PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W HRUBIESZOWIE I N F O R M A C J A

Transkrypt

1 PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA Załącznik do uchwały Nr XXI/181/2013 Rady Powiatu w Hrubieszowie z dnia 14 marca 2013 r. PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W HRUBIESZOWIE I N F O R M A C J A O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO POWIATU HRUBIESZOWSKIEGO w 2012 ROKU Hrubieszów Luty 2013 r.

2 Spis treści: str.3 Zadania i zakres działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej str.5 Sytuacja epidemiologiczna Powiatu Hrubieszowskiego w 2012 r. str.9 Sprawozdanie z badań Oddziału Laboratoryjnego PSSE w Hrubieszowie str.11 Ocena stanu sanitarnego podmiotów działalności leczniczej str.13 Ocena stanu sanitarnego obiektów żywieniowo-żywnościowych str.20 Stan zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi i nadzór nad jej jakością str.29 Stan sanitarno-higieniczny obiektów użyteczności publicznej str.34 Działania podejmowane w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego str.35 Ocena stanu sanitarnego zakładów pod względem warunków zdrowotnych i środowiska pracy str.36 Ocena stanu sanitarno-technicznego placówek oświatowo-wychowawczych str.39 Oświata zdrowotna i promocja zdrowia str.41 Podsumowanie 2

3 ZADANIA I ZAKRES DZIAŁANIA PAŃSTWOWEJ INSPEKCJI SANITARNEJ Zgodnie z Ustawą o Państwowej Inspekcji Sanitarnej dnia 14 marca 1985 r. (tj. Dz. U. z 2011 r. Nr 212 poz.1263 z późn. zm.) Państwowa Inspekcja Sanitarna jest powołana do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego, w szczególności poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami: 1) higieny środowiska, 2) higieny pracy w zakładach pracy, 3) higieny radiacyjnej, 4) higieny procesów nauczania i wychowania, 5) higieny wypoczynku i rekreacji, 6) zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku, 7) higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych. Wykonywanie zadań polega na sprawowaniu zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzeniu działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych i innych chorób powodowanych warunkami środowiska, a także na prowadzeniu działalności oświatowo-zdrowotnej. 3

4 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Hrubieszowie, realizując cele i zadania określone w Planie Zasadniczych Przedsięwzięć na 2012 r., opracowanym zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego, uzgodnionym i zatwierdzonym przez Starostę Hrubieszowskiego i Lubelskiego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, wykonał min.: kontrole w zakresie: higieny komunalnej, żywności i żywienia i przedmiotów użytku, higieny pracy, higieny dzieci i młodzieży, epidemiologii (331 kontroli w tym 152 wywiady - opracowania ognisk chorób zakaźnych), zapobiegawczego nadzoru sanitarnego, wizytacji w zakresie działań oświaty zdrowotnej i promocji (131), - wydał 237 decyzji merytorycznych, 238 decyzji płatniczych, 22 postanowienia, 3 tytuły wykonawcze, - nałożył 42 mandaty karne, - wykonał badań ogółem 519, - pobrał 439 próbek do badania, - wykonał 316 oznaczeń fizycznych, 2928 mikrobiologicznych, - z zakresu zapobiegawczego nadzoru sanitarnego wykonał: 55 kontroli i wizji lokalnych, wydał 136 decyzji, postanowień i uzgodnień. Prowadzono analizy i opracowania epidemiologiczne, statystyczne i sprawozdawczość. Działaniami oświatowymi w zakresie promocji zdrowia objęto szacunkowo ok. 35 tysięcy osób. Czynności kontrolne i badania laboratoryjne przeprowadzane są zgodnie z normami: - PN-EN ISO/IEC 17020:2006,,Ogólne kryteria działania różnych rodzajów jednostek inspekcyjnych, stosując procedury i dokumentację kontrolną określoną zarządzeniami Głównego Inspektora Sanitarnego (kontrole przedsiębiorców odbywają się w trybie określonym w Ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej), - PN-EN ISO/IEC 17025:2005+Ap1:2007+AC:2007,,Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących ; kompetencje laboratorium stacji potwierdzone akredytacją Polskiego Centrum Akredytacji w 2010 r. (zakres działania laboratorium w ramach nadzoru określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 marca 2010 r. w sprawie wykazu stacji sanitarno-epidemiologicznych wykonujących badania laboratoryjne i pomiary ze wskazaniem obszaru). 4

5 SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA POWIATU HRUBIESZOWSKIEGO w 2012r. Liczba mieszkańców powiatu stan na r Lp. Jednostka chorobowa 2011r. 2012r. L. bez. Wsk. L. bez. Wsk. 1 Salmonelozy 32 0, ,23 2 Czerwonka Wirusowe zakażenia jelitowe (wywołane przez rotawirusy) 4 Wirusowe zakażenia jelitowe (wywołane przez adenowirusy 5 Inne bakteryjne zakażenia jelitowe ( wywołane przez E. coli biegunkotwórczą) 6 Inne bakteryjne zakażenia jelitowe ( wywołane przez Campylobacter) 7 Inne bakteryjne zakażenia jelitowe ( Yersinia enterocolitica lub psedotuberculosis ) 67 w tym 54 dzieci do lat 2 0,96 40 w tym 28 dzieci do lat 2 0 0,58 8 0,11 6 0,08 4 0,05 5 0, , ,01 8 Choroba meningokokowa inwazyjna posocznica 9 Nagminne zapalenie przyusznic 3 0,04 4 0,05 10 Borelioza z Lyme 9 0,12 8 0,11 11 Styczność i narażenie na wściekliznę 10 0, ,18 12 Ospa wietrzna 410 5, ,41 13 Różyczka 6 0,08 5 0,07 14 WZW typ C 1 0, Legioneloza Płonica 1 0,01 1 0,01 17 Lamblioza 2 0,02 3 0,04 18 WZW typ B Bąblowica Gruźlica 24 0, ,39 21 Grypa sezonowa ,56 2 0,02 Wyliczono według wskaźnika k 1000 Liczba zachorowań x k Liczba populacji 5

6 Analiza sytuacji epidemiologicznej na terenie powiatu hrubieszowskiego w latach przedstawia się następująco: Obserwuje się wzrost zachorowań Gruźlica W województwie lubelskim w 2009 r. zarejestrowano przypadki, w 2010 r. zarejestrowano zachorowań, w 2011r. zarejestrowano zachorowań Gruźlica w powiecie hrubieszowskim Lp. Gminy Rok 2011 Rok m. Hrubieszów gm. Hrubieszów gm. Horodło gm. Dołhobyczów gm. Mircze gm. Trzeszczany gm. Uchanie gm. Werbkowice 0 1 Razem W 2012 r. zachorowało 27 osób w wieku od 8 do 83 lat. Najwięcej przypadków było w gm. Hrubieszów 7, Horodło 6 przypadków, gm. Mircze - 5 zachorowań. W większości były to osoby bezrobotne, emeryci i renciści. Do lekarzy rodzinnych wystosowano 17 pism o objęcie nadzorem 47 osób. Wobec 3 osób wszczęto postępowanie, wydano decyzje administracyjne o nakazie poddania się leczeniu, z czego dotychczas 2 osoby zgłosiły się na leczenie, natomiast jedna osoba nie odebrała decyzji i upomnienia (nie ustalono pobytu tej osoby nawet z pomocą policji), prowadzone jest w stosunku do niej nadal postępowanie decyzyjno-egzekucyjne. W 2011 r. zachorowało na gruźlicę 25 osób w wieku od 8 do 83 lat. Styczność i narażenie na wściekliznę W 2012 r. zakwalifikowanych zostało do szczepień p/ wściekliźnie 13 osób (w 2011r osób) w tym: - w gminie Mircze: 1 osoba pogryziona przez bezpańskiego psa, 1 kontakt z psem który zagryzł lisa, 1 osoba która miała kontakt z lisem u którego stwierdzono wściekliznę, - w gminie Dołhobyczów: 1 osoba pogryziona przez bezpańskiego psa, 1 pogryzienie przez własnego kota, - w gminie Uchanie: 1 kontakt z własnym psem, który gryzł się z psami i lisem, - w mieście Hrubieszów: 2 osoby pogryzione przez bezpańskiego psa, 1 pogryzienie przez jeża, 1 ugryzienie przez nieznanego kota, - w gminie Hrubieszów: 1 osoba pogryziona przez bezpańskiego psa, 1 osoba ugryziona przez lisa hodowlanego, - w gminie Trzeszczany: 1 osoba pogryziona przez bezpańskiego psa. 1 osoba pogryziona przez psa bezpańskiego 6

7 w 2012 r. stwierdzono 1 przypadek wścieklizny u lisa w gminie Mircze, w 2013 r. stwierdzono 4 przypadki wścieklizny u lisów w gminach: Mircze, Horodło, Dołhobyczów i Hrubieszów do r. do szczepień p/wściekliźnie zakwalifikowano 14 osób: - w gminie Dołhobyczów: 1 osoba pogryziona przez bezpańskiego psa, 3 osoby z kontaktu z psami mającymi kontakt z lisem z potwierdzoną wścieklizną, - w mieście Hrubieszów: 1 osoba mająca kontakt z nieznanym kotem, 2 osoby pogryzione przez nieznanego psa, 1 osoba pogryziona przez nieznanego psa w trakcie pobytu zagranicą, - w gminie Hrubieszów: 3 osoby mająca kontakt z psami które zagryzły lisa z potwierdzoną wścieklizną, - w gminie Mircze: 1 osoba z kontaktu z psami mającymi kontakt z lisem z potwierdzoną wścieklizną, - w gminie Horodło: 1pogryziona przez nieznanego kota, 1 osoba mająca kontakt z psami które zagryzły lisa z potwierdzoną wścieklizną. PPIS w Hrubieszowie wystosował pisma informacyjne dotyczące sytuacji epidemiologicznej i zasad zapobiegania wściekliźnie do podmiotów leczniczych, placówek nauczania i wychowania, Urzędów Gmin/ Miasta, Starostwa Powiatowego. Przekazano materiały informacyjno-edukacyjne, które zostały umieszczone także na stronach internetowych PSSE w Hrubieszowie i stronach mediów lokalnych: oraz Lamblioza w 2012 r. zarejestrowano 3 przypadki w wieku: 3, 8, 12 lat (w 2011r. 2 przypadki u osób w wieku 16 i 37 lat). Inne bakteryjne zakażenia jelitowe ( wywołane przez E. coli biegunkotwórczą) w 2012 r. zarejestrowano 5 przypadków zachorowań dzieci do lat 2 (w 2011 r. 4 zachorowania, w tym 3 dzieci do lat 2). AIDS W 2012 r. zarejestrowano 1 zachorowanie na AIDS, 1 zakażenie wirusem HIV (w przedziale wiekowym 4 do 40 lat), w roku przypadek zakażenia wirusem HIV, w zachorowanie na AIDS. W województwie lubelskim od początku rejestracji w1985 r. do 2012 r. zanotowano 422 przypadki zakażeń wirusem HIV, na AIDS zachorowało 81 osób, w tym 29 osób zmarło. Obserwuje się spadek zachorowań na: Salmonelozy w 2012 r. zarejestrowano 16 pojedynczych zachorowań: w mieście Hrubieszów 5, w gm. Hrubieszów 4, w gm. Uchanie 3, w gm. Horodło 2, po jednym w gm. Mircze i w gm. Werbkowice. Czynnikiem etiologicznym były pałeczki Salmonella enteritidis wyhodowane z wymazów z odbytu. Przyczyny zachorowań: spożywanie jajecznicy, jaj na miękko, kogel-mogel, ciasto z kremem z masą z dodatkiem surowych jaj. Do potraw używano jaj kurzych z gospodarstwa własnego lub zakupionych na targu. Nie było zatruć zbiorowych. W 2011r. zarejestrowano 33 przypadki, w tym 1 zatrucie zbiorowe rodzinne. Podejmowano działania zapobiegawcze z zakresu zdrowia publicznego w związku ze zgłoszeniem podejrzenia ogniska epizootycznego salmonellozy przez inspekcję weterynaryjną. Wirusowe zakażenia jelitowe: - wywołane przez rotawirusy w 2012r. zarejestrowano 40 zachorowań w tym 28 dzieci do lat 2, (w 2011r. zarejestrowano 67 zachorowań, w tym 54 dzieci do 2 lat), -wywołane przez adenowirusy w 2012 r. zanotowano 6 zachorowań u dzieci (do 6 lat), (w 2011 r. 8 zachorowań u dzieci do 10 lat). 7

8 Wirusowe zapalenia wątroby przenoszone drogą krwi: WZW typu B w 2012 r. 2011r i 2010 r. nie zarejestrowano zachorowań. WZW typu C w 2012 r. bez zachorowań, w 2011r. -1 przypadek, w 2010 r. 1. Inne Borelioza w 2012 r. - 8 zachorowań: gm. Hrubieszów - 2 osoby, gm. Mircze - 2, po jednym zachorowaniu w gm. Horodło, gm. Werbkowice, gm. Trzeszczany, mieście Hrubieszów (w 2011r. - 9). Borelioza jest chorobą przenoszoną przez zakażone kleszcze. Po 7-10 dniach od ukłucia przez zakażonego kleszcza pojawia się w tym miejscu zmiana skórna, która następnie (w okresie nawet do kilku tygodni) powiększa się, tworząc czerwoną lub sinoczerwoną plamę tzw. rumień wędrujący. Miejscowej zmianie skórnej towarzyszą często objawy uogólnione, takie jak: zmęczenie, ból mięśni, gorączka, ból głowy, sztywność karku. Brak rozpoczęcia leczenia może prowadzić w konsekwencji do zapalenia opon mózgowo rdzeniowych oraz mózgu, zapalenia nerwów, zapalenia stawów lub zaburzenia rytmu pracy serca. Leczenie obejmuje podawanie antybiotyków przez min. 3-4 tygodnie. Ospa wietrzna w 2012 r. 166 zachorowań, w 2011 r. 410 Różyczka w 2012 r. zarejestrowano 5 zachorowań: 5 chłopców w wieku od 10 do 20 lat (4 osoby nieszczepione), w 2011r. 6 zachorowań: u 3 dziewcząt w wieku od 2 44 lat i u 3 chłopców w wieku od 5-8 lat (2 osoby nieszczepione). Szczepienia dziewczynek p/różyczce prowadzone są od 1989 r., obojga płci od 2004 r. W przypadku zakażenia kobiet ciężarnych nieuodpornionych wobec różyczki może dojść do uszkodzenia płodu. Zaleca się szczepienia kobiet planujących ciążę, dla zapobiegania różyczce wrodzone, szczególnie nieszczepionym w 13 roku życia lub jeżeli od szczepienia podstawowego w 13 roku życia minęło więcej niż 10 lat. W 2012 r. zachorowało w Polsce na różyczkę osób, a w okresie do r. zarejestrowano zachorowań. Grypa - w 2012r. zgłoszono 2 przypadki grypy sezonowej. W 2011r -zarejestrowano 384 zachorowania na grypę sezonową W 2013 r. do dnia r. 556 zachorowań, w tym jedno wywołane wirusem AH1N1 Szczepienia ochronne W roku 2012 szczepienia przebiegały zgodnie z obowiązującym kalendarzem szczepień ochronnych, wykonawstwo szczepień w grupie wiekowej 0-19, nad którym PSSE sprawuje nadzór, ocenia się jako zadowalające. Liczba dzieci w tym przedziale wiekowym wynosiła (w roku , w ). Program szczepień obejmuje: - szczepienia obowiązkowe, nieodpłatne dzieci i młodzieży szkolnej przeciwko: WZW typu B, gruźlicy, błonicy, tężcowi, krztuścowi, Hib (inwazyjne zakażenie Haemofilus influenzae typu b), Poliomyelitis (ostre zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego -choroba Heinego Medina), odrze, śwince, różyczce, - szczepienia osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie, - szczepienia zalecane, nie finansowane ze środków budżetowych. W 2012 r. szczepieniom zalecanym poddało się: przeciw WZW typ B przed zabiegiem -727 osób, przeciw WZW A - 2, przeciwko rotawirusom - 68, grypie - 968, meningokokom -12, zakażeniu wirusem brodawczaka -4, przeciwko ospie wietrznej -20, kleszczowemu zapaleniu mózgu -5, zakażeniu dwoinką zapalenia płuc (Streptococcus pneumoniae)-148. Ze względu na rolniczy charakter regionu w przypadku zranień w roku 2012 przeciw tężcowi zaszczepiono 277 osób. 8

9 SPRAWOZDANIE Z BADAŃ ODDZIAŁU LABORATORYJNEGO PSSE w HRUBIESZOWIE Wykonano w 2012 r. dla powiatu hrubieszowskiego: badań epidemiologicznych, oznaczeń, przebadano próbek, zgodnie z poniższym zestawieniem: Lp Rodzaj badań epidemiologicznych Obecność jelitowych pałeczek 1. rodzaju Salmonella u ludzi. Obecność jelitowych pałeczek 2. rodzaju Shigella u ludzi. Obecność jelitowych pałeczek 3. enteropatogennych Escherichia coli u ludzi. Obecność rotawirusów 4. i adenowirusów u ludzi. Biologiczna ocena skuteczności 5. procesu sterylizacji parą wodną w nadciśnieniu Akredytacja Polskie Centrum Akredytacji Nr akredytacji* Ilość badań wykonanych dla powiatu hrubieszowskiego Ilość wyników (+) tzn. wykryte czynniki chorobotwórcze w powiecie hrubieszowskim AB AB AB AB AB Razem 86 Stosowane w Oddziale Laboratoryjnym PSSE w Hrubieszowie metody badawcze są akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji, Nr akredytacji AB 1148 (od5 lutego 2010 r.) Ilość wykrytych czynników chorobotwórczych Laboratorium PSSE w Hrubieszowie wydało w 2012 r. ogółem 86 dodatnich wyników diagnostyki zakażeń jelitowych świadczących o wykryciu biologicznych czynników chorobotwórczych w powiecie hrubieszowskim, zgodnie z poniższym: Wydano 34 wyniki (+) świadczące o obecności pałeczek Salmonella u 17 osób w tym: 26 Salmonella Enteritidis u osób podejrzanych o chorobę zakaźną skierowanych przez SPZOZ w Hrubieszowie, NZOZ i inne gabinety prywatne (16 osób) 6 Salmonella Enteritidis u ozdrowieńców tzn. osób zdiagnozowanych i przeleczonych, u których ustąpiły objawy choroby zakaźnej (4 osoby) 2 Salmonella Typhimurium u osób zdrowych wykonujących badania sanitarno-epidemiologiczne (1 osoba) Wydano 5 wyników (+) świadczących o obecności enteropatogennych pałeczek Escherichia coli u 5 osób, w tym: - 3 Escherichia coli O 25 1 Escherichia coli O 44 1 Escherichia coli O 128 u osób podejrzanych o chorobę zakaźną skierowanych przez SPZOZ w Hrubieszowie, NZOZ i inne gabinety prywatne. 9

10 Wydano 47 wyników (+) świadczących o obecności rotawirusów i adenowirusów u 47 osób w tym: rotawirusów 6 adenowirusów u osób podejrzanych o chorobę zakaźną skierowanych przez SPZOZ w Hrubieszowie, NZOZ i inne gabinety prywatne. Zdiagnozowane w Oddziale Laboratoryjnym PSSE w Hrubieszowie czynniki chorobotwórcze umożliwiły prowadzenie właściwego nadzoru sanitarno-epidemiologicznego nad potencjalnym źródłem zakażenia ludności oraz przyczyniły się do minimalizacji zagrożeń, w szczególności w branży żywieniowo-żywnościowej. Laboratorium wykonuje badania dla podmiotów leczniczych (SPZOZ w Hrubieszowie, niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej, gabinetów praktyki lekarskiej, Zakładu Karnego w Hrubieszowie, Jednostki Wojskowej w Hrubieszowie) a także dla mieszkańców powiatu hrubieszowskiego i tomaszowskiego; ogółem wykonano badań epidemiologicznych, oznaczeń, przebadano próbek. Laboratorium podlega corocznym ocenom przez audytorów Polskiego Centrum Akredytacji oraz uczestniczy w badaniach biegłości uzyskując bardzo dobre wyniki. 10

11 OCENA STANU SANITARNEGO PODMIOTÓW DZIAŁALNOŚCI LECZNICZEJ W roku 2012 PSSE sprawowała nadzór nad 138 obiektami, w tym: ZOZ Zakładu Karnego Hrubieszów -1, Przychodnie SP ZOZ Hrubieszów ( gabinety szkolne) 5, Przychodnie NZOZ ( ośrodki zdrowia, przychodnie) 34, Niepubliczny Zakład Opiekuńczo-Leczniczy 1, Gabinety Prywatne 80, Punkty Szczepień 17. W 2012 r. przeprowadzono: 179 kontroli, w tym 37 kontroli kompleksowych. Nie stwierdzono uchybień w zakresie stanu sanitarnego. Stan techniczny, funkcjonalny i wyposażenie obiektów jako elementy wpływające na stan sanitarny podmiotów działalności leczniczej nie budził zastrzeżeń. W lipcu 2012 r. weszły w życie przepisy określające jakim wymogom powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, z obowiązkiem dostosowania do 2016 r. Dwa podmioty lecznicze przedstawiły programy dostosowawcze, które zaopiniowano pozytywnie (ZOZ Zakładu Karnego, gabinet praktyki lekarskiej urologiczny). Podmioty działalności leczniczej-lecznictwo otwarte. W roku sprawozdawczym w sześciu NZOZ-ach poprawiono stan techniczny mający wpływ na stan sanitarny: malowanie pomieszczeń, remonty, wymiana mebli, glazury, terakoty. Podmioty działalności leczniczej-lecznictwo stacjonarne: NZOL Smoligów w budynku B: przeprowadzono remont pomieszczeń poddasza -odmalowano wszystkie pomieszczenia; również odmalowano pomieszczenia gospodarcze mieszczące się w podpiwniczeniu, w części podłogę wyłożono terakotą, ściany glazurą; wybudowano szyb do montażu windy towarowej. W budynku A odmalowano wszystkie pomieszczenia parteru i łazienki na piętrze; wyremontowano salę dla pensjonariuszy w ciężkich stanach - wymieniono terakotę i wyłożono ściany glazurą. W roku 2012 wymieniono na nowe 30 łóżek i 50 szafek przyłóżkowych. Podmioty działalności leczniczej - gabinety prywatne W 2012r pod nadzorem PSSE w Hrubieszowie pozostawało 80 gabinetów prywatnych. W roku sprawozdawczym 3 gabinety zakończyły działalność: gabinet stomatologiczny, neurologiczny i internistyczny. Sześć gabinetów prywatnych różnych specjalności rozpoczęło pracę: stomatologiczny, ortopedyczny, laryngologiczny, 2 internistyczne i anestezjologiczny. Na terenie działania PSSE jest 26 gabinetów stomatologicznych. W podmiotach leczniczych opracowane są procedury dotyczące m.in. dezynfekcji, mycia narzędzi i sprzętu medycznego, higienicznego mycia rąk, postępowania po ekspozycji na krew i inny materiał zakaźny, sprzątania i dezynfekcji pomieszczeń, postępowania z odpadami medycznymi. Prowadzona jest kontrola wewnętrzna w formie auditu wewnętrznego bądź okresowego przeglądu procedur, obie formy są potwierdzane protokołem. Stosowane są środki dezynfekcyjne odpowiednie do zagrożenia. Gabinety zabiegowe wyposażone w wystarczającą ilość sprzętu jednorazowego i jałowego materiału opatrunkowego. 11

12 Sterylizacja W podległych podmiotach leczniczych używanych jest 31 autoklawów. Wszystkie gabinety stomatologiczne posiadają autoklawy. Proces sterylizacji jest kontrolowany (wskaźniki i testy chemiczne i biologiczne). PPIS w Hrubieszowie zorganizował w 2012 r. szkolenie na temat Aktualności w zakresie sterylizacji i dezynfekcji dla podmiotów przeprowadzających zabiegi z naruszeniem ciągłości tkanek. Gromadzenie, transport, usuwanie i unieszkodliwianie odpadów stałych Wszystkie podmioty działalności leczniczej mają zawarte umowy na odbiór odpadów komunalnych i zakaźnych. Nie stwierdzono nieprawidłowości w magazynowaniu odpadów. Przechowywane są w odpowiednich pojemnikach, przestrzegany czas przechowywania. Materiał zakaźny przewożony jest wydzielonym środkiem transportu. Magazynowany jest w przystosowanym do tego celu magazynie przy SP ZOZ Hrubieszów, który pośredniczy w przekazaniu odpadów do Firmy Usługowo Handlowej,,EKO-TOP w Rzeszowie w celu unieszkodliwienia. Porządek, czystość, estetyka otoczenia lecznictwa otwartego. W otoczeniu kontrolowanych podmiotów leczniczych nie stwierdzono zaniedbań porządkowych, poprawia się estetyka otoczenia. 12

13 OCENA STANU SANITARNEGO OBIEKTÓW ŻYWIENIOWO-ŻYWNOŚCIOWYCH Urzędowe kontrole żywności przeprowadzane przez Państwową Inspekcję Sanitarną prowadzone są wg wytycznych i procedur opracowanych przez Głównego Inspektora Sanitarnego, w odniesieniu do obowiązujących przepisów prawa żywnościowego. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Hrubieszowie w roku 2012 objął nadzorem 441 obiektów żywnościowo-żywieniowych, w tym: - 30 obiektów produkcji żywności / wytwórnie lodów i automaty, piekarnie i ciastkarnie, wytwórnie wód gazowanych, przetwórnie owocowo-warzywne, młyny, cukrownie /, obiektów obrotu żywnością /hurtownie, sklepy, kioski, środki transportu żywności, punkty sprzedaży środków spożywczych na stacjach CPN i inne obiekty obrotu żywnością w tym apteki/, obiektów żywienia zbiorowego / bary, restauracje, domy weselne punkty małej gastronomii, stołówki w tym szkolne, przedszkolne na koloniach itp./. obiekty produkcji żywności - 6,80% obiekty żywienia zbiorowego - 22,70% obiekty obrotu żywnością - 70,50% W stosunku do roku 2011 liczba obiektów zarejestrowanych zmniejszyła się o 10 (2 produkujące żywność, 2 żywienia zbiorowego, 6 obiektów obrotu żywnością). W 2012 r. zatwierdzono 23 obiekty i wydano 7 zaświadczeń wpisu do rejestru obiektów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej (w części obiektów zmiana właściciela). W 2012 roku skontrolowano ogółem 349 obiektów, przeprowadzając w nich łącznie 617 kontroli, w tym kompleksowe, tematyczne, interwencyjne, sprawdzające. Wśród 267 obiektów ocenionych w oparciu o kryteria ujęte w ujednoliconych i obowiązujących w całym kraju arkuszach stanu sanitarnego, 6 uznano za niezgodne z wymogami prawa sanitarnego co stanowi 2,25%, w roku ubiegłym odsetek obiektów złych wynosił 1,4. 13

14 Obiekty niezgodne, podobnie jak w roku ubiegłym, stwierdzono w takich grupach jak: młyny i sklepy, ponadto w obecnym roku sprawozdawczym negatywnie oceniono 2 hurtownie. Młyn zdyskwalifikowano za brak wody bieżącej, sklepy i hurtownie za wprowadzanie do obrotu żywności niewłaściwej jakości zdrowotnej, w szczególności przeterminowanej. Pozostałe grupy obiektów uzyskały ocenę zgodności z wymogami określonymi przepisami prawa żywnościowego. Na 441 zarejestrowanych w PSSE w Hrubieszowie, 315 obiektów stosowało zasady dobrych praktyk, 284 obiekty miało wdrożone zasady systemu bezpieczeństwa żywności HACCP. W części obiektów w czasie kontroli stwierdzano uchybienia higieniczno-sanitarne, w szczególności: - nie przestrzeganie w praktyce zasad Dobrej Praktyki Higienicznej/Produkcyjnej w tym brak systematycznych zapisów dokumentujących realizację zasad dobrych praktyk, - brak działań w kierunku wdrażania procedur opartych o zasady HACCP, - niewłaściwa kondycja sanitarno-techniczna pomieszczeń i wyposażenia, - nieprzestrzeganie warunków temperaturowych w przechowywaniu artykułów spożywczych nietrwałych mikrobiologicznie, - brak segregacji asortymentowej w urządzeniach chłodniczych, - nieprzestrzeganie zasad higieny przy sprzedaży artykułów spożywczych przeznaczonych do bezpośredniego spożycia, - występowanie w obrocie środków spożywczych,,na wagę bez zachowania etykiet (brak identyfikowalności,) - wprowadzanie do obrotu artykułów spożywczych niewłaściwej jakości zdrowotnej, w szczególności przeterminowanych, - brak procedur postępowania z żywnością nieodpowiadającą wymogom jakości zdrowotnej. Egzekwując spełnienie wymagań, podejmowano działania: - wydano łącznie 51 decyzji administracyjnych, w tym 35 decyzji nakazujących usunięcie stwierdzonych podczas kontroli zaniedbań, - w celu przymuszenia do wykonania obowiązków wynikających z decyzji administracyjnych podjęto postępowanie egzekucyjne wystawiając 3 tytuły wykonawcze oraz 5 postanowień o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia, - w toku czynności kontrolnych, w następstwie stwierdzenia bieżących uchybień sanitarnych nałożono 42 grzywny w drodze mandatu karnego. Za stwierdzone naruszenia wymagań sanitarnych i zdrowotnych i ponowne czynności kontrolne przeprowadzone w celu stwierdzenia ich usunięcia, na mocy art. 75 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia wydano 150 decyzji opłatowych. 14

15 Nadzór nad żywieniem w obiektach wypoczynku dzieci i młodzieży W roku 2012 objęto nadzorem 3 stołówki wypoczynku dzieci i młodzieży organizowanego w okresie letnim. W 1 placówce żywienie dzieci prowadzone było przez funkcjonującą stołówkę szkolną, w 2 pozostałych punktach, zorganizowanych w świetlicach wiejskich dla dzieci miejscowych, żywienie prowadzono w formie pełnego cateringu gorący posiłek jednodaniowy i podwieczorek. Z wyżywienia korzystało w sumie 169 dzieci, wypoczynek trwał 2 tygodnie. Nie wydawano decyzji administracyjnych, mandatów nie nakładano. Ocena stanu sanitarnego podmiotów leczniczych w zakresie nadzoru bloku żywienia W roku 2012 nadzorowano 1 stołówkę zakładu opiekuńczo leczniczego. Podczas kontroli obiekt oceniono jako,,zgodny, niemniej jednak stwierdzono nieprawidłowości skutkujące wydaniem decyzji administracyjnej i nałożeniem mandatu karnego. Obowiązki nałożone decyzją wyegzekwowano, co potwierdzono protokołem kontroli sprawdzającej. Ocena jakości zdrowotnej środków spożywczych i materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością W trosce o zdrowie konsumenta w ramach oceny bezpieczeństwa produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności i materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością pobrano do badań laboratoryjnych 139 próbek w tym: próbek żywności - 3 próbki materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością Do badań pobierano próbki planowane z harmonogramu poboru opracowanego przez WSSE w Lublinie, a także z racji potrzeb bieżących. Próbki badano w następujących kierunkach: mikrobiologii, metali szkodliwych dla zdrowia, pozostałości pestycydów, mikotoksyn, wykrywania napromienienia, zawartości substancji dodatkowych, akryloamidu, parametrów jełczenia tłuszczów, obecności materiału pochodzącego z GMO (żywność genetycznie modyfikowana), zanieczyszczeń biologicznych, organoleptyki, znakowania, zawartości składników mineralnych w żywności wzbogacanej, zawartości metanolu w wyrobach alkoholowych oraz substancji migrujących do żywności do kontaktu z żywnością. z materiałów i wyrobów Analiz dokonywały wyznaczone laboratoria całego kraju funkcjonujące w Zintegrowanym Systemie Badania Żywności i posiadające certyfikaty akredytacyjne PCA. 15

16 Zakwestionowano 3 próbki, co stanowi 2,16 % zbadanych ogółem (jest to w przybliżeniu poziom roku ubiegłego, w którym zakwestionowano również 3 próbki stanowiące 2% analizowanych). Podjęto działania: - jedną próbkę (mąka żytnia) pobraną do badań w związku z interwencją konsumenta zdyskwalifikowano za obecność szkodników; całość mąki, którą zakład przyjął na stan zwrócono producentowi dostawcy i powiadomiono właściwego terytorialnie dla producenta mąki powiatowego inspektora sanitarnego celem nadzoru nad dalszym postępowaniem z zakwestionowanym produktem, - drugą - również mąkę żytnią, za obecność mikotoksyn - przekroczony dopuszczalny limit ochratoksyny A (o szerokim działaniu szkodliwym, min. może wywoływać nowotwory dróg moczowych); dokonano zgłoszenia w ramach systemu RASFF, - trzecią - chrzan tarty, za nieprawidłowe znakowanie tj. obecność nie zadeklarowanego na etykiecie środka konserwującego (kwas benzoesowy); wyniki przesłano do właściwego miejscowo dla producenta, powiatowego inspektora sanitarnego. RASFF System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Środkach Żywienia Zwierząt szybka informacja i sprawne wycofywanie produktów niebezpiecznych znajdujących się na rynku europejskim. W 2012 r. w ramach systemu RASFF otrzymywano powiadomienia alarmowe i informacyjne o niebezpiecznej dla zdrowia i życia konsumenta żywności oraz i wyrobach do kontaktu z żywnością: materiałach - chrupki kukurydziane, prażynki solone (deklarowane jako produkt bezglutenowy) z uwagi na obecność glutenu, - zupa instant importowana z Wietnamu z wysoką zawartością glinu, - kasza jęczmienna o zmienionych cechach organoleptycznych (zapach pleśni, stęchły), - kasza jęczmienna, w której stwierdzono obecność szkodników i ich pozostałości, - jaja w proszku pochodzące z nienadzorowanej produkcji, - olej rzepakowy z przekroczeniem dopuszczalnego limitu benzo[a]piranu, - suchary i grzanki wyprodukowane z dodatkiem suszu jajecznego pochodzącego z nienadzorowanej produkcji, - 3x mąka żytnia z przekroczonym limitem ochratoksyny A od różnych producentów (1 zgłoszenie dokonane przez PPIS w Hrubieszowie), - popcorn o smaku sera, w którym wykryto gen BT 176 wskazujący na nieautoryzowaną genetyczną modyfikację kukurydzy, - śliwki kalifornijskie o zmienionych cechach organoleptycznych, - śliwki suszone bez pestek, w których stwierdzono przekroczenie zawartości kwasu sorbowego, - dżem wiśniowy o zmienionych cechach organoleptycznych, - rodzynki sułtańskie, w których stwierdzono niedeklarowaną obecność dwutlenku siarki (alergen), - woda źródlana niegazowana, w której wykryto obecność bakterii Pseudomonas aeuroginosa, - papryka czerwona z przekroczeniem najwyższego dopuszczalnego poziomu pozostałości pestycydu (tiofanatu metylu), 16

17 - ryż z Indii zakwestionowany ze względu na obecność żywych larw, oprzędów i pozostałości po żerowaniu szkodników, - mak niebieski z Czech, w którym stwierdzono wysoką zawartość kadmu, - suplementy diety pn. Be Man i No End zafałszowane analogiem strukturalnym substancji farmaceutycznej o potwierdzonej aktywności farmaceutycznej, - suplementy diety pochodzące z USA zawierające nieautoryzowany składnik 1,3- dimetyloamyloaminy (DMAA), a także: - kubki, talerze, komplet do soków (szklanki i dzbanek) z przekroczonym limitem migracji ołowiu i kadmu, - salaterka plastikowa z Chin z przekroczonym limitem migracji specyficznej formaldehydu do 3% kwasu octowego, - czajnik elektryczny z Chin zakwestionowany ze względu na zmianę cech organoleptycznych gotowanej w nim wody. W każdym przypadku podejmowano działania kontrolne, w przypadku obecności ww. produktów proces wycofywania monitorowano. Ponadto, zgodnie z zaleceniami Głównego Inspektora Sanitarnego w 2012 roku uczestniczono w działaniach mających na celu wycofanie z rynku: - soli wypadowej wprowadzanej do obrotu jako sól spożywcza, - suszu jajecznego pochodzącego z nienadzorowanej produkcji, - alkoholu w stężeniu powyżej 20% wyprodukowanego w Republice Czeskiej podejrzanego o skażenie metanolem. Wycofano na naszym terenie z obrotu 83,53 kg peklosoli pochodzącej z zakładów objętych postępowaniem prokuratorskim i 62,25 kg suszu jajecznego (proszek jajowy, jaja w proszku, mieszanka piekarnicza) wyprodukowanego przez nielegalnie działające zakłady. Decyzją Głównego Inspektora Sanitarnego wstrzymano na okres 1 miesiąca wprowadzanie do obrotu napojów alkoholowych o zawartości powyżej 20% alkoholu, wyprodukowanych w Republice Czeskiej (w związku ze śmiertelnymi przypadkami zatruć alkoholem metylowym w Czechach). Decyzję GIS dostarczono wszystkim tj. 122 podmiotom z terenu powiatu posiadającym zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych powyżej 18% na terenie powiatu (w ramach tej akcji współpracowano z policją oraz samorządem gminnym). W trakcie przeprowadzanych kontroli zabezpieczono 62 opakowania jednostkowe podejrzanego produktu. W pobranych do badań w całym kraju próbkach, w tym w naszym województwie i powiecie, skażenia metanolem nie wykryto. Po ustąpieniu zagrożenia spowodowanego alkoholem legalnie produkowanym w Republice Czeskiej, decyzją GIS zezwolono na wprowadzanie do obrotu wcześniej zabezpieczonych wyrobów alkoholowych. 17

18 W 2012 r. w okresie przygotowań oraz trwania Euro 2012 wzmożonym nadzorem, zgodnie z zaleceniem GIS, objęto 13 obiektów gastronomicznych zlokalizowanych na drogach dojazdowych do przejść granicznych w Zosinie i Dołhobyczowie (wydano 1 decyzję, nałożono mandat) Wnioski i interwencje konsumentów Przyjęto 15 interwencji, 13 w całości rozpatrzono na miejscu, 2 przekazano do załatwienia innym organom zgodnie z właściwością kompetencyjną (Policja, Ochrona Środowiska, Wójt Gminy, Burmistrz Miasta). Ponad połowa (9) wniesionych interwencji to anonimy. Sprawy zgłaszane dotyczyły głównie: - niewłaściwej jakości artykułów spożywczych będących w obrocie, - niewłaściwych warunków sanitarno-higienicznych w obiekcie, - niezachowania higieny sprzedaży, - nieprawidłowego usuwania nieczystości płynnych, - palenia papierosów w zakładzie gastronomicznym, - spożywania napojów alkoholowych w sklepie, - nieprzyjemnego zapachu w stołówce szkolnej. Z 13 interwencji załatwionych na miejscu, 5 wg stanu z dnia kontroli uznano za zasadne w całości lub części. W związku z powyższym nałożono 4 mandaty karne, pobrano do badań 12 próbek żywności (woda źródlana, mąka), jedną próbkę (mąka żytnia) zdyskwalifikowano za obecność szkodników. W 4 przypadkach dokonano sprawdzeń poprawy stanu w stosunku do zgłoszonej sytuacji, w jednym wydano terminową decyzję usunięcia uchybień. Wniesione interwencje dotyczyły 9 zakładów obrotu żywnością, 3 żywienia zbiorowego otwartego, 1 żywienia zamkniętego oraz piekarni i młyna. Nadzór nad realizacją ustawowego zakazu wytwarzania i wprowadzania do obrotu środków zastępczych (tzw. dopalaczy) W roku 2012 na nadzorowanym terenie nie stwierdzono i nie zarejestrowano doniesień, zgłoszeń dotyczących wytwarzania i wprowadzania do obrotu, w tym przez Internet, produktów, co do których zachodziłoby podejrzenie, że są one środkami zastępczymi. W ramach działań prewencyjnych uczestniczono w zorganizowanej z inicjatywy miejscowej Policji akcji kontroli kwiaciarni, w czasie której skontrolowano 12 obiektów, wprowadzania do obrotu środków zastępczych nie stwierdzono. 18

19 Stan sanitarny i techniczny obiektów żywności i żywienia poprawia się m.in. dzięki systematycznym i konsekwentnym kontrolom inspekcji sanitarnej, wzrostowi świadomości przedsiębiorców w zakresie obowiązujących wymagań oraz wdrażaniu i stosowaniu zasad dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej a także wprowadzeniu systemu HACCP. W celu zapewnienia właściwego bezpieczeństwa zdrowotnego żywności wymaga kontynuowanie nadzoru sanitarnego, szczególnie w zakresie: wdrażania i skutecznego stosowania systemów kontroli wewnętrznej w obiektach żywności i żywienia, zasad dobrej praktyki higienicznej(ghp), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz systemu HACCP (wraz z niezbędną dokumentacją), poprawy funkcjonalności obiektów, zachowania łańcucha chłodniczego na całej drodze, od surowca do gotowego produktu wydawanego konsumentom, co ma szczególne znaczenie w przypadku środków spożywczych łatwo psujących się, stosowania prawidłowych procesów mycia i dezynfekcji, identyfikowalności surowców i produktów, prawidłowego znakowania wyrobów, właściwego stosowania substancji dodatkowych, zachowania higieny osobistej i higieny miejsca pracy. 19

20 STAN ZAOPATRZENIA W WODĘ PRZEZNACZONĄ DO SPOŻYCIA PRZEZ LUDZI I NADZÓR NAD JEJ JAKOŚCIĄ w 2012 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Hrubieszowie zgodnie z ustawą o Państwowej Inspekcji Sanitarnej i ustawą o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków sprawuje nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Celem działania organów PIS jest ochrona życia ludzkiego przed skutkami wszelkiego zanieczyszczenia przez zapewnienie, że woda jest zdatna do użycia i czysta. W tym celu określono kryteria zdrowotne dla parametrów jakości wody zawarte w Dyrektywie Rady 98/83/WE z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. UE L z dnia 5 grudnia 1998 r.) oraz w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2007 r. nr 61, poz. 417 z późn. zm.) na takim poziomie, aby woda mogła być bezpiecznie spożywana przez całe życie człowieka. Zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi powiatu hrubieszowskiego wg. stanu na dzień r.: liczba ludności zaopatrywana w wodę z wodociągów zbiorowego zaopat rzenia liczba ludności zaopat rywana w wodę przez inne podmiot y liczba ludności korzystająca z wody o nie kont rolowanej jakości Spośród mieszkańców powiatu hrubieszowskiego z wody o kontrolowanej jakości korzysta ogółem osoby, tj. 73,21% ogółu mieszkańców, w tym z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia osób, co stanowi 71,04% ogółu mieszkańców. Z wody o niekontrolowanej jakości korzysta osoby tj. 26,79% mieszkańców powiatu hrubieszowskiego. 20

21 Zaopatrzenia ludności w wodę z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w gminach. L.p. gmina Liczba miejscowości zwodociągowanych w gminie 1. Hrubieszów miejska 2. Dołhobyczów Horodło Hrubieszów 5. Mircze Trzeszczany Uchanie % ludności korzystającej z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia , , ,33 7 (ujęte Szychowice Nowe) 25, , ,23 8. Werbkowice 11 (ujęta Sahryń osada) 53,26 ogółem ,04 120% 100% 80% 60% 40% 20% 0% Hrubieszów miejska Dołhobyczów Horodło Hrubieszów Mircze Trzeszczany Uchanie Werbkowice 21

22 Wodę spełniająca wymagania obowiązującego rozporządzenia Ministra Zdrowia dostarczano do osób, co stanowi 71,76% ogółu mieszkańców, natomiast z wody nie spełniającej wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia korzystało 1001 konsumentów wody tj. 1,46%. Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia Wodociągi o produkcji [ m 3 /d ] Liczba urządzeń Liczba wodociągów dostarczających wodę wodę nie spełniającą spełniającą wymagania wymagań rozp. MZ rozp. MZ Liczba ludności korzystającej z wody wodę nie spełniającą spełniającą wymagania wymagań rozp. MZ rozp. MZ * Inne podmioty zaopatrujące w wodę studnie publiczne * Na koniec 2012 roku 1 wodociąg Przewodów dostarczał wodę nie odpowiadającą wymaganiom załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi ze względu na występujące przekroczenia manganu w granicach od 87,79±12,73 [µg/l] do 93,15±13,51 [µg/l]. Przekroczenia manganu w wodzie oraz zakresy tych przekroczeń nie stanowią zagrożenia dla zdrowia konsumentów, choć mogą powodować zmianę barwy i mętności wody, dlatego też PPIS w Hrubieszowie wydał decyzję o warunkowym, na określony czas, dopuszczeniu wody do spożycia przez ludzi dostarczanej przez przedmiotowy wodociąg, zobowiązując jednocześnie przedsiębiorstwo wodociągowe do podjęcia skutecznych działań naprawczych mających na celu doprowadzenie jakości wody do obowiązujących wymagań decyzja z dnia r. nr ONS- HK.721/33/12, termin wykonania decyzji na prośbę administratora wodociągu odroczono do dnia r., (obecnie decyzja nadal nie wykonana). 22

23 Wykaz producentów wody zaopatrujących ludność powiatu hrubieszowskiego - wodociągi zbiorowego zaopatrzenia: (dane dot. liczby ludności korzystających z danego wodociągu oraz produkcji wody pozyskane od producentów wody) Producenci wody zaopatrujący ludność Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej spółka z o.o. w Hrubieszowie Nazwa wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Hrubieszów Produkcja [m 3 /d] 2007,9 Liczba ludności korzystającej z wody odpowiadającej nie wymaganiom odpowiadającej rozporządzenia wymaganiom Ministra załącznika nr 3 Zdrowia rozporządzenia Ministra Zdrowia (w tym miasto Hrubieszów 18745) 0 Gminny Zakład Komunalny w Horodle Gminny Zakład Usług Komunalnych w Dołhobyczowie Gminny Zakład Usług Komunalnych w Hrubieszowie z/s w Świerszczowie Gminny Zakład Komunalny w Mirczu Rogalin 169, Kobło Kolonia 27, Dołhobyczów 221, Przewodów 86, Hulcze 76, Majdan 35, Uśmierz 19, Żabcze 63, Gołębie 13, Wólka Poturzyńska 7, Hrubieszów - sieć (Obrowiec, Gródek, Świerszczów, Teptiuków) zakup wody od PGKiM sp. z o.o. w Hrubieszowie Czerniczyn 142, Nowosiółki 67, Dziekanów-wieś 12, Dziekanów 0 19,6 217 osiedle Husynne 14, Mieniany 48, Stefankowice 60, Mircze 134, Wiszniów 51, Małków 7,

24 Gminny Zakład Komunalny w Trzeszczanach Gminny Zakład Komunalny w Uchaniach Trzeszczany 74, Drogojówka 32, Nieledew (sieć wodociągowa) zakup wody od Real S.A. Siedlce ul. Brzeska 76 Zakład Produkcji Koncentratów w Nieledwi - 82,0 m³/dobę 1170 Mołodiatycze 53, Leopoldów 30, Nieledew KresMot 17,5 195 Uchanie 44, Rozkoszówka 37, Drohiczany 34, Mojsławice 29, Miedniki 48, Komunalny Zakład Oczyszczania w Werbkowicach Werbkowice 337,

25 Inne podmioty zaopatrujące w wodę: Nazwa wodociągu lokalnego Gmina Miejscowość Producent wody Horodło Hrubieszów Mircze Uchanie Werbkowice Produ kcja [m 3 /d] Ocena wody [dobra /zła] Liczba ludności korzystającej z wody dobrej jakości z wody złej jakości Strzyżów Spółdzielnia Mieszkaniowa 108,60 dobra Cichobórz Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna I 34,00 dobra Cichobórz Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna II 100 dobra 17 0 Husynne Szkoła Podstawowa 100 dobra 0 0 Kobło Publiczna Szkoła Podstawowa 100 dobra 2 0 Szpikołosy Publiczna Szkoła Podstawowa 100 dobra 2 0 Szychowice Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna 38,50 dobra Smoligów NZOL Droga Życia 11,23 dobra Smoligów Spółdzielnia Produkcji Rolnej 13,7 dobra 70 0 Kryłów Zespół Szkół 100 dobra 0 0 Małków Publiczna Szkoła Podstawowa 100 dobra 11 0 Modryń Środowiskowy Dom Samopomocy 100 dobra 0 0 Chyżowice Spółdzielnia Mieszkaniowa 7,02 dobra Sahryń Spółdzielnia Mieszkaniowa 17,1 dobra Terebiniec Rozlewnia Napojów Gazowanych 100 dobra 0 0 Publiczna Szkoła Honiatycze Podstawowa 0,18 dobra 0 0 i Gimnazjum Hostynne Szkoła Podstawowa 100 dobra 1 0 Malice Szkoła Podstawowa 100 dobra 3 0 Sahryń Zespół Szkół 100 dobra 1 0 Turkowice Szkoła Podstawowa 100 dobra 0 0 Terebiń Publiczna Szkoła Podstawowa 0,60 dobra 8 0 Turkowice Ośrodek Zdrowia 100 dobra 4 0 Razem

26 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Hrubieszowie realizując monitoring kontrolny i przeglądowy oraz nadzór nad jakością wody do spożycia pobrał ogółem 230 próbek wody, w których laboratoria Wojewódzkiej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Lublinie i Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Zamościu (laboratoria akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji) wykonały oznaczenia parametrów jakości wody: - fizyko-chemicznych 3131, w tym zakwestionowano - 38, - mikrobiologicznych 453, w tym zakwestionowano -7. W roku 2012 do przekraczanych parametrów należały: - chemicznych: żelazo w 7 próbkach, jon amonowy w 5 próbkach, mangan w 3 próbkach wody, - fizycznych: mętność 22 w próbkach, zapach w 1 próbce wody - mikrobiologicznych: bakterie grupy coli w 1 próbce, enterokoki kałowe w 1 próbce, ogólna liczba mikroorganizmów w 22 C w 1 ml wody w 5 próbkach wody. W Dyrektywie Rady 98/83/WE z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. UE L z dnia 5 grudnia 1998 r.) oraz w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. nr z 2007 r. nr 61, poz. 417 z późn. zm) maksymalna wartość dopuszczalnego stężenia żelaza została ustalona na poziomie 200 µg/l, a manganu 50 µg/l. Regulacje takie przyjęto jednak nie z powodu zagrożenia zdrowia ludzi w razie przekroczenia tych wartości, lecz z uwagi na fakt, że wyższe wartości stężenia mogą prowadzić do niepożądanych zmian właściwości organoleptycznych wody, która z uwagi na wzrost barwy i mętności oraz metaliczny posmak może budzić uzasadnione zastrzeżenia konsumentów. Ponadto woda, w której stężenie żelaza i manganu przekracza wymienione wartości, może być powodem problemów w eksploatacji sieci wodociągowej, przede wszystkim w postaci wytrącania się osadów i w konsekwencji być przyczyną zgłaszania reklamacji przez odbiorców. Ww. okresowe przekroczenia parametrów jakości wody odnotowano m.in. w wodociągach zbiorowego zaopatrzenia: Hrubieszów, Nieledew, Przewodów, Uśmierz. Wydane decyzje administracyjne oraz współpraca z właścicielami i administratorami wodociągów przyniosła realne rezultaty w postaci m.in. stosunkowo szybkiej poprawy jakości wody z nadzorowanych wodociągów. Należy podkreślić, że we wszystkich wodociągach zbiorowego zaopatrzenia oraz w przebadanych wodociągach lokalnych badane parametry chemiczne o znaczeniu zdrowotnym tj: antymon, arsen, azotany, azotyny, kadm, ołów, chrom, fluorki, benzo(a)piren, ΣWWA, miedź, nikiel, selen, bor, rtęć, benzen, cyjanki, pestycydy, 1,2dichloroetan, tetrachlorometan, Σ trichloroetenu i tetrachloroetenu, Σ trichlorobenzenów były w granicach dopuszczalnych stężeń. Dodatkowo w wodociągu Hrubieszów oznaczano formaldehyd, ΣTHM, a w latach ubiegłych akryloamid, epichlorohydryna, chlorek winylu, które spełniały wymagania obowiązującego rozporządzenia. Stan sanitarno-techniczny wodociągów zbiorowego zaopatrzenia eksploatowanych na terenie powiatu hrubieszowskiego jest zadowalający. Wszystkie obiekty oparte są na ujęciach wód podziemnych, posiadają wyznaczone i ogrodzone strefy bezpośredniej ochrony sanitarnej oraz aktualne pozwolenia wodno prawne na pobór wody. Stałej dezynfekcji wody nie prowadzi się w żadnym wodociągu, gdyż nie zachodzi taka konieczność, w przypadku ewentualnego zagrożenia bakteriologicznego dezynfekcję wody przeprowadza się wg zaleceń. 26

27 Do pozytywnych przedsięwzięć w zakresie poprawy zbiorowego zaopatrzenia ludności w wodę w roku 2012 należy: występuje na terenie powiatu stała poprawa w zakresie zaopatrzenia ludności w wodę kontrolowanej jakości. Z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia o kontrolowanej jakości korzystało w 2012 r. - 71,04% ogółu mieszkańców, w 2011 r. - 68,7%, w ,10%. zakończenie kompleksowej modernizacji wodociągu Hrubieszów pod nazwą Modernizacja i rozbudowa systemu gospodarki wodno ściekowej w Gminie Miejskiej Hrubieszów jakość wody oraz stan sanitarno higieniczny wodociągu uległ zdecydowanej poprawie, rozbudowa wodociągu Kobło Kolonia gm. Horodło poprzez zwodociągowanie miejscowości: część miejscowości Kolonia Kobło, Liski i Ciołki o długości sieci wodociągowej - 16,13 km, rozbudowa wodociągu Werbkowice gm. Werbkowice poprzez zwodociągowanie części miejscowości: Terebiniec, Gozdów i Alojzów oraz Dobromierzyce, Peresołowice - 20,464 km, rozbudowa wodociągu Mircze gm. Mircze poprzez zwodociągowanie miejscowości Ameryka i Marysin 7,371 km, zakończenie modernizacja wodociągu Mircze gm. Mircze, prowadzone rozbudowy wodociągów w gminie Hrubieszów (Husynne, Czerniczyn, Dziekanów osiedle, Nowosiółki), niski wskaźnik stwierdzonych przekroczeń mikrobiologicznych. Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia Hrubieszów po zakończonej modernizacji. Szczegółowe informacje dotyczące monitoringu i oceny jakości wody dostarczanej dla konsumentów w 2012 roku na terenie gmin powiatu hrubieszowskiego i miasta Hrubieszowa przesłane zostały do poszczególnych gmin i miasta Hrubieszowa oraz są dostępne w siedzibie Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Hrubieszowie. 27

28 Prezentując powyższą informację o stanie zaopatrzenia i jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi należy podkreślić również, że bezpieczeństwo zdrowotne wody zależy nie tylko od jakości wód zasobów wodnych ujmowanych i wpływu czynników antropogenicznych w strefie ujęć wody, stanu sanitarno-technicznego urządzeń do pozyskiwania, uzdatniania i dystrybucji wody ale również w znacznym stopniu od właściwej eksploatacji i materiałów stosowanych w wewnętrznych domowych instalacjach wodociągowych. W celu zapewnienia właściwej jakości zdrowotnej wody w gospodarstwach domowych należy stosować do budowy wewnętrznych systemów dystrybucji materiały i wyroby posiadające stosowne atesty higieniczne. Badanie wody w kierunku Legionella sp. Badanie ciepłej wody użytkowej w kierunku bakterii Legionella sp. (które mogą wywoływać ciężkie choroby układu oddechowego) w 2012 r. wykonano w Niepublicznym Zakładzie Opiekuńczo Leczniczym Droga Życia w Smoligowie.. Pobrano ogółem 4 próbki, woda spełniała wymagania mikrobiologiczne jakim powinna odpowiadać ciepła woda, określone w załączniku nr 1 część D do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. nr 61, poz. 417 z późn.zm.). 28

29 STAN SANITARNO-HIGIENICZNY OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ Ustępy publiczne Zarejestrowano i skontrolowano 4 ustępy publiczne, obiekty skanalizowane. Zaopatrzenie w wodę z wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Hrubieszów, odprowadzenie nieczystości płynnych do kanalizacji miejskiej. W okresie sprawozdawczym ustęp publiczny przy ul. 3 Maja w Hrubieszowie budził zastrzeżenia sanitarno - techniczne, wydano decyzję dot. doprowadzenia do należytego stanu sanitarnotechnicznego: zewnętrznych schodów przy wejściu do ubikacji oraz ścian i sufitów we wszystkich pomieszczeniach. Termin wykonania obowiązków został odroczony do dnia r., wg pisma właściciela ubikacji, Burmistrza Miasta Hrubieszowa obiekt położony jest na terenie objętym ochroną konserwatorską, który ma być poddany rewitalizacji łącznie z ubikacją. Obecnie Gmina Miejska Hrubieszów złożyła w tej sprawie projekt w Urzędzie Marszałkowskim. Pozostałe ustępy nie budziły zastrzeżeń sanitarno-technicznych. Obiekty utrzymane czysto, prawidłowo dezynfekowane z wystarczającym zapasem środków czystościowych i dezynfekcyjnych. Jednostki organizacyjne pomocy społecznej Zarejestrowano i skontrolowano 2 Środowiskowe Domy Samopomocy w Hrubieszowie i w Modryniu. Środowiskowe Domy Samopomocy są domami dziennego pobytu, w których prowadzona jest działalność terapeutyczno-edukacyjna. Obiekty mieszczą się w zmodernizowanych i wyremontowanych budynkach, dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych, zaopatrzone w wodę do spożycia przez ludzi spełniającą wymagania sanitarne. Ciepła woda bieżąca z bojlerów elektrycznych. Odprowadzenie nieczystości płynnych i usuwanie nieczystości stałych prawidłowe, odbiór odpadów przez upoważnione firmy. Ubikacje wyposażone kompletnie. Bieżący stan higieniczny i porządkowy obiektów bez zastrzeżeń. W okresie zimowym dokonano pomiaru temperatury w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi, temperatura powietrza wynosiła powyżej 20 C. Obiekty świadczące usługi hotelarskie Na terenie powiatu hrubieszowskiego w 2012 r. zarejestrowano i skontrolowano 13 obiektów: - 1 hotel w Hrubieszowie, który posiada kategorię *** ( trzy gwiazdki ), - 1 pensjonat w Gozdowie, zaszeregowany do kategorii * ( jednej gwiazdki ), - 11 obiektów świadczących usługi noclegowe. Są to obiekty znacznie zróżnicowane uwzględniając warunki techniczne, standard wyposażenia oraz zakres i poziom oferowanych usług. Obserwuje się, że stan sanitarno-techniczny bazy turystyczno-hotelowej z roku na rok ulega znacznej poprawie. Powstają nowe obiekty, inne są modernizowane, a właściciele starają się podnosić standard świadczonych usług, m.in. poprzez liczne atrakcje i urozmaicone formy wypoczynku dla klientów. Obiekty utrzymane czysto, wyposażone w środki higieny. Zapas czystej bielizny pościelowej i ręczników wystarczający. Czystość kompletów pościelowych i ręczników nie budziła zastrzeżeń. W kontekście przygotowań do Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej EURO 2012: - zintensyfikowano nadzór sanitarny, - poinformowano właścicieli obiektów świadczących usługi noclegowe o ryzyku związanym z pojawieniem się w lokalnej instalacji wodociągowej pałeczek Legionella, wskazano na możliwość i potrzebę wykonania badań w tym kierunku, - w obiektach podczas kontroli pozostawiano materiały oświatowe dot. HIV/AIDS. 29