zawieranie i rozpad związków

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "zawieranie i rozpad związków"

Wojciech Marczak
6 lat temu
Przeglądów:

1 Zmiany zachowań demograficznych doyczących rodziny zawieranie i rozpad związków mniejsza skłonność do zawierania związków małżeńskich rosnąca częsoliwość kohabiacji i związków ypu LAT (Living-Apar-Togeher) opóźnianie zawierania małżeńsw osłabienie rwałości związków prokreacja zmniejszenie się pożądanej liczby dzieci znacząco później podejmowane decyzje o urodzeniu pierwszego dziecka zwiększanie się liczby urodzeń pozamałżeńskich zmiana wzorca płodności wzros dobrowolnej bezdzieności Opóźnianie, deinsyucjonalizacja, desabilizacja

2 WYKŁAD 3 ( ) URODZENIA I PŁODNOŚĆ PODSTAWOWE MIERNIKI PŁODNOŚCI ANALIZA PŁODNOŚCI W POLSCE Opis procesu PRZEMIANY PŁODNOŚCI W EUROPIE i NA ŚWIECIE Dlaczego ak się dzieje? Uwarunkowania zmian płodności Teorie cząskowe i ogólne Dzieność a migracje czy migracje poprawią dzieność w krajach napływu?

3 Liczba urodzeń żywych, Polska, , wyże i niże demograficzne (w ys.) ,8 723, ,3 ys ys. (wsępne) ,7 351,1 417,6 378, , ogółem miaso wieś Źródło: dane GUS

4 URODZENIA Rodność - naężenie urodzeń w badanej zbiorowości w określonym czasie Płodność - naężenie urodzeń w badanej populacji kobie (mężczyzn) w wieku rozrodczym

5 Ogólny współczynnik rodności, surowy współczynnik urodzeń (CBR - crude birh rae) CBR L liczba ludność 30 VI w roku U L c U liczba urodzeń w roku Ogólny współczynnik płodności (BR - general feriliy rae) BR K U 15 49, c K 15-49, - liczba kobie w wieku reprodukcyjnym w roku

6 Wzorzec płodności według wieku - rozkład cząskowych współczynników płodności według wieku i płci w określonym miejscu i czasie Cząskowe współczynniki płodności, Polska, (urodzenia żywe na 1000 kobie w danej grupie wieku, czyli c=1000) 250 (5-lenie grupy wieku) FR ( x) U K ( x) ( x) c Źródło: dane GUS

7 Wzorzec płodności według wieku - rozkład cząskowych współczynników płodności według wieku i płci w określonym miejscu i czasie Cząskowe współczynniki płodności, Polska, (urodzenia żywe na 1000 kobie w danej grupie wieku, czyli c=1000) 250 (5-lenie grupy wieku) FR ( x) U K ( x) ( x) c Źródło: dane GUS

8 Wzorzec płodności według wieku - rozkład cząskowych współczynników płodności według wieku i płci w określonym miejscu i czasie Cząskowe współczynniki płodności, Polska, (urodzenia żywe na 1000 kobie w danej grupie wieku, czyli c=1000) 250 (5-lenie grupy wieku) FR ( x) U K ( x) ( x) c Źródło: dane GUS

9 Wzorzec płodności według wieku - rozkład cząskowych współczynników płodności według wieku i płci w określonym miejscu i czasie Cząskowe współczynniki płodności, Polska, (urodzenia żywe na 1000 kobie w danej grupie wieku, czyli c=1000) Zmiana poziomu (5-lenie grupy wieku) FR Źródło: dane GUS Zmiana empa ( x) U K ( x) ( x) c

10 ANALIZA PROCESÓW - (quanum and empo effecs) Zmiany poziomu (quanum) są mierzone średnią liczbą zdarzeń w przebiegu życia kohory urodzeniowej lub kohory hipoeycznej. Zmiana empa, czyli kalendarza (empo) jes mierzona średnią wieku wysąpienia zdarzenia.

11 Przekrojowy współczynnik dzieności ogólnej (dzieności eoreycznej lub płodności całkowiej (period oal feriliy rae TFR; PTFR) 49 TFR FR ( x) x 15 - wyraża on przecięną, eoreyczną liczbę dzieci, kórą urodziłaby M ( x) kobiea s MR w ( ciągu, x) całego okresu c rozrodczego, gdyby poziomy wszyskich, s cząskowych L, s( współczynników x) płodności nie zmieniły się i były cały czas akie jak w roku TFR =2,1 gwaranuje prosą zasępowalność pokoleń M,s liczba zawarych małżeńsw w roku przez osoby o płci s L, s ludność płci s 30 VI w roku

12 ,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 Współczynniki dzieności ogólnej w Polsce, ,75 2, ogółem- 1, ogółem- 1,31 1,22 1, , ogółem miasa wieś Spadek TFR poniżej 2,0: miaso , ogółem , wieś Źródło: Roczniki Demograficzne, GUS

13 Zmiany liczby urodzeń i płodności w Polsce, Liczba urodzeń żywych w ys. Współczynniki dzieności ogólnej 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 TFR 49 x 15 FR ( x) 0 0,00 ogółem miaso wieś ogółem miasa wieś Spadek TFR poniżej 2,0: miaso , ogółem , wieś Źródło: Roczniki Demograficzne, GUS

14 Przewidywane zmiany liczby kobie w wieku la w Polsce, Źródło: Koowska I.E., J.Jóźwiak, 2012, Nowa demografia Europy a rodzina, Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych, Zeszy 28/2012,

15 Przewidywane zmiany liczby urodzeń w Polsce, TFR=1,4 liczba urodzeń TFR=1, Źródło: Koowska I.E., J.Jóźwiak, 2012, Nowa demografia Europy a rodzina, Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych, Zeszy 28/2012,

16 Przecięny wiek rodzenia dziecka (mean age a birh) MAB ( ) x( ) x x FR TFR ( x) Przecięny wiek rodzenia pierwszego dziecka (mean age a firs birh) MAFB ( ) x x FR TFR I I ( x)

17 Przecięny wiek rodzenia dziecka w Polsce w laach MAB ( ) x( ) x FR ( x) x TFR 1980r. - 26,0 la ; 2015r. 29,7 la Źródło: SYTUACJA DEMOGRAFICZNA POLSKI RAPORT , GUS

18 Przecięny wiek maki w chwili urodzenia dziecka w Polsce w laach ,0 30,0 25,0 29,7 27,6 20,0 dziecko dowolnej kolejności dziecko pierwsze Źródło: hp://sa.gov.pl/obszary-emayczne/ludnosc/ludnosc/srukura-ludnosci,16,1.hml, GUS Urodzenia pozamałżeńskie (% urodzeń żywych), Polska,

19 PRZEMIANY PŁODNOŚCI na ŚWIECIE i w EUROPIE Ogólna prawidłowość zmian, nasilenie zmian, zróżnicowanie między krajami

20 Założenia doyczące płodności, WPP ,00 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 More developed regions World Leas developed counries Less developed regions, excluding leas developed counries Źródło: World Populaion Prospecs, The 2015 Revision, Deparmen of Economic and Social Affairs, Populaion Division, Unied Naions, New York, 2015.

21 Trendy spadku płodności, WPP 2012

22 Źródło: T.Soboka, Pahways o Low Feriliy. Exper paper No. 2013/8, UN Deparmen for Economic and Social Affairs

23 Źródło: T.Soboka, Pahways o Low Feriliy. Exper paper No. 2013/8, UN Deparmen for Economic and Social Affairs

24 Przekrojowy ogólny współczynnik dzieności (TFR) w Europie, France Ireland Iceland Sweden Unied Kingdom Norway Finland Belgium Neherlands Denmark Monenegro Lihuania EU(28) Slovenia Esonia Liechensein Luxembourg Swizerland Bulgaria FYR of Macedonia Croaia Romania Czech Republic Ausria Lavia Serbia Ialy Mala Germany Slovakia Greece Cyprus Poland Spain Hungary Porugal 2,50 2,00 1,50 TFR=1,3 1,00 0,50 0,00 Źródło: Eurosa

25 Spain Liechensein Ireland Swizerland Ialy Luxembourg Neherlands Greece Sweden Denmark Germany Cyprus Finland Norway Porugal Iceland EU(28) Ausria Belgium France Slovenia Mala Unied Kingdom Czech Republic Croaia Esonia Hungary Lihuania Monenegro Lavia Poland Slovakia Serbia FYR of Macedonia Romania Bulgaria Przecięny wiek urodzenia dziecka, znacząco później podejmowane decyzje o urodzeniu pierwszego dziecka, ale zróżnicowanie między krajami pozosaje Źródło: Eurosa

26 Odseek urodzeń pozamałżeńskich w Europie zwiększanie się liczby i udziału urodzeń pozamałżeńskich Bułgaria Zach. Europa Szwecja Pn. Europa Cenralna Europa Francja Wsch. Europa Włochy i Hiszpania Grecja Źródło: Soboka, Toulemon 2008 i dane Eurosa

27 Wyższa dzieność w krajach, gdzie więcej dzieci rodzi się poza małżeńswem Źródło: T.Soboka, Pahways o Low Feriliy. Exper paper No. 2013/8, UN Deparmen for Economic and Social Affairs

28 Koncepcja H. Leibenseina (1957) Poziom rozwoju ekonomicznego kraju kszałuje koszy i użyeczności dziecka oraz skłania do realizowania wysokiej lub niskiej płodności. Dwa aksjomay: Na każdym eapie rozwoju społecznego rodzice decydując o liczbie dzieci zachowują się w sposób racjonalny. Dziecko jes rakowane jako dobro dosarczające rodzicom użyeczności rojakiego rodzaju: konsumpcyjnej, produkcyjnej i zabezpieczającej. Dwa rodzaje koszów dziecka koszy bezpośrednie - związane z nakładami ponoszonymi na wychowanie dziecka koszy pośrednie - czyli uracone możliwości dochodowe rodziny wynikające z wychowywania dzieci

29 Źródło: Lanzieri G.,Towards a baby recession in Europe? Differenial feriliy rends during he economic crisis. Eurosa, Saisics in focus 13/2013 Przekrojowe współczynniki dzieności (TFR) oraz oszacowane na podsawie danych LFS przekrojowe współczynniki dzieności dla kobie urodzonych i nie urodzonych w wybranych europejskich krajach w 2010r. 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 PT ES AT LT SI EE NL DK FI NO SE UK IE IS Ogółem Kobiey urodzone w kraju Kobiey urodzone w innym kraju

32 Przekrojowy ogólny współczynnik dzieności (TFR) w Anglii i Walii według kraju urodzenia. maki, 2001 i 2011 TFR 7, TFR 2011 TFR 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 Poland Pakisan India Bangladesh Nigeria Somalia Germany Souh Africa Lihuania China Źródło: Childbearing of UK and non-uk born women living in he UK Census daa p.10

33 Lieraura J.Z.Holzer, Demografia, PWE, Warszawa 2003, rozdz i 1,3 (eorie płodności) J. Kurkiewicz (red.), 2010, Procesy demograficzne i meody ich analizy. Uniwersye Ekonomiczny w Krakowie, Kraków, rozdz. 6 i 2.5 M.Okólski, A.Fihel, 2012, Demografia. Współczesne zjawiska i eorie, Wydawnicwo Naukowe Scholar, Warszawa. rozdz. 3.6 i 6.7 Rapor Niska dzieność w Polsce w konekście percepcji Polaków - Diagnoza Społeczna 2013 Koowska I.E. (red.) Koowska I.E., J.Jóźwiak, 2012, Nowa demografia Europy a rodzina, Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych, Zeszy 28/2012, Frejka, T., Soboka, S. (2008). Feriliy in Europe: Diverse, delayed and below replacemen. Demographic Research 19, Aricle 3, Holzer-Żelażewska, D., Tymicki, K Przemiany płodności w Polsce w laach : ujęcie przekrojowe i wzdłużne, Sudia Demograficzne. Koowska, I.E., Jóźwiak, J., Maysiak, A., Baranowska, A. (2008). Poland: Feriliy decline as a response o profound socieal and labour marke changes? Demographic Research 19, Aricle 22, Maysiak, A. (2009). Is Poland really immune o he spread of cohabiaion? Demographic Research 21, 8, Soboka, T. Toulemon, L. (2008). Changing family and parnership behaviour: Common rends and persisen diversiy across Europe. Demographic Research 19, Aricle 6, Rapory Rządowej Komisji Ludnościowej: Syuacja demograficzna Polski, GUS

Podobne dokumenty

WYKŁAD 2 PODSTAWOWE MIERNIKI PŁODNOŚCI ANALIZA PŁODNOŚCI W POLSCE PRZEMIANY PŁODNOŚCI W EUROPIE WYBRANE TEORIE PŁODNOŚCI

WYKŁAD 2 PODSTAWOWE MIERNIKI PŁODNOŚCI ANALIZA PŁODNOŚCI W POLSCE PRZEMIANY PŁODNOŚCI W EUROPIE WYBRANE TEORIE PŁODNOŚCI URODZENIA Rodność - natężenie urodzeń w badanej zbiorowości w określonym czasie