Spis treści 7 SPIS TREŚCI

Transkrypt

1 Spis treści 7 SPIS TREŚCI 1. Podstawy rozpoznawania chorób serca Michał Tendera, Maciej Sosnowski Badanie kliniczne Badanie podmiotowe Bóle w klatce piersiowej Duszność Kołatanie serca Krótkotrwałe utraty świadomości Inne dane z wywiadu Badanie przedmiotowe Ocena ogólnego stanu chorego Serce Oglądanie i badanie palpacyjne okolicy przedsercowej Opukiwanie Osłuchiwanie Ocena tętna tętniczego i żylnego Tętno tętnicze Tętno żylne Badanie dodatkowe Badanie elektrokardiograficzne Metody elektrokardiograficzne Elektrokardiografia w diagnostyce kardiologicznej Rozpoznanie oparte na badaniu elektrokardiograficznym (jednostki nozologiczne) Rzadkie wysoce specyficzne objawy elektrokardiograficzne znamionujące chorob ę serca Zespoły elektrokardiograficzne Inne techniki rejestracji i analizy elektrokardiogramu Elektrokardiografia w interpretacji wybranych objawów klinicznych Utrata przytomności Ból wklatce piersiowej

2 8 Spis treści Zmiany elektrokardiograficzne pomocne w ocenie rozległości zajęcia serca i monitorowaniu leczenia Zawał serca Niestabilna choroba wieńcowa Nadciśnienie tętnicze systemowe Kardiomiopatia przerostowa Kardiomiopatia rozstrzeniowa Wady serca Zab urzenia rytmu serca Zmiany elektrokardiograficzne w ocenie rokowania Świeży zawał serca Późny okres zawału serca Niewydolność serca Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa Badanie radiologiczne klatki piersiowej Tomografia komputerowa Echokardiografia Badanie z dostępu przez klatkę piersiową Badanie echokardiograficzne metodą Dopplera Echokardiografia przezprzełykowa Echokardiografia czynnościowa Echokardiografia kontrastowa Echokardiografia wewnątrznaczyniowa Badania izotopowe Pozytronowa (pozytonowa) tomografia emisyjna Rezonans magnetyczny Interpretacja wyników badań nieinwazyjnych Cewnikowanie serca i angiokardiografia Ocena parametrów hemodynamicznych Badania kontrastowe Wentrykulografia lewostronna Koronarografia Biopsja endomiokardialna Badania elektrofizjologiczne Badania genetyczne w kardiologii Piśmiennictwo Niewydolność serca. Zastoinowa niewydolność serca Leszek Giec Uwagi wstępne. Definicja, etiopatogeneza, symptomatologia Patofizjologia Mechanizmy hemodynamiczne Rola układu neurohumoralnego i hormonalnego Rola baro- i chemoreceptorów Stymulacja adrenergiczna Rola nerek i układu renina angiotensyna aldosteron Rola cytokin prozapalnych Rola peptydów natriuretycznych Podsumowanie Epidemiologia niewydolności serca. Stan obecny i prognozy na najbliższe lata Przebieg kliniczny i objawy zastoinowej niewydolności serca Przewlekła i ostra zastoinowa niewydolność serca Klasyfikacja niewydolności serca Rozpoznanie niewydolności serca i jej pierwotnej przyczyny Wywiad lekarski

3 Spis treści Badanie fizykalne (przedmiotowe) Badania dodatkowe Interpretacja wyników badań niezbędnych dla rozpoznania lub wykluczenia niewydolności serca Rozpoznanie choroby podstawowej oraz ocena zaawansowania i rokowania w niewydolności serca Metody leczenia zastoinowej niewydolności serca Cele i ogólne zasady leczenia Leki stosowane w leczeniu zastoinowej niewydolności serca Inhibitory konwertazy angiotensyny i antagoniści receptorów angiotensyny II Leki moczopędne i antagoniści receptorów aldosteronu Antagoniści receptorów beta-adrenergicznych (leki beta-adrenolityczne) Glikozydy nasercowe Leki o działaniu rozszerzającym naczynia krwionośne ( wazodylatatory ) Nienaparstnicowe leki o działaniu inotropowo dodatnim Leki przeciwarytmiczne Leki przeciwzakrzepowe Niefarmakologiczne metody wspomagające leczenie niewydolności serca Leczenie chirurgiczne Urządzenia wspomagające pracę serca Elektroterapia serca Przeszczepienie serca Leczenie przewlekłej zastoinowej niewydolności serca Zalecenia związane z niefarmakologicznym postępowaniem leczniczym Leczenie farmakologiczne i zabiegowe Ostry sercopochodny (kardiogenny) obrzęk płuc. Ostra niewydolność serca lewego Dysfunkcja rozkurczowa komór Piśmiennictwo Wstrząs kardiogenny Tadeusz Mandecki, Andrzej Szulc Uwagi wstępne Definicja i rozpoznanie Kryteria rozpoznania Etiopatogeneza i częstość występowania Ob raz kliniczny Badania dodatkowe Rokowanie Leczenie Piśmiennictwo b 4. Zaburzenia rytmu i przewodzenia Tadeusz Mandecki Uwagi wstępne Rozpoznanie Rokowanie Leczenie Ogólne zasady leczenia Leki przeciwarytmiczne Leki przeciwarytmiczne klasy I Leki klasy I A Leki klasy I B Leki klasy I C Leki przeciwarytmiczne klasy II leki blokujące zakończenia eta-adrenergiczne

4 10 Spis treści Leki przeciwarytmiczne klasy III Leki przeciwarytmiczne klasy IV antagoniści wapnia Leki przeciwarytmiczne nieobjęte klasyfikacją Vaughana-Williamsa Rodzaje zab urzeń rytmu serca Przyspieszenie zatokowe Bradykardia zatokowa Niemiarowość oddechowa Dodatkowe pobudzenia przedsionkowe Migotanie przedsionków Trzepotanie przedsionków Napadowy częstoskurcz przedsionkowy z blokiem Wieloogniskowy częstoskurcz przedsionkowy Nawrotny częstoskurcz przedsionkowo-węzłowy Zaburzenia rytmu związane z dodatkowymi szlakami przewodzenia Dodatkowe pobudzenia komorowe Częstoskurcz komorowy Torsade de pointes ( balet serca ) Migotanie i trzepotanie komór Zaburzenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego Blok przedsionkowo-komorowy I (blok utajony) Blok przedsionkowo-komorowy II Blok przedsionkowo-komorowy III (blok całkowity) Zaburzenia przewodzenia śródkomorowego Bloki odnóg pęczka Hisa Bloki wiązek (hemibloki) Zespół chorego węzła zatokowo-przedsionkowego (sick sinus syndrome) Piśmiennictwo Choroba niedokrwienna serca Andrzej Cieśliński Uwagi wstępne Etiopatogeneza Podział kliniczny Dławica piersiowa stab ilna Rozpoznanie i różnicowanie Leczenie Zalecenia ogólne Leczenie farmakologiczne Azotany Leki beta-adrenolityczne Antagoniści wapnia Leki przeciwpłytkowe Rewaskularyzacja Angioplastyka tętnic wieńcowych Rewaskularyzacja chirurgiczna Inne metody leczenia Dławica piersiowa niestab ilna Patogeneza Rozpoznanie Leczenie Leki przeciwzakrzepowe Leki przeciwdławicowe Leczenie inwazyjne Podsumowanie Inne postacie niedokrwienia serca Dławica odmienna Prinzmetala

5 Spis treści Kardiologiczny zespół X Hibernacja, ogłuszenie, żywotne miokardium Prekondycjonowanie niedokrwienne Nieme niedokrwienie Kardiomiopatia niedokrwienna Choroba niedokrwienna serca u kobiet odrębności kliniczne Kliniczna ocena kobiet z bólem w klatce piersiowej Hormonalna terapia zastępcza Piśmiennictwo Zawał serca Jerzy Kuch Uwagi wstępne Etiopatogeneza Diagnostyka ostrego zawału serca Obraz kliniczny bóle wieńcowe Enzymy tkankowe Badanie elektrokardiograficzne Leczenie ostrego zawału serca Postępowanie lecznicze w okresie przedszpitalnym Leczenie w okresie szpitalnym Zawał niepowikłany Zawał powikłany Ostry zespół wieńcowy z uniesieniem odcinka ST Leczenie reperfuzyjne Leczenie zachowawcze Ostry zespół wieńcowy bez uniesienia odcinka ST Postępowanie lecznicze po przebytym zawale serca Prognozowanie dotyczące dalszego przebiegu zawału Prewencja wtórna i leczenie farmakologiczne dusznicy bolesnej Leczenie inwazyjne w zawale serca Rehabilitacja po przebytym zawale serca Piśmiennictwo Wady zastawkowe serca nabyte Jacek S. Dubiel Wprowadzenie Zwężenie lewego ujścia żylnego (mitralnego) Etiologia i patologia Patofizjologia Obraz kliniczny i rozpoznanie Badania dodatkowe Leczenie Przeb ieg naturalny Wady zastawki trójdzielnej Etiologia i patogeneza Niedomykalność zastawki trójdzielnej Patofizjologia Ob raz kliniczny Badania dodatkowe Leczenie Przeb ieg naturalny Zwężenie prawego ujścia żylnego Patofizjologia Ob raz kliniczny Badania dodatkowe Przeb ieg i rokowanie

6 12 Spis treści Leczenie chirurgiczne Zwężenie lewego ujścia tętniczego (aortalnego) Etiologia i patogeneza Patofizjologia Ob raz kliniczny Badania dodatkowe Leczenie Przebieg naturalny i rokowanie Niedomykalność zastawki mitralnej Etiologia i patogeneza Patofizjologia Ob raz kliniczny Badania dodatkowe Leczenie Przebieg naturalny i rokowanie Wypadanie płatka zastawki mitralnej Etiologia i patogeneza Patofizjologia Obraz kliniczny i rozpoznanie Badania dodatkowe Leczenie Przeb ieg naturalny Niedomykalność zastawki aorty Etiologia i patogeneza Patofizjologia Obraz kliniczny i rozpoznanie Badania dodatkowe Leczenie Przeb ieg naturalny Piśmiennictwo Wady wrodzone serca u dorosłych Jacek S. Dubiel Wprowadzenie Klasyfikacja wad wrodzonych Ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej Ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej typu ostium secundum Patofizjologia Ob raz kliniczny Badania dodatkowe Rozpoznanie na podstawie cewnikowania Leczenie Rokowanie i powikłania Ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej typu ostium primum Ubytek w przegrodzie międzykomorowej Patofizjologia Ob raz kliniczny Badania dodatkowe Leczenie i rokowanie Przetrwały przewód tętniczy Patofizjologia Ob raz kliniczny Badania dodatkowe Różnicowanie Leczenie Zwężenie cieśni aorty (koarktacja aorty)

7 Spis treści Patofizjologia Ob raz kliniczny Badania dodatkowe Leczenie Tetralogia Fallota Ob raz kliniczny Leczenie Piśmiennictwo Choroby mięśnia sercowego Jan Wodniecki Wprowadzenie i klasyfikacja Kardiomiopatie (pierwotne) Kardiomiopatia rozstrzeniowa Etiopatogeneza Obraz kliniczny i badania dodatkowe Leczenie Kardiomiopatia przerostowa Etiopatogeneza Ob raz kliniczny Badania dodatkowe Leczenie Kardiomiopatia restrykcyjna Etiopatogeneza Obraz kliniczny i badania dodatkowe Leczenie Arytmogenna dysplazja prawej komory Etiopatogeneza Obraz kliniczny i badania dodatkowe Leczenie Swoiste choroby mięśnia sercowego Kardiomiopatia w przebiegu chorób tkanki łącznej Kardiomiopatia w przebiegu sarkoidozy Kardiomiopatia w przebiegu hemochromatozy Kardiomiopatia w przebiegu amyloidozy Kardiomiopatia w przebiegu chorób układu nerwowo-mięśniowego Kardiomiopatia w przebiegu chorób układu wewnątrzwydzielniczego Kardiomiopatia połogowa Kardiomiopatia alkoholowa Kardiomiopatia cukrzycowa Zmiany w mięśniu sercowym w przebiegu AIDS Zmiany w mięśniu sercowym spowodowane długotrwałym stosowaniem narkotyków Zmiany w mięśniu sercowym spowodowane niedoborami pokarmowymi Zapalenie mięśnia sercowego (myocarditis, kardiomiopatia zapalna) Etiopatogeneza Problemy diagnostyczne Ob raz kliniczny Badania dodatkowe Leczenie Reumatyczne zapalenie mięśnia sercowego Piśmiennictwo Choroby osierdzia Jan Wodniecki Wprowadzenie Ostre zapalenie osierdzia

8 14 Spis treści Etiopatogeneza Ob raz kliniczny Badania dodatkowe Przewlekłe zapalenie osierdzia Zaciskające zapalenie osierdzia Etiopatogeneza Ob raz kliniczny Badania dodatkowe Leczenie zapalenia osierdzia Inne najczęściej występujące postacie zapalenia osierdzia Odczyn osierdziowy w przebiegu zawału serca Mocznicowe zapalenie osierdzia Nowotworowe zapalenie osierdzia Popromienne zapalenie osierdzia Zapalenie osierdzia w przebiegu chorób tkanki łącznej Polekowe zapalenie osierdzia Zespół pokardiotomijny Pourazowe zapalenie osierdzia Piśmiennictwo Zapalenie wsierdzia Jan Wodniecki Wprowadzenie Reumatyczne zapalenie wsierdzia Etiopatogeneza Ob raz kliniczny Leczenie Infekcyjne zapalenie wsierdzia Etiopatogeneza Ob raz kliniczny Leczenie Inne postaci zapalenia wsierdzia (nieinfekcyjne zapalenia wsierdzia) Piśmiennictwo Nadciśnienie tętnicze Kalina Kawecka-Jaszcz, Józef Kocemba Wprowadzenie Etiopatomechanizm nadciśnienia pierwotnego Czynniki genetyczne Otyłość Alkohol Rozpoznawanie oraz przebieg nadciśnienia pierwotnego Przerost lewej komory serca Choroba niedokrwienna serca Niewydolność serca Uszkodzenia naczyń Encefalopatia Udar mózgu Niewydolność nerek Retinopatia Nadciśnienie tętnicze u osób młodych Nadciśnienie u kob iet w ciąży Nadciśnienie u chorych na cukrzycę Leczenie Nadciśnienie tętnicze u osób w wieku podeszłym Leczenie

9 Spis treści Nadciśnienie wtórne Postępowanie lecznicze w nadciśnieniu tętniczym Leczenie niefarmakologiczne Farmakoterapia przeciwnadciśnieniowa Prowadzenie farmakoterapii Stany naglące i pilne Piśmiennictwo Nadciśnienie płucne Lech Poloński i Tadeusz Zębik Uwagi wstępne Nadciśnienie płucne tętnicze Pierwotne nadciśnienie płucne Etiopatogeneza Ob raz kliniczny Badania dodatkowe Różnicowanie Powikłania Rokowanie Leczenie Nadciśnienie płucne żylne Hemodynamiczna ocena nadciśnienia płucnego Nadciśnienie płucne a transplantacja serca Rola wazodylatatorów w stratyfikacji ryzyka transplantacji serca Nadciśnienie płucne związane z chorobami układu oddechowego i(lub) hipoksją Etiopatogeneza Ob raz kliniczny Badania dodatkowe Powikłania Rokowanie Leczenie Nadciśnienie płucne związane z przewlekłą chorobą zakrzepową i(lub) zatorową Etiopatogeneza Ob raz kliniczny Badania dodatkowe Różnicowanie Rokowanie Leczenie Piśmiennictwo Nowotwory serca Tadeusz Mandecki, Andrzej Szulc Nowotwory pierwotne Uwagi ogólne Ob raz kliniczny Łagodne nowotwory pierwotne Złośliwe nowotwory pierwotne serca Wtórne nowotwory serca Piśmiennictwo Sztuczne rozruszniki serca Włodzimierz Kargul Rys historyczny Kod stymulacyjny oraz sposoby i rodzaje elektrostymulacji stałej Układ stymulujący, budowa rozrusznika, jego podstawowe parametry, funkcje i tryby stymulacji

10 16 Spis treści Stymulatory jednojamowe i ich podstawowe parametry Stymulatory dwujamowe, podstawowe parametry i funkcje Stymulatory dwujamowe dwuelektrodowe DDD Funkcje przeciwarytmiczne nowoczesnego stymulatora DDD Funkcje diagnostyczne pamięć holterowska Stymulatory dwujamowe jednoelektrodowe, VDD Stymulatory z adaptowaną częstością typu R (rate responsive) Badanie diagnostyczne, wybór rodzaju i trybu stymulacji, wskazania do długotrwałej elektrostymulacji serca Badania diagnostyczne Wybór rodzaju i trybu stymulacji Wskazania do długotrwałej elektrostymulacji serca Nabyte bloki przedsionkowo-komorowe u dorosłych Przewlekły blok dwupęczkowy lub trójpęczkowy Bloki przedsionkowo-komorowe po przebytym zawale serca Zespół chorego węzła zatokowo-przedsionkowego (sick sinus syndrome, SSS) Napadowe częstoskurcze Przerywanie Zapob ieganie Dobór stymulatora w przerywaniu napadowych częstoskurczów nadkomorowych i komorowych oraz zapobieganiu im Utrwalone migotanie przedsionków Zespoły kardioneurogenne Nadwrażliwość zatok tętnic szyjnych oraz omdlenia wazowagalne Nietypowe wskazania do zastosowania rozrusznika Kardiomiopatia przerostowa Kardiomiopatia rozstrzeniowa Technika implantacji układu stymulującego i najczęstsze wczesne powikłania Badania kontrolne i prowadzenie ambulatoryjne chorych z rozrusznikiem serca Badania dodatkowe wykonywane w czasie kontroli chorego z rozrusznikiem serca Telemetria i programowanie wszczepialnych stymulatorów serca Najczęstsze objawy kliniczne u chorych ze wszczepionym układem stymulującym oraz zapis elektrokardiograficzny typowych zaburzeń tego układu Wszczepialne kardiowertery defibrylatory serca Rys historyczny Budowa i podstawowe funkcje Badania diagnostyczne, wskazania, procedura implantacyjna oraz kontrola ambulatoryjna chorych ze wszczepionym kardiowerterem-defibrylatorem Piśmiennictwo Chirurgia serca i dużych naczyń Stanisław Woś Leczenie chirurgiczne wad wrodzonych serca u dorosłych Wady niesinicze Wady zastawkowe Połączenia na poziomie przedsionków Ubytek przegrody międzykomorowej Przetrwały przewód tętniczy Koarktacja aorty Wady sinicze Leczenie chirurgiczne choroby niedokrwiennej serca Wstęp Metody kardioprotekcji Pomostowanie tętnic wieńcowych materiałem tętniczym

11 Spis treści Ponowne operacje tętnic wieńcowych Małoinwazyjna chirurgia tętnic wieńcowych Laserowa rewaskularyzacja mięśnia sercowego Powikłania chirurgiczne zawału serca i ich leczenie Leczenie chirurgiczne nabytych wad zastawkowych Chirurgia zastawki aorty Wskazania do operacji Operacje rekonstrukcyjne Protezy zastawkowe Powikłania pooperacyjne Wąski pierścień aorty Autoprzeszczep zastawki pnia płucnego operacja Rossa Implantacja homogennej zastawki aorty Zastawki biologiczne stentowe Zastawki biologiczne bezstentowe Chirurgia zastawki mitralnej Zwężenie lewego ujścia żylnego Leczenie chirurgiczne Powikłania pooperacyjne Niedomykalność zastawki mitralnej Leczenie chirurgiczne Leczenie chirurgiczne zaburzeń rytmu serca Leczenie chirurgiczne utrwalonego migotania przedsionków Leczenie chirurgiczne guzów serca Łagodne guzy serca Śluzak lewego i prawego przedsionka Guzy złośliwe serca Nowotwory osierdzia Leczenie chirurgiczne chorób osierdzia Tamponada serca Przewlekłe zaciskające zapalenie osierdzia Leczenie chirurgiczne rozwarstwienia aorty Transplantacje serca Piśmiennictwo Skorowidz