Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
|
|
- Radosław Jankowski
- 9 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy W poszukiwaniu inspiracji, czyli jak rozwijać aktywność poznawczą dziecka? Hanna Micińska Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 24 marca 2014 r. 1
2 Mamo, Tato, a Janusz Korczak powiedział Szukaj własnej drogi. Poznaj siebie, zanim zechcesz dzieci poznać. Zdaj sobie sprawę z tego, do czego sam jesteś zdolny, zanim dzieciom poczniesz wykreślać zakres praw i obowiązków. Ze wszystkich sam jesteś dzieckiem, które musisz poznać, wychować i wykształcić przede wszystkim. "Dziecko jest pergaminem szczelnie zapisanym drobnymi hieroglifami, których część tylko zdołasz odczytać, a niektóre potrafisz wytrzeć lub tylko zakreślić i własną wypełnić treścią. Nie zmuszaj dzieci do aktywności, lecz wyzwalaj ich aktywność. Nie każ myśleć, lecz twórz warunki do myślenia. Nie żądaj, lecz przekonuj. Pozwól dziecku pytać i powoli rozwijaj jego umysł tak, aby samo chciało wiedzieć Janusz Korczak 2
3 Aktywność poznawcza Indywidualna właściwość człowieka, służy zaspokajaniu potrzeb poznawczych lub wykonywaniu zadań o charakterze poznawczym. Wyraża się w dążeniu jednostki do wyjaśnienia lub zlikwidowania rozbieżności pomiędzy rzeczywistością i wiedzą zawartą w systemie poznawczym. A.Matczak, Zarys psychologii rozwoju, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa. 2003, Aktywność poznawcza (...) wyraża się w fakcie, iż człowiek zamiast biernie spostrzegać rzeczy i zjawiska czynnie w nie wnika, by je poznać. Zamiast mechanicznie przyswajać materiał spostrzeżeniowy - intensywnie go analizuje, samodzielnie i planowo go organizuje dla lepszego zrozumienia i opanowania. A. Gurycka, Przeciw nudzie. O aktywności, Nasza Księgarnia, Warszawa. 3
4 Motywy podejmowania aktywności poznawczej Pobudki wewnętrzne oraz sterowanie zewnętrznymi sankcjami wobec jednostki. W celu wyjaśnienia wewnętrznych motywów aktywności poznawczej, proponuje się takie pojęcia jak: konflikt informacyjny, konflikt poznawczy lub ciekawość poznawcza. Ciekawość poznawcza Skupienie uwagi na jakichś przedmiotach i zjawiskach połączonych z aktywnym, nieobojętnym uczuciowo ich poznawaniem (A.Gurycka, Przeciw nudzie. O aktywności, Nasza Księgarnia, Warszawa, 1977) Podstawą fizjologiczną ciekawości są dwa typy odruchów poznawczych: odruch orientacyjny i odruch badawczy 4
5 Odruch orientacyjny i badawczy Pierwszy z nich orientacyjny został nazwany przez J.P. Pawłowa odruchem co to takiego. Jego źródłem jest napotkanie czegoś nowego, odbiegającego od dotychczasowych doświadczeń. Jeżeli nie jest możliwe rozeznanie bodźca za pomocą reakcji orientacyjnej (narządu wzroku i słuchu), a bodziec bądź jego skutki mogą mieć dla człowieka jakieś znaczenie, następuje odruch badawczy, czyli próba rozszerzenia poznania bodźca poprzez uruchomienie pozostałych narządów zmysłów oraz złożonych technik rozpoznawczych wyuczonych w toku życia A.Gurycka Typy aktywności poznawczej Orientacyjna - wyraża się w czynnościach związanych ze zmysłowym poznawaniem bodźców i towarzyszyć jej będą czynności werbalne: pytania, wymiana informacji, formułowanie sądów. Badawcza - służy poznaniu zjawisk niematerialnych (psychicznych, językowych, filozoficznych). Wyraża się wtedy w czynnościach umysłowych, a poznanie możliwe będzie poprzez wykonywanie operacji myślowych. 5
6 Aktywność poznawcza dziecka, zaspokajając jego ciekawość lub redukując dysonans(konflikt) poznawczy, nabiera pozytywnej wartości emocjonalnej i staje się podstawą rozwoju potrzeby poznawania. Człowiek zazwyczaj realizuje potrzebę poznawania w kontakcie z wybranymi dziedzinami rzeczywistości. W ten sposób powstają zainteresowania, które w okresie dzieciństwa charakteryzują się krótkotrwałością i zmiennością, gdyż kierunki aktywności poznawczej zależą od zewnętrznych czynników. A.Matczak, Zarys psychologii rozwoju, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa. 2003, Mamo, Tato, a Janusz Korczak powiedział Jeśli umiecie diagnozować radość dziecka i jej natężenie, musicie dostrzec, że najwyższą jest radość pokonanej trudności, osiągniętego celu, odkrytej tajemnicy. Radość tryumfu i szczęście samodzielności, opanowania, władania. Dziecko chce wiedzieć, czyś sam widział, czy wiesz od innych, skąd wiesz; chce, żeby odpowiedzi były krótkie i stanowcze, zrozumiale, jednobrzmiące, poważne, uczciwe. Nie deptać, nie poniewierać, nie oddawać [dziecka] w niewolę jutra, nie gasić, nie spieszyć, nie pędzić. 6
7 Działania w ramach aktywności poznawczej Dochodzenie do nowych stwierdzeń - eksperymentowanie, rozwiązywanie problemów (stawianie i weryfikacja hipotez), poszukiwanie informacji, eksploracja, wnioskowanie, definiowanie, abstrahowanie, pisanie, rozmowa, dyskusja. Działania na przyswajanym materiale - tworzenie skojarzeń, porównywanie, klasyfikowanie, obserwacja zjawisk, dokonywanie pomiarów, czytanie Organizowanie treści - szukanie powiązań, dokonywanie przekształceń na materiale (klasyfikowanie, grupowanie, porównywanie itp.) Werbalizacja - formułowanie pytań, formułowanie własnych sądów i przekonań. Aktywność jako czynnik rozwoju Współcześnie wyróżnia się cztery czynniki rozwoju: wyposażenie genetyczne jednostki, jej predyspozycje wynikające z cech wrodzonych; środowisko - fizyczne oraz społeczne; wychowanie oraz własną spontaniczną aktywność podmiotu A. Brzezińska, Społeczna psychologia rozwoju, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa. 7
8 Zdaniem L.S. Wygotskiego Wybrane prace psychologiczne II. Dzieciństwo i dorastanie, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań Człowiek od początku swojego życia jest zanurzony w kontekście społecznym. Najistotniejszym momentem przy rozpoznawaniu dynamiki rozwoju człowieka jest zrozumienie stosunków łączących go z jego otoczeniem społecznym. Stosunki te są wyjątkowe, niepowtarzalne i specyficzne dla każdego okresu rozwojowego człowieka i zostały przez badacza nazwane społeczną sytuacją rozwoju, która jest zawsze punktem wyjścia zmian rozwojowych zachodzących w danym wieku i całkowicie określa ( ) formy i drogę, podczas których osobowość dziecka nabywa nowych właściwości, czerpiąc je ze społecznej rzeczywistości jako głównego źródła rozwoju, drogę przekształcania w indywidualne tego, co społeczne cd L.S. Wygotski podkreślał aktywną rolę dziecka w gromadzeniu wiedzy i osiąganiu sprawności w rozwiązywaniu problemów, ale zaznaczał również, iż uczenie się staje się optymalne tylko we współpracy z innymi ludźmi, w kontekście wspólnie podejmowanych przedsięwzięć. To właśnie dorosły, jako osoba bardziej kompetentna tworzy zewnętrzny kontekst rozwoju dziecka, stając się niejako mediatorem pomiędzy nim i otoczeniem fizyczno społecznym. 8
9 Rodzaje oddziaływań dorosłego Tworzyć przestrzeń do działania, np. organizację czasu, przestrzeni, dostarczenie odpowiednich przedmiotów. Ma to na celu jedynie podtrzymanie toczącego się procesu zmian rozwojowych Podejmować działania mające na celu przyspieszenie i facylitację zmian rozwojowych, np. dostarczanie nowych informacji, ułatwiających dziecku: rozwiązanie zadania, organizowanie dodatkowych zajęć pomagających w nabywaniu nowych umiejętności, odpowiednio zaplanowany dzień lub tydzień aktywności uwzględniający potrzeby i zainteresowania dziecka, dostarczanie wsparcia emocjonalnego, które niweluje napięcie i tym samym poprawia koncentrację na rozwiązywanym problemie. Trzeci rodzaj oddziaływań dorosłego może mieć na celu zmienianie toku rozwoju dziecka poprzez zmianę kierunku jego dotychczasowego działania i przekształcania go w inne, zorganizowane według nowych zasad. Tego rodzaju oddziaływanie polega na bezpośrednim ingerowaniu w aktywność dziecka. Odbywa się to między innymi poprzez zachęcanie dziecka do: podejmowania nowych rodzajów działań (tworzenia, odkrywania, eksperymentowania), stawianie w sytuacjach problemowych, ograniczanie dostępu do gotowych metod działania, wspieranie dziecka w poszukiwaniu własnych rozwiązań zadania organizowanie sytuacji wymagających podjęcia współpracy z osobą o innym poziomie kompetencji. 9
10 Interwencja dorosłego w rozwój dziecka powinna mieć charakter antycypacyjny, czyli powinna angażować je w takiego rodzaju zadania, do których rozwiązania nie jest ono jeszcze wystarczająco przygotowane, czyli nie może im samodzielnie podołać Badając to, co dziecko potrafi zrobić samodzielnie, badamy wczorajszy dzień w jego rozwoju. Badając to, co potrafi zrobić we współpracy, określamy dzień jutrzejszy.(wygotski) Określanie strefy dojrzewających funkcji intelektualnych odbywa się właśnie poprzez badanie możliwości współpracy, jakimi dysponuje dziecko, kiedy otrzymuje zadanie, którego nie potrafi rozwiązać samodzielnie. Strefa najbliższego rozwoju (SNR) jest więc rozstępem pomiędzy tym, co dziecko jest w stanie osiągnąć samodzielnie, a tym, co może osiągnąć przy pomocy osoby posiadającej większą wiedzę. Warto zaznaczyć, że to co dzieje się w obrębie strefy najbliższego rozwoju nie ogranicza się tylko i wyłącznie do jawnych sytuacji dydaktycznych, lecz obejmuje również szereg innego rodzaju wzajemnych kontaktów dorosłego i dziecka, takich jak np. wspólna zabawa, czy rozmowa. Dorosły pomagając dziecku w rozwiązywaniu zadań wykorzystuje rozmaite strategie w zależności od istoty zadania, wieku i zdolności dziecka. Nie są one stosowane przypadkowo, lecz dobierane ze świadomością wysiłków dziecka podejmowanych w danej sytuacji. Ich celem jest zachęcenie dziecka do maksymalnego zaangażowania posiadanych zdolności w rozwiązanie zadania. Te działania dorosłego budują niejako rusztowanie pomocne dziecku w rozwiązywaniu problemu. 10
11 Strategie tworzące rusztowanie kierowanie uwagi na przedmioty, ustalanie sekwencji działań, uwypuklanie cech zasadniczych, demonstrowanie, kontrolowanie frustracji, ocenianie, podtrzymywanie ukierunkowania na cel Wpływ rodziny Najważniejszym składnikiem środowiska życia i czynnikiem warunkującym rozwój dziecka w młodszym wieku szkolnym jest rodzina. Wśród szeregu elementów środowiska rodzinnego istnieją tak ważne, jak: struktura rodziny, warunki materialno bytowe, wykształcenie i praca zawodowa rodziców, atmosfera rodzinna, opieka nad dzieckiem, troska o jego stan zdrowia, podejmowanie przez dziecko obowiązków domowych, ilość czasu wolnego rodziców poświęcana dziecku stosunek do nauki szkolnej dziecka, sposób spędzania czasu wolnego w rodzinie stosunki społeczne w rodzinie. 11
12 Normy i kontrola Elementem integrującym i scalającym je jest uznawany przez rodzinę system wartości, a w konsekwencji obowiązujący system wewnętrznych norm i kontroli. Osobami wychowawczo znaczącymi mogą być dla dziecka nie tylko rodzice, lecz również dziadkowie, rodzeństwo oraz dalsi krewni. Funkcje rodziny Na ogół przyjmuje się, że rodzina pełni cztery podstawowe funkcje: biologiczno - opiekuńczą, kulturalno towarzyską, ekonomiczną i wychowawczą Działalność wychowawcza może mieć charakter celowy, planowy i świadomy ze strony rodziców, lecz może odbywać się również w sposób przygodny i samorzutny. Winiarski M. (2000), Rodzina szkoła środowisko lokalne. Problemy edukacji środowiskowej, IBE, Warszawa. 12
13 Problem pokoleniowej transmisji wartości Kultury postfiguratywne - Ciągłość tych kultur opiera się na realizacji oczekiwań starszego pokolenia, na niemal bezwzględnie egzekwowanym spełnieniu jego wymagań. W kulturach konfiguratywnych rówieśnicy dostarczają wzorów życia. Opierają się na takim doświadczeniu młodych pokoleń, które nie ma odpowiednika w doświadczeniu rodziców, czy dziadków. Kultury prefiguratywne, które charakteryzuje ciągła niedookreśloność, nieprzewidywalność, w których tożsamość dorastającego człowieka buduje się poprzez odrzucenie przeszłości swoich rodziców. Nie wiedzą, jak powinni uczyć dzieci, które tak znacząco różnią się od nich w dzieciństwie. Tu rodzice uczą się od swoich dzieci. (M.Mead Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. 2000, Trudność współczesnego międzypokoleniowego przekazu wartości wynika głównie z pojawienia się nowych, alternatywnych i często bardziej atrakcyjnych dla dziecka przekaźników całych systemów wartości, opierających się przede wszystkim na przekazie medialnym. Jednakże dziecko nie poddaje się biernie ich wpływom. Jest aktywną jednostką, indywidualnie nadającą sens otaczającemu światu. Dlatego też kształtowanie systemu wartości dziecka przez rodzinę powinno ukierunkowywać jego aktywność, zwracać uwagę na wybrane aspekty rzeczywistości, na pewne wartości poprzez przybliżanie i uczenie ich rozpoznawania, zachęcanie do kontaktu z pewnymi wartościami, przestrzegania przed innymi 13
14 Rodzina w znacznym stopniu decyduje o dążeniach życiowych dziecka i preferowanych przez niego wzorach sukcesu życiowego. Ważną rolę w kształtowaniu szans zdobycia wiedzy i odpowiedniego przebiegu nauki szkolnej dziecka odgrywają aspiracje edukacyjne rodziców. Cechami, które na nie oddziałują są między innymi: przynależność społeczna rodziców, ich wykształcenie, pochodzenie i tradycje rodzinne oraz styl życia członków rodziny. Badania pokazują, że poziom aspiracji edukacyjnych rodziców wobec dzieci jest wprost proporcjonalny do wykształcenia. Im wyższe wykształcenie rodziców, tym większą wagę przywiązują oni do edukacji swoich dzieci. O poziomie aspiracji decyduje również status materialny oraz liczba dzieci w rodzinie. B. Szczupał, Rodzina kształtuje osobowość dziecka, Edukacja i Dialog, nr 2. Kultura pedagogiczna rodziców Kultura pedagogiczna rodziców jest jednym z ważniejszych czynników optymalizacji kształcenia i wychowania dzieci. Na kulturę pedagogiczną rodziny składają się układ stosunków pomiędzy członkami rodziny, ich wiedza, poglądy i postawy dotyczące tych stosunków oraz postępowanie osób tworzących grupę rodzinną S. Kawula, Czynniki i sieć wsparcia społecznego w życiu człowieka. 14
15 Mamo, Tato, a Janusz Korczak powiedział "Bo dorosłemu nikt nie powie: 'Wynoś się', a dziecku często się tak mówi. Zawsze jak dorosły się krząta, to dziecko się plącze, dorosły żartuje, a dziecko błaznuje, dorosły płacze, a dziecko się maże i beczy, dorosły jest ruchliwy, dziecko wiercipięta, dorosły smutny, a dziecko skrzywione, dorosły roztargniony, dziecko gawron, fujara. Dorosły się zamyślił, dziecko zagapiło. Dorosły robi coś powoli, a dziecko się guzdrze. Niby żartobliwy język, a przecież niedelikatny. Pędrak, brzdąc, malec, rak - nawet kiedy się nie gniewają, kiedy chcą być dobrzy. Trudno, przyzwyczailiśmy się, ale czasem przykro i gniewa takie lekceważenie. Mamo, Tato, a Janusz Korczak powiedział "Dzieci - to przyszli ludzie. Więc dopiero będą, więc jakby ich jeszcze nie było. A przecież jesteśmy: żyjemy, czujemy, cierpimy." "Ma dziecko przyszłość, ale ma i przeszłość: pamiętne zdarzenia, wspomnienia, wiele godzin najistotniejszych samotnych rozważań. Nie inaczej niż my pamięta i zapomina, ceni i lekceważy, logicznie rozumuje i błądzi, gdy nie wie. Rozważnie ufa i wątpi. 15
16 Motywowanie do nauki Problemem nie jest brak motywacji; uczniowie są zmotywowani, ale nie jest to motywacja właściwa. Martin V.Covington, Karen Manheim Teel, Motywacja do nauki, GWP, Gdańsk 2004 Według Janusza Reykowskiego istnieją trzy główne warunki, aby powstał motyw. Przede wszystkim jest to potrzeba - czyli dziecko musi mieć do wykonania jakieś zadanie. Po drugie, musi dostrzec, że istnieje czynnik, który zaspokoi tę potrzebę - na przykład, aby brać udział w zabawie "w sklep" musi nauczyć się nazw owoców. Trzecim elementem jest przeświadczenie, że w danych warunkach ma szansę powodzenia, czyli musi być przekonany, że jest zdolny nauczyć się tych słów. 16
17 Nikt nigdy nie widział motywacji, podobnie jak nikt nigdy nie widział uczenia się. Tym, co w rzeczywistości widzimy dzięki systematycznej obserwacji sytuacji, bodźców i reakcji, są zmiany w zachowaniu. Philip G.Zimbardo Niezwykle istotny jest podział na motywację: wewnętrzną (emocjonalne nastawienie do nauki) poznawczą (intelektualna chęć poszerzania wiedzy, dowiadywania się nowych rzeczy). 17
18 Motywacja wewnętrzna wiąże się z naszym poczuciem wartości, tym czy lubimy przedmiot, nauczyciela oraz czy sami jesteśmy lubiani i doceniani. Motywy poznawcze nie są wywołane emocjami. Chcemy się uczyć i to zapał do poznawania nowych rzeczy może sprowokować przyjemne uczucia. Motywowanie uczniów w szkole i domu powinno łączyć dbanie o obie motywacje. W zgodzie z głową. Marzena Żylińska Ja, My, Oni. Poradnik Psychologiczny Polityki. Tom 13. Jak radzić sobie ze szkołą. Mózg tylko wtedy tworzy nowe połączenia, gdy osoba ucząca się z własnej woli angażuje się w wykonywane zadania i gdy rozumie ich sens. Obecny system edukacyjny nie jest efektywny, bo ignoruje naturalne sposoby pracy mózgu, np. nie uwzględnia funkcjonowania uwalniającego dopaminę i wpływającego na motywację, wewnętrznego układu nagrody. 18
19 Mówi się o tym, że w procesie nauczania spotykamy się z następującymi motywami: uczenie się dla uczenia, w celach korzyści osobistych, ze względu na utożsamianie się z grupą, pragnienie osiągnięcia powodzenia uniknięcia niepowodzenia, poczucie obowiązku, uczenie się ze względu na nacisk i przymus, ze względu na potrzebę społeczną, praktyczne cele życiowe. Z różnych źródeł 19
20 Jak nie wychować geniusza? Joanna Rokicka, Zmuszanie do zbyt wczesnego nabywania nowych umiejętności może dziecku przynieść szkodę a nie pożytek - przestrzegają eksperci. Tymczasem rodzice nie ustępują - chcą nauczyć dziecko wszystkiego jak najwcześniej i wychować geniusza. Hothouse parenting - czyli rodzicielstwo cieplarniane, tak nazywa się modny do niedawna trend wychowawczy, od którego już odchodzi się w krajach zachodnich. Tymczasem taki typ rodzicielstwa coraz intensywniej rozprzestrzenia się w Polsce. Jego wyznawcy zmuszają dzieci do nauczenia się wszystkiego jak najwcześniej i obowiązkowo szybciej niż rówieśnicy Obsesja popędzania dziecka w rozwoju Takie dziecko powinno szybciej siedzieć, wcześniej chodzić, sprawniej mówić, błyskawicznie nauczyć się korzystać z nocnika, rozpoznawać litery zanim pójdzie do przedszkola, czytać i pisać na długo przed rozpoczęciem szkoły. Mile widziane wybitne talenty - muzyczne, językowe, matematyczne, taneczne. Cieplarniani rodzice od wczesnego dzieciństwa zapewniają maluchowi aktywności - roczniakom pokazują karty z rysunkami by przygotować je do czytania, zapisują trzylatków na zajęcia z matematyki, od małego mają lekcje gry na pianinie czy skrzypcach. Dzieci wychowywane w tym duchu często mają przeładowane grafiki zajęć dodatkowych, bo zdaniem ich rodziców to podstawa ich sukcesu w dorosłym życiu. 20
21 Warto dać dziecku czas Czy można, należy, warto wychowywać superdziecko? - zastanawia się Dorota Minta psycholog kliniczny. Wciskanie dziecka na przykład w reżim zbyt wczesnej nauki czytania, kiedy nie interesuje się jeszcze słowami, otaczającymi go napisami, książkami nie wpłynie wcale w dłuższej perspektywie na jego rozwój. Takie dzieci są sfrustrowane, nie mają szansy na samodzielne eksplorowanie świata, odkrywanie nowych rzeczy i znajdowania pasji - podkreśla ekspertka. Często lepszym rozwiązaniem jest dostosowanie się do tempa rozwoju dziecka. Żądza wiedzy dziecka a nie rodziców Z hothouse parentingiem łączą się też dwa kluczowe pojęcia - presja na osiągnięcie sukcesu i wiek poznawczy. O ile presję taką tworzą rodzice, to dzieci nie zawsze są gotowe na wyzwania, jakie im stawiają W opinii specjalistów dziecięcych zwykle uzdolnione dzieci szybko opanowują materiał i wcześniej posiadają kluczowe umiejętności niż rówieśnicy w sposób naturalny. 21
22 Zakopane talenty Ryszard Socha Ja, My, Oni. Poradnik Psychologiczny Polityki. Tom 13. Jak radzić sobie ze szkołą. Jakie predyspozycje i talenty dzieci są najbardziej zagrożone? ( ) zdolność do myślenia badawczego: stawiania pytań, hipotez, odważnego działania metodą prób i korekt. ( ) Tymczasem, jak wynika z najnowszych badań nad rozwojem umysłu, dzieci są nieporównywalnie bardziej twórcze poznawczo od dorosłych, a jakość ich myślenia, jego złożoność i trafność są znacznie bardziej zaawansowane niż dotychczas sądzono. Już małe dzieci formułują oryginalne problemy, stawiają twórcze hipotezy, prowadza wnikliwe obserwacje, eksperymentują, wnioskują, opierając się na częstości zdarzeń i wynikającego stąd ich prawdopodobieństwa (a więc tak, jak czyni to naukowiec. Mamo, Tato, a Janusz Korczak powiedział Niemowlę bada swe ręce. Prostuje, wodzi w prawo i w lewo, oddala, zbliża, rozstawia palce, zaciska w pięść, mówi do nich i czeka na odpowiedź, prawą chwyta lewą rękę i ciągnie, bierze grzechotkę i patrzy na dziwnie zmieniony obraz ręki, przekłada ją z jednej do drugiej, bada ustami, natychmiast wyjmuje i znów patrzy powoli, uważnie. [...] Ono nie bawi się: miejcież do licha oczy i dostrzeżcie wysiłek woli, by zrozumieć. To uczony w laboratorium, wmyślony w zagadnienie najwyższej wagi, a które wyślizguje się jego rozumieniu. 22
23 Serdecznie dziękuję za uwagę i życzę Państwu wspaniałej podróży po drodze poznawania z własnymi dziećmi. I po raz ostatni Janusz Korczak; Gdy bawię się czy rozmawiam z dzieckiem splotły się dwie dojrzałe chwile mojego i jego życia... Hanna Micińska 23
Kiedy nauczyciel klasy I staje się osobą znaczącą dla uczniów? Ewa Filipiak
Kiedy nauczyciel klasy I staje się osobą znaczącą dla uczniów? Ewa Filipiak Instytut Pedagogiki Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Uczelnie dla szkół Główne myśli Etap edukacji wczesnoszkolnej
W poszukiwaniu inspiracji, czyli jak rozwijać aktywność poznawczą dziecka. Uniwersytet Szczeciński 31 marca 2016 r.
W poszukiwaniu inspiracji, czyli jak rozwijać aktywność poznawczą dziecka. Ewa Hasek Uniwersytet Szczeciński 31 marca 2016 r. Powiedz mi, a zapomnę. Pokaż mi, a zapamiętam. Pozwól mi zrobić, a zrozumiem.
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Efektywna edukacja W poszukiwaniu inspiracji, czyli jak rozwijać aktywność poznawczą dziecka? Lech Stempel Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 13 kwietnia 2015 r. Gdyby
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Psychologia potrzeb. Dr Monika Wróblewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Psychologia potrzeb Dr Monika Wróblewska Uniwersytet w Białymstoku 10 czerwca 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL 1. Specyfika potrzeb
Koncepcja pracy MSPEI
Międzynarodowa Szkoła Podstawowa Edukacji Innowacyjnej w Łodzi to Szkoła Kompetencji Kluczowych posiadająca i rozwijająca nowatorskie spojrzenie na kształtowanie postaw i umiejętności zgodnie z Europejskimi
Pewnym krokiem do szkoły, czyli wszystko, co trzeba wiedzieć na temat gotowości szkolnej.
Pewnym krokiem do szkoły, czyli wszystko, co trzeba wiedzieć na temat gotowości szkolnej. Gotowość szkolna- sylwetka dziecka dojrzałego i niedojrzałego do rozpoczęcia nauki w szkole Edukacja szkolna jest
Danuta Sterna: Strategie dobrego nauczania
: Strategie dobrego nauczania Strategie dobrego nauczania Strategie oceniania kształtującego I. Określanie i wyjaśnianie uczniom celów uczenia się i kryteriów sukcesu. II. Organizowanie w klasie dyskusji,
WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO
WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 W PISZU PRZY ZESPOLE SZKOLNO PRZEDSZKOLNY NR 1 W PISZU Wstęp Program Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego stanowi integralną
R A Z E M. Relacje Aktywność Zabawa Emocje Miejsce. Joanna Matejczuk. Instytut Psychologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
R A Z E M Relacje Aktywność Zabawa Emocje Miejsce czyli jak efektywnie ucząc dzieci mieć z tego przyjemność? Joanna Matejczuk Instytut Psychologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uczelnie
systematyczne nauczanie
dojrzałość Osiągnięcie przez dziecko takiego poziomu rozwoju fizycznego, psychicznego i społecznego, który czyni je wrażliwym i podatnym na systematyczne nauczanie i wychowanie; harmonijne współgranie
JAK MOTYWOWAĆ DZIECKO DO NAUKI
JAK MOTYWOWAĆ DZIECKO DO NAUKI Motywacja to: CO TO JEST MOTYWACJA? stan gotowości człowieka do podjęcia określonego działania, w tym przypadku chęć dziecka do uczenia się, dążenie do rozwoju, do zaspokajania
Rozwijanie twórczego myślenia uczniów
Rozwijanie twórczego myślenia uczniów Przygotowanie do konkursów przedmiotowych i tematycznych Oprac. Anna Szczepkowska-Kirszner Szkoła Podstawowa nr 3 we Włodawie Rok szkolny 2011/2012 tytuł laureata
Edukacja włączająca w szkole ogólnodostępnej
Edukacja włączająca w szkole ogólnodostępnej ...Dobra edukacja to edukacja włączająca, zapewniająca pełne uczestnictwo wszystkim uczniom, niezależnie od płci, statusu społecznego i ekonomicznego, rasy,
Janusz Korczak Cytaty
Janusz Korczak Cytaty Dzieci... "Dzieci - to przyszli ludzie. Więc dopiero będą, więc jakby ich jeszcze nie było. A przecież jesteśmy: żyjemy, czujemy, cierpimy." Janusz Korczak - Szare dni, Pisma wybrane,
Nowa podstawa programowa nauczania przedszkolnego oraz dla szkoły podstawowej wyzwaniem dla tematyki wychowania komunikacyjnego
Nowa podstawa programowa nauczania przedszkolnego oraz dla szkoły podstawowej wyzwaniem dla tematyki wychowania komunikacyjnego Alicja Guła, Agata Urbańska Podstawa programowa Podstawa programowa jest
Rola rodziców i nauczycieli w procesie adaptacji dziecka w szkole
Organizator: Kuratorium Oświaty w Gdańsku 8 i 9 grudnia 2015 roku Konferencje dla Nauczycieli pt.: Szkolne progi: jak pomóc uczniom przejść do klasy czwartej? PSYCHOLOGIA na UAM od 1919 roku Rola rodziców
Spis treści. Spis treści. Wstęp... Jak wspierać rozwój przedszkolaka?... Jak ćwiczyć dziecięcy umysł?...
Spis treści Spis treści Wstęp... Jak wspierać rozwój przedszkolaka?... Jak ćwiczyć dziecięcy umysł?... Koncentracja i spostrzeganie... Pamięć i wiedza... Myślenie... Kreatywność... Zadania, które pomogą
Zadania rodziców i nauczycieli w rozwijaniu zdolności dzieci
Akredytacja Państwowej Komisji Akredytacyjnej (Uchwała Nr 474/2010 z dn. 27.05. 2010r.)1111 Zadania rodziców i nauczycieli w rozwijaniu zdolności dzieci Prof. dr hab. Anna Izabela Brzezińska Instytut Psychologii
ROLA PORADNI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ WE WSPIERANIU DZIECI UZDOLNIONYCH
ROLA PORADNI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ WE WSPIERANIU DZIECI UZDOLNIONYCH Opracowanie: Lucyna Hoffmann-Czyżyk Projekt współfinansowany z Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
CZEGO RODZICE NIE WIEDZĄ O SWOICH DZIECIACH A WIEDZIEĆ POWINNI?
CZEGO RODZICE NIE WIEDZĄ O SWOICH DZIECIACH A WIEDZIEĆ POWINNI? mgr Magdalena Jabłońska mgr Dorota Orłowska 1 DLACZEGO RODZICE NIE MAJĄ WIEDZY O ISTOTNYCH PROBLEMACH SWOICH DZIECI? brak czasu mało doświadczeń
Program adaptacyjny. dla klasy I. Jestem pierwszakiem. w Szkole Podstawowej nr 28
Szkoła Podstawowa nr 28 im. K. I. Gałczyńskiego w Białymstoku Program adaptacyjny dla klasy I Jestem pierwszakiem w Szkole Podstawowej nr 28 im. K. I. Gałczyńskiego w Białymstoku ,,Dzieci różnią się od
ZADANIA EDUKACJI ELEMENTARNEJ
ZADANIA EDUKACJI ELEMENTARNEJ 1. Wspieranie dziecka w poznawaniu oraz wykorzystywaniu własnego potencjału rozwojowego i budowaniu pozytywnego obrazu własnego ja. 2. Tworzenie warunków umożliwiających dziecku
Praca z dzieckiem sześcioletnim Konferencja Sześciolatek w szkole 17.12.2012 rok
Praca z dzieckiem sześcioletnim Konferencja Sześciolatek w szkole 17.12.2012 rok Iwona Bilska Sześciolatek a siedmiolatek We wrześniu 2014 roku wszystkie dzieci sześcioletnie obowiązkowo rozpoczną naukę
Koncepcja Artystycznego Niepublicznego Przedszkola z Oddziałem Integracyjnym Tygrysek Plus
Koncepcja Artystycznego Niepublicznego Przedszkola z Oddziałem Integracyjnym Tygrysek Plus MISJA o W przedszkolu każde dziecko czuje się bezpieczne, szczęśliwe, wyjątkowe i akceptowane. o Każde dziecko
Akademia Twórczego i Logicznego Myślenia Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Akademia Twórczego i Logicznego Myślenia Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Tak naprawdę geniusz oznacza mniej więcej zdolność do postrzegania w niewyuczony sposób Założenia i cele Akademii:
Cele wychowawcze na lekcjach języka polskiego. Opracowanie: Teresa Kozioł LSCDN
Cele wychowawcze na lekcjach języka polskiego Opracowanie: Teresa Kozioł LSCDN 1. Cele wychowawcze szkoły w podstawie programowej. 2. Kształtowanie wartości i wychowawcze funkcje szkoły na lekcjach języka
KONCEPCJA PRACY PRZEDSZKOLA MIEJSKIEGO NR 12 W GORZOWIE WLKP. NA LATA 2013-2016
Przedszkole Miejskie nr 12 ul. Sportowa 2 66-400 Gorzów Wlkp. KONCEPCJA PRACY PRZEDSZKOLA MIEJSKIEGO NR 12 W GORZOWIE WLKP. NA LATA 2013-2016 Data obowiązywania: od 01.09.2013r. Zatwierdzono przez Radę
Progi szkolne: wyzwanie dla nauczycieli, rodziców i uczniów - kto zbuduje kładkę?
Wielkopolska Konferencja dla Nauczycieli Akcja KŁADKA Poznań, 11 grudnia 2014 roku Progi szkolne: wyzwanie dla nauczycieli, rodziców i uczniów - kto zbuduje kładkę? Prof. dr hab. Anna I. Brzezińska Instytut
Program koła matematycznego,, Zabawy z matematyką. Realizowanego w Przedszkolu Miejskim z Oddziałem Żłobkowym w Wolinie.
Program koła matematycznego,, Zabawy z matematyką Realizowanego w Przedszkolu Miejskim z Oddziałem Żłobkowym w Wolinie. Wstęp : Matematyka w przedszkolu jest nieodzownym elementem życia codziennego każdego
PG im. Tadeusza Kościuszki w Kościerzycach nadzór pedagogiczny nauczanie problemowe
Problem badawczy: to pewna trudność (praktyczna lub teoretyczna), która rozwiązywana jest na drodze aktywności badawczej; jest to trudna i niepewna sytuacja, zawierająca niepełne dane; stanowi pewien rodzaj
dziecka + gotowość owocne spotkanie
Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły y = owocne spotkanie dr Karolina Appelt Instytut Psychologii UAM tematyka wykładu: -co to znaczy być gotowym, co to jest gotowość szkolna, jakie są
Koncepcja pracy. Przedszkola nr 12 w Siemianowicach Śląskich
Koncepcja pracy Przedszkola nr 12 w Siemianowicach Śląskich Misja W naszym przedszkolu dziecko: - znajduje możliwość indywidualnego rozwoju możliwości twórczych i intelektualnych, - zdobywa wiedzę i umiejętności
POSTAWY RODZICIELSKIE
POSTAWY RODZICIELSKIE Wychowanie bez błędów jest mitem. Nic takiego nie istnieje. I nie tylko nie istnieje, ale wręcz nie powinno istnieć. Rodzice są ludźmi. Popełniają więc błędy i nie wiedzą wszystkiego.
Anna Stalmach-Tkacz, Karina Mucha,
Anna Stalmach-Tkacz, Karina Mucha, 02.03.2018 Wychowanie kształtujące, czyli jak wychować mądre i szczęśliwe dzieci Wychowanie i edukacja małego dziecka z roku na rok stają się coraz większym wyzwaniem
Nie narzucaj dziecku ograniczeń wynikających z twojej edukacji, bo urodziło się w innych czasach
Nie narzucaj dziecku ograniczeń wynikających z twojej edukacji, bo urodziło się w innych czasach Rabin dran ath Tagore KLASA SZKOLNA KRÓTKA POWTÓKA Z HISTORII EDUKACJI - Kiedy powstała szkoła podstawowa?
Czy potrafisz się uczyć? badanie ewaluacyjne
Czy potrafisz się uczyć? badanie ewaluacyjne W celu zbadania efektywności uczenia się, przygotowałam i przeprowadziłam wśród uczniów mojej klasy ankietę na temat Czy potrafisz się uczyć?. Test przeprowadziłam
(imię i nazwisko nauczyciela) (przedmiot) (numer programu)
Iwona Jończyk (imię i nazwisko nauczyciela) Wybrane zagadnienia z psychologii społecznej (przedmiot) 2407MR i GŻ 1997.08.18 (numer programu) Klasa IV TŻa, IV TŻb Lp. Cele kształcenia i wychowania Treści
W szkole funkcjonuje Zespół do spraw wspierania uzdolnień uczniów oraz, w ramach szkolnej procedury udzielania pomocy psychologiczno- pedagogicznej,
W szkole funkcjonuje Zespół do spraw wspierania uzdolnień uczniów oraz, w ramach szkolnej procedury udzielania pomocy psychologiczno- pedagogicznej, szkolny system pracy z uczniem zdolnym. Określa on zasady
RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ. Wymaganie 3:
RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ w Publicznym Gimnazjum im. Jana Pawła II w Tuszowie Narodowym rok szkolny 1/16 Wymaganie 3: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej.
Zadania rodziców i nauczycieli w rozwijaniu zdolności dzieci
Akredytacja Państwowej Komisji Akredytacyjnej (Uchwała Nr 474/2010 z dn. 27.05. 2010r.)1111 Zadania rodziców i nauczycieli w rozwijaniu zdolności dzieci Prof. dr hab. Anna Izabela Brzezińska Instytut Psychologii
Nauczanie problemowe w toku zajęć praktycznych
Nauczanie problemowe w toku zajęć praktycznych Ewa Piotrowska Wykład oparty na podręczniku: Praktyczna nauka zawodu Ornatowski, J. Figurski Nauczanie problemowe znajduje zastosowanie: w nauczaniu teoretycznych
O tym nigdy nie zapominaj!
O tym nigdy nie zapominaj! 1. Każde dziecko rozwija się indywidualnie, zgodnie ze swoimi możliwościami i warunkami w jakich przebywa. 2. Na naukę nigdy nie jest za wcześnie. 3. Podtrzymuj zaangażowanie
Dojrzałość szkolna dziecka
Dojrzałość szkolna dziecka Dojrzałość szkolna Według B. Wilgockiej-Okoń dojrzałość szkolna to osiągnięcie przez dziecko takiego stopnia rozwoju intelektualnego, społecznego i fizycznego, jaki umożliwi
Koło matematyczne 2abc
Koło matematyczne 2abc Autor: W. Kamińska 17.09.2015. Zmieniony 08.12.2015. "TO CO MUSIAŁEŚ ODKRYĆ SAMODZIELNIE, ZOSTANIE W TWYM UMYŚLE ŚCIEŻKĄ, KTÓRĄ W RAZIE POTRZEBY MOŻESZ PÓJŚĆ RAZ JESZCZE" G. CH.
Wystąpienie na temat przedsiębiorczości. Temat: Hossa w szkole, czyli o kształtowaniu postaw przedsiębiorczości u uczniów.
Wystąpienie na temat przedsiębiorczości. Temat: Hossa w szkole, czyli o kształtowaniu postaw przedsiębiorczości u uczniów. Elżbieta Wiśniowska Szybki start daje przewagę Projekt współfinansowany ze środków
Rola i znaczenie biblioteki szkolnej w systemie oświaty. Sulejówek, 21 marca 2017 r.
Rola i znaczenie biblioteki szkolnej w systemie oświaty Sulejówek, 21 marca 2017 r. Rozwijanie kompetencji czytelniczych oraz upowszechnianie czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży to jeden z podstawowych
Wychowanie i profilaktyka w szkole i placówce
Wychowanie i profilaktyka w szkole i placówce Reforma edukacji od nowego roku szkolnego 2017/2018 Zmiany w przepisach Nowa ustawa z dn. 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 11 stycznia 2017 r.,
Indywidualizacja pracy z uczniem zdolnym w edukacji wczesnoszkolnej Elżbieta Nerwińska
Indywidualizacja pracy z uczniem zdolnym w edukacji wczesnoszkolnej Elżbieta Nerwińska Projekt współfinansowany z Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Każde dziecko jest zdolne!
PRZEKRACZANIE PROGU EDUKACYJNEGO Z KLASY TRZECIEJ DO CZWARTEJ
PRZEKRACZANIE PROGU EDUKACYJNEGO Z KLASY TRZECIEJ DO CZWARTEJ Właściwości rozwojowe typowe dla tego wieku: dojrzałość poznawczo intelektualna - opanowanie myślenia abstrakcyjnego - wzbogacenie mowy i zasobu
KONCEPCJA PRACY MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 9 W SIEDLCACH
KONCEPCJA PRACY MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 9 W SIEDLCACH Wszystkiego, co naprawdę trzeba wiedzieć, nauczyłem się w przedszkolu- o tym jak żyć co robić, jak postępować, współżyć z innymi patrzeć, odczuwać,
Spis treści. Rysunki i tabele... Wstęp do wydania polskiego... Przedmowa... Podziękowania...
Spis treści Rysunki i tabele... Wstęp do wydania polskiego... Przedmowa... Podziękowania... XI XIII XV XIX Wprowadzenie... 1 Umiejętności społeczne i dziecko w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym...
Bibliotekarze - koordynatorzy projektu: Joanna Drabowicz Joanna Pietrzyńska Justyna Szymańska
Witamy Państwa Bibliotekarze - koordynatorzy projektu: Joanna Drabowicz Joanna Pietrzyńska Justyna Szymańska Wraz z Dyrekcją i nauczycielami oraz Samorządem Uczniowskim realizujemy projekt Narodowy Program
Wstęp. Wewnątrzszkolny system doradztwa - jest to ogół działań podejmowanych szkołę w celu przygotowania
Wstęp Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz.U. z 1996r. Nr 67, poz. 329 z późniejszymi zmianami), zobowiązuje placówki oświatowe do przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 109 im. Batalionów Chłopskich w Warszawie 1 Podstawa prawna: 1. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991r. (tekst jednolity Dz. U. z 1996r. Nr
KONCEPCJA PRACY SAMORZĄDOWEGO PRZEDSZKOLA W KOCHANOWICACH
KONCEPCJA PRACY SAMORZĄDOWEGO PRZEDSZKOLA W KOCHANOWICACH CELE KONCEPCJI PRACY PRZEDSZKOLA 1. Diagnozowanie i rozwijanie inteligencji wielorakich dzieci. Zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych
KONCEPCJA PRACY. Przedszkole nr 25 w Bielsku- Białej
KONCEPCJA PRACY Przedszkole nr 25 w Bielsku- Białej MISJA PRZEDSZKOLA Przedszkole pełni funkcje opiekuńcze, wychowawcze i kształcące. Wspomaga wszechstronny rozwój dziecka odpowiednio do jego indywidualnych
KONCEPCJA PRACY PRZEDSZKOLA NIEPUBLICZNEGO Nr 1 Pod Topolą w Szczytnie. Kochać dziecko, to służyć mu, jak daleko jest to tylko możliwe. M.
KONCEPCJA PRACY PRZEDSZKOLA NIEPUBLICZNEGO Nr 1 Pod Topolą w Szczytnie Kochać dziecko, to służyć mu, jak daleko jest to tylko możliwe. M. Montessori MISJA PRZEDSZKOLA Nasze przedszkole jest drogowskazem
Mentoring i tutoring: długoterminowa współpraca między nauczycielem i uczniem
Mentoring i tutoring: długoterminowa współpraca między nauczycielem i uczniem Tutor Obie strony (tutor i uczeń) poświęcają czas i zaangażowanie na spotkania, których celem jest rozwój wiedzy, umiejętności
INDYWIDUALNY PROGRAM REWALIDACJI DLA DAMIANA SKRZYMOWSKIEGO UCZNIA KLASY II LO. W ZESPOLE SZKÓŁ W Łukowie NA LATA SZKOLNE
INDYWIDUALNY PROGRAM REWALIDACJI DLA DAMIANA SKRZYMOWSKIEGO UCZNIA KLASY II LO W ZESPOLE SZKÓŁ W Łukowie NA LATA SZKOLNE 2011-2012 OPRACOWAŁA Stanisława Gilewicz strona 1 /10 I. Cele główne: 1. Wspieranie
,, Pomóż mi samemu to zrobić
,, Pomóż mi samemu to zrobić Idea nowego wychowania i współczesnej pedagogiki alternatywnej Montessoriańskie wychowanie Wszystkie dzieci od urodzenia nastawione są na własny rozwój, na osiągnięcie niezależności
PROGRAM WYCHOWACZY PRZEDSZKOLA NR 24, PRZY ZESPOLE SZKÓŁ SPECJALNYCH NR 4
PROGRAM WYCHOWACZY PRZEDSZKOLA NR 24, PRZY ZESPOLE SZKÓŁ SPECJALNYCH NR 4 Opracowanie : Justyna Marcisz Anna Żegleń I. Cele ogólne programu Kształtowanie prawidłowych postaw funkcjonowania w grupie w oparciu
PROGRAM ZAJĘĆ ROZWIJAJĄCYCH UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE DLA DZIECI W WIEKU 8-12 LAT: RAZEM LEPIEJ - realizowany w SP 209
PROGRAM ZAJĘĆ ROZWIJAJĄCYCH UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE DLA DZIECI W WIEKU 8-12 LAT: RAZEM LEPIEJ - realizowany w SP 209 Szkoła, obok rodziny, jest jednym z najważniejszych środowisk społecznych dziecka. Jej
Program autorski Poznaję uczucia
Dziecko chce być dobre, Jeśli nie umie naucz, Jeśli nie wie wytłumacz, Jeśli nie może pomóż. Janusz Korczak Program autorski Poznaję uczucia 1 Anna Major Program Poznaję uczucia jest skierowany do dzieci
Autorefleksja Budzącej się szkoły Wersja dla nauczycieli
Autorefleksja Budzącej się szkoły Wersja dla nauczycieli Zapraszamy do wypełnienia kwestionariusza Autorefleksji Budzącej się szkoły. Wypełniając go proszę pamiętać, że wszystkie pytania dotyczą Państwa
Program zajęć pozalekcyjnych dla dzieci z kl. I III wykazujących zainteresowanie tematyką przyrodniczą i geograficzną (praca z uczniem zdolnym)
Program zajęć pozalekcyjnych dla dzieci z kl. I III wykazujących zainteresowanie tematyką przyrodniczą i geograficzną (praca z uczniem zdolnym) Program przeznaczony do realizacji w roku szkolnym 2003/04
Psycholog szkolny Kamila Budzyńska
Psycholog szkolny Kamila Budzyńska Podjęcie przez dziecko obowiązku szkolnego wiąże się z początkiem nowego, bardzo ważnego etapu w jego życiu. Przechodząc z wieku przedszkolnego w wiek wczesnoszkolny
W S P Ó Ł P R A C A PRZEDSZKOLA I SZKOŁY Z RODZICAMI SZANSĄ NA SUKCS DZIECKA
BoŜena Janiszewska psycholog W S P Ó Ł P R A C A PRZEDSZKOLA I SZKOŁY Z RODZICAMI SZANSĄ NA SUKCS DZIECKA DOM RODZINNY naturalne środowisko wychowawcze dziecka PRZEDSZKOLE instytucjonalne środowiska SZKOŁA
PROJEKT W CZTERECH KROKACH. Danuta Bajor Urszula Wojtkiewicz Marek Zalewski
PROJEKT W CZTERECH KROKACH Danuta Bajor Urszula Wojtkiewicz Marek Zalewski Krok I - przygotowanie Duża rola nauczyciela Trudność zaktywizowania uczniów Dobry opis sytuacji problemowej Konieczność zaciekawienia
,,Doświadczam, myślę, jestem kreatywny
OPIS INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ,,Doświadczam, myślę, jestem kreatywny... Dla uczniów klas I-III Szkoły Podstawowej Specjalnej im. ks. Jana Twardowskiego z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim,
Przygotowanie przez pracowników świetlicy szkolnej opinii na temat pracy z uczniem zdolnym oraz z uczniem mającym trudności w nauce.
Przygotowanie przez pracowników świetlicy szkolnej opinii na temat pracy z uczniem zdolnym oraz z uczniem mającym trudności w nauce. Celem działalności świetlicy szkolnej jest: zapewnienie dzieciom zorganizowanej
dr hab. Przemysław E. Gębal UW/UJ Język niemiecki w gimnazjum zalecenia dydaktyczne Warszawa,
dr hab. Przemysław E. Gębal UW/UJ Język niemiecki w gimnazjum zalecenia dydaktyczne Warszawa, 28.11.2014 Szkolne zajęcia językowe Neurobiologia Specyfika języka Zainteresowania uczniów Nauczyciel Ukryte
WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO w Szkole Podstawowej nr 289 im. Henryka Sienkiewicza w Warszawie
WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO w Szkole Podstawowej nr 289 im. Henryka Sienkiewicza w Warszawie Spis treści: 1. Podstawy prawne 2. Wstęp ( założenia ) 3. Cele ogólne i szczegółowe 4. Adresaci
Jak pomóc 6-latkowi w dobrym funkcjonowaniu w szkole: co mogą zrobić rodzice, a co powinna zrobić szkoła?
Akredytacja Państwowej Komisji Akredytacyjnej (Uchwała Nr 474/2010 z dn. 27.05. 2010r.)1111 Jak pomóc 6-latkowi w dobrym funkcjonowaniu w szkole: co mogą zrobić rodzice, a co powinna zrobić szkoła? Anna
MARATON UMYSŁU ETAP 4 MARATON UMYSŁU
MARATON UMYSŁU Dziś dowiesz się o: Jak rozwijać u dziecka inteligencję matematyczno-logiczną Jak wspierać i zachęcać maluchy do intelektualnych wyzwań Jak obudzić małego geniusza nie odbierając zabawy
Naturalną potrzebą i prawem każdego dziecka jest przynależność do grupy społecznej.
doświadczeń Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej nr 2 w Sosnowcu Szkoły muszą być bardziej inkluzyjne niż wykluczające, ich celem powinna być troska o wszystkich i zapewnienie bezpiecznej atmosfery stąd
Efekty wynikające ze Standardów Kształcenia Nauczycieli
Załącznik 3. Efekty wynikające ze Standardów Kształcenia Nauczycieli Symbol Opis efektu kształcenia Kod składnika opisu s-w-1 s-w-2 s-u-1 s-u-2 s-u-3 s-k-1 s-k-2 Wiedza: absolwent ma uporządkowaną wiedzę
Strona 1. SZKOŁA PODSTAWOWA nr 143 im. STEFANA STARZYŃSKIEGO w WARSZAWIE PROGRAM WYCHOWAWCZY. Warszawa 2015/16
Strona 1 SZKOŁA PODSTAWOWA nr 143 im. STEFANA STARZYŃSKIEGO w WARSZAWIE PROGRAM WYCHOWAWCZY Warszawa 2015/16 Strona 2 PODSTAWA PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO SZKOŁY Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Ustawa
Referat po szkoleniu Praca z uczniem zdolnym przygotowany przez Annę Serafin i Jadwigę Łakomek. Mottem szkolenia, w którym brałyśmy udział było:
Referat po szkoleniu Praca z uczniem zdolnym przygotowany przez Annę Serafin i Jadwigę Łakomek Mottem szkolenia, w którym brałyśmy udział było: Każde dziecko jest zdolne. Szkoła ma obowiązek odkryć te
PROGRAM ORIENTACJI I DORADZTWA ZAWODOWEGO GIMNAZJUM NR 14 W KATOWICACH. Rok Szkolny 2013/2014
PROGRAM ORIENTACJI I DORADZTWA ZAWODOWEGO GIMNAZJUM NR 14 W KATOWICACH Rok Szkolny 2013/2014 WSTĘP Z chwilą ukończenia szkoły gimnazjalnej uczniowie musza dokonać bardzo ważnego wyboru życiowego - wybrać
Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej im. Króla Władysława Jagiełły w Zespole Szkół w Błażowej
Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej im. Króla Władysława Jagiełły w Zespole Szkół w Błażowej Nasza szkoła realizuje potrzeby i oczekiwania całej społeczności szkolnej i środowiska lokalnego. Kształci i
MAGICZNY DYWAN A DIAGNOZOWANIE POTRZEB ROZWOJOWYCH I EDUKACYJNYCH DZIECKA. Andrzej Peć FUNTRONIC
MAGICZNY DYWAN A DIAGNOZOWANIE POTRZEB ROZWOJOWYCH I EDUKACYJNYCH DZIECKA Andrzej Peć FUNTRONIC SŁOWA KLUCZE Potrzeby Rozwój dziecka Diagnoza Obserwacja Potrzeby rozwojowe i edukacyjne Specjalne potrzeby
Koncepcja Rozwoju. Gminnego Przedszkola nr 3 w Trzciance. na lata:
Koncepcja Rozwoju Gminnego Przedszkola nr 3 w Trzciance na lata: 2014 2019. Motto Przedszkola: Nie zmuszajmy dzieci do aktywności, lecz wyzwalajmy aktywność. Nie każmy myśleć, lecz twórzmy warunki do myślenia.
12. ILE TO KOSZTUJE CZYLI OD ZAGADKI DO ZADANIA TEKSTOWEGO, CZ. I
56 Mirosław Dąbrowski 12. ILE TO KOSZTUJE CZYLI OD ZAGADKI DO ZADANIA TEKSTOWEGO, CZ. I Cele ogólne w szkole podstawowej: zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystywania posiadanych wiadomości podczas
Projekt z ZUS w gimnazjum
Załącznik nr 1 do regulaminu Projektu z ZUS Projekt z ZUS w gimnazjum Obowiązująca podstawa programowa kształcenia ogólnego kładzie duży nacisk na kształtowanie u uczniów postaw umożliwiających sprawne
Rozwój zawodowy człowieka Agnieszka Nagodzińska - Bociek
Rozwój zawodowy człowieka Agnieszka Nagodzińska - Bociek Rozwój zawodowy człowieka wg Donalda Supera składa się z pięciu stadiów: rośnięcia, eksploracji, stabilizacji, zachowania status quo i schyłkowego
Dzieci Rodziców Nauczycieli Środowisko i społeczność lokalną
Dzieci Rodziców Nauczycieli Środowisko i społeczność lokalną Przedszkole pełni funkcje opiekuńcze, wychowawcze i kształcące Wspomaga wszechstronny rozwój dziecka odpowiednio do jego indywidualnych potrzeb
SZKOLNY SYSTEM WSPIERANIA ZDOLNOŚCI I TALENTÓW UCZNIÓW
SZKOLNY SYSTEM WSPIERANIA ZDOLNOŚCI I TALENTÓW UCZNIÓW w Publicznej Szkole Podstawowej im. Wandy Kawy i Bronisławy Kawy w Kośmidrach Szkolny System Wspierania Zdolności i Talentów Uczniów zaopiniowany
POSZUKIWANIA AUTONOMICZNYCH ROZWIĄZAŃ W BUDOWANIU SUKCESU SZKOŁY
POSZUKIWANIA AUTONOMICZNYCH ROZWIĄZAŃ W BUDOWANIU SUKCESU SZKOŁY I. Ogólna charakterystyka Szkoły Podstawowej Nr 2 w Ustce. II. Opis ważniejszych przedsięwzięć. 1. Projekty unijne: a) Twój rozwój, twoja
Dwujęzyczność w klasach I-VI
Dwujęzyczność w klasach I-VI Program - Wprowadzenie do nauczania dwujęzycznego dla klas I-VI szkoły podstawowej "First Steps into Bilingual Edu" przeznaczony jest do realizacji dla dzieci w klasach I-VI
Realizacja podstawy programowej w klasach IV VI szkoły podstawowej poprzez różne formy aktywności
Realizacja podstawy programowej w klasach IV VI szkoły podstawowej poprzez różne formy aktywności Małgorzata Tubielewicz tubielewicz@womczest.edu.pl Co to są metody aktywizujące? Metody aktywizujące to
PROGRAM WYCHOWAWCZY SAMORZĄDOWEJ SZKOŁY MUZYCZNEJ I STOPNIA. w JEŻOWEM
Załącznik Nr 1 do Statutu Szkoły PROGRAM WYCHOWAWCZY SAMORZĄDOWEJ SZKOŁY MUZYCZNEJ I STOPNIA w JEŻOWEM PODSTAWA PRAWNA Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Konwencja
SZKOLNY PROGRAM EFEKTYWNEGO UCZENIA SIĘ
SZKOLNY PROGRAM EFEKTYWNEGO UCZENIA SIĘ Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Kowalach Oleckich opracował zespół w składzie: Jadwiga Lizanowicz Mirosław Mularczyk Teresa Truchan Urszula Kołodzińska Kluczem
Rola rodziców w kształtowaniu motywacji do nauki. Zespół Szkół w Rycerce Górnej
Rola rodziców w kształtowaniu motywacji do nauki Zespół Szkół w Rycerce Górnej CO TO JEST MOTYWACJA? Na słowo MOTYWACJA składają się dwa słówka: Motyw i Akcja. Czyli aby podjąć jakieś określone działanie
Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego Publicznego Gimnazjum im. Marii Konopnickiej w Strykowicach Górnych rok szkolny 2015/2016
Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego Publicznego Gimnazjum im. Marii Konopnickiej w Strykowicach Górnych rok szkolny 2015/2016 Podstawa prawna: Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty
Pomagamy uczniowi w wyborze dalszej ścieżki edukacyjno - zawodowej.
Certyfikat ISO 9001 (od 2002) ŁCDNiKP 824/rz Pomagamy uczniowi w wyborze dalszej ścieżki edukacyjno - zawodowej. Model doradztwa zawodowego lokalne działania globalne rozwiązanie Małgorzata Sienna - Kierownik
Plan współpracy z rodzicami dzieci 3, 4 letnich w roku szkolnym 2012/2013
Plan współpracy z rodzicami dzieci 3, 4 letnich w roku szkolnym 2012/2013 Dorosły to nie ktoś, kto ulepi dziecko wg jakiegoś wzoru lub ideału, ale ktoś, kto pomaga mu rozwijać się, ujawniać swoje możliwości.
WPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY
WPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY Czytanie - oto najlepszy sposób uczenia się. Aleksander Puszkin Sukces jednostek i społeczeństw zależy od ich wiedzy. Kluczem do wiedzy wciąż jest czytanie.
1. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia
Załącznik do Uchwały nr 125/2014 Senatu UKSW z dnia 25 września 2014 r. 1. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia Nazwa kierunku studiów i kod programu wg USOS Poziom
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Jak rozbudzać kreatywność dziecka? Hanna Micińska Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 26 marca 2018 roku Kreatywnie czyli jak? Hanna Micińska Proszę Pani, Pana, a Janusz
Niezbędnik Dobrego Nauczyciela
Seria I. Rozwój w okresie dzieciństwa i dorastania Sześć poradników w serii I Rozwój w okresie dzieciństwa i dorastania opisuje rozwój na kolejnych etapach życia człowieka: od wczesnego dzieciństwa, przez