Biuro Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Nr 11/2018 RYNEK PRODUKTÓW MLECZNYCH HANDEL ZAGRANICZNY W 2017 R. 1 Polska branża mleczarska w 2017 r. odnotowała rekordowo wysokie przychody z eksportu produktów mlecznych. Wywóz artykułów mleczarskich w ujęciu wartościowym wzrósł do poziomu 2,1 mld EUR, o blisko 32% wyższego niż w 2016 r. i o 3,4 razy wyższego niż w roku akcesji Polski do UE. W przeliczeniu na ekwiwalent mleka surowego eksport tego asortymentu był o około 4% większy niż w 2016 r. i osiągnął poziom 4,1 mln ton. Od akcesji Polski do Unii Europejskiej głównym rynkiem zbytu polskich produktów mlecznych są kraje unijne. W 2017 r. udział tych krajów w wartości wywozu z Polski był o 4 p.p. większy niż w 2016 r. i wyniósł 76,5%. Jednocześnie wpływy uzyskane z eksportu do UE były o 34% wyższe niż w 2016 r. i wyniosły 1,6 mld EUR. Największymi odbiorcami produktów mlecznych z Polski były: Niemcy (22% wartości), Holandia (8%), Czechy (7%), Wielka Brytania i Włochy (po 5%), Rumunia i Słowacja (po 4%), a także Węgry, Litwa i Francja (po 3%). W strukturze towarowej wartości wywozu dominują finalne produkty konsumpcyjne, spośród których najważniejszą pozycję zajmują sery i twarogi. Lody 5% Jogurty i napoje fermentowane 6% Serwatka 10% W 2017 r., wraz ze wzrostem światowych cen produktów mlecznych, wzrosły wydatki ponoszone na ich zakup poza granicami naszego kraju. Wartość przywiezionych produktów w 2017 r. wyniosła 967 mln EUR i była o 7% wyższa niż rok wcześniej, podczas gdy wolumen był o 2% mniejszy i wyniósł niecałe 1,8 mln ton. W strukturze geograficznej przywozu nie zachodzą istotne zmiany. Partnerami w imporcie pozostają kraje UE, a sprowadzany do Polski asortyment produktów mlecznych pochodzi głównie z Niemiec i Holandii oraz Irlandii, Litwy, Czech, Francji, Włoch. 1 Z kazeiną. Struktura towarowa eksportu produktów mlecznych z Polski w 2017 r. Kazeina 1% Mleko zagęszczone i w proszku 12% 2,1 mld EUR Masło oraz tłuszcze mleczne 13% Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii KOWR na podstawie wstępnych danych GUS Sery i twarogi 35% Mleko płynne i śmietana 18% Towar Cena bez VAT Zmiana W zbycie wg ZSRIR 5 11.03.2018 r. masło [zł/kg]: w blokach konfekcjonowane 17,72 20,38 mleko w proszku [zł/kg]: odtłuszczone (OMP) pełne (PMP) W skupie wg GUS styczeń 2018 r. 5,60 10,38 Zmiana miesięczna mleko surowe [zł/hl] 142,12 W 2017 r. saldo wymiany handlowej produktami mlecznymi wyniosło 2,3 mln ton oraz 1,1 mld EUR i było większe niż w 2016 r. odpowiednio o około 10% i 64%. TENDENCJE CENOWE Ceny zbytu artykułów mleczarskich Na początku marca 2018 r. krajowe ceny zbytu masła w blokach, po wzroście w lutym br., uległy obniżeniu. Dalszy wzrost wykazują natomiast ceny masła konfekcjonowanego. Zakłady mleczarskie monitorowane w ramach Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW w dniach 5 11.03.2018 r. masło w blokach zbywały po 17,72 zł/kg, o 1% taniej niż w poprzednim tygodniu, ale o 8% drożej niż miesiąc wcześniej. Za masło konfekcjonowane uzyskiwano 20,38 zł/kg, o 3% więcej niż na przełomie lutego i marca br. i o 11% więcej niż przed miesiącem. Oba rodzaje masła były droższe niż przed rokiem masło w blokach o 9%, a masło konfekcjonowane o 13%. Na początku marca 2018 r. pogłębiła się spadkowa tendencja cen odtłuszczonego mleka w proszku. W dniach 5 11.03.2018 r. cena zbytu tego produktu ukształtowała się na poziomie 5,60 zł/kg, nieznacznie (o 2 gr/kg) niższym niż tydzień wcześniej i o 4% niższym niż przed miesiącem. Jednocześnie za pełne mleko w proszku, tak jak w poprzednim tygodniu, płacono 10,38 zł/kg. Cena PMP była jednak o 1% niższa niż w porównywalnym okresie lutego br. W odniesieniu do notowań sprzed roku OMP było tańsze o 31%, a PMP o 15%. Ser Edamski zakłady mleczarskie sprzedawały przeciętnie po 12,47 zł/kg, a ser Gouda po 12,19 zł/kg, odpowiednio o 2% i 3% drożej niż w poprzednim tygodniu. Ser Edamski był o 3,5% droższy niż miesiąc wcześniej, a Gouda o 1% tańszy. Wymienione gatunki serów dojrzewających były o 9 10% tańsze niż rok wcześniej. 1
Biuro Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Nr 11/2018 Ceny zbytu (netto) masła, odtłuszczonego mleka w proszku i pełnego mleka w proszku (według ZSRIR MRiRW) Masło ekstra konfekcjonowane Masło ekstra w blokach Odtłuszczone mleko w proszku Pełne mleko w proszku Tydzień zł/kg zmiana EUR/kg 2) zł/kg w % 1) zmiana EUR/kg 2) zł/kg w % 1) zmiana EUR/kg 2) zł/kg w % 1) zmiana w % 1) EUR/kg 2) 15-21.01.18 19,15 1,8 4,59 16,85-3,4 4,04 5,97 3,4 1,43 10,49-3,4 2,52 18,47-3,6 4,44 16,23-3,7 3,90 5,86-1,9 1,41 10,44-0,4 2,51 29.01-04.02.18 17,96-2,7 4,33 16,51 1,8 3,98 5,80-1,1 1,40 10,65 2,0 2,57 18,43 2,6 4,42 16,38-0,8 3,93 5,82 0,4 1,40 10,48-1,6 2,51 12-18.02.18 18,59 0,9 4,46 16,81 2,6 4,03 5,88 1,1 1,41 10,64 1,5 2,55 18,93 1,8 4,55 17,35 3,2 4,17 5,72-2,8 1,37 10,55-0,9 2,54 26.02-04.03.18 19,70 4,1 4,72 17,96 3,5 4,30 5,62-1,7 1,34 10,38-1,6 2,49 20,38 3,4 4,86 17,72-1,3 4,22 5,60-0,3 1,34 10,38 0,0 2,48 Miesięczna zmiana ceny w % x 10,6 x x 8,2 x x -3,7 x x -0,9 x Roczna zmiana ceny w % x 12,8 x x 8,9 x x -30,9 x x -15,0 x 1) zmiany cen w % odnoszą się do cen prezentowanych w zł/kg 2) wg średniego kursu EBC w danym tygodniu; kurs w ostatnim prezentowanym okresie 5-11.03.18: 1 EUR = 4,1945 PLN 2
Biuro Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Nr 11/2018 Towar/Kraj Ceny przetworów mleczarskich na rynkach zagranicznych miesięczna roczna Masło w blokach Niemcy EUR/kg 4,90-3,0 14,0 17,2 20,54 Francja EUR/kg 4,65 2,0 9,2 12,1 19,51 Holandia EUR/kg 4,80-1,0 14,0 14,3 20,12 Odtłuszczone mleko w proszku Niemcy EUR/kg 1,35 0,0-2,2-27,4 5,66 Francja EUR/kg 1,29-0,7-5,3-31,9 5,42 Holandia EUR/kg 1,32 0,0-2,9-28,3 5,53 Pełne mleko w proszku Niemcy EUR/kg 2,61-0,6 2,0-12,9 10,92 Holandia EUR/kg 2,62 0,0 2,3-7,7 10,98 Masło USD/t 6 025 11,1 1/ 18,1 38,5 20,61 OMP USD/t 1 725-2,4 1/ -4,3-17,5 5,64 PMP USD/t 3 200 0,4 1/ 1,6 2,8 10,94 1/ Zmiana średniej ceny w portach Europy Zachodniej w odniesieniu do notowania z 2.02.2018 r. * Z przeliczenia według kursu NBP: Średni kurs z 7.03.2018 r.: 1 EUR = 4,1922 PLN Średni kurs z 2.03.2018 r.: 1 USD = 3,4200 PLN Jednostka miary Średnia cena Ceny na rynkach wewnętrznych UE w dniach 3-7.03.2018 r. Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych CLAL i NBP. Zmiana średniej ceny w % Ceny światowe (na bazie FOB - w portach Europy Zachodniej) z 2.03.2018 r. Średnia cena w zł/kg* 3
13-19.02.17 27.02-05.03.17 13-19.03.17 27.03-02.04.17 10-16.04.17 24-30.04.17 08-14.05.17 22-28.05.17 05-11.06.17 19-25.06.17 03-09.07.17 17-23.07.17 31.07-06.08.17 14-20.08.17 28.08-03.09.17 09-15.10.17 18-31.12.17 zł/kg 13-19.02.17 27.02-05.03.17 13-19.03.17 27.03-02.04.17 10-16.04.17 24-30.04.17 08-14.05.17 22-28.05.17 05-11.06.17 19-25.06.17 03-09.07.17 17-23.07.17 31.07-06.08.17 14-20.08.17 28.08-03.09.17 09-15.10.17 18-31.12.17 zł/kg Biuro Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Nr 11/2018 Ceny na rynku krajowym 28,00 Średnie ceny netto zbytu masła (według ZSRIR MRiRW) 26,00 24,00 22,00 20,00 20,38 18,00 17,72 16,00 14,00 masło ekstra konfekcjonowane masło ekstra w blokach 14,00 Średnie ceny netto zbytu OMP i PMP (według ZSRIR MRiRW) 13,00 12,00 11,00 10,00 10,38 9,00 8,00 7,00 6,00 5,60 5,00 OMP PMP 4
04-10.09.17 18-24.09.17 02-08.10.17 9-15.10.17 16-22.10.17 30.10-05.11.17 13-19.11.17 27.11-03.12.17 11-17.12.17 18-24.12.17 25-31.12.17 01-07.01.18 15-21.01.18 29.01-4.02.18 12-18.02.18 26.02-04.03.18 EUR/100 kg 04-10.09.17 18-24.09.17 02-08.10.17 9-15.10.17 16-22.10.17 30.10-05.11.17 13-19.11.17 27.11-03.12.17 11-17.12.17 18-24.12.17 25-31.12.17 01-07.01.18 15-21.01.18 29.01-4.02.18 12-18.02.18 26.02-04.03.18 EUR/100 kg Biuro Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Nr 11/2018 690 Średnie ceny zbytu masła w blokach w UE i w Polsce na tle ceny interwencyjnej 620 550 480 410 476,67 422,37 340 270 200 Średnia cena masła w UE Średnia cena masła w Polsce Cena interwencyjna masła (221,75 EUR/100 kg) 180 Średnie ceny zbytu OMP w UE i w Polsce na tle ceny interwencyjnej 175 170 165 160 155 150 145 140 135 130 133,53 133,26 Średnia cena OMP w UE Średnia cena OMP w Polsce Cena interwencyjna OMP (169,80 EUR/100 kg) 5
EUR/kg EUR/kg Biuro Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Nr 11/2018 Ceny na rynkach zagranicznych 5,25 Ceny zbytu masła 5,00 4,75 4,50 4,25 4,00 3,75 Niemcy Francja Holandia Polska 1,50 Ceny zbytu odtłuszczonego mleka w proszku 1,45 1,40 1,35 1,30 1,25 Niemcy Francja Holandia Polska Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych CLAL i ZSRIR MRiRW. 6