Narodowy Cel Redukcyjny z perspektywy podmiotu zobligowanego do jego realizacji Piotr Szpakowski Dyrektor Biura Zarządzania Ryzykiem Regulacyjnym PKN ORLEN S.A. Konferencja Biopaliwa rozwój czy stagnacja? 25 września 214 r. Targi RENEXPO Poland 214, Centrum Expo XXI w Warszawie.
Zintegrowany, międzynarodowy Koncern sektora oil&gas DOWNSTREAM Strategiczna lokalizacja - dostęp do rurociągów surowcowych i produktowych oraz do terminali morskich w Gdańsku i Butyndze Rafinerie w Polsce (największa i najbardziej nowoczesna ), Litwie i Czechach Przerób ropy REBCO - korzyści z dyferencjału Brent/Ural Aktywa petrochemiczne zintegrowane z rafineryjnymi Budowa bloku energetycznego o mocy 463 MWe we Włocławku DETAL 2 7 stacji paliw: Polska, Czechy, Niemcy i Litwa WYDOBYCIE Polska: projekty poszukiwawcze gazu łupkowego oraz projekty konwencjonalne Kanada: spółka wydobywcza TriOil STRUKTURA AKCJONARIATU 72,48% Free float 27,52% Skarb Państwa 72,48% Spółka notowana od 1999 27,52% Symbol GPW: PKN Kapitalizacja: ok.18 mld PLN** W składzie najważniejszych indeksów GPW: WIG, WIG 2, WIG 3, WIG Paliwa ** Lipiec 214 KLUCZOWE DANE OPERACYJNE (mt/r): Max. zdolność przerobu ropy ca. 32.4 Produkcja petrochemiczna ca. 5.8 FINANSOWE (mld PLN): 21 211 212 213 1H14 Przychody 83.5 17. 12.1 113.9 52.8 EBITDA LIFO 4.1 3.9* 5.2* 3.2 1.8* EBITDA LIFO przed odpisami. Odpisy aktualizujące wartość aktywów wyniosły: 211 (-) 1,8 mld PLN; 212 (-),7 mld PLN; 214 (-) 5, mld PLN 2
Wizja PKN ORLEN Wydobycie Energetyka Downstream PKN ORLEN w 28 212 217 i 222 3
Zmiana ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw implementacja art. 7a FQD Narodowy Cel Redukcyjny Minimalna wartość ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia paliw ciekłych, biopaliw ciekłych, (LPG), (CNG), (LNG) lub oleju do silników statków żeglugi śródlądowej stosowanych w transporcie oraz energii elektrycznej stosowanej w pojazdach samochodowych, w przeliczeniu na jednostkę energii. Cykl życia paliw lub energii Okres obejmujący etapy niezbędne do wytworzenia danego paliwa lub energii elektrycznej, uwzględniający w szczególności uprawę lub wydobycie surowców, transport, wytwarzanie, przetwarzanie, aż do zużycia tego paliwa w transporcie lub energii elektrycznej w pojazdach samochodowych. Gazy cieplarniane wnp.pl Podmiot realizujący NCR Jest obowiązany, do dnia 31 grudnia 22 r. włącznie, zapewnić minimalną wartość ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia paliw ciekłych, biopaliw ciekłych, gazu skroplonego (LPG), sprężonego gazu ziemnego (CNG), skroplonego gazu ziemnego (LNG) lub oleju do silników statków żeglugi śródlądowej, stosowanych w transporcie, w przeliczeniu na jednostkę energii sprzedawanych lub zbywanych w innej formie, lub zużywanych przez ten podmiot na potrzeby własne, oraz energii elektrycznej stosowanej w pojazdach samochodowych, sprzedawanej odbiorcy końcowemu lub zużywanej przez ten podmiot na potrzeby własne, wynoszącą 6%. Kary Kara za niezrealizowanie obowiązku NCR jest określona w art. 35c ust. 1 ustawy. Jej wysokość uzależniona jest między innymi od średniej ceny uprawnienia do emisji gazów cieplarnianych notowanej na giełdach ICE/ECX i EEX. *) Gazy cieplarniane: CO 2 :1, CH 4 : 23, N 2 O: 296 **) Obowiązek realizacji NCR z paliw, czyli również z LPG, CNG, LOO, COO, olej do silników statków żeglugi śródlądowej. 4
Firmy paliwowe mają niewielkie możliwości redukcji GHG na etapie WTT Możliwość redukcji GHG w całym cyklu życia paliwa Wydobycie 1-4 % Rafineria 8-1% Logistyka 1% Spalanie 85% WELL TO TANK ~15% (produkcja) TANK TO WHEEL ~85% (konsumpcja) 5 żródło: CONCAWE 5
Propozycja KE vs propozycja EUROPIA w sprawie art. 7a Ropa konwencjonalna Ropa z łupków Ropa z pisków rop. Propozycja KE Biopaliwa Elektryczność UER* Paliwa alternatywne 6% redukcji GHG w 22r. dostawca paliw Ropa arabska Ropa FSU Średnia Ropa Afrykańska Ropa z łupków wartość dla członków UE dostawca paliw Paliwa alternatywne UER** Elektryczność Biopaliwa Ropa z pisków rop. *) UER - Upstream Emission Reduction w g CO 2eq 6
Wskazane ścieżki redukcji GHG przez KE Jaka wartość emisji GHG dla ON i benzyny? 88,3 gco 2eq /MJ \21 UER 83,2 gco 2eq /MJ BIOPALIWA ELEKTRYCZNOŚĆ PALIWA ALTERNATYWNE 21r. 22r. Dostawcy paliw są zobowiązani do sporządzania rocznego sprawozdania w zakresie emisji GHG (np. uwzględnienie w raportach danych na temat surowców użytych do produkcji każdej partii importowanego paliw). Ciężar weryfikacji przełożony na dostawcę wykonującego ostatnią operację, czyli wdrożenie/sprzedaż paliw na rynku. Państwa członkowskie są zobowiązane do sprawdzenia tych raportów. 7
mld l Założenia do wyliczeń realizacji NCW i NCR rok NCW NCR 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Prognoza konsumpcji krajowej paliw (benzyny silnikowe, oleje napędowe i LPG) 2,98% 2,95% 3,% 2,52% 2,2% -,4%,3%,12% -,37% -,67% -,72% -,79% -,73% -,47% -,46% 215 216 217 218 219 22 7,1% 7,1% 7,8% 8,5% 9,2% 1,% - - - - - 6,% Benzyny silnikowe Oleje napędowe LPG Założenia: Prognozy konsumpcji krajowej stanowiące bazę do wyliczeń ilości biokomponentów i biopaliw na podstawie danych z POPiHN. Wskaźnik NCW w roku 219 (9,2%) i 22 (1,%) na podstawie własnych szacunków. Emisje dla estrów metylowych i bioetanolu na podstawie załącznika do ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych na najniższych akceptowalnych poziomach tj. 35% redukcji GHG w latach 215-216 oraz 5% w latach 217-22. Emisje dla benzyn silnikowych na poziomie 87,5 gco 2 eq /MJ, dla ON 89,1 gco 2 eq /MJ, a dla LPG 73,6 gco 2 eq /MJ. Przyjęto poziom bazowy emisji dla 21r. na poziomie 88,3 gco 2 eq /MJ. Niewielkie możliwości wprowadzenia na szeroką skalę benzyn E1 do 22r. przy konieczności zagwarantowania dostępności E5. 8
4,27 4,22 5,35 5,61 5,88 6,21 [tys. t] 7,1 7,1 7,8 [%] 8,5 9,2 1, Przy braku wprowadzenia biopaliw II generacji realizacja NCR w 22r. i NCW od 217r. w Polsce jest praktycznie niemożliwa 3 2 5 12 1 Założenia: Realizacja NCW wyłącznie za pomocą biokomponentów i biopaliw I generacji. rok NCW NCR 2 1 5 1 5 48 257 261 726 564 915 831 856 881 97 93 949 251 251 251 251 25 249 215 216 217 218 219 22 7,1% 7,1% 7,8% 8,5% 9,2% 1,% - - - - - 6,% 8 6 4 2 Komentarz: Maksymalny możliwy poziom sprzedaży BIO1 w Polsce szacowany jest na poziomie ok. 4 tys. ton. Przy tym poziomie realizacja NCR w 22r. wyniosłaby 5,16%, a NCW 7,67% energ. Realizacja NCW w 22r. na poziomie 1% energ. skutkuje wyższą realizacją NCR o,21% niż wymagana, co przekłada się na wolumen 16 tys. t BIO1. Przy spełnieniu wyłącznie wymogu NCR realizacja NCW wyniosłaby 9,53% energ. (wolumen BIO1 na poziomie 89 tys. t). Bioetanol BIO1 NCR [% ogr. emisji GHG] Estry w ON NCW [% energ.] 9
2,27 2,26 3,63 4, 4,36 6, 7,1 7,1 7,8 [tys. t] 8,5 [%] 9,2 12,3 W przypadku niezaliczania LPG do NCR, realizacja tego celu wymagałaby wprowadzenia znacznie większych ilości BIO1 3 2 5 14 12 Założenia: Realizacja NCW wyłącznie za pomocą biokomponentów i biopaliw I generacji. Brak uwzględnienia LPG do NCR. 2 1 452 1 rok NCW NCR 1 5 1 5 726 564 48 257 261 831 856 881 97 93 949 251 251 251 251 25 249 215 216 217 218 219 22 7,1% 7,1% 7,8% 8,5% 9,2% 1,% - - - - - 6,% 8 6 4 2 Komentarz: Realizacja NCR w 22r. na poziomie 6% energ. skutkuje wyższą realizacją NCW o 2,3% niż wymagana, co przekłada się na wolumen 537 tys. t BIO1. Przy spełnieniu wyłącznie wymogu NCW realizacja NCR wyniosłaby 4,78%. (wolumen BIO1 na poziomie ok. 915 tys. t). Bioetanol BIO1 NCR [% ogr. emisji GHG] Estry w ON NCW [% energ.] 1
4,27 4,22 [tys. t] 5,23 5,18 5,14 5,11 [%] 7,1 7,1 7,3 7,3 7,3 7,3 Limit dla biokomponentów I generacji na poziomie 7% energ. przy obecnych ograniczeniach w Polsce uniemożliwi realizację zarówno NCW od 217r. jak i NCR 3 2 5 2 Limit do 7% energ. I gen. 8 7 6 5 Założenia: Biokomponenty I generacji w ilości 7% energ. od 217r. Maksymalne ilości biokomponentów (estrów i biowęglowodorów ciekłych) w ON na poziomie 7% v/v. Emisja dla biowęglowodorów ciekłych w ON na poziomie 6 gco 2 eq /MJ. 1 5 1 5 47 48 49 5 257 261 246 25 253 256 831 856 881 97 93 949 4 3 2 1 Komentarz: Możliwa realizacja NCW na maksymalnym poziomie 7,3% energ. Spadek realizacji NCR przy wzroście wolumenów paliw. Maksymalny poziom ograniczenia gazów cieplarnianych w 217r. (5,23%). rok NCW NCR 251 251 251 251 25 249 215 216 217 218 219 22 7,1% 7,1% 7,8% 8,5% 9,2% 1,% - - - - - 6,% Biowęglowodory ciekłe w ON do 7% v/v Estry w ON NCW [% energ.] BIO1 Bioetanol NCR [% ogr. emisji GHG] 11
4,27 4,22 5,64 6,16 6,7 7,1 7,1 7,33 [tys. t] 7,8 [%] 8,5 9,2 1, W celu realizacji NCR w 22r. i NCW od 217r. konieczne jest wprowadzanie biokomponentów II gen. ponad obecne ograniczenia. 3 2 5 2 Limit do 7% energ. I gen. 12 1 8 Założenia: Biokomponenty I generacji w ilości 7% energ. od 217r. Brak ograniczenia ilości biowęglowodorów ciekłych w ON. Emisja dla biowęglowodorów ciekłych w ON na poziomie 6 gco 2 eq /MJ. rok NCW NCR 1 5 1 5 5 361 242 126 257 261 246 251 254 256 831 856 881 97 93 949 251 251 251 251 25 249 215 216 217 218 219 22 7,1% 7,1% 7,8% 8,5% 9,2% 1,% - - - - - 6,% Bioetanol Estry w ON BIO1 Biowęglowodory ciekłe w ON NCW [% energ.] NCR [% ogr. emisji GHG] 6 4 2 Komentarz: Wyłącznie zniesienie ograniczenia zawartości biowęglowodorów ciekłych w ON umożliwi realizację NCW i NCR przez producentów paliw. Dodatkowym utrudnieniem przy realizacji NCR i NCW będzie wprowadzona konieczność zagwarantowania dostępności E5 w przypadku wprowadzania paliw E1, co prawdopodobnie spowoduje marginalizację sprzedaży tego gatunku benzyn. Realizacja NCW w 22r. na poziomie 1% energ. skutkuje wyższą realizacją NCR o 1,33% niż wymagana, co przekłada się na wolumen 269 tys. t biowęglowodorów ciekłych w ON. Przy spełnieniu wyłącznie wymogu NCR realizacja NCW wyniosłaby 8,39% energ. (wolumen biowęglowodorów ciekłych w ON na poziomie 23 tys. t). 12
Podsumowanie Narodowy Cel Redukcyjny jest kolejnym wymogiem prawnym powodującym wzrost kosztów funkcjonowania producentów paliw w Polsce. Brak biokomponentów kolejnych generacji, mechanizmów podwójnego i poczwórnego rozliczania realizacji NCR przy wprowadzeniu ograniczeń wynikających z propozycji ILUC może uniemożliwić wykonanie tego celu. Firmy paliwowe w Polsce nie mają wpływu na wielkość emisji gazów cieplarnianych powstającej podczas wydobycia ropy naftowej, ponieważ nie posiadają własnych instalacji wydobycia, co uniemożliwia skorzystanie z odpowiednich zapisów projektu UER. Wysokie kary za niezrealizowanie obowiązku redukcji GHG, nawet w przypadku niewielkich odchyleń. System raportowania o surowcach użytych do produkcji każdej partii importowanego paliwa spowoduje konieczność rozrostu administracji centralnej państw członkowskich, a także dodatkowych etatów w firmach w celu sporządzania i weryfikacji raportów dotyczących redukcji. W Polsce paliwa alternatywne, a w szczególności: gaz ziemny (LNG i CNG) oraz pojazdy z napędem elektrycznym nie są rozpowszechnione brak odpowiedniej infrastruktury ryzyko przerzucenia odpowiedzialności za wybudowanie infrastruktury na firmy paliwowe. 13