Księgozbiory beletrystyczne w polskich akademickich bibliotekach specjalistycznych

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Księgozbiory beletrystyczne w polskich akademickich bibliotekach specjalistycznych"

Maciej Rafał Brzeziński
7 lat temu
Przeglądów:

1 Księgozbiory beletrystyczne w polskich akademickich bibliotekach specjalistycznych Ewa Dobrzyńska-Lankosz Rogów,

2 Losy księgozbioru beletrystycznego w AGH q lata 50. biblioteka dla pracowników utworzona przez ZNP q 2002 r. przekształcenie, na mocy zarządzenia Rektora AGH, w Bibliotekę Pracowniczą (nadzór merytoryczny Dział Socjalno-Bytowy AGH, finansowanie z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych) q 2015 r. przeniesienie i, de facto, włączenie Biblioteki Pracowniczej, do BG

3 Przeniesienie księgozbioru do BG - procedury q zawarcie porozumienia (prorektor ds. ogólnych + zw. zawodowe; w porozumieniu z dyrektorem BG) q podjęcie działań zgodnie z przyjętym harmonogramem

4 PROBLEMY mentalne

5 PO 10 MIESIĄCACH wkrótce zakończone zostanie opracowanie książek przeniesionych do BG (dzięki kopiowaniu z NUKAT znacznie skrócony został okres opracowania) na bieżąco opracowuje się nowości notuje się duże zainteresowanie nowościami (wydzielony regał z nowościami) i wzrost liczby wypożyczeń w czerwcu br. planuje się uruchomienie nowej usługi e-booki i audiobooki (OSBI)

6 Kochani, znalazłam w naszej ankiecie jedną rzecz, o którą chciałam Was podpytać. Chodzi mi o komentarz do pkt. 48, który brzmi: Przez repozytorium rozumie się tutaj cyfrowe archiwum upowszechniające dorobek naukowy pracowników instytucji. A co z rozprawami doktorskimi? Na ogół są to prace tzw. studentów III stopnia studiów. Więc nie są to pracownicy uczelni. Do repozytoriów instytucjonalnych wprowadza się teraz także prace dyplomowe studentów (czasem są to APD Archiwa Prac Dyplomowych, czasem repozytoria instytucjonalne; to zależy od organizacji systemu przepływu tych dokumentów w danej instytucji i od oprogramowania, jakim się posługuje). Docelowo prace dyplomowe mają wylądować w ORPD czyli Ogólnopolskim Repozytorium Prac Dyplomowych. Wg C.A. Lynch-a repozytorium instytucjonalne uczelni to zespół usług, które uniwersytet oferuje członkom swojej społeczności a mających na celu gromadzenie oraz upowszechnianie cyfrowych dokumentów tworzonych przez instytucję i jej członków, a także zarządzanie obiektami z uwzględnieniem ich długoterminowego zabezpieczenia. Wg Wikipedii jest to także przechowywanie i zachowanie innych cyfrowych zasobów instytucjonalnych, w tym niepublikowanych lub w inny sposób łatwo narażonych na utratę, tj. prace dyplomowe czy też raporty techniczne. Czyli jest to coś więcej niż tylko publikacje pracowników.

11 Losy księgozbiorów beletrystycznych w innych specjalistycznych bibliotekach akademickich q W kilku bibliotekach były, ale zostały zlikwidowane (brak miejsca, brak środków na zakup nowości czy opłacenie etatu do obsługi kolekcji) i przekazane do bibliotek szkolnych, bibliotek na Litwie, domów dziecka czy do ośrodków wczasowych danej uczelni. q Część pozostała w bibliotekach i jest udostępniana w formie book-crossingu (bez opracowania, bez obsługi, bez zakupu nowości, bez kosztów, np. w PW).

12 Losy księgozbiorów beletrystycznych w innych specjalistycznych bibliotekach akademickich Przykłady powrotu do idei utworzenia zbioru beletrystyki: q BG Politechniki Białostockiej, która nosi się z zamiarem utworzenia kolekcji beletrystycznej q BG Politechniki Lubelskiej, która niedawno taką inicjatywę podjęła

13 Losy księgozbiorów beletrystycznych w innych specjalistycznych bibliotekach akademickich Rozwiązanie zastosowane w Bibliotece Uczelni Łazarskiego udostępnianie deponowanych w Uczelni ruchomych kompletów księgozbioru Biblioteki Publicznej dzielnicy Warszawa Mokotów

14 Występowanie kolekcji beletrystycznych w akademickich bibliotekach specjalistycznych stan obecny Uczelnie techniczne q Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie (AGH) q Politechnika Lubelska (PL) q Politechnika Łódzka (PŁ) q Politechnika Opolska (PO) q Politechnika Śląska (PŚl) q Politechnika Wrocławska (PWr)

15 Występowanie kolekcji beletrystycznych w akademickich bibliotekach specjalistycznych stan obecny Uczelnie wojskowe q Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte, Gdynia (AMW) q Akademia Morska w Szczecinie (AM) q Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie (WAT)

16 Występowanie kolekcji beletrystycznych w akademickich bibliotekach specjalistycznych stan obecny Uczelnie rolnicze / przyrodnicze q Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (SGGW) q Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu (UP Wr)

17 Występowanie kolekcji beletrystycznych w akademickich bibliotekach specjalistycznych stan obecny Uczelnie medyczne q Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie (PUM) q Gdański Uniwersytet Medyczny (GUM)

18 Występowanie kolekcji beletrystycznych w akademickich bibliotekach specjalistycznych stan obecny Inne uczelnie q Wyższa Szkoła Biznesu NLU w Nowym Sączu (WSB NLU)

19 Analizą objęto Łącznie analizą objęto 14 akademickich bibliotek specjalistycznych, w tym: q 6 bibliotek uczelni technicznych q 3 biblioteki uczelni wojskowych q 2 biblioteki uczelni rolniczych / przyrodniczych q 2 biblioteki uczelni medycznych q 1 inna

20 Odpowiedzi na pytania skierowane do dyrektorów ww. bibliotek

21 Krótka charakterystyka księgozbioru q literatura polsko- i obcojęzyczna; q literatura piękna, sensacyjna, biograficzna, popularno-naukowa, fantastyka, poezja, książki o tematyce historycznej. Niektóre z księgozbiorów posiadają swoją dodatkową specyfikę, jak na przykład AM w Szczecinie gromadzi marynistykę, PUM w Szczecinie beletrystykę tematycznie związaną z medycyną, czy AMW w Gdyni żółte tygrysy.

22 Proweniencja księgozbioru q Jako część księgozbioru centralnej (głównej) biblioteki danej uczelni (istnienie od momentu powstania biblioteki naukowej) q Jako biblioteki dla pracowników, tworzone przez ZNP (potem przekazane do biblioteki głównej) q Jako dary przekazane do biblioteki głównej z bibliotek na statkach, indywidualnie od czytelników, od Klubu Studentów PWr

23 Formy pozyskiwania pozycji do zbiorów / źródła finansowania Formy pozyskiwania pozycji q Zakupy q Dary (czasem wyłącznie dary, np. w GUM) Źródła finansowania q Budżet biblioteki q Fundusz socjalny uczelni

24 Czy jest to biblioteka wydzielona w strukturze biblioteki (głównej / centralnej uczelni) W 3 przypadkach jest to jednostka wydzielona w strukturze biblioteki głównej (SGGW, PŁ, PWr.), w pozostałych przypadkach stanowi oddzielną kolekcję.

25 Na jakiej podstawie dokonuje się zakupów? q dezyderaty zgłaszane przez czytelników q zapowiedzi wydawnicze q rozpoznanie rynku przez pracowników centralnej biblioteki uczelni W PŚl i AGH planowane do zakupu wykazy książek dodatkowo uzgadniane są ze związkami zawodowymi.

26 Wielkość księgozbioru

27 Jeśli jest to wydzielona kolekcja, to czy jest rejestrowana w oddzielnym inwentarzu? q w 10 bibliotekach kolekcja beletrystyczna rejestrowana jest w oddzielnym inwentarzu q w 4 w ciągu inwentarza biblioteki głównej

28 Kto opracowuje zbiory? We wszystkich przypadkach zbiory opracowywane są przez pracowników biblioteki głównej.

29 Obsługa biblioteki (jeśli jest odrębną jednostką) Kolekcje beletrystyczne obsługiwane są przez pracowników biblioteki głównej (oddziału udostępniania, wypożyczalni)

30 Czy księgozbiór jest w wolnym dostępie? q w 10 przypadkach księgozbiór beletrystyczny w całości w wolnym dostępie q w AGH poza SWD znajduje się tylko niewielka część zbiorów rzadziej wypożyczanych q w UP Wr czytelnik ma swobodny dostęp jedynie do części kolekcji q w GUM, PO i AM cały zbiór umieszczony jest w magazynie

31 Dostęp do księgozbioru W większości bibliotek księgozbiory beletrystyczne dostępne są w godzinach pracy biblioteki / wypożyczalni: q godz/tydz. (PWr, PŚl, UP Wr, AGH) q godz/tydz. (PŁ, SGGW, WSB NLU)

32 Informacja o zbiorach Zasadniczo katalogowanie zbiorów beletrystycznych w posiadanym przez daną bibliotekę systemie komputerowym: q w 4 przypadkach w oddzielnej bazie, q w pozostałych przypadkach w tej samej bazie, co literatura naukowa.

33 Informacja o zbiorach Stosowanie filtrów lub faset ułatwiających przeszukiwanie podzbioru zawierającego beletrystykę. Przykładowo w AGH fasety, umożliwiające zawężenie wyszukania do gatunku / formy (np. powieść, opowiadanie, poezja) lub do lokalizacji (Biblioteka Pracownicza, BP Magazyn, BP Strefa Wolnego Dostępu).

34 Użytkownicy q tylko pracownicy, emerytowani pracownicy i renciści uczelni (AGH, PŁ) (zastrzeżenie związków zawodowych) q wszyscy użytkownicy biblioteki głównej

35 Roczna l. wypożyczeń

36 Roczna l. wypożyczeń a liczba zbiorów Liczba wypożyczeń w porównaniu z liczbą zbiorów wypożyczenia zbiory AGH PL PŁ PO PŚl PWr AMW AM WAT SGGW UP Wr PUM GUM WSB NL

37 Podsumowanie Brak informacji z innych bibliotek akademickich Może warto by porównać z bibliotekami w innych krajach? Może warto wrócić do badań użytkowników po wprowadzeniu e-book-ów i audiobook-ów? W większości przebadanych bibliotek jest zainteresowanie czytelników księgozbiorem, zabiegają o zakup nowości

38 Podsumowanie Dlaczego tak znikome jest zainteresowanie użytkowników księgozbiorem w przypadku GUM?

40 Dziękuję za uwagę J

Podobne dokumenty

Księgozbiory beletrystyczne w polskich akademickich bibliotekach specjalistycznych

Księgozbiory beletrystyczne w polskich akademickich bibliotekach specjalistycznych 229 NR 21 (30) BIBLIOTEKA 2017 PL ISSN 1506-3615 Ewa Dobrzyńska-Lankosz Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Biblioteka