PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA NA LEKCJACH JĘZYKA POLSKIEGO dla klas I III Gimnazjum w Wojkowicach

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA NA LEKCJACH JĘZYKA POLSKIEGO dla klas I III Gimnazjum w Wojkowicach PSO ma na celu wspieranie rozwoju intelektualnego i osobowościowego ucznia. Wymagania edukacyjne uwzględniają zapisy z Podstawy programowej kształcenia ogólnego dotyczące kształcenia w gimnazjum. Zasady PSO są zgodne z zasadami WSO naszej szkoły. Stosuje się dwa poziomy wymagań: podstawowy i ponadpodstawowy. Z języka polskiego ocenie podlegają następujące formy aktywności ucznia: umiejętności, wiadomości, aktywność ucznia i jego stosunek do przedmiotu. formy dodatkowe (prace nadobowiązkowe) - projekty, - udział w konkursach polonistycznych i artystycznych, - udział w zajęciach pozalekcyjnych, - prezentacje /referaty, - twórcze przygotowanie do zajęć. KONTROLA I OCENA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW Uczeń ma obowiązek nosić na lekcję zeszyt, podręczniki. Nauczyciel informuje uczniów, jakie pomoce naukowe przynoszą na daną lekcję. Ich brak ocenia minusem -. Wszystkie prace klasowe powinny być opatrzone podpisem ucznia, datą i tematem pracy oraz gromadzone przez nauczyciela, tak aby uczeń i jego rodzice mieli do nich wgląd. Prace klasowe, dyktanda, sprawdziany umiejętności językowych i literackich są zapowiedziane na tydzień przed planowanym terminem i poprzedzone lekcją określającą wymagane treści i umiejętności. Dłuższe zadania otwarte będą opatrzone recenzją - opisową pisemną oceną wspierającą, która zawiera następujące elementy: - wyszczególnienie i docenienie dobrych elementów pracy ucznia, -odnotowanie tego, co wymaga poprawienia lub dodatkowej pracy ze strony ucznia, aby uzupełnić braki w wiedzy oraz opanować wymagane umiejętności, -przekazanie uczniowi wskazówek, w jaki sposób powinien poprawić pracę, -wskazanie uczniowi sposobu, w jaki powinien pracować dalej. Ustną ocenę wspierającą nauczyciel stosuje przy ocenianiu wypowiedzi ustnych i krótkich zadań otwartych. 1

Jeżeli uczeń opuścił pracę klasową, dyktando bądź sprawdzian, to powinien napisać go w ciągu dwóch tygodni od dnia powrotu do szkoły. Jeśli tego nie uczyni, otrzyma ocenę niedostateczną. Wszystkie prace klasowe uczeń musi poprawić, czyli dokonać analizy i korekty popełnionych błędów. Poprawa taka może zostać przez nauczyciela oceniona. Prace domowe są obowiązkowe, a uczeń, który ich nie wykonuje, otrzymuje ocenę -. W razie nieuzupełnienia jej na następną lekcję lub w terminie wyznaczonym nauczyciel ma prawo wpisać ocenę niedostateczną. Brak pracy niezgłoszony przed lekcją to ocena niedostateczna. Prace domowe mogą być oceniane w skali 6 1 lub + lub - w zależności od typu pracy i stopnia trudności. Nauczyciel ma obowiązek podać kryteria oceny każdej pracy. Pisemne prace domowe uczeń jest zobowiązany oddać w ustalonym terminie. Nauczyciel może, ale nie musi, wyznaczyć dodatkowy termin. Nieoddanie pracy skutkuje oceną niedostateczną. Pracą domową jest również przeczytanie tekstu literackiego. Niewykonanie takiej pracy skutkuje oceną niedostateczną. Kartkówki nie muszą być zapowiadane, ponieważ ich celem jest sprawdzenie systematyczności pracy ucznia. Obejmują materiał w zakresie trzech ostatnich lekcji lub wskazany przez nauczyciela do powtórzenia. Oceny z kartkówki mogą być poprawiane tylko w uzasadnionych przypadkach. Prace pisemne muszą być napisane czytelnie, a zeszyty przedmiotowe prowadzone estetycznie. Odpowiedzi ustne. Uczeń może być zwolniony z odpowiedzi w sytuacjach losowych lub do 3 dni po usprawiedliwionej nieobecności w szkole. Odpowiedzi obejmują materiał bieżący, uczeń powinien też w każdej sytuacji wykazać się koniecznymi wiadomościami. Na lekcjach wykorzystuje się różnorodne formy kontroli: -pisemnej (wypracowania, testy, sprawdziany, ortograficzne i interpunkcyjne, kartkówki). W ciągu semestru nauczyciel przeprowadzi 2 prace klasowe (zadania otwarte), 1 pracę klasową sprawdzającą wiadomości i umiejętności z nauki o języku. Dyktanda, kartkówki, testy wg potrzeb. Wypracowania ucznia będą opatrzone krótką recenzją uzasadniającą ocenę, uświadamiającą uczniowi jego osiągnięcia, informującą o zaległościach, ukierunkowującą jego dalszą pracę, -ustnej (odpowiedzi, wypowiedzi uczniów sprawdzające umiejętności formułowania własnych sądów, poprawność językową, słownictwo, logikę wypowiedzi, czytanie, wygłaszanie tekstów z pamięci). Uczeń ma obowiązek uzupełnienia notatek (także zadań domowych) za czas swojej nieobecności w ciągu pięciu dni szkolnych po powrocie do szkoły. Uczeń może zgłosić nieprzygotowanie do zajęć, tylko na początku lekcji, (tj. 2

nieprzygotowanie do odpowiedzi ustnej, brak zadania, zeszytu, podręcznika, ćwiczeń). Nie dotyczy to wypowiedzi pisemnych oraz recytacji, prezentacji/referatów, lekcji powtórzeniowych, przeczytania tekstu literackiego. Uczeń ma obowiązek wykonywania poleceń nauczyciela podczas lekcji, praca ta może zostać oceniona w trakcie lub po skończonej lekcji oceną w skali 6-1(kategoria : aktywność) lub znakiem +, - Średnia ważona nie jest jedynym wyznacznikiem śródrocznych i końcoworocznych ocen. W sytuacjach wyjątkowych nauczyciel przedmiotu uwzględniając zasady PSO może wystawić uczniowi ocenę inną niż wynikająca ze średniej ważonej. Czynnikiem wpływającym na podniesienie oceny śródrocznej i rocznej jest wykonywanie dodatkowych zadań, szczególna aktywność na lekcji, osiągnięcia w konkursach szkolnych i pozaszkolnych, starannie prowadzony zeszyt przedmiotowy. Na koniec semestru nie przewiduje się zaliczania materiału. Uczeń może poprawić tylko ocenę niedostateczną i dopuszczającą z wypowiedzi pisemnej (prace klasowe, testy, sprawdziany). Poprawa jest jednorazowa i odbywa się w terminie i miejscu ustalonym przez nauczyciela (nieprzekraczającym jednak 2 tygodni). Uczeń ma możliwość raz w semestrze poprawy oceny dostatecznej i dobrej (prace klasowe, testy, sprawdziany) i z zadań otwartych (wypracowania). Redaguje tekst w obecności nauczyciela. Uczeń, który opuścił powyżej 50% godzin lekcyjnych nie może być klasyfikowany z przedmiotu. O przewidywanej niedostatecznej ocenie semestralnej / rocznej uczeń i jego rodzice (prawni opiekunowie ) są informowani na miesiąc przed zakończeniem semestru / roku szkolnego. O przewidywanej ocenie rocznej uczeń informowany jest na tydzień przed klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej. ZASADY KLASYFIKOWANIA ŚRÓDROCZNEGO I ROCZNEGO 1. Podczas ustalania oceny śródrocznej i rocznej uwzględniane są oceny cząstkowe uzyskane przez ucznia z obowiązkowych form sprawdzania wiadomości i umiejętności, z nadobowiązkowych form aktywności, za aktywność na lekcji, zaangażowanie i przygotowanie do zajęć. 2. Ocenę klasyfikacyjną celującą może otrzymać uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą, a także wykazuje się opanowaniem treści ponadprogramowych oraz legitymuje się osiągnięciami w konkursach polonistycznych. 3

SPOSOBY INFORMOWANIA RODZICÓW 1. Wymagania edukacyjne z języka polskiego są przedstawione uczniom na początku roku szkolnego. Rodzice uczniów są informowani przez wychowawcę klasy o możliwości zapoznania się z przedmiotowymi zasadami oceniania z języka polskiego w pracowni, na stronie internetowej szkoły oraz u nauczyciela uczącego przedmiotu. Wychowawca klasy przekazuje tę informację rodzicom podczas pierwszych w danym roku szkolnym zebrań z rodzicami. 2. Kryteria oceniania z języka polskiego są załącznikiem do Przedmiotowego Systemu Oceniania. 3. Informacja o postępach ucznia udzielana jest przez nauczyciela w czasie konsultacji indywidualnych ( wówczas rodzice mogą mieć wgląd do dokumentacji oceniania i pisemnych prac uczniów), rozmów telefonicznych, korespondencji pocztowej, zebrań i w dzienniku elektronicznym. 4. W przypadku wystąpienia problemów w nauce rodzice powiadamiani są o konieczności odbycia konsultacji z nauczycielem poprzez wpis do zeszytu przedmiotowego oraz w dzienniku elektronicznym. 5. W zeszycie przedmiotowym oraz w e-dzienniku wpisywane są także oceny bieżące ucznia oraz zawiadomienia o przewidywanych ocenach klasyfikacyjnych. Informacje te rodzice zobowiązani są potwierdzać każdorazowo swoim podpisem. WYSTAWIANIE OCEN 1. Uczeń oceniany jest w skali od 6 do 1, dopuszcza się stosowanie znaków + i -. 4 znaki - stanowić będą ocenę niedostateczną cząstkową. 4 znaki + stanowić będą ocenę bardzo dobrą cząstkową. 2. Podstawą wystawienia oceny śródrocznej jest średnia ważona ocen otrzymanych w ciągu całego semestru. W Gimnazjum obowiązują wagi : 5, 3, 2 Zależność oceny na koniec semestru od średniej ważonej przedstawia poniższa tabela: Średnia Stopień 1,8 2,69 dopuszczający 2,7 3,69 dostateczny 3,7 4,69 dobry 4,7 5,29 bardzo dobry 5,3 celujący 4

3. Ustala się następujący sposób zapisywania ocen bieżących w dzienniku: - kolorem czerwonym oceny z wagą 5 - kolorem zielonym oceny z wagą 3 - kolorem niebieskim oceny z wagą 2 WAGI Czerwony - waga 5 Zielony waga 3 Niebieski waga 2 sprawdziany, kartkówka, Prace domowe (ćw. testy, zadania krótkiej gramatyczne, językowe, zadania otwarte (dłuższe wypowiedzi (pisma krótka wypowiedź (6-8 formy wypowiedzi), użytkowe), zdań), projekty, odpowiedź ustna, estetyka prowadzenia konkursy, dyktanda, brak wypracowania recytacja, prezentacje, brak pracy Aktywność na lekcji. 4 + bardzo dobry zeszytu 4 niedostateczny 3. Jeśli nauczyciel zamierza ocenić inną formę aktywności, poinformuje uczniów o wadze tej aktywności. 4. Nauczyciel może sam decydować o przyporządkowaniu wagi do danej formy sprawdzania wiadomości i umiejętności. 5. W przypadku poprawy oceny waga poprawianej oceny obniża się o jeden poziom, a ocena poprawiana otrzymuje właściwą wagę. 6. Uczeń poprawia daną ocenę tylko raz. 7. Jeśli uczeń nie zdołał poprawić oceny, nie wpisuje się w dzienniku kolejnej oceny. Dokonuje się wówczas wpisu w komentarzu nie poprawił. 8. Wpisujemy do dziennika ocenę wyższą od poprawianej. 10. Zasady oceniania prac klasowych - testów: Punkty uzyskane z prac klasowych i sprawdzianów przeliczane są na stopnie wg następującej skali: 0% - 29% poprawnych rozwiązań niedostateczny 30% - 33% poprawnych rozwiązań dopuszczający 34 % - 45% poprawnych rozwiązań dopuszczający 46% - 49% poprawnych rozwiązań dopuszczający + 50% - 55% poprawnych rozwiązań dostateczny 55% - 68% poprawnych rozwiązań dostateczny 69% - 74% poprawnych rozwiązań dostateczny + 75% - 87 % poprawnych rozwiązań dobry- 78% - 86% poprawnych rozwiązań dobry 87% - 89% poprawnych rozwiązań dobry+ 5

90% - 92% poprawnych rozwiązań bardzo dobry 93% - 97% poprawnych rozwiązań - bardzo dobry 98% - 100% poprawnych rozwiązań bardzo dobry+ co najmniej 93% poprawnych rozwiązań + zadanie dodatkowe celujący. 10. Uczeń nieobecny na sprawdzianie pisemnym w miejscu oceny otrzymuje nb. W takim wypadku uczeń ma obowiązek napisać ten sprawdzian w terminie do 3 tygodni od daty wpisania ocen do dziennika lub w terminie uzgodnionym z nauczycielem. Jeśli nie dotrzyma tego terminu w miejsce nb otrzymuje ocenę niedostateczną. W przypadku dłuższej nieobecności (trwającej powyżej tygodnia) uczeń termin ten ustala z nauczycielem. 11. W przypadku unikania sprawdzianu przez ucznia, nauczyciel ma prawo zobowiązać go do napisania tej pracy w tym samym dniu lub w dniu następnym. 12. Uczeń nie może poprawiać ocen cząstkowych w okresie 3 dni bezpośrednio poprzedzających śródroczną i roczną konferencję klasyfikacyjną. 13. Uczeń na ocenę śródroczną i roczną pracuje cały semestr i rok, dlatego też na koniec semestru i roku nie przewiduje się sprawdzianów końcowo-zaliczeniowych. DOSTOSOWANIE PSO Z JĘZYKA POLSKIEGO DO MOŻLIWOŚCI UCZNIÓW ZE SPECJALNYMI WYMAGANIAMI EDUKACYJNYMI 1. Uczniowie posiadający opinię PPP o specyficznych trudnościach w uczeniu się oraz uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie nauczania indywidualnego są oceniani z uwzględnieniem zaleceń poradni. 2. Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego opinie PPP o specyficznych trudnościach w uczeniu się. 3. W stosunku do wszystkich uczniów posiadających dysfunkcję zastosowane zostaną zasady wzmacniania poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania do pracy i doceniania małych sukcesów. Rodzaje dysfunkcji: Dysgrafia, czyli brzydkie, nieczytelne pismo Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzania wiedzy, a nie treści. Wymagania merytoryczne co do oceny pracy pisemnej powinny być ogólne, takie same jak dla innych uczniów, natomiast sprawdzenie pracy może być niekonwencjonalne. Np. jeśli nauczyciel nie może przeczytać pracy ucznia, może go poprosić, aby uczynił to sam lub przepytać ustnie z tego zakresu materiału. Może też skłaniać ucznia do pisania drukowanymi literami lub na komputerze. Nie oceniamy czytelności, estetyki wykonanych prac, a jedynie ich poprawność. 6

Dysleksja, czyli trudności w czytaniu przekładające się niekiedy także na problemy ze zrozumieniem treści Dostosowanie wymagań w zakresie formy: krótkie i proste polecenia, czytanie polecenia, zadania na głos, objaśnianie dłuższych poleceń, dłuższy czas pracy nad tekstem. Prace pisemne i dyktanda oceniane są według specjalnych kryteriów dostosowanych do kryteriów egzaminacyjnych. a. Błędy ortograficzne: u-ó, ż-rz, h-ch, zmiękczenia, utrata dźwięczności. b. Błędy graficzne: Dodawanie, opuszczanie, przestawianie liter, sylab lub całych wyrazów, Mylenie liter: - o podobnym kształcie, - dużych i małych, - odpowiedników głosek zbliżonych fonetycznie( b-p, d-t, w-f, g-k, dz-c,ż-sz), - różniących sięw położeniu w stosunku do osi pionowej (b-p, d-b) lub poziomej (m-w, n-u, b-p, d-g, p-g), - ominięcie drobnych elementów graficznych, w tym: miękkości, kropek (dż,ż,i,j), znaków diakrytycznych. Błędy dotyczące podziału wyrazu lub całego zdania. Pisemne prace domowe uczniowie mogą pisać na komputerze zgodnie z sugestiami poradni psychologiczno pedagogicznej. Dysortografia, czyli nasilenie popełnianych błędów w zakresie poprawnej pisowni Dostosowanie wymagań dotyczących zapisu: inna ocena dyktand, ocena strony merytorycznej i stylistycznej tekstu z pominięciem kryterium poprawności zapisu. Odmienność kryterium błędów. Inne rodzaje dysfunkcji ocenianie zgodnie ze wskazaniami poradni. Uczeń ze sprawnością intelektualną niższą od przeciętnej W przypadku tych dzieci konieczne jest dostosowanie nauczania zarówno w zakresie formy, jak i treści wymagań. Powoduje to obniżenie wymagań, które obejmują jednak wiadomości i umiejętności określone podstawą programową. Poprawa prac klasowych odbywać się będzie przy pomocy nauczyciela, na dostosowanych do każdego ucznia warunkach. Wymagania co do formy mogą obejmować między innymi: omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności wyznaczanie dłuższego czasu na jego utrwalenie podawanie poleceń w prostszej formie unikanie trudnych czy bardzo abstrakcyjnych pojęć częste odwoływanie się do konkretu, przykładu 7

unikanie pytań problemowych, przekrojowych wolniejsze tempo pracy szerokie stosowanie zasady poglądowości odrębne instruowanie ucznia zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie wykonać samodzielnie. 8

ZAŁĄCZNIK 1. KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE PIERWSZEJ GIMNAZJUM. OCENA DOPUSZCZAJĄCA. UCZEŃ: ~ poprawnie łączy nazwiska autorów i tytuły dzieł; ~ odtwarza, relacjonuje przebieg akcji utworu; ~ potrafi wyodrębnić bohaterów; ~ w miarę poprawnie redaguje wypowiedzi pisemne w formie opowiadania, opisu, streszczenia; ~ próbuje argumentować i wyciągać wnioski; ~ rozpoznaje i nazywa części mowy i części zdania; ~ odróżnia równoważnik zdania od zdania pojedynczego i od zdań złożonych; ~ zna ogólny podział głosek; ~ rozróżnia głoski i litery; ~ zna podstawowe pojęcia słowotwórcze; ~ w miarę poprawnie wypowiada się na temat problemów rycerskości, miłości i nienawiści w oparciu o omawiane utwory literackie; ~ potrafi rozpoznawać frazeologizmy; ~ rozpoznaje neologizmy i archaizmy; ~ wie, że imiesłowy tworzymy od czasowników; ~ potrafi wskazać imiesłowy w tekście; ~ uzupełnia wypowiedzi wyrazami oceniającymi; OCENA DOSTATECZNA. UCZEŃ (j.w. oraz): ~ wyodrębnia elementy świata przedstawionego w utworze; ~ odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości historycznej ; ~ zna rodzaje i gatunki literackie; ~ rozumie ogólny sens poznawanych utworów; ~ rozumie cicho przeczytany tekst; ~ zabiera głos w swobodnych wypowiedziach na tematy związane z lekturą, filmem, widowiskiem i własnymi przeżyciami ; ~ poprawnie redaguje wypowiedzi pisemne w formie opowiadania, opisu, charakterystyki, streszczenia, sprawozdania, instrukcji; ~ wykonuje notatkę na podstawie poznanych treści; ~ wprowadza do wypowiedzeń uogólnienia; ~ rozpoznaje imiesłowów i określa ich rodzaj; ~ zna rodzaje neologizmów i archaizmów; ~ rozpoznaje w zdaniu partykułę i wykrzyknik; ~ rozróżnia skróty i skrótowce; ~ potrafi sformułować wypowiedź o charakterze optymistycznym bądź pesymistycznym; ~ potrafi nazwać podstawowe rodzaje słowników; OCENA DOBRA. UCZEŃ (j.w. oraz): ~ potrafi sformułować problem i główną myśl utworu; ~ określa przeżycia i uczucia bohaterów literackich; ~ potrafi przyporządkować określonemu rodzajowi literackiemu odpowiednie gatunki literackie; ~ zna cechy rodzajów literackich; 9

~ potrafi wypowiadać się w sposób spójny, logiczny, komunikatywny; ~ samodzielnie i poprawnie redaguje wypowiedzi pisemne w formie opowiadania z elementami opisu, charakterystyki, instrukcji, rozprawki; ~ buduje wypowiedzi oceniające(np. wybrany film); ~ zna podstawowe środki poetycko-stylistyczne; ~ rozróżnia pojęcia podmiotu lirycznego i narratora ; ~ wykorzystuje imiesłowy w swoich wypowiedziach; ~ zna rodzaje okoliczników; ~ zna rodzaje podmiotów; ~ rozróżnia zdania współrzędnie i podrzędnie złożone; zna ich rodzaje; ~ rozpoznaje równoważnik zdania; ~ zna pojęcie wyrazów pokrewnych; ~ potrafi utworzyć rodzinę wyrazów; ~ wyodrębnia rdzeń w rodzinie wyrazów; ~ zna pojęcie wyrazów bliskoznacznych; ~ wie, czym jest związek frazeologiczny; ~ uzupełnia wypowiedzi frazeologizmami; ~ posiada praktyczne umiejętności ortograficzne i interpunkcyjne; ~ umiejętnie posługuje się słownikiem języka polskiego i słownikiem ortograficznym; OCENA BARDZO DOBRA. UCZEŃ (j.w. oraz): ~ uzasadnia w oparciu o tekst motywy działania, przeżycia i uczucia bohaterów; ~ potrafi zanalizować i zinterpretować utwór literacki, teatralny, filmowy; ~ potrafi samodzielnie formułować wnioski; ~ dokonuje samodzielnej, pełnej charakterystyki bohatera literackiego ; ~ rozumie i określa funkcję środków stylistycznych (epitetu, metafory, porównania, onomatopei, animizacji, personifikacji, apostrofy, anafory, aliteracji, pytania retorycznego, alegorii); ~ przekształca tekst epicki lub liryczny w dramatyczny; ~ samodzielnie, wyczerpująco i zgodnie z zasadami leksykalnymi, składniowymi i kompozycyjnymi redaguje wypowiedzi pisemne w formie recenzji, rozprawki, tekstu użytkowego i reklamowego; ~ rozróżnia charakterystykę pośrednią, bezpośrednią i porównawczą; ~ wprowadza do własnej wypowiedzi cytaty; ~ zabiera głos w dyskusji, sprawnie formułuje wnioski, uzasadnia swoje zdanie, prowadzi logiczną argumentację; ~ zna cechy gatunków literackich (powieści historycznej, powieści współczesnej dla młodzieży, opowiadania, bajki, opowiadania science fiction, poematu rycerskiego, mitu, fraszki, hymnu, groteski, ballady, dramatu romantycznego); ~ wyodrębnia w tekście neologizmy i archaizmy; ~ w swoich wypowiedziach stara się stosować poznane terminy teoretycznoliterackie; ~ umiejętnie wybiera, gromadzi i notuje materiał na określony temat z różnych źródeł; ~ mówi o własnych przeżyciach związanych z lekturą, filmem czy widowiskiem teatralnym; ~ dokonuje analizy zdań podrzędnie i współrzędnie złożonych; ~ rozpoznaje imiesłowowy równoważnik zdania; ~ odróżnia imiesłów od przymiotnika; ~ umiejętnie posługuje się słownikami: frazeologicznym, wyrazów bliskoznacznych, poprawnej polszczyzny, wyrazów obcych; 10

OCENA CELUJĄCA. UCZEŃ (j.w. oraz): ~ samodzielnie poszerza własną lekturę o pozycje spoza kanonu; ~ samodzielnie i twórczo, wzorowo pod względem tematycznym, kompozycyjnym, leksykalnym i stylistycznym redaguje praca pisemne; ~ potrafi kreatywnie myśleć; ~ rozszerza wiadomości z poszczególnych działów nauki o języku; ~ podejmuje działania twórcze; ~ pisze bezbłędnie; ~ osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych, ortograficznych, poetyckich, recytatorskich, czytelniczych. KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE DRUGIEJ GIMNAZJUM. OCENA DOPUSZCZAJĄCA.UCZEŃ: ~ czyta ze zrozumieniem podstawowe teksty literackie; ~ wyszukuje informacje w tekście; ~ rozróżnia fikcję literacką od autentyzmu; ~ odtwarza zdarzenia; ~ sporządza plan odtwórczy według określonych wskazówek; ~ charakteryzuje bohaterów; ~ nazywa elementarne uczucia i emocje; ~ próbuje argumentować; ~ przekazuje myśli w sposób jasny i zrozumiały; ~ w miarę poprawnie, według wskazówek nauczyciela, redaguje formy wypowiedzi: opowiadanie, opis, charakterystykę; ~ przy pomocy nauczyciela redaguje w prostej formie: instrukcję, sprawozdanie, list; ~ dokonuje streszczenia; ~ wykonuje notatkę według podanych wskazówek; ~ w prostej formie, według ustalonego schematu buduje ustną wypowiedź okolicznościową: życzenia, gratulacje, podziękowania; ~ redaguje w oparciu o ustalony schemat prosty tekst użytkowy: zaproszenie, zawiadomienie, ogłoszenie; ~ skraca i rozwija wypowiedzi zgodnie z instrukcją; ~ zadaje pytania; ~ potrafi rozmawiać; ~ wypowiada się na temat własnej osoby; ~ potrafi rozpoznać i napisać prosty tekst reklamowy; ~ pracuje w grupie; ~ zna podstawowe środki stylistyczne: epitet, metafora, porównanie, animizacja, personifikacja, pytanie retoryczne; ~ zna rodzaje i podstawowe gatunki literackie; ~ poprawnie łączy nazwiska autorów i tytuły dzieł; ~ zna podstawowe rodzaje słowników i potrafi z nich korzystać; ~ stosuje poprawna interpunkcję w zapisie daty; ~ posiada podstawowe wiadomości z zakresu nauki o języku: odmienne i nieodmienne części mowy, części zdania, zdanie pojedyncze, zdanie złożone, równoważnik zdania, głoski, litery, wyrazy pokrewne, imiesłowy ( bez określania nazwy ), neologizmy; ~ rozpoznaje formę czasownika w stronie czynnej, biernej, zwrotnej; ~ buduje konstrukcję zdania z czasownikiem w stronie czynnej, biernej i zwrotnej; 11

~ zna pojęcia: dialog, narracja, narrator, podmiot liryczny, oda, sonet, tren, przerzutnia, retoryka, orator, przemówienie, przypis, synonim, geneza, utopia; OCENA DOSTATECZNA. UCZEŃ (j.w. oraz): ~ uważnie słucha, czyta ze zrozumieniem; ~ z samodzielnie czytanego tekstu wybiera dla siebie informacje istotne, przekazuje je własnymi słowami; ~ określa tematykę; ~ potrafi opowiedzieć o zdarzeniach, określić ich miejsce i czas; ~ porównuje zachowanie i działania bohaterów; ~ dostrzega zarówno w utworach literackich jak i w życiu powszednim zależności przyczynowo skutkowe; ~ wyraża skojarzenia i emocje; ~ gromadzi argumenty; ~ notuje argumenty w postaci zdań pojedynczych, równoważników zdań; ~ rozróżnia stwierdzenia (tezy) i przypuszczenia (hipotezy); ~ próbuje formułować wnioski; ~ buduje wypowiedź spójną, zgodną z tematem; ~ poprawnie redaguje formy wypowiedzi: opowiadanie, opis, streszczenie, charakterystykę, dialog, sprawozdanie, instrukcję, list; ~ według schematu redaguje rozprawkę; ~ tworzy proste formy tekstów użytkowych; ~ stosuje w wypowiedziach ustnych i pisemnych urozmaicone słownictwo; ~ proponuje różnorodne wyrazy oceniające i określenia; ~ sporządza proste formy notatek; ~ próbuje notować podczas słuchania; ~ w sposób jasny i rzeczowy przekazuje informacje; ~ formułuje pytania ogólne i szczegółowe, zgodne z tematem; ~ wypowiada się na różnorodne tematy, określa cel wypowiedzi; ~ potrafi podtrzymać kontakt w rozmowie; ~ właściwie reaguje na wypowiedź współrozmówcy; ~ zabiera głos w dyskusji; ~ posługuje się w wypowiedzi ustnej i pisemnej zdaniami złożonymi różnych typów, poprawnie dobiera spójniki; ~ różnicuje fakty od opinii; ~ rozpoznaje i ocenia mechanizmy reklamy; ~ zna podstawowe rodzaje stylów wypowiedzi: potoczny, urzędowy, naukowy i popularnonaukowym; ~ potrafi rozpoznać tekst napisany w określonym stylu (potocznym, urzędowym, naukowym, popularnonaukowym); ~ potrafi wyodrębnić z tekstu terminy naukowe; ~ korzysta z przypisów; ~ rozpoznaje w utworach literackich podstawowe środki stylistyczne; ~ interpretuje teksty poetyckie, korzystając ze wskazówek nauczyciela; ~ wymienia cechy dramatu; ~ posiada podstawowe wiadomości na temat wybranych twórców literatury polskiej i światowej; ~ samodzielnie korzysta z encyklopedii, słowników, leksykonów; ~ zna pojęcia: mowa zależna i niezależna, reportaż, antonim, homonim, apostrofa, ~ wyodrębnia w wypowiedzeniu i rozwija informacje dotyczące czynności, wykonawcy czynności, i przedmiotu czynności; 12

~ buduje wypowiedzi, ukrywając wykonawcę czynności; ~ rozpoznaje konstrukcję zdania z nieosobową formą czasownika zakończoną na -no, -to; OCENA DOBRA. UCZEŃ (j.w. oraz): ~ umie określić typ narracji; ~ wyodrębnia działania, określa przeżycia i uczucia bohaterów literackich; ~ przy pomocy nauczyciela określa kompozycję utworu literackiego; ~ próbuje odczytywać teksty niewerbalne; ~ wypowiada się w sposób spójny, logiczny, komunikatywny; ~ podaje odpowiednie przykłady; ~ poprawnie akcentuje swoje wypowiedzi; ~ dyskutuje, próbuje nawiązać do wypowiedzi poprzedników, wyraża odmienne zdanie; ~ wzbogaca swoje słownictwo, stosuje różnorodne formy gramatyczne, konstrukcje składniowe; ~ próbuje nadać wypowiedzi (ustnej lub pisemnej) znamiona stylu naukowego, urzędowego ; ~ proponuje własne przykłady tekstów reklamowych; ~ redaguje teksty użytkowe; ~ pisze poprawnie sprawozdanie, recenzję, rozprawkę, opis przeżyć wewnętrznych, pamiętnik, dziennik, przemówienie); ~ samodzielnie buduje stwierdzenia i przypuszczenia; ~ rozwija argumenty, wyciąga wnioski; ~ potrafi sformułować wypowiedź opartą na faktach; ~ wyraża opinię; ~ próbuje negocjować; ~ parafrazuje wypowiedzi przedmówcy; ~ buduje wypowiedzi dostosowane do wieku, poziomu wiedzy i zainteresowań rozmówcy; ~ wprowadza cytaty do własnych wypowiedzi; ~ czyta ze zrozumieniem teksty popularnonaukowe; ~ przekształca dialog w opowiadanie, stosując mowę zależną; ~ stosuje mowę niezależną; ~ skraca i rozwija wypowiedzenia; ~ stosuje w wypowiedziach imiesłowy ; ~ rozpoznaje zjawiska upodobnienia pod względem dźwięczności; ~ różnicuje odpowiednio wypowiedzi pod względem stylistycznym, językowym; ~ formułuje wypowiedź ze względu na cel i odbiorcę; ~ mówi o sobie, prezentując własne zalety i osiągnięcia; ~ posiada praktyczne umiejętności ortograficzne i interpunkcyjne; ~ poprawnie zapisuje przymiotniki złożone; ~ posługuje się słownikami; ~ zna rodzaje i gatunki literackie; OCENA BARDZO DOBRA. UCZEŃ (j.w. oraz): ~ uzasadnia w oparciu o tekst motywy działania, przeżycia i uczucia bohaterów; ~ potrafi przedstawić własne motywy działania; ~ odkrywa kompozycję utworu literackiego; ~ samodzielnie interpretuje teksty literackie, odkrywa ich sens dosłowny i metaforyczny; ~ czyta i interpretuje teksty niewerbalne; 13

~ w wypowiedzi stosuje metafory i porównania, nadając jej oryginalny charakter; ~ potrafi podsumować dyskusję; ~ notuje na różnorodne sposoby; ~ przygotowuje reklamy według własnego pomysłu, świadomie stosuje środki perswazji; ~ rozpoznaje w tekście elementy retoryki; ~ samodzielnie, poprawnie pod względem leksykalnym, składniowym i kompozycyjnym redaguje poznane formy wypowiedzi (opis, opowiadanie, charakterystyka, streszczenie, sprawozdanie, recenzja, rozprawka, opis przeżyć wewnętrznych, przemówienie, pamiętnik, dziennik); ~ redaguje wypowiedź reporterską z elementami opisu, komentarza, oceny; ~ wydaje samodzielnie opinię na temat zaistniałego wydarzenia-faktu; ~ przeprowadza wywiad i sporządza notatki ze zdobytych informacji; ~ gromadzi cytaty, przytacza cudze sądy i opinie, podaje źródła; ~ czyta teksty o zróżnicowanej tematyce i stylistyce; ~ świadomie i celowo wykorzystuje we własnych wypowiedziach porównania, oryginalne epitety i przenośnie; ~ unika powtórzeń bądź stosuje powtórzenia uzasadnione; ~ w wypowiedziach stosuje poznane terminy teoretycznoliterackie; ~ stosuje zamiennie szyk prosty i szyk przestawny; ~ rozumie i określa funkcję środków stylistycznych ; ~ potrafi dostrzec, nazwać i wyjaśnić istotę upodobnień fonetycznych oraz uproszczenia grup spółgłoskowych; ~ zna i stosuje mowę zależną i niezależną; ~ korzysta z różnorodnych źródeł i umiejętnie gromadzi informacje; OCENA CELUJĄCA. UCZEŃ (jw. oraz): ~ czyta pozycje spoza kanonu lektur; ~ twórczo i wzorowo redaguje wypowiedzi pisemne; ~ potrafi kreatywnie myśleć i ubierać swe myśli w słowa; ~ poszerza swe wiadomości z nauki o języku; ~ podejmuje twórcze działania; ~ pisze bezbłędnie; ~ osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych, ortograficznych, poetyckich, recytatorskich, czytelniczych; KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM. OCENA DOPUSZCZAJĄCA. UCZEŃ: ~ czyta ze zrozumieniem podstawowe teksty literackie; ~ przekazuje myśli w sposób jasny i zrozumiały; ~ wyszukuje informacje w tekście; ~ sporządza plan odtwórczy; ~ charakteryzuje bohaterów; ~ odtwarza zdarzenia; ~ nazywa elementarne uczucia i emocje; ~ redaguje proste formy notatek; ~ gromadzi argumenty; ~ próbuje formułować wnioski; ~ formułuje pytania szczegółowe i ogólne w zależności od potrzeb i okoliczności; ~ w miarę poprawnie, według wskazówek nauczyciela, redaguje formy wypowiedzi: opowiadanie, opis, streszczenie, charakterystykę, ogłoszenie, zawiadomienie, zaproszenie; 14

~ przy pomocy nauczyciela redaguje w prostej formie: rozprawkę, dialog, instrukcję, sprawozdanie, list, podanie, życiorys; ~ próbuje nakłaniać, przekonywać, tłumaczyć; ~ rozpoznaje i stosuje zdania pojedyncze, złożone, równoważniki zdań; ~ skraca i rozwija wypowiedzi zgodnie z instrukcją; ~ dokonuje streszczenia; ~ proponuje różnorodne wyrazy oceniające i określenia; ~ odróżnia język ogólnopolski od dialektu, gwary, żargonu; ~ wskazuje w tekście archaizmy i neologizmy; ~ różnicuje informacje od oceny, ~ odróżnia fakty od opinii; ~ zna środki stylistyczne: epitet, metafora, porównanie, animizacja, personifikacja, pytanie retoryczne; ~ zna rodzaje i podstawowe gatunki literackie; ~ wymienia cechu dramatu; ~ wypowiada się na temat książek; ~ poprawnie łączy nazwiska autorów i tytuły dzieł; ~ sporządza opis bibliograficzny; ~ stosuje poprawną interpunkcję w zapisie daty; ~ zna podstawowe rodzaje słowników i potrafi z nich korzystać; ~ pracuje w grupie; ~ zna pojęcia: stereotyp, puenta, perswazja, narcyzm, patos, kontrast, retrospekcja, przerzutnia, średniówka, przypis, wywiad, przypowieść, satyra, monodram, esej, pieśń, humanizm. Wymagania podstawowe: OCENA DOSTATECZNA. UCZEŃ (j.w. oraz): ~ uważnie słucha, czyta ze zrozumieniem; ~ analizuje świat przedstawiony utworu; ~ określa tematykę; ~ porównuje kreacje bohaterów; ~ wyjaśnia znaczenie tytułu utworu; ~ dostrzega, zarówno w utworach literackich jak i w życiu powszednim, zależności przyczynowo skutkowe; ~ formułuje tezę, hipotezę; ~ uzasadnia własne zdanie; ~ zabiera głos w dyskusji; ~ zadaje pytania; ~ buduje wypowiedź spójną, zgodną z tematem; ~ stosuje w wypowiedziach ustnych i pisemnych urozmaicone słownictwo; ~ poprawnie redaguje formy wypowiedzi: opowiadanie, opis, streszczenie, charakterystykę, dialog, ogłoszenie, zawiadomienie, zaproszenie, sprawozdanie, rozprawkę; ~ według schematu redaguje: instrukcję, list, podanie, życiorys, recenzję; ~ przeprowadza wywiad; ~ w sposób jasny i rzeczowy przekazuje informacje; ~ potrafi rozwinąć, uzupełnić tekst, wybierając najtrafniejsze frazeologizmy, potoczne porównania, synonimy, zdrobnienia, zgrubienia; ~ dopasowuje sposób używania języka do pełnionej roli, sytuacji, celu podejmowanych działań w związku z potrzebami życia codziennego; ~ zna rodzaje stylów: urzędowy, naukowy, popularnonaukowy, potoczny; 15

~ rozpoznaje i wyraża bezpośrednio i pośrednio różne intencje; ~ odczytuje wypowiedzi złośliwe, z humorem, poważne; ~ stosuje w wypowiedzi omówienia zastępujące zwroty obraźliwe ~ rozpoznaje sposoby manipulowania odbiorcą w różnych tekstach kultury, w mediach i próbuje na nie reagować; ~ różnicuje informacje od oceny i perswazji; ~ próbuje negocjować; ~ rozumie znaczenie pojęć: stylizacja, archaizacja, dialektyzacja; ~ zna rodzaje dialektów i gwar; ~ dokonuje przekształceń stylistycznych według wzoru; ~ stosuje szyk prosty i szyk przestawny; ~ rozpoznaje gwarę młodzieżową, buduje wypowiedzi z jej użyciem; ~ rozpoznaje zdania wielokrotnie złożone; ~ dzieli wypowiedzenia wielokrotnie złożone na wypowiedzenia składowe; ~ interpretuje teksty poetyckie; ~ rozpoznaje w utworach podstawowe środki stylistyczne i wyjaśnia celowość ich użycia; ~ odczytuje informacje z adresu bibliograficznego; ~ korzysta z przypisów; ~ posiada podstawowe wiadomości na temat wybranych twórców literatury polskiej i światowej; ~ samodzielnie korzysta z encyklopedii, słowników, leksykonów; ~ gromadzi materiały na określony temat; ~ zna pojęcia: homonim, krytyk, krytykant, referat, esej, apostrofa, geneza, inwokacja, epilog, epopeja narodowa, bohater dynamiczny, tragedia antyczna, Pokolenie Kolumbów, Pokolenie Ocalonych, motyw, Don Juan, haiku. OCEAN DOBRA. UCZEŃ (jw. oraz): ~ czyta ze zrozumieniem różnorodne teksty literackie, publicystyczne, popularnonaukowe; ~ rozpoznaje funkcje czytanych tekstów, próbuje je klasyfikować i oceniać ich przydatność dla konkretnego odbiorcy; ~ motywuje, ocenia działania i zachowania bohaterów; ~ określa problematykę utworu; ~ rozpoznaje typ narracji; ~ samodzielnie interpretuje teksty kultury; ~ przywołuje konteksty i dostrzega współzależności; ~ potrafi odpowiednio dobierać, porządkować, wartościować argumenty i kontrargumenty; ~ formułuje wnioski; ~ celowo skraca bądź rozwija własne wypowiedzi, przekształca je stylistycznie; ~ potrafi zachować porządek logiczny, chronologiczny i tematyczny we własnej wypowiedzi; ~ poprawnie pod względem stylistycznym, gramatycznym, logicznym, kompozycyjnym, ortograficznym i interpunkcyjnym redaguje wypowiedzi pisemne: opowiadanie, opis, charakterystyka, instrukcja, streszczenie, sprawozdanie, rozprawka, recenzja, przemówienie, reportaż, referat, podanie, życiorys, list, teksty użytkowe; ~ dobiera typy zdań w zależności od rodzaju wypowiedzi, rozumie celowość składniowego różnicowania tekstu; ~ trafnie wybiera formę wypowiedzi; ~ robi korektę własnego tekstu według otrzymanej instrukcji; ~ kształtuje wypowiedzi w zależności od tematu, sytuacji mówienia, intencji oraz rozmówcy; 16

~ stosuje stylistyczne środki językowe; ~ w sposób celowy dobiera, porządkuje i ocenia informacje; ~ potrafi stosować poznaną terminologię naukową we własnej wypowiedzi; ~ różnicuje wypowiedzi informacyjne, oceniające, perswazyjne; ~ przeprowadzając wywiad prowokuje odpowiedzi współrozmówcy za pomocą wprowadzeń, nawiązań, sugestii, wstępnych ocen, opinii; ~ formułuje pytania problemowe; ~ rozpoznaje w wypowiedzi ironię, sarkazm, patos; ~ aprobuje lub neguje cudze opinie; ~ dyskutuje; ~ wskazuje przykłady stereotypów funkcjonujących w otaczającym świecie; ~ zna stereotypowe ujęcia cech przypisywanych mieszkańcom różnych regionów, państw; ~ określa rolę stereotypów w życiu; ~ dokonuje przekształceń stylistycznych w obrębie tekstów gwarowych, archaicznych, współczesnych; ~ czytane fragmenty tekstów gwarowych identyfikuje z własnym regionem kraju, środowiskiem społecznym, zawodowym; ~ rozumie różnice znaczeniowe między wyrazami krytyk, krytycyzm, krytykant, krytykanctwo; ~ redaguje wypowiedź o charakterze oferty wydawniczej; ~ wskazuje cech stylu urzędowego, naukowego, popularnonaukowego, potocznego, artystycznego; ~ określa rolę podmiotu lirycznego w utworach poetyckich; ~ rozumie znaczenie i celowość stosowania środków stylistycznych: epitet, metafora, porównanie, animizacja, personifikacja, onomatopeja, apostrofa, anafora, epifora, aliteracja, pytanie retoryczne, wykrzyknienie, kontrast, hiperbola, oksymoron; ~ interpretuje i analizuje utwory poetyckie; ~ odczytuje znaczenie symboliczne; ~ zna i charakteryzuje rodzaje i gatunki literackie; ~ potrafi omówić budowę tragedii antycznej; ~ rozumie znaczenie pojęć: fortuna, fatum, konflikt tragiczny, katharsis, sacrum, profanum; ~ nazywa epoki literackie ( starożytność, średniowiecze, odrodzenie, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, współczesność ) ~ stosuje homonimy, peryfrazy, eufemizmy; ~ dokonuje analizy zdań wielokrotnie złożonych; ~ rozpoznaje imiesłowowy równoważnik zdania; ~ sporządza bibliografię; OCENA BARDZO DOBRA. UCZEŃ ( j.w. oraz): ~ czyta różnorodne teksty kultury, dobiera je samodzielnie bądź przy pomocy nauczyciela; ~ w sposób interesujący przedstawia problematykę czytanych utworów; ~ dokonuje oryginalnej analizy i interpretacji utworów literackich; ~ interpretuje teksty ikonograficzne; ~ dostrzega i analizuje konteksty niezbędne do interpretacji tekstów kultury; ~ dostrzega uniwersalne wartości wpisane w teksty kultury; ~ rozpoznaje wypowiedzenia wielokrotnie złożone, także z imiesłowowym równoważnikiem zdania, posługuje się nimi we własnych wypowiedziach w sposób celowy i przemyślany; ~ wprowadza do wypowiedzi cytaty; ~ potrafi ustosunkować się do cudzej opinii; 17

~ potrafi świadomie ożywiać, uplastyczniać własne teksty, stosując urozmaicone stylistyczne środki językowe i poetyckie; ~ celowo w wypowiedziach stosuje frazeologizmy, synonimy, antonimy, homonimy, eufemizmy, peryfrazy, oryginalne epitety, porównania, metafory; ~ wypowiedziom ustnym i pisemnym nadaje indywidualny charakter; ~ poznane formy wypowiedzi pisemnej redaguje w sposób oryginalny, z nielicznymi usterkami; ~ tworzy teksty o różnorodnej stylistyce, zgodne ze wskazaną funkcją językową; ~ stosuje różne sposoby wprowadzania argumentacji; ~ próbuje pisać eseje; ~ buduje dialogi, potrafi je trafnie spuentować; ~ opracowuje tekst wywiadu do publikacji; ~ inicjuje dyskusję, przewodzi jej, kontroluje przebieg, podsumowuje rozważania, formułuje wnioski; ~ jest liderem grupy, zespołu; ~ rozpoznaje i stawia problemy, rozwiązuje je w sposób twórczy; ~ obiektywnie bądź subiektywnie ocenia sytuację; ~ buduje wypowiedzi krytyczne; ~ stosuje środki perswazji; ~ negocjuje; ~ zna pojęcie kompromisu; ~ dokonuje wyboru; ~ potrafi sporządzać mapy myślowe; ~ wykorzystuje różnorodne techniki notowania; ~ świadomie posługuje się wypowiedziami o charakterze ironicznym, sarkastycznym, humorystycznym, poważnym, patetycznym; ~ odkrywa absurd wypowiedzi; ~ rozumie rolę stylizacji w utworach literackich; ~ dokonuje stylizacji archaicznej, dialektyzacji; ~ analizuje język wypowiedzi; ~ dostrzega w wypowiedziach błędy językowe ( nieuzasadnione powtórzenia, pleonazmy ); ~ korzysta z różnorodnych źródeł i umiejętnie gromadzi informacje; ~ przetwarza informacje dla własnych potrzeb i celów związanych z nauką i życiem pozaszkolnym; ~ dokonuje selekcji, syntezy, analizy; ~ wymienia i ocenia wartości i antywartości; ~ posiada wiedzę dotyczącą czołowych postaci literatury polskiej i światowej; ~ przywołuje sylwetki twórców i dzieła sztuki; ~ nazywa prawdy uniwersalne i ponadczasowe; ~ omawia wpływ tradycji biblijnej i antycznej na kształtowanie się cywilizacji europejskiej; ~ dostrzega i wyjaśnia prawdy filozoficzne; ~ odczytuje metaforykę utworów poetyckich; ~ odczytuje sens alegoryczny; ~ podaje przykłady motywów obecnych w literaturze na przestrzeni dziejów ( rycerza, władcy, labiryntu, wędrówki, bohatera walczącego w imię wyższych celów, artysty i jego dzieła ); ~ samodzielnie opracowuje wystąpienie prezentację, monodram; ~ wygłasza samodzielnie przygotowany referat; OCENA CELUJĄCA. UCZEŃ (j.w. oraz ): 18

~ samodzielnie poszerza własne horyzonty czytelnicze i myślowe; ~ myśli i działa kreatywnie; ~ interpretuje teksty ikonograficzne; ~ twórczo i bezbłędnie redaguje wypowiedzi pisemne; ~ wypowiada się stosownie do sytuacji i okoliczności, wyważając słowa; ~ jest świadom zjawisk zachodzących we współczesnej polszczyźnie; ~ dokonuje oryginalnych, wartościowych prób poetyckich lub prozatorskich; ~ podejmuje działania mające na celu propagowanie kultury słowa; ~ odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych, ortograficznych, poetyckich, recytatorskich, czytelniczych. 19

ZAŁĄCZNIK 2. KRYTERIA OCENIANIA WYPOWIEDZI USTNYCH Wypowiedzi ustne: związek z tematem 0-1p. spójność wypowiedzi 0-1p. poprawność językowa 0-1 p. bogactwo słownictwa 0-1p. kompozycja 0-1p. bogactwo informacji 0-1p. poprawność merytoryczna 0-1p. Recytacja prozy i poezji: pamięciowe opanowanie tekstu 0-2p. zachowanie interpunkcji 0-1p. dykcja 0-1p. modulacja i intonacja głosu 0-1p. interpretacja głosowa tekstu 0-2p. Przeliczenie punktów na oceny: - 3 p. - dopuszczający - 4 p. - dostateczny - 5 p. - dobry - 6 p. - bardzo dobry - 7 p. - celujący 20

Kryteria oceniania dłuższych i krótszych form wypowiedzi wprowadzonych i kształconych w klasach I - III Numer kryteriu m Rozprawka Kryteria oceny punktó w I Temat (0-6)* I Zgodność całości tekstu z tematem. 0-1p. II W rozwinięciu zgodne z tematem: podanie co najmniej dwóch trafnych przykładów lub argumentów, komentowania przykładów lub rozwinięcie argumentów (co najmniej dwóch), 0-1p. 0-1p. 0-2p. III Podsumowanie rozważań (wnioski) 0-1p. II Kompozycja (0-3)** IV Trójdzielna kompozycja tekstu, z zachowaniem właściwych 0-1p. proporcji i akapitów. V Spójność tekstu (istnieją stylistyczne nawiązania pomiędzy 0-1p. poszczególnymi częściami pracy). VI Logiczne uporządkowanie tekstu (nie pojawiają się 0-1p. nieuzasadnione powtórzenia). III Język i styl (0-4) ** VII Poprawność językowa [0 3bł. 3p.; 4bł. - 2p.; 5bł. 1p.; 6bł. i 0-3 p. więcej 0p.] VIII Funkcjonalność stylu [styl odpowiedni do formy wypowiedzi] 0-1p. IV Zapis(0-3)** IX Poprawność ortograficzna [0bł. - 2p.; 1bł. - 1p.; 2bł. - 0p.] 0- p. [dla uczniów z dysleksją: 0bł. 3bł. 2p.; 4bł. 1p.; 5bł. 0p.] XI Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalne 4 błędy] 0-1p. * Uczeń otrzymuje 0p. za pracę nie na temat, co wiąże się z otrzymaniem oceny niedostatecznej. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. 16p. (praca bez błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych) - celujący; 16p. 15p. - bardzo dobry; 14p. - 11p. - dobry; 10p. - 8p. - dostateczny; 7p. - 5p. - dopuszczający; 4p. - 0p. - niedostateczny 21

Numer kryterium I II III IV Podanie Kryteria Zrealizowanie elementów formalnych podania (umieszczenie imienia i nazwiska nadawcy oraz jego adresu, nazwy miejscowości i daty, adresata podania, podpisu autora podania) Sformułowanie i uzasadnienie prośby dostosowane stylem do sytuacji komunikacyjnej Zgodne z normą posługiwanie się leksyką, fleksją, frazeologią, składnią; przestrzeganie poprawności stylistycznej (dopuszczalny jeden błąd) Przestrzeganie poprawności ortograficznej (dopuszczalny jeden błąd) i poprawności interpunkcyjnej (dopuszczalny jeden błąd); dyslektycy (dopuszczalne 2 bł. ort. I 2 bł. int.) punktó w V Stosowny układ graficzny (rozplanowanie wszystkich elementów podania) 5p. bardzo dobry; 4p. dobry; 3p. dostateczny; 2p. dopuszczający; niedostateczny. 22

Numer kryteriu m Charakterystyka Kryteria oceny punktó w I Temat (0-6)* I Przedstawienie postaci (co najmniej cztery informacje) 0-1p. II Opis wyglądu zewnętrznego (co najmniej trzy informacje, np. 0-1p. wiek, kolor oczu, włosów) III Poprawne nazwanie i opisanie cech charakteru (usposobienia, 0-1p. umysłowości) IV Uzasadnienie co najmniej czterech cech charakteru 0-1p. przywołanie przykładów z tekstu V Zredagowanie oceny postaci (wnioski, opinie, refleksje) 0-1p. VI Praca poprawna pod względem merytorycznym 0-1p. II Kompozycja (0 3)** VII Trójdzielność wypowiedzi z zachowaniem właściwych proporcji, akapity VIII Spójność tekstu IX Logiczność [nie występują nieuzasadnione powtórzenia] Język i styl (0-4)** X Poprawność językowa [0 3bł. 3p.; 4bł. - 2p.; 5bł. 1p.; 0-3p. 6bł. i więcej 0p.] XI Funkcjonalność stylu [styl odpowiedni do formy wypowiedzi] 0-1p. Zapis (0-3)** XII Poprawność ortograficzna [0bł. - 2p.; 1bł. - 1p.; 2bł. - 0p.] 0-2p. [dla uczniów z dysleksją: 0bł. 3bł. 2p.; 4bł. 1p.; 5bł. 0p.] XIII Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalne 4 błędy] 0-1p. * Uczeń otrzymuje 0p. za pracę nie na temat, co wiąże się z otrzymaniem oceny niedostatecznej. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. 16p. (praca bez błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych) - celujący; 16p. 15p. - bardzo dobry; 14p. - 11p. - dobry; 10p. - 8p. - dostateczny; 7p. - 5p. - dopuszczający; 4p. - 0p. - niedostateczny 23

List Numer kryteriu m Kryteria punktó w I Zmieszczenie nazwy miejscowości i daty. 0-1p. II Zamieszczenie stosownego nagłówka i złożenie podpisu. 0-1p. III Wstęp - stosowna ze względu na adresata formuła 0-1p. rozpoczynająca list. IV Rozwinięcie - stosowność treści ze względu na adresata i cel 0-1p. korespondencji. V Zakończenie - zamieszczenie stosownego zwrotu kończącego 0-1p. list. VI Logiczne uporządkowanie tekstu (nie pojawiają się 0-1p. nieuzasadnione powtórzenia)** VII Spójność tekstu (istnieją stylistyczne nawiązania między 0-1p. częściami listu)** VIII Zgodność treści listu z celem korespondencji. 0-1p. IX Stosowność stylu ze względu na treść listu i adresata. 0-1p. X Stosowanie zwrotów grzecznościowych.** 0-1p. XI Poprawność językowa [0 3bł. 3p.; 4bł. - 2p.; 5bł. 1p.; 0-3p. 6bł. i więcej 0p.]** XII Przestrzeganie zasad ortografii (dopuszczalny jeden błąd, 0-1p. dyslektycy dwa błędy)** XIII Przestrzeganie zasad interpunkcji (dopuszczalne dwa błędy, 0-1p. dyslektycy trzy błędy)** XIV Stosowny układ graficzny i estetyka listu.** 0-1p. * Uczeń otrzymuje 0p. za pracę nie na temat, co wiąże się z otrzymaniem oceny niedostatecznej. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. 16p. (praca bez błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych) - celujący; 16p. 15p. - bardzo dobry; 14p. - 11p. - dobry; 10p. - 8p. - dostateczny; 7p. - 5p. - dopuszczający; 4p. - 0p. - niedostateczny 24

Numer kryterium I II Kryteria oceny zaproszenia Kryteria Wskazanie adresata, nadawcy, miejsca, czasu, celu [kogo zapraszamy, kto zaprasza, gdzie, kiedy, na co] Zastosowanie wyrazu o charakterze perswazyjnym co najmniej jeden punktó w III Spójność tekstu IV Poprawność językowa [dopuszczalny 1 błąd] V Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna [dopuszczalny 1 błąd ortograficzny i 1 błąd interpunkcyjny; dla uczniów z dysleksją 2 błędy ortograficzne i 2 błędy interpunkcyjne] 5p. - bardzo dobry; 4p. - dobry; 3p. - dostateczny; 2p. - dopuszczający; - niedostateczny Numer kryterium I Kryteria oceny dedykacji Kryteria Wskazanie adresata, okoliczności, nadawcy, miejsca i czasu [komu dedykujemy; z jakiej okazji (za co, w jakich okolicznościach); kto dedykuje; gdzie (miejscowość); kiedy (data)] punktó w II Spójność tekstu III Poprawność językowa [dopuszczalny 1 błąd] IV Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna [dopuszczalny 1 błąd ortograficzny i 1 błąd interpunkcyjny; dla uczniów z dysleksją 2 błędy ortograficzne i 2 błędy interpunkcyjne] V Trafne i poprawne użycie cytatu [fakultatywnie] oraz estetyka zapisu (czystość, czytelność, brak skreśleń) 5p. - bardzo dobry; 4p. - dobry; 3p. - dostateczny; 2p. - dopuszczający; - niedostateczny 25

Numer kryterium I II Kryteria oceny ogłoszenia prasowego Kryteria Zapis najważniejszych informacji [czego dotyczy ogłoszenie, np. poszukiwania pracy, kupna, sprzedaży, zamiany, znalezienia, zagubienia czegoś] Informacja dotycząca nadawcy pozwalająca na nawiązanie z nim kontaktu [np. imię i nazwisko, adres, telefon, adres e-mail] punktó w III Funkcjonalność stylu [zwięzłość, rzeczowość] IV Poprawność językowa [dopuszczalny 1 błąd] V Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna [dopuszczalny 1 błąd ortograficzny i 1 błąd interpunkcyjny; dla uczniów z dysleksją 2 błędy ortograficzne i 2 błędy interpunkcyjne] 5p. - bardzo dobry; 4p. - dobry; 3p. - dostateczny; 2p. - dopuszczający; - niedostateczny Numer kryterium I II Kryteria oceny ogłoszenia typu zawiadomienie Kryteria Zapis najważniejszych informacji [kogo zawiadamiamy, o czym cel, czas, miejsce, kto zawiadamia] Stosowanie wyrazów o charakterze perswazyjnym [co najmniej jeden] punktó w III Spójność tekstu IV Poprawność językowa [dopuszczalny 1 błąd] V Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna [dopuszczalny 1 błąd ortograficzny i 1 błąd interpunkcyjny; dla uczniów z dysleksją 2 błędy ortograficzne i 2 błędy interpunkcyjne] 5p. - bardzo dobry; 4p. - dobry; 3p. - dostateczny; 2p. - dopuszczający; niedostateczny 26

Numer kryterium I Kryteria oceny streszczenia Kryteria Przedstawienie najważniejszych faktów, wydarzeń w sposób chronologiczny punktó w II Obiektywizm (brak ocen, komentarzy, uwag, refleksji) III Spójność, logiczność tekstu, określona ilość wypowiedzeń (7-8 zdań) IV Poprawność językowa [dopuszczalny 1 błąd] V Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna [dopuszczalny 1 błąd ortograficzny i 1 błąd interpunkcyjny; dla uczniów z dysleksją 2 błędy ortograficzne i 2 błędy interpunkcyjne] 5p. - bardzo dobry; 4p. - dobry; 3p. - dostateczny; 2p. - dopuszczający; - niedostateczny 27

Numer kryterium Kryteria oceny recenzji książki Kryteria I Temat (0-7)* punktó w I Trafny tytuł [związany z treścią pracy] II Podanie podstawowych informacji o książce i jej twórcach co najmniej trzy informacje [autor, tytuł, ilustrator, tłumacz, miejsce i rok wydania, wydawnictwo] III Przedstawienie problematyki utworu IV Subiektywna ocena różnych elementów książki co najmniej cztery elementy [np. kompozycja, przebieg akcji, postawy bohaterów, język, elementy edytorskie ilustracje, wygląd okładki, strony tytułowej] 0 2p. V Stosowanie słownictwa perswazyjnego VI Poprawność pracy pod względem merytorycznym II Kompozycja (0 3)** VII Trójdzielność wypowiedzi z zachowaniem właściwych proporcji VIII Spójność tekstu IX Logiczność [nie występują nieuzasadnione powtórzenia] X Język i styl (0-4)** Poprawność językowa [0 3bł. 3p.; 4bł. - 2p.; 5bł. 1p.; 6bł. i więcej 0p.] 0-3p. XI Funkcjonalność stylu [styl odpowiedni do formy wypowiedzi] 0-1p. XII XIII Zapis (0-3)** Poprawność ortograficzna [0bł. - 2p.; 1bł. - 1p.; 2bł. - 0p.] [dla uczniów z dysleksją: 0bł. 3bł. 2p.; 4bł. 1p.; 5bł. 0p.] Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalne 4 błędy] 0-2p. 0-1p. * Uczeń otrzymuje 0p. za pracę nie na temat, co wiąże się z otrzymaniem oceny niedostatecznej. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. 17p. (praca bez błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych) - celujący; 16p. 17p. - bardzo dobry; 15p. - 12p. - dobry; 11p. - 9p. - dostateczny; 8p. - 6p. - dopuszczający; 5p. - 0p. - niedostateczny 28