + 12 m 3 ma, 5 m 3 sp + 10 m 3 ma, 6 m 3 sp + 8 m 3 ma, 7 m 3 sp + 6 m 3 ma, 8 m 3 sp + 4 m 3 ma. Kierując się powyższym kluczem można zaplanować załadunek 20 LKW. Nie powinno zabraknąć zamówień. Jeśli tak się stanie, w wyliczeniach jest błąd. Tabela pozwala uniknąć pomyłek. Dla przykładu można też zapisać trasy, które są podane w tabeli. W tym momencie studenci, widząc trasy zaplanowane w różnych częściach Niemiec, zaczynają pracować samodzielnie. Wartość sprzedaży w dwóch dniach roboczych opiewa na 132 600 EUR. Wynik można sprawdzić przemnażając zadysponowaną ilość towaru przez wartość towaru (274 m 3 ma x 600 EUR + 63 m 3 sp x 800 EUR). Przy wymianie towarowej praktykowane są rozliczenia w EUR lub USD. Warto przy tej okazji pokazać studentom, w jaki sposób wahania kursowe mogą wpłynąć na rozliczenia międzynarodowe przedsiębiorstwa. Stąd sugestia, żeby w ćwiczeniu przemnożyć wartość Invoice po dwóch kursach 3,8 i 4,4 PLN/EUR. Jest to zasadne, bowiem często przedsiębiorstwa eksportujące wcześniej importują komponenty wykorzystywane do uszlachetniania produktów. Zaoferowanie ustalonych tras przejazdu konkretnym firmom przewozowym ma w tym ćwiczeniu znaczenie symboliczne. Ładunki mogą być oferowane na giełdzie. Jednak przyjęto formułę wieloletniej współpracy z tymi samymi firmami transportowo spedycyjnymi. Jest to wartość szczególna. Wyliczając wartość frachtów, które trzeba będzie uiścić w dwóch dniach roboczych, studenci mogą empirycznie sprawdzić, jaki jest procentowy udział kosztów transportu do wartości sprzedaży. Udział ten w dwóch dniach roboczych wynosi dokładnie 16,1%. Logistyka 4/2015 589
Tabela. 2. Rozwiązanie pierwszego modułu (fragment 5 LKW) LKW 1. 2. 3. 4. 5. Klient Miasto Kaiserslautern 5 sp 4 000 Ludwigshafen 7 ma 2 100 Mannheim 3 ma 900 Gȕstrow 2 ma 600 Schwerin 6 ma 1 800 Hamburg II 5 sp 4 000 Cuxhaven 2 ma 600 Milano IT 6 ma 1 800 Fȕrth 7 ma 2 100 Erlangen 2 sp 1 600 Bamberg 3 ma 900 Lȕben 4 sp 3 200 Lutherstadt 5 ma 1 500 Dessau 7 ma 2 100 Ȕberlingen 3 ma 900 Singen 4 ma 1 200 Reutlingen 8 ma 2 400 Tȕbingen 1 sp 800 Konstanz 3 ma 900 m 3 Wartość Invoice Invoice Spedycja Fracht % udział EUR EUR 3,8/EUR 4,4/EUR EUR 7 000 26 600 30 800 7. 1 050 15,0 7 000 26 600 30 800 9. 1 050 15,0 6 400 24 320 28 160 6. 1 550 24,2 6 800 25 840 29 920 3. 950 14,0 6 200 23560 27280 4. 1 200 19,4......... 20. 132 600 503 880 583 440 21 250 16,1% Źródło: opracowanie własne. Odpowiedzi na pozostałe pytania studenci mogą udzielić intuicyjnie. W każdym przedsiębiorstwie, które odbiera produkty od dostawców i równolegle ładuje LKW w eksporcie, trzeba podzielić i odpowiednio oznaczyć dostępny teren. Na każde stanowisko towar zwożony jest zgodnie z wyznaczoną trasą. Istotna jest również kolejność, w jakiej towary ładowane są na tzw. pakę. Ostateczne uzgodnienia konsultowane są z kierowcą lub spedycją. Tak, żeby ostatni punkt rozładunku był położony jak najbliżej podjęcia ładunku powrotnego. W tym konkretnym przypadku można zamówić po 10 LKW w dniach 29 i 30 kwietnia. Można też zadysponować 5 LKW na godzinę 7:00 (poranna zmiana) i 5 LKW na godzinę późniejszą. Swobodnie więc do każdego LKW przyporządkowany jest jeden wózek widłowy. Szósty wózek natomiast rozładowuje towary od dostawców. W praktyce LKW zjeżdżają z trasy w różnych godzinach i trzeba bardzo elastycznie podchodzić do kwestii samego załadunku. Rzeczywistym zakłóceniem, które może wystąpić przy tak wzmożonych pracach rozładunkowo załadunkowych jest problem z stanami magazynowymi. Bowiem zawsze pierwszeństwo mają dokumenty potrzebne dla LKW wyjeżdżających. Przy ich wystawianiu, nie są jeszcze wprowadzone do ewidencji towary wchodzące. Wprawdzie literatura podaje, że przyjęcie i wydanie towaru są czynnościami równoległymi, w rzeczywistości może być inaczej. Podczas inwentaryzacji trzeba kompensować brakujący towar. 590 Logistyka 4/2015
4. WPŁYW LOGISTYKI NA FUNKCJONOWANIE PRZEDSIĘBIORSTWA Drugi moduł ćwiczeniowy, oparty o zaprezentowane powyżej studium przypadku, przybliża kwestię sezonowości. Zamierzeniem autorki jest zwrócenie uwagi, w jaki sposób działalność logistyczna wpływa na funkcjonowanie całego przedsiębiorstwa. Sprzedaż w przedsiębiorstwie Wing związana jest z sezonowścią. W zależności od intensywności wpływających zamówień, można więc ustalić pewne zależności procentowe. Przyjmując za podstawę studium przypadku, gdzie planowano i organizowano wysyłkę towaru w dwóch dniach roboczych, trzeba wyliczyć wartość sprzedaży w poszczególnych miesiącach 2015 roku zakładając, że średnio w każdym miesiącu są 22 dni robocze. Tabela. 3. Wartość sprzedaży w roku 2015 (EUR). Wartość Prognozowana 10% Miesiąc % sprzedaży wartość sprzedaży 2015 rok 2016 rok (4m-ce) Styczeń 70 1 021 020 102 102 1 102 701,6 Luty 70 1 021 020 102 102 1 102 701,6 Marzec 100 1 458 600 145 860 1 575 288,0 Kwiecień 100 1 458 600 145 860 1 575 288,0 Maj 100 1 458 600 145 860 Czerwiec 100 1 458 600 145 860 Lipiec 60 875 160 87 516 Sierpień 60 875 160 87 516 Wrzesień 80 1 166 880 116 688 Październik 80 1 166 880 116 688 Listopad 50 729 300 72 930 Grudzień 50 729 300 72 930 13 419 120 1 341 912 Źródło: opracowanie własne Kredyt 4 014 067,2 Zakłada się, że zysk stanowi 10% od wartości sprzedaży. Pozostałą część pochłaniją min. koszty zakupu surowca, wytworzenia i uszlachetnienia towarów, wynagrodzeń pracowniczych, marketingu i dystrybucji, podatków i amortyzacji. Zdarza się również, że klienci płacą za towar nawet po upływie 120 dni od otrzymania towaru. Trzeba więc wyliczyć, ile przedsiębiorstwo Wing potrzebuje zewnętrznych środków finansowych, aby zapewnić ciągłość sprzedaży w miesiacach styczeń, luty, marzec i kwiecień 2016 roku, przyjmując za margines bezpieczeństwa (wzrost sprzedaży) dodatkowo 8% do analogicznych okresów 2015 roku? Rozwiazanie można przedstawić w formie tabeli (tab. 3). W trzecim module studenci na podstawie danych zawartych w studium przypadku i w oparciu o uzyskane wyliczenia formułują analizę SWOT. Powinni w niej zaakcenować gospodarkę materiałowo magazynową, marketing i dystrybucję. Przedsiębiorstwo Wing, żeby zachować ciągłość sprzedaży w pierwszych miesiącach 2016 roku, musi ubiegać się o kredyt. W tym celu niezbędne jest poprawne sporządzona analiza. Przedstawiciele banku przed przyznaniem kredytu sprawdzają, w ramach wizyty studyjnej, ilość zamówień i możliwości produkcyjne przedsiębiorstwa. 5. ZAKOŃCZENIE Zaprezentowane studium przypadku jest rzeczywistą sekwencją zdarzeń, które mogą wystapić w przedsiebiorstwie zajmującym się eksportem. Trzeba pamiętać, że planowanie załadunków jednorodnych jest czynnością banalnie prostą. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów, przedsiębiorstwa muszą wykazać się znaczną elastycznością. Stąd przyjmowanie zamówień niestandardowych i krótkie terminy realizacji. Logistyka 4/2015 591
Przy prawidłowo przeprowadzonym ćwiczeniu, zrealizowany zostanie cel. Studenci nauczą się postrzegać przedsiębiorstwo jako całość. Koszty logistyczno-transportowe są na tyle znaczne (16,1%), że wpływają na wynik finansowy przedsiębiorstwa. Sprawny logistyk musi być świadomy konsekwencji podejmowanych decyzji. Jednak, aby spełnić oczekiwania klienta, czasem przedsiębiorstwo musi ponieść większe koszty. Przedsiębiorstwo Wing dwukrotnie starało się zostać dostawcą dwóch międzynarodowych sieci marketów. Warunkiem było dostarczenie towaru o określonych parametrach do kilkuset marketów w Niemczech w przeciągu bardzo krótkiego czasu. W takiej sytuacji przedsiębiorstwo ponosi wysokie koszty transportu! Mimo, że dwukrotnie udało się spełnić wszystkie wymagania i towar został dostarczony w terminie, tylko jedna sieć zaakceptowała przedsiębiorstwo. Wszystkie poruszone w studium przypadku kwestie można rozbudować o zagadnienia związane z organizacją procesu produkcyjnego. W ćwiczeniu zaznaczona jest ta kwestia. Przedsiębiorstwa skracają czas potrzebny do zrealizowania zamówiena. Jednak niektórych procesów technologicznych nie da się przyśpieszyć. Pozostają też kwestie przezbrojeń, które też wpływają na zwiekszenie kosztów. Pracownicy działów handlowych, logistycy powinni mieć tego świadomość. Stąd też próba przybliżania przez autorkę specyfiki pracy logistyka. Streszczenie Studium przypadku przedstawia planowanie procesu logistyczno transportowego w przedsiębiorstwie, które wysyła rocznie do Niemiec 1500 TIR-ów z produktami o niestandardowych wymiarach. Sekwencja obejmuje dwa dni robocze. Przybliżone są rzeczywiste zdarzenia. Studenci na podstawie danych szacują wartość sprzedaży i koszty transportu. Muszą też zamówić odpowiednią ilość TIR-ów i zaplanować ich załadunek przy wykorzystaniu sześciu wózków widłowych. Ćwiczenie uwzględnia sezonowość sprzedaży. Słowa kluczowe: planowanie, optymalizacja, tydzień dostawy, fracht, kompletacja zamówień. The planning of logistic forwarding process and its impact upon business operations. The case study Abstract This case study depicts planning of logistic-forwarding process in a company consigning 1500 heavy trucks to Germany on an annual basis carrying products of non-standard dimensions. Factual events are approximate. Students, based on data, estimate value of sales and hauling charges. Also, they have to order the appropriate number of heavy trucks and to plan their loading with the use of six fork-lift trucks. This exercises takes into account seasonality of sales. Key words: planning, optimization, delivery week, freight, completion of orders. LITERATURA [1] Stake R. E., Jakościowe studium przypadku [w:] Metody badań jakościowych, Tom 1, red. Denzin N. K., Lincoln Y. S., str. 650, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, Warszawa. [2] Bernat T. (red.), Metodologia opracowywania studiów przypadku we współpracy z przedsiębiorcami, s. 8, Projekt Innowacyjna metoda nauczania szansą wzmocnienia współpracy przedsiębiorców z sektorem nauki, 2012, Szczecin. http://studia-przypadku.pl/images/dokumenty/tworzenie-studiow-przypadku-ksiazka.pdf [dostęp 13.03.2015]. [3] Stock J. R., Lambert D. M., Strategic Logistics Management, s. 146, McGraw-Hill, 2001, New York. [4] Skowronek Cz., Sarjusz-Wolski Z., Logistyka w przedsiębiorstwie, s. 163-181, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2008, Warszawa. [5] Ficoń K., Logistyka ekonomiczna. Procesy logistyczne, s. 179, Bel Studio, 2008, Warszawa. [6] Jacyna M. (red.), Kształtowanie systemów w wybranych obszarach transportu i logistyki, str. 184-294, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2014, Warszawa. [7] Łangowska D., Integracja systemów komputerowych w procesach logistycznych przedsiębiorstwa [w:] Energia w Nauce i Technice, str. 377-387, Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, 2004, Białystok-Suwałki. [8] Łangowska D., Zarządzanie łańcuchem wartości w systemie logistycznym z wykorzystaniem japońskiej filozofii pracy Kaizen [w:] Logistyka, 4/2014., CD2, str. 2114-2122, Instytut Logistyki i Magazynowania, 2014, Poznań. 592 Logistyka 4/2015