APARATURA BADAWCZA I DYDAKTYCZNA
|
|
- Feliks Dobrowolski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 APARATURA BADAWCZA I DYDAKTYCZNA Przegląd metod wytwarzania kawitacji do degradacji zanieczyszczeń organicznych w środowisku wodnym 1 MICHAŁ GĄGOL, GRZEGORZ BOCZKAJ POLITECHNIKA GDAŃSKA, WYDZIAŁ CHEMICZNY, 1 KATEDRA TECHNOLOGII POLIMERÓW ORAZ KATEDRA INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ Słowa kluczowe: kawitacja hydrodynamiczna, sono-kawitacja, oczyszczanie ścieków, degradacja zanieczyszczeń STRESZCZENIE: Zjawisko kawitacji może być przydatne w oczyszczaniu ścieków przemysłowych. Energia uwalniana w strumieniu cieczy, w momencie wytworzenia kawitacji może być wykorzystana do efektywnej degradacji zanieczyszczeń organicznych w fazie wodnej. W niniejszej pracy dokonano przeglądu wybranych metod wytwarzania zjawiska kawitacji hydrodynamicznej, jak i sono-kawitacji. W przypadku kawitacji hydrodynamicznej najczęściej w celu zapoczątkowania zjawiska generowania pęcherzy gazowych wykorzystuje się przewężenia kanałowe oraz kryzy. Sono-kawitacja jest wytwarzana za pomocą wzbudników ultradźwiękowych. Najwyższą efektywność utleniania związków organicznych osiąga się, stosując sono- -kawitację (od 30 do 60% redukcji ładunku zanieczyszczeń). A review of methods for formation of cavitation phenomena for degradation of pollutants in wastewater Keywords: hydrodynamic cavitation, sono-cavitation, wastewater treatment, degradation of pollutants ABSTRACT: Cavitation can be used as a useful method for a pre-treatment of industrial wastewater. The energy supplied to the stream at the time of cavitation occurrence can be used for an effective degradation of organic pollutants in the aqueous phase. This paper presents a state of the art of methods of producing hydrodynamic and sono-cavitation. In the case of hydrodynamic cavitation most frequently to initiate the phenomenon of the cavities generation a Venturi tube or orifice are used. Sono-cavitation is produced by means of the ultrasonic transducers. The highest efficiency of oxidation of organic compounds is achieved using a sono-cavitation (30 to 60% reduction of pollutant). ABiD 1/017 63
2 1. WSTĘP Kawitacja to gwałtowne przejście fizyczne ze stanu ciekłego do stanu gazowego na skutek zmniejszenia ciśnienia, co związane jest z pojawieniem się w cieczy tzw. pęcherzy kawitacyjnych o ogromnej sile implozji (zjawisko powstawania pęcherzy kawitacyjnych w strumieniu przepływającej cieczy przedstawiono na Rysunku 1). Głównymi czynnikami wpływającymi na ich powstawanie są: temperatura strumienia i ciśnienie w układzie. Zjawisko kawitacji najczęściej opisywane jest poprzez tzw. liczbę kawitacyjną. Liczba kawitacyjna opisuje intensywność zjawiska kawitacji i jest wyrażona poprzez następującą zależność matematyczną: C V P P =, (1) V ( 1/ ) ρvo gdzie P to ciśnienie na odcinku o przepływie niezaburzonym za elementem wywołującym kawitację, P v to prężność pary cieczy, natomiast v o i ρ odnosi się do liniowej prędkości przepływu i gęstości przepływającej cieczy. Zjawisko kawitacji występuje w układzie, kiedy liczba kawitacyjna osiąga wartość w zakresie 0-1 [1-5]. W takiej sytuacji możliwe jest osiągnięcie optymalnych warunków oczyszczania [6-10]. Również kiedy wartość ta jest większa od 1, a w oczyszczanym medium znajdują się rozpuszczone gazy bądź cząstki stałe, które umożliwiają zapoczątkowanie procesu kawitacji, może dochodzić do wygenerowania pęcherzy gazowych. Wytworzone pęcherze zbijają się w tzw. chmurę kawitacyjną. Jak wynika z równania 1, liczba kawitacyjna związana jest ściśle z ciśnieniem panującym w układzie. Wraz ze spadkiem lokalnego ciśnienia statycznego w strudze przepływającej cieczy, obniża się również jej temperatura wrzenia (na skutek niższej wartości prężności pary wymaganej do osiągnięcia wrzenia, odpowiadającej ciśnieniu w układzie), co powoduje wzmożone parowanie i pojawianie się pęcherzy gazowych. Podczas ponownego wzrostu ciśnienia pęcherze zapadają się (implodują), generując przy tym ogromną falę uderzeniową o wielkiej sile destrukcyjnej. W czasie nanosekundowej implozji temperatura wewnątrz zapadającego się pęcherzyka może osiągnąć nawet 5000 K, a ciśnienie około 1000 MPa [11-1]. Efekt ten jest często wykorzystywany w technologiach oczyszczania ścieków, ponieważ dodatkowo wspomaga proces degradacji zanieczyszczeń. Umożliwia rozpad cząsteczek wody na rodniki o wysokim potencjale utleniającym, m.in. H, HO, HO -, które reagują z większością zanieczyszczeń organicznych [13]. Kawitacja może być wytworzona zarówno w cieczach będących w ruchu, jak i w stanie spoczynku. Powstaje w pobliżu ścian oraz w pobliżu ciała zanurzonego w cieczy w określonych warunkach. Przykładem może być wprowadzanie do cieczy cząstek stałych. Poprzez ultradźwięki wprowadza się je w wibracje. Wokół wibrujących cząstek ma miejsce obniżenie ciśnienia, co zapoczątkowuje proces generowania pęcherzy gazowych. Obecnie zjawisko kawitacji stosuje się w wielu branżach technologicznych, w tym m.in. przy []: produkcji emulsji, oczyszczaniu różnego rodzaju powierzchni, urządzeniach grzewczych o wysokiej sprawności, pompach tłoczących lepkie płyny, zabiegach kosmetycznych, sonicznych szczoteczkach do zębów czy też w procesach wspomagających oczyszczanie ścieków. Rysunek 1 Schemat powstawania pęcherzy gazowych podczas zjawiska kawitacji hydrodynamicznej z zastosowaniem zwężki Venturiego. P 1 / P 3 ciśnienie statyczne na wejściu/wyjściu do przewężenia, P ciśnienie statyczne w przewężeniu, P prężność pary nasyconej płynu Figure 1 Scheme of formation the cavities using a Venturi tube. P 1 / P 3 static pressure before/after throat, P static pressure in throat, P vapour pressure of liquid Ze względu na warunki powstawania i rozwoju pęcherzyków kawitacyjnych, kawitację podzielono na []: kawitację hydrodynamiczną (przepływową, strumieniową) spowodowaną spadkiem ciśnienia statycznego cieczy poniżej wartości ciśnienia krytycznego na skutek zmiany warunków ze- ABiD 1/017
3 wnętrznych lub nagłego wzrostu prędkości przepływu, parową powstającą przy ciśnieniu krytycznym; intensywne parowanie cieczy w danej temperaturze powoduje powstawanie niestabilnych pęcherzy wypełnionych głównie parami danej cieczy, gazową spowodowaną dyfuzją gazu do istniejących już w cieczy pęcherzyków gazowych, oraz wibracyjną, tzw. sono-kawitację spowodowaną rozprzestrzenianiem się w cieczy fali akustycznej powodującej spadek ciśnienia i wytworzenie pęcherzy. W technologii oczyszczania ścieków wykorzystuje się głównie kawitację hydrodynamiczną oraz sono-kawitację.. KONSTRUKCJE TECHNOLOGICZNE STOSO- WANE DO WYWOŁANIA ZJAWISKA KAWITA- CJI HYDRODYNAMICZNEJ Efektywność degradacji zanieczyszczeń z wykorzystaniem zjawiska kawitacji hydrodynamicznej zależy od czterech głównych parametrów [14]: ciśnienia na wejściu do elementu konstrukcyjnego, wywołującego wzrost energii kinetycznej przepływającego medium (zwiększenie liniowej prędkości przepływu), właściwości fizykochemicznych tłoczonego medium oraz początkowego promienia pęcherza gazowego inicjującego proces kawitacji, wymiarów geometrycznych konstrukcji odpowiedzialnej za wywołanie zjawiska kawitacji, a w szczególności stosunku średnic przewężenia i części odprowadzającej oraz procentowego odsetka przestrzeni otwartej w przewężeniu (w stosunku do powierzchni zamkniętej), przez którą tłoczy się ciecz. Konstrukcja przewężenia ma wpływ na zmianę warunków ciśnieniowych podczas przepływu oczyszczanego medium. Umożliwia uzyskanie optymalnego rozkładu ciśnień przed i za elementem kawitacyjnym odpowiedzialnym za wytworzenie w ścieku aktywnej chmury kawitacyjnej (ilość pęcherzy gazowych w określonej objętości przewodu gwarantująca ich swobodną implozję), w której dochodzi do degradacji zanieczyszczenia. Jeśli konstrukcja umożliwia spadek i utrzymanie ciśnienia tłoczenia cieczy w okolicy punktu krytycznego, opisującego prężność pary tłoczonego medium, wówczas możliwe jest wytworzenie chmury pęcherzy kawitacyjnych. Po przejściu cieczy przez strefę kawitacyjną następuje gwałtowny wzrost ciśnienia, co prowadzi do implozji pęcherzy, powodującej lokalny przyrost ciśnienia i temperatury. Wpływa to pozytywnie na zwiększenie efektywności degradacji zanieczyszczeń. Na etapie projektowania nowych instalacji kawitacyjnych zwraca się na to szczególną uwagę poprzez zmiany ich geometrii, w tym m.in. średnicy wlotu i wylotu przewężenia, kąta ustawienia przewężenia oraz warunków przepływu cieczy, m.in. stopnia powstających zawirowań i turbulencji. Najczęściej przewężenie kanałowe stanowią różnego rodzaju konstrukcje zwężek Venturiego [15], zaworów dławiących [3] oraz kryz [4] z odpowiednią średnicą otworów, przez które przepływa tłoczone medium. Coraz częściej spotyka się również reaktory hydrokawitacyjne- -dynamiczne [5-6], które poprzez ruchy mechaniczne rotorów obniżają ciśnienie oczyszczanej cieczy poniżej wartości odpawiadającej jej prężności pary. Dobór odpowiedniej konstrukcji pozwala osiągnąć efektywność generowania pęcherzy zbliżoną do wyników uzyskiwanych przy zastosowaniu sono-kawitacji [7]. Sono-kawitacja umożliwia osiągnięcie wyższej efektywności degradacji zanieczyszczeń aniżeli hydrokawitacja. Jednakże ze względu na wysokie koszta prowadzenia procesu, związane z dużym zużyciem energii przez reaktory sono-kawitacyjne, poszukuje się konstrukcji przewężeń kanałowych, które pod względem uzyskiwanych efektywności oczyszczania są zbliżone do stosowanych obecnie reaktorów ultradźwiękowych. Umożliwi to redukcję zanieczyszczeń przy niższych nakładach inwestycyjnych i kosztach eksploatacyjnych [3]..1 Statyczne reaktory hydrokawitacyjne zwężki Venturiego Zwężki Venturiego to przewężenia kanałowe zawdzięczające swoją nazwę włoskiemu fizykowi, Giovanniemu Venturiemu, który w XVIII w. opisał bardzo interesujące zjawisko fizyczne. Zaobserwował on, że ciecz płynąca w zamkniętej instalacji przyspiesza lub zwalnia w zależności od zmiany średnicy przekroju przewodu. W miejscu przewężenia prędkość cieczy wzrasta, natomiast ciśnienie statyczne obniża się. Efekt ten doskonale opisuje prawo zachowania energii opisane przez Bernoulliego. Obecnie najprostsza postać tego prawa, odnosząca się do cieczy idealnej poruszającej się w warunkach ustalonych, mówi o tym, że energia E cząstek płynu poruszających się w strudze jest stała: Przegląd metod wytwarzania kawitacji do degradacji ABiD zanieczyszczeń 1/017 organicznych w środowisku wodnym 65 64
4 E = const dla strug cieczy. () Energia ta opisana jest następującą zależnością: v ρ E = + p + hgρ = const, (3) gdzie ν to prędkość przepływu cieczy w rozpatrywanym miejscu, p jej ciśnienie, ρ gęstość, g przyspieszenie ziemskie, h wysokość w układzie odniesienia uwzględniająca energię potencjalną, ρ gęstość cieczy. Stosując prawo Bernoulliego do określenia zachowania cieczy przepływającej przez przewężenie kanałowe (Rys. ), można posłużyć się następującą zależnością: ν 1 p1 ν p + gh 1 + = + gh + + g h i, str. ρ ρ (4) Zależność ta opisuje energię płynu jako sumę energii: kolejno kinetycznej i potencjalnej, oraz ciśnienia statycznego (p 1 i p ) w analizowanych przekrojach oraz h iiii,ssssssssssss jako energii traconej przez strumień w wyniku oporów przepływu, która jest zamieniana na energię cieplną w momencie przejścia cieczy przez przewężenie. Kiedy wysokość przewodu po obydwu stronach zwężki jest taka sama, wówczas można pominąć wartość energii potencjalnej tłoczonego płynu i skrócić zależność do następującej postaci (równanie 5), otrzymując tym samym wzór z dokładnym wyjaśnieniem zjawiska wzrostu prędkości przepływu cieczy w przewężeniu, przy jednoczesnym spadku ciśnienia. ν 1 p1 ν p + = + + g h i, str ρ ρ (5) W instalacjach hydrokawitacyjnych podczas wzrostu prędkości przepływu cieczy w przewężeniu dochodzi do wytworzenia skrajnego podciśnienia. Wówczas, nawet przy niskiej temperaturze, możliwe jest przejście cieczy w stan gazowy i wytworzenie pęcherzy kawitacyjnych. Jednakże odpowiednia konstrukcja i geometria przewężenia umożliwia prowadzenie procesu w dostatecznie kontrolowany sposób. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe jest wykorzystanie energii implodujących pęcherzy gazowych do degradacji zanieczyszczeń chemicznych i mikrobiologicznych występujących w środowisku wodnym. Klasyczna zwężka Venturiego to element dławiący składający się ze zbieżnego wlotu zwanego konfuzorem, części walcowej zwanej gardzielą oraz części rozbieżnej zwanej dyfuzorem (Rys. ). D c A B C d l L Rysunek Schematyczny rysunek zwężki Venturiego: A konfuzor; B gardziel; C dyfuzor; D średnica zwężki; d średnica gardzieli; L długość zwężki; l długość gardzieli; θ kąt wyprowadzenia dyfuzora względem gardzieli, c kierunek przepływu tłoczonego medium Figure Scheme of Venturi tube: A convergent section; B throat; C divergent section; D diameter; d diameter of throat; L length; l length of throat; θ half angle of divergent section, c flow direction W przypadku zastosowania zwężki Venturiego do wywołania zjawiska kawitacji w celu redukcji zanieczyszczeń organicznych bardzo duży wpływ na przebieg całego procesu oczyszczania ma jej geometria [8-10, 16-18]. Podczas projektowania zwężki zwraca się szczególną uwagę m.in. na średnicę i długość gardzieli czy też kąt wyprowadzenia dyfuzora. Prawidłowe dobranie wymiarów zwężki umożliwia osiągnięcie bardzo efektywnego procesu degradacji maksymalizacji strefy kawitacji w zwężce oraz ograniczenia spadku ciśnienia na tym elemencie. Zapoczątkowanie zjawiska kawitacji następuje, kiedy geometria zwężki umożliwia osiągnięcie stosunku ciśnienia wyjścia do wejścia na poziomie 0,8 (wskaźnik ciśnienia krytycznego dla warunków kawitacyjnych). Poniżej tej wartości liniowa prędkość przepływu tłoczonego medium jest stała i niezależna od ciśnienia na wyjściu (ciśnienia w dyfuzorze). Wówczas mówi się o tak zwanym przepływie kawitacyjnym o charakterze turbulentnym. Pęcherzyki gazowe pojawiają się w przestrzeni gardzieli zwężki, a implodują w dyfuzorze. W tych warunkach efektywność generowania rodników hydroksylowych jest najwyższa. Wraz ze wzrostem ciśnienia w dyfuzorze kierunek implozji pęcherzyków przesuwa się w kierunku θ ABiD 1/017
5 gardzieli. Przestrzeń implozji staje się coraz bardziej zawężona. Przy dalszym wzroście ciśnienia w dyfuzorze, a tym samym po przekroczeniu krytycznego wskaźnika ciśnienia 0,8, następuje całkowite zatrzymanie zjawiska kawitacji. Optymalny stosunek średnicy gardzieli do jej długości oraz kąt wyprowadzenia dyfuzora, gwarantujący wysoką efektywność zjawiska kawitacji w utlenianiu zanieczyszczeń organicznych, to kolejno 1:1 oraz 7 o [19].. Statyczne reaktory hydrokawitacyjne kryzy (ang. orifice) Kryzy to kolejne elementy konstrukcyjne, które mogą służyć do dławienia przepływu tłoczonego medium w celu zapoczątkowania zjawiska kawitacji. W odróżnieniu od zwężek Venturiego, które w pewnym odcinku przewodu zmniejszają jego średnicę do odpowiedniej wielkości, kryzy stanowią pewnego rodzaju przeszkodę, blokującą przepływ tłoczonej cieczy. Ciecz w pewnym odcinku przewodu może przedostać się dalej tylko za pomocą specjalnie wydzielonych otworów, które charakteryzują się odpowiednią powierzchnią otwartą. Mając na uwadze dane literaturowe, można stwierdzić, że powierzchnia otwarta kryzy to najczęściej mm przy całkowitym polu powierzchni kryzy wynoszącym mm [0-4]. Odpowiednia liczba i sposób rozmieszczenia otworów w kryzie wpływają na efektywność prowadzonego procesu kawitacji. Przykład kryzy stosowanej do zapoczątkowania zjawiska kawitacji hydrodynamicznej przedstawiono na Rysunku 3. a Rysunek 3 Przykład kryzy stosowanej do zapoczątkowania zjawiska kawitacji hydrodynamicznej: a kierunek przepływu tłoczonego medium; D średnica wewnętrzna kryzy i przewodu; d średnica wewnętrzna otworu kryzy Figure 3 Orifice used to initiate hydrodynamic cavitation: a flow direction; D diameter of orifice plate; d circular hole diameter d D Jedną z istotnych wad przewężeń kanałowych stosowanych w celu zapoczątkowania zjawiska hydrokawitacji jest wysoki spadek ciśnienia (opór lokalny) na elemencie konstrukcyjnym. W przypadku kawitacji hydrodynamicznej strata ciśnienia na przewężeniu może sięgać nawet 73% [14]. Uzyskanie wysokiej wydajności kawitacyjnej związane jest głównie z szybkim powrotem ciśnienia cieczy do stanu początkowego, co przekłada się również na większą energię implozji pęcherzyków gazowych. Utrzymanie odpowiedniej wydajności kawitacyjnej w przypadku zastosowania kryzy możliwe jest na dwa sposoby. Pierwszy polega na zwiększeniu ciśnienia tłoczenia oczyszczanego medium, co wiąże się z zastosowaniem drogich, wysokowydajnych pomp oraz konstrukcji zdolnej wytrzymać wysokie ciśnienie. Drugi sposób to projekt geometrii kryzy pozwalający zmniejszyć straty ciśnienia, a tym samym zwiększyć efektywność odzysku ciśnienia początkowego za przewężeniem. Skutkuje to zwiększeniem ilości zdarzeń kawitacyjnych (liczba implodujących pęcherzy gazowych) i poprawą stopnia degradacji zanieczyszczeń organicznych. Zapewnienie odpowiednich warunków kawitacyjnych przy zastosowaniu kryzy związane jest głównie z zaprojektowaniem odpowiedniej powierzchni otwartej, przez którą będzie przedostawać się tłoczona ciecz, jak również sposobu jej zagospodarowania poprzez rozmieszczenie i odpowiednio dobrane średnice otworów w niej występujących. Przykładem może być konstrukcja przedstawiona w pracy Parsa, który zastosował kryzy o tej samej powierzchni otwartej (50, mm w stosunku do całkowitego pola pow. kryzy wynoszącego 618 mm ), lecz różnym rozmieszczeniu otworów (16 otworów o średnicy mm oraz 64 otwory o średnicy 1 mm) do utlenienia Rodaminy B znajdującej się w fazie wodnej [1]. Najlepszy wynik utlenienia Rodaminy B (65,6%) uzyskano dla kryzy o mniejszej liczbie otworów z większą średnicą. W drugim przypadku utleniania efektywność degradacji wyniosła 47,5%. Średnica otworów wpływa przede wszystkim na liczbę powstających pęcherzy gazowych. Wraz z jej wzrostem zwiększa się liczba kawitacyjna. Wykazano, że w warunkach przepływu turbulentnego zależy ona wyłącznie od stosunku średnicy otworów kryzy do średnicy przewodu [5]. ABiD 1/ Przegląd metod wytwarzania kawitacji do degradacji zanieczyszczeń organicznych w środowisku wodnym
6 3. DYNAMICZNE REAKTORY HYDROKAWITA- CYJNE Kawitacja hydrodynamiczna może być również generowana za pomocą specjalnie skonstruowanych urządzeń rotacyjnych, takich jak np. wysokociśnieniowe i szybkoobrotowe homogenizatory [7] oraz reaktory kawitacyjne [5-6, 4, 6-8]. W tego typu urządzeniach rozpoczęcie procesu generowania pęcherzy kawitacyjnych możliwe jest dzięki szybkim obrotom rotacyjnym ( obr/min) rotoru oraz jego konstrukcji geometrycznej, najczęściej o kształcie cylindrycznym z zamocowanymi na powierzchni łopatkami lub wgłębieniami. W porównaniu do konwencjonalnych metod oczyszczania kawitacyjnego, w których stosuje się zwężki, kryzy czy też ultradźwięki, homogenizatory i reaktory kawitacyjne charakteryzują się niską skutecznością kontroli przebiegu procesu kawitacji. Ponadto, urządzenia tego typu charakteryzują się wysokim zużyciem energii elektrycznej [7], co w przełożeniu na oczyszczanie wielu tysięcy metrów sześciennych ścieków generuje olbrzymie koszty eksploatacyjne. Dlatego też, prowadzenie procesu redukcji zanieczyszczeń organicznych w skali przemysłowej przy użyciu tego typu urządzeń jest nieopłacalne ekonomicznie i mało popularne [6]. Homogenizatory oraz reaktory kawitacyjne znalazły zastosowanie głównie przy dezintegracji osadu czynnego [5], w procesach dezynfekcyjnych [7] oraz obniżaniu ładunku zanieczyszczeń ścieków poprodukcyjnych [9]. Efektywność procesu kawitacyjnego w tego typu urządzeniach zależy przede wszystkim od szybkości obrotu rotora, jego geometrii, czasu trwania procesu oraz generowanego lokalnego spadku ciśnienia [9]. W trakcie ruchu obrotowego rotora cząsteczki cieczy znajdujące się najbliżej jego powierzchni osiągają bardzo wysoką prędkość obrotową. Kiedy za sprawą siły odśrodkowej wypadają z przestrzeni otworów czy też przestrzeni okołołopatkowej do obszaru o zdecydowanie łagodniejszym charakterze przepływu, przy powierzchni rotora dochodzi do wytworzenia skrajnie wysokiego podciśnienia. Podciśnienie wytworzone dokoła powierzchni rotora umożliwia rozpoczęcie procesu generowania pęcherzy gazowych i ich późniejszą implozję, gwarantującą odpowiednie warunki do degradacji różnego rodzaju zanieczyszczeń [9] REAKTORY SONO-KAWITACYJNE Reaktory sono-kawitacyjne do rozpoczęcia procesu generowania pęcherzyków kawitacyjnych wykorzystują energię ultradźwięków. Ultradźwięki są źródłem energii, która umożliwia zapoczątkowanie procesu wzrostu pęcherzyka, a następnie jego implozję, której towarzyszy lokalny wzrost ciśnienia i temperatury roztworu. Dodatkowo, generowanie fali akustycznej w roztworze powoduje powstawanie lokalnych ruchów turbulentnych oraz mikrocyrkulacji płynu, tzw. strumieni akustycznych, które dodatkowo wspomagają procesy fizyko-chemiczne zachodzące w roztworze, ograniczając znacząco opory wymiany masy (przenikania zanieczyszczeń z fazy wodnej do obszaru bąbli kawitacyjnych) [6]. Zjawiska te przyczyniają się do wzrostu efektywności generowania rodników hydroksylowych oraz transportu cząsteczek cieczy i zanieczyszczeń w niej występujących w okolice implodujących pęcherzyków, co powoduje wysoki stopień utlenienia zanieczyszczeń organicznych. Reaktory sono-kawitacyjne znalazły szerokie zastosowanie m.in.: w syntezie chemicznej, biotechnologii, oczyszczaniu strumieni odpadowych (m.in. ścieków poprodukcyjnych), degradacji materiałów polimerowych czy też w przemyśle petrochemicznym [30]. W przypadku oczyszczania strumieni odpadowych reaktory sono-kawitacyjnie gwarantują obecnie jeden z najwyższych stopni redukcji zanieczyszczeń [7, 31]. Efektywność procesu w dużej mierze zależy od liczby i typu zastosowanych przetworników, częstotliwości pracy wzbudników (najczęściej 0-50 khz), natężenia prądu (do 70 A) czy też umiejscowienia przetworników w reaktorze [11-1, 5-6]. Umożliwia to uzyskanie stopnia dużej liczby zdarzeń kawitacyjnych generowanych w całej objętości. Najczęściej stosowane są dwa typy reaktorów sono- -kawitacyjnych, które różnią się rodzajem i umiejscowieniem przetwornika. Pierwszy typ to reaktor z zanurzoną głowicą (wzbudnikiem) ultradźwiękowym (ang. Ultrasonic Horn) [3]. Posiada on cylindryczną sondę umieszczoną bezpośrednio w roztworze. Sonda najczęściej wykonana z metalu przewodzącego, np. tytanu poprzez drgania spowodowane przepływającym prądem wysyła do roztworu falę akustyczną. Kiedy skupi się energię fali na małej powierzchni sondy, w roztworze dochodzi do wytworzenia zjawiska sono-kawitacji poprzez lokalne wzrosty/spadki ciśnienia i tempe- ABiD 1/017
7 ratury roztworu. Drugim typem reaktora sono- -kawitacyjnego jest tzw. łaźnia ultradźwiękowa. W tym przypadku przetworniki umieszczone są pod zbiornikiem z roztworem, a energia akustyczna dociera pośrednio do medium poprzez ścianki zbiornika [33]. Szczegółowe badania na temat reaktorów sono-kawitacyjnych przedstawiono w pracy Csoka [34]. Wykazano, że pole powierzchni sondy generującej falę akustyczną ma wpływ na efektywność pracy przetwornika. Im przetwornik znajduje się bliżej roztworu, tym efektywność jego pracy jest większa. Dlatego też najlepszy rozkład aktywności kawitacyjnej w objętości roztworu uzyskuje się dla reaktorów z horyzontalną sondą zanurzoną bezpośrednio w roztworze, która ma największą powierzchnię drgań i generuje najbardziej intensywną falę akustyczną. Liczba i umiejscowienie przetworników w reaktorach sono-kawitacyjnych powinna być dobierana przede wszystkim w odniesieniu do średnicy reaktora oraz wysokości słupa cieczy w nim się znajdującej. Najczęściej badania prowadzi się przy dostarczaniu do roztworu mocy na poziomie 0,03-00 W/l [3, 7, 30]. Wówczas możliwe jest osiągnięcie maksymalnej wydajności kawitacyjnej rozdysponowanej w całej objętości cieczy, co znacząco wpływa na zwiększenie efektywności procesu utleniania zanieczyszczeń organicznych [30]. Tabela 1 Przykłady metod degradacji zanieczyszczeń w środowisku wodnym wykorzystujących zjawisko kawitacji Table 1 Review of the cavitation-treatment methods Zanieczyszczenie 1,4-dioksan, 1 mm Pestycyd: Metomyl, 5 ppm Dezynfekcja wody o zanieczyszczeniu mikro-biologicznym, k.b/l Insektycyd organofosforowy: paration metylowy, 0 ppm Rodamina B, 5 mg/l Rodzaj kawitacji szczegóły metody Sono-kawitacja wzbudnik Kawitacja hydrodynamiczna zwężka (dł. 105 mm): gardziel ɸ mm, konfuzor i dyfuzor ɸ17 mm, kąt wyprowadzenia dyfuzora/konfuzora,61 O /6,4 O Kawitacja hydrodynamiczna zawór kulowy Sono-kawitacja wzbudnik Homogenizator szybkoobrotowy 8000 obr/s; V= 1L Homogenizator wysokociśnieniowy 345 bar; V= 1L Sono-kawitacja - wzbudnik Kawitacja hydrodynamiczna kryza, o grubości 1 mm, z 3 otworami ɸ 1 mm, o łącznej powierzchni otwartej 5,1 mm i obwodzie otworów 100,5 mm Optymalne warunki utleniania ph= 7,5; T= 5 O C; t= 10 min, V= 0,5 L; wzbudnik: 358 khz, 18 W, gęstość prądu 5,1 Wcm - ph=,5; T= 0 O C; t= 10 min; P 1 = 5 bar; L K = 0,18, V= 5L; Metomyl:H O 1:30; Metomyl:FeSO 4 :H O 1:1:30; O 3 podawanie gh -1 Kawitacja hydrodynamiczna: t= 0 min; V= 75 L; P 1 = 3,44 bar Sono-kawitacja wzbudnik khz, 40 W; t= 0 min; V= 50 ml ph=,5; T= 30 O C; t= 60 min, V= 3, L; wzbudnik: 0 khz, 70 W; paration:h O 1:10 paration:ccl 4 1:5; FeSO 4 :H O 3:1; paration:tio 1:1 ph= 3; T= 5 O C; t= 10 min; P 1 = 5,8 bar; L K = 0,7, V= 30 L; H O 0,8 mgl -1 ; Fe + 9,0 mgl -1 Efektywność utleniania Stopień degradacji zanieczyszczenia 95% Obniżenie wskaźnika OWO: KH 5,45% Obniżenie zawartości bakterii: KH 31% Sono-kaw 85% H. szybkoobrotowy 95% H. wysokociśnieniowy 87% Obniżenie zawartości zanieczyszczenia: Sono.k 10,% Obniżenie zawartości zanieczyszczenia o 71% (po 600 cyklach przejścia roztworu przez kryzę) Literatura Przegląd metod wytwarzania kawitacji do degradacji ABiD zanieczyszczeń 1/017 organicznych w środowisku wodnym [13] [15] [10] [7] [1]
8 5. STATYCZNE I DYNAMICZNE REAKTORY HY- DROKAWITACYJNE ORAZ SONO-KAWITACYJNE W PROCESACH OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW Reaktory sono-kawitacyjne gwarantują obecnie największy stopień redukcji zanieczyszczeń organicznych znajdujących się w fazie wodnej w stosunkowo krótkim czasie (0,5 h) spośród dostępnych reaktorów kawitacyjnych. Najczęściej stosowane moce wzbudzenia przy utlenianiu zanieczyszczeń organicznych mieszczą się w przedziale od 40 do nawet 750 W przy częstotliwości wzbudzenia 0-50 khz, co gwarantuje utlenienie zanieczyszczeń organicznych na poziomie 30-60% [1, 7, 11-13, 6-7, 9-30, 37-38]. Jednakże, ze względu na bardzo wysokie koszta zużycia energii w tego typu procesach, zwiększających koszt oczyszczania niemal 3-krotnie, w porównaniu do procesu kawitacji hydrodynamicznej, procesy tego typu znajdują zastosowanie najczęściej w oczyszczaniu ścieków w skali laboratoryjnej (oczyszczanie roztworów do 500 ml) [30]. Przy oczyszczaniu znacznie większych ilości ścieków najlepszym rozwiązaniem pozostaje zjawisko kawitacji hydrodynamicznej wywołane za pomocą kryzy lub zwężki. Oczyszczane objętości ścieków osiągają nawet 150 L, gwarantując efektywność utlenienia zanieczyszczeń organicznych na poziomie 10-37% [35]. Najczęściej czas potrzebny do osiągnięcia efektywności powyżej 0% wynosi ponad 3 h ciągłego prowadzenia procesu [-8, 14-15]. Oznacza to wielokrotną cyrkulację oczyszczanego strumienia przez element kawitacyjny. Należy zaznaczyć, że obecnie zjawisko kawitacji stosowane do oczyszczania ścieków z zanieczyszczeń organicznych wspomaga się dodatkowymi zaawansowanymi metodami utleniania takimi jak: proces Fentona [], naświetlanie ścieku lampami UV [36] czy też dodatkiem silnych utleniaczy, m.in. nadtlenku wodoru albo ozonu [1]. Umożliwia to przeprowadzenie utlenienia zanieczyszczeń na bardzo wysokim poziomie efektywności % w znacznie krótszym czasie (1 h). Podziękowania Praca naukowa finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą Iuventus Plus w latach , nr projektu 0040/IP/015/73. LITERATURA [1] Wu C. D., Zhang Z. L., Wu Y., Wang L., Chen L. J., Effects of operating parameters and additives on degradation of phenol in water by the combination of H O and hydrodynamic cavitation, Desalin. Water Treat., 53, (015), [] Raut-Jadhav S., Kumar Saharan V., Pinjari D., Sonawane S., Saini D., Pandit A., Synergetic effect of combination of AOP s (hydrodynamic cavitation and HO) on the degradation of neonicotinoid class of insecticide, J. Hazard. Mater., 61, (013), [3] Moholkar V. S., Senthilkumar P., Pandit A. B., Hydrodynamic cavitation for sonochemical effects, Ultrason. Sonochem., 6, (1999), [4] Badve M. P., Bhagat M. N., Pandit A. B., Microbial disinfection of seawater using hydrodynamic cavitation, Sep. Purif. Technol., 151, (015), [5] Petkovšek M., Mlakar M., Levstek M., Strazar M., Širok B., Dular M., A novel rotation generator of hydrodynamic cavitation for waste-activated sludge disintegration, Ultrason. Sonochem., 6, (015), [6] Petkovšek M., Zupanc M., Dular M., Kosjek T., Heath E., Kompare B., Širok B., Rotation generator of hydrodynamic cavitation for water treatment, Sep. Purif. Technol., 118, (013), ABiD 1/017
9 [7] Jyoti K. K., Pandit A. B., Water disinfection by acoustic and hydrodynamic cavitation, Biochem. Eng. J., 7, (001), [8] Ashrafizadeh S. M., Ghassemi H., Experimental and numerical investigation on the performance of small-sized cavitating venturis, Flow Meas. Instrum., 4, (015), [9] Xiong Y., Peng F., Optimization of cavitation venturi tube design for pico and nano bubbles generation, Int. J. Mining Sci. Tech., 5, (015), [10] Ghassemi H., Fasih H. F., Application of small size cavitating venturi as flow controller and flow meter, Flow Meas. Instrum.,, (011), [11] Song Y. L., Li J. T., Degradation of C.I. Direct Black 168 from aqueous solution by fly ash/ho combining ultrasound, Ultrason. Sonochem., 16, (009), [1] Doktycz S. J., Suslick K. S., Interparticle collisions driven by ultrasound, Sonochemistry, Sci. 47, (1990), [13] Beckett M. A., Hua I., Elucidation of the 1,4-Dioxane Decomposition Pathway at Discrete Ultrasonic Frequencies, Environ. Sci. Technol., 34, (000), [14] Gogate P. R., Cavitation: an auxiliary technique in wastewater treatment schemes, Adv. Env. Res., 6, (00), [15] Raut-Jadhav S., Saini D., Sonawane S., Pandit A., Effect of process intensifying parameters on the hydrodynamic cavitation based degradation of commercial pesticide (methomyl) in the aqueous solution, Ultrason. Sonochem., 8, (016), [16] Jain T., Carpenter J., Saharan V. K., CFD analysis and optimization of circular and slit venturi for cavitational activity, J. Mater. Sci. Mech. Eng., 1, (014), [17] Bashir T. A., Soni A. G., Mahulkar A. V., Pandit A. B., The CFD driven optimisation of a modified venturi for cavitational activity, Can. J. Chem. Eng., 89, (011), [18] Ulas A., Passive flow control in liquid-propellant rocket engines with cavitating venturi, Flow Meas. Instrum., 17, (006), [19] Jain T., Carpenter J., Saharan V. K., CFD analysis and optimization of circular and slit venturi for cavitational activity, J. Mater. Sci. Mech. Eng., 1, (014), [0] Materiały konferencyjne: Sivakumar M., Pandit A. B., Hydrodynamic Cavitation assisted Degradation of Rhodamine B: A Technologically viable Wastewater Treatment technique, International conference on Science and Technology under Chemical Society of Canada, October 1-13, 000, New Delhi, Indie. [1] Parsa J. B., Zonouzian S. A. E., Optimization of a heterogeneous catalytic hydrodynamic cavitation reactor performance in decolorization of Rhodamine B: Application of scrap iron sheets, Ultrason. Sonochem., 0, (013), [] Bagal M. V., Gogate P. R., Degradation of,4-dinitrophenol using a combination of hydrodynamic cavitation, chemical and advanced oxidation processes, Ultrason. Sonochem., 0, (013), [3] Jung K., Hwang M., Yun Y., Cha M., Ahn K., Development of a novel electric field-assisted modified hydrodynamic cavitation system for disintegration of waste activated sludge, Ultrason. Sonochem., 1, (014), [4] Badve M., Gogate P., Pandit A., Csoka L., Hydrodynamic cavitation as a novel approach for wastewater treatment in wood finishing industry, Sep. Purif. Technol., 106, (013), [5] Yan Y., Thorpe R. B., Flow regime transitions due to cavitation in the flow through an orifice, Int. J. Multiphase Flow, 16, (1990), [6] Gogate P. R., Cavitational reactors for process intensification of chemical processing applications: a critical review, Chem. Eng. Process., 47, (008), [7] Shriwas A. K., Gogate P. R., Ultrasonic degradation of methyl Parathion in aqueous solutions: intensification using additives and scale up aspects, Sep. Purif. Technol., 79, (011), 1-7. [8] Badve M. P., Alpar T., Pandit A. B., Gogate P. R., Csoka L., Modeling the shear rate and pressure drop in a hydrodynamic cavitation reactor with experimental validation based on KI decomposition studies, Ultrason. Sonochem.,, (015), Przegląd metod wytwarzania kawitacji do degradacji ABiD zanieczyszczeń 1/017 organicznych w środowisku wodnym 71 70
10 [9] Petkovšek M., Mlakar M., Levstek M., Strazar M., Širok B., Dular M., A novel rotation generator of hydrodynamic cavitation for waste-activated sludge disintegration, Ultrason. Sonochem., 6, (015), [30] Asgharzadehahmadi S., Raman A. A. A., Parthasarathy R., Sajjadi B., Sonochemical reactors: Review on features, advantages and limitations, Renew. Sustain. Energy. Rev., 63, (016), [31] Neppolian B., Jung H., Choi H., Lee J. H., Kang J.-W., Sonolytic degradation of methyl tert-butyl ether: the role of coupled fenton process and persulphate ion, Water Res., 36, (00), [3] Liu D., Vorobiev E., Savoire R., Lanoisellé J. L., Comparative study of ultrasound-assisted and conventional stirred dead-end microfiltration of grape pomace extracts, Ultrason. Sonochem., 0, (013), [33] Lee I., Han J., The effects of waste-activated sludge pretreatment using hydrodynamic cavitation for methane production, Ultrason. Sonochem., 0, (013), [34] Csoka L., Katekhaye S. N., Gogate P. R., Comparison of cavitational activity in different configurations of sonochemical reactors using model reaction supported with theoretical simulations, Chem. Eng. J., 178, (011), [35] Angaji M. T., Ghiaee R., Decontamination of unsymmetrical dimethylhydrazine waste water by hydrodynamic cavitation-induced advanced Fenton process, Ultrason. Sonochem., 3, (015), [36] Grcic I., Obradovic M., Vujevic D., Koprivanac N., Sono-Fenton oxidation of formic acid/formate ions in an aqueous solution: from an experimental design to the mechanistic modeling, Chem. Eng. J., 164, (010), [37] Patil P. N., Bote S. D., Gogate P. R., Degradation of imidacloprid using combined advanced oxidation processes based on hydrodynamic cavitation, Ultrason. Sonochem., 1, (014), [38] Zupanc M., Kosjek T., Petkovšek M., Dular M., Kompare B., Širok B., Strazar M., Heath E., Shear- -induced hydrodynamic cavitation as a tool for pharmaceutical micropollutants removal from urban wastewater, Ultrason. Sonochem., 1, (014), ABiD 1/017
Zastosowania Równania Bernoullego - zadania
Zadanie 1 Przez zwężkę o średnicy D = 0,2 m, d = 0,05 m przepływa woda o temperaturze t = 50 C. Obliczyć jakie ciśnienie musi panować w przekroju 1-1, aby w przekroju 2-2 nie wystąpiło zjawisko kawitacji,
Sonochemia. Kawitacja. p(t) = p o + p s sin(2 f t) Oscylacje ciśnienia - - powstawanie naprężeń rozciągających w ośrodku
Kawitacja 1 Oscylacje ciśnienia - - powstawanie naprężeń rozciągających w ośrodku 5 4 3 p(t) = p o + p s sin(2 f t) Cisnienie / atm 2 1 0-1 Dla wody, 320 khz, 3 W/cm 2 p zmienia się od 2 do 4 atm -2-3
OKREŚLENIE MAKSYMALNEJ WYSOKOŚCI SSANIA POMPY,
OKREŚLENIE MAKSYMALNEJ WYSOKOŚCI SSANIA POMPY, ZJAWISKO KAWITACJI. Kawitacja jest to proces tworzenia się pęcherzyków parowo-gazowych nasyconej cieczy, w skutek miejscowego spadku ciśnienia poniżej wartości
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Podstawy Automatyki Przygotowanie zadania sterowania do analizy i syntezy zestawienie schematu blokowego
POMIAR NATĘŻENIA PRZEPŁYWU
POMIAR NATĘŻENIA PRZEPŁYWU Określenie ilości płynu (objętościowego lub masowego natężenia przepływu) jeden z najpowszechniejszych rodzajów pomiaru w gospodarce przemysłowej produkcja światowa w 1979 ropa
PROCEDURA DOBORU POMP DLA PRZEMYSŁU CUKROWNICZEGO
PROCEDURA DOBORU POMP DLA PRZEMYSŁU CUKROWNICZEGO Wskazujemy podstawowe wymagania jakie muszą być spełnione dla prawidłowego doboru pompy, w tym: dobór układu konstrukcyjnego pompy, parametry pompowanego
Sonochemia. Schemat 1. Strefy reakcji. Rodzaje efektów sonochemicznych. Oscylujący pęcherzyk gazu. Woda w stanie nadkrytycznym?
Schemat 1 Strefy reakcji Rodzaje efektów sonochemicznych Oscylujący pęcherzyk gazu Woda w stanie nadkrytycznym? Roztwór Znaczne gradienty ciśnienia Duże siły hydrodynamiczne Efekty mechanochemiczne Reakcje
J. Szantyr Wykład nr 26 Przepływy w przewodach zamkniętych II
J. Szantyr Wykład nr 6 Przepływy w przewodach zamkniętych II W praktyce mamy do czynienia z mniej lub bardziej złożonymi rurociągami. Jeżeli strumień płynu nie ulega rozgałęzieniu, mówimy o rurociągu prostym.
Ćwiczenie N 13 ROZKŁAD CIŚNIENIA WZDŁUś ZWĘśKI VENTURIEGO
LABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW Ćwiczenie N ROZKŁAD CIŚNIENIA WZDŁUś ZWĘśKI VENTURIEGO . Cel ćwiczenia Doświadczalne wyznaczenie rozkładu ciśnienia piezometrycznego w zwęŝce Venturiego i porównanie go z
MECHANIKA PŁYNÓW LABORATORIUM
MECANIKA PŁYNÓW LABORATORIUM Ćwiczenie nr 4 Współpraca pompy z układem przewodów. Celem ćwiczenia jest sporządzenie charakterystyki pojedynczej pompy wirowej współpracującej z układem przewodów, przy różnych
Aerodynamika i mechanika lotu
Prędkość określana względem najbliższej ścianki nazywana jest prędkością względną (płynu) w. Jeśli najbliższa ścianka porusza się względem ciał bardziej oddalonych, to prędkość tego ruchu nazywana jest
Numeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle
231 Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN Tom 7, nr 3-4, (2005), s. 231-236 Instytut Mechaniki Górotworu PAN Numeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle JERZY CYGAN Instytut Mechaniki Górotworu PAN,
Skraplanie czynnika chłodniczego R404A w obecności gazu inertnego. Autor: Tadeusz BOHDAL, Henryk CHARUN, Robert MATYSKO Środa, 06 Czerwiec :42
Przeprowadzono badania eksperymentalne procesu skraplania czynnika chłodniczego R404A w kanale rurowym w obecności gazu inertnego powietrza. Wykazano negatywny wpływ zawartości powietrza w skraplaczu na
INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI ĆWICZENIE NR 4 OKREŚLENIE WSPÓŁCZYNNIKA STRAT LOEKALNYCH
INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI Laboratorium z mechaniki płynów ĆWICZENIE NR 4 OKREŚLENIE WSPÓŁCZYNNIKA STRAT LOEKALNYCH . Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest doświadczalne
Zadanie 1. Zadanie 2.
Zadanie 1. Określić nadciśnienie powietrza panujące w rurociągu R za pomocą U-rurki, w której znajduje się woda. Różnica poziomów wody w U-rurce wynosi h = 100 cm. Zadanie 2. Określić podciśnienie i ciśnienie
dn dt C= d ( pv ) = d dt dt (nrt )= kt Przepływ gazu Pompowanie przez przewód o przewodności G zbiornik przewód pompa C A , p 1 , S , p 2 , S E C B
Pompowanie przez przewód o przewodności G zbiornik przewód pompa C A, p 2, S E C B, p 1, S C [W] wydajność pompowania C= d ( pv ) = d dt dt (nrt )= kt dn dt dn / dt - ilość cząstek przepływających w ciągu
Badania wpływu wybranych parametrów układu hydrokawitacyjnego na stopień degradacji antracenu i fenantrenu w środowisku kawitującej cieczy
MIDDLE POMERANIAN SCIENTIFIC SOCIETY OF THE ENVIRONMENT PROTECTION ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Annual Set The Environment Protection Rocznik Ochrona Środowiska Volume/Tom
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA, INSTYTUT INŻYNIERII BIOMEDYCZNEJ I POMIAROWEJ LABORATORIUM POMIARÓW WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH I-21
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA, INSTYTUT INŻYNIERII BIOMEDYCZNEJ I POMIAROWEJ LABORATORIUM POMIARÓW WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH I-21 Ćwiczenie nr 5. POMIARY NATĘŻENIA PRZEPŁYWU GAZÓW METODĄ ZWĘŻOWĄ 1. Cel ćwiczenia
WYKŁAD 10 METODY POMIARU PRĘDKOŚCI, STRUMIENIA OBJĘTOŚCI I STRUMIENIA MASY W PŁYNACH
WYKŁAD 10 METODY POMIARU PRĘDKOŚCI, STRUMIENIA OBJĘTOŚCI I STRUMIENIA MASY W PŁYNACH Pomiar strumienia masy i strumienia objętości metoda objętościowa, (1) q v V metoda masowa. (2) Obiekt badań Pomiar
LABORATORIUM PODSTAW BUDOWY URZĄDZEŃ DLA PROCESÓW MECHANICZNYCH
LABORATORIUM PODSTAW BUDOWY URZĄDZEŃ DLA PROCESÓW MECHANICZNYCH Temat: Badanie cyklonu ZAKŁAD APARATURY PRZEMYSŁOWEJ POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ BMiP 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY AUTOMATYKA CHŁODNICZA TEMAT: Racje techniczne wykorzystania rurki kapilarnej lub dyszy w małych urządzeniach chłodniczych i sprężarkowych pompach ciepła Mateusz
Rys.1. Zwężki znormalizowane: a) kryza, b) dysza, c) dysza Venturiego [2].
WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA PRZEPŁYWU W ZWĘŻKACH POMIAROWYCH DLA GAZÓW 1. Wprowadzenie Najbardziej rozpowszechnioną metodą pomiaru natężenia przepływu jest użycie elementów dławiących płyn. Stanowią one
Mgr inż. Marta DROSIŃSKA Politechnika Gdańska, Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa
MECHANIK 7/2014 Mgr inż. Marta DROSIŃSKA Politechnika Gdańska, Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa WYZNACZENIE CHARAKTERYSTYK EKSPLOATACYJNYCH SIŁOWNI TURBINOWEJ Z REAKTOREM WYSOKOTEMPERATUROWYM W ZMIENNYCH
Zasada działania maszyny przepływowej.
Zasada działania maszyny przepływowej. Przyrost ciśnienia statycznego. Rys. 1. Izotermiczny schemat wirnika maszyny przepływowej z kanałem miedzy łopatkowym. Na rys.1. pokazano schemat wirnika maszyny
MECHANIKA PŁYNÓW Płyn
MECHANIKA PŁYNÓW Płyn - Każda substancja, która może płynąć, tj. pod wpływem znikomo małych sił dowolnie zmieniać swój kształt w zależności od naczynia, w którym się znajduje, oraz może swobodnie się przemieszczać
Wykorzystanie ciepła odpadowego dla redukcji zużycia energii i emisji 6.07.09 1
Wykorzystanie ciepła odpadowego dla redukcji zużycia energii i emisji 6.07.09 1 Teza ciepło niskotemperaturowe można skutecznie przetwarzać na energię elektryczną; można w tym celu wykorzystywać ciepło
Pomiar natężenia przepływu płynów ściśliwych metodą zwężki pomiarowej
Politechnika Lubelska i Napędów Lotniczych Instrukcja laboratoryjna Pomiar natężenia przepływu płynów ściśliwych metodą zwężki pomiarowej 016 /. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie zasady pomiarów
Laboratorium. Hydrostatyczne Układy Napędowe
Laboratorium Hydrostatyczne Układy Napędowe Instrukcja do ćwiczenia nr Eksperymentalne wyznaczenie charakteru oporów w przewodach hydraulicznych opory liniowe Opracowanie: Z.Kudżma, P. Osiński J. Rutański,
ZESZYTY ENERGETYCZNE TOM I. Problemy współczesnej energetyki 2014, s
ZESZYTY ENERGETYCZNE TOM I. Problemy współczesnej energetyki 01, s. 87 9 Przepływomierz tarczowy do ciągłego pomiaru strumieni płynów w urządzeniach przepływowych bloku energetycznego AUTOR: Paweł Pliszka
OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ
OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ Badania kinetyki utleniania wybranych grup związków organicznych podczas procesów oczyszczania
Wydajne wentylatory promieniowe Fulltech o wysokim ciśnieniu statycznym
1 Wydajne wentylatory promieniowe Fulltech o wysokim ciśnieniu statycznym Wydajne wentylatory promieniowe Fulltech o wysokim ciśnieniu statycznym Wentylatory są niezbędnym elementem systemów wentylacji
SPRĘŻ WENTYLATORA stosunek ciśnienia statycznego bezwzględnego w płaszczyźnie
DEFINICJE OGÓLNE I WIELKOŚCI CHARAKTERYSTYCZNE WENTYLATORA WENTYLATOR maszyna wirnikowa, która otrzymuje energię mechaniczną za pomocą jednego wirnika lub kilku wirników zaopatrzonych w łopatki, użytkuje
Modele matematyczne procesów, podobieństwo i zmiana skali
Modele matematyczne procesów, podobieństwo i zmiana skali 20 kwietnia 2015 Zadanie 1 konstrukcji balonu o zadanej sile oporu w ruchu. Obiekt do konstrukcji (Rysunek 1) opisany jest następującą F = Φ(d,
Projekt Inżynier mechanik zawód z przyszłością współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Zajęcia wyrównawcze z fizyki -Zestaw 4 -eoria ermodynamika Równanie stanu gazu doskonałego Izoprzemiany gazowe Energia wewnętrzna gazu doskonałego Praca i ciepło w przemianach gazowych Silniki cieplne
SPIS TREŚCI Obliczenia zwężek znormalizowanych Pomiary w warunkach wykraczających poza warunki stosowania znormalizowanych
SPIS TREŚCI Spis ważniejszych oznaczeń... 11 Wstęp... 17 1. Wiadomości ogólne o metrologii przepływów... 21 1.1. Wielkości fizyczne występujące w metrologii przepływów, nazewnictwo... 21 1.2. Podstawowe
2. Zapoczątkowanie kawitacji. - formy przejściowe. - spadek sprawności maszyn przepływowych
J. A. Szantyr Wykład 22: Kawitacja Podstawy fizyczne Konsekwencje hydrodynamiczne 1. Definicja kawitacji 2. Zapoczątkowanie kawitacji 3. Formy kawitacji - kawitacja laminarna - kawitacja pęcherzykowa -
Badania właściwości dynamicznych sieci gazowej z wykorzystaniem pakietu SimNet TSGas 3
Andrzej J. Osiadacz Maciej Chaczykowski Łukasz Kotyński Badania właściwości dynamicznych sieci gazowej z wykorzystaniem pakietu SimNet TSGas 3 Andrzej J. Osiadacz, Maciej Chaczykowski, Łukasz Kotyński,
Badania wentylatora. Politechnika Lubelska. Katedra Termodynamiki, Mechaniki Płynów. i Napędów Lotniczych. Instrukcja laboratoryjna
Politechnika Lubelska i Napędów Lotniczych Instrukcja laboratoryjna Badania wentylatora /. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie z budową i metodami badań podstawowych typów wentylatorów. II. Wprowadzenie
. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest porównanie na drodze obserwacji wizualnej przepływu laminarnego i turbulentnego, oraz wyznaczenie krytycznej licz
ZAKŁAD MECHANIKI PŁYNÓW I AERODYNAMIKI ABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW ĆWICZENIE NR DOŚWIADCZENIE REYNODSA: WYZNACZANIE KRYTYCZNEJ ICZBY REYNODSA opracował: Piotr Strzelczyk Rzeszów 997 . Cel ćwiczenia Celem
INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI ĆWICZENIE NR 7 BADANIE POMPY II
INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI Laboratorium z mechaniki płynów ĆWICZENIE NR 7 BADANIE POMPY II 2 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową i działaniem
OBLICZENIA SILNIKA TURBINOWEGO ODRZUTOWEGO (rzeczywistego) PRACA W WARUNKACH STATYCZNYCH. Opracował. Dr inż. Robert Jakubowski
OBLICZENIA SILNIKA TURBINOWEGO ODRZUTOWEGO (rzeczywistego) PRACA W WARUNKACH STATYCZNYCH DANE WEJŚCIOWE : Opracował Dr inż. Robert Jakubowski Parametry otoczenia p H, T H Spręż sprężarki, Temperatura gazów
LABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW
Ćwiczenie numer 5 Wyznaczanie rozkładu prędkości przy przepływie przez kanał 1. Wprowadzenie Stanowisko umożliwia w eksperymentalny sposób zademonstrowanie prawa Bernoulliego. Układ wyposażony jest w dyszę
Wykład 2. Anna Ptaszek. 7 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Chemia fizyczna - wykład 2. Anna Ptaszek 1 / 1
Wykład 2 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 7 października 2015 1 / 1 Zjawiska koligatywne Rozpuszczenie w wodzie substancji nielotnej powoduje obniżenie prężności pary nasyconej P woda
Automatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych. Instrukcja do ćwiczenia III. Pomiar natężenia przepływu za pomocą sondy poboru ciśnienia
Automatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych Instrukcja do ćwiczenia III Pomiar natężenia przepływu za pomocą sondy poboru ciśnienia Sonda poboru ciśnienia Sonda poboru ciśnienia (Rys. ) jest to urządzenie
BADANIE WYPŁYWU CIECZY ZE ZBIORNIKA
BADANIE WYPŁYWU CIECZY ZE ZBIORNIKA 1. Wprowadzenie Spośród zagadnień związanych z wypływem cieczy ze zbiornika do najważniejszych należą: - obliczenie natężenia wypływu cieczy przez otwór w ścianie lub
WZBOGACANIE BIOGAZU W METAN W KASKADZIE MODUŁÓW MEMBRANOWYCH
biogaz, wzbogacanie biogazu separacja membranowa Andrzej G. CHMIELEWSKI *, Marian HARASIMOWICZ *, Jacek PALIGE *, Agata URBANIAK **, Otton ROUBINEK *, Katarzyna WAWRYNIUK *, Michał ZALEWSKI * WZBOGACANIE
Materiały pomocnicze z Aparatury Przemysłu Chemicznego
Materiały pomocnicze z Aparatury Przemysłu Chemicznego Odstojnik dr inż. Szymon Woziwodzki Materiały dydaktyczne v.1. Wszelkie prawa zastrzeżone. Szymon.Woziwodzki@put.poznan.pl Strona 1 POLITECHNIKA POZNAŃSKA
ĆWICZENIE WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYK POMPY WIROWEJ
ĆWICZENIE WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYK POMPY WIROWEJ 1. Cel i zakres ćwiczenia Celem ćwiczenia jest opanowanie umiejętności dokonywania pomiarów parametrów roboczych układu pompowego. Zapoznanie z budową
DETEKCJA FAL UDERZENIOWYCH W UKŁADACH ŁOPATKOWYCH CZĘŚCI NISKOPRĘŻNYCH TURBIN PAROWYCH
Mgr inż. Anna GRZYMKOWSKA Politechnika Gdańska Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa DOI: 10.17814/mechanik.2015.7.236 DETEKCJA FAL UDERZENIOWYCH W UKŁADACH ŁOPATKOWYCH CZĘŚCI NISKOPRĘŻNYCH TURBIN PAROWYCH
Równanie gazu doskonałego
Równanie gazu doskonałego Gaz doskonały to abstrakcyjny model gazu, który zakłada, że gaz jest zbiorem sprężyście zderzających się kulek. Wiele gazów w warunkach normalnych zachowuje się jak gaz doskonały.
POLITECHNIKA GDAŃSKA
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Temat: Proces wrzenia czynników chłodniczych w rurach o rozwiniętej powierzchni Wykonał Korpalski Radosław Koniszewski Adam Sem. 8 SiUChKl 1 Gdańsk 2008 Spis treści
Grupa 1 1.1). Obliczyć średnicę zastępczą przewodu o przekroju prostokątnym o długości boków A i B=2A wypełnionego wodą w 75%. Przewód ułożony jest w
Grupa 1 1.1). Obliczyć średnicę zastępczą przewodu o przekroju prostokątnym o długości boków A i B=2A wypełnionego wodą w 75%. Przewód ułożony jest w taki sposób, że dłuższy bok przekroju znajduje się
Wojskowa Akademia Techniczna Katedra Pojazdów Mechanicznych i Transportu
Wojskowa Akademia Techniczna Katedra Pojazdów Mechanicznych i Transportu LABORATORIUM TERMODYNAMIKI TECHNICZNEJ Instrukcja do ćwiczenia T-05 Temat: Pomiar parametrów przepływu gazu. Opracował: dr inż.
Aparatura Chemiczna i Biotechnologiczna Projekt: Filtr bębnowy próżniowy
Aparatura Chemiczna i Biotechnologiczna Projekt: Filtr bębnowy próżniowy Opracowanie: mgr inż. Anna Dettlaff Obowiązkowa zawartość projektu:. Strona tytułowa 2. Tabela z punktami 3. Dane wyjściowe do zadania
Ćwiczenie 2: Wyznaczanie gęstości i lepkości płynów nieniutonowskich
Gęstość 1. Część teoretyczna Gęstość () cieczy w danej temperaturze definiowana jest jako iloraz jej masy (m) do objętości (V) jaką zajmuje: Gęstość wyrażana jest w jednostkach układu SI. Gęstość cieczy
Lekcja 6. Rodzaje sprężarek. Parametry siłowników
Lekcja 6. Rodzaje sprężarek. Parametry siłowników Sprężarki wyporowe (tłokowe) Sprężarka, w której sprężanie odbywa sięcyklicznie w zarżniętej przestrzeni zwanej komorąsprężania. Na skutek działania napędu
PL B1. ZAWADA HENRYK, Siemianowice Śląskie, PL ZAWADA MARCIN, Siemianowice Śląskie, PL BUP 09/13
PL 223028 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 223028 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 396751 (51) Int.Cl. F24J 2/04 (2006.01) F03B 13/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej
Wykład 1. Anna Ptaszek. 5 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Chemia fizyczna - wykład 1. Anna Ptaszek 1 / 36
Wykład 1 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 5 października 2015 1 / 36 Podstawowe pojęcia Układ termodynamiczny To zbiór niezależnych elementów, które oddziałują ze sobą tworząc integralną
APV Hybrydowe Spawane Płytowe Wymienniki Ciepła
APV Hybrydowe Spawane Płytowe Wymienniki Ciepła Technologia Hybrydowe Wymienniki Ciepła APV są szeroko wykorzystywane w przemyśle od 98 roku. Szeroki zakres możliwych tworzonych konstrukcji w systemach
PL 203461 B1. Politechnika Warszawska,Warszawa,PL 15.12.2003 BUP 25/03. Mateusz Turkowski,Warszawa,PL Tadeusz Strzałkowski,Warszawa,PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 203461 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 354438 (51) Int.Cl. G01F 1/32 (2006.01) G01P 5/01 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data
Układ siłowni z organicznymi czynnikami roboczymi i sposób zwiększania wykorzystania energii nośnika ciepła zasilającego siłownię jednobiegową
PL 217365 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 217365 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 395879 (51) Int.Cl. F01K 23/04 (2006.01) F01K 3/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej
Inżynieria Rolnicza 5(93)/2007
Inżynieria Rolnicza 5(9)/7 WPŁYW PODSTAWOWYCH WIELKOŚCI WEJŚCIOWYCH PROCESU EKSPANDOWANIA NASION AMARANTUSA I PROSA W STRUMIENIU GORĄCEGO POWIETRZA NA NIEZAWODNOŚĆ ICH TRANSPORTU PNEUMATYCZNEGO Henryk
POMIAR STRUMIENIA PŁYNU ZA POMOCĄ ZWĘŻEK.
POMIAR STRUMIENIA PŁYNU ZA POMOCĄ ZWĘŻEK. Strumieniem płynu nazywamy ilość płynu przepływającą przez przekrój kanału w jednostce czasu. Jeżeli ilość płynu jest wyrażona w jednostkach masy, to mówimy o
SolarCool. Instalacja solarna dla systemów HVACR. Energooszczędne rozwiązanie wspomagające pracę układu chłodniczego
SolarCool. Instalacja solarna dla systemów HVACR Energooszczędne rozwiązanie wspomagające pracę układu chłodniczego Moc energii słonecznej Pod względem wydajności żaden system na świecie nie może równać
wrzenie - np.: kotły parowe, wytwornice pary, chłodziarki parowe, chłodzenie (np. reaktory jądrowe, silniki rakietowe, magnesy nadprzewodzące)
Wymiana ciepła podczas wrzenia 1. Wstęp wrzenie - np.: kotły parowe, wytwornice pary, chłodziarki parowe, chłodzenie (np. reaktory jądrowe, silniki rakietowe, magnesy nadprzewodzące) współczynnik wnikania
KINETYKA REAKCJI CO 2 Z WYBRANYMI TYPAMI AMIN W ROZTWORACH WODNYCH
XXI Ogólnopolska Konferencja Inżynierii Chemicznej i Procesowej Kołobrzeg, 2-6 września 213 ANDRZEJ CHACUK, HANNA KIERZKOWSKA PAWLAK, MARTA SIEMIENIEC KINETYKA REAKCJI CO 2 Z WYBRANYMI TYPAMI AMIN W ROZTWORACH
Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej
Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej w Systemach Technicznych Symulacja prosta dyszy pomiarowej Bendemanna Opracował: dr inż. Andrzej J. Zmysłowski
Zajęcia laboratoryjne
Zajęcia laboratoryjne Napęd Hydrauliczny Instrukcja do ćwiczenia nr 3 Metody ograniczenia strat mocy w układach hydraulicznych Opracowanie: Z. Kudźma, P. Osiński, U. Radziwanowska, J. Rutański, M. Stosiak
SKRUBERY. Program Odor Stop
Program Odor Stop SKRUBERY PROGRAM ODOR STOP Firma oferuje różne technologie w celu zmniejszenia uciążliwości zapachowej. Firma specjalizuje się w stosowaniu takich technologii jak: bariery antyodorowe,
Pompy wielostopniowe pionowe
PRZEZNACZENIE Wielostopniowe pompy pionowe typu przeznaczone są do tłoczenia wody czystej nieagresywnej chemicznie o PH=6 8. Wykorzystywane są do podwyższania ciśnienia w sieci, dostarczania wody w gospodarstwach
ANALIZA ROZKŁADU CIŚNIEŃ I PRĘDKOŚCI W PRZEWODZIE O ZMIENNYM PRZEKROJU
Dr inż. Paweł PIETKIEWICZ Dr inż. Wojciech MIĄSKOWSKI Dr inż. Krzysztof NALEPA Piotr LESZCZYŃSKI Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie DOI: 10.17814/mechanik.2015.7.283 ANALIZA ROZKŁADU CIŚNIEŃ I
Zajęcia laboratoryjne
Zajęcia laboratoryjne Napęd Hydrauliczny Instrukcja do ćwiczenia nr 2 Metody sterowania prędkością odbiornika hydraulicznego w układach z pompą stałej wydajności sterowanie dławieniowe Opracowanie: Z.
Destylacja z parą wodną
Destylacja z parą wodną 1. prowadzenie iele związków chemicznych podczas destylacji przy ciśnieniu normalnym ulega rozkładowi lub polimeryzacji. by możliwe było ich oddestylowanie należy wykonywać ten
WNIKANIE CIEPŁA PRZY WRZENIU CIECZY
WNIKANIE CIEPŁA PRZY WRZENIU CIECZY 1. Wprowadzenie Z wrzeniem cieczy jednoskładnikowej A mamy do czynienia wówczas, gdy proces przechodzenia cząstek cieczy w parę zachodzi w takiej temperaturze, w której
Prędkości cieczy w rurce są odwrotnie proporcjonalne do powierzchni przekrojów rurki.
Spis treści 1 Podstawowe definicje 11 Równanie ciągłości 12 Równanie Bernoulliego 13 Lepkość 131 Definicje 2 Roztwory wodne makrocząsteczek biologicznych 3 Rodzaje przepływów 4 Wyznaczania lepkości i oznaczanie
Dysza przepływowa do montażu w rurze, model FLC-FN-PIP Dysza przepływowa do zespołu kołnierza, model FLC-FN-FLN Dysza Venturiego, model FLC-FN-VN
Pomiar przepływu Dysza przepływowa do montażu w rurze, model FLC-FN-PIP Dysza przepływowa do zespołu kołnierza, model FLC-FN-FLN Karta katalogowa WIKA FL 10.03 Zastosowanie Wytwarzanie energii elektrycznej
prędkości przy przepływie przez kanał
Ćwiczenie numer 5 Wyznaczanie rozkładu prędkości przy przepływie przez kanał 1. Wprowadzenie Stanowisko umożliwia w eksperymentalny sposób zademonstrowanie prawa Bernoulliego. Układ wyposażony jest w dyszę
Zaawansowane techniki utleniania. Mokre utlenianie powietrzem Adriana Zaleska-Medynska. Wykład 9
Zaawansowane techniki utleniania Adriana Zaleska-Medynska Wykład 9 Nowoczesne Procesy Utleniania (Advanced Oxidation Processes) Utlenianie fotokatalityczne Utlenianie w wodzie nadkrytycznej Termohydroliza
KONSTRUKCJA, BUDOWA I EKSPLOATACJA UKŁADÓW UPLASTYCZNIAJĄCYCH WYTŁACZAREK JEDNOŚLIMAKOWYCH. Mgr inż. Szymon Zięba Politechnika Warszawska
KONSTRUKCJA, BUDOWA I EKSPLOATACJA UKŁADÓW UPLASTYCZNIAJĄCYCH WYTŁACZAREK JEDNOŚLIMAKOWYCH Mgr inż. Szymon Zięba Politechnika Warszawska Rys. 1. Schemat wytłaczarki jednoślimakowej. Podział wytłaczarek
J. Szantyr Wykład 2 - Podstawy teorii wirnikowych maszyn przepływowych
J. Szantyr Wykład 2 - Podstawy teorii wirnikowych maszyn przepływowych a) Wentylator lub pompa osiowa b) Wentylator lub pompa diagonalna c) Sprężarka lub pompa odśrodkowa d) Turbina wodna promieniowo-
Wpływ struktury pompowni na niezawodność pomp pracujących w bloku energetycznym
Wpływ struktury pompowni na niezawodność pomp pracujących w bloku energetycznym DR INŻ. GRZEGORZ PAKUŁA 19.11.2013 STRUKTURA POMPOWNI Jedna z podstawowych decyzji po ustaleniu wymaganych parametrów to
OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH O DUŻEJ ZAWARTOŚCI OLEJÓW NA ZŁOŻU BIOLOGICZNYM
ścieki przemysłowe, złoże biologiczne Katarzyna RUCKA, Małgorzata BALBIERZ* OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH O DUŻEJ ZAWARTOŚCI OLEJÓW NA ZŁOŻU BIOLOGICZNYM Przedstawiono wyniki laboratoryjnych badań
J. Szantyr - Wykład 12 Podstawy teoretyczne kawitacji
J. Szantyr - Wykład 12 Podstawy teoretyczne kawitacji Definicja kawitacji Kawitacja jest to zjawisko powstawania, dynamicznego rozwoju i zaniku pęcherzy parowo-gazowych w cieczach, wywołane lokalnymi zmianami
Spalanie detonacyjne - czy to się opłaca?
Spalanie detonacyjne - czy to się opłaca? Mgr inż. Dariusz Ejmocki Spalanie Spalanie jest egzotermiczną reakcją chemiczną syntezy, zdolną do samoczynnego przemieszczania się w przestrzeni wypełnionej substratami.
Optymalizacja rezerw w układach wentylatorowych spełnia bardzo ważną rolę w praktycznym podejściu do zagadnienia efektywności energetycznej.
Autor Jacek Lepich ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Zakład Techniki Cieplnej Optymalizacja rezerw w układach wentylatorowych spełnia bardzo ważną rolę w praktycznym podejściu do zagadnienia efektywności energetycznej.
BADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO
oczyszczanie, ścieki przemysłowe, przemysł cukierniczy Katarzyna RUCKA, Piotr BALBIERZ, Michał MAŃCZAK** BADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO Przedstawiono
Instalacje wodne BERMAD Sejcom autoryzowany dystrybutor w Polsce
Zasady działania Tryby otwarty/zamknięty (On/Off) Pozycja zamknięta Ciśnienie w rurociągu zaaplikowane do górnej komory regulacyjnej zaworu, stwarza siłę, która przesuwa zawór do pozycji zamkniętej i zapewnia
URZĄDZENIE DO PRZETWARZANIA PODCIŚNIENIOWEGO
SauceMaster URZĄDZENIE DO PRZETWARZANIA PODCIŚNIENIOWEGO Idealne rozwiązanie na potrzeby produkcji przemysłowej różnych sosów, niezależnie od tego, czy są one całkowicie jednorodne, czy też zawierają cząstki
Termodynamika. Część 12. Procesy transportu. Janusz Brzychczyk, Instytut Fizyki UJ
Termodynamika Część 12 Procesy transportu Janusz Brzychczyk, Instytut Fizyki UJ Zjawiska transportu Zjawiska transportu są typowymi procesami nieodwracalnymi zachodzącymi w przyrodzie. Zjawiska te polegają
Obliczenia osiągów dyszy aerospike przy użyciu pakietu FLUENT Michał Folusiaak
Obliczenia osiągów dyszy aerospike przy użyciu pakietu FLUENT Michał Folusiaak WSTĘP Celem przeprowadzonych analiz numerycznych było rozpoznanie możliwości wykorzystania komercyjnego pakietu obliczeniowego
Instrukcja stanowiskowa
POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Budownictwa, Mechaniki i Petrochemii Instytut Inżynierii Mechanicznej w Płocku Zakład Aparatury Przemysłowej LABORATORIUM WYMIANY CIEPŁA I MASY Instrukcja stanowiskowa Temat:
Szczegółowy rozkład materiału z fizyki dla klasy II gimnazjum zgodny z nową podstawą programową.
Szczegółowy rozkład materiału z fizyki dla klasy gimnazjum zgodny z nową podstawą programową. Lekcja organizacyjna. Omówienie programu nauczania i przypomnienie wymagań przedmiotowych Tytuł rozdziału w
LABORATORIUM TERMODYNAMIKI I TECHNIKI CIEPLNEJ. Badanie charakterystyki wentylatorów połączenie równoległe i szeregowe. dr inż.
LABORATORIUM TERMODYNAMIKI I TECHNIKI CIEPLNEJ Badanie charakterystyki wentylatorów połączenie równoległe i szeregowe. dr inż. Jerzy Wiejacha ZAKŁAD APARATURY PRZEMYSŁOWEJ POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ
PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL
PL 226367 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 226367 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 413877 (51) Int.Cl. A61L 2/14 (2006.01) H05H 1/24 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej
Podstawowe prawa opisujące właściwości gazów zostały wyprowadzone dla gazu modelowego, nazywanego gazem doskonałym (idealnym).
Spis treści 1 Stan gazowy 2 Gaz doskonały 21 Definicja mikroskopowa 22 Definicja makroskopowa (termodynamiczna) 3 Prawa gazowe 31 Prawo Boyle a-mariotte a 32 Prawo Gay-Lussaca 33 Prawo Charlesa 34 Prawo
WYZNACZANIE PARAMETRÓW PRZEPŁYWU CIECZY W PŁASZCZU CHŁODZĄCYM ZBIORNIKA CIŚNIENIOWEGO
Inżynieria Rolnicza 2(90)/2007 WYZNACZANIE PARAMETRÓW PRZEPŁYWU CIECZY W PŁASZCZU CHŁODZĄCYM ZBIORNIKA CIŚNIENIOWEGO Jerzy Domański Katedra Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski
Laboratorium z Konwersji Energii. Ogniwo Paliwowe PEM
Laboratorium z Konwersji Energii Ogniwo Paliwowe PEM 1.0 WSTĘP Ogniwo paliwowe typu PEM (ang. PEM FC) Ogniwa paliwowe są urządzeniami elektro chemicznymi, stanowiącymi przełom w dziedzinie źródeł energii,
BIOLOGICZNE OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW
Filtralite Clean BIOLOGICZNE OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW Przyszłość filtracji dostępna już dziś 1 Nasze przesłanie Nieustanny rozwój dużych miast jest wszechobecnym zjawiskiem na całym świecie, niezależnie od
SPIS TREŚCI SPIS WAŻNIEJSZYCH OZNACZEŃ WSTĘP KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA SEKTORA ENERGETYCZNEGO W POLSCE... 14
SPIS TREŚCI SPIS WAŻNIEJSZYCH OZNACZEŃ... 9 1. WSTĘP... 11 2. KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA SEKTORA ENERGETYCZNEGO W POLSCE... 14 2.1. Analiza aktualnego stanu struktury wytwarzania elektryczności i ciepła w
Zabezpieczenie sieci przed uderzeniem hydraulicznym
Zabezpieczenie sieci przed uderzeniem hydraulicznym PODSTAWY TEORETYCZNE Uderzeniem hydraulicznym nazywamy gwałtowne zmiany ciśnienia w przewodzie pod ciśnieniem, spowodowane szybkimi w czasie zmianami