Kostka Rubika dla Początkujących - optymalne modele współpracy pracodawców ze szkołami zawodowymi.
Nota metodologiczna Ze względu na złożoność problematyki oraz stosowanie licznych technik zbierania danych, całość procesu badawczego została podzielona na fazy, które wyznaczały kolejność prowadzonych prac badawczych. Efektem finalnym było opracowanie ekspertyzy zawierającej Model współpracy oraz wniosków i rekomendacji. Eksploracja Badanie ilościowe (CATI) Badanie jakościowe Opracowanie modelu współpracy Desk research i Benchmarking Wywiady eksperckie Analiza SWOT i PESTL Przedsiębiorcy Przedstawiciele szkół zawodowych FGI z przedstawicielami szkół i przedsiębiorstw IDI z przedstawicielami szkół i przedsiębiorstw Analiza luk w oczekiwaniach Analiza kosztów i korzyści Test produktu (CAWI wśród przedstawicieli szkół i przedsiębiorstw) Panel Ekspercki
Założenia Modelu współpracy Model współpracy zawiera: 1. Zdefiniowanie poziomów działań 2. Charakterystykę interesariuszy współpracy 3. Instrukcję krok po kroku inicjowania i rozwijania współpracy 4. Opis konsekwencji zastosowania Modelu współpracy
Poziomy działań w ramach Modelu Integracja szkół i przedsiębiorst w Monitoring i ewaluacja Planowanie procesu kształcenia Udział przedsiębiorst w w procesie kształcenia Uzyskane wyniki badań i analiz wskazują na 4 kluczowe obszary współpracy, której efektem ma być oddziaływanie na jakość kształcenia zawodowego i dostosowanie obecnej oferty edukacyjnej do potrzeb regionalnego rynku pracy.
OTOCZENIE Główni interesariusze współpracy Na otoczenie składa się: Sytuacja społecznogospodarcza Organizacje pracodawców, cechy rzemieślnicze Instytucje rynku pracy Organ prowadzący Rodzice uczniów
Model współpracy krok po kroku ORIENTACJA NA WSPÓŁPRACĘ INICJACJA WSPÓŁPRACY ZDEFINIOWANIE CELÓW OPERACYJNYCH NEGOCJOWANIE ZAKRESU WSPÓŁPRACY WDRAŻANIE PLANU DZIAŁANIA MONITORING I EWALUACJA
Model współpracy krok po kroku KROK 1: Orientacja na współpracę EFEKT: Określenie możliwości współpracy Etap zakłada dokonanie rozeznania w zakresie możliwości współpracy z przedsiębiorcami. Szkoła, jako naturalny lider współpracy powinna zidentyfikować potencjalnych partnerów w oparciu o: Istniejące relacje środowiskowe i branżowe Propozycje uczniów Usystematyzowany przegląd zasobów, baz internetowych
Model współpracy krok po kroku KROK 2: INICJACJA WSPÓŁPRACY EFEKT: NAWIĄZANIE BEZPOŚREDNIEGO KONTAKTU Etap zakłada selekcję i hierarchizację oraz wytypowanie przedsiębiorstw, z którymi zostanie nawiązany kontakt Wybór szkolnego koordynatora współpracy/ zespołu ds. koordynacji współpracy Sformułowanie listu intencyjnego Kontakt telefoniczny
Model współpracy krok po kroku KROK 3: ZDEFINIOWANIE CELÓW OPERACYJNYCH EFEKT: ZDEFINIOWANIE RAM WSPÓŁPRACY Nadrzędny cel współpracy powinien zakładać podnoszenie jakości kształcenia poprzez dostosowywanie programu nauczania do potrzeb i oczekiwań rynku pracy. Przed spotkaniem zarówno szkoła jak i przedsiębiorstwo powinni zdefiniować cele operacyjne, to znaczy takie, których realizacja będzie służyła osiągnięciu celu nadrzędnego. Każdy ze zdefiniowanych celów powinien spełniać pewne warunki, tj. być: konkretny, mierzalny, osiągalny, realny, określony w czasie.
Model współpracy krok po kroku KROK 4: NEGOCJOWANIE ZAKRESU WSPÓŁPRACY EFEKT: OKREŚLENIE PLANU DZIAŁANIA Zakres współpracy powinien być każdorazowo indywidualnie omawiany z każdym przedsiębiorstwem. Firmy różnią się między sobą wielkością, strukturą organizacyjną, systemem pracy i zakresem prowadzonych prac, dlatego istotne jest, aby formy współpracy były dostosowane do oczekiwań i możliwości pracodawców. Model wskazuje, jakie kwestie powinny zostać poruszone w ramach poszczególnych poziomów współpracy.
Negocjowanie zakresu współpracy przykładowe kwestie INTEGRACJA SZKÓŁ I PRZEDSIĘBIORSTW Wspólne cele Sposób komunikacji potrzeby włączania innych podmiotów Korzyści dla obu stron Potencjalne źródła finansowania działań UDZIAŁ W PROCESIE KSZTAŁCENIA Udział pracodawcy w praktycznej nauce zawodu Procedury nadzoru i kontroli procesu kształcenia Rola pracodawcy w procesie kształcenia i systemie egzaminów zewnętrznych PLANOWANIE PROCESU KSZTAŁCENIA Profil pożądanego pracownika Oczekiwane rezultaty kształcenia Sposoby osiągniecia zamierzonych rezultatów Rola pracodawcy w tworzeniu programu nauczania MONITORING I EWALUACJA Rola pracodawcy w procesie ewaluacji postępów ucznia Sposoby przekazywania informacji zwrotnej o postępach ucznia Sposób informowania o planach zatrudnieniowych
Model współpracy krok po kroku KROK 5: WDRAŻANIE PLANU DZIAŁAŃ EFEKT: SKUTECZNA WSPÓŁPRACA Ten etap zakłada sformułowanie i podpisanie umowy pomiędzy szkołą i przedsiębiorcą oraz realizację założonych działań. Poczynione ustalenia co do kształtu współpracy powinny zakładać zaangażowanie szkoły w sprawowanie nadzoru nad procesem kształcenia z udziałem pracodawcy. W ramach tego etapu przewidziano także możliwość rozszerzania zakresu współpracy o nowe formy.
Model współpracy krok po kroku KROK 6: MONITORING I EWALUACJA EFEKT: DOSKONALENIE JAKOŚCI KSZTAŁCENIA Monitoring potrzeb rynkowych na poziomie szkoły: monitorowanie sytuacji na branżowych rynkach pracy na podstawie publikacji i danych udostępnianych przez instytucje rynku pracy bieżące (coroczne) kierowanie zapytania do kluczowych pracodawców na temat przyszłego zapotrzebowania na pracowników w ramach nauczanych zawodów szacowanie długofalowych potrzeb rynku i dostosowywanie do nich oferty edukacyjnej w porozumieniu z pracodawcami.
REZULTATY WDROŻENIA MODELU Perspektywa uczniów i absolwentów Poznanie realiów wykonywania zawodu Zapewnienie spójności pomiędzy wiedzą przekazywaną w szkole a wymaganą na rynku pracy Możliwość weryfikacji czy wiedza nabywana w szkole jest użyteczna, a zawód zgodny z jego predyspozycjami Możliwość wykorzystania wiedzy w praktyce Wykształcenie umiejętności miękkich oraz kompetencji kluczowych Korzyści finansowe motywujące do pracy Poznanie oczekiwań pracodawców
Perspektywa szkoły zawodowej REZULTATY WDROŻENIA MODELU Lepsze przygotowanie uczniów do egzaminu zawodowego i wykonywania zawodu Dostęp do najnowszych technologii Przezwyciężenie problemu niedofinansowania kształcenia zawodowego Dostosowanie oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy poprzez reagowanie na zmiany zachodzące na lokalnym rynku Zwiększenie atrakcyjności szkoły (uczniowie chętniej wybierają szkoły, które sprawnie współpracują z pracodawcami)
Perspektywa przedsiębiorcy REZULTATY WDROŻENIA MODELU Uzyskanie wiedzy na ile program nauczania w szkole odpowiada wymaganiom pracodawcy Podstawa działań umożliwiających przygotowanie przyszłego pracownika szytego na miarę potrzeb przedsiębiorstwa Reagowanie na dostrzegane na rynku pracy problemy (ograniczone zasoby wykwalifikowanych pracowników) Sposób na skuteczną rekrutację pracowników Możliwość elastycznego kształtowania zakresu współpracy w zależności od potrzeb i możliwości
Oddziaływanie na rynek pracy REZULTATY WDROŻENIA MODELU Konsekwencje współpracy obserwowane na rynku pracy będą tym większe, im większy zasięg obejmie współpraca z przedsiębiorstwami Monitorowanie losów absolwentów przewidziane w Modelu stanowić będzie informację zwrotną o efektach wdrażania zaproponowanych rozwiązań stanowiąc jednocześnie miarę efektywności i skuteczności Modelu Absolwent szkoły, która współpracuje z przedsiębiorcami będzie odpowiadał potrzebom rynku pracy, co zmniejsza ryzyko bezrobocia. Wybór miejsca pracy będzie świadomy i odpowiadał będzie sprecyzowanym w procesie kształcenia oczekiwaniom, a nabyte kompetencje adaptacji i elastyczności będą stanowić kierunek jego przyszłych działań, w ramach których będzie w stanie reagować na zachodzące w gospodarce zmiany.
Dziękuję za uwagę. ARTUR ANDRYSIAK