Sprawozdanie z działalności Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej we Wrocławiu za rok 2007

Transkrypt

1 Sprawozdanie z działalności Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej we Wrocławiu za rok 2007 Inspekcja Handlowa jest wyspecjalizowanym organem kontroli powołanym do ochrony interesów i praw konsumentów oraz interesów gospodarczych państwa. Inspekcja działa na podstawie Ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 25 z późn. zm.). Działalność WIIH we Wrocławiu w roku 2007 wytyczały zatwierdzone przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kierunki działania Inspekcji Handlowej oraz kwartalne plany pracy. Dolnośląski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej we Wrocławiu przeprowadzał kontrole następujących zagadnień: bezpieczeństwa produktów w zakresie spełniania wymagań zasadniczych i ogólnych wymagań bezpieczeństwa, jakości handlowej artykułów żywnościowych, jakości paliw, przestrzegania zasad sprzedaży konsumenckiej, w tym prawa konsumenta do rzetelnej informacji o towarze ( jego właściwościach, cenie, ilości ), jakości świadczonych usług, legalności działalności przedsiębiorców. Priorytetowe znaczenie miało wykonywanie ustawowych zadań Inspekcji Handlowej jako organu wyspecjalizowanego w rozumieniu ustawy o systemie oceny zgodności, wyrażające się zintensyfikowaniem działań kontrolnych w zakresie spełniania przez wyroby zasadniczych wymagań, określonych w rozporządzeniach wykonawczych do ustawy o systemie oceny zgodności, implementujących dyrektywy nowego podejścia. W roku 2007 kontynuowano zakrojone na szeroką skalę kontrole w oparciu o ustawę z dnia 25 sierpnia 2006r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw. Przeprowadzone kontrole wykazały, że nadal na rynku oferowane jest do sprzedaży paliwo niespełniające wymagań jakościowych. W działalności kontrolnej w 2007r. przeprowadzano kontrole produktów pod względem spełniania ogólnych wymagań bezpieczeństwa. W zakresie artykułów nieżywnościowych kontrolą objęto m.in. wyroby chemii gospodarczej. Kontrolowano także przedsiębiorców świadczących usługi dla ludności. W toku kontroli brano pod uwagę nie tylko zgodność produktów z określonymi przepisami prawa i deklaracją przedsiębiorcy, ale również badano legalność prowadzonej działalności gospodarczej. Kontrole artykułów żywnościowych kładły nacisk na przestrzeganie przepisów prawa wspólnotowego dotyczącego jakości handlowej żywności. Zakres przeprowadzonych kontroli obejmował również prawidłowość oznakowania wprowadzanych do obrotu wyrobów. Kontrole przyczyniły się do zwiększenia ochrony interesów ekonomicznych konsumentów poprzez eliminowanie z obrotu produktów niewłaściwej jakości, jak również wymusiły na przedsiębiorcach rzetelną i prawidłową informację o oferowanych produktach. Dobór tematów do kontroli produktów żywnościowych, nieżywnościowych oraz usług, a także przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą związaną z produkcją, handlem i usługami wynikał z przyjętych kierunków działania, analiz zjawisk występujących na rynku, napływających informacji od przedsiębiorców i konsumentów oraz rozeznania własnego. 1

2 Niezależnie od powyższego, Inspekcja Handlowa realizowała działania w zakresie podejmowania mediacji i prowadzenia stałych polubownych sądów konsumenckich oraz poradnictwa konsumenckiego. Jednym z celów Inspekcji Handlowej jest propagowanie wśród konsumentów, a także przedsiębiorców tych form niesienia pomocy w rozstrzyganiu sporów i poznawaniu obowiązujących przepisów prawa. Realizując swoje zadania ustawowe w 2007r. Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej we Wrocławiu współpracował z licznymi instytucjami takimi jak: Policja, Urzędy Miar, Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Państwowa Inspekcja Pracy, Straż Pożarna, Inspekcja Sanitarna, Urzędy Celne, Izba Celna, Urząd Kontroli Skarbowej, Inspekcja Ochrony Środowiska, NIK, Prokuratura, urzędy miast i gmin, starostwa powiatowe, Urząd Marszałkowski, Dolnośląski Urząd Wojewódzki. Kontrola wyrobów objętych dyrektywami nowego podejścia w zakresie zgodności z zasadniczymi wymaganiami. W trybie nadzoru rynku w 2007 roku Inspekcja Handlowa prowadziła regularne kontrole wyrobów pod kątem spełniania wymagań przepisów krajowych wdrażających dyrektywy nowego podejścia. Kontrolą objęto wyroby podlegające 8 dyrektywom, działania kontrolne prowadzono na terenie całego Dolnego Śląska. W ramach współpracy z organami celnymi Inspekcja Handlowa wydawała opinie dotyczące spełniania zasadniczych wymagań przez wyroby sprowadzane spoza Unii Europejskiej. Ścisła współpraca w omawianym zakresie umożliwia zatrzymanie na granicy wyrobów, które nie spełniają przepisów obowiązujących we Wspólnocie. W 2007r. w oparciu o programy kontroli opracowane przez Główny Inspektorat Inspekcji Handlowej w Warszawie realizowano następujące tematy kontrolne: 1. Kontrola zabawek. 2. Kontrola sprzętu elektrycznego. 3. Kontrola urządzeń spalających paliwa gazowe. 4. Kontrola prostych zbiorników ciśnieniowych. 5. Kontrola wyrobów objętych dyrektywami nowego podejścia w zakresie oznakowania znakiem CE oraz dołączania niezbędnych dla konsumenta instrukcji i ostrzeżeń. 6. Kontrola maszyn. 7. Kontrola środków ochrony indywidualnej. Efektem przeprowadzonych kontroli było stwierdzenie różnych nieprawidłowości tj.: niezgodności z zasadniczymi wymaganiami, nieprawidłowego oznakowania CE lub jego braku, nieprawidłowo sporządzonej deklaracji zgodności lub jej braku, innych brak wymaganych informacji, ostrzeżeń itp. Zgodnie z ustawą z dnia 30 sierpnia 2002r. o systemie oceny zgodności (tekst jednolity: Dz. U. z 2004r. Nr 204, poz. 2087) w toku kontroli pobierane były próbki wyrobów do badań laboratoryjnych. W dalszym ciągu barierą w tego rodzaju kontrolach są niewystarczające środki na pokrycie kosztów tych badań, które w przypadku pozytywnych ich wyników pokrywane są ze środków własnych Inspektoratu. 2

3 W związku z ustaleniami kontroli wydano 32 decyzje z art. 40k ust. 1 cytowanej ustawy, zakazujące dalszego przekazywania użytkownikowi, konsumentowi i dystrybutorowi wyrobów niespełniających zasadniczych wymagań. Materiały kontrolne przekazywano Głównemu Inspektorowi IH jako organowi wyspecjalizowanemu w celu prowadzenia dalszego postępowania administracyjnego jak również zgłaszano kwestionowane wyroby do ogólnokrajowego systemu informatycznego HERMES. Kontrola wyrobów pod kątem spełniania ogólnych wymagań bezpieczeństwa. W 2007 roku Inspekcja Handlowa, realizując założenia strategii polityki konsumenckiej, swoje działania skoncentrowała także na prowadzeniu kontroli w zakresie spełniania przez produkt ogólnych wymagań bezpieczeństwa. Ich efektem było eliminowanie z obrotu tych produktów, które stwarzają zagrożenie dla zdrowia lub życia użytkowników. Ponadto kontrolą z zakresu ogólnego bezpieczeństwa produktów objęte zostały wyroby wymienione w systemie RAPEX (System Szybkiego Ostrzegania Rapid Alert System). W ubiegłym roku kontrolowano następujące zagadnienia: 1. Bezpieczeństwo produktów stosowanych w gospodarstwach domowych. 2. Bezpieczeństwo, prawidłowość oznakowania i jakość wyrobów pończoszniczych. 3. Bezpieczeństwo, prawidłowość oznakowania i jakość wyrobów bielizny włókienniczych. 4. Bezpieczeństwo rowerów i akcesoriów rowerowych. 5. Bezpieczeństwo zapalniczek. 6. Bezpieczeństwo wyrobów nadmuchiwanych. 7. Bezpieczeństwo, prawidłowość oznakowania i jakość wyrobów konfekcyjnych przeznaczonych dla dorosłych, ze szczególnych uwzględnieniem wyrobów importowanych. 8. Bezpieczeństwo artykułów przeznaczonych dla dzieci. 9. Bezpieczeństwo widowiskowych wyrobów pirotechnicznych. 10. Bezpieczeństwo, prawidłowość oznakowania i jakość wyrobów konfekcyjnych przeznaczonych dla dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem wyrobów importowanych. Oceniając bezpieczeństwo produktów uwzględniano: - cechy produktu, w tym jego skład, opakowanie, instrukcje montażu i uruchomienia, a także - biorąc pod uwagę rodzaj produktu instrukcje instalacji i konserwacji, - oddziaływanie na inne produkty, jeżeli można w sposób uzasadniony przewidzieć, że będzie on używany łącznie z innymi produktami, - wygląd produktu, jego oznakowanie, ostrzeżenia i instrukcje dotyczące jego użytkowania i postępowania z produktem zużytym oraz wszelkie inne udostępniane konsumentowi wskazówki lub informacje dotyczące produktu, - kategorie konsumentów narażonych na niebezpieczeństwo w związku z używaniem produktu, w szczególności dzieci i osoby starsze. W związku z ustaleniami kontroli wydano 10 decyzji z art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 12 grudnia 2003r o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz.U. Nr 229, poz ze zm.) zakazujące dostarczania, oferowania lub prezentowania produktów, co do których istnieje znaczne prawdopodobieństwo, że nie są produktami bezpiecznymi. Materiały z kontroli przekazywano Prezesowi UOKiK-u, jako organowi nadzoru w celu prowadzenia dalszego postępowania. 3

4 Kontrole stacji paliw. Przeprowadzone w 2007 roku w ramach Systemu Monitorowania i Kontrolowania Jakości Paliw Ciekłych i Biopaliw Ciekłych kontrole jakości paliw potwierdziły, że sprzedaż tych produktów nadał budzi zastrzeżenia i wskazane są dalsze systematyczne kontrole rynku paliwowego. W załączeniu przekazuję Panu Wojewodzie roczne sprawozdanie z działań kontrolnych wynikających z monitorowania rynku paliw, zwracając szczególną uwagę na fakt, że w 2007 roku tutejszy Inspektorat Inspekcji Handlowej znalazł się w czołówce Inspektoratów pod względem ilości przeprowadzonych kontroli, obierając jednocześnie największą ilość próbek paliw do badań laboratoryjnych. Inne kontrole. W 2007 roku Inspekcja Handlowa objęła również kontrolą produkty, pod względem zgodności z deklarowaną przez producentów szczegółową charakterystyką jakościową, a także z informacjami zamieszczonymi na opakowaniach jednostkowych lub reklamach. W toku każdej kontroli sprawdzano także oznakowanie produktów czy spełnia wymagania określone prawem oraz czy nie wprowadza konsumentów w błąd. Przy doborze tematów kontroli uwzględniono obszary, w których występują największe zagrożenia naruszeń interesów konsumentów takie jak: nieuczciwa promocja produktów, fałszowanie żywności, niewłaściwa informacja o towarach i cenach oraz inne praktyki naruszające interesy konsumentów. Inspekcja kontrolą objęła także legalność i rzetelność działania przedsiębiorców sprawdzając m.in. posiadanie zezwoleń na działalność gospodarczą, prawidłowość stosowania cen oraz sposób ich uwidaczniania. W toku kontroli prawidłowości świadczenia usług sprawdzano jakość i rzetelność ich wykonania przez usługodawcę, a także umowy, czy nie zawierają niedozwolonych klauzul i warunków ograniczających prawa konsumenta. W przypadku podejrzenia stosowania czynów nieuczciwej konkurencji naruszających interesy konsumentów oraz ujawnienia stosowania nieuczciwych praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów sprawy były kierowane do Prezesa UOKiK-u, jako organu właściwego. Wśród zagadnień objętych kontrolą w 2007 roku znalazły się: ARTYKUŁY ŻYWNOŚCIOWE 1. Funkcjonowanie placówek gastronomicznych oferujących potrawy kuchni egzotycznej. 2. Jakość handlowa i prawidłowość oznakowania produktów żywnościowych oferowanych w sklepach sieci wielkopowierzchniowych, głównie pod marką własną sieci lub dla nich wyprodukowanych. 3. Działalność przedsiębiorców prowadzących obrót wyrobami alkoholowymi i tytoniowymi. 4. Jakość handlowa i prawidłowość oznakowania mięsa drobiowego i jego przetworów. 5. Jakość handlowa i prawidłowość oznakowania ryb i ich przetworów. 4

5 6. Prawidłowość stosowania promocji przez sieci handlowe dla produktów żywnościowych. 7. Prawidłowość funkcjonowania punktów sprzedaży detalicznej i gastronomicznej w szkołach i na wyższych uczelniach. 8. Jakość handlowa i prawidłowość oznakowania mięsa i jego przetworów. 9. Jakość handlowa i prawidłowość oznakowania soków i napojów bezalkoholowych. 10. Prawidłowość funkcjonowania wiejskich sklepów spożywczych. 11. Prawidłowość i rzetelność funkcjonowania małej gastronomii w okresie sezonu letniego, ze szczególnym zwróceniem uwagi na smażalnie ryb. 12. Jakość handlowa i prawidłowość oznakowania pieczywa i ciast o przedłużonej trwałości oraz obrotu tymi produktami. 13. Jakość handlowa i prawidłowość oznakowania przetworów owocowych i warzywnych. 14. Jakość handlowa i prawidłowość oznakowania mleka i jego przetworów. ARTYKUŁY NIEŻYWNOŚCIOWE I USŁUGI 1. Sprzedaż wyrobów chemii gospodarczej. 2. Działalność przedsiębiorców świadczących usługi w zakresie wypożyczania zimowego sprzętu sportowego. 3. Działalność przedsiębiorców świadczących usługi dla ludności (zakłady pralnicze, optyczne, szewskie, fotograficzne i inne). 4. Prawidłowość obrotu oponami samochodowymi w aspekcie przestrzegania terminów i warunków przechowywania. 5. Prawidłowość i rzetelność promocji organizowanych przez przedsiębiorców. 6. Działalność przedsiębiorców świadczących usługi w zakresie obrotu i zarządzania nieruchomościami. 7. Działalność przedsiębiorców prowadzących sprzedaż obuwia ze szczególnym uwzględnieniem wyrobów importowanych z krajów dalekiego wschodu. 8. Prawidłowość oznakowania substancji niebezpiecznych oraz produktów biobójczych. Wybrane dane statystyczne dotyczące przeprowadzonych kontroli. Liczba kontroli ogółem 1449; detal - 754; sklepy wielkopowierzchniowe 171; gastronomia 59; usługi 91; hurt 170; zakłady produkcyjne 19; magazyny centralne 1; targowiska 49, pozostałe podmioty 135. Sprawy o wykroczenia: Liczba wniosków o ukaranie ogółem 51; Liczba nałożonych mandatów karnych 566; 5

6 Wartość grzywien nałożonych w drodze mandatu zł; Kwota grzywien orzeczonych przez sądy zł. W 157 przypadkach wobec sprawców wykroczeń na zasadzie art. 41 kw odstąpiono od ich ukarania poprzestając na pouczeniu. Sprawy skierowane do organów ścigania: Liczba zawiadomień 40; Liczba wszczętych postępowań karnych 25; Liczba skierowanych aktów oskarżenia 4: Odmowy ścigania 4. Liczba czynności dochodzeniowych prowadzonych przez Dolnośląskiego Wojewódzkiego Inspektora w trybie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 czerwca 2003r. w sprawie określenia organów uprawnionych obok Policji do prowadzenia dochodzeń oraz organów uprawnionych do wnoszenia i popierania oskarżenia przed sądem pierwszej instancji w sprawach podlegających rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym, jak również zakresu spraw zleconych tym organom ( Dz.U. Nr 108, poz. 1019, z późn. zm. ) 3. W 2007r. wydano 170 decyzji z art. 18 ust.1 Ustawy o Inspekcji Handlowej polegających na wycofaniu z obrotu lub niezwłocznym usunięciu stwierdzonych nieprawidłowości ze względu na bezpieczeństwo lub interes konsumentów albo interes gospodarczy państwa. W trybie natomiast art. 16 ust. 1 pkt 5 cyt. wyżej ustawy wydano 808 żądań o usunięcie uchybień porządkowych i organizacyjnych. Sprawy skierowane do: urzędów i izb skarbowych 60; inspekcji sanitarnej 27; innych organów 391. Poradnictwo konsumenckie, sądownictwo polubowne. W 2007 roku Wojewódzki Inspektorat, tak jak w latach ubiegłych, niósł pomoc konsumentom przy rozwiązywaniu sporów z przedsiębiorcami. Działając z upoważnienia art. 36 Ustawy o Inspekcji Handlowej prowadzono działania mediacyjne w celu polubownego zakończenia sporu cywilno-prawnego między konsumentem a przedsiębiorcą. Liczba rozpatrzonych wniosków o mediację i informacji na różne nieprawidłowości w handlu, gastronomii i usługach 1819 (wzrost o 21% w porównaniu do roku 2006). Podania rozpatrywane były w formie mediacji, kontroli oraz porady i informacji prawnej. Zakres tematyczny wniosków o mediację związany jest z ustawowymi zadaniami Inspekcji Handlowej w zakresie działań interwencyjnych mających na celu ochronę interesów konsumentów oraz kontrolę jakości, oznaczeń handlowych i bezpieczeństwa towarów i usług. Szczegółowe dane dotyczące tej problematyki zawarto w sprawozdaniu Analiza zbiorcza z przyjmowania i załatwiania wniosków o mediacje w roku 2007 przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej we Wrocławiu oraz Delegatury w Legnicy, Jeleniej Górze i Wałbrzychu przekazane Panu Wojewodzie w dniu 7 lutego 2008r. 6

7 Działalność Stałego Polubownego Sądu Konsumenckiego przy Dolnośląskim Wojewódzkim Inspektorze oraz działania mediacyjne są alternatywnym sposobem rozstrzygania sporów konsumenckich. Sądy polubowne działają na podstawie art. 37 Ustawy o Inspekcji Handlowej. Sądy rozpatrują spory o prawa majątkowe wynikłe z umów sprzedaży i świadczenia usług zawartych pomiędzy konsumentami a przedsiębiorcami na podstawie regulaminu. Warunkiem rozpoznania sporu przez sąd polubowny jest zgoda obu stron. Liczba wniosków złożonych do Stałego Polubownego Sądu Konsumenckiego w 2007 roku wyniosła 26, a łączna wartość roszczeń 66103,24 zł. W 2007 roku w sądzie polubownym najwięcej wniosków dotyczyło usług ( 11 ), w tym usług remontowo-budowlanych ( 6). W postępowaniu sądowym wydano 2 wyroki oraz zostało zawartych 12 ugód. Jedenaście wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia, a jeden odrzucono. Bardzo istotnym elementem sprawowanej przez Inspekcję Handlową ochrony interesów konsumentów jest poradnictwo konsumenckie. Sieć poradnictwa konsumenckiego obejmuje teren działania Inspektoratu (Wrocław oraz Delegatury w Jeleniej Górze, Legnicy i Wałbrzychu) i umożliwia konsumentom i przedsiębiorcom uzyskanie informacji o obowiązujących przepisach w zakresie reklamacji i obrotu handlowego. Porady i instruktaże udzielane są bezpośrednio, telefonicznie oraz pisemnie. W 2007 roku udzielono ogółem porad i instruktaży, z czego: konsumentom 10939, przedsiębiorcom