M o d e r n i z a c j a k s z t a ł c e n i a z a w o d o w e g o w M a ł o p o l s c e

Transkrypt

1 Program Operacyjny Kapitał Ludzki Działanie 9.2 Podniesienie atrakcyjności i jakości szkolnictwa zawodowego Projekt systemowy Województwa Małopolskiego Modernizacja kształcenia zawodowego w Małopolsce Program ramowy poradnictwa edukacyjno zawodowego dla szkół zawodowych dr Marian Piekarski Kraków, sierpień

2 Spis treści Wprowadzenie 3 1. Zajęcia grupowe - warsztatowe Bilans własny Kompetencje w poszukiwaniu pracy Przygotowanie do roli pracownika Wsparcie środowiska lokalnego w przygotowaniu do pracy zawodowej Kontakty z firmami i zakładami pracy Targi pracy Targi edukacyjne szkół wyższych Indywidualna rozmowa doradcza IPZ Indywidualny Plan Zawodowy Rodzice jako naturalni doradcy zawodowi 20 Zakończenie 22 Literatura 23 2

3 Wprowadzenie Dynamika zmian zachodzących w każdej dziedzinie życia, będąca konsekwencją postępu technicznego i naukowego wymaga nowego spojrzenia na przygotowanie młodzieży do pracy zawodowej. Odbywa się ono w różnych typach szkół, mieszczących się w strukturze edukacji zawodowej. Kształcenie zawodowe należy do tych obszarów edukacji, które w powiązaniu jest z rynkiem pracy przygotowuje ucznia do pracy zawodowej. Współczesne procesy przygotowania do pracy zawodowej wymagają również wdrożenia programów doradztwa edukacyjnozawodowego, które będą bezpośrednim wsparciem dla uczniów w zakresie planowania swojej przyszłości zawodowej. Czasami spotykamy się z poglądem, ze uczniowie szkół zawodowych nie potrzebują wsparcia doradcy zawodowego, ponieważ wcześniej już podjęli specyficzne wybory edukacyjne i zawodowe. Czy jest to pogląd słuszny? Pierwszą ważną decyzją zawodową młodego człowieka jest wybór szkoły średniej. Na ile jest to wybór w pełni autonomiczny? Jaka rolę odgrywają jeszcze w tym wieku rodzice, grupa rówieśnicza, miejsce zamieszkania? W jakim stopniu w szkoła gimnazjalna przygotowuje do podjęcia trafnej decyzji edukacyjno-zawodowej. Ile gimnazjów zatrudnia doradców zawodowych? Młodzież w szkole zawodowej staje przed kolejną kluczową decyzją w swoim życiu: czy po maturze rozpocząć poszukiwanie pracy, czy dalej podnosić kwalifikacje poprzez kontynuowanie edukacji w szkołach pomaturalnych lub szkołach wyższych czy wreszcie podjąć pracę zawodową i jednocześnie studia w systemie niestacjonarnym? Zadania współczesnej szkoły zawodowej powinny być skierowane w takim kierunku, aby młodzież była świadoma, że w czasie, który przez jednych nazywany jest trzecią falą, a przez innych wiekiem wiedzy nikogo już nie stać na przypadkowe wybory, zarówno ze względu na sytuację na rynku pracy jak i z uwagi na wysokie koszty emocjonalne w postaci frustracji, braku pewności siebie czy poczucia własnej Dlatego pomoc w wyborach edukacyjnych czy zawodowych staje się koniecznością, ponieważ kompetencje własne ucznia dotyczące pokierowania swoim losem zawodowym są coraz częściej niewystarczające. 3

4 Celem oddziaływań doradczych w szkole zawodowej nie może być udzielenie uczniowi jednorazowej porady, lecz objęcie go systematyczną pomocą, wspierającą w samodzielnym podejmowaniu kolejnych decyzji zawodowych i edukacyjnych. Niniejszy program ten został opracowany na potrzeby projektu Modernizacja kształcenia zawodowego w Małopolsce jako wsparcie i pomoc w modernizacji i podniesieniu jakości kształcenia zawodowego w małopolskich szkołach zawodowych w czasie realizacji projektu oraz po jego zakończeniu. Dlatego w projekcie poradnictwo zawodowe będzie traktowane jako proces doradczy przebiegający z jednej strony grupowo (doradca zawodowy i grupa uczniów), a drugiej indywidualnie (doradca zawodowy i uczeń). Dodatkowym wsparciem poradnictwa będzie wykorzystanie środowiska lokalnego w przygotowaniu ucznia do pracy zawodowej oraz jego rodziców jako pierwszych doradców. Efektywne poruszanie się po współczesnym rynku pracy wymaga od absolwentów szkół zawodowych całego zespołu kompetencji pozwalających na podejmowanie optymalnych decyzji zawodowych oraz umiejętności bycia konkurencyjnym przez cały czas aktywności zawodowej i dlatego program zakłada następujące cele: 1. Wyposażenie uczniów w podstawową wiedzę i umiejętności potrzebne do: trafnego wyboru dalszej drogi kształcenia oraz opracowania IPZ Indywidualnego Planu Zawodowego; skutecznego poszukiwania pracy; 2. Przygotowanie do roli pracownika, 3. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych związanych z pracą zawodową: procesy rekrutacyjne, adaptacja do nowych warunków pracy, okresowe bezrobocie, brak znajomości własnych zasobów, mobilność zawodowa, 4. Przygotowanie rodziców do efektywnego wspierania dzieci w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych, 5. Lepsze wykorzystanie środowiska lokalnego w przygotowaniu młodzieży do pracy zawodowej, 4

5 6. Wsparcie i uzupełnienie programów rozwojowych małopolskich szkół zawodowych o zagadnienia poradnictwa edukacyjno-zawodowego, Program zostanie podzielony na cztery moduły: 1. Zajęcia grupowe z uczniami 2. Wsparcie środowiska lokalnego w przygotowaniu ucznia do pracy zawodowej 3. Indywidualna rozmowa doradcza 4. Rodzice jako naturalni doradcy zawodowi Moduł 1 - Zajęcia grupowe z uczniami Zajęcia warsztatowe to pomoc doradcza świadczona uczniowi w charakterze procesu grupowego. Będą one miały charakter konwersatorium. Moduł składa się z trzech bloków tematycznych: 1) bilans własny, 2) kompetencje w poszukiwaniu pracy oraz 3) przygotowanie ucznia do nowej roli pracownika. Będą one również bazą do rozmowy indywidualnej z doradcą zawodowym i pomocą w przygotowaniu IPZ. Na realizację modułu zaplanowane jest 36 godz.. Moduł 2 - Wsparcie środowiska lokalnego w przygotowaniu ucznia do pracy zawodowej Moduł zawiera wybrane propozycje wsparcia środowiska lokalnego w przygotowaniu młodzieży do pracy zawodowej. Będą to kontakty z przedsiębiorstwami i firmami branżowymi w formie wycieczek zawodoznawczych, udział młodzieży w organizowanych na różnych szczeblach targach pracy, uczestnictwo w targach edukacyjnych wyższych uczelni, dniach otwartych oraz zacieśnienie współpracy z Biurami Karier uczelni technicznych. Moduł drugi będzie również wsparciem ucznia w sporządzaniu własnego IPZ. Moduł 3 - Indywidualna rozmowa doradcza Indywidualna rozmowa doradcza to spotkanie ucznia szkoły zawodowej z doradcą zawodowym i wypracowanie IPZ Indywidualnego Planu Zawodowego w oparciu własne portfolio. Na użytek ucznia i doradcy zostanie przygotowany specjalny formularz IPZ dostosowany do potrzeb ucznia szkoły zawodowej oraz propozycja nowej struktury portfolio. Moduł trzeci będzie podsumowaniem dwóch poprzednich. 5

6 Rozmowa z doradcą może odbyć się dopiero po zrealizowaniu wcześniejszych treści. Moduł 4 - Rodzice jako naturalni doradcy zawodowi Pomóż swojemu dziecku zaplanować lepszą przyszłość to motto tematyczne modułu. W szkołach uczestniczących w projekcie w ramach konwencjonalnych spotkań z rodzicami zostaną zorganizowane spotkania na temat możliwości wsparcia własnego dziecka w planowaniu przyszłości zawodowej oraz możliwości współpracy z doradcą zawodowym. Na użytek modułu zostanie przygotowany wraz z materiałami spotkań doradcy zawodowego z rodzicami. 1. Zajęcia grupowe warsztatowe Zajęcia grupowe z zakresu poradnictwa zawodowego to specyficzna forma pracy doradcy zawodowego z uczniem, a szczególnie z uczniem szkoły zawodowej. Podczas warsztatów uczestnicy mogą poznawać i definiować własne problemy edukacyjne i zawodowe, dokonywać adekwatnej oceny samego siebie oraz nabywać i rozwijać umiejętności podejmowania decyzji dotyczących dalszej edukacji na studiach wyższych jak i planowania własnej kariery zawodowej. Grupowy kontrakt Cele: poznanie oczekiwań, potrzeb i obaw uczniów; pokazanie młodzieży jak mogą najskuteczniej skorzystać z poszczególnych działań projektu; poznanie, rozbudzenie i podtrzymanie motywacji do uczestniczenia w zajęciach; przedstawienie programu poradnictwa zawodowego w projekcie; Temat szczegółowy Osiągnięcia/rezultaty Czas Materiały do przygotowania 1. Kontrakt ma pełniejsze poczucie bezpieczeństwa; bardziej otwarcie wyraża własne myśli; poznaje jak skuteczniej wykorzystać czas 1 godz. lekcyjna (45 minut) Integracja grupy prezentacja 6

7 projektowych; jest zmotywowany do udziału w projekcie; potrafi korzystać z informacji zwrotnej; lepiej integruje się z grupą; poznaje program w projekcie; 1.1 Bilans własny Na rynku pracy stabilizacja zawodowa coraz częściej ustępuje miejsca mobilności zawodowej. Każdy uczeń szkoły zawodowej w swoim rozwoju edukacyjno-zawodowym powinien wykorzystać swój potencjał i być przygotowanym do pełnej odpowiedzialności za zarządzanie własnymi zdolnościami, wartościami, kompetencjami i kwalifikacjami. W panowaniu dalszej drogi zawodowej świadomość własnych zasobów i połączenie ich z wymogami pracodawców jest jedną z kluczowych umiejętności skutecznego poruszania się po rynku pracy. Temat: Poznanie własnego potencjału czy jest mi to potrzebne? Cele: pomoc w poznaniu i wykorzystaniu własnego, naturalnego potencjału edukacyjnego, zawodowego i psychicznego; wskazanie możliwości zdobycia nowego, innego wglądu w obraz samego siebie, zbadania i doświadczenia go oraz przystosowania do samorealizacji i samorozwoju; próby określenia i zdefiniowania własnej osobowości zawodowej; Tematy szczegółowe 1. Wartości i zainteresowa nia jako dominanty życia prywatnego i zawodowego Osiągnięcia/rezultaty poznaje wartości ważne w życiu prywatnym, społecznym i pracy zawodowej; odkrywa i kształtuje własne zainteresowania; Czas Materiały do przygotowania 3 godz. lekcyjne Moje (135 wartości w minut) życiu prywatnym i społecznym ; Wartości cenione w 7

8 2. Zdolności potrafi zdefiniować własne zdolności jako zespół właściwości (cech) umożliwiających poprawne wykonywanie złożonych zadań zawodowych; uświadamia sobie własną indywidualność; 3. Potencjał pracowniczy ma świadomość znaczenia indywidualnych cech w przyszłej pracy zawodowej; potrafi poznać własną osobowość zawodową rodzaj inteligencji pracowniczej oraz własne kompetencje; potrafi rozpoznać swoje preferencje zawodowej; jest zdolny do przeprowadzenia analizy SWOT własnego potencjału pracowniczego; 2 godz. lekcyjne (90 minut) 5 godz. lekcyjnych (225 minut) pracy zawodowej ; Jakie są moje zdolności? ; Obraz samego siebie Zainteresowa nia a moje kierunki aktywności ; Osobowość zawodowa ; Scenariusz Rodzaje inteligencji zawodowej ; Mój potencjał w analizie SWOT ; 8

9 1.2 Kompetencje w poszukiwaniu pracy Znaczenie pracy zawodowej w życiu człowieka i współczesnego społeczeństwa jest ogromne. Pozwala ona realizować swoje pasje, zaspokajać aspiracje, kształtuje osobowość, rozwija, przynosi radość i zadowolenie. Ale z drugiej strony może być też źródłem trudności, zmartwień i niepowodzeń. Dlatego do poszukiwania pracy trzeba się odpowiednio przygotować. zawodowych Dla młodzieży szkół ważnym etapem przygotowania do rynku pracy powinno być pokazanie procesu rekrutacji pracowników. W większości polskich firm procesy te są już przeprowadzane według określonych standardów. Kandydaci proszeni są najczęściej o nadesłanie CV (Curriculum Vitae) i listu motywacyjnego.. Po analizie nadesłanych dokumentów pracodawca wyłania grupę kandydatów, których zaprasza na bezpośrednie rozmowy kwalifikacyjne. Temat: Poszukiwanie pracy od czego zacząć? Cele: pomoc w wyborze i rozwoju właściwego kierunku zawodowego; znajomość wymagań stawianych kandydatom do pracy; zbudowanie własnej strategii w poszukiwaniu pracy; samodzielne redagowanie dokumentów rekrutacyjnych Tematy szczegółowe Osiągnięcia/rezultaty Czas 1. Rynek pracy zagrożenia i wyzwania analizuje mechanizmy rynku pracy w Polsce; poznaje cechy współczesnego rynku pracy; potrafi rozpoznawać oczekiwania pracodawców; 3 godz. lekcyjne (135 minut) Materiały do przygotowania Rynek pracy analiza popytu i podaży ; Prognozy zatrudnienia w regionie Scenariusz Zawody przyszłości ; 9

10 2. Absolwent na rynku pracy 3. ABC poszukiwania pracy 4. Dokumenty aplikacyjne poznaje status prawny absolwenta na rynku pracy; nabywa umiejętności poruszania się po rynku pracy; zdobywa wiedzę o instytucjach i usługach rynku pracy; uświadamia sobie następstwa braku kontaktu z pracą zawodową; analizuje i ocenia ogłoszenia rekrutacyjne; redaguje samodzielnie własne aplikacje o pracę; potrafi śledzić drogi poszukiwania pracy; zapoznaje się z instytucjami pomagającymi w pozyskiwaniu pracy; potrafi napisać własny życiorys zawodowy; rozumie 3 godz. lekcyjne (135 minut) 3 godz. lekcyjne (135 minut) 3 godz. lekcyjne (135 minut) Czym różni się praca od nauki w szkole ; Status absolwenta na rynku pracy aspekty prawne ; Bezrobocie jak go uniknąć? ; Gdzie szukać pracy ; Aktywne metody poszukiwania pracy ; Zawody deficytowe i nadwyżkowe ; Dokumenty rekrutacyjne pracownika ; 10

11 5. Rozmowa kwalifikacyjna znaczenie i rangę listu motywacyjnego; zdobywa wiedzę i umiejętności autoprezentacji; poznaje zasady prowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej; potrafi analizować błędy popełniane podczas rozmów kwalifikacyjnych; rozumie znaczenie właściwego przygotowania do rozmowy kwalifikacyjnej; 3 godz. lekcyjne (135 minut Opracowanie własnego CV ; List motywacyjny ; Autoprezentacj a w kontaktach interpersonalny ch ; Oko w oko z pracodawcą ; Symulacje rozmów kwalifikacyjnyc h ; 11

12 1.3 Przygotowanie do roli pracownika Wspieranie i przygotowanie uczniów do podjęcia pracy zawodowej to kluczowe zadanie szkoły zawodowej. Współczesny system edukacji zawodowej powinien także wpoić młodym ludziom styl życia oparty na ciągłym dokształcaniu się i doskonaleniu zawodowemu. Postawa taka pomaga w dostosowaniu się do permanentnych zmian na rynku pracy nie tylko krajowym ale również europejskim. Przekłada się to na rosnące wymagania pracodawców, nowe formy zatrudniania pracowników i zmieniające się metody oraz miejsca wykonywania pracy. Temat: Praca zawodowa czy ja się do tego nadaję? Cele: wzmocnienie własnej atrakcyjności na rynku pracy; pomoc w realnej ocenie szans uzyskania pracy zgodnej z wykształceniem; ciągłe zwiększanie konkurencyjności na rynku pracy; Tematy szczegółowe Osiągnięcia/rezultaty Czas 1. Planowanie kariery zawodowej 2. Moja pierwsza praca potrafi wyznaczać sobie cele zawodowe; określa wizję własnego rozwoju osobistego i zawodowego; uświadamia sobie potrzebę ciągłego doskonalenia zawodowego; potrafi zdefiniować model idealnego pracownika; nakreśla swój własny profil pracowniczy; zna 3 godz. lekcyjne (135 minut) 2 godz. lekcyjne (90 minut) Materiały do przygotowania Cel i jego realizacja ; Podejmowani e decyzji ; Panowanie przyszłości Idealny kandydat do pracy ; Nowa praca 12

13 3. Umowy o pracę 4. Praca zagranicą przeciwwskazania do wykonywania konkretnych zawodów; otrzymuje podstawową wiedzę z zakresu prawa pracy; poznaje różne formy zatrudnienia pracowników; potrafi analizować i rozumieć umowy o pracę; poznaje plusy i minusy samozatrudnienia; gromadzi aktualne informacje dotyczące prowadzenia własnej działalności gospodarczej; poznaje podstawy europejskiej polityki zatrudnienia; uzyskuje podstawowe informacje o możliwościach pracy w krajach UE; uświadamia sobie znaczenie specyfiki kulturowej danego państwa, tradycji, znajomości języka i warunków klimatycznych; 3 godz. lekcyjne (135 minut) 2 godz. lekcyjne (90 minut) umowa o pracę aspekty prawne Rodzaje umów o pracę ; Własna firma czy to coś dla mnie? ; Emigracja zarobkowa gdzie jest prawda? ; Nauka i praca w krajach UE ; 13

14 2. Wsparcie środowiska lokalnego w przygotowaniu ucznia do pracy zawodowej Zadaniem współczesnej szkoły zawodowej jest przygotowanie uczniów do: 1) kontynuowania edukacji, 2) podjęcia pracy zawodowej z uwzględnieniem kompetencji fachowych i umiejętności radzenia sobie na lokalnym rynku pracy oraz 3) aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i gospodarczym. Jednak zmienność otoczenia, będąca pochodną postępu naukowego i technicznego wymaga wsparcia szkół zawodowych w realizacji tych zadań przez środowisko lokalne. 2.1 Kontakty z firmami i zakładami pracy Wycieczki zawodoznawcze Cele: uświadomienie uczniom wpływu specyfiki środowiska lokalnego na przyszłe życie zawodowe; włączenie lokalnych firm i zakładów pracy w proces rozwoju zawodowego uczniów szkół zawodowych; poznanie lokalnych przedsiębiorców; poznanie sposobów pozyskiwania i definiowania informacji zawodowej; uaktywnienie kontaktów pomiędzy szkoła a zakładami pracy; Temat Osiągnięcia/rezultaty Czas realizacji 1. Wycieczki uczniów do lokalnych (branżowych, zgodnych z kierunkiem kształcenia) zakładów pracy i firm pozna cechy i funkcje współczesnego zakładu pracy; zapozna się z typową strukturą formalną firmy i prawidłami jej funkcjonowania; pozna tradycyjne sposoby organizacji pracy; zaznajomi się z nowymi rozwiązaniami organizacyjnymi Każdy uczeń biorący udział w projekcie powinien uczestniczyć w 2 wycieczkach Materiały do przygotowania Firma moje przyszłe miejsce pracy ; (podsumowan ie wycieczek) 14

15 stosowanymi w nowoczesnych firmach; zrozumie znaczenie współdziałania pracodawców i pracowników; przyjrzy się z nowym technologiom w swojej branży; Targi pracy Cele: 2.2 Targi pracy poznanie ofert pracy i lokalnych pracodawców; zapoznanie się z możliwościami zatrudnienia na lokalnym rynku pracy; poznanie nowych technik rekrutacyjnych; Temat Osiągnięcia/rezultaty Czas realizacji 1. Udział w targach pracy organizowan ych przez instytucje rynku pracy lub inne podmioty pozna możliwości zatrudnienia na lokalnym rynku pracy; zgromadzi interesujące go oferty pracy; przyjrzy się współczesnym technikom rekrutacji pracowników; Każdy uczeń biorący udział w projekcie powinien przynajmniej 1 raz uczestniczyć w targach pracy Materiały do przygotowania 2.3 Targi edukacyjne szkół wyższych Targi edukacyjne Cele: poznanie funkcjonujących w makroregionie szkół wyższych; poznanie ofert edukacyjnych wyższych uczelni; 15

16 zapoznanie się z możliwościami pomocy przy starcie zawodowym ze strony Biur Karier; Temat Osiągnięcia/rezultaty Czas realizacji 1. Udział w targach edukacyjnyc h wyższych uczelni 2. Wizyty w Akademickic h Biurach Karier poznaje szczegóły interesujących go kierunków studiów; wybiera alternatywne ścieżki kształcenia; poznaje możliwości planowanie własnej kariery zawodowej z Akademickim Biurem Karier; Każdy uczeń biorący udział w projekcie powinien uczestniczyć przynajmniej 1 raz w targach edukacyjnych Każdy uczeń biorący udział w projekcie powinien odwiedzić przynajmniej 1 interesującą go uczelnię w czasie dni otwartych Materiały do przygotowania 3. Indywidualna rozmowa doradcza Rozmowa doradcza nie jest jednorazowym aktem udzielenia pomocy uczniowi Jest również procesem, w czasie którego doradca proponuje uczniowi pracę nad sobą i nad swoją przyszłością edukacyjno-zawodową. Celem tej pracy staje się stworzenie przez ucznia własnych rozwiązań zawodowych, uwzględniających jego szeroko rozumianą sytuację życiową. Rola doradcy zawodowego polega na towarzyszeniu i wspomaganiu ucznia w jego rozwoju poprzez m.in. pomoc w stworzeniu własnego portfolio i Indywidualnego Planu Zawodowego 3.1 IPZ - Indywidualny Plan Zawodowy Rozmowa doradcza 16

17 Cele: podsumowanie dwóch poprzednich modułów: 1) Zajęcia grupowe, 2) Wsparcie środowiska lokalnego w przygotowaniu ucznia do pracy zawodowej; ukazanie roli indywidualnych porad w procesie podejmowania decyzji; wsparcie w opracowaniu portfolio i Indywidualnego Planu Zawodowego; pokazanie możliwości optymalnego planowania własnej ścieżki zawodowej; Temat Osiągnięcia/rezultaty Czas rozmowy/termin 1. Rozmowa z Uczeń otrzymuje: Min. 1 godz. doradcą dla ucznia (60 zawodowym wsparcie w minut) dotychczasowyc h działaniach w projekcie; pomoc w określaniu własnych celów i kierunków zmian; zwiększenie świadomości własnych działań; Materiały do przygotowania formularz Karta aktywności doradczej (dokument potwierdzający rozmowę z doradcą) formularz Analiza kwalifikacji i potrzeb ucznia ; (dokument z danymi o osiągnięciach ucznia) 2. Portfolio ucznia szkoły zawodowej pomoc w zachowaniu spójności pomiędzy własnym projektem zawodowym a planami życiowymi uczy się przygotowywać profesjonalna Każdy uczeń w kl. 4 (maturzysta) przygotowuje portfolio w postaci teczki lub segregatora 17

18 3. Mój Plan Zawodowy dokumentację rekrutacyjną w formie papierowej i elektronicznej; pracuje na przygotowanej strukturze portfolio ucznia szkoły zawodowej; gromadzi w jednym miejscu dokumentację poświadczającą wiedzę, umiejętności i postawy; posługuje się fachowym narzędziem pomocnym w realizacji planów zawodowych; podejmuje trafne i satysfakcjonując e decyzje zawodowe; potrafi w pełni wykorzystać własne atuty; unika decyzji przypadkowych i nie przemyślanych; swoje portfolio Każdy uczeń biorący udział w projekcie przygotowuje własne IPZ (część otwarta, część zamknięta) e-portfolio w wersji elektroniczn ej formularz IPZ (teczka, segregator lub e-ipz) 4. Rodzice jako naturalni doradcy zawodowi Podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych to proces, który zaczyna się już we wczesnym dzieciństwie i składa się z całego szeregu drobnych i całego szeregu poważnych wyborów. Na przebieg tego procesu bardzo mocno oddziałuje rodzina, a zwłaszcza rodzice ucznia. Oni są pierwszymi autorytetami dla swoich dzieci, 18

19 przekazują im swoje doświadczenia związane z zainteresowaniem i późniejszym funkcjonowaniem na rynku pracy. Doświadczenie pokazuje, że nie zawsze rodzice są tej roli świadomi. Czy mogę być doradcą zawodowym swojego dziecka? Cele: przedstawienie wewnętrznych i zewnętrznych czynników rozwoju zawodowego człowieka; wskazanie etapów i korzyści z rozwijania własnej kariery zawodowej; pokazanie możliwości pomocy dziecku w podejmowaniu decyzji zawodowych; aktywizowanie do mądrego uczestnictwa w procesie przygotowania dziecka do podjęcia pracy zawodowej; Temat Osiągnięcia/rezultaty Czas spotkania 1. Rodzice a uświadomienie 1 godz. wybory rodzicom ich lekcyjna zawodowe kluczowej roli w (45 minut) wyborach edukacyjnych i zawodowych ich dziecka; 2. Rodzice jako najbliżsi doradcy dziecka aktywne włączanie rodziców w proces kształtowania tożsamości zawodowej dziecka; 1 godz. lekcyjna (45 minut) Materiały do przygotowania spotkania Jakie czynniki wpływają na wybory edukacyjnozawodowe ucznia ; (prezentacja ppt.) ulotki dla rodziców; spotkania Wpływ rodziców i rodziny na przyszłość dziecka? ; (prezentacja ppt.) ulotki dla rodziców; 19

20 Zakończenie Wybór - studia czy praca zawodowa to jedna z najważniejszych decyzji podejmowanych w życiu. Od trafności oceny własnych możliwości, dopasowania swoich zdolności i zainteresowań do oczekiwań pracodawców, zależy dalszy rozwój zawodowy ucznia. Decyzja ta ma więc ogromną wagę nie tylko dla ucznia jako jednostki, ale również dla rodziny i społeczeństwa w którym przyjdzie mu funkcjonować. Zaproponowana formuła tematyczna pracy z uczniami podczas realizacji projektu obejmuje podstawowe zagadnienia, które mogą pomóc w poznaniu własnych zasobów, trafności podejmowanych kolejnych decyzji edukacyjnych i zawodowych oraz w procesie samorealizacji jeszcze podczas nauki jeszcze w szkole zawodowej, a później na wyższej uczelni. Zajęcia powinny być realizowane zgodnie z proponowaną kolejnością tematyczną. Program został przygotowany w wersji ramowej i wymaga jeszcze przygotowania tzw. pakietów edukacyjnych zarówno dla uczniów jak i dla doradców zawodowych. Dobór poszczególnych modułów jest celowy tak aby można było poruszyć najważniejsze tematy potrzebne uczniowi do podjęcia decyzji zawodowej, a później do jej realizacji. Ukoronowaniem i podsumowaniem całej pracy z uczniem uczestniczącym w projekcie powinna być indywidualna rozmowa z doradcą zawodowym i wypracowanie Indywidualnego Planu Zawodowego, który będzie służył jako drogowskaz na dalszą drogę zawodową. 20

21 Literatura 1. Baraniak B., Edukacja w przygotowaniu człowieka do pracy zawodowej, Wyd. IBE, Warszawa 2008, 2. Baraniak B., Metody badania pracy, Wyd. Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009, 3. Bednarczyk H., Figurski J., Żurek M., Pedagogika pracy. Doradztwo zawodowe, Wyd. WSP ZNP, Warszawa, ITE Radom 2004, 4. Bogaj A., Kwiatkowski S. M., Szkoła a rynek pracy, PWN, Warszawa 2006, 5. Czerwińska Jasiewicz M., Psychologiczne problemy wyboru zawodu, Wyd. UW, Warszawa 1991, 6. Fiała U., Nowe trendy w orientacji i doradztwie zawodowym w gimnazjum, Wyd. empi2, Poznań 2009, 7. Kania I., Jak towarzyszyć uczniowi w rozwoju społeczno-zawodowym, Wyd. Difin, Warszawa 2010, 8. Kargulowa A., O teorii i praktyce poradnictwa, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2006, 9. Kotlarski K., Wybrane podmiotowe i środowiskowe korelaty karier edukacyjnych, Wyd. UMK, Toruń 2006, 10. Kukla D., Komunikacja w doradztwie zawodowym, ITE, Radom 2008, 11. Kwiatkowski S. M., Sirojć Z., Edukacja dla rynku pracy. Problemy poradnictwa zawodowego, KG OHP, Warszawa 2006, 12. Kwiatkowski S. M., Bogaj A., Baraniak B., Pedagogika pracy, Wyd. Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007; 13. Kreft W., Poradnictwo zawodowe w SzOK-ach, ECORYS, Warszawa 2008, 14. Łasiński G., Sztuka prezentacji, Wyd. empi2, Poznań 2000, 15. Łukaszewicz A., Sołtysińska G., Szkolny doradca zawodowy, KOWEZiU, Warszawa 2003, 21

22 16. Nowacki T. W., Zawodoznawstwo, ITE, Radom 1999, 17. Nowacki T.W., Korabiowska-Nowacka K., Baraniak B., Nowy słownik pedagogiki pracy, Wyd. WSP TWP, Warszawa 1999, 18. Paszkowska-Rogacz A., Tarkowska M., Metody pracy z grupą w poradnictwie zawodowym, KOWEZiU, Warszawa 2004, 19. Paszkowska-Rogacz A., Psychologiczne podstawy wyboru zawodu, KOWEZiU, Warszawa 2003, 20. Paszkowska-Rogacz A., Warsztat pracy europejskiego doradcy kariery zawodowej, KOWEZiU, Warszawa 2002, 21. Paszkowska Rogacz A., Doradztwo zawodowe w systemach szkolnych krajów Unii Europejskiej, KOWEZ, Warszawa 2001, 22. Parzęcki R., Plany edukacyjno-zawodowe młodzieży w stadium eksploracji, Wyd. UMK, Toruń 2004, 23. Piorunek M., Projektowanie przyszłości edukacyjno-zawodowej w okresie adolescencji, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 2004, 24. Siarkiewicz E., Wojtasik B., Być doradcą! Doświadczenia i refleksje, Wyd. Dolnośląska Szkoła Wyższa, Wrocław 2008, 25. Sołtysińska G., Woroniecka J., Przygotowanie uczniów gimnazjum do wyboru zawodu, KOWEZiU, Warszawa 2003, 26. Sołtysińska G., E. Żywiec-Dabrowska, Moja przyszła praca, KOWEZiU, Warszawa 2003, 27. Wiatrowski Z., Podstawy pedagogiki pracy, Wyd. Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz 2005, 28. Wojtasik B., Warsztat doradcy zawodu. Aspekty pedagogicznopsychologiczne, Wyd. Szkolne PWN, Warszawa 1997, 29. Wojtasik B., Podejmowanie decyzji zawodowych przez młodzież i osoby dorosłe w nowej rzeczywistości społeczno-politycznej, Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, Instytut Technologii Eksploatacji w Radomiu, Wrocław 2001, 30. Wojtasik B., Kargulowa A., Doradca profesja, pasja, powołanie?, Materiały ze Światowego Kongresu Poradnictwa Zawodowego Warszawa maja 2002, Warszawa 2003, 22

23 31. Wołk Z., Całożyciowe poradnictwo zawodowe, Wyd. Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra 2007, 32. Wołk Z., Kultura pracy, etyka i kariera zawodowa, ITE Radom 2009, 33. Zeszyty informacyjno metodyczne doradcy zawodowego nr 7, 23