Rada Unii Europejskiej Bruksela, 30 września 2016 r. (OR. en) 12583/16 NOTA Od: Do: Sekretariat Generalny Rady Nr poprz. dok.: 12098/2/16 REV 2 Dotyczy: Komitet Stałych Przedstawicieli / Rada JAI 782 COSI 142 ENFOPOL 302 CRIMORG 112 ENFOCUSTOM 140 GENVAL 98 FRONT 356 Projekt konkluzji Rady na temat zorganizowanych włamań do domów Delegacje otrzymują w załączniku projekt konkluzji Rady na temat zorganizowanych włamań do domów, które to konkluzje uzgodnił Stały Komitet Współpracy Operacyjnej w zakresie Bezpieczeństwa Wewnętrznego (COSI) na posiedzeniu w dniu 28 września 2016 r. 12583/16 dj/nj/mak 1 DGD 1C PL
ZAŁĄCZNIK Projekt konkluzji Rady na temat zorganizowanych włamań do domów RADA UNII EUROPEJSKIEJ, ZAALARMOWANA istotnym wzrostem przypadków przestępstw przeciwko mieniu popełnianych w Europie w ostatnich latach przez wysoce mobilne zorganizowane grupy przestępcze I STWIERDZAJĄC Z ZANIEPOKOJENIEM, że we wstępnej ocenie zagrożenia poważną i zorganizowaną przestępczością (SOCTA) za rok 2015 oszacowano liczbę tych przestępstw na 1 000 dziennie; PRZYJMUJĄC DO WIADOMOŚCI, że wzrost liczby włamań do domów można przypisać przemieszczającym się grupom przestępczym pochodzącym głównie z południowo-wschodniej i wschodniej Europy, które to grupy można zaliczyć do zorganizowanych grup przestępczych lub niewiele się od nich różniących; PRZYJMUJĄC DO WIADOMOŚCI PONADTO, że grupy te posiadają ponadnarodowe struktury organizacyjne oraz że są one elastyczne i zdolne do przystosowywania się do środków zaradczych podejmowanych przez poszczególne państwa, co stwarza konieczność podjęcia kompleksowych działań na szczeblu europejskim, by skutecznie zwalczać te sieci; PODKREŚLAJĄC, że chociaż przestępstwa przeciwko mieniu dotykają państwa członkowskie w różny sposób, to wszystkie państwa członkowskie mogą przyczyniać się do zwalczania tego rodzaju przestępczości przez podejmowanie konkretnych środków zależnie od umiejscowienia geograficznego tych państw, ich zasobów i stopnia zagrożenia; PODKREŚLAJĄC, że przestępstwa te mają nie tylko istotny negatywny wpływ na podmioty gospodarcze ponieważ powodują znaczne straty finansowe lecz także to, że w sposób istotny dotykają liczne ofiary w całej Europie, ponieważ przemieszczająca się przestępczość stwarza u obywateli Europy brak poczucia bezpieczeństwa, co sprawia, że podają oni w wątpliwość zdolność unijnych organów ścigania do skutecznego zaradzenia tej pladze; STWIERDZAJĄC Z TROSKĄ, że z powodu szczególnych metod działania stosowanych przez te grupy i braku skoordynowanej analizy, w wielu przypadkach serie włamań są postrzegane jako oddzielne incydenty, nie zaś jako zjawisko ze sfery ponadnarodowej przestępczości zorganizowanej; 12583/16 dj/nj/mak 2
WYRAŻAJĄC UBOLEWANIE z powodu tego, że brak zasobów w organach ścigania i w służbach prokuratorskich utrudnia śledztwa dotyczące struktur zorganizowanych grup przestępczych i wszczynanie dochodzeń; UZNAJĄC, że w roku 2010 Unia Europejska zareagowała na to zjawisko przestępcze, ustalając przestępstwa przeciw mieniu popełniane przez przemieszczające się grupy przestępcze jako priorytet UE w dziedzinie zwalczania przestępczości w latach 2011 2013 w ramach cyklu polityki dotyczącego poważnej i zorganizowanej przestępczości 1 oraz że w roku 2013 Rada postanowiła, że przestępstwa przeciw mieniu popełniane przez mobilne zorganizowane grupy przestępcze stanowią jeden z priorytetów UE w zakresie zwalczania przestępczości na lata 2014 2017 2 ; PRZYJMUJĄC DO WIADOMOŚCI przydatność działań opracowanych w ramach planów działań operacyjnych dotyczących zorganizowanej przestępczości przeciwko mieniu na podstawie bieżącego cyklu polityki UE co dotychczas sprawiło, że zorganizowany charakter przestępstw przeciwko mieniu popełnianych przez mobilne zorganizowane grupy przestępcze został rozpoznany w całej UE, zintensyfikowana została wymiana informacji między państwami członkowskimi i z Europolem, co wzmocniło wizerunek UE i doprowadziło do uruchomienia konkretnych przedsięwzięć służących wspieraniu koordynacji dochodzeń i wykorzystywaniu specjalnych metod egzekwowania prawa; STWIERDZAJĄC, że w niniejszych konkluzjach wykorzystuje się plany działań operacyjnych dotyczących zorganizowanej przestępczości przeciwko mieniu w ramach cyklu polityki UE, stosując bardziej rozszerzone i całościowe podejście; UZNAJĄC istotną rolę EUROPOLU jako głównego węzła w Unii Europejskiej skupiającego informacje z dziedziny egzekwowania prawa służącego sprawnej wymianie informacji o zjawiskach przestępczych w całej Europie i zapewniającego państwom członkowskim dostosowane, dogłębne analizy i wsparcie operacyjne, a także istotną rolę Eurojustu w ściganiu i we współpracy sądowej, oraz istotną rolę obydwu tych instytucji we wspieraniu państw członkowskich; ZDAJĄC SOBIE SPRAWĘ Z TEGO, ŻE Agencja Unii Europejskiej ds. Szkolenia w Dziedzinie Ścigania (Cepol) jest agencją UE odpowiadającą za szkolenie funkcjonariuszy organów ścigania w całej Europie; 1 2 11050/11 12095/13 12583/16 dj/nj/mak 3
STWIERDZAJĄC, że dostateczne i lepiej skoordynowane finansowanie w przyszłości przez Komisję i Europol jest niezbędne do podtrzymania bieżących, udanych działań przeciw zorganizowanym przestępstwom przeciwko mieniu popełnianym przez mobilne grupy przestępcze oraz do dalszego rozszerzania działań obecnie finansowanych przez umowę delegującą EMPACT, inne programy Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i poprzednie fundusze w ramach programu Zapobieganie i walka z przestępczością. 1. ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH I ODNOŚNYCH AGENCJI UE, BY: Nadal poprawiały dialog strategiczno-polityczny i koordynację operacyjną między państwami członkowskimi i organami i odnośnymi agencjami Unii Europejskiej zwłaszcza Europolem i Eurojustem aby uzyskać spójność, zgodność i prawidłową koncentrację krajowych i międzynarodowych działań w walce ze zorganizowanymi włamaniami do domów, jako że dostępne środki należy wykorzystywać w jak najbardziej sprawny i skuteczny sposób. Tak długo jak zorganizowana przestępczość przeciwko mieniu pozostanie priorytetem zwalczania przestępczości w UE, platforma EMPACT będzie wykorzystywana jako główny instrument koordynacji starań i uzyskiwania integracji/zgodności między przedsięwzięciami dotyczącymi zwalczania tego rodzaju przestępczości prowadzonymi przez inne sieci i organizacje unijne (Europejska Sieć Zapobiegania Przestępczości, nieformalna sieć na rzecz podejścia administracyjnego, CEPOL); W sposób optymalny wykorzystywały zasoby i szanowały oficjalne kanały wymiany informacji, tym samym tworząc operacyjne, dostosowane do danego zadania sieci między właściwymi agencjami i państwami członkowskimi oparte na istniejących strukturach wielostronnych i służące do wymiany informacji; są to m.in. Europol, Siena, Interpol i Eurojust; powinny także zaprosić do udziału istniejące grupy ekspertów, zwracając uwagę na skoordynowanie (lub połączenie) dotychczasowych podobnych starań i racjonalizowanie tworzenia nowych sieci w sensie takim, że zakres działania dotychczasowych sieci można rozszerzyć; Poprawiły wymianę doświadczeń na temat kwestii strategicznych oraz świadomość zjawiska ponadnarodowej przestępczości zorganizowanej tworząc europejski wykaz krajowych punktów kontaktowych dotyczących włamań, platformę Europolu specjalnie przeznaczoną na forum ekspertów i uczynienie tego częścią programu CEPOL-u; Zastosowały bardziej multidyscyplinarne podejście do tego zagrożenia, które obejmowałoby nie tylko środki służące ulepszeniu egzekwowania prawa, lecz także pomysły dotyczące lepszego zapobiegania włamaniom; podejście to obejmowałoby także podjęcie środków administracyjnych uzupełniających działania z zakresu prawa karnego. 12583/16 dj/nj/mak 4
2. ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH, by: Wykorzystywały udane przedsięwzięcia transgraniczne przeciwko zorganizowanym włamaniom do domów i innym rodzajom zorganizowanej przestępczości przeciwko mieniu, takie jak Usprawnienie walki z mobilnymi zorganizowanymi grupami przestępczymi z rejonu Morza Bałtyckiego, Przestępstwa przeciwko mieniu nad Dunajem i operacja Decebalus przeciwko zorganizowanym grupom przestępczym z zachodniego rejonu Morza Czarnego jako optymalne rozwiązania w walce ze zorganizowanymi przestępstwami przeciwko mieniu, a także by propagować i wspierać istniejące przedsięwzięcia z zakresu Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego takie jak OP Paryż, Włamania do domów oraz Projekt regionu Eurazji i Bałkanów Zachodnich. Wzmogły współpracę z krajami pochodzenia (państwami członkowskimi i państwami trzecimi), by skutecznie zwalczać zorganizowane gangi włamywaczy. Obecnie oznacza to głębsze zaangażowanie krajów Europy Południowo-Wschodniej i Wschodniej w realizację priorytetu UE pt. Zorganizowana przestępczość przeciwko mieniu oraz dalsze tworzenie relacji z innymi krajami spoza UE. Popierały wymianę informacji i przekazywanie do analizy danych dotyczących mobilnych sprawców przestępstw przeciwko mieniu przez intensywniejsze wykorzystywanie, w miarę potrzeby, systemu informacyjnego Europolu, punktu kontaktowego Europolu Furtum oraz narzędzia wymiany informacji z Prüm; Zintensyfikowały zwalczanie zorganizowanej przestępczości przeciwko mieniu ogólnie, a zwalczanie włamań do domów w szczególności, na szczeblu UE przez utworzenie tymczasowej grupy wsparcia składającej się z ekspertów / analityków krajowych; grupa ta byłaby umiejscowiona w punkcie kontaktowym Europolu Furtum ; Zacieśniały współpracę organów ścigania państw dotkniętych działalnością mobilnych zorganizowanych grup przestępczych, a także współpracę z Eurojustem oraz zwiększały liczbę wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych, by zająć się całą transgraniczną siecią sprawców. Stwarza to konieczność prowadzenia aktywniejszej strategii przez prokuratury krajowe, by zająć się transgranicznym aspektem sieci przestępczej ; 12583/16 dj/nj/mak 5
Zainicjowały programy informacji i podnoszenia świadomości w dziedzinie ogólnego zapobiegania włamaniom, a także dotyczących (indywidualnych) środków ochrony przed włamaniami (zwłaszcza dla ofiar włamań) na szczeblu UE, by zebrać przedsięwzięcia profilaktyczne we współpracy z Europejską Siecią Zapobiegania Przestępczości (EUCPN), oraz by zacieśnić współpracę z sektorem prywatnym, aby poprawić profilaktykę; Współpracowały z nieformalną siecią na rzecz podejścia administracyjnego w celu stworzenia przedsięwzięć na rzecz zwiększania w państwach członkowskich poziomu wiedzy na temat wykorzystywania środków administracyjnych do tego, by nie dopuścić do infiltrowania prawnej infrastruktury przez te zorganizowane grupy przestępcze, uwzględniając wnioski i zalecenia zawarte w sfinansowanym ze szczegółowego programu Zapobieganie i walka z przestępczością unijnym badaniu na temat środków administracyjnych służących zapobieganiu przestępczości i radzeniu sobie z nią oraz konkluzje Rady w sprawie administracyjnego podejścia do zapobiegania poważnej i zorganizowanej przestępczości oraz jej zwalczania 3 ; Dzieliły się doświadczeniami z zakresu nowej technologii predykcyjnej pracy policyjnej, która daje obiecujące rezultaty i przyczynia się do lepszego wykorzystania zasobów, a także ulepszały tę technologię; Stosowały i rozwijały środki wsparcia będące dodatkiem do środków przymusu takie jak rozpowszechnianie optymalnych rozwiązań mając do czynienia z nieletnimi sprawcami, by uwolnić ich od wpływu faktycznych przestępców i dać im lepsze perspektywy na przyszłość; Stosowały wyżej wymienione środki nie tylko do przypadków włamań do domów, lecz także do przypadków włamań do pomieszczeń handlowych i do innych zjawisk z zakresu zorganizowanej przestępczości przeciwko mieniu, które osiągają poziom krytyczny w państwach członkowskich. 3. ZWRACA SIĘ DO KOMISJI, by: Wspierała państwa członkowskie w zapewnianiu skutecznego wdrażania przyszłych działań dotyczących zorganizowanej przestępczości przeciwko mieniu w ramach cyklu polityki UE i wspierała współpracę w państwach członkowskich między wszystkimi odnośnymi organami ścigania i wymiaru sprawiedliwości; także przez zapewnienie dostępności dostatecznego finansowania za pośrednictwem EMPACT. Apeluje także o działania w ramach Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, uwzględniając pozytywne rezultaty poprzednich finansowanych w ten sposób przedsięwzięć. 3 9061/16 12583/16 dj/nj/mak 6
4. ZWRACA SIĘ DO STOSOWNYCH UNIJNYCH AGENCJI, by: poprawiały współpracę skupiającą się głównie na synergii działań wszystkich agencji i na wymianie informacji; dotyczy to zwłaszcza Europolu i Eurojustu; określały i analizowały przeszkody praktyczne odnoszące się do środków egzekwowania prawa, oskarżania i współpracy sądowej oraz podejmowały czynne kroki w celu poprawy wykorzystywania unijnych i międzynarodowych instrumentów prawnych (Eurojust, Europol). 12583/16 dj/nj/mak 7