Rynek biopaliw w Polsce stan obecny i prognozy w świetle posiadanego potencjału surowcowego i wytwórczego KAPE

Transkrypt

1 Rynek biopaliw w Polsce stan obecny i prognozy w świetle posiadanego potencjału surowcowego i wytwórczego KAPE

2 Uwarunkowania Niniejsza prezentacja dotyczy wyłącznie prognoz dla biokomponentów I generacji Podstawowe założenie to realizacja NCW w latach na poziomie określonym uchwałami RM Kolejne założenie to substytucja paliw wyłącznie obecnie dostępnymi biokomponentami, wytwarzanymi z surowców krajowych (75%) Prognozy zostały sporządzone dla określonego poziomu zużycia paliw ciekłych, przy założeniu, że substytutem benzyn jest bioetanol, a oleju napędowego - estry. KAPE

3 Produkcja i sprzedaż biokomponentów w tys. ton w latach Bioetanol Estry Okres produkcji Rok Rok Dynamika 2 5 r. 2 6 r. 25 = 1 26 r. 25 r. Dynamika 25 = 1 biokomponenty wytworzone , ,27 sprzedaż ogółem , ,35 w tym podmiotom zagranicznym w tym podmiotom krajowym źródło: dane Urzędu Regulacji Energetyki (dynamika - obliczenia własne) , , , ,1 KAPE

4 Biokomponenty w paliwach transportowych w latach 2-27 zużycie w transporcie ( w tys. ton) rok benzyny ON bioetanol estry udział % liczony wg wartości opałowej (27 - wg wartości objętości) , 2 343, 4,6,, , 2 562, 52,4,, , 2 4, 65,3,, , 3 66, 6,1,, , 4 33, 38,3,, , 5 75, 42,8 17,1,47 26* 4 48, 6 42, 84,3 44,,2 27 I kwartał 1 25, , 15,67 7,4 1,47% dla benzyn 27 - II kwartał 62, ,6 14,8 3,53,81/ 1,47/, I półrocze 1 87, ,6 3,65 1,3,7/ 1,46/, prognoza* 3 75,2 6 34,2 61,3 21,86,7/ 1,46/,33 - wartości szacunkowe; (przy założeniu gęstości: benzyna - 747kg/m3; bioetanol - 78kg/m3; ON - 832kg/m3; ester -= 875 kg/m3 Źródło: Raport dla Komisji Europejskiej za 26 r. oraz Raport Prezesa URE + obliczenia własne KAPE

5 Biopaliwa ciekłe w transporcie, w wybranych flotach oraz zużyte przez producentów na potrzeby własne zużycie w tonach wyszczególnienie ogółem w tym estry ester (paliwo samoistne biopaliwa ciekłe w transporcie I kwartał 4,77 26,37 4, biopaliwa ciekłe w transporcie II kwartał 2 518,5 434, ,7 biopaliwa ciekłe w transporcie I półrocze 3 468,4 64, ,1 wybrane floty - I kwartał 1,32 3,85, wybrane floty - II kwartał 25, 11,8, wybrane floty I półrocze 44,32 15,65, producenci - I kwartał 64,66 11,33 6, producenci - II kwartał 24,3 1,31 1, producenci I półrocze 88,6 12,64 61, r-m biopaliwa - I kwartał 1 33,75 221,55 64, razem biopaliwa II kwartał 2 567,62 447, ,7 ogółem biopaliwa I półrocze 3 61,37 668,7 1 33,7 Źródło: Raporty Prezesa URE + obliczenia własne KAPE

6 Produkcja bioetanolu rok zużycie benzyn silnikowych w tys. m3 w tym bioetanol w tys.m3 udział % (% objętościowy) ,, ,, , 1, ,6 1, ,8 1, ,2 1, ,4, ,4 1, ,8 1, ,2 1, ,5, ,2 1, ,8 2, I kwartał , 1, prognoza ,4 1,47 Źródło: Lata dane GUS i MRiRW (obliczenia własne); Lata Raport za 26r. dla KE; Rok 27 - Raport Prezesa URE, (obliczenia własne). KAPE

7 KAPE , 2, 4, 6, 8, 1, 12, I k w a r t a ł p r o g n o z a Użycie bioetanolu w paliwach transportowych w latch w tys.m3

8 Prognoza zapotrzebowania na: biokomponenty, biopaliwa ciekłe oraz surowce rolnicze Narodowy Cel Wskaźnikowy; Prognoza zapotrzebowania na biokomponenty i biopaliwa; Prognoza zapotrzebowania na surowce rolnicze do produkcji biokomponentów i biopaliw. Czynniki limitujące areał upraw energetycznych; Skutki dla rolnictwa; KAPE

9 Narodowy Cel Wskaźnikowy Rok 27-2,3 %; Rok 28 3,45 %; Rok 2 4,6 %; Rok 21 5,75 %; Rok 211 6,2 %; Rok 212 6,65 %; Rok 213 7,1 %; Rok 214 7,55 %. Obligatoryjny udział procentowy biokomponentów w rynku paliw ciekłych liczony wg wartości opałowej paliw źródło: Uchwały RM ustalające NCW na lata oraz wieloletni program promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata KAPE

10 Prognoza zapotrzebowania na biokomponenty w latach rok x Narodowy Cel Wskaźnikowy % wart. opał. 2,3 3,45 4,6 5,75 6,2 6,65 7,1 1, NCW % / V 3,68 5,52 7,36,21,3 1,65 11,37 16,1 benzyny tys. ton 3 8, 3 2, 3 86, 3 8, 3 8, 3 8, 3 8, 3 8, benzyna tys. m , 5 12, 5 113, 5 33, 5 33, 5 33, 5 33, 5 33, zapotrz. na bioetanol NCW m , , , , , , , ,58 % opałowy 2,3 3,45 4,6 5,75 6,2 6,65 7,1 1, NCW % / V 2,44 3,66 4,88 6,1 6,58 7,6 7,53 1,61 ON tys. ton 7 83, 8 22, 8 63, 8 8, 8 8, 8 8, 8 8, 8 8, ON tys. m3 266, 728, 1 213, 1 627, 1 627, 1 627, 1 627, 1 627, zapotrz. na estry - ogółem tys. m3 226,17 356,16 48,56 648,46 6,21 74,6 8, ,76 ON tys. m3 5 72, 5 72, 5 72, 5 72, 5 72, 5 72, 5 72, 5 72, zapotrz. na estry transport m3 13,61 2,42 27,23 34,4 376,35 43,67 43,8 67,2 -NCW dla roku 27 na podstawie rozporządzenia Ministra Gospodarki; - NCW dla lat na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów; -NCW dla roku 22 pakiet energetyczny UE; -zużycie benzyn i oleju napędowego na podstawie prognozy branży paliwowej do 21 roku z założeniem utrzymania w latach następnych zużycia paliw ropopochodnych na niezmienionym poziomie. -zużycie ON w transporcie na niezmienionym poziomie w analizowanym okresie czasu. KAPE

11 Prognoza zapotrzebowania na surowce rolnicze rok zapotrz. na bioetanol zapotrzebowanie na zboża (8% udział) % udział w rynku zbóż przy założeniu produkcji na poziomie 28 mln ton/rok lub alternatywnie zapotrzebow. na okopowe zapotrz. na estry (do ON ogółem) zapotrzebowanie na rzepak - 75 % potrzeb zapotrz. na estry (do ON w transporcie) zapotrzebowanie na rzepak - 75% potrzeb % udział w rynku rzepaku przy założeniu produkcji na poziomie 1,7 mln ton/rok tys. m3 14,12 286,77 376,54 463,37 4,57 535,83 572,8 85,75 tys. ton 465, 688,24 3,7 1112, 118,7 1285, 1372, 133,8 x 1,66% 2,46% 3,23% 3,7% 4,28% 4,5% 4,% 6,1% tys. ton 2 135, , ,4 5 7,7 5 45, , , ,25 tys. m3 226,17 356,16 48,56 648,46 6,21 74,6 8, ,76 tys. ton 474,6 747,4 146,8 1361, , ,2 1681,4 2368,3 tys. m3 13,61 2,42 27,23 34,4 376,35 43,67 43,8 67,2 tys. ton 23,18 43,78 586,38 732,8 7,34 847,71 5, ,74 x 17,25% 25,87% 34,4% 43,12% 46,4% 4,87% 53,24% 74,8% Prognoza na podstawie poziomu Narodowego Celu Wskaźnikowego (tabela Nr 5), przy założeniu, że: dla wytworzenie 1 l bioetanolu potrzeba około 3 kg zbóż lub 11 kg okopowych, a dla wytworzenia 1 l estru potrzeba około 2,8 kg nasion rzepaku, z zastrzeżeniem, że 25 % potrzeb surowcowych pokryte będzie olejami pochodzenia zwierzęcego i tańszymi olejami roślinnymi jak przykładowo sojowy i słonecznikowy oraz z gastronomii. KAPE

12 Surowce wykorzystywane do produkcji spirytusu surowego w latach Zboża % Melas buraczany % Ziemniaki - 2-4,5 % Inne % KAPE

13 Powierzchnia zasiewów zbóż i rzepaku w latach Wyszczególnienie średnia za lata Powierzchnia uprawy w tys. ha Zboża ogółem, w tym pszenica żyto owies jęczmień pszenżyto mieszanka zbożowa kukurydza Rzepak KAPE

14 Wyszczególnienie Plony zbóż i rzepaku w latach Plony w tonach z ha średnia za lata Zboża ogółem, w tym: 2,1 3,25 2,87 3,55 3,25 2,61 3,11 - pszenica 3,43 3,85 3,4 4,28 3,5 3,24 3,75 - żyto 2,2 2,46 2,14 2,76 2,41 1, 2,35 - owies 2,44 2,46 2,24 2,74 2,46 1,2 2,36 - jęczmień 3,1 3,21 2,7 3,52 3,22 2,5 3,7 - pszenżyto 3,6 3,23 2,85 3,52 3,27 2,67 3,11 - mieszanka zbożowa 2,71 2,81 2,48 2,6 2,73 2,15 2,63 - kukurydza 5,82 6,16 5,2 5,6 5,74 4,26 5,43 Rzepak 2,13 2,17 1,86 3,3 2,64 2,61 2,46 KAPE

15 Wyszczególnienie Zbiory zbóż i rzepaku w latach średnia za lata Zbiory w tys. ton Zboża ogółem, w tym: pszenica żyto owies jęczmień pszenżyto mieszanka zbożowa kukurydza Rzepak KAPE

16 Wyszczególnienie 22/23 23/24 24/25 25/26 26/27 szacunek średnia /28 prognoza ZAPASY POCZĄTKOWE 3,8 2,6,8 4,4 3,5 3,2,5 PRODUKCJA 26,8 23,4 2,6 26, 21,8 25,7 27,5-28,5 IMPORT (PRZYWÓZ),8 1, 1, 1,. 3, 1,36 1 ZAPASY OGÓŁEM 31,4 27, 31,4 32,3 28,3 3,8 2, - 3, ZUŻYCIE KRAJOWE 27,6 26,1 26, 27,1 27, 26,76 26,7 spożycie 5,8 5,8 5,8 5,7 5,6 5,74 5,6 wysiew 1,8 1,8 1,8 1,8 1,8 1,8 1,8 zużycie przemysłowe 1,1 1,1 1,2 1,3 1,1 1,16 1,4 spasanie 17,6 16,4 15, 17,1 17,5 16, 16,8 straty i ubytki 1,3 1, 1,3 1,2 1, 1,16 1,1 EKSPORT (WYWÓZ) 1,2,1 1, 1,7,8,6,3 ZAPASY KOŃCOWE 2,6,8 4,4* 3,5**,5** 2,36 2, - 3,** *łącznie z kukurydzą Źródło: dane GUS, IERiGŻ, obliczenia własne ARR BILANS ZBÓŻ W LATACH 22/23-27/28 (w mln ton) **łącznie z zapasami interwencyjnymi KAPE

17 Szacunkowe możliwości krajowej produkcji rzepaku Wyszczególnienie Powierzchnia uprawy (tys. ha) Etap realizacji programu aktualnie pośredni docelowy Plon (t/ha) 2,4 2,6 2,6 2,8 2,8-3, Zbiór (tys. t) Zużycie na konsumpcję (tys. t) Możliwość przeznaczenia na biodiesel (tys. t) Oceniano, że etap pośredni możliwy jest do osiągnięcia w latach życie wyprzedza założenia zasiewy rzepaku ozimego do zbiorów w 27 r. wyniosły powyżej 7 tys. ha, a zbiory szacowane są na 1,8 1, mln ton; Termin osiągnięcia etapu docelowego, oznaczającego maksymalne wykorzystanie areału do produkcji rzepaku zależy od wielu czynników ocenia się, że dojście do tego poziomu realne jest około 215 roku. KAPE

18 Zadeklarowana powierzchnia upraw energetycznych (dane ARiMR) roślina uprawna Plon reprezentatywny (dt/ha) Liczba wniosków z Powierzchnia rośliny uprawnej [ha] deklaracją roślin energetycznych* umowa** deklaracja*** burak cukrowy 4 dt korzeni / ha 71 6,71 14,11 ziemniak 175 dt bulw/ha 4 1,8 RAZEM OKOPOWE X 75 8,51 14,11 jęczmień jary ,22 3,42 jęczmień ozimy ,51 3,77 kukurydza (w domyśle pastewna) 55 ziarna lub 7 zielonej masy / ha ,62 4 1,82 owies ,1 42,31 proso ,62 3,1 pszenica jara ,5 3, pszenica ozima ,73 423,77 pszenżyto jare ,68 15,7 pszenżyto ozime , ,3 żyto jare ,15 5,88 żyto ozime , ,2 RAZEM ZBOŻA X ,18 287,72 len oleisty 1 dt nasion/ha 3 134,67 45,47 lnianka siewna (lnicznik) 1 dt nasion/ha 2 18,5 lnianka (lnica) pospolita 1 dt nasion/ha 1 1,54 rzepak jary 25 dt ziarna/ha ,12 56,27 rzepak ozimy 25 dt ziarna/ha ,5 1 81,18 rzepik 25 dt ziarna/ha 5 3,23,84 KAPE RAZEM OLEISTE X , ,26

19 Liczba wytwórców oraz liczba rolników wpisanych do rejestrów prowadzonych przez Prezesa Agencji Rynku Rolnego zgodnie z zapisami ustawy z dnia 25 sierpnia 26 roku o biokomponentach i biopaliwach ciekłych Liczba wytwórców wpisanych do rejestru w tym: 31 marca 27 (koniec I kwartału) 3 sierpnia wytwórców produkujących bioetanol wytwórców produkujących estry metylowe 57 4 wytwórców produkujących czysty olej roślinny 4 4 wytwórców wprowadzających biokomonenty do obrotu 7 8 Liczba rolników wpisanych do rejestru - 1 Zadeklarowana zdolność produkcyjna przedsiębiorców wytwarzających biokomponenty 31 marca 27 w tys. ton Zadeklarowane zdolności produkcyjne: (koniec I kwartału) 3 sierpnia 27 - wytwórców produkujących bioetanol wytwórców produkujących estry metylowe ,2 - wytwórców produkujących czysty olej roślinny maksymalna ilość biopaliw do wytwarzania których uprawniony litrów jest rolnik dane w litrach KAPE

20 Podsumowanie Rolnictwo ze zbiorów 27 roku dostarczyło na rynek surowce w ilości przekraczające potrzeby branży paliwowej niezbędne do realizacji: NCW w roku bieżącym i części NCW roku 28 (wynikającej z sezonowości dostaw tych surowców) bez uszczerbku w dostawach dla potrzeb przemysłu spożywczego i paszowego. Surowce te są (były dostępne) po cenach rynkowych; Producenci rolni wykazali duże zainteresowanie uprawami roślin na cele energetyczne uprawniona jest ocena, że zainteresowanie rolników było większe od zainteresowania podmiotów odpowiedzialnych za realizację celów wynikających z potrzeb środowiska i szeroko rozumianej energetyki; Zabezpieczenie potrzeb surowcowych do wytarzania biokomponentów w ilości niezbędnej dla realizacji NCW dla lat 28/2 w dużej mierze przesądzają zdarzania i decyzje obecnie podejmowane przez wszystkie zainteresowane strony. Bazy surowcowej dla produkcji biokomponentów nie tworzy się z dnia na dzień. KAPE

21 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Kazimierz Żmuda - MRiRW (kazimierz.zmuda@minrol.gov.pl) KAPE