Program realizacji Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego w Szkole Podstawowej Nr 42 z Oddziałami Integracyjnymi im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Warszawie w roku szkolnym 2018/2019 1
Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego realizowany na terenie szkoły, nie jest systemem diagnozującym, lecz systemem doradczym, który stwarza możliwości i pomaga w rozwiązywaniu problemów powiązanych z wyborem kierunku kształcenia, drogi kształcenia i planowaniem kariery zawodowej. Do zadań Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego należy koordynacja działań podejmowanych w szkole w celu przygotowania uczniów do wyboru kierunku kształcenia i zawodu. Podejmowane działania mają pomóc uczniom w rozpoznawaniu zainteresowań i zdolności, zdobywaniu informacji o zawodach i pogłębianiu wiedzy na temat otaczającej ich rzeczywistości społecznej. W przyszłości ma to ułatwić młodemu człowiekowi podejmowanie bardzo ważnych wyborów edukacyjnych i zawodowych, tak aby te wybory były dokonywane świadomie, zgodnie z predyspozycjami, kompetencjami i zainteresowaniami. Działania z zakresu doradztwa edukacyjno - zawodowego prowadzone na terenie Szkoły Podstawowej Nr 42 z Oddziałami Integracyjnymi są realizacją Warszawskiego Systemu Doradztwa Zawodowego, który zakłada, że doradztwo zawodowe jest procesem trwającym przez cały okres edukacji. Celem działań jest wsparcie uczniów i rodziców w planowaniu ścieżki edukacyjno - zawodowej, przygotowanie uczniów do podejmowania trafnych decyzji edukacyjnych, a w konsekwencji życiowych. Działania mają również na celu zaktywizować młodzież szkolną do pracy na rzecz swojej przyszłości zawodowej, wczesnego planowania, wyznaczania sobie celów długoterminowych oraz krótkoterminowych, motywujących młodzież do aktywności, a tym samym zbliżając do realizacji planów. Działania doradcze na terenie szkoły, mają także umożliwić uczniom zdobycie wiedzy i umiejętności poznawania siebie, wstępnie diagnozować indywidualne czynniki predysponujące do wykonywania określonych zawodów, kształtować postawy oraz dostarczyć wiedzy o rynku pracy, zawodach przyszłości, po to, aby przygotować uczniów szkoły podstawowej do podejmowania najtrafniejszych decyzji w kolejnych etapach edukacyjnych. Wszelkiego rodzaju wybory dotyczące zdobycia wykształcenia, czy kwalifikacji zawodowych wymagają coraz większej wiedzy o rynku pracy, rynku edukacyjnym i o sobie samym. Istotne jest, aby dokonując wyboru, uczeń kierował się własnymi zdolnościami, pasjami, możliwościami, predyspozycjami, a nie niespełnionymi ambicjami rodziców czy wyborami rówieśników z klasy. 2
1. Charakterystyka programu realizowanego w roku szkolnym 2018/2019 Prezentowany program przeznaczony jest do realizacji w szkole podstawowej. Uczestnikami są uczniowie klas 0 VIII. Dodatkowo w ramach realizacji programu prowadzone będą działania informacyjne i wpierające rodziców uczniów. I. Główne cele programu - przygotowanie uczniów do trafnego podjęcia decyzji o dalszym kształceniu, - uświadomienie konieczności planowania ścieżki edukacyjno - zawodowej, - kształtowanie pozytywnych postaw wobec planowania przyszłości, - wyposażenie uczniów w umiejętności rozpoznawania swoich mocnych i słabych stron, preferencji i zainteresowań zawodowych, - dostarczenie aktualnych informacji o szkołach w kolejnych etapach edukacyjnych, zawodach przyszłości, rynku pracy i jego realiach, - zapoznanie uczniów z sylwetkami przedstawicieli poszczególnych zawodów oraz ludźmi sukcesu, - przygotowanie rodziców do efektywnego wspierania dzieci w ich decyzjach edukacyjno - zawodowych. II. Cele szczegółowe: a) Uczniowie: - kształtowanie postawy odpowiedzialności i wczesne planowanie ścieżki kariery edukacyjno - zawodowej, - wdrażanie do samopoznania, autodiagnozy cech, preferencji i zainteresowań, - uświadomienie konieczności stawiania sobie celów, które zbliżają do realizacji planów i marzeń zawodowych, - kształtowanie umiejętności pracy zespołowej i współpracy, autoprezentacji oraz konstruktywnej komunikacji, - rozwijanie umiejętności analizowania wiedzy o sobie, zawodach i potrzebach rynku pracy, - kształtowanie pozytywnych postaw wobec pracy. 3
b) Rodzice: - kształtowanie umiejętności wspierania dzieci w podejmowaniu decyzji odnośnie wyboru szkoły zgodnie z zainteresowaniami ucznia. - dostarczenie wiedzy o predyspozycjach dziecka, - wspieranie w planowaniu możliwych ścieżek edukacyjno - zawodowych. c) Nauczyciele i specjaliści: - diagnozowanie potrzeb i zasobów uczniów w kontekście planowania ścieżki rozwoju edukacyjno - zawodowego, - rozwijanie predyspozycji, zainteresowań i zdolności uczniów, - przekazywanie wiedzy o ścieżkach edukacyjnych, ofercie szkół, zasadach rekrutacji, rynku pracy i zawodach przyszłości, - umożliwiają poznanie przedstawicieli różnych zawodów i ludzi sukcesu, - aktualizowanie informacji na tablicach informacyjnych dotyczących doradztwa zawodowego, aktualizacja danych w bibliotecznym Punkcie Informacji Zawodowej, - wspieranie rodziców w procesie doradztwa edukacyjno - zawodowego. III. Realizatorzy programu Osoby odpowiedzialne za realizację Wewnątrzszkolnego Programu Doradztwa Zawodowego: a) Na terenie szkoły: - wychowawcy klas 0-VIII, - pedagodzy szkolni, - psycholog szkolny, - doradca zawodowy. b) Poza terenem szkoły: Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna nr 13, ul. Odrowąża 75 w Warszawie. Zapraszamy do skorzystania z oferty poradni w zakresie doradztwa zawodowego. Zadania w tym zakresie realizują psycholodzy poradni mgr Ewa Cacko i mgr Ewa Myszkowska: tel. 22 811-05-22 wew. 22; e-mail: ppp13@edu.um.warszawa.pl 4
IV. Plan realizacji programu a) Zajęcia z zakresu doradztwa edukacyjno - zawodowego prowadzone podczas godzin wychowawczych w klasach VI, VII, VIII z zakresu: - oferty edukacyjnej szkół ponadpodstawowych i warunków rekrutacji, - predyspozycji i możliwości uczniów niezbędnych do wyboru właściwej szkoły, - wspierania i motywowania uczniów do planowania kariery edukacyjno - zawodowej. b) Zajęcia grupowe (warsztatowe) dla uczniów klas VII i VIII prowadzone przez psychologa szkolnego, służące: - uświadomieniu konieczności planowania ścieżki edukacyjno - zawodowej, - samopoznaniu i określeniu predyspozycji ucznia, - uczeniu umiejętności komunikacji interpersonalnej i współdziałania w grupie. c) Spotkania informacyjne podczas zebrań dla rodziców odnośnie wyboru szkoły ponadpodstawowej, rekrutacji i procedur, a także wspierania dzieci w decyzjach. d) Indywidualne konsultacje prowadzone na terenie szkoły przez psychologa i pedagoga szkolnego oraz doradcę zawodowego dla: - uczniów określanie predyspozycji ucznia służące dokonaniu właściwej decyzji wyboru kierunku dalszego kształcenia w szkole ponadpodstawowej, - rodziców wsparcie rodzica w dokonaniu trafnych wyborów wraz z dzieckiem. e) Indywidulane porady i konsultacje dla uczniów i rodziców w zakresie doradztwa zawodowego prowadzone w Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej nr 13. f) Stworzenie, gromadzenie i aktualizowanie danych multimedialnych w Punkcie Informacji Zawodowej w bibliotece szkolnej. g) Organizacja na terenie szkoły spotkań prezentujących sylwetki przedstawicieli różnych zawodów oraz spotkań ludźmi sukcesu. h) Opracowanie i aktualizowanie tablic ściennych z informacjami z zakresu doradztwa edukacyjno - zawodowego. 5
V. Ewaluacja Wywiad grupowy (grupa fokusowa, dyskusja grupowa) metoda badawcza dzięki której na podstawie informacji zwrotnych od uczniów i rodziców określona zostanie przydatność zajęć w podjęciu decyzji o wyborze szkoły oraz sposobie myślenia o własnej ścieżce edukacyjno - zawodowej. VI. Przewidywane efekty podejmowanych działań Realizacja treści Szkolnego Programu Doradztwa Zawodowego uświadomi uczniom potrzebę, jak najwcześniejszego myślenia o przyszłości i planowania swojej ścieżki edukacyjno - zawodowej. Uczeń będzie posiadał podstawową wiedzę dotyczącą zawodów, rynku pracy i możliwości odniesienia sukcesu. Uczeń będzie również świadomy swoich mocnych stron i predyspozycji, które są ważnymi zmiennym do podjęcia w niedalekiej przyszłości decyzji o wyborze odpowiednio sprofilowanej klasy, a w dłuższej perspektywie czasowej będzie pomocne w podejmowaniu kolejnych decyzji w kierunku wyboru zawodu. Zgodnie z założeniami programu prowadzone będą: - warsztaty, - spotkania z zaproszonymi gośćmi, - wyjścia do szkół ponadpodstawowych. Warsztaty zawodoznawcze, na których uczniowie: poznają swoje mocne i słabe strony, zainteresowania, zdolności, predyspozycje, czynniki, jakie należy brać pod uwagę przy wyborze przyszłego zawodu i szkoły, poznają kwalifikację zawodów, poznają zadania i czynności wykonywane w danym zawodzie oraz wymagania kwalifikacyjne i zdrowotne, wypełniać będą: kwestionariusz zainteresowań zawodowych, test skłonności zawodowych, kwestionariusz preferencji zawodowych, poznają zasady prowadzenia rekrutacji do szkół, kierunki, terminy składania dokumentów. 6
Działania zawarte w programie realizowane są przez doradcę zawodowego wspieranego przez nauczycieli Szkoły Podstawowej nr 42 z Oddziałami Integracyjnymi im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Warszawie w ramach: 1. zajęć z doradcą zawodowym w klasach VII i VIII realizowanych w ramach min. 10 godzin rocznie, 2. lekcji wychowawczych, lekcji przedmiotowych oraz spotkań z zaproszonymi gośćmi, 3. działań zawodoznawczych realizowanych na dodatkowych spotkaniach prowadzonych przez specjalistów: doradców zawodowych pracujących w Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej, Urzędu Pracy. Program obejmuje następujące obszary działań: - praca z klasą (zajęcia grupowe i indywidualne) - spotkania z rodzicami - praca z nauczycielami. 2. Zadania przy realizacji program: - gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych przez szkolnego doradcę zawodowego, - wskazywanie osobom zainteresowanym (młodzieży, rodzicom, nauczycielom) źródeł dodatkowej, rzetelnej informacji na temat ofert szkół), - udzielanie indywidualnych porad edukacyjnych i zawodowych uczniom i ich rodzicom, - prowadzenie grupowych zajęć, warsztatów aktywizujących, wspierających uczniów w świadomym planowaniu kariery i podjęciu roli zawodowej, - kierowanie w sprawach trudnych, do specjalistów: doradców zawodowych w poradniach psychologiczno-pedagogicznych i urzędach pracy, - wspieranie rodziców i nauczycieli w działaniach doradczych poprzez organizowanie spotkań szkoleniowo-informacyjnych, udostępnianie im informacji i materiałów do pracy z uczniami, - współpraca z instytucjami wspierającymi centra informacji i planowania kariery zawodowej, poradnie psychologiczno- pedagogiczne, powiatowe urzędy pracy, itp., - organizowanie spotkań z pracodawcami, doradcami zawodowymi, - pomoc uczniom w podejmowaniu decyzji dotyczącej wyboru szkoły. 7
3. Formy realizacji programu Dla uczniów: - spotkania z przedstawicielami zawodów, - udział w przedsięwzięciach lokalnych: targi szkół, giełdy, - wycieczki do firm, - autodiagnozę preferencji edukacyjnych i zawodowych, - indywidualną pracę z uczniami potrzebującymi wsparcia w dokonaniu wyboru dalszego kształcenia, - konfrontowanie samooceny uczniów z wymaganiem szkół i zawodów, - przygotowanie do samodzielności w trudnych sytuacjach życiowych. Dla rodziców: - włączenie rodziców, jako przedstawicieli różnych zawodów, do działań informacyjnych szkoły, - indywidualne poradnictwo dla rodziców uczniów niepełnosprawnych, - gromadzenie aktualnych materiałów i udostępnienie i aktualnych informacji edukacyjno - zawodowych. 4. Przewidywane efekty działania: - kształtowanie aktywności zawodowej uczniów oraz świadomości planowania swojej przyszłości edukacyjnej i zawodowej, - pomoc rodzinie w kształtowaniu określonych postaw i zachowań związanych z planowaniem kariery zawodowej przez ich dzieci. - dostęp do informacji zawodowej dla uczniów oraz rodziców. Harmonogram działań w zakresie doradztwa zawodowego w roku szkolnym 2018/2019 CEL TREŚĆ OSOBY ODPOWIE- DZIALNE Poznanie rynku edukacyjnego Zawodowy Start i zawo- Doradca Zawodowy dowego Pogłębienie swojej świadomości osobowościowej Kompetencje, predyspozycje zawodowe oraz osobowościowe Wychowawcy przy wsparciu specjalistów - pedagogów i psychologa szkolnego TERMIN/CZAS TRWANIA 10 godzin dydaktycznych Do końca I okresu. 2 godziny dydaktyczne KLASY Klasy VII i VIII Klasy VI, VII i VIII 8
Pogłębienie wiedzy dotyczącej pracy zawodowej Wsparcie rodziców w zidentyfikowaniu własnych kompetencji doradczych Umiejętność planowania przyszłości Nabycie wiedzy dotyczącej rynku pracy Rozwinięcie i pogłębienie świadomości uczniów dotyczącej własnych predyspozycji edukacyjnych i zawodowych Praca jako wartość, zawody przyszłości Prelekcja Rodzic doradcą dla swojego dziecka Wyznaczanie celów Współczesny rynek pracy. Ja na obecnym rynku pracy Mocne i słabe strony, zdolności, umiejętności, zainteresowania Wychowawcy Doradca zawodowy z PPP lub pedagodzy szkolni Wychowawcy przy wsparciu specjalistów - pedagogów i psychologa szkolnego Gość z zewnątrz Psycholog szkolny Do końca II okresu 2 godziny dydaktyczne Do końca II okresu 1 godzina dydaktyczna Do końca II okresu 2 godziny dydaktyczne Do końca II okresu 2 godziny dydaktyczne Do końca II okresu 2 godziny dydaktyczne Klasy VII i VIII Rodzice uczniów klas VII i VIII Klasy VII i VIII Klasy VII i VIII Klasy VII i VIII Zdobycie wiedzy na temat zawodów Zawody w moim najbliższym otoczeniu Wychowawcy Przez cały rok Klasy VI, VII i VIII Zapoznanie uczniów ze światem zawodów Zapoznanie z praktycznymi aspektami pracy wybranych zawodów Aktualizacja szkolnej tablicy zawodoznawczej Zapoznanie ze światem zawodów Prezentacja wybranych zawodów Przygotowanie informacji dotyczących ścieżek edukacyjnych oraz innych informacji z zakresu doradztwa zawodowego Wychowawcy klas I-V Wychowawcy klas I-V przy współudziale rodziców Pedagodzy, nauczyciele przedmiotowi Pedagodzy szkolni Psycholog szkolny Zgodnie z programem nauczania Przez cały rok Na bieżąco Klasy 0 - V Klasy 0 - V Klasy 0 - VIII 9
Utworzenie w szkolnej bibliotece Punktu Informacji Zawodowej Gromadzenie materiałów dotyczących informacji zawodowej (prasa, informatory) Psycholog szkolny Przez cały rok Klasy 0 - VIII Prowadzenie konsultacji indywidualnych dla uczniów mających trudności z podejmowaniem decyzji kierunku dalszego kształcenia Konsultacje z rodzicami w zakresie dalszego kształcenia dziecka Konsultacje indywidualne z uczniami Konsultacje indywidualne z rodzicami uczniów Pedagodzy szkolni Psycholog szkolny Wychowawcy Pedagodzy szkolni Psycholog szkolny Wychowawcy Przez cały rok Przez cały rok Klasy 0 - VIII Rodzice uczniów 10