Przedmowa Wiadomości ogólne... 17

Transkrypt

1 Spis treści Przedmowa Wiadomości ogólne Metrologia i jej podział Metrologia wielkości geometrycznych, jej przedmiot i zadania Jednostka miary długości Jednostka miary kąta płaskiego Matematyka w metrologii wielkości geometrycznych Elementy rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej Elementy analizy regresji i teorii aproksymacji Elementy geometrii analitycznej Podstawy cyfrowej techniki pomiarowej Literatura Błędy pomiarów Jakościowa i ilościowa definicja błędu pomiaru Błędy systematyczne Likwidacja źródła błędu systematycznego Kompensacja błędów systematycznych Korekcja błędu systematycznego polegająca na doświadczalnym wyznaczeniu poprawki przez zmianę przyczyny błędu Korekcja błędu systematycznego polegająca na obliczeniu poprawki na podstawie wartości wielkości wpływających Błędy systematyczne w pomiarach metodą pośrednią Błędy obserwacji Błędy przypadkowe Błędy przypadkowe w pomiarach pośrednich równej dokładności Wyznaczanie niepewności pomiaru Wyznaczanie niepewności pomiaru wg zaleceń ISO Złożona niepewność standardowa Niepewność rozszerzona Błędy nadmierne Opracowanie wyniku pomiaru Literatura

2 3. Klasyfikacja i właściwości metrologiczne przyrządów pomiarowych i wzorców miar Klasyfikacja przyrządów pomiarowych i wzorców miar Najważniejsze właściwości i charakterystyki przyrządów pomiarowych Literatura Wzorce długości i kąta Klasyfikacja wzorców miar długości Wzorce kreskowe i końcowo-kreskowe Noniusz Mikroskop odczytowy ze spiralą Archimedesa Układ odczytowy z urządzeniem projekcyjnym i czujnikiem fotooptycznym Mikroskop odczytowy pryzmatyczny Inkrementalne układy pomiarowe długości Układy pomiarowe optoelektroniczne Układy pomiarowe magnetyczne, induktosynowe i pojemnościowe Interpolatory Układy bezwzględne Kodowe układy pomiarowe Układy bezwzględne z siatkami inkrementalnymi Układy bezwzględne ze ścieżką z siatką inkrementalną i ścieżką z kodem losowym (random code) firmy Heidenhain Wzorce końcowe Płytki wzorcowe Wałeczki pomiarowe Kulki pomiarowe Szczelinomierze Wzorce nastawcze Wzorce falowe Wzorce kreskowe kąta Inkrementalne układy pomiarowe kąta Kodowe układy pomiarowe kąta Wzorce końcowe kąta Pryzma wielościenna Płytki kątowe Kątowniki Literatura Przyrządy suwmiarkowe, mikrometryczne i czujniki Przyrządy suwmiarkowe Przyrządy mikrometryczne Czujniki Czujniki mechaniczne Czujniki optyczno-mechaniczne Czujniki elektryczne Czujniki pneumatyczne Czujniki inkrementalne Mechanizacja i automatyzacja pomiarów Literatura

3 6. Maszyny pomiarowe Wiadomości wstępne Długościomierze i wysokościomierze Długościomierze pionowe Abbego (Zeiss) Długościomierze poziome uniwersalne Wysokościomierze Optoelektroniczne przyrządy pomiarowe Mikroskopy pomiarowe i projektory Mikroskopy warsztatowe małe Mikroskopy warsztatowe duże Mikroskopy uniwersalne Projektory Literatura Interferometry Wiadomości wstępne Interferometry laserowe Interferometr laserowy HP 5528A (Hewlett-Packard) Modułowy układ pomiarowy HP 5527A (Hewlett-Packard) Interferometr laserowy HP 5529A do kalibracji dynamicznej Interferometr laserowy ZLM 500 (Zeiss) Interferometr laserowy ILM 1131 (Heidenhain) Literatura Nadzorowanie przyrządów pomiarowych i obrabiarek Wiadomości wstępne Sprawdzanie prostych przyrządów pomiarowych Sprawdzanie przyrządów suwmiarkowych Sprawdzanie przyrządów mikrometrycznych Sprawdzanie czujników Sprawdzanie płytek wzorcowych Sprawdzanie współrzędnościowych maszyn pomiarowych Sprawdzanie maszyn pomiarowych według EN ISO Sprawdzanie maszyn pomiarowych ze stołem obrotowym według PN-EN ISO Sprawdzanie maszyn pomiarowych według PN-EN ISO Sprawdzanie maszyn pomiarowych według PN-EN ISO Sprawdzanie maszyn pomiarowych przy użyciu wzorca płytowego z kulami lub otworami Sprawdzanie innych przyrządów pomiarowych Oprogramowanie wspomagające nadzorowanie przyrządów pomiarowych Nadzorowanie obrabiarek Literatura Dobór przyrządów pomiarowych i reguły orzekania zgodności i niezgodności z tolerancją (ze specyfikacją) Postępowanie pomiarowe Metody pomiarowe

4 9.3. Zasada pomiaru Dobór przyrządów pomiarowych Niepewność pomiaru a tolerancja wymiaru Kontrola wyrobów za pomocą pomiarów Literatura Pomiary wałków, otworów, wymiarów mieszanych i pośrednich Wiadomości wstępne Modele opisu postaci geometrycznej wyrobu Układ tolerancji wałków i otworów Zasady tolerowania Wymiarowanie i tolerowanie wektorowe Pomiary przyrządami suwmiarkowymi Pomiary przyrządami mikrometrycznymi Pomiary czujnikami Pomiary długościomierzami uniwersalnymi i pionowymi Pomiary mikroskopami pomiarowymi Sprawdziany Literatura Pomiary kątów i stożków Układ tolerancji kątów Układ tolerancji i pasowań stożków Wymiarowanie i tolerowanie stożków Tolerancje i pasowania stożków Pomiary kątów Pomiary kątomierzami Głowice i stoły podziałowe Liniały sinusowe Pomiary mikroskopami Luneta autokolimacyjna Goniometr Poziomnice Pomiary stożków Pomiary stożka zewnętrznego mikroskopem pomiarowym Pomiary stożka zewnętrznego przy użyciu wałeczków pomiarowych Pomiary stożka wewnętrznego przy użyciu kul pomiarowych Przyrządy do pomiaru stożków Sprawdziany do stożków Literatura Współrzędnościowe maszyny pomiarowe Wiadomości wstępne Współrzędnościowa technika pomiarowa Istota współrzędnościowej techniki pomiarowej Parametryzacja elementów geometrycznych Algorytmy wyznaczania elementów skojarzonych Elementy teoretyczne i relacje między elementami geometrycznymi Budowa współrzędnościowych maszyn pomiarowych Układy pomiarowe

5 Układy sterowania Struktura mechaniczna Klasyfikacja Elementy i zespoły Zespół głowicy pomiarowej Głowice pomiarowe Układy trzpieni pomiarowych Wyposażenie maszyn pomiarowych Komputer i oprogramowanie pomiarowe Kwalifikacja układów trzpieni pomiarowych Układ współrzędnych przedmiotu Analiza wyników pomiaru Programowanie przebiegu pomiarowego CNC Strategia pomiaru Dokładność maszyn pomiarowych Źródła błędów Model dokładności geometrycznej Wpływ temperatury i gradientów temperatur Matematyczna korekcja dokładności (CAA) model statyczny Matematyczna korekcja dokładności model dynamiczny Błędy wynikające z oprogramowania Wyznaczanie niepewności pomiaru metoda porównawcza Wyznaczanie niepewności pomiaru model wirtualny Przykłady maszyn pomiarowych Literatura Pomiary odchyłek geometrycznych Tolerancje geometryczne Klasyfikacja i pojęcia podstawowe Tolerancje kształtu Bazy Tolerancje kierunku Tolerancje położenia Tolerancje bicia Tolerancje zależne. Zasada maksimum materiału Tolerancje geometryczne ogólne Ogólne zasady pomiarów odchyłek geometrycznych Pomiary odchyłki prostoliniowości Wzorce prostoliniowości Klasyfikacja sposobów pomiarów odchyłki prostoliniowości Pomiary odchyłki prostoliniowości w płaszczyźnie z wykorzystaniem wzorca w postaci wiązki światła Wyznaczanie odchyłki prostoliniowości na podstawie wyników pomiarów nachylenia zarysu Pomiary odchyłki prostoliniowości osi w przestrzeni Pomiary odchyłki prostoliniowości oraz odchyłek kształtu wyznaczonego zarysu i kształtu wyznaczonej powierzchni Pomiary odchyłki płaskości Pomiary odchyłki kształtu kuli Pomiary odchyłki okrągłości Metody bezodniesieniowe Metody odniesieniowe Pomiary odchyłki walcowości

6 13.8. Pomiary odchyłek geometrycznych współrzędnościowymi maszynami pomiarowymi Sprawdziany kierunku, położenia i prostoliniowości osi Literatura Pomiary chropowatości i falistości powierzchni Wiadomości wstępne Pojęcia podstawowe Parametry profilu, chropowatości i falistości powierzchni Parametry pionowe Parametry poziome Parametry mieszane Charakterystyczne krzywe i związane z nimi parametry Znormalizowane warunki pomiarów profilu Parametry metody motywów Parametry powierzchni o warstwowych właściwościach funkcjonalnych Parametry nie zdefiniowane w normach PN, EN i ISO Oznaczanie chropowatości i falistości powierzchni na rysunkach Klasyfikacja pomiarów chropowatości i falistości powierzchni Pomiary stykowe przy użyciu profilometrów Zasada pomiaru Głowice pomiarowe Filtry i zespoły opracowujące informację pomiarową Rejestratory Klasyfikacja profilometrów Przegląd profilometrów Źródła błędów w pomiarach stykowych Wzorcowanie profilometrów Zasady oceny chropowatości powierzchni mierzonej metodą stykową Pomiary profilometryczne wiązką zogniskowaną Pomiary profilometryczne wiązką zogniskowaną Pomiary optyczne metodą przekroju świetlnego Pomiary interferencyjne Pomiary przez porównanie z wzorcami chropowatości powierzchni obrabianych Inne metody pomiaru chropowatości powierzchni Literatura Pomiary gwintów Układ tolerancji i pasowań gwintów metrycznych walcowych Wiadomości wstępne Opis i parametry postaci geometrycznej gwintu metrycznego walcowego Układ tolerancji i pasowań gwintów metrycznych walcowych ogólnego przeznaczenia z pasowaniem luźnym Pomiary gwintów walcowych zewnętrznych o zarysie symetrycznym Pomiar średnicy zewnętrznej Pomiar średnicy wewnętrznej Pomiar podziałki Pomiary kąta gwintu i kątów boków Pomiar średnicy podziałowej za pomocą mikroskopu pomiarowego Pomiar średnicy podziałowej sposobem trójwałeczkowym Pomiary gwintów walcowych wewnętrznych

7 Pomiar średnicy podziałowej gwintu wewnętrznego za pomocą wkładek z rowkami pryzmatycznymi i długościomierza uniwersalnego firmy Zeiss Pomiar średnicy podziałowej przy użyciu sztywnego trzpienia z końcówkami pomiarowymi firmy Mahr lub Zeiss Pomiary gwintów walcowych symetrycznych ogólnego przeznaczenia Pomiary gwintów zewnętrznych i wewnętrznych Interpretacja tolerancji średnicy podziałowej gwintów ogólnego przeznaczenia Pomiary gwintów stożkowych o zarysie symetrycznym względem prostopadłej do osi gwintu Konstrukcja zarysu ostrego gwintu stożkowego o dwusiecznych kątów gwintu prostopadłych do osi gwintu Średnica podziałowa Pomiar kąta gwintu Pomiar podziałki Pomiar średnicy podziałowej mikroskopem pomiarowym Pomiar kąta stożka Pomiary gwintów stożkowych o zarysie symetrycznym względem prostopadłej do tworzącej stożka Konstrukcja zarysu ostrego gwintu stożkowego o dwusiecznych kątów gwintu prostopadłych do tworzących stożka Średnica podziałowa Pomiar kąta gwintu Pomiar podziałki Pomiar średnicy podziałowej sposobem trójwałeczkowym Pomiary gwintów współrzędnościowymi maszynami pomiarowymi Pomiary metodą stykową Pomiary metodą optyczną Literatura Pomiary kół zębatych Parametry opisujące postać konstrukcyjną koła zębatego Definicje i pomiary wybranych odchyłek kół zębatych Odchyłki kinematyczne Pomiary odchyłek podziałki Odchyłka bicia promieniowego uzębienia Pomiar odchyłek promieniowych złożonych Odchyłka podziałki przyporu Odchyłki zarysu Odchyłki linii zęba Pomiar grubości zęba pomiar po łuku Pomiar grubości zęba pomiar cięciwy Pomiar grubości zęba pomiar długości pomiarowej Pomiar grubości zęba pomiar przez wałeczki lub kulki Układ tolerancji przekładni i kół zębatych Literatura Metody statystyczne w zapewnieniu jakości Wiadomości wstępne Karty kontrolne Karty kontrolne Shewarta Karty kontrolne przy liczbowej ocenie właściwości

8 Karty wartości średniej X i rozstępu-r lub odchylenia standardowego Karty kontrolne pojedynczych obserwacji Karty kontrolne mediany Me Zmienność własna i całkowita procesu Środki techniczne statystycznego sterowania procesem Literatura Skorowidz Dodatek. Kolorowe ilustracje przyrządów pomiarowych