WydawnictwoPLACETzapraszadolektury

Transkrypt

1

2 WydawnictwoPLACETzapraszadolektury Ekonomia Marketing Reklama PublicRelation UniaEuropejska Zarządzaniezasobamiludzkimi Finanse

3 Tadeusz Wojciechowski Encyklopedyczne podstawy MARKETINGU

4 Projekt okładki Aleksandra Olszewska Redakcja: Leszek Plak Copyright by Wydawnictwo Placet 2009 Wydanie Wydawca: Wydawnictwo PLACET ul. Mickiewicza 18a/ Warszawa tel.: (0-22) fax: (0-22) Wszelkie prawa zastrzeżone. Publikacja ani jej części nie mogą być w żadnej formie i za pomocą jakichkolwiek środków technicznych reprodukowane bez zgody właściciela copyright. ISBN Skł d i ł manie: PLACET Druk i oprawa: Ł

5 Spis treści Od autora BLOK TEMATYCZNY 1. Rynek, segmenty rynku Definicje rynku Struktura przedmiotowa rynku (zakres przedmiotowy) Podmioty rynku Struktura podmiotowa rynku towarowego (zakres podmiotowy) Ile podmiotów działa na rynku środków produkcji? Warunki funkcjonowania rynku Segment rynku Segmentacja rynku kryteria segmentacji Równowaga rynkowa Gospodarka rynkowa Rynek dóbr konsumpcji i środków produkcji różnice i podobieństwa Rynek dostawcy i rynek nabywcy Nisza (luka) rynkowa B2B...31 BLOK TEMATYCZNY 2. Towar Definicje towaru Klasyfikacje towarów na rynku Towary konsumpcyjne Towary środki produkcji Towary pierwszej potrzeby Towary o zróżnicowanym przeznaczeniu Towary impulsowe Towary strategiczne...39 BLOK TEMATYCZNY 3. Popyt i podaż Popyt na towary Paradoks Veblena Prawo Engla Podaż towarów Popyt potencjalny i rzeczywisty (realny) Bariera popytu Hierarchia potrzeb Hierarchia potrzeb A. H. Maslowa Hierarchia potrzeb R. A. Webbera Fundusz swobodnej decyzji Popyt technicznie zdeterminowany na środki produkcji Reglamentacja towarów...49 BLOK TEMATYCZNY 4. Marketing Historia rozwoju marketingu Definicje marketingu Marketingowe otoczenie przedsiębiorstwa Otoczenie przedsiębiorstwa ogólna charakterystyka Bliskie otoczenie przedsiębiorstwa Dalekie otoczenie przedsiębiorstwa Marketing polityczny i społeczny Marketing wewnętrzny Marketing partnerski...62

6 6 Encyklopedyczne podstawy marketingu 4.7. Marketing bezpośredni Marketing środków produkcji Marketing-mix Marketing i logistyka związki i zależności Marketing oświecony Marketing organizacji non profit Etyka marketingu Innowacje w marketingu Marketing międzynarodowy Antymarketing Orientacja marketingowa Marketing interaktywny...75 BLOK TEMATYCZNY 5. Zakres, funkcje i cele marketingu w przedsiębiorstwie Standardowy zakres marketingu Organizacja dostaw dodatkowy obszar marketingu środków produkcji Funkcje marketingu...82 BLOK TEMATYCZNY 6. Konkurencja Konkurencja ogólna charakterystyka Rodzaje konkurencji Konkurencja cenowa Konkurencja jakościowa Analiza konkurencji Ochrona przed nieuczciwą konkurencją i ograniczaniem konkurencji...91 BLOK TEMATYCZNY 7. Produkt Charakterystyka i definicje produktu Jak powstaje produkt? Kiedy produkt staje się towarem? Cykl życia produktu na rynku Produkt gotowy a półfabrykat Pozycjonowanie produktów BLOK TEMATYCZNY 8. Cena Definicje ceny produktu (towaru) Tworzenie cen Specyfika ustalania cen na rynku środków produkcji Cena a wartość towaru Cena równowagi Cena zbytu (cena producenta) Cena hurtowa cena detaliczna Cena loco, cena franco Marże i prowizje Rabat Bonifikata Skaning Polityka cen Strategie cenowe Strategia zbierania śmietanki Elastyczność cenowa popytu BLOK TEMATYCZNY 9. Dystrybucja towarów Dystrybucja towarów definicje Podstawowe kanały dystrybucji Dystrybucja z udziałem pośredników Dealer Ograniczenia suwerenności wyboru sposobu dystrybucji...126

7 Spis treści Giełdy i aukcje Giełdy i aukcje ogólna charakterystyka Giełdy i aukcje rodzaje transakcji Giełdy i aukcje realia organizacyjne w Polsce Kooperacja przemysłowa specyficzna forma obrotu towarowego Franchising Leasing Przetarg Dystrybucja przez Internet Dystrybucja przez Internet źródła informacji Dystrybucja przez Internet wybór dostawcy Dystrybucja przez Internet zakup towaru Akwizytor (akwizycja) Substytucja towarów w procesie dystrybucji Substytut towarowy ogólna charakterystyka Substytucja techniczna Substytucja użytkowa Negocjacje Negocjacje w obrocie towarowym zdefiniowanie pojęcia Negocjacje sposób prowadzenia Monopol Przyczyny powstawania monopoli Oligopol Czy istnieją dobre monopole? Monopole ograniczenia powstawania i działalności Monopson BLOK TEMATYCZNY 10. Reklama podstawowa forma promocji Definicje reklamy Rodzaje (klasyfikacje) reklamy Etapy tworzenia reklamy Nośniki reklamy Adresaci reklamy Oddziaływanie reklamy na potencjalnego nabywcę Mailing Slogan reklamowy Spot reklamowy Reklama nieuczciwa DAGMAR metoda badań skuteczności reklamy ECR Efficient Consumer Response CRM Customer Relationship Management BLOK TEMATYCZNY 11. Inne formy promocji Sprzedaż osobista Targi i wystawy Katalogi i informatory Sponsoring Lobbing Lobbing a korupcja Marka Marka indywidualna i rodzinna Branding Logo znak firmowy znak towarowy Public relations Merchandising Opakowanie Rodzaje opakowań Klasyfikacja opakowań Opakowania jako nośniki reklamy...202

8 8 Encyklopedyczne podstawy marketingu Kod kreskowy QR Code BLOK TEMATYCZNY 12. Marketingowe badania rynku Badania marketingowe ogólna charakterystyka i niezbędny zakres Badania rynku Badania popytu Badania konkurencji Badania pozycji rynkowej Prognozowanie popytu Klasyfikacja nabywców według metody ABC Badania głębinowe Techniki projekcyjne Analiza portfelowa Analiza SWOT Macierz H. I. Ansoffa Analiza kluczowych czynników sukcesu Źródła informacji do badań marketingowych Metoda delficka i burza mózgów BLOK TEMATYCZNY 13. Marketing i logistyka związki i zależności Czym jest logistyka? Definicje logistyki Zakres logistyki Proste łańcuchy (przepływy) logistyczne Skomplikowane (łańcuchy) przepływy logistyczne Magazyny usługowe scentralizowane usługi logistyczne Przesłanki tworzenia modelu logistycznego Strategie logistyczne Przepływy informacji marketingowych i logistycznych w przedsiębiorstwie Marketing i logistyka sprzężenia zwrotne Czy istnieje marketing bez logistyki? Czy istnieje logistyka bez marketingu? Logistyka marketingowa BLOK TEMATYCZNY 14. Zarządzanie marketingowe i marketingowo-logistyczne Zarządzanie marketingowe definicja Zarządzanie marketingowo-logistyczne definicja Planowanie marketingowe i marketingowo-logistyczne Krótkookresowe planowanie marketingowe i marketingowo-logistyczne Strategiczne planowanie marketingowe i marketingowo-logistyczne Kolejność i zakres działań planistycznych w planowaniu strategicznym Opracowanie formalne strategicznego planu marketingowego Misja przedsiębiorstwa Zarządzanie marketingiem i zarządzanie logistyką w przedsiębiorstwie System informacji marketingowej (SIM) BLOK TEMATYCZNY 15. Marketing zakupów Ogólna charakterystyka marketingu zakupów Definicje marketingu zakupów Zadania marketingu zakupów Marketing zakupów wpływ nabywcy na działania dostawcy Wybór źródła zakupu podstawowe kryteria Wybór źródła zakupu najprostsze metody Ograniczenia możliwości wyboru dostawcy środków produkcji Marketing zakupów rodzaje zakupów środków produkcji Zarządzanie marketingiem zakupów w przedsiębiorstwie Organizacja zakupów w przedsiębiorstwie produkcyjnym Organizacja zakupów rozwiązania historyczne...275

9 Spis treści Organizacja zakupów rozwiązania w latach Organizacja zakupów inwestycyjnych MRP (Material requirements planning) BLOK TEMATYCZNY 16. Strategie marketingowe Charakterystyka i definicje strategii marketingowych Zakres merytoryczny strategii marketingowych Podstawy analityczne strategii marketingowych Podstawowe (normatywne) strategie marketingowe Cele i najczęściej spotykane nazwy strategii marketingowych BLOK TEMATYCZNY 17. Zachowania rynkowe i ochrona nabywcy Konsumpcja Zachowanie konsumenta Konsumeryzm Zachowanie nabywcy instytucjonalnego BLOK TEMATYCZNY 18. Znaczenie zapasów Czy zapasy są potrzebne? Lokalizacja zapasów w procesie produkcji i dystrybucji Klasyfikacja zapasów w przedsiębiorstwach Zależność poziomu zapasów od cykli i punktualności dostaw Dostawy dokładnie na czas (just in time) BLOK TEMATYCZNY 19. Marketing w nowych koncepcjach zarządzania Zarządzanie a marketing Reengineering czyli zarządzanie procesowe Zarządzanie wiedzą menedżerską Organizacje samouczące i samorekonstruujące TQM Total Quality Management Lean management Strategia inwestowania Strategia zachowania ciągłości operacji biznesowych Benchmarking CSR Corporate Social Responsibility Marketing a teoria chaosu BLOK TEMATYCZNY 20. Organizacja marketingu w przedsiębiorstwie Kto odpowiada za prawidłowy marketing w przedsiębiorstwie? Umiejscowienie i organizacja komórek marketingu w przedsiębiorstwie Podstawowe zadania komórek marketingu w przedsiębiorstwie Menedżer marketingu (Marketing manager) Alfabetyczny spis tematów...330

10 WydawnictwoPLACETzapraszadolektury Ekonomia Marketing Reklama PublicRelation UniaEuropejska Zarządzaniezasobamiludzkimi Finanse

11 Od autora Podejmowanie wysiłku napisania książki akademickiej na temat podstaw marketingu wtedy, gdy na rynku księgarskim jest dostępnych ( r.) kilkadziesiąt tytułów poświęconych tej tematyce, wydaje się zadaniem syzyfowym. W licznych dyskusjach ze studentami zwłaszcza studiów niestacjonarnych odniosłem jednak wrażenie, że odczuwają oni brak pozycji, której nie muszą studiować od początku do końca, w której względnie szybko znaleźć mogą wyjaśnienie konkretnego tematu i informacje o źródłach umożliwiających ewentualne dalsze poszukiwania odpowiedzi na gnębiące ich pytanie. Pracujący już studenci studiów niestacjonarnych mają bowiem najczęściej własne obserwacje i doświadczenia, m.in. z dziedziny marketingu. Selektywnie poszukują więc wyjaśnień uzupełniających ich zasoby wiedzy, dotyczących tych zagadnień, pojęć czy instrumentów, które nie są im znane, lub co do których mają wątpliwości. Na polskim rynku księgarskim w latach 90. ubiegłego wieku było kilka pozycji odpowiadających takiemu zapotrzebowaniu, mających z reguły charakter encyklopedii, potwierdzany także ich tytułami 1. Mimo upływu czasu, powodującego częściową dezaktualizację tych pozycji, nie było moim zamiarem powtarzanie zastosowanej w nich formy prezentacji tematu. Intencją było natomiast opracowanie książki, w której: zastosowany jest podział problematyki marketingu na bloki tematyczne, najczęściej występujące w procesie dydaktycznym na studiach wyższych; w każdym bloku ujęte są zazębiające się tematy, łącznie pozwalające na opanowanie podstaw wiedzy z danego obszaru; każdy bardziej skomplikowany temat zawierać będzie nie tylko encyklopedyczny skrót jego treści, ale niekiedy także bardziej rozwinięte informacje i w miarę możliwości komentarze i wątpliwości autora oraz syntezę ew. kontrowersyjnych poglądów innych autorów; tym samym znacznie szerzej omówione są tematy, stanowiące z reguły zasadniczą kanwę wykładów z podstaw marketingu, a bardziej syntetycznie takie, które zawierają uzupełniające informacje; 1 Największą popularnością cieszyły się: Sztucki T., Encyklopedia marketingu, wydana w 1998 r. przez Agencję Wydawniczą PLACET oraz Leksykon marketingu autorstwa zespołu pracowników Akademii Ekonomicznej w Krakowie pod redakcją naukową J. Altkorna i T. Kramera, wydany przez PWE w Warszawie, także w 1998 r.

12 12 Encyklopedyczne podstawy marketingu świadomie unika się trudnych, naukowych form narracji, starając się zachować niezbędny dystans zarówno do omawianych problemów, jak i poglądów klasyków, wykorzystując znowu w miarę możliwości poczucie humoru Czytelników. na końcu każdego bloku tematycznego wskazano pozycje literatury zawierające rozbudowane informacje dla tego bloku, dostępne na polskim rynku księgarskim; w tym są liczne odniesienia do literatury anglo- i niemieckojęzycznej, które bardziej wnikliwi studenci mogą znaleźć w bibliotekach. Na początku książki umieszczono spis treści według bloków tematycznych i merytorycznego układu tematów zgodny z najczęściej spotykanymi programami dydaktycznymi. Na końcu spis tematów w układzie alfabetycznym. Celowo używam określenia tematów, a nie haseł. Książka ta mimo pewnych podobieństw nie jest encyklopedią. Jest podręcznikiem, którego encyklopedyczna forma ma ułatwić użytkownikom nie tylko kompleksowe, ale także odcinkowe przyswajanie podstaw wiedzy marketingowej. Mam nadzieję, że te założenia w znacznym stopniu udało mi się zrealizować. Ocenią to Czytelnicy. Mam też nadzieję, że zechcą wybaczyć mi nieuchronne, przy takiej koncepcji książki, uproszczenia i powtórzenia tematyczne, występujące zarówno między niektórymi blokami tematycznymi, jak i wewnątrz tych bloków. Warszawa, grudzień 2008 r.