Krzysztof Żminkowski GISPartner Sp. z o.o. Aplikacja wspomagająca prowadzenie ewidencji dróg i obiektów mostowych EDiOM Przedmiotem prezentacji jest rozwiązanie desktop służące do prowadzenia ewidencji dróg i obiektów mostowych. Aplikacja pozwala zarządcy drogi na prowadzenie pełnej ewidencji zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z 16.02.2005 r. Program umożliwia wygenerowanie wszelkich dokumentów wymaganych rozporządzeniem. Ponadto umożliwia prowadzenie planów organizacji ruchu. Aplikacja posiada pełną bibliotekę znaków drogowych o wyglądzie zgodnym z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 3.07.2003 r., która może być rozszerzana przez użytkownika. Ułatwia to generator znaków drogowych, w który oprogramowanie jest wyposażone. Kolejną funkcją aplikacji jest prowadzenie decyzji o zajęcie pasa drogowego. Aplikacja wylicza stawkę należną za zajęcie pasa oraz umożliwia wygenerowanie decyzji. Wprowadzenie Aplikacja do prowadzenia ewidencji dróg i obiektów mostowych EDiOM jest oparta na technologii Esri. Aby aplikacja funkcjonowała jest potrzebna co najmniej licencja ArcGIS Engine (w przypadku pracy na bazach *.mdb, *.gdb) lub ArcGIS Engine Geodatabase (w przypadku pracy na bazie *.sde). Obecnie trwają prace nad nową wersją aplikacji, która będzie działać na licencji ArcGIS Runtime. EDiOM ma na celu wspomóc zarządców dróg w wykonaniu obowiązku jakim jest prowadzenie ewidencji dróg i obiektów mostowych zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 16.02.2005 r. w sprawie sposobu numeracji i ewidencji dróg publicznych, obiektów mostowych, tuneli, przepustów i promów oraz rejestru numerów nadanych drogom, obiektom mostowym i tunelom, a także z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 16.02.2005 r. w sprawie trybu sporządzania informacji oraz gromadzenia i udostępniania danych o sieci dróg publicznych, obiektach mostowych, tunelach
oraz promach. Przewidziana jest dla każdego zarządcy drogi niezależnie od szczebla kategorii drogi. Innowacyjność w porównaniu z innymi rozwiązaniami dostępnymi na rynku polega na tym, że użytkownik pracuje na mapie. W pozostałych programach zwykle użytkownik musi wypełniać kolejne tabele w oderwaniu od lokalizacji w przestrzeni. Łatwo jest w ten sposób popełnić błąd i trudniej jest go zlokalizować. Niektóre programy generują liniowy schemat drogi z zaznaczonymi elementami pasa drogowego, znakami i innymi urządzeniami związanymi z ruchem drogowym. Jednak jest to tylko schemat bez zachowania rzeczywistych relacji przestrzennych. Ponadto jest on tworzony po wypełnieniu tabel, przez co nie można na bieżąco śledzić i weryfikować poprawności wprowadzanych danych. W aplikacji EDiOM istnieją 2 możliwości wprowadzania danych do ewidencji dróg i obiektów mostowych. Pierwsza opcja to rysowanie elementów pasa drogowego na mapie, na podstawie rysunku są generowane atrybuty takie jak: długość, szerokość, powierzchnia, kilometraż początku, kilometraż końca itp. Druga opcja to wypełnianie formatek z atrybutami danego elementu pasa drogowego,na tej podstawie jest generowana geometria na mapie. Niezależnie od sposobu pracy, wyniki pracy widać na bieżąco na podkładzie mapowym, co ułatwia weryfikowanie poprawności danych (np. w przypadku literówki przy wprowadzaniu kilometrażu początkowego). Wygląd okna aplikacji składa się z kilku głównych elementów. Pasek menu i paski narzędzi w górnej części okna. Tabela zawartości, w której oprócz domyślnych elementów można dodać fakultatywne warstwy. Tabela wyników na dole okna, gdzie wyświetlane są dane. Z poziomu tabeli wyników istnieje możliwość dodania nowego obiektu, a także modyfikacji istniejących. Ponadto, za pomocą paska narzędzi, znajdującego się w tabeli wyników użytkownik może wyeksportować dane z tabeli do następujących formatów: *.shp, *.csv, Excel, *.xml, *.gml, *.dgn, *.tab. Kolejny element wyglądu aplikacji desktop to okna narzędzi. Każdy moduł ma swoje okno narzędzi, gdzie znajdują się narzędzia do wykonania podstawowych czynności. W centralnej części jest okno mapy, które jest głównym elementem całej aplikacji.
Aplikacja składa się z 4 głównych modułów: ewidencja dróg i obiektów mostowych, oznakowanie pionowe i poziome, zajęcie pasa drogowego, kanalizacja deszczowa. Pierwszy moduł stanowi zasadniczą część aplikacji EDiOM i zawiera wszystkie narzędzia do prowadzenia ewidencji. Drugi moduł pozwala na prowadzenie planów organizacji ruchu. Trzeci umożliwia prowadzenie ewidencji decyzji dotyczących zajęcia pasa drogowego. Ostatni moduł posiada narzędzia do ewidencjonowania elementów kanalizacji deszczowej oraz obliczania jej sprawności. Ewidencja dróg i obiektów mostowych Moduł ten jest podstawową częścią aplikacji. Jest wyposażony we wszystkie narzędzia potrzebne zarządcy drogi do prowadzenia ewidencji. Jak zostało wspomniane wcześniej nowe dane, jak i zmiana istniejących danych, jest możliwa albo przez rysowanie obiektów na mapie, albo przez wypełnianie formatek z atrybutami. W pierwszym przypadku wszelkie atrybuty związane z geometrią obiektu (np. wymiary, lokalizacja) są generowane automatycznie. W drugim przypadku, na podstawie atrybutów opisujących położenie i wymiary obiektów generowana jest geometria. Te oba elementy (atrybuty i geometria) są ze sobą ściśle powiązane, w tym sensie, że zmiana jednego spowoduje zmianę drugiego, również w przypadku obiektów już występujących w bazie. Dzięki temu widać na bieżąco, czy dane zostały poprawnie wprowadzone poprzez weryfikację, jak wygląda dany element na mapie i czy relacje przestrzenne są zgodne z rzeczywistością. Moduł jest wyposażony w okno narzędzi ewidencji dróg i obiektów mostowych, z którego można w wygodny sposób dodać nową drogę lub nową jezdnię. Aplikacja posiada również rozwijalne menu z elementami pasa drogowego, z którego można szybko wybrać odpowiedni element i narysować na mapie. Oprócz narzędzi do modyfikacji bazy moduł ten jest wyposażony w narzędzia do generowania takich dokumentów jak: książka drogi, karta obiektu mostowego, zestawienie promów, raport o stanie sieci dróg publicznych. Dodatkowo moduł posiada narzędzie do liczenia statystyk. Statystyki mogą być generowane dla
całej bazy danych, dla wybranych ulic lub dla wyznaczonego obszaru. W statystykach znajdują się informacje o powierzchni elementów pasa drogowego z podziałem na nawierzchnie, ilość znaków drogowych w podziale na kategorie znaków oraz w podziale na symbole znaków. Statystyki można wyeksportować do programu Microsoft Office Excel w celu dalszej obróbki. Oznakowanie poziome i pionowe Moduł umożliwia prowadzenie pełnej ewidencji oznakowania dróg. Dzięki temu zarządca może prowadzić i aktualizować plan organizacji ruchu zbiorczo dla wszystkich dróg. Aplikacja jest wyposażona w bibliotekę znaków drogowych. Wygląd znaków jest zgodny w z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach. Biblioteka może być zasilana nowymi znakami stworzonymi przez użytkownika (w przypadku znaków nietypowych). Plik z wyglądem nowego znaku musi być w formacie *.svg aby mógł być dodany do biblioteki. Aby ułatwić użytkownikowi tworzenie nowych znaków desktop jest wyposażony w generator znaków drogowych. Dzięki niemu użytkownik może zmienić wygląd wstawianego znaku, jednocześnie nie zmieniając wyglądu znaku przechowywanego w bibliotece znaków drogowych. Stworzony znak w generatorze znaków drogowych można zapisać w formacie *.svg aby później dodać do biblioteki znaków jako nową pozycję. Aplikacja pozwala również wstawianie znaków pionowych jako znaki poziome w 2 trybach. Pierwszy to z wymiarami zgodnymi z rozporządzeniem Ministra infrastruktury z 3.07.2003 r., a drugi to z wymiarami dowolnie ustalonymi przez użytkownika. Moduł posiada okno narzędzi oznakowania poziomego i pionowego skąd można szybko przejść do rysowania znaków poziomych i wstawiania znaków pionowych. Podobnie jak w przypadku modułu ewidencji dróg, po narysowaniu znaku pionowego lub poziomego atrybuty dotyczące jego geometrii i położenia generowane są automatycznie.
Decyzje dotyczące zajęcia pasa drogowego Moduł umożliwia prowadzenie ewidencji decyzji w sprawie zajęcia pasa drogowego. Dzięki aplikacji można na mapie zlokalizować miejsce gdzie ma być zajęty pas drogowy, narysować poligon symbolizujący zajęcie pasa drogowego, a następnie prowadzić dane opisowe. Podobnie jak w poprzednich modułach, po narysowaniu geometrii atrybuty określające wymiary i położenie zostają wygenerowane automatycznie. Po wprowadzeniu atrybutów aplikacja umożliwia wygenerowanie pisma z decyzją, zgodnie z szablonem stworzonym przez użytkownika. Dodatkowo aplikacja zmienia symbol zajęcia pasa drogowego gdy pozwolenie wygasa. Na 2 tygodnie przed końcem obwód symbolu zmienia się z zielonego na żółty. Natomiast po wygaśnięciu pozwolenia obwód symbolu zmienia się z żółtego na czerwony. Decyzje archiwalne domyślnie nie są wyświetlane przez aplikację, aby nie zaśmiecać widoku mapy. Również ten moduł posiada okno narzędzi, z poziomu którego można szybko przejść do wprowadzania nowych decyzji. Kanalizacja deszczowa Ostatni moduł jest poświęcony kanalizacji deszczowej. Temat nie jest związany bezpośrednio z ewidencją dróg i obiektów mostowych, ale szybki drenaż wody opadowej ma ważne znaczenie dla warunków panujących na drodze. Moduł umożliwia ewidencjonowanie ciągów kanalizacyjnych oraz wszelkiego rodzaju studzienek kanalizacyjnych. Po narysowaniu ciągów kanalizacyjnych oraz wprowadzeniu atrybutów istnieje możliwość obliczenia przepustowości ciągu kanalizacyjnego wyrażonego w m 3 /s. Ponadto jest możliwość wyznaczenia obszaru zlewni dla dowolnego ciągu lub dla dowolnej studzienki kanalizacyjnej. Dzięki temu można łatwo sprawdzić z jakiego obszaru spływa woda do danej studzienki lub do danego ciągu kanalizacyjnego. Kontakt: Adres: Rynek Ratusz 10, 50-106 Wrocław
Telefon: (71) 322 13 09 Fax: (71)322 13 29 e-mail: kzminkowski@gispartner.pl Rys.1. Widok ogólny aplikacji.
Rys.2. Moduł ewidencji dróg i obiektów mostowych wprowadzanie pasa zieleni. Rys.3. Moduł oznakowania poziomego i pionowego generator znaków.
Rys.4. Moduł zajęcia pasa drogowego. Rys.5. Moduł kanalizacji deszczowej.