Rynek żywności naturalnej i tradycyjnej w aspekcie turystyki wiejskiej

Transkrypt

1 Rynek żywności naturalnej i tradycyjnej w aspekcie turystyki wiejskiej Lek. wet. Dr n. rol. Grzegorz Russak Lek. wet. Igor Marek Hutnikiewicz Współprzewodnicz przewodniczący cy Komisji Doradczo Problemowej ds. Opracowania Założeń do Programu Polityki Narodowej w Zakresie Żywności Wysokiej Jakości ZWRP Kielce, 17 kwietnia 2009 r.

2 Dziedzictwo kulinarne + żywność naturalna ochrona środowiska; wzrost opłacalno acalności ci produkcji rolnej w małych i średnich gospodarstwach; rozwój j małych firm najczęś ęściej rodzinnych; rozwój j turystyki- budowa atrakcyjnych produktów w turystycznych; budowa marek lokalnych i regionalnych; rozwój j regionalny i lokalny; działania ania prozdrowotne; działania ania na rzecz zachowania kultury, szczególnie materialnej;

3 ŻYWNOŚĆ PRZEMYSŁOWA - INNOWACYJNA NATURALNA TRADYCYJNA LOKALNA Surowce: Surowce: -globalne z intensywnych upraw roślin i hodowli - naturalne zwierząt ze stosowaniem GMO - lokalne - z upraw roślin i hodowli zwierząt ekstensywnej i półintensywnej. Dobra praktyka rolnicza. Procesy przetwarzania: Procesy przetwarzania: -innowacyjne technologie - dziedzictwo kulinarne Dodatki: Dodatki: - chemiczne, biologiczne, syntetyczne, - naturalne modyfikowane genetycznie - tradycyjne -niska cena wynikająca z kosztów surowców, -wysoka cena wynikająca z kosztów surowców, dodatków i procesu przetwarzania dodatków i procesu przetwarzania -ładny wygląd i opakowanie -cechy organoleptyczne naturalne -reklama -cechy organoleptyczne innowacyjne

4 GASTRONOMIA Nowoczesna globalna Tradycyjna regionalna Żywność przemysłowa Żywność naturalna fast food natural food innowacyjne przepisy kulinarne tradycyjne przepisy kulinarne smak innowacyjny smak naturalny

5 ŻYWNOŚĆ NATURALNA NIEOZNAKOWANA - LOKALNA -Samozaopatrzenie gospodarstw; -W większości w szarej strefie produkcji i sprzedaży; -Niespełniająca wymagań sanitarnych, weterynaryjnych, podatkowych i innych przepisów prawnych.

6 ŻYWNOŚĆ NATURALNA Unijny System Rolnictwo Ekologiczne Żywności ekologicznej Unijny system wyróżnienia jakości żywności Tradycyjna Krajowy system wyróżnienia Znak Towarowy Gwarancyjny jakości żywności Certyfikacja zgodności Urząd Patentowy RP Lokalna Znak Towarowy Gwarancyjny Europejski Urząd Patentowy Alicante

7 HISTORIA PRODUKCJI ŻYWNOŚCI W POLSCE PO 1945 R. Do 1949 r.: naturalna produkcja żywności w oparciu o rolnictwo wykorzystujące tradycyjne metody powiązane z lokalnym przetwórstwem żywności i gastronomią. Po 1949 r.: upaństwowienie: - likwidacja rzemiosła, zamknięcie działalności prywatnego przetwórstwa i produkcji lokalnej i tradycyjnej - wprowadzenie obligatoryjnej Polskiej Normy na żywność i potrawy - przerwanie łańcucha lokalnego powiązania pomiędzy gospodarstwami rolnymi, przetwórniami i gastronomią - budowa przemysłu spożywczego państwowego i spółdzielczego: Gminna Samopomoc Chłopska Powszechna Spółdzielnia Spożywców - wprowadzenie, w oparciu o badania naukowe, nowoczesnych metod produkcji z użyciem dodatków w celu obniżenia ceny. 7

8 Po 1989 r.: - przejęcie przez koncerny dużych zakładów przemysłu spożywczego. Wprowadzenie nowych technologii innowacyjnych. Małe i średnie prywatne zakłady przetwórcze dla utrzymania się na konkurencyjnym rynku unowocześniają produkcję wprowadzając nowe technologie innowacyjne o charakterze przemysłowej produkcji. Dominacja na polskim rynku żywności przemysłowej Brak rozwoju krajowego rynku żywności lokalnej, regionalnej, naturalnej i tradycyjnej. 8

9 ROZWÓJ PRODUKCJI ŻYWNOŚCI W UNII EUROPEJSKIEJ -trwały łańcuch lokalny wytwarzania żywności typowej tradycyjnej w krajach starej Unii w oparciu o krajowe polityki rozwoju żywności wysokiej jakości - w latach rozwój przemysłowej produkcji żywności - od 1990 r. nowa strategia wypierania żywności przemysłowej przez naturalną typową tradycyjną zapewniająca konkurencyjność Unii Europejskiej w segmencie jakości żywności na rynku wspólnotowym i w eksporcie do krajów trzecich. Znaczący dział gospodarki wspierany przez Parlament i Komisję Europejską. Pozwoli to na konkurencję w turystyce światowej poprzez unikalną ofertę Europejskiego Dziedzictwa Kulturowego i Kulinarnego. 9

10 Dziedzictwo kulinarne w sektorze żywności naturalnej wysokiej jakości, ochrona i promocja poprzez wspólny znak towarowy gwarancyjny

11 ŻYWNOŚĆ NATURALNA Krajowy system wyróżnienia jakości żywności Oznakowanie: Jakość Tradycja Znak Towarowy Gwarancyjny Urząd Patentowy RP Certyfikacja zgodności 11

12 Co wyróżniamy w systemie Jakość Tradycja? Co wyróżniamy w systemie Jakość Tradycja?

13 Produkty wyróżnione znakiem muszą charakteryzować się: tradycyjnym składem; lub tradycyjnym sposobem wytwarzania; szczególn lną jakości cią wynikającą z ich tradycyjnego charakteru lub wyrażaj ającą ich tradycyjny charakter; szczególn lną jakości cią lub reputacją odróżniaj niającą ją od produktów w należą żących do tej samej kategorii; za tradycyjny skład, tradycyjny sposób wytwarzania, tradycyjny charakter uważa a się takie, które posiadają co najmniej 50 letni rodowód d (dwa pokolenia); za tradycyjne odmiany uważa a się te, które użytkowano przed 1956 rokiem.

14 ŻYWNOŚĆ NATURALNA - LOKALNA w oparciu o lokalne surowce: płody rolne mięso mleko ryby jaja runo leśne dziczyzna właściwej jakości zdrowotnej, przetwarzana w warunkach spełniających wymagania sanitarne i weterynaryjne dla tego typu żywności określone w prawie unijnym. EUROPEJSKIE DZIEDZICTWO KULINARNE Oznakowanie: Znak Towarowy Gwarancyjny Europejski Urząd Patentowy Alicante 14

15 Cele: Promocja rozwoju tradycyjnej i nowoczesnej żywności opartej na lokalnych zasobach surowców; w; Rozwój j współpracy pracy w obrębie bie regionu; Rozwój j współpracy pracy między regionami; Wzmocnienie regionalnej tożsamo samości; Dostarczenie przewodnika dla konsumentów w i turystów.

16 Lista Produktów Tradycyjnych Rozpowszechnienie informacji o produktach wytwarzanych tradycyjnymi, historycznie ugruntowanymi metodami Możliwość ubiegania się o odstępstwa od wymagań higienicznych określonych w rozporządzeniu 852/22004 Możliwość ubiegania się o indywidualne odstępstwa od wymagań higienicznych określonych w rozporządzeniu 852/2004

17 Konkurs Nasze Kulinarne Dziedzictwo Smaki regionów Identyfikacja i gromadzenie wiedzy o regionalnych produktach żywnościowych Poszukiwanie produktów specyficznych, charakterystycznych dla danego regionu Upowszechnianie wiedzy o możliwości wykorzystania walorów specyficznych, regionalnych produktów w ofercie lokalnego rolnictwa, turystyki, rzemiosła i przetwórstwa Nominacja konkursowych produktów do katalogu rodzimej żywności wyjątkowej jakości oraz możliwość ubiegania się o ochronę prawną zgodną ze standardami obowiązującymi w UE

18 Brak polityki narodowej w zakresie rozwoju sektora żywności naturalnej, tradycyjnej, lokalnej i regionalnej.

19 Stanowisko XIII Zgromadzenia Ogólnego Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej r. w sprawie rozwoju w Polsce sektora produkcji i sprzedaży naturalnej żywności wysokiej jakości, w tym tradycyjnej Zgromadzenie Ogólne Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej, ze względu na istotne znaczenie w rozwoju gospodarczym województw funkcjonowania rynku lokalnej, naturalnej, tradycyjnej żywności, zwraca się do Pana Premiera o podjęcie działań mających na celu opracowanie programu polityki narodowej w zakresie rozwoju produkcji tej żywności, co pozwoli na budowę tego segmentu rynku w kraju i sprzedaż tych produktów w krajach Unii Europejskiej. Konieczne jest skoordynowanie działań w tym zakresie i dlatego postulujemy powołanie Komisji Rządowo -Samorządowej z udziałem właściwych ministrów ds. Gospodarki, Finansów, Rozwoju Regionalnego, Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Zdrowia oraz Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Realizacja tych programów powinna uwzględniać wiodącą rolę samorządów województw w tych projektach, co pozwoli województwom na skuteczne realizowanie strategii rozwoju społeczno -gopodarczego Polski. Przyjęte stanowisko jest kontynuacją wystąpienia Zgromadzenia Ogólnego ZWRP do Prezesa Rady Ministrów z dnia 8 grudnia 2005 r. Przewodniczący Obrad Zgromadzenia Ogólnego ZWRP Jan Kozłowski

20 ZIELONA KSIĘGA w sprawie jakości produktów rolnych: normy jakości produktów, wymogi w zakresie produkcji rolnej, systemy jakości

21 Komisja Europejska analizując c sektor produkcji surowców pochodzących cych ze zrównowa wnoważonych onych upraw i hodowli, na bazie których produkowana jest żywność naturalna, tradycyjna, regionalna i lokalna wysokiej jakości, rozpoczęł ęła a konsultacje zakończone dnia 31 grudnia 2008 r., których założenia ujęte zostały y w Zielonej Księdze w sprawie jakości produktów w rolnych: normy jakości produktów, wymogi w zakresie produkcji rolnej, systemy jakości ci.

22 ZIELONA KSIĘGA KOMISJI EUROPEJSKIEJ Główne kwestie poddane pod dyskusję: forma, jaką powinny przybrać w przyszłości instrumenty takie jak oznaczenia geograficzne oraz systemy certyfikacji jakości żywności, rola, jaką odgrywają normy handlowe w odniesieniu do produktów rolnych.

23 Zielone Księgi są publikowanymi przez Komisję dokumentami do dyskusji, które mają zachęcić zainteresowane strony do udziału w procesie konsultacji. Wyniki konsultacji dotyczących Zielonej Księgi w sprawie jakości produktów w rolnych: normy jakości produktów, wymogi w zakresie produkcji rolnej, systemy jakości zostaną uwzględnione w 2009 r. przez Komisję w procesie tworzenia polityki, która wesprze starania rolników i producentów żywności, mające na celu poprawę jakości ich produktów, a co za tym idzie, spełnienie oczekiwań konsumentów.

24 Konsultacje adresowano do wszelkich organizacji i indywidualnych obywateli. Szczególnie cenne są opinie rolników i producentów żywności, organizacji pozarządowych, przetwórców, sprzedawców detalicznych, dystrybutorów, handlowców, konsumentów i organów publicznych. Zielona Księga prezentuje pełen przegląd obecnych i możliwych systemów jakości i środków jej zapewniania w odniesieniu do produktów rolnych, tak więc po raz pierwszy ich rola i cele były poddane dyskusji jako całość.

25 W debatę nt. Zielonej Księgi włączył się m.in. Związek Województw RP, który przedstawił swoje stanowisko w powyższej kwestii i udzielił odpowiedzi na pytania stawiane w Zielonej Księdze.

26 W dniach marca br.. odbyła a się organizowana przez prezydencję czeską,, pod patronatem ministra rolnictwa Republiki Czeskiej Petra Gandalovica Konferencja na temat polityki jakości produktów rolnych Unii Europejskiej. W konferencji udział wzięł ęły y delegacje ze wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej. Podczas konferencji omawiano następuj pujące tematy: Wymogi i standardy wprowadzania produktów w rolnych na rynek System jakości UE System certyfikacji i rolnictwo ekologiczne Agenda konferencji została a opracowana na podstawie Zielonej Księgi polityki jakości produktów w rolnych opracowanej przez Komisję Europejską w sierpniu 2008 r. Wnioski z konferencji oraz rezultaty publicznej debaty nad Zieloną Księgą zostaną wykorzystane przez Komisję Europejską w przygotowaniu Porozumienia nt.. Harmonogramu Polityki Jakości.

27 Dziękuj kuję za uwagę!