Barbara Wójtowicz, Grażyna Dębska, Wioletta Ławska
|
|
- Witold Janiszewski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Państwo i Społeczeństwo 2013 (XIII) nr 1 Barbara Wójtowicz, Grażyna Dębska, Wioletta Ławska Krakowska Akademia im. A. Frycza Modrzewskiego, Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych ZACHOWANIA ŻYWIENIOWE WŚRÓD PODOPIECZNYCH DOMU DZIECKA adres korespondencyjny: Barbara Wójtowicz, Krakowska Akademia im. A. Frycza Modrzewskiego, Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych, Kraków, ul. Gustawa Herlinga Grudzińskiego 1 bacha65@gmail.com Streszczenie: Związek zaburzeń odżywania ze stylem życia, nawykami żywieniowymi oraz uwarunkowaniami psychospołecznymi jest oczywisty. Powodują one zagrażające życiu następstwa somatyczne, a także psychiczne i społeczne. Cel badań: badanie podjęto w celu poznania zachowań żywieniowych wśród wychowanków Domu Dziecka. Metodyka: pomiaru zmiennych dokonano metodą sondażu diagnostycznego wykorzystując autorski kwestionariusz ankiety. Badania przeprowadzono na początku 2010 roku i objęto nimi 65 wychowanków Domu Dziecka. Wyniki: dziewczęta są bardziej narażone na wystąpienie negatywnych zachowań żywieniowych. Nawyki żywieniowe wśród wychowanków nie są prawidłowo rozwinięte, istnieje więc ryzyko zagrożenia zaburzeniami odżywania Zagrożenie zaburzeniami odżywiania wzrasta wprost proporcjonalnie do wieku.
2 52 BARBARA WÓJTOWICZ, GRAŻYNA DĘBSKA, WIOLETTA ŁAWSKA Wnioski: należy opracować programy profilaktyczne zaburzeń odżywiania wśród wychowanków domów dziecka. W grupach podwyższonego ryzyka opiekunowie dzieci i młodzież powinni posiadać wiedzę dotyczącą norm masy ciała w odniesieniu do wysokości i wieku. Słowa kluczowe: zachowania żywieniowe, dom dziecka, podopieczni Wprowadzenie Prawidłowo funkcjonująca rodzina spełnia fundamentalną rolę w zakresie zaspokajania potrzeb biologicznych, emocjonalnych i społecznych na każdym etapie rozwoju. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy to właśnie rodzina ma duże znaczenie w patogenezie zaburzeń odżywiania [1]. Do takich sytuacji zalicza się nie tylko kształtowanie nieprawidłowych nawyków żywieniowych, ale i również postawa nadopiekuńczości, sztywność w relacjach czy też włączanie dziecka w konflikt małżeński [2, 3, 4]. Może to być powodem dysfunkcji społecznej i wychowawczej rodziny, a w konsekwencji główną przyczyną umieszczenia dziecka w instytucji opiekuńczo-wychowawczej, jakim jest dom dziecka. Dlatego dzieci i młodzież przebywająca w placówkach instytucjonalnych narażona jest na pojawienie się wszelkiego rodzaju zaburzeń zachowania, emocjonalnych i rozwojowych. Wśród nich dominuje lęk, autyzm, nadpobudliwość, zachowania destrukcyjne i również zaburzenia odżywiania, takie jak anoreksja czy bulimia [5]. Zaburzenia odżywiania występują wówczas, gdy przymus jedzenia lub niejedzenia może doprowadzić do choroby fizycznej lub w znacznym stopniu wpływa na życie osobiste i społeczne osoby chorej, zazwyczaj jednak oba te aspekty występują wspólnie. Problem zaczyna się, kiedy traci się kontrolę nad tym, co się je i w jakich ilościach lub nadmiernie ogranicza spożywanie pokarmów [6]. Następstwem tych problemów może być jadłowstręt psychiczny lub bulimia jako zupełnie nieprzewidziana konsekwencja reżimu dietetycznego [3, 7]. Rodzina dysfunkcyjna może więc przyczyniać się do powstania problemów żywieniowych, a izolacja dziecka czy adolescenta od jego rodziców, nawet dysfunkcyjnych, może mieć różne następstwa, między innymi w sposobie odżywiania. Badania ukierunkowano na problem odżywiania się podopiecznych domu dziecka, chcąc w ten sposób zbadać konsekwencje zmiany miejsca zamieszkania, wychowywania, dorastania z domu rodzinnego na placówkę opiekuńczo-wychowawczą. Badanie podjęto w celu poznanie zachowań żywieniowych wychowanków domu dziecka. Na podstawie tak sformułowanego celu głównego, wyodrębniono następujące problemy badawcze: 1) jaki jest stosunek wychowanków domu dziecka do sposobu odżywiania, 2) jakie są nawyki żywieniowe wychowanków, 3) czy stosunek do odżywiania zmienia się z wiekiem i czy zależy od płci.
3 ZACHOWANIA ŻYWIENIOWE WŚRÓD PODOPIECZNYCH Materiał i metody W badaniach zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, wykorzystując autorski kwestionariusz ankiety. Składał się on z 20 pytań o charakterze zamkniętym. Odpowiedzi w pytaniach uszeregowane są według stopnia intensywności: nigdy, rzadko, czasami, często, cały czas. Badania przeprowadzono w 2010 r., wzięli w nich udział wychowankowie domu dziecka po uzyskaniu zgody dyrekcji. Udział w badaniu był dobrowolny, badani wyrazili zgodę na udział i udzielenie odpowiedzi na pytania zawarte w ankiecie. Grupa badana obejmuje trzy grupy wiekowe dziewcząt i chłopców: I: 8 12 lat (uczniowie szkoły podstawowej), II: lat (uczniowie gimnazjum), III: lat (uczniowie szkoły ponadgimnazjalnej). W strukturze wiekowej wychowanków najmniejszy odsetek stanowiły dzieci najmłodsze 8 12 lat (n = 18; 28%) oraz młodzież w wieku lat (n = 10; 15%). Największy odsetek stanowili wychowankowie w wieku od lat (n = 37; 57%). Pod względem płci proporcje badanych były zbliżone, dziewczęta stanowiły 47% (n = 31), a chłopcy 53% (n = 34). Stopień sieroctwa przedstawiał się następująco: pełne sieroty stanowi 5% wychowanków, półsieroty 11%, oboje rodziców posiada 85% wychowanków. Wynika stąd, że dzieci i młodzież przebywający w placówce były głównie sierotami społecznymi. Wśród przejawów patologii w rodzinach wychowanków największy procent stanowił alkoholizm (68%), który stwierdzono w 44 rodzinach. Przemoc fizyczną odnotowano w 17 przypadkach (27%) i najczęściej towarzyszył on alkoholizmowi. Molestowanie seksualne zanotowano w 3 przypadkach (5%). Ponadto ustalono, że rodzice badanych wykazywali znaczny stopień niezaradności życiowej. Część z nich była przewlekle chora lub wyjechała w celach zarobkowych poza granice kraju. W związku z pobytem dzieci w placówce opiekuńczo-wychowawczej rodzice byli pozbawieni władzy rodzicielskiej (23%) lub mieli tę władzę prawnie ograniczoną (72%). Wyniki Rozkład odpowiedzi na pytanie dotyczące spożywania co najmniej trzech posiłków dziennie w trzech grupach wiekowych wskazywał, że dziewczęta i chłopcy uczęszczający do szkół podstawowych i gimnazjalnych spożywają regularnie trzy posiłki dziennie, natomiast starsza młodzież jada nieregularnie, przy czym tendencję taką zauważono częściej u dziewcząt niż u chłopców (tab. 1).
4 54 BARBARA WÓJTOWICZ, GRAŻYNA DĘBSKA, WIOLETTA ŁAWSKA Tabela 1. Spożywanie posiłków w ciągu dnia (co najmniej trzy posiłki) Cały czas 6 86% 7 54% 9 82% 6 60% 29 45% Często 1 14% 5 38% 2 18% 4 40% 5 38% 16 24,5% Czasami 1 8% 8 73% 7 54% 16 24,5% Rzadko 3 27% 1 8% 4 6% Nigdy Razem % Chłopcy w wieku 8 12 lat nigdy nie stosowali żadnej diety (n = 11, 100%), tak samo 60% (n = 6) gimnazjalistów, a 40% (n = 4) rzadko. Młodzież uczęszczająca do szkół ponadgimnazjalnych w większości nigdy nie stosowała diety (54%, n = 7) lub rzadko (38%, n = 5). Wśród dziewcząt szkół podstawowych nigdy nie stosowało diety 71% uczennic (n = 5), a rzadko 14% (n = 2). Nigdy nie stosowało diety 62% gimnazjalistek (n = 8), rzadko 15% (n = 2). W pojedynczych przypadkach okresowo stosowały dietę. Jedynym odstępstwem była jedna dziewczynka z grupy wiekowej 8 12 lat, która stosowała dietę w sposób ciągły. Dietę stosowało najwięcej uczennic szkół ponadgimnazjalnych 43% (n = 5). Analizowano odpowiedzi na pytanie dotyczące urozmaicenia posiłków. W tym przypadku najgorzej przedstawia się sytuacja wśród chłopców wieku lat. W znacznej większości jadają oni tylko czasami urozmaicone posiłki, a nawet rzadko. Urozmaicone posiłki najczęściej zjadają gimnazjaliści i kolejno uczniowie szkół podstawowych. Znaczna większość jada urozmaicone posiłki cały czas i często. Odpowiedzi najstarszych dziewcząt wykazały, że nie przywiązują wagi do różnorodności pokarmów tak bardzo, jak gimnazjalistki i uczennice szkół podstawowych. Rozkład odpowiedzi na pytanie dotyczące stosowania diety mającej związek z odchudzaniem przedstawiono w tabeli 2. Wyraźnie widać, że zainteresowanie kalorycznością spożywanych posiłków wzrasta wraz z wiekiem, a także uzależnione jest od płci. Chłopcy w wieku 8 12 (n = 11, 100%) i (n = 10, 100%) lat i ponad połowa uczących się w szkołach ponadgimnazjalnych (n = 7, 54%), zupełnie nie interesuje się kalorycznością potraw. Wśród licealistek ponad połowa badanej grupy (n = 6, 55%) zadeklarowała, że czasami znają zawartość kaloryczną pokarmów, które zjadają. Dziewczynki w wieku gimnazjalnym 77% (n = 10) i uczęszczających do szkół podstawowych 86% (n = 6) nie znają kaloryczności pokarmów. Problem zainteresowania ilością zjadanych kalorii dotyczy najstarszych wychowanków, głównie dziewcząt.
5 ZACHOWANIA ŻYWIENIOWE WŚRÓD PODOPIECZNYCH Tabela 2. Stosowanie diety mającej związek z odchudzaniem Cały czas 1 14% 1 1,5% Często 3 23% 3 27% 1 8% 7 11% Czasami 2 18% 2 3% Rzadko 1 14% 2 15% 5 45% 4 40% 5 38% 17 26% Nigdy 5 71% 8 62% 1 9% % 6 60% 7 54% 38 58,5% Razem % Kolejne pytanie ankietowe dotyczyło znajomości kaloryczności posiłków, a rozkład odpowiedzi przedstawiony został w tabeli 3. Tabela 3. Wiedza na temat kaloryczności spożywanych posiłków Cały czas Często Czasami 2 15% 6 55% 2 15% 10 15,4% Rzadko 1 14% 1 8% 2 18% 4 31% 8 12,3% Nigdy 6 86% 10 77% 3 27% % % 7 54% 47 72,3% Razem % W przypadku pytania o spontaniczność przyjmowania pokarmów, większość wychowanek i wychowanków domu dziecka twierdziła, że tylko czasami je to, na co ma ochotę. Wśród dziewcząt i chłopców w wieku lat pojawiły się również odpowiedzi rzadko i nigdy jedzą to, na co mają ochotę, natomiast tylko wśród gimnazjalistek i gimnazjalistów odnotowano odpowiedzi cały czas, co znaczy, że nie mają oni większych oporów przed spontanicznym przyjmowaniem pokarmów. Tendencji takiej nie można zauważyć w najmłodszych grupach wiekowych. Najlepsze oceny uzyskali chłopcy w wieku gimnazjalnym. Tabela 4 ilustruje liczebność dzieci i młodzieży unikających posiłków. Chłopcy w wieku gimnazjalnym (n = 6, 60%) nie stosują ograniczeń w spożywaniu posiłków, a gimnazjalistkom (n = 10, 77%) zdarza się czasami unikać posiłków. Tylko wśród dziewcząt w wieku 8 12 lat i lat pojawiły się pojedyncze odpowiedzi, że często unikają posiłków. Wśród wychowanków nie ma jednak osób, które unikałyby posiłków cały czas.
6 56 BARBARA WÓJTOWICZ, GRAŻYNA DĘBSKA, WIOLETTA ŁAWSKA Tabela 4. Unikanie posiłków Cały czas Często 1 14% 1 9% 2 3% Czasami 1 14% 10 77% 5 45% 6 55% 5 38% 27 41,5% Rzadko 3 43% 2 15% 5 45% 5 45% 4 40% 8 62% 27 41,5% Nigdy 2 29% 1 8% 6 60% 9 14% Razem % Kolejno analizowano odpowiedzi na pytanie o incydenty zjadania znacznie większych ilości pożywienia niż jest to potrzebne. Jedynie w grupach wiekowych chłopców pojawiły się odpowiedzi informujące, że często zjadają więcej niż potrzebują. Niemniej wśród gimnazjalistów blisko połowa odpowiedzi określonych jest jako złe, co znaczy, że tylko czasami zdarza im się zjadać więcej niż potrzebują. Złe odpowiedzi pojawiają się również we wszystkich grupach wiekowych dziewcząt, a to oznacza, że nigdy i bardzo rzadko przejadają się, przy czym gimnazjalistki wypadły lepiej niż pozostałe grupy wiekowe. Kolejne pytanie w ankiecie dotyczyło spożywania pokarmów wysokokalorycznych, a odpowiedzi na nie przedstawia tabela 5. Tabela 5. Unikanie pokarmów wysokokalorycznych Cały czas Często 3 27% 2 15% 5 8% Czasami 1 14% 4 31% 3 27% 2 18% 2 20% 5 38% 17 26^ Rzadko 3 43% 5 38% 3 27% 4 36% 5 50% 4 31% 24 37% Nigdy 3 43% 4 31% 2 18% 5 45% 3 30% 2 15% 19 29% Suma % Wyraźnie widać, że zarówno wśród dziewcząt, jak i chłopców wraz z wiekiem wzrasta liczba wychowanków unikających spożywania pokarmów wysokokalorycznych. Wśród najstarszych dziewcząt 27% (n = 3) i chłopców 15% (n = 2) są osoby, które prawie całkowicie zrezygnowały ze spożywania tłuszczów i udzieliły odpowiedzi, że często unikają posiłków wysoko kalorycznych. Analizie poddano odpowiedzi dotyczące spożywania pokarmów dietetycznych. Wśród wszystkich grup wiekowych chłopców, pojawiły się odpowie-
7 ZACHOWANIA ŻYWIENIOWE WŚRÓD PODOPIECZNYCH dzi, że nigdy nie spożywali pokarmów dietetycznych. Liczba tych odpowiedzi maleje wraz z wiekiem, przy czym pojawiają się odpowiedzi, że często spożywają pokarmy dietetyczne. W przypadku gimnazjalistek pojawiła się również jedna odpowiedź najniżej punktowana, że jedna dziewczynka jada pokarmy dietetyczne cały czas. W grupie licealistek natomiast nie padła ani jedna odpowiedź nigdy, co znaczy, że najstarsze dziewczęta stosowały przeszłości lub stosują jakąś dietę. Analizowano odpowiedzi na pytanie dotyczące wpływu stanu emocjonalnego na odżywianie się. W żadnej z badanych grup wiekowych nie uzyskano odpowiedzi, że stan emocjonalny cały czas wpływa na ich sposób odżywiania. Dla dziewcząt w wieku 8 12 lat stan emocjonalny ma duży wpływ na odżywianie, 43% tej grupy (n = 3) udzieliło odpowiedzi często. Dla licealistek stan emocjonalny nie odgrywa większej roli w sposobie żywienia (rzadko: n = 6, 55%; nigdy: n = 3, 27%). Wbrew oczekiwaniom, młodsi chłopcy (rzadko: n = 8, 73%) i gimnazjaliści (rzadko: n = 4, 40%) w ogólnej ocenie nie uzyskali lepszej punktacji od licealistów (rzadko: n = 2, 15%). Następne pytanie dotyczyło spożywanych ilości pokarmów preferowanych. Najlepsze wyniki uzyskała młodzież w wieku lat (chłopcy: nigdy: n = 3, 23%; rzadko: n = 4, 31% i dziewczęta: nigdy: n = 1, 9%; rzadko: n = 7, 64%), a oznacza to, że w większości przypadków nie przejadają się niektórymi pokarmami. Średnie i słabe oceny otrzymały najmłodsze dzieci czyli, często zdarza im się jeść niektóre pokarmy w nadmiernych ilościach (chłopcy: n = 8, 73% i dziewczęta: n = 5, 71%). Nie jest wykluczone, że sytuacja taka spowodowana jest niezrozumieniem treści pytania i stąd mogły pojawić się odwrócone wyniki. Poddano analizie zmienną, jaką jest ważenie się dzieci i młodzieży po spożyciu posiłków (tabela 6). Tabela 6. Ważenie się po jedzeniu Cały czas Często 3 27% 3 5% Czasami 1 14% % 2 15% 6 9% Rzadko 1 14% 3 23% 2 18% 5 38% 11 17% Nigdy 5 71% 9 69% 4 36% % % 6 46% 45 69% Suma % Im starsi wychowankowie (dziewczęta i chłopcy), tym mniej pojawia się odpowiedzi nigdy (dziewczęta: I: n = 5, 71%; II: n = 9, 69%; III: n = 4, 36%; chłopcy: I: n = 11, 100%; II: n = 10, 100%; III: n = 6, 46%), a więcej często
8 58 BARBARA WÓJTOWICZ, GRAŻYNA DĘBSKA, WIOLETTA ŁAWSKA (dziewczęta: III: n = 3, 27%) i czasami (chłopcy: III: n = 2, 15%), co oznacza, że wraz z wiekiem coraz więcej uwagi przywiązują do kontroli wagi po spożyciu posiłków. Młodzi i starsi chłopcy (21 osób) nigdy nie ważą się po posiłkach. Problem kontroli wagi dotyczy głównie najstarszych dziewcząt. Kolejne pytanie dotyczyło jedzenia szybkich przekąsek poza domem. Chłopcy uzyskali nieco lepsze wyniki niż dziewczęta. Prawie połowa najmłodszych dzieci (dziewczęta: I: n = 3, 43%; chłopcy: I: n = 5, 45%) nie ma żadnych oporów przed spożywaniem szybkich przekąsek. Gimnazjaliści często (dziewczęta: II: n = 3, 23%; chłopcy: II: n = 4, 40%) i czasami (dziewczęta: II: n = 10, 77%; chłopcy: II: n = 6, 60%) zjadają przekąski poza domem, a najstarsze dziewczęta (czasami: n = 7, 64%, rzadko: n = 4, 36%) w większości stronią od zjadania posiłków poza domem. Dyskusja Nieprawidłowe zachowania żywieniowe mogą być pierwszym symptomem zaburzeń odżywania, takich jak anoreksja czy bulimia. Najbardziej charakterystycznymi cechami anoreksji jest stałe i znaczne ograniczenie przyjmowania pokarmów, zaburzona percepcja masy ciała i sylwetki oraz konsekwentne dążenie do bycia coraz szczuplejszym [8, 9]. Natomiast bulimii towarzyszy atak żarłocznego jedzenia, po którym występują zachowania kompensacyjne w postaci wymiotów, intensywnego wysiłku, restrykcyjnej diety. Pojawieniu się symptomów zaburzeń odżywania w dużej mierze sprzyja wcześniejsze stosowanie rożnych diet mających na celu kontrolowanie wagi [9, 10]. Z badań własnych wynika, że zachowania żywieniowe wśród wychowanków nie są prawidłowo rozwinięte, zaobserwowano również to zjawisko nawet u najmłodszych dzieci przebywających w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Uzyskane wyniki są zgodne z przewidywaniami, że rzeczywiste rozmiary zaburzeń odżywiania wśród dzieci i młodzieży przebywającej w placówce opiekuńczo-wychowawczej są znaczne oraz że dzieci, zwłaszcza młodzież, przywiązują dużą wagę do sposobu odżywiania się. Badania wyraźnie wskazały na to, że starsza młodzież obojga płci częściej niż dzieci uczęszczające do szkół podstawowych, unika spożywania niektórych pokarmów, przede wszystkim zawierających tłuszcz, a także częściej spożywa produkty dietetyczne. Badania wskazały, że zachowania żywieniowe wychowanków domu dziecka nie są właściwe, a także, że rozmiary występowania zaburzeń łaknienia wśród dzieci i młodzieży uzależnione są od wieku i płci, przy czym pojawiają się one częściej u dziewcząt i zwiększają się wraz z wiekiem. Badania dostarczyły materiału do formułowania ewentualnych programów, interwencji i sposobów oddziaływań wychowawczych, dokładnego zweryfikowania jadłospisów i podjęcia działań zmierzających do zmiany zastanego
9 ZACHOWANIA ŻYWIENIOWE WŚRÓD PODOPIECZNYCH stanu oraz w celu uniknięcia szerzenia się zaburzeń odżywiania wychowanków domów dziecka. Wnioski 1. Zachowania żywieniowe wychowanków domu dziecka nie są prawidłowo rozwinięte, a co za tym idzie, istnieje duże ryzyko zagrożenia zaburzeniami odżywania. 2. Występowanie nieprawidłowych zachowań żywieniowych u dzieci i młodzieży uzależnione jest od wieku i płci, przy czym pojawiają się one częściej u dziewcząt i zwiększają się wraz z wiekiem. 3. Programy profilaktyczne z zakresu prawidłowego odżywania wśród wychowanków domów dziecka mogą mieć znaczenie w obniżeniu ryzyka zaburzeń odżywiania. Bibliografia 1. Sęk H. Pojęcia normy, normalności i zdrowia, [w:] H. Sęk (red.), Psychologia kliniczna, t. 1. PWN, Warszawa Brytek-Matera A. Obraz ciała obraz siebie. Wizerunek własnego ciała w ujęciu psychospołecznym. Centrum Doradztwa i Informacji Difin, Warszawa Jablow MM. Anoreksja, bulimia, otyłość, M. Przylipiak [tłum.]. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk Józefik B, Ulasińska R. Perspektywa rodzinna a rozumienie zaburzeń odżywiania się, [w:] B. Józefik (red.), Anoreksja i bulimia psychiczna. Rozumienie i leczenie zaburzeń odżywiania się. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1999, Obuchowska I. Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży wybrane zagadnienia, [w:] Sęk H, (red.), Psychologia kliniczna, t. 2. PWN, Warszawa Sayer M. Zaakceptuj siebie. Poradnik właściwego odżywiania, A. Gradzińska [tłum.]. Wydawnictwo Ibis, Poznań Namysłowska I, Paszkiewicz E, Siewierska A. Gdy odchudzanie jest chorobą. Anoreksja i bulimia. Wydawnictwo WAB, Warszawa Bąk-Sosnowska M. Między ciałem a umysłem. Otyłość i odchudzanie sie w ujęciu integracyjnym. Wydawnictwo Impuls, Kraków Wiatrowska A. Jakość życia w zaburzeniach odżywiania. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin Brytek-Matera A. Obraz ciała obraz siebie. Wizerunek własnego ciała w ujęciu psychospołecznym. Centrum Doradztwa i Informacji Difin, Warszawa 2008.
10 60 BARBARA WÓJTOWICZ, GRAŻYNA DĘBSKA, WIOLETTA ŁAWSKA Eating Habits of Charges from Children s Home Abstract: Introduction. The connection between eating disorders, lifestyle, eating habits and environmental and social conditionings is obvious. They cause life-threatening somatic aftermath, as well as mental and social outcomes. Aim of the research. The research was carried out in order to learn about eating habits of charges from children s home. Girls in general are more prone to development of negative eating behaviour. The variables measurement was taken by the use of diagnostic survey based on original questionnaire and the analysis of documents and also by the means of observation and survey. The research was taken at the beginning of 2010 and included 65 charges of children s home. Girls in general are more prone to development of negative eating behaviour. The risk of appearance of eating disorders is increasing proportionally to age. The eating habits among the charges are not developed correctly and because of that the risk of eating disorders is high. Special prophylactic programs of eating disorders should be created among the charges of children s homes. In the high-risk groups the activities should be concentrated on educating children and tutors about the body mass norms and figures. Key words: eating disorders, children s home, charges
DZIECKO Z ZABURZENIAMI ODŻYWIANIA
DZIECKO Z ZABURZENIAMI ODŻYWIANIA Odżywianie jest ważną sferą w życiu każdego człowieka. Różnorodne przeżywane przez nas stresy są częstym powodem utraty apetytu, podjadania lub nadmiernego apetytu. Różne
Znaczenie funkcjonowania rodziny dla zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży z otyłością
Znaczenie funkcjonowania rodziny dla zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży z otyłością dr n. hum. Izabela Tabak Zakład Zdrowia Dzieci i Młodzieży Instytut Matki i Dziecka Dlaczego warto zajmować się
Księgarnia PWN: Aleksandra Łuszczyńska - Nadwaga i otyłość. Spis treści
Księgarnia PWN: Aleksandra Łuszczyńska - Nadwaga i otyłość Spis treści Od autorki.... 11 CZĘŚĆ I. Nadwaga i otyłość jako problem biopsychospołeczny. Zachowania prowadzące do zmiany wagi.... 13 ROZDZIAŁ
Jak dbać o swoją kondycję fizyczną, jak żyć i odżywiać się zdrowo? Sondaż
Jak dbać o swoją kondycję fizyczną, jak żyć i odżywiać się zdrowo? Sondaż Sprawozdanie z zadania numer 2 SP2 im. Marii Skłodowskiej Curie w Sobótce W dn. 5 listopada 2014 r. w kl. III VI (75 uczniów) przeprowadzono
Talerz zdrowia skuteczne
Talerz zdrowia skuteczne narzędzie zdrowego odżywiania PSSE Chełm Kierownik Sekcji OZiPZ Alicja Bork PRAWIDŁOWE ŻYWIENIE Gwarancją właściwego rozwoju fizycznego, sprawności umysłu oraz dobrego zdrowia
ZACHOROWANIA DZIECI NA CUKRZYCĘ W WIEKU SZKOLNYM (7-12 LAT)
Autor: EDYTA LENDZION Opiekun badań: dr Beata Trzpil-Zwierzyk ZACHOROWANIA DZIECI NA CUKRZYCĘ W WIEKU SZKOLNYM (7-12 LAT) Badanie przeprowadzone zostało w czerwcu 2014 roku w poradni diabetologicznej w
Anoreksja i bulimia. Mgr Adrianna Skaza. Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata
Anoreksja i bulimia Mgr Adrianna Skaza Anorexia nervosa Jadłowstręt psychiczny kryteria: Odmowa utrzymywania prawidłowej masy ciała Obawa przed przyrostem masy ciała pomimo niedostatecznej wagi Przeżywanie
Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych
Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych Zachowania autodestrukcyjne Autoagresja działania mające na celu spowodowanie u siebie psychicznej albo fizycznej szkody Autoagresja bywa elementem takich
ANOREKSJA, jadłowstręt psychiczny (z greckiego an. Zaprzeczanie, órexis pożądanie, apetyt, łaknienie) oznacza brak łaknienia (apetytu).
mgr Anna Grygny ANOREKSJA, jadłowstręt psychiczny (z greckiego an. Zaprzeczanie, órexis pożądanie, apetyt, łaknienie) oznacza brak łaknienia (apetytu). Jest to zespół występujący w wieku młodzieńczym;
YNDROM OTOWOŚCI NOREKTYCZNEJ. zastosowanie konstruktu teoretycznego dla projektowania działań profilaktycznych. Beata Ziółkowska, IP, UAM, Poznań
YNDROM OTOWOŚCI NOREKTYCZNEJ zastosowanie konstruktu teoretycznego dla projektowania działań profilaktycznych Beata Ziółkowska, IP, UAM, Poznań Zaburzenie/choroba jako forma adaptacji do sytuacji trudnej
KARTA KURSU. Nazwa w j. ang. Psychology of disorders of children and adolescents. Punktacja ECTS*
KARTA KURSU Nazwa Psychologia zaburzeń dzieci i młodzieży (III rok, pedagogika; psychoprofilaktyka zaburzeń i wspomaganie rozwoju) Nazwa w j. ang. Psychology of disorders of children and adolescents Kod
Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Dziecka z zaburzeniami odżywiania
Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Dziecka z zaburzeniami odżywiania Do zaburzeo odżywiania zaliczane są: jadłowstręt psychiczny, żarłocznośd psychiczna, przejadanie spowodowane czynnikami
Analiza wyników badań
Analiza wyników badań WSTĘP Aktywność fizyczna należy do jednej z podstawowych potrzeb człowieka w każdym okresie życia. Szczególnie istotna jest w trakcie rozwoju dziecka, ponieważ jest jednym z niezbędnych
(materiały dostępne w zbiorach Biblioteki Pedagogicznej w Suchej Beskidzkiej)
ZABURZENIA ODŻYWIANIA : DIAGNOZA I TERAPIA Zestawienie bibliograficzne w wyborze za lata 1987-2011 (materiały dostępne w zbiorach Biblioteki Pedagogicznej w Suchej Beskidzkiej) ZAGADNIENIA OGÓLNE KSIĄŻKI
Smacznie, zdrowo, aktywnie! Jak zachęcić młodzież do zdrowego stylu życia?
Smacznie, zdrowo, aktywnie! Jak zachęcić młodzież do zdrowego stylu życia? Omówienie ankiety na temat stylu życia dla uczniów klas 2 gimnazjum i 7 szkoły podstawowej 1.Czy spożywasz śniadanie codziennie
Ilość posiłków w ciągu dnia: Odstępy między posiłkami:
Co znaczy ZDROWO SIĘ ODŻYWIAĆ? Ilość posiłków w ciągu dnia: 4-5 Odstępy między posiłkami: regularne, co 3,5-4h ŚNIADANIE : max.2h od momentu wstania KOLACJA : min.3h przed snem Co znaczy ZDROWO SIĘ ODŻYWIAĆ?
Rodzicom ku uwadze! Poradnik internetowy dla rodziców uczniów klas I- III Gimnazjum Sióstr Misjonarek Św. Rodziny im. Bł. B. Lament w Białymstoku
Rodzicom ku uwadze! Poradnik internetowy dla rodziców uczniów klas I- III Gimnazjum Sióstr Misjonarek Św. Rodziny im. Bł. B. Lament w Białymstoku Białystok rok szkolny2012/13 Jak chronić naszą młodzież
As zdolny do zajęć bez ograniczeń, uprawiający dodatkowo sport; B zdolny do zajęć WF z ograniczeniami; Bk zdolny do zajęć WF z ograniczeniami,
Pielęgniarka szkolna Pielęgniarka szkolna od 1992 roku jest jedynym profesjonalnym pracownikiem ochrony zdrowia na terenie placówki szkolno-wychowawczej. Pełni ona główną rolę w profilaktycznej opiece
Wpływ żywienia na funkcjonowanie psychospołeczne dzieci.
Wpływ żywienia na funkcjonowanie psychospołeczne dzieci. ZDROWIE definicja Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) to stan cechujący się uzyskaniem dobrego samopoczucia na poziomie fizycznym, psychicznym i
NIETYPOWE ZABURZENIA ODŻYWIANIA
NIETYPOWE ZABURZENIA ODŻYWIANIA ORTOREKSJA (ORTHOREXIA NERVOSA) Definicja: Obsesyjne spożywanie jedynie zdrowej żywności Źródło choroby: nadmierna chęć uniknięcia konkretnych chorób, zachowania dużej sprawności
Uczelnia Łazarskiego Wydział Medyczny Kierunek Lekarski
Uczelnia Łazarskiego Wydział Medyczny Kierunek Lekarski Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Poziom studiów Status przedmiotu Rok i semestr realizacji przedmiotu Forma zajęć i godziny kontaktowe dla każdej
Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie
Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie H. Dyląg, 1 H. Weker 1, M. Barańska 2 1 Zakład Żywienia 2 Zakład Wczesnej Interwencji Psychologicznej karmienie na żądanie 7-5 posiłków 3 posiłki
KIEDY (NIE)JEDZENIE STAJE SIĘ PROBLEMEM CHARAKTERYSTYKA ZABURZEŃ ODŻYWIANIA ANNA BRYTEK-MATERA
KIEDY (NIE)JEDZENIE STAJE SIĘ PROBLEMEM CHARAKTERYSTYKA ZABURZEŃ ODŻYWIANIA ANNA BRYTEK-MATERA JADŁOWSTRĘT PSYCHICZNY JADŁOWSTRĘT PSYCHICZNY KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE DSM V (APA, 2013) A. Odmowę utrzymywania
Zaburzenia odżywiania -
Zaburzenia odżywiania - - rozpoznanie, objawy, leczenie Dorota Zatorska - Stempin 2012 1 Zaburzenia odżywiania - objawy, rozpoznanie, leczenie " Ciało ma znaczenie, ale kiedy dochodzimy do tego, co u
AKTUALNE TRENDY UCZNIÓW W GIMNAZJUM W ŚWIETLE BADAŃ HBSC. Joanna Mazur Instytut Matki i Dziecka
AKTUALNE TRENDY OTYŁOŚCI I AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ UCZNIÓW W GIMNAZJUM W ŚWIETLE BADAŃ HBSC Joanna Mazur Instytut Matki i Dziecka Informacja o badaniach HBSC Sieć HBSC obejmuje 43 kraje/regiony Europy i Ameryki
1. Wykorzystanie czasu wolnego wczoraj i dziś
STRUKTURA WYKORZYSTANIA CZASU WOLNEGO A STAN ZDROWIA DZIECI I MŁODZIEŻY mgr inż. Janusz Trepkowski 1. Wykorzystanie czasu wolnego wczoraj i dziś 1.1 Formy wykorzystania czasu wolnego. Do najbardziej spotykanych
PROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI
PROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY Tematy szkolenia PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI Wykład 2 godz. - Podejście do rozwoju psychicznego w kontekście
Wyniki badania profilaktyki lekarskiej w zakresie porad żywieniowych dla dzieci do lat 3
Warszawa, 29 maja 2013 roku Wyniki badania profilaktyki lekarskiej w zakresie porad żywieniowych dla dzieci do lat 3 Cele badania Badanie przeprowadzono w celu poznania dodatkowych przyczyn złej sytuacji
ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ
Celem badania jest opisanie nawyków żywieniowych uczniów szkół w Sieradzu.
Spis treści Wstęp... 3 Cel badania... 3 Wykorzystana metoda i technika badawcza... 3 Struktura społeczno- demograficzna badanych... 4 Prezentacja wyników badań... 8 Body Mass Index...20 Wnioski końcowe...22
Program własny Wiem, że zdrowo jem promujący zdrowe odżywianie i aktywny tryb życia w Publicznym Gimnazjum im. Leszka Deptuły w Wadowicach Górnych
Program własny Wiem, że zdrowo jem promujący zdrowe odżywianie i aktywny tryb życia w Publicznym Gimnazjum im. Leszka Deptuły w Wadowicach Górnych Opracowała: mgr inż. Anna Zając 1 1. Wstęp Program własny
Program Bezpieczna i przyjazna szkoła na lata 2014-2016
Program Bezpieczna i przyjazna szkoła na lata 2014-2016 Rada Ministrów uchwałą nr 130/2014 z dnia 8 lipca 2014 r. przyjęła rządowy program na lata 2014 2016 Bezpieczna i przyjazna szkoła. Cel główny: Zwiększenie
Czy to smutek, czy już depresja?
Niebezpieczna siostra smutku jak rozpoznać i poradzić sobie z depresją? Warsztaty dla uczniów Czy to smutek, czy już depresja? Podstawowe różnice Smutek To emocja, której doświadczanie jest naturalne dla
Dr hab. n med. Tomasz Zatooski. Analiza wyników badań
Dr hab. n med. Tomasz Zatooski Analiza wyników badań MATERIAŁ I METODY BADAWCZE Badanie ankietowe przeprowadzono na grupie 3092 (3345/10000) uczniów z 34 szkół podstawowych i gimnazjalnych na terenie Wrocławia
Raport z realizacji program zapobieganie nadwadze i otyłości oraz innym zaburzeniom okresu rozwojowego u dzieci i młodzieży szkolnej w latach
Raport z realizacji program zapobieganie nadwadze i otyłości oraz innym zaburzeniom okresu rozwojowego u dzieci i młodzieży szkolnej w latach 2012-2017 realizowanego wspólnie z Wydziałem Zdrowia Urzędu
Sprawozdanie z realizacji projektu badawczo - edukacyjnego MÓJ TALERZ ZDROWIA
Sprawozdanie z realizacji projektu badawczo - edukacyjnego MÓJ TALERZ ZDROWIA realizowanego w ramach programu edukacyjnego Trzymaj formę współorganizowanego przez Główny Inspektorat Sanitarny oraz Polską
DuŜo wiem, zdrowo jem
DuŜo wiem, zdrowo jem Projekt edukacyjny: Pogadanki do dzieci w przedszkolach, szkołach podstawowych i gimnazjach oraz prezentacje do ich rodziców Cel projektu: Podniesienie świadomości na temat odżywiania
PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW
PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW Młody organizm, aby mógł prawidłowo się rozwijać potrzebuje wielu różnorodnych składników odżywczych, które powinny być nieodłączną częścią diety każdego dojrzewającego
pomaga w nawiązaniu i utrzymaniu więzi towarzyskich 2% 1 dostarcza niezbędnych składników odżywczyc 97% 62 przynosi wiele przyjemności 2% 1
Zdrowy styl życia Strona 1 1. Jaką najważniejszą rolę pełni odżywianie? pomaga w nawiązaniu i utrzymaniu więzi towarzyskich 2% 1 dostarcza niezbędnych składników odżywczyc 97% 62 przynosi wiele przyjemności
ZADANIA WYKONANE W RAMACH PROGRAMU SZKOŁA PROMUJĄCA ZDROWIE W ROKU SZKOLNYM 2014/2015
ZADANIA WYKONANE W RAMACH PROGRAMU SZKOŁA PROMUJĄCA ZDROWIE W ROKU SZKOLNYM 2014/2015 WARSZTATY 10.2014 Warsztaty w klasach II i III, przeprowadziła pani Lilianna Mitana. Uczniowie mieli okazję oglądnąć
W pracach egzaminacyjnych ocenie podlegały następujące elementy: I. Tytuł pracy egzaminacyjnej. II. Założenia. III. Określenie rodzaju diety i celu
W pracach egzaminacyjnych ocenie podlegały następujące elementy: I. Tytuł pracy egzaminacyjnej. II. Założenia. III. Określenie rodzaju diety i celu jej zastosowania. IV. Wykaz głównych zaleceń dotyczących
Wiedza i zachowania zdrowotne mieszkańców Lubelszczyzny a zmienne demograficzno-społeczne.
Michał Nowakowski Zakład Socjologii Medycyny i Rodziny Instytut Socjologii Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Luiza Nowakowska Samodzielna Pracownia Socjologii Medycyny Katedra Nauk Humanistycznych Wydziału
Alicja Drohomirecka, Katarzyna Kotarska
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 384 PRACE INSTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR 20 2003 ALICJA DROHOMIRECKA KATARZYNA KOTARSKA SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA DZIECI PRZEDSZKOLNYCH ZE STARGARDU SZCZECIŃSKIEGO
PROGRAM OSŁONOWY DOŻYWIANIE DZIECI Z GMINY CYCÓW NA LATA
Załącznik do Uchwały Nr XXVIII/232/2014 r. Rady Gminy Cyców z dnia 11 lutego 2014 r. GMINA CYCÓW PROGRAM OSŁONOWY DOŻYWIANIE DZIECI Z GMINY CYCÓW NA LATA 2014-2020 CYCÓW 2014 R. SPIS TREŚCI I. PODSTAWY
Anoreksja i bulimia psychiczna epidemią XXI wieku.
Anoreksja i bulimia psychiczna epidemią XXI wieku. mgr inż. Aleksandra Czarnewicz-Kamińska ola@ladydieta.pl Katedra Żywienia Człowieka Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW, Warszawa 14.05.2008
Raport z badań: Prawa, obowiązki i samopoczucie ucznia w szkole
Raport z badań: Prawa, obowiązki i samopoczucie ucznia w szkole Nowy Dwór Wejherowski, 13.03.2018 1 I. Celem diagnozy było uzyskanie od bezpośrednio zainteresowanych, czyli uczniów - odpowiedzi na pytania
Warsztaty edukacyjne dla przedszkolaków. Edukacja prozdrowotna i profilaktyka otyłości GRUPA WIEKOWA 3-6 LAT
Warsztaty edukacyjne dla przedszkolaków Edukacja prozdrowotna i profilaktyka otyłości GRUPA WIEKOWA 3-6 LAT Warsztaty edukacyjne dla przedszkolaków Warsztaty dla grup przedszkolnych mają na celu zaznajomienie
PROGRAM STAŻU SZKOLENIOWEGO DLA NAUCZYCIELI W ZAWODZIE DIETETYK
PROGRAM STAŻU SZKOLENIOWEGO DLA NAUCZYCIELI W ZAWODZIE DIETETYK Symbol cyfrowy 321 [11] Spis treści Wprowadzenie I. Założenia programowo-organizacyjne stażu. 1. Charakterystyka zawodu - DIETETYK. 2. Organizacja
PROGRAM PROFILAKTYKI W BURSIE NR 6 W WARSZAWIE na rok szkolny 2016/ /2018
PROGRAM PROFILAKTYKI W BURSIE NR 6 W WARSZAWIE na rok szkolny 2016/2017 2017/2018 Podstawa prawna 1. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tj. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.); 2. Ustawa
Komentarz do art. 52 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej:
Komentarz do art. 52 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej: Art. 52. Minister właściwy do spraw rodziny określi, w drodze rozporządzenia, liczbę godzin szkoleń i zakres programowy szkoleń
PROTOKÓŁ. kontroli problemowej przeprowadzonej w Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej, Socjalizacyjnej Dzieciowisko w Świdwinie w dniu 26 marca 2009 r.
PS. 1. RK. 0932/ 01 /09 PROTOKÓŁ kontroli problemowej przeprowadzonej w Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej, Socjalizacyjnej Dzieciowisko w Świdwinie w dniu 26 marca 2009 r. Adres Placówki: Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza
Wnioski z badań przeprowadzonych w 2007 roku
Wnioski z badań przeprowadzonych w 2007 roku 1. Problemy związane z piciem alkoholu, używaniem narkotyków i przemocą rówieśniczą w szkole w ocenie uczniów. Palenie papierosów: Wśród uczniów klas szóstych
Problemem głównym mojej pracy są przyczyny podejmowania miłości u młodzieży ponadgimnazjalnej
Zakończenie Problemem głównym mojej pracy są przyczyny podejmowania miłości u młodzieży ponadgimnazjalnej Do problemu głównego zostały sformułowane następujące problemy szczegółowe, które przedstawię poniżej.
S.2. 431.2.18.2014.IJ-B
S.2. 431.2.18.2014.IJ-B Protokół kontroli doraźnej przeprowadzonej w Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej Nr 6 w Stargardzie Szczecińskim, w dniu 13 października 2014 r. Adres kontrolowanej placówki: Placówka
Warszawa, wrzesień 2014 ISSN 2353-5822 NR 122/2014 CZY POLACY JEDZĄ ZA DUŻO?
Warszawa, wrzesień 01 ISSN 5-58 NR 1/01 CZY POLACY JEDZĄ ZA DUŻO? Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 1 stycznia 01 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej
Załącznik 3 do Podstrategii przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu obszaru funkcjonalnego powiatu mikołowskiego
Załącznik 3 do Podstrategii przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu obszaru funkcjonalnego powiatu mikołowskiego - wyniki badań uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych - Spis treści 1. MIKOŁÓW...
UCHWAŁA NR IV/24/2006 RADY GMINY LEŻAJSK z dnia 29 grudnia 2006r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2007
UCHWAŁA NR IV/24/2006 RADY GMINY LEŻAJSK z dnia 29 grudnia 2006r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2007 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca
Ośrodek Usług Pedagogicznych i Socjalnych Związek Nauczycielstwa Polskiego- Filia Gdańsk. Robert Niedźwiedź. Gdańsk 2012/2013 rok
Ośrodek Usług Pedagogicznych i Socjalnych Związek Nauczycielstwa Polskiego- Filia Gdańsk Robert Niedźwiedź Gdańsk 2012/2013 rok Nadwaga i otyłość z roku na rok w coraz większym stopniu dotykają dzieci
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. BOLESŁAWA PRUSA W SKIERNIEWICACH 2016/2017 Szkolny Program Profilaktyki został pozytywnie zaopiniowany przez Radę Pedagogiczną Liceum Ogólnokształcącego
praktycznie o zaburzeniach odżywiania
praktycznie o zaburzeniach odżywiania dla rodziców Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 #zacznijmy od podstaw ZABURZENIA ODŻYWIANIA TO KTÓRĄ SIĘ LECZY CHOROBA I
Zachowania żywieniowe i aktywność fizyczna młodzieży w świetle badań HBSC. (Health Behaviour in School-aged Children)
Zachowania żywieniowe i aktywność fizyczna młodzieży w świetle badań HBSC (Health Behaviour in School-aged Children) Cyklicznie powtarzane międzynarodowe badania ankietowe nad zachowaniami zdrowotnymi
266 milionów dorosłych Europejczyków pije średnio dziennie alkohol w ilości nieprzekraczającej 20g (kobiety) lub 40g (mężczyźni), Ponad 58 milionów
266 milionów dorosłych Europejczyków pije średnio dziennie alkohol w ilości nieprzekraczającej 20g (kobiety) lub 40g (mężczyźni), Ponad 58 milionów dorosłych (15 %) przekracza ten poziom; 20 milionów (6
NAJGORSZA DIETA ŻYCIA: OTYŁOŚĆ, BULIMIA, ANOREKSJA
emocje NAJGORSZA DIETA ŻYCIA: OTYŁOŚĆ, BULIMIA, ANOREKSJA PROJEKT EDUKACYJNY W ZAKRESIE DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH Autorka i realizatorka projektu Katarzyna Słomka Lublin WSTĘP Skłonność do nadmiernego przeżywania
Anna Dudak SAMOTNE OJCOSTWO
SAMOTNE OJCOSTWO Anna Dudak SAMOTNE OJCOSTWO Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków 2006 Copyright by Anna Dudak Copyright by Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2006 Recenzent: prof. zw. dr hab. Józef Styk Redakcja
Starosta /-/ Jacek Protas
UCHWAŁA Nr CCLXIV/06 Zarządu Powiatu Lidzbarskiego z dnia 7 listopada 2006 r. w sprawie regulaminu organizacyjnego placówki opiekuńczo-wychowawczej Rodzinnego Domu Dziecka w Lidzbarku Warmińskim Na podstawie
Promocja zdrowia i edukacja prozdrowotna
Promocja zdrowia i edukacja prozdrowotna Kształcenie w zakresie podstaw promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej Zdrowie, promocja zdrowia, edukacja zdrowotna, zapobieganie chorobom. Historia promocji zdrowia.
OTYŁOŚĆ U DZIECI I MŁODZIEŻY
CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI PUBLICZNA BIBLIOTEKA PEDAGOGICZNA W KONINIE OTYŁOŚĆ U DZIECI I MŁODZIEŻY Wybór literatury dostępnej zbiorach CDN Publicznej Biblioteki Pedagogicznej w Koninie Opracowanie:
Przygotowanie do usamodzielnienia ciężarnych wychowanek placówki resocjalizacyjno rewalidacyjnej na przykładzie Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w
Przygotowanie do usamodzielnienia ciężarnych wychowanek placówki resocjalizacyjno rewalidacyjnej na przykładzie Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Kwidzynie Analizą badawczą objęto 27 wychowanek ciężarnych
1. Nazwa programu polityki zdrowotnej promującego zachowania prozdrowotne
Formularz zgłoszenia udziału w Konkursie Zdrowy Samorząd Gmina Miasta Sopotu ul. Kościuszki 25/27 81-704 Sopot 1. Nazwa programu polityki zdrowotnej promującego zachowania prozdrowotne Program wczesnego
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE 31-223 Kraków, ul. Kazimierza Wyki 3 e-mail:sekretariatuskrk@stat.gov.pl tel. 12 415 60 11 Internet: http://www.stat.gov.pl/krak Informacja sygnalna - Nr 6 Data opracowania
Dla kogo dieta? Dbam o ładną sylwetkę przez całe życie. Natalia Niedźwiedzka 2016-02-12
Dla kogo dieta? Dbam o ładną sylwetkę przez całe życie. Natalia Niedźwiedzka 2016-02-12 Spis treści 1. Co to dieta?... 2 2. Dlaczego ludzie przechodzą na dietę?... 3 3. Od czego zależy jaki rodzaj diety
WYDZIAŁ: PSYCHOLOGII KIERUNEK: PSYCHOLOGIA
WYDZIAŁ: PSYCHOLOGII KIERUNEK: PSYCHOLOGIA w indywidualnej organizacji toku studiów PROFIL: ogólnoakademicki POZIOM: jednolite studia TRYB: niestacjonarny Rok rozpoczęcia studiów 2018/2019 SEMESTR 1 I
Janusz Sierosławski UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ W 2015 r.
Janusz Sierosławski UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ W 215 r. EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH NA TEMAT UŻYWANIA ALKOHOLU I NARKOTYKÓW ESPAD Badanie zostało wykonane przez
Spostrzeganie siebie w okresie adolescencji. Samoocena i jej wybrane społeczne źródła
Spostrzeganie siebie w okresie adolescencji. Samoocena i jej wybrane społeczne źródła Iwona Sikorska, Marta Białecka-Pikul i Anna Kołodziejczyk Sympozjum VIII podczas XXV OKPR, 16-18 czerwca 2016 Kraków
Aktywność fizyczna, sposób odżywiania się i zawartość tkanki tłuszczowej u chłopców trenujących i nietrenujących w wieku lat
Artykuł oryginalny Original Paper Aktywność Fizyczna i Zdrowie Physical Activity and Health 13:21-25, 2018 www.afiz-pah.pl Aktywność fizyczna, sposób odżywiania się i zawartość tkanki tłuszczowej u chłopców
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE 31-223 Kraków, ul. Kazimierza Wyki 3 e-mail:sekretariatuskrk@stat.gov.pl tel. 12 415 60 11 Internet: http://www.stat.gov.pl/krak Informacja sygnalna - Nr 7 Data opracowania
Janusz Sierosławski Instytut Psychiatrii i Neurologii UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ MIASTA WROCŁAW ESPAD
Janusz Sierosławski Instytut Psychiatrii i Neurologii UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ MIASTA WROCŁAW EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH NA TEMAT UŻYWANIA ALKOHOLU
ZABURZENIA ODŻYWIANIA co warto wiedzieć o anoreksji i bulimii informacje podstawowe.
ZABURZENIA ODŻYWIANIA co warto wiedzieć o anoreksji i bulimii informacje podstawowe. SOPOT 2011 Od czego zaczyna się... anoreksja? U nastolatek często rozpoczyna się od odchudzania (spowodowanego np. niewielką
Realizowany w Szkole Podstawowej nr 307 Im. Króla Jana III Sobieskiego w Warszawie
Realizowany w Szkole Podstawowej nr 307 Im. Króla Jana III Sobieskiego w Warszawie W roku szkolnym 2013/2014 nasza szkoła przystąpiła do programu certyfikacji Szkoła Przyjazna Żywieniu i Aktywności Fizycznej
STRESZCZENIE PRACY DOKTORSKIEJ
mgr Bartłomiej Rospond POSZUKIWANIE NEUROBIOLOGICZNEGO MECHANIZMU UZALEŻNIENIA OD POKARMU - WPŁYW CUKRÓW I TŁUSZCZÓW NA EKSPRESJĘ RECEPTORÓW DOPAMINOWYCH D 2 W GRZBIETOWYM PRĄŻKOWIU U SZCZURÓW STRESZCZENIE
POSTAWY RODZICIELSKIE
POSTAWY RODZICIELSKIE Wychowanie bez błędów jest mitem. Nic takiego nie istnieje. I nie tylko nie istnieje, ale wręcz nie powinno istnieć. Rodzice są ludźmi. Popełniają więc błędy i nie wiedzą wszystkiego.
OCENA STYLU ŻYCIA DLA POTRZEB DZIAŁAŃ Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA
Katedra i Zakład Promocji Zdrowia Wydział Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum UMK OCENA STYLU ŻYCIA DLA POTRZEB DZIAŁAŃ Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA I. WYWIAD WIEK.. PŁEĆ WYKSZTAŁCENIE. MIEJSCE ZAMIESZKANIA
tel
ANKIETA DIETETYCZNA. imię i nazwisko...... adres e-mail telefon data urodzenia wzrost waga Czy jesteś w ciąży? W którym miesiącu?... Czy masz rozrusznik serca? Czy posiadasz implanty? Jeśli tak to jakie?.......
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 131 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 131 SECTIO D 004 Katedra i Zakład Pedagogiki Akademii Medycznej im. Prof. F. Skubiszewskiego w Lublinie* Chair and Departament
Szkoła Podstawowa nr 3 Rogoźno, 12 stycznia 2015 r. im. Powstańców Wielkopolskich 64 610 Rogoźno Wlkp. ul. Seminarialna 16 Jury Konkursu
Szkoła Podstawowa nr 3 Rogoźno, 12 stycznia 2015 r. im. Powstańców Wielkopolskich 64 610 Rogoźno Wlkp. ul. Seminarialna 16 Jury Konkursu Aktywna Szkoła Aktywny Uczeń Al. Jerozolimskie 151, lokal 2222 02-326
Alkohol- wzorce konsumpcji, postawy, zachowania i stereotypy w województwie świętokrzyskim
Alkohol- wzorce konsumpcji, postawy, zachowania i stereotypy w województwie świętokrzyskim W miesiącu listopadzie i grudniu 2005 r. na zlecenie Zarządu Województwa Świętokrzyskiego zostały przeprowadzone
ZAŁOŻENIA IV EDYCJI PROGRAMU PROFILAKTYCZO EDUKACYJNEGO TRZYMAJ FORMĘ! W ROKU SZKOLNYM 2009/2010
ZAŁOŻENIA IV EDYCJI PROGRAMU PROFILAKTYCZO EDUKACYJNEGO TRZYMAJ FORMĘ! W ROKU SZKOLNYM 2009/2010 Państwowa Inspekcja Sanitarna we współpracy ze Stowarzyszeniem Polska Federacja Producentów Żywności w roku
PROGRAM PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM IM. STEFANA ŻECHOWSKIEGO W KSIĄŻU WIELKIM W LATACH 2014/ /19
PROGRAM PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM IM. STEFANA ŻECHOWSKIEGO W KSIĄŻU WIELKIM W LATACH 2014/15 2018/19 1 Proponowany Program Profilaktyczny wynika z Programu Wychowawczego szkoły, którego głównym celem jest
DZIECKO Z ZABURZENIAMI ODŻYWIANIA W SZKOLE I PRZEDSZKOLU
DZIECKO Z ZABURZENIAMI ODŻYWIANIA W SZKOLE I PRZEDSZKOLU ODŻYWIANIE JEST BARDZO WAŻNĄ STREFĄ W ŻYCIU CZŁOWIEKA Różnorodne stresy i napięcia przeżywane przez człowieka są częstym powodem utraty apetytu,
Zwyczaje żywieniowe dziewcząt z rozpoznaniem anoreksji i ich matek
Psychiatria PRACA ORYGINALNA tom 3, nr 3, 133 137 Copyright 2006 Via Medica ISSN 1732 9841 Katarzyna Nowakowska, Alina Borkowska Zakład Psychologii Lekarskiej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Zwyczaje żywieniowe
STYL ŻYCIA I ODŻYWIANIA
raport z badań STYL ŻYCIA I ODŻYWIANIA faceta po 4. 1. Charakterystyka grupy badanej W badaniu wzięło udział 758 ankietowanych, dominującą grupą wiekową są mężczyźni w wieku 4-49 lata, stanowi to 81%.
Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Pszczyna na lata
Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Pszczyna na lata 2016-2018 Wprowadzenie Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Pszczyna na lata 2016-2018 został opracowany w oparciu o ustawę o wspieraniu
w Legnicy Sprawozdanie z działalności Ośrodka Interwencji Kryzysowej przy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Legnicy za 2013 rok
Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Legnicy Sprawozdanie z działalności Ośrodka Interwencji Kryzysowej przy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Legnicy za 2013 rok Legnica, styczeń 2014 r. SEKRETARIAT (076)
Sprawozdanie z realizacji programu pt. Trzymaj Formę w Gimnazjum Nr 1 w Żywcu w roku szkolnym 2011/2012
Sprawozdanie z realizacji programu pt. Trzymaj Formę w Gimnazjum Nr 1 w Żywcu w roku szkolnym 11/12 Celem programu była promocja zasad aktywnego stylu życia z wykorzystaniem zbilansowanej diety, a także
SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU
SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Wprowadzenie do terapii rodzin./ Moduł 104..: Wybrane zagadnienia z psychoterapii. 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Introduction
Profilaktyka agresji i przemocy w szkołach część I. mgr Jolanta Kamińska Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Słupsku
Profilaktyka agresji i przemocy w szkołach część I mgr Jolanta Kamińska Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Słupsku Raport NIK Przeciwdziałanie zjawiskom patologii wśród dzieci i młodzieży szkolnej
10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA
10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie
Szkolny program profilaktyki 2016/2017 Gimnazjum Nr 3 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie
Warszawa, dn. 04.09.2016 Szkolny program profilaktyki 2016/2017 Gimnazjum Nr 3 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie I. Podstawa prawna. Podstawę prawną do wprowadzenia działań profilaktycznych
I. Placówki opiekuńczo-wychowawcze informacje podstawowe
I. Placówki opiekuńczo-wychowawcze informacje podstawowe Dziecku pozbawionemu częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej powiat zapewnia opiekę i wychowanie w formie zastępczej opieki rodzinnej (rodziny
ZAŁOŻENIA REALIZACJI PROGRAMU EDUKACYJNEGO
ZAŁOŻENIA REALIZACJI PROGRAMU EDUKACYJNEGO PT. TRZYMAJ FORMĘ! W ROKU SZKOLNYM 2008/2009 III EDYCJA I. CEL GŁÓWNY: Zwiększenie świadomości dotyczącej wpływu żywienia i aktywności fizycznej na zdrowie. II.