Bartosz Horosz Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego Warszawa Sopot, 17 kwietnia 2015r.
Zjawisko Śródoperacyjną hipotermię definiuje się jako obniżenie temperatury ośrodkowej znieczulonego pacjenta poniżej 36ºC
Fakty większość pacjentów poddanych znieczuleniu ulegnie wychłodzeniu wychłodzenie jest niekorzystne większości przypadków wychłodzenia można zapobiec
Fakty 1980 : ok.60% pacjentów hipotermicznych w chwili przybycia do sali wybudzeń Obecnie: 30 70% z temperaturą poniżej 36,0ºC Niewiele się zmieniło! Vaughan MS et al., 1981, Anesth Analg. 1981 Oct;60(10):746-51. Horn EP et al. Anaesthesia. 2012 Jun;67(6):612-7.
Mechanizm Zaburzenia zlokalizowanego w podwzgórzu ośrodka termoregulacji Zmniejszona produkcja ciepła ( metabolizm) Znaczna utrata Atenuowane mechanizmy obronne Redystrybucja
Mechanizm Podwzgórzowy ośrodek termoregulacji zmienia swój punkt nastawienia i przedział temperatur, w którym mechanizmy zapobiegające nadmiernej utracie ciepła nie są aktywowane
Zaburzenia ośrodka termoregulacji Sessler DI, Anesthesiology 2008;109(2)
Zaburzenia ośrodka termoregulacji Sessler DI, Anesthesiology 2008;109(2)
Mechanizm Zaburzenia zlokalizowanego w podwzgórzu ośrodka termoregulacji Zmniejszona produkcja ciepła ( metabolizm) Redystrybucja Znaczna utrata Zniesione mechanizmy obronne
Redystrybucja W ciele człowieka istnieją dwa przedziały termiczne: ośrodkowy (stabilny termicznie) i obwodowy (termicznie zmienny)
Redystrybucja Środki znieczulenia ogólnego powodują obniżenie progu temperatury, poniżej którego organizm odpowiada obkurczeniem naczyń obwodowych Większość z nich wpływa bezpośrednio rozkurczowo na obwodowe naczynia tętnicze
Redystrybucja Redystrybucja
Mechanizm Zaburzenia zlokalizowanego w podwzgórzu ośrodka termoregulacji Zmniejszona produkcja ciepła ( metabolizm) Redystrybucja Znaczna utrata Zniesione mechanizmy obronne
Znaczna utrata ciepła 90% produkowanego przez organizm ciepła jest oddawane przez powierzchnię kontaktu z otoczeniem (skórę) Pozostała, niewielka część ciepła tracona jest przez układ oddechowy Sessler DI, Anesthesiology 2000;92(578-96)
Znaczna utrata ciepła Sopot 17.04.2015
Mechanizm Zaburzenia zlokalizowanego w podwzgórzu ośrodka termoregulacji Zmniejszona produkcja ciepła ( metabolizm) Redystrybucja Znaczna utrata Zniesione mechanizmy obronne
Zniesione mechanizmy obronne Najbardziej skutecznym czynnikiem obronnym zapobiegającym wychłodzeniu są mechanizmy behawioralne! Znieczulonemu pacjentowi pozostaje tylko obkurczenie naczyń obwodowych (zaburzone) oraz zwiększenie produkcji ciepła (niewydolne)
Dynamika zmian temperatury ośrodkowej Redystrybucja Znaczna utrata Plateau Kurz A et al. Anesthesiology. 1995;83(3): 491-9.
Konsekwencje łagodnej śródoperacyjnej hipotermii Bardzo liczne Większość pacjentów narażonych na co najmniej jedno powikłanie Dobrze udokumentowane: badania randomizowane metaanalizy hipotermia rzędu 1-2stC
Utrata krwi O16% mniejsza utrata krwi u pacjentów normotermicznych w porównaniu do pacjentów z hipotermią Rajagopalan S et al. Anesthesiology. 2008 108(1):71-7.
Utrata krwi Rajagopalan S et al. Anesthesiology. 2008 108(1):71-7.
Ryzyko przetoczeń KKCz Normotermia wiąże się z mniejszym o 22% względnym ryzykiem przetoczeń okołooperacyjnych Rajagopalan S et al. Anesthesiology. 2008 108(1):71-7.
Ryzyko przetoczeń KKCz Rajagopalan S et al. Anesthesiology. 2008 108(1):71-7.
Zakażenie miejsca operowanego Zaburzenia ukrwienia okolicy rany operacyjnej Zmiany immunologiczne Zmniejszona aktywność neutrofilów Zaburzenia produkcji i przemiany cytokin i chemokin (TNF-α, IL-10) Zmiana ekspresji białek zgodności tkankowej HLA-DR
Zakażenie miejsca operowanego 200 pacjentów 24-ech z ZMO 6 w grupie normotermii 18 w grupie hipotermii
Zakażenie miejsca operowanego Pacjenci normotermiczni : rzadziej wymagali przetoczeń KKCz, wystąpiło mniej powikłań okołooperacyjnych, t.j. rozejścia zespolenia jelitowego, perforacji j. grubego i zapalenia otrzewnej Krócej przebywali w szpitalu (12,1 vs 14,4 dni, p=0.001), nawet po wyłączeniu pacjentów z ZMO
Koagulologia w hipotermii PT PC APTT trombina PLT liczba albo = APTT trombomodulina AT-III α2 antyplazmina Gp IIb IIIa PT PLT aktywność PLG Aktywatory płytek Staikou et al. J Surg Res 2009; 167(125-130)
Staikou et al. J Surg Res 2009; 167(125-130) Sopot 17.04.2015 Krzepnięcie Istotne zmiany na skutek zwolnienia szybkości procesów enzymatycznych Wydłużenie czasu protrombinowego i czasu aktywowanej tromboplastyny wraz z obniżeniem temperatury Zmniejszona aktywność AT-III i białka C (promuje krzepnięcie) Zwiększona aktywność plazminogenu proporcjonalnie do spadku temperatury (promuje fibrynolizę)
Krzepnięcie płytki krwi Do 32 st.c liczba dość stała Obserwowane zaburzenia tworzenia skrzepu wynikają raczej ze zmniejszonej aktywności aktywatorów płytek niż nieprawidłowości ich funkcji Staikou et al. J Surg Res 2009; 167(125-130)
Zwiększone ryzyko incydentów wieńcowych Frank SM i in, 1997 300 pacjentów ze stwierdzoną chorobą wieńcową lub znacznym ryzykiem choroby wieńcowej Analiza częstości występowania incydentów wieńcowych: Niestabilna ChW (7 vs 2) Zatrzymanie krążenia (2 vs 1) Zawał mięśnia sercowego (1 vs 0) Frank SM. JAMA. 1997; 277(14):1127-34.
Zwiększone ryzyko incydentów wieńcowych Frank SM i in, 1997 Frank SM. JAMA. 1997; 277(14):1127-34.
Monitorowanie temperatury jest wskazane przy wszystkich zabiegach operacyjnych trwających powyżej 30min Aby efektywnie zapobiegać wychłodzeniu sródoperacyjnemu należy stosować co najmniej jedną z dostępnych metod
Metod zapobiegania hipotermii jest wiele!
Niezamierzona Śródoperacyjna Hipotermia Dziękuję za uwagę