Równowagi w roztworach wodnych. Zakład Chemii Medycznej PAM
|
|
- Kinga Kozak
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Równowagi w roztworach wodnych Zakład Chemii Medycznej PAM
2 Dysocjacja elektrolityczna Elektrolity rozpuszczając się w wodzie lub innych rozpuszczalnikach polarnych rozpadają się na jony dodatnie i ujemne (ulegają dysocjacji elektrolitycznej) Nieelektrolity nie ulegają dysocjacji (nie przewodzą prądu elektrycznego) Dysocjacji ulegają: związki tworzące w stanie stałym jonową sieć krystaliczną (NaCl, NaOH) związki, w których występuje wiązanie kowalencyjne spolaryzowane (HCl) 2
3 Dysocjacja elektorolityczna dipolowe cząsteczki rozpuszczalnika osłabiają siły elektrostatyczne działające pomiędzy jonami struktura krystaliczna związków jonowych ulega zniszczeniu wokół jonów, które w krysztale otoczone były innymi jonami, grupują się cząsteczki rozpuszczalnika (solwatacja) siły wzajemnego przyciągania pomiędzy jonami w rozpuszczalniku są słabsze niż oddziaływania pomiędzy jonami w krysztale. jony w roztworze uzyskują swobodę ruchu i każdy z nich zachowuje się jak niezależna cząstka o charakterystycznych właściwościach fizycznych i chemicznych. Szkolnictwo.pl 3
4 Dysocjacja elektrolityczna związków o wiązaniach kowalencyjnych spolaryzowanych proces jonizacji pod działaniem dipolowych cząsteczek wody, następuje całkowite przesunięcie pary elektronowej w kierunku atomu bardziej elektroujemnego i utworzenie jonów zwiększa się odległość między jonami jony ulegają opłaszczeniu cząsteczkami wody (solwatacji) jony istnieją niezależnie, obok siebie, w roztworze Szkolnictwo.pl obecność powstałych w wyniku dysocjacji jonów sprawia, że wodne roztwory elektrolitów są zdolne do przenoszenia ładunków elektrycznych jony poruszają się w roztworze w sposób chaotyczny różnica potencjałów sprawia, że ruch jonów staje się uporządkowany i jony ulegają rozładowaniu na odpowiednich elektrodach (elektroliza) 4
5 Stała i stopień dysocjacji Podczas rozpuszczania w wodzie część elektrolitów ulega całkowitemu rozpadowi na jony, część jest zdysocjowana tylko w niewielkim stopniu. elektrolity mocne: kompletna dysocjacja elektrolity słabe: w roztworze elektrolitu obecne są obok siebie jony i cząsteczki niezdysocjowanych całkowita dysocjacja elektrolitów słabych wymaga mocniejszych czynników niż woda (pełna dysocjacja kwasu octowego wymaga nadmiaru jonów wodorotlenowych) 5
6 Stała i stopień dysocjacji Miarą mocy elektrolitu jest stopień dysocjacji oraz stała dysocjacji. Stopień dysocjacji a określa, jaka część ogólnej liczby rozpuszczonych cząsteczek elektrolitu uległa rozpadowi na jony c a = = c o liczba cząsteczek, która uległa dysocjacji ogólna liczba cząsteczek elektrolitu 6
7 Stała i stopień dysocjacji Stopień dysocjacji możemy wyrażać: w procentach jako liczbę ułamkową Osiąga największą wartość, równą jedności, gdy c=c o, czyli gdy wszystkie cząsteczki elektrolitu wprowadzone do roztworu ulegają dysocjacji na jony. Zależnie od stopnia dysocjacji wyróżniamy: elektrolity mocne: a > 30% średniej mocy: 5% < a < 30% słabe: a < 5% nieelektrolity: a = 0 7
8 Stała i stopień dysocjacji Roztwory elektrolitów w porównaniu do roztworów nieelektrolitów o tym samym stężeniu molalnym wykazują: wyższe ciśnienie osmotyczne, Większe obniżenie prężności pary nad roztworem większe podwyższenie temperatury wrzenia większe obniżenie temperatury krzepnięcia. 8
9 Stała i stopień dysocjacji Pomiar wielkości, które zależą od liczby samodzielnych cząstek w roztworze, a nie zależą od ich rodzaju i ładunku, pozwala wyznaczyć stopień dysocjacji elektrolitów: a = i - 1 n - 1 n liczba jonów powstających z 1 mola elektrolitu i współczynniki izotoniczny van`t Hoffa P` D p` D T`k D T`w i= = = = P D p D T k D T w P`, P ciśnienia osmotyczne elektrolitu i nieelektrolitu D p`, D p obniżenie prężności pary elektrolitu i nieelektrolitu D T`k, D T k obniżenie temperatury krzepnięcia elektrolitu i nieelektrolitu D T`w, D T w podwyższenie temperatury wrzenia elektrolitu i nieelektrolitu 9
10 Stopień dysocjacji zależy od: 1. rodzaju rozpuszczonej substancji. Każdy elektrolit zależnie od swej budowy wykazuje w danym rozpuszczalniku mniejszy lub większy stopień dysocjacji. W tych samych warunkach i tym samym stężeniu: - chlorowodór HCl rozpuszczony w wodzie jest zdysocjowany w 100% - kwas octowy CH 3 COOH jest zdysocjowany w 1%. 10
11 Stopień dysocjacji zależy od: 2. rodzaju rozpuszczalnika W porównywalnych warunkach (stężenie, temperatura) wodorotlenek sodu NaOH: rozpuszczony w wodzie ulega dysocjacji w 100% - mocny elektrolit rozpuszczony w benzenie ulega 1% dysocjacji - słaby elektrolit W zależności od stałej dielektrycznej rozpuszczalnika e decydującej o stopniu dysocjacji związku o wiązaniu jonowym, rozpuszczalniki dzielimy na takie, w których: praktycznie nie występuje dysocjacja rozpuszczonej substancji na jony e = 10 15; np. czterochlorek węgla zachodzi częściowa jonizacja na jony e = 15 40; np. alkohole alifatyczne może przebiegać całkowita dysocjacja rozpuszczonej substancji na jony e > 40; np. woda (e = 81) 11
12 Stopień dysocjacji zależy od: 3. stężenia im mniejsze jest stężenie roztworu (im większe jego rozcieńczenie) tym większą wartość osiąga stopień dysocjacji. Kwas octowy CH 3 COOH: 1 mol/l - elektrolit bardzo słaby - a =0,4% 0,001 mol/l - elektrolit średniej mocy - a = 13% 0, mol/l elektrolit mocny - a= 100% Elektrolity mocne, to takie, które przy dużych stężeniach (1 mol/l) wykazują całkowitą lub daleko posuniętą dysocjację. 12
13 Elektrolity mocne i słabe Do elektrolitów mocnych zaliczamy: prawie wszystkie sole niektóre kwasy nieorganiczne kwas azotowy(v) HNO 3, chlorowy(vii) HClO 4, HCl, HBr kwasy organiczne, np. chlorowcokwasy wodorotlenki I i II grupy głównej, NaOH, KOH, Ba(OH) 2, z wyjątkiem Be(OH) 2 i Mg(OH) 2 aminy alifatyczne. 13
14 Elektrolity mocne i słabe Do elektrolitów słabych zaliczamy: część kwasów nieorganicznych, np. H 3 BO 3, H 2 CO 3, H 2 SO 3, HF większość kwasów organicznych, część zasad nieorganicznych np. roztwór amoniaku, hydrazyna większość trudno rozpuszczalnych wodorotlenków metali i aminy aromatyczne. 14
15 Stopień dysocjacji zależy od: 4. Temperatury Ze wzrostem temperatury dysocjacja: wzrasta, maleje lub pozostaje bez zmian np. dysocjacja H 2 O jest procesem endotermicznym, stąd stopień dysocjacji wzrasta ze wzrostem temperatury. 15
16 Stała i stopień dysocjacji W stanie równowagi dynamicznej ustala się w roztworze zależność między jonami oraz cząsteczkami niezdysocjowanymi. AB A + + B - K = [A + ] [B - ] [AB] stała dysocjacji Stała dysocjacji równa jest stosunkowi iloczynu stężeń jonów, do stężenia cząsteczek nie zdysocjowanych w danej temperaturze Wartość stałej dysocjacji: zależy od rodzaju elektrolitu i temperatury, nie zależy od stężenia roztworu. Wartość stałej dysocjacji jest tym większa im mocniejszy jest elektrolit. 16
17 Teorie kwasów i zasad teoria dysocjacji elektrolitycznej Arrheniusa kwas - substancja, która podczas rozpuszczania w wodzie dysocjuje z odszczepieniem kationu wodorowego. zasada - substancja, która w wodzie dysocjuje z odszczepieniem anionu wodorotlenowego. teoria Brönsteda i Lowry ego (protonowa teoria kwasów i zasad) kwas - substancja zdolne do oddania protonu, zasada - substancja zdolna do przyłączenia protonu. nie określa środowiska (rodzaju rozpuszczalnika) teoria Lewisa - wykładnikiem kwasowości i zasadowości jest para elektronowa. kwas - substancja o niecałkowicie zapełnionej ostatniej powłoce elektronowej, zdolna do przyłączenia pary elektronów zasada - substancja zdolna do oddania pary elektronów. 17
18 Reakcje chemiczne w teoriach kwasów i zasad Zgodnie z klasyczną teorią Arrheniusa najważniejsze typy reakcji jonowych to reakcje: kwasów z zasadami (reakcje zobojętniania), kwasów z solami (wypieranie słabych kwasów), zasad z solami (wypieranie słabych zasad), soli z solami (strącanie osadów) soli z wodą (reakcje hydrolizy) kwasów i zasad z amfoterami Zgodne z teorią protonową Brönsteda istota tych reakcji jest taka sama i można je zaliczyć do reakcji protolitycznych, czyli przemian polegających na przejściu protonu z jednej cząsteczki do drugiej. dysocjacja, zobojętnianie hydroliza. 18
19 Reakcje chemiczne - dysocjacja reakcje w teorii jonowej: HClO 4 H + + ClO - 4 NaOH Na + + OH - H 2 S H + + HS - NH 3(aq) NH OH - reakcje w teorii protonowej sprzężona sprzężony kwas 1 + zasada 2 zasada 1 kwas 2 HClO 4 + H 2 O ClO H 3 O + H 2 S + H 2 O HS - + H 3 O + H 2 O + NH 3 OH - + NH + 4 H 2 O + HS - OH - + H 2 S 19
20 Reakcje chemiczne - dysocjacja we wszystkich reakcjach następuje przeniesienie protonu w reakcjach dysocjacji istotną rolę odgrywają cząstki rozpuszczalnika cząsteczki wody zachowują się obojnaczo: są zdolne do oddawania protonu i są zdolne do przyjmowania protonów, cząsteczki wody mogą odgrywać rolę kwasu lub zasady (w zależności od rodzaju rozpuszczonej substancji) 20
21 Reakcje chemiczne - dysocjacja właściwości kwasowo-zasadowe substancji zależą od jej właściwości od substancji z którą reagują od rodzaju rozpuszczalnika kwas octowy w wodzie jest kwasem słabym kwas octowy w ciekłym amoniaku jest kwasem mocnym 21
22 Reakcje chemiczne - dysocjacja rozpuszczalnik ma wpływ na moc kwasu lub zasady: miarą mocy kwasu jest jego zdolność do oddawania protonów kwas określamy jako mocny (np. HClO 4 ), jeżeli nastąpi całkowite przeniesienie protonu od cząsteczki kwasu do cząsteczki rozpuszczalnika kwas określamy lub jako słaby (np. H 2 S), jeżeli przesunięcie protonu nie jest całkowite 22
23 Reakcje chemiczne - dysocjacja rozpuszczalnik ma wpływ na moc kwasu lub zasady: miarą mocy zasad jest jej zdolność do przyjmowania protonów gdy woda ma słabsze właściwości akceptorowe niż substancja rozpuszczona, to woda jest kwasem, a substancja rozpuszczana, która łatwiej przyjmuje protony jest zasadą, np. NH 3. zasadę określamy jako mocną, jeżeli nastąpi całkowite przeniesienie protonu od cząsteczki rozpuszczalnika do cząsteczki zasady 23
24 Reakcje chemiczne - dysocjacja rozpuszczalniki aprotyczne, bierne: nie wykazują właściwości kwasowo-zasadowych, wchodzą w reakcje z protonami węglowodory i chlorowcopochodne rozpuszczalniki amfiprotyczne w zależności od warunków reakcji mogą: zarówno odłączać jak i przyłączać protony woda, etanol, ciekły amoniak 24
25 Reakcje chemiczne - dysocjacja rozpuszczalniki protolityczne: protonodonorowe posiadają większą zdolność do odszczepiania niż do przyłączania protonów. zasady są dobrze zdysocjowane kwasy uważane w wodzie za mocne, będą jedynie częściowo w nich zdysocjowane. bezwodny kwas octowy, kwas siarkowy protonoakceptorowe - łatwo przyłączają protony, kwasy są dobrze zdysocjowane zasady uważane w wodzie za mocne będą tylko częściowo zdysocjowane. wodny roztwór amoniaku, etery, pirydyna. 25
26 Elektrolity mocne. w stężeniach > 0,01 mol/l: nie spełniają prawa działania mas wykazują odstępstwa od prawa rozcieńczeń Ostwalda pomiary np. przewodnictwa wskazują mniejszą niż teoretyczna ilość jonów 26
27 Elektrolity mocne. Teoria Hückla-Debye`a Założenia: mocne elektrolity są całkowicie zdysocjowane na jony stopień dysocjacji nie zależy od stężenia jony nie mają swobody ruchów, szczególnie przy dużym stężeniu jon otoczony jest chmurą jonów przeciwnego znaku, działającą hamująco na ruch jonów chmura elektronów przesuwa się w kierunku przeciwnym, niż jon, który otacza poruszający się jon hamowany jest siłą tarcia wywieraną przez cząsteczki rozpuszczalnika przewodnictwo roztworów elektrolitów zwiększa się w miarę wzrostu przyłożonej siły elektromotorycznej Wzrost przewodnictwa wraz z rozcieńczaniem roztworu mocnego elektrolitu nie zależy od zwiększania jego stopnia dysocjacji, ale od: wzrostu szybkości poruszania się jonów (wskutek zmniejszenia się chmury jonowej) zmiany oddziaływań elektrostatycznych wraz ze wzrostem odległości słabną siły przyciągania elektrostatycznego między jonami 27
28 Aktywność jonu Aktywność jonu efektywne stężenie wynikające z maskującego wpływu wywieranego przez chmurę jonową a = f. c f współczynnik aktywności c stężenie jonu Współczynnik aktywności zależy od ładunku elektrycznego jonu i wszystkich pozostałych w roztworze jonów Miarą oddziaływań wszystkich jonów jest siła jonowa, która określa natężenie pola elektrycznego w roztworze. I = 0,5 Sc i z i 2 I siła jonowa roztworu (moc jonowa roztworu) z i ładunek jonu c i stężenie molowe jonu 28
29 Siła jonowa Siła jonowa płynów ustrojowych wynosi ok. 0,16. oddziaływania między jonami a enzymami zależą od siły jonowej płynów wewnątrz i zewnątrzkomórkowych obojętne cząstki, występujące obok jonów w roztworach nie mają wpływu na wielkość oddziaływań elektrostatycznych f=1 współczynnik aktywności wyznaczamy doświadczalnie dla roztworów o sile jonowej <0,01 obliczmy ze wzoru log f = -A. z 2 (I) 0,5 A stała charakterystyczna dla rozpuszczalnika w danej temperaturze, dla wody A=0,5, w 20 o C I siła jonowa roztworu z ładunek jonu dla roztworów o sile jonowej 0,01< I < 0,1 obliczmy ze wzoru A. z 2 (I) 0,5 log f = 1 + B. a (I) 0,5 A, B stałe charakterystyczne z właściwości rozpuszczalnika i temperatury pomiaru a odpowiada średnicy uwodnionego jonu I siła jonowa roztworu z ładunek jonu 29
30 Siła jonowa Współczynniki aktywności: maleją: wraz ze wzrostem wartościowości jonu i siły jonowej (zależność wykładnicza) dążą do jedności: w miarę rozcieńczania roztworu W przypadku bardzo rozcieńczonych roztworów elektrolitów posługujemy się stężeniami, nie aktywnościami 30
31 Siła jonowa Zadanie Obliczyć siłę jonową roztworu zawierającego w 0,5 L: 0,01 mol ZnCl 2 ; 0,02 mola Al 2 (SO 4 ) 3 ; 0,04 mola AlCl 3 ; 0,03 mola Na 2 SO 4. Stężenia odnosimy do 1 L: C ZnCl2 = 2 0,01 = 0,02 mol/l; C Al2(SO4)3 = 2 0,02 = 0,04 mol/l C AlCl3 = 2 0,04 = 0,08 mol/l; C Na2SO4 = 2 0,03 = 0,06 mol/l ZnCl 2 Zn Cl - [Zn 2+ ] = 0,02 [Cl - ] = 2 0,02 = 0,04 Al 2 (SO 4 ) 3 2Al SO 2-4 [Al 3+ ] = 2 0,04 = 0,08 [SO 2-4 ] = 3 0,04 = 0,12 AlCl 3 Al Cl - [Al 3+ ] = 0,08 [Cl - ] = 3 0,08 = 0,24 Na 2 SO 4 2Na + + SO 2-4 [Na + ] = 2 0,06 = 0,12 [SO 2-4 ] = 0,06 I = 1/2 (C Zn2+ z 2 Zn2+ + C Al3+ z 2 Al3+ + C Na+ z 2 Na+ + C Cl- z 2 Cl- + C SO42- z 2 SO42-) = = 1/2 (0, , , ,28 (-1) 2 + 0,18 (-2) 2 ) = 1,32 mol/l 31
32 Siła jonowa i aktywność Zadanie Obliczyć aktywność jonów Na + i Cl - w 0,05 molowym roztworze NaCl. NaCl Na + + Cl - [Na + ] = 0,05 mol/l [Cl - ] = 0,05 mol/l I = 1/2 (C Na+ z 2 Na+ + C Cl- z 2 Cl-) = 1/2 (0, ,05 (-1) 2 ) = 0,05 mol/l logf = - 0,5 z 2 I / (1+ I ) = - 0, ,05 / (1+ 0,05) = - 0,0914 f = 0,810 a = 0,810 0,05 = 0,041 mol/l Zadanie Jaka jest aktywność jonów K + w roztworze zawierającym w 1 litrze 0,101 g KNO 3 oraz 0,085 g NaNO 3? 1 mol KNO g 1 mol NaNO 3 85 g c KNO3 = 0,001 mol/l c NaNO3 = 0,001 mol/l [K+] = 0,001 mol/l [Na + ] = 0,001 mol/l [NO 3- ] = 0,001+ 0,001 = 0,002 mol/l I = 1/2 (C K+ z 2 K++C Na+ z 2 Na++C NO3- z 2 NO3-) = 1/2 (0, , ,002 (-1) 2 ) = 0,002 mol/l logf K+ = - (0,5 z 2 I) = - 0, ,002 = - 0,0224 f K+ = 0,95 a K+ = 0,95 0,001 = 9, mol/l 32
33 Rozpuszczalność i iloczyn rozpuszczalności Rozpuszczalność jest to maksymalna ilość danej substancji (wyrażona w gramach lub molach), jaką w danej temperaturze można rozpuścić w określonej ilości (100 g, 1000 g lub 1 L) rozpuszczalnika uzyskując roztwór nasycony. W przypadku soli trudno rozpuszczalnej ta jej część, która uległa rozpuszczeniu, jest praktycznie zdysocjowana na jony w roztworze nasyconym istnieje stan równowagi między osadem w fazie stałej a jonami, które z niego powstają. W roztworze nasyconym trudno rozpuszczalnej soli iloczyn ze stężeń jonów, na które ta sól się rozpada, jest w danej temperaturze wielkością stałą i nazywa się iloczynem rozpuszczalności Ir danej soli. B m A n mb n+ + na m Ir BmAn = [B n+ ] m [A m ] n 33
34 Rozpuszczalność i iloczyn rozpuszczalności Na rozpuszczalność trudno rozpuszczalnej soli wpływają m.in.: obecność wspólnego jonu - zwiększenie stężenia jednego rodzaju jonów powoduje zmniejszenie stężenia drugiego rodzaju jonów, prowadzi to do zmniejszenia rozpuszczalności osadu. efekt solny - dodanie do roztworu zawierającego trudno rozpuszczalną sól roztworu elektrolitu, nie posiadającego jonów wspólnych z osadem, spowoduje wzrost siły jonowej w roztworze, co wpłynie na wzrost rozpuszczalności osadu 34
35 Rozpuszczalność i iloczyn rozpuszczalności Zadanie W 500 cm 3 nasyconego roztworu Ag 2 CrO 4 w temp. 25 C znajduje się 3, mola tej soli. Obliczyć iloczyn rozpuszczalności Ag 2 CrO 4. Ag 2 CrO 4 2Ag + + CrO 4 2- [Ag + ] = 2 s [CrO 4 2- ] = s 500 cm 3 3, cm 3 2 3, s = 7, mol/dm 3 Ir Ag2CrO4 = [Ag + ] 2 [CrO 4 2- ] = (2s) 2 s = 4s 3 = 1, mol 2 /(dm 3 ) 2 35
36 Rozpuszczalność i iloczyn rozpuszczalności Zadanie Obliczyć rozpuszczalność CaF 2 w roztworach następujących soli: NaCl, CaCl 2, MgF2 o stężeniach równych 0,1 mol/dm 3 każda. Ir CaF2 = w roztworze NaCl nie ma wspólnego jonu CaF 2 Ca F - Ir CaF2 = [Ca 2+ ] [F - ] 2 = s (2s) 2 = 4 s 3 2. w roztworze CaCl 2 wspólny jon Ca 2+ [Ca 2+ ] = 0,1 + s wartość s można pominąć (jest bardzo mała w porównaniu ze stężeniem jonów Ca 2+ pochodzących z CaCl 2 Ir CaF2 = [Ca 2+ ] [F - ] 2 =0,1 (2s) 2 = 0,4 s 2 3. w roztworze MgF2 wspólny jon F - [F-] = 0,1 + 2s wartość s można pominąć Ir CaF2 = [Ca 2+ ] [F - ] 2 =s (0,1) 2 = 0,01s s = / 0,01 = mol/dm 3 36
37 Reakcje zobojętniania Zgodnie z jonową teorią Arrheniusa: NaOH + HCl NaCl + H 2 O Zapis jonowy reakcji przedstawia równanie: Na + + OH - + H + + Cl - Na + + Cl - + H 2 O W reakcji biorą udział tylko jony: H + + OH - H 2 O Reakcja zobojętniania zachodzi między jonami H + i OH - tworzącymi słabo zdysocjowaną cząsteczkę wody. Powstała sól posiada jony w tej samej postaci przed i po reakcji. 37
38 Reakcje zobojętniania Zgodnie z protonową teorią Brönsteda-Lowry`ego reakcje zobojętniania i dysocjacji zasad i kwasów polegają na przeniesieniu protonu z jonu H 3 O + lub z cząsteczki kwasu do jonu OH -. Reakcje zobojętniania mają następujący przebieg: mocny kwas + mocna zasada, np. HCl + KOH H 3 O + + OH - H 2 O + H 2 O słaby kwas + mocna zasada, np. CH 3 COOH + KOH HA + OH - H 2 O + A - mocny kwas + słaba zasada, np. HCl + NH 3 H 3 O + + B HB + + H 2 O słaby kwas + słaba zasada, np. CH 3 COOH + NH 3 HA + B HB + + A - 38
39 Reakcje zobojętniania Reakcje zobojętniania są reakcjami przeniesienia protonu różnice między reakcjami dysocjacji i zobojętniania polegają na: w reakcjach dysocjacji substratami są obojętne cząstki rozpuszczalnika w reakcjach zobojętniania cząsteczki rozpuszczalnika są produktami reakcji (z wyjątkiem reakcji słabego kwasu i słabej zasady) w reakcjach zobojętniania mocnego kwasu mocną zasadą przeniesienie protonu następuje między jonem H 3 O + a jonem OH - w reakcji słabego kwasu z mocną zasadą proton przechodzi wprost z cząsteczki kwasu do jonu OH - w reakcjach zobojętniania mocnego kwasu słabą zasadą przeniesienie protonu następuje między jonem H 3 O + a cząsteczką zasady, w reakcji między słabym kwasem a słabą zasadą proton jest wymieniany bezpośrednio między tymi związkami 39
40 Reakcja hydrolizy Zgodnie z teorią jonową reakcja hydrolizy to reakcja, które przebiega między wodą a odpowiednimi solami, dając odczyn roztworu: zasadowy dla soli słabych kwasów i mocnych zasad. CH 3 COO - + Na + + H 2 O CH 3 COOH + Na + + OH - grupa warunkująca odczyn zasadowy roztworu kwaśny dla soli mocnych kwasów i słabych soli, NH Cl - + H 2 O NH 3 + Cl - + H 3 O + jony oksoniowe warunkują odczyn kwaśny roztworu obojętny dla soli słabych kwasów i słabych zasad. Pamiętając, że sól słabego kwasu i słabej zasady (np.: CH 3 COONH 4 ) ulegająca reakcji hydrolizy może także wykazać odczyn roztworu słabo zasadowy lub słabo kwaśny, zależnie od mocy zasady i kwasu w soli. Odczyn obojętny dają też sole mocnych kwasów i mocnych zasad, które nie ulegają hydrolizie.
41 Reakcje hydrolizy W procesie hydrolizy: soli zawierających wieloprotonowe słabe kwasy (np.: Na 2 CO 3, K 3 PO 4 ) tworzą się wodorosole, a dokładniej aniony wodorosoli soli zawierających wielohydroksylowe wodorotlenki i mocne kwasy (np.: FeCl 3, ZnCl 2 ) tworzą się hydroksosole, a dokładniej kationy hydroksosoli Równowagę hydrolizy możemy przesunąć w określonym kierunku zmieniając stężenia produktów hydrolizy dodanie kwasu do roztworu soli słabych wielohydroksylowych wodorotlenków lub zasady do roztworu soli słabych wieloprotonowych kwasów cofa reakcję hydrolizy usunięcie powstających kwasów i zasad w reakcji hydrolizy np.: wskutek ich lotności i podgrzewania roztworu powoduje wzrost reakcji hydrolizy Miarą reakcji hydrolizy jest stopień i stała hydrolizy: stopień hydrolizy wskazuje, jaka część ogólnej liczby rozpuszczonych cząsteczek soli uległa hydrolizie. stałą hydrolizy soli wyprowadza się w odniesieniu do stanu równowagi, zgodnie z prawem działania mas.
42 Reakcje hydrolizy Zgodnie z teorią protonową, gdy kation i anion rozpuszczonej w wodzie soli wykazują w stosunku do wody właściwości donorowe i akceptorowe protonu, następuje naruszenie równowagi między jonami wody H 3 O + i OH - i zmianie ulega ph roztworu. Reakcja protolityczna typu zasady anionowej z cząsteczką wody A - + H 2 O HA + OH - zasada anionowa CH 3 COO - + H 2 O CH 3 COOH + OH - Roztwór octanu sodu ma ph większe od 7. Jon octanowy jest lepszym akceptorem protonu niż uwodniony jon sodowy donorem protonu. Reakcja kwasu kationowego z cząsteczką wody BH + + H 2 O B + H 3 O + kwas kationowy NH + + H 2 O NH 3 + H 3 O + Roztwór chlorku amonu ma ph mniejsze od 7. Jon amonowy jest lepszym donorem protonu niż jon chlorkowy akceptorem protonu. W roztworze pojawiają się w nadmiarze jony oksoniowe H 3 O + 42
43 Reakcja hydrolizy Reakcja hydrolizy: jest reakcja protolityczną anion słabego kwasu jest w teorii protonowej anionową zasadą a kation słabej zasady jest kationowym kwasem różni się od reakcji dysocjacji słabych kwasów i zasad tym, że biorące w nich udział kwasy i zasady są obdarzone ładunkiem elektrycznym, a nie obojętnymi cząsteczkami możemy traktować ją jako reakcję odwrotną do reakcji zobojętniania soli wieloprotonowych kwasów i wielohydroksylowych zasad prowadzi do powstania amfolitów, które mogą przyłączać i odszczepiać protony soli mocnych kwasów i mocnych zasad prowadzi do odczynu obojętnego
Równowagi w roztworach wodnych (I) Zakład Chemii Medycznej PUM
Równowagi w roztworach wodnych (I) Zakład Chemii Medycznej PUM Dysocjacja elektorolityczna Elektrolity rozpuszczając się w wodzie lub innych rozpuszczalnikach polarnych rozpadają się na jony dodatnie i
Bardziej szczegółowoObliczenia chemiczne. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
Obliczenia chemiczne Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny 1 STĘŻENIA ROZTWORÓW Stężenia procentowe Procent masowo-masowy (wagowo-wagowy) (% m/m) (% w/w) liczba gramów substancji rozpuszczonej
Bardziej szczegółowoTemat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph
Temat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph Dysocjacja elektrolitów W drugiej połowie XIX wieku szwedzki chemik S.A. Arrhenius doświadczalnie udowodnił, że substancje
Bardziej szczegółowoKwas HA i odpowiadająca mu zasada A stanowią sprzężoną parę (podobnie zasada B i kwas BH + ):
Spis treści 1 Kwasy i zasady 2 Rola rozpuszczalnika 3 Dysocjacja wody 4 Słabe kwasy i zasady 5 Skala ph 6 Oblicznie ph słabego kwasu 7 Obliczanie ph słabej zasady 8 Przykłady obliczeń 81 Zadanie 1 811
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELETROLITÓW Opracowanie: dr Jadwiga Zawada, dr inż. rystyna Moskwa, mgr Magdalena Bisztyga 1. Dysocjacja elektrolityczna Substancje, które podczas rozpuszczania w wodzie (lub innych
Bardziej szczegółowoWARSZTATY olimpijskie. Co już było: Atomy i elektrony Cząsteczki i wiązania Stechiometria Gazy, termochemia Równowaga chemiczna Kinetyka
WARSZTATY olimpijskie Co już było: Atomy i elektrony Cząsteczki i wiązania Stechiometria Gazy, termochemia Równowaga chemiczna inetyka WARSZTATY olimpijskie Co będzie: Data Co robimy 1 XII 2016 wasy i
Bardziej szczegółowoRównowaga kwasowo-zasadowa
Równowaga kwasowo-zasadowa Elektrolity - substancje, które rozpuszczając się w wodzie lub innych rozpuszczalnikach rozpadają się na jony dodatnie i ujemne, czyli ulegają dysocjacji elektrolitycznej Stopień
Bardziej szczegółowoChemia - B udownictwo WS TiP
Chemia - B udownictwo WS TiP dysocjacja elektrolityczna, reakcje w roztworach wodnych, ph wykład nr 2b Teoria dys ocjacji jonowej Elektrolity i nieelektrolity Wpływ polarnej budowy cząsteczki wody na proces
Bardziej szczegółowoPODSTAWY CHEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA. Wykład 2
PODSTAWY CEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA Wykład Plan wykładu II,III Woda jako rozpuszczalnik Zjawisko dysocjacji Równowaga w roztworach elektrolitów i co z tego wynika Bufory ydroliza soli Roztwory (wodne)-
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowoRównowagi w roztworach wodnych
Równowagi w roztworach wodnych V 1 A + B = C + D V 2 Szybkości reakcji: v 1 = k 1 c A c B v 2 = k 2 c C c D ogólnie Roztwory, rozpuszczalność, rodzaje stężeń, iloczyn rozpuszczalności Reakcje dysocjacji
Bardziej szczegółowoRównowagi w roztworach wodnych
Równowagi w roztworach wodnych Stan i stała równowagi reakcji chemicznej ogólnie Roztwory, rozpuszczalność, rodzaje stężeń, iloczyn rozpuszczalności Reakcje dysocjacji Stopień dysocjacji Prawo rozcieńczeń
Bardziej szczegółowo- w nawiasach kwadratowych stężenia molowe.
Cz. VII Dysocjacja jonowa, moc elektrolitów, prawo rozcieńczeń Ostwalda i ph roztworów. 1. Pojęcia i definicja. Dysocjacja elektroniczna (jonowa) to samorzutny rozpad substancji na jony w wodzie lub innych
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 2013/14 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 12-617-5229 Katedra
Bardziej szczegółowoRównowagi jonowe - ph roztworu
Równowagi jonowe - ph roztworu Kwasy, zasady i sole nazywa się elektrolitami, ponieważ przewodzą prąd elektryczny, zarówno w wodnych roztworach, jak i w stanie stopionym (sole). Nie wszystkie wodne roztwory
Bardziej szczegółowoInżynieria Środowiska
ROZTWORY BUFOROWE Roztworami buforowymi nazywamy takie roztwory, w których stężenie jonów wodorowych nie ulega większym zmianom ani pod wpływem rozcieńczania wodą, ani pod wpływem dodatku nieznacznych
Bardziej szczegółowodla której jest spełniony warunek równowagi: [H + ] [X ] / [HX] = K
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH Szwedzki chemik Svante Arrhenius w 1887 roku jako pierwszy wykazał, że procesowi rozpuszczania wielu substancji towarzyszy dysocjacja, czyli rozpad cząsteczek na jony naładowane
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. 1. Hydroliza soli mocnej zasady i słabego kwasu. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
Bardziej szczegółowoOpracowanie: dr Jadwiga Zawada, dr inż. Krystyna Moskwa
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW Opracowanie: dr Jadwiga Zawada, dr inż. Krystyna Moskwa CZĘŚĆ TEORETYCZNA 1. Dysocjacja elektrolityczna Substancje, które podczas rozpuszczania w wodzie (lub innych
Bardziej szczegółowoReakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy
Reakcje chemiczne Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów biologii.
Bardziej szczegółowo1 Hydroliza soli. Hydroliza soli 1
Hydroliza soli 1 1 Hydroliza soli Niektóre sole, rozpuszczone w wodzie, reagują z cząsteczkami rozpuszczalnika. Reakcja ta nosi miano hydrolizy. Reakcję hydrolizy soli o wzorze BA, można schematycznie
Bardziej szczegółowo6. ph i ELEKTROLITY. 6. ph i elektrolity
6. ph i ELEKTROLITY 31 6. ph i elektrolity 6.1. Oblicz ph roztworu zawierającego 0,365 g HCl w 1,0 dm 3 roztworu. Odp 2,00 6.2. Oblicz ph 0,0050 molowego roztworu wodorotlenku baru (α = 1,00). Odp. 12,00
Bardziej szczegółowoW rozdziale tym omówione będą reakcje związków nieorganicznych w których pierwiastki nie zmieniają stopni utlenienia. Do reakcji tego typu należą:
221 Reakcje w roztworach Wiele reakcji chemicznych przebiega w roztworach. Jeżeli są to wodne roztwory elektrolitów wtedy faktycznie reagują między sobą jony. Wśród wielu reakcji chemicznych zachodzących
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp. Roztwory elektrolitów
Spis treści 1 Wstęp 1.1 Roztwory elektrolitów 1.2 Aktywność elektrolitów 1.3 Teorie kwasów i zasad 1.3.1 Teoria Arrheniusa 1.3.2 Teoria Lowry ego-brönsteda 1.3.3 Teoria Lewisa 1.4 Roztwory buforowe 1.5
Bardziej szczegółowoRepetytorium z wybranych zagadnień z chemii
Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Mol jest to liczebność materii występująca, gdy liczba cząstek (elementów) układu jest równa liczbie atomów zawartych w masie 12 g węgla 12 C (równa liczbie
Bardziej szczegółowoZagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej
Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej 1) Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 2) Roztwory (zadania rachunkowe zbiór zadań Pazdro
Bardziej szczegółowoWodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M)
Wodorotlenki Definicja - Wodorotlenkami nazywamy związki chemiczne, zbudowane z kationu metalu (zazwyczaj) (M) i anionu wodorotlenowego (OH - ) Ogólny wzór wodorotlenków: M(OH) n M oznacza symbol metalu.
Bardziej szczegółoworoztwory elektrolitów KWASY i ZASADY
roztwory elektrolitów KWASY i ZASADY nieelektrolit słaby elektrolit mocny elektrolit Przewodnictwo właściwe elektrolitów < 10-2 Ω -1 m -1 dla metali 10 6-10 8 Ω -1 m -1 Pomiar przewodnictwa elektrycznego
Bardziej szczegółowoRównowagi w roztworach wodnych
Równowagi w roztworach wodnych Stan i stała równowagi reakcji chemicznej ogólnie Roztwory, rozpuszczalność, rodzaje stężeń, iloczyn rozpuszczalności Reakcje dysocjacji Stopień dysocjacji Prawo rozcieńczeń
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
Bardziej szczegółowoCHEMIA BUDOWLANA ĆWICZENIE NR 3
CHEMIA BUDOWLANA ĆWICZENIE NR 3 HYDROLIZA SOLI I WYZNACZANIE ph ROZTWORÓW WSTĘP TEORETYCZNY Kwasy są to substancje zdolne do oddawania protonów. Zasady są zdolne do wiązania protonów. Definicję kwasów
Bardziej szczegółowoMechanizm działania buforów *
Mechanizm działania buforów * UNIWERSYTET PRZYRODNICZY Z doświadczenia nabytego w laboratorium wiemy, że dodanie kropli stężonego kwasu do 10 ml wody powoduje gwałtowny spadek ph o kilka jednostek. Tymczasem
Bardziej szczegółowoRoztwory i reakcje w roztworach wodnych
SPIS TREŚCI - UKŁADY DYSPERSYJNE - STĘŻENIE ROZTWORU - Stężenie procentowe - Stężenie molowe - Ułamek molowy - Przeliczanie stężeń - TEORIA ELEKTROLITÓW DEFINICJE KWASÓW I ZASAD - INNE DEFINICJE KWASÓW
Bardziej szczegółowoWykład 11 Równowaga kwasowo-zasadowa
Wykład 11 Równowaga kwasowo-zasadowa JS Skala ph Skala ph ilościowa skala kwasowości i zasadowości roztworów wodnych związków chemicznych. Skala ta jest oparta na aktywności jonów hydroniowych [H3O+] w
Bardziej szczegółowoNaOH HCl H 2 SO 3 K 2 CO 3 H 2 SO 4 NaCl CH 3 COOH
STOPIEŃ DYSOCJACJI 1. Oblicz stopień dysocjacji kwasu azotowego (III) o stężeniu 0,1 mol/dm 3 i o ph = 4 2. Wodny roztwór słabego kwasu jednoprotonowego zawiera 0,2 mola jonów H + i 2 mole niezdysocjonowanych
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW WODNYCH I NIEWODNYCH
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW WODNYCH I NIEWODNYCH Opracowanie: dr Jadwiga Zawada, dr inż. K. Moskwa CZĘŚĆ TEORETYCZNA 1. Dysocjacja elektrolityczna Substancje, które podczas rozpuszczania w wodzie
Bardziej szczegółowoRoztwory buforowe (bufory) (opracowanie: dr Katarzyna Makyła-Juzak)
Roztwory buforowe (bufory) (opracowanie: dr Katarzyna Makyła-Juzak) 1. Właściwości roztworów buforowych Dodatek nieznacznej ilości mocnego kwasu lub mocnej zasady do czystej wody powoduje stosunkowo dużą
Bardziej szczegółowoChemia Nowej Ery Wymagania programowe na poszczególne oceny dla klasy II
Chemia Nowej Ery Wymagania programowe na poszczególne oceny dla klasy II Szczegółowe kryteria oceniania po pierwszym półroczu klasy II: III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących
Bardziej szczegółowoSTAłA I STOPIEŃ DYSOCJACJI; ph MIX ZADAŃ Czytaj uważnie polecenia. Powodzenia!
STAłA I STOPIEŃ DYSOCJACJI; ph MIX ZADAŃ Czytaj uważnie polecenia. Powodzenia! 001 Obliczyć stężenie molowe jonów Ca 2+ w roztworze zawierającym 2,22g CaCl2 w 100 ml roztworu, przyjmując a = 100%. 002
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp... 9
Spis treści Wstęp... 9 1. Szkło i sprzęt laboratoryjny 1.1. Szkła laboratoryjne własności, skład chemiczny, podział, zastosowanie.. 11 1.2. Wybrane szkło laboratoryjne... 13 1.3. Szkło miarowe... 14 1.4.
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny. III. Woda i roztwory wodne. Ocena dopuszczająca [1] Uczeń: Ocena dostateczna [1 + 2]
Wymagania programowe na poszczególne oceny III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących podaje, na czym polega obieg wody wymienia stany skupienia wody nazywa przemiany stanów skupienia
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny CHEMII kl. II 2017/2018. III. Woda i roztwory wodne. Ocena dopuszczająca [1] Uczeń:
Wymagania programowe na poszczególne oceny CHEMII kl. II 2017/2018 III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących w przyrodzie podaje, na czym polega obieg wody w przyrodzie wymienia
Bardziej szczegółowo11) Stan energetyczny elektronu w atomie kwantowanym jest zespołem : a dwóch liczb kwantowych b + czterech liczb kwantowych c nie jest kwantowany
PYTANIA EGZAMINACYJNE Z CHEMII OGÓLNEJ I Podstawowe pojęcia chemiczne 1) Pierwiastkiem nazywamy : a zbiór atomów o tej samej liczbie masowej b + zbiór atomów o tej samej liczbie atomowej c zbiór atomów
Bardziej szczegółowoScenariusz lekcji w technikum zakres podstawowy 2 godziny
Scenariusz lekcji w technikum zakres podstawowy 2 godziny Temat : Hydroliza soli. Cele dydaktyczno wychowawcze: Wyjaśnienie przyczyn różnych odczynów soli Uświadomienie różnej roli wody w procesach dysocjacji
Bardziej szczegółowoZakres problemów związanych z reakcjami jonowymi.
Wiadomości dotyczące reakcji i równań jonowych strona 1 z 6 Zakres problemów związanych z reakcjami jonowymi. 1. Zjawisko dysocjacji jonowej co to jest dysocjacja i na czym polega rozpad substancji na
Bardziej szczegółowoKwas i zasada dwa pojęcia, wiele znaczeń. dr Paweł Urbaniak ACCH, Łódź,
Kwas i zasada dwa pojęcia, wiele znaczeń dr Paweł Urbaniak ACCH, Łódź, 15.02.2017 KWAS ZNACZENIE POTOCZNE Kwaśny smak (UWAGA: NIE WOLNO PRÓBOWAĆ WIĘKSZOŚCI KWASÓW!) Wiele kwasów potrafi rozpuszczać metale
Bardziej szczegółowoLICEALIŚCI LICZĄ PRZYKŁADOWE ZADANIA Z ROZWIĄZANIAMI
Zadanie 1: Słaby kwas HA o stężeniu 0,1 mol/litr jest zdysocjowany w 1,3 %. Oblicz stałą dysocjacji tego kwasu. Jeżeli jest to słaby kwas, można użyć wzoru uproszczonego: K = α C = (0,013) 0,1 = 1,74 10-5
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE
GIMNAZJUM NR 2 W RYCZOWIE WYMAGANIA EDUKACYJNE niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z CHEMII w klasie II gimnazjum str. 1 Wymagania edukacyjne niezbędne do
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp W przypadku trudno rozpuszczalnej soli, mimo osiągnięcia stanu nasycenia, jej stężenie w roztworze jest bardzo małe i przyjmuje się, że ta
Bardziej szczegółowoRównowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej PUM
Równowaga kwasowozasadowa Zakład Chemii Medycznej PUM Teorie kwasów i zasad Teoria dysocjacji elektrolitycznej Arheniusa: podczas rozpuszczania w wodzie wodzie kwas: dysocjuje z odszczepieniem kationu
Bardziej szczegółowoCHEMIA - wymagania edukacyjne
CHEMIA - wymagania edukacyjne III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących podaje, na czym polega obieg wody wymienia stany skupienia wody nazywa przemiany stanów skupienia wody
Bardziej szczegółowoZwiązki nieorganiczne
strona 1/8 Związki nieorganiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Typy związków nieorganicznych: kwasy, zasady, wodorotlenki, dysocjacja jonowa, odczyn roztworu,
Bardziej szczegółowoKWASY I WODOROTLENKI. 1. Poprawne nazwy kwasów H 2 S, H 2 SO 4, HNO 3, to:
KWASY I WODOROTLENKI 1. Poprawne nazwy kwasów H 2 S, H 2 SO 4, HNO 3, to: 1. kwas siarkowy (IV), kwas siarkowy (VI), kwas azotowy, 2. kwas siarkowy (VI), kwas siarkowy (IV), kwas azotowy (V), 3. kwas siarkowodorowy,
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW.
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. Zagadnienia: Zjawisko dysocjacji: stała i stopień dysocjacji Elektrolity słabe i mocne Efekt wspólnego jonu Reakcje strącania osadów Iloczyn rozpuszczalności Odczynnik
Bardziej szczegółowoRoztwory elekreolitów
Imię i nazwisko:... Roztwory elekreolitów Zadanie 1. (2pkt) W teorii Brönsteda sprzężoną parą kwas-zasada nazywa się układ złożony z kwasu oraz zasady, która powstaje z tego kwasu przez odłączenie protonu.
Bardziej szczegółowoCHEMIA KLASA II I PÓŁROCZE
CHEMIA KLASA II I PÓŁROCZE wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami definiuje pojęcia: elektrolit i nieelektrolit wyjaśnia, co to jest wskaźnik i wymienia trzy przykłady odróżnia kwasy od
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp Mianem rozpuszczalności określamy maksymalną ilość danej substancji (w gramach lub molach), jaką w danej temperaturze można rozpuścić w określonej
Bardziej szczegółowoELEKTROLITY, KWASY, ZASADY I SOLE. HCl H + + Cl - (1).
Autorzy: Andrzej Jabłoński, Tomasz Palewski Korekta: Alicja Bakalarz WPROWADZENIE ELEKTROLITY, KWASY, ZASADY I SOLE Elektrolitami nazywamy substancje, które w roztworze wodnym ulegają dysocjacji elektrolitycznej,
Bardziej szczegółowoKONDUKTOMETRIA. Konduktometria. Przewodnictwo elektrolityczne. Przewodnictwo elektrolityczne zaleŝy od:
KONDUKTOMETRIA Konduktometria Metoda elektroanalityczna oparta na pomiarze przewodnictwa elektrolitycznego, którego wartość ulega zmianie wraz ze zmianą stęŝenia jonów zawartych w roztworze. Przewodnictwo
Bardziej szczegółowoWymagania z chemii na poszczególne oceny Klasa 2 gimnazjum. Kwasy.
Wymagania z chemii na poszczególne oceny Klasa 2 gimnazjum Stopień celujący mogą otrzymać uczniowie, którzy spełniają kryteria na stopień bardzo dobry oraz: Omawiają przemysłową metodę otrzymywania kwasu
Bardziej szczegółowoChemia. Wymagania programowe na poszczególne oceny dla uczniów klas II gimnazjum
Chemia Wymagania programowe na poszczególne oceny dla uczniów klas II gimnazjum 1 określa, co wpływa na aktywność chemiczną pierwiastka o dużym stopniu trudności wykonuje obliczenia stechiometryczne [1+2]
Bardziej szczegółowoWymagania programowe z chemii w kl.2 na poszczególne oceny ; prowadzący mgr Elżbieta Wnęk. II. Wewnętrzna budowa materii
Wymagania programowe z chemii w kl.2 na poszczególne oceny ; prowadzący mgr Elżbieta Wnęk II. Wewnętrzna budowa materii definiuje pojęcie wartościowość podaje wartościowość pierwiastków w stanie wolnym
Bardziej szczegółowoSzczegółowe wymagania edukacyjne z przedmiotu chemia dla klasy II gimnazjum, rok szkolny 2015/2016
Szczegółowe wymagania edukacyjne z przedmiotu chemia dla klasy II gimnazjum, rok szkolny 2015/2016 II. Wewnętrzna budowa materii posługuje się symbolami pierwiastków odróżnia wzór sumaryczny od wzoru strukturalnego
Bardziej szczegółowoROZTWORY część I ROZPUSZCZALNOŚĆ
ROZTWORY część I ROZPUSZCZALNOŚĆ Mieszanina dwóch lub większej liczby substancji może być: a) niejednorodna (heterogeniczna) tzn., że składniki tej mieszaniny zachowują indywidualne cechy makroskopowe
Bardziej szczegółowoStechiometria w roztworach. Woda jako rozpuszczalnik
Stechiometria w roztworach Woda jako rozpuszczalnik Właściwości wody - budowa cząsteczki kątowa - wiązania O-H O H kowalencyjne - cząsteczka polarna δ + H 2δ O 105 H δ + Rozpuszczanie + oddziaływanie polarnych
Bardziej szczegółowoZad: 5 Oblicz stężenie niezdysocjowanego kwasu octowego w wodnym roztworze o stężeniu 0,1 mol/dm 3, jeśli ph tego roztworu wynosi 3.
Zad: 1 Oblicz wartość ph dla 0,001 molowego roztworu HCl Zad: 2 Oblicz stężenie jonów wodorowych jeżeli wartość ph wynosi 5 Zad: 3 Oblicz stężenie jonów wodorotlenkowych w 0,05 molowym roztworze H 2 SO
Bardziej szczegółowoDYSOCJACJA ELEKTROLITYCZNA, ph ROZTWORU
DYSOCJACJA ELEKTROLITYCZNA, ph ROZTWORU WSTĘP TEORETYCZNY Dysocjacja elektrolityczna Substancje, które rozpuszczając się w wodzie lub innym rozpuszczalniku polarnym rozpadają się na jony dodatnie i ujemne,
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny. IV. Kwasy. Ocena bardzo dobra. Ocena dostateczna. Ocena dopuszczająca. Ocena dobra [1] [ ]
Wymagania programowe na poszczególne oceny IV. Kwasy Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra [1] [1 + 2] [1 + 2 + 3] [1 + 2 + 3 + 4] wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia
Bardziej szczegółowoFragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH
Fragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH Podstawy dysocjacji elektrolitycznej. Zadanie 485 (1 pkt.) V/2006/A2 Dysocjacja kwasu ortofosforowego(v) przebiega w roztworach wodnych trójstopniowo:
Bardziej szczegółowoWydział Chemii, Zakład Dydaktyki Chemii ul. Ingardena 3, 30-060 Kraków tel./fax: 12 663 22 58 www.zmnch.pl
ul. Ingardena 3, 30060 Kraków Temat lekcji : Teorie kwasów i zasad Program nauczania: DKOS 5002 12/07 (lekcja 91) Liceum poziom rozszerzony Lekcja bieżąca 45 minut Uwaga: Komentarz zapisany kursywą (kolorem
Bardziej szczegółowoChemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II
Chemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II Łączenie się atomów. Równania reakcji Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra
Bardziej szczegółowoPropozycja planu wynikowego Chemia Nowej Ery - klasa 2 gimnazjum
1 Propozycja planu wynikowego Chemia Nowej Ery - klasa 2 gimnazjum Tytuł rozdziału w podręczniku Temat lekcji Dział III. Woda i roztwory wodne Treści nauczania 7. Poznajemy związek chemiczny wodoru i tlenu
Bardziej szczegółowoTest kompetencji z chemii do liceum. Grupa A.
Test kompetencji z chemii do liceum. Grupa A. 1. Atomy to: A- niepodzielne cząstki pierwiastka B- ujemne cząstki materii C- dodatnie cząstki materii D- najmniejsze cząstki pierwiastka, zachowujące jego
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowohttp://www.dami.pl/~chemia/wyzsza/rozdzial_viii/elektrolity5.htm Miareczkowanie Tutaj kliknij Alkacymetria - pojęcia ogólne Zobojętnianie mocny kwas - mocna zasada słaby kwas - mocna zasada mocny kwas
Bardziej szczegółowoZwiązki chemiczne, wiązania chemiczne, reakcje
Związki chemiczne, wiązania chemiczne, reakcje Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna
Bardziej szczegółowoCzy równowaga jest procesem korzystnym? dr hab. prof. nadzw. Małgorzata Jóźwiak
Czy równowaga jest procesem korzystnym? dr hab. prof. nadzw. Małgorzata Jóźwiak 1 Pojęcie równowagi łańcuch pokarmowy równowagi fazowe równowaga ciało stałe - ciecz równowaga ciecz - gaz równowaga ciało
Bardziej szczegółowoprof. dr hab. Małgorzata Jóźwiak
Czy równowaga w przyrodzie i w chemii jest korzystna? prof. dr hab. Małgorzata Jóźwiak 1 Pojęcie równowagi łańcuch pokarmowy równowagi fazowe równowaga ciało stałe - ciecz równowaga ciecz - gaz równowaga
Bardziej szczegółowoKLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH
KLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Opracowanie: dr hab. Barbara Stypuła, dr inż. Krystyna Moskwa Związki nieorganiczne dzieli się najczęściej na: - tlenki - wodorki - wodorotlenki - kwasy - sole - związki
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyi i Ochrony Środowisa Studia stacjonarne, Ro I, Semestr zimowy 01/14 Dr hab. inż. Tomasz Brylewsi e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 1-617-59 atedra Fizyochemii
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny CHEMIA klasa II. I. Wewnętrzna budowa materii. Ocena bardzo dobra [ ]
Wymagania programowe na poszczególne oceny CHEMIA klasa II I. Wewnętrzna budowa materii wymienia typy wiązań zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne podaje definicje wiązania kowalencyjnego wymaganych
Bardziej szczegółowo1 Kinetyka reakcji chemicznych
Podstawy obliczeń chemicznych 1 1 Kinetyka reakcji chemicznych Szybkość reakcji chemicznej definiuje się jako ubytek stężenia substratu lub wzrost stężenia produktu w jednostce czasu. ν = c [ ] 2 c 1 mol
Bardziej szczegółowoChemia ogólna nieorganiczna Wykład XII Kinetyka i statyka chemiczna
Chemia ogólna nieorganiczna Wykład 10 14 XII 2016 Kinetyka i statyka chemiczna Elementy kinetyki i statyki chemicznej bada drogi przemiany substratów w produkty szybkość(v) reakcji chem. i zależność od
Bardziej szczegółowoPrzewodnictwo elektryczne roztworów wodnych. - elektrolity i nieelektrolity.
1 Przewodnictwo elektryczne roztworów wodnych - elektrolity i nieelektrolity. Czas trwania zajęć: 45 minut Pojęcia kluczowe: - elektrolit, - nieelektrolit, - dysocjacja elektrolityczna, - prąd, - jony.
Bardziej szczegółowoZwiązki chemiczne, wiązania chemiczne, reakcje
Związki chemiczne, wiązania chemiczne, reakcje Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI KWASOWO-ZASADOWE W ROZTWORACH WODNYCH
RÓWNOWAGI KWASOWO-ZASADOWE W ROZTWORACH WODNYCH Większość reakcji chemicznych (w tym również procesy zachodzące w środowisku naturalnym) przebiegają w roztworach wodnych. Jednym z ważnych typów reakcji
Bardziej szczegółowoDysocjacja kwasów i zasad. ponieważ stężenie wody w rozcieńczonym roztworze jest stałe to:
Stała równowagi dysocjacji: Dysocjacja kwasów i zasad HX H 2 O H 3 O X - K a [ H 3O [ X [ HX [ H O 2 ponieważ stężenie wody w rozcieńczonym roztworze jest stałe to: K a [ H 3 O [ X [ HX Dla słabych kwasów
Bardziej szczegółowoKLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH
KLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Opracowanie: dr hab. Barbara Stypuła, dr inż. Krystyna Moskwa, mgr Agnieszka Tąta Związki nieorganiczne dzieli się najczęściej na: - tlenki - wodorki - wodorotlenki
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne roczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 2019/2020
Wymagania edukacyjne na poszczególne roczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 2019/2020 Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował wymagań na ocenę dopuszczającą.
Bardziej szczegółowoXI Ogólnopolski Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2018/2019. ETAP I r. Godz Zadanie 1 (10 pkt)
XI Ogólnopolski Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2018/2019 ETAP I 9.11.2018 r. Godz. 10.00-12.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. KOPKCh 27 Zadanie 1 (10 pkt) 1. W atomie glinu ( 1Al)
Bardziej szczegółowoVI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014
VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:
Bardziej szczegółowoPodstawy termodynamiki.
Podstawy termodynamiki. Termodynamika opisuje ogólne prawa przemian energetycznych w układach makroskopowych. Określa kierunki procesów zachodzących w przyrodzie w sposób samorzutny, jak i stanów końcowych,
Bardziej szczegółoworelacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach
1 STECHIOMETRIA INTERPRETACJA ILOŚCIOWA ZJAWISK CHEMICZNYCH relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach
Bardziej szczegółowoZadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Wiązania chemiczne, budowa cząsteczek
strona 1/11 Zadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Wiązania chemiczne, budowa cząsteczek Monika Gałkiewicz Zad. 1 () Podaj wzory dwóch dowolnych kationów i dwóch dowolnych anionów posiadających
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne oceny w klasie II
I półrocze Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny w klasie II I. Wewnętrzna budowa materii posługuje się symbolami pierwiastków odróżnia wzór sumaryczny od wzoru strukturalnego zapisuje wzory sumaryczne
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. II Gimnazjum Rok szkolny 2015/2016 Wewnętrzna budowa materii
Wymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. II Gimnazjum Rok szkolny 2015/2016 Wewnętrzna budowa materii Dopuszczający (K) Dostateczny(P) Dobry(R) Bardzo dobry (D) Celujący (W) Uczeń : - wie,
Bardziej szczegółowoVIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016
III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 015/016 ETAP I 1.11.015 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Kierunek której reakcji nie zmieni się pod wpływem
Bardziej szczegółowoDZIAŁ: Woda i roztwory wodne
WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE Z CHEMII klasa II Aby uzyskać ocenę wyższą niż ocena dopuszczająca, uczeń musi opanować wiadomości i umiejętności dotyczące danej oceny oraz ocen od niej niższych.
Bardziej szczegółowoZasady oceniania z chemii w klasie II w roku szkolnym 2015/2016. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra
Zasady oceniania z chemii w klasie II w roku szkolnym 2015/2016 I. Kwasy wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami definiuje pojęcia: elektrolit i nieelektrolit wyjaśnia, co to jest wskaźnik
Bardziej szczegółowoArkusz zadań dla I roku Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Chemia II (semestr II)
Arkusz zadań dla I roku Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Chemia II (semestr II) Reakcje w roztworach 1. Jaką objętość 20% roztworu kwasu solnego (o gęstości ρ = 1,10 g/cm 3 ) należy dodać do
Bardziej szczegółowo