Analiza wydatków publicznych na ochronę zdrowia powiatów województwa podlaskiego w latach

Transkrypt

1 Krczewsk Artykuły Z i wsp. oryginlne Anliz wydtków / originl publicznych n ppers ochronę zdrowi powitów województw podlskiego Anliz wydtków publicznych n ochronę zdrowi powitów województw podlskiego w ltch Anlysis of public helth expenditures in counties of the Podlsie region between Zofi Krczewsk, Agnieszk Kowlewsk, Ktrzyn Witn, Andrzej Szpk Zkłd Zdrowi Publicznego, Wydził Nuk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Biłymstoku Wprowdzenie. Wydtki n ochronę zdrowi są przedmiotem corz liczniejszych nliz i ocen. Wielkość wydtków n ochronę zdrowi jest jednym z głównych czynników determinujących jej funkcjonownie. Po 1 styczni 1999 r. znczn część odpowiedzilności z funkcjonownie ochrony zdrowi w Polsce zostł przekzn jednostkom smorządu terytorilnego (JST) n poziomie gminnym, powitowym orz wojewódzkim. Według klsyfikcji budżetowej obowiązującej w Polsce wydtki n ochronę zdrowi klsyfikowne są w dzile 851 Ochron zdrowi. Cel prcy. Określenie wielkości orz dynmiki wydtków budżetowych przeznczonych n ochronę zdrowi w powitch województw podlskiego, z wyłączeniem mist n prwch powitu w ltch Mterił i metody. Anlizie poddno informcje Głównego Urzędu Sttystycznego ujęte w Bnku Dnych Loklnych według stnu dnych n dzień 30 czerwc 2012 roku. Wyniki. Anliz dynmiki wydtków n ochronę zdrowi w okresie wykzł, że średnioroczny przyrost wydtków ogółem orz wydtków n ochronę zdrowi w bdnych powitch był obserwowny we wszystkich ltch, oprócz roku Wydtki budżetowe przeznczone n ochronę zdrowi według dziłu 851 n 1 mieszkńc w powitch woj. podlskiego w bdnym okresie wyniosły średnio 26 zł. Njwyższe wydtki n ochronę zdrowi n jednego mieszkńc w bdnym okresie przeznczył smorząd powitu grjewskiego (39,2 zł), njniższe zś poniesiono w powiecie siemityckim (11,4 zł). Wniosek. Wysokość wydtków n ochronę zdrowi w powitch województw podlskiego (z wyłączeniem mist n prwch powitu) jest zróżnicowni. Istniejące 4-krotne różnice w finnsowniu ochrony zdrowi mogą mieć istotny wpływ n relizcję zdń z obszru ochrony zdrowi dotyczących głownie promocji zdrowi i profilktyki, które pozostją w zkresie finnsowni powitu. Introduction. Helth expenditure is the subject of growing number of nlyses nd ssessments. The size of helth expenditure is one of the min fctors determining its function. After 1 Jnury 1999, much of the responsibility for the functioning of helth cre system in Polnd hs been trnsferred to locl government units (LGUs) t the municipl, district (county) nd provincil levels. According to the budget clssifiction in Polnd public helth expenditures re clssified in section 851 Helth cre. Aim. To determine the size nd dynmics of budget expenditure llocted to helth in the counties of the Podlsie province, with the exception of cities with county rights, between Mteril & methods. The informtion nlyzed included the dt of the Centrl Sttisticl Office registered t the Locl Dt Bnk s of June 30, Results. The nlysis of the dynmics of public helth expenditure between showed tht the verge nnul increse of totl public expenditure nd helth expenditure in the counties studied ws observed in ll yers except According to section 851 the expenditure budget for helth per 1 inhbitnt in the counties of the Podlsie province during the nlysed period mounted to n verge of 26 PLN. The highest helth expenditure per cpit in the period considered ws llocted by the Grjewski county government (39.2 PLN), nd lowest in the Siemitycze county (11.4 PLN). Conclusion. Public helth expenditure in the counties of the Podlsie Voivodeship (with the exception of cities with county rights) shows differentition. The existing 4-fold differences in helth finncing my hve significnt impct on the implementtion of tsks in the re of helth, minly concerning helth promotion nd prevention, which remins finnced by the county. Keywords: public helth expenditure, helth, counties Słow kluczowe: wydtki publiczne, ochron zdrowi, powity Hygei Public Helth 2012, 47(3): Ndesłno: Zkwlifikowno do druku: Adres do korespondencji / Address for correspondence mgr Zofi Krczewsk Zkłd Zdrowi Publicznego, Wydził Nuk o Zdrowiu Uniwersytet Medyczny w Biłymstoku ul. Szpitln 37, Biłystok tel , fx e-mil: zofi.krczewsk@umb.edu.pl Wstęp Wydtki n ochronę zdrowi stły się przedmiotem corz liczniejszych nliz i ocen szczególnie po zminie w 1999 roku systemu finnsowni opieki zdrowotnej w Polsce [1,2,3]. Szcownie wielkości środków przezncznych n ochronę zdrowi jest jednym z njwżniejszych wyzwń stojących przed pństwmi członkowskimi Unii Europejskiej (UE)

2 308 Hygei Public Helth 2012, 47(3): w kontekście zmin demogrficznych jk i społecznych [4]. Proces strzeni się społeczeństw orz rozwój zwnsownych technologii medycznych z jednej strony, zś wzrost oczekiwń społecznych dotyczących sektor usług medycznych z drugiej zś, stnowi znczący bodziec do zwiększni wydtków w sektorze ochrony zdrowi. Wielkość wydtków n ochronę zdrowi jest jednym z głównych czynników determinujących jej funkcjonownie [5]. Wydtki n ochronę zdrowi w Polsce są jednymi z njniższych wśród krjów UE i krjów Orgnizcji Współprcy Gospodrczej i Rozwoju (OECD). Według dnych OECD w 2009 roku wydtki ogółem n ochronę zdrowi w Polsce stnowiły 6,4% Produktu Krjowego Brutto (PKB), co uplsowło Polskę n 3 miejscu od końc wśród krjów OECD. Średni dl krjów OECD wynosił 8,9% PKB. Główną część wydtków, bo 70,8%, stnowią te o chrkterze publicznym [6]. Do roku 1998 obowiązywł w Polsce budżetowy model finnsowni ochrony zdrowi pństwo odpowidło zrówno z jej orgnizcję jk i finnsownie. Ustw o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym [7], któr weszł w życie 1 styczni 1999 roku, zmienił sposób finnsowni systemu ochrony zdrowi, w tym głównie opieki zdrowotnej. Wprowdzenie powszechnego systemu ubezpieczeń zdrowotnych nie wyeliminowło jednk cłkowicie finnsowni z budżetu pństw i budżetów smorządów terytorilnych. Rok 1998 był przełomowy również dl ustroju smorządowego w Polsce. Po 1 styczni 1999 r. znczn część odpowiedzilności z funkcjonownie ochrony zdrowi zostł przekzn jednostkom smorządu terytorilnego n poziomie gminnym, nstępnie powitowym orz wojewódzkim. Szczeble dministrcji smorządowej stły się orgnmi złożycielskimi dl większości jednostek opieki zdrowotnej mbultoryjnej i stcjonrnej n szczeblu powitowym i wojewódzkim [8]. W obowiązującym w Polsce trójszczeblowym podzile dministrcji smorządowej, powit to jednostk smorządu terytorilnego stnowiąc szczebel pośredni pomiędzy gminą województwem. Zkres dziłni orz zdni powitu określ Ustw o smorządzie powitowym [9]. Do zdń o chrkterze pondgminnym zlicz się przede wszystkim zdni z zkresu promocji i ochrony zdrowi, które stnowią podstwę relizownej polityki zdrowotnej n poziomie loklnym. Według klsyfikcji budżetowej obowiązującej w Polsce wydtki n ochronę zdrowi klsyfikowne są w dzile 851 Ochron zdrowi. Wydtki ujęte w poszczególnych rozdziłch klsyfikcji budżetowej, możn nlizowć według rodzju wydtków [10,11]. Anlizy wielkości, struktury i dynmiki wydtków publicznych n ochronę zdrowi n poziomie poszczególnych jednostek smorządu terytorilnego w Polsce są rzdko spotykne w literturze przedmiotu. Z uwgi n brk tego typu nliz dotyczących województw podlskiego, utorzy podjęli próbę poruszeni tej kwestii n poziomie wybrnych powitów województw podlskiego. Cel Określenie wielkości orz dynmiki wydtków budżetowych przeznczonych n ochronę zdrowi w ltch w powitch województw podlskiego, z wyłączeniem mist n prwch powitu. Dodtkowo podjęto próbę wykzni czy istnieją chrkterystyczne tendencje w rozkłdzie wydtków w nlizownych powitch. Mterił i metod Anlizie poddno informcje Głównego Urzędu Sttystycznego ujęte w Bnku Dnych Loklnych według stnu dnych n dzień 30 czerwc 2012 roku. Wydtki budżetów jednostek smorządu terytorilnego zostły zgrupowne zgodnie z zsdmi określonymi w Ustwie o finnsch publicznych [12]. Przedmiotem nlizy były wydtki ujęte w dzile 851 Ochron zdrowi. W celu zobrzowni sytucji powitów województw podlskiego pod względem rozkłdu, wielkości orz dynmiki wydtków budżetowych, z nlizy zostły wyłączone mist n prwch powitu (Biłystok, Łomż, Suwłki). Dodtkowo wykorzystno informcje zwrte w oprcowniu Urzędu Sttystycznego w Biłymstoku pt. Województwo Podlskie. Podregiony. Powity. Gminy [13]. Wyniki Województwo podlskie jest jednym z województw o njniższej liczbie ludności (3,12% ludności Polski w 2009 r.). Porównując rok 2005 z rokiem 2009, możn zuwżyć w bdnych powitch niewielki spdek (z 774 tys. do 762 tys. osób) liczby ludności fktycznie zmieszkłej (tb. I). W ltch w powitch województw podlskiego njliczniej zmieszkłe były powity: biłostocki, sokólski i wysokomzowiecki, ntomist njmniej ludności zmieszkiwło powity sejneński i suwlski (tb. II). W oprciu o dne zwrte w rocznikch sttystycznych nleży stwierdzić, iż od roku 2005 do 2009 postępuje zwiększnie się odsetk ludności w wieku poprodukcyjnym we wszystkich powitch województw podlskiego, które objęto nlizą, z wyjątkiem powitu łomżyńskiego. Jednocześnie w powitch bielskim, hjnowskim i siemityckim odsetek osób w wieku poprodukcyjnym nie tylko zwiększył się w nlizownym okresie, le tkże był wyższy od od-

3 Krczewsk Z i wsp. Anliz wydtków publicznych n ochronę zdrowi powitów województw podlskiego Tbel I. Liczb i struktur ludności województw podlskiego w ltch Tble I. Number nd structure of the Podlskie voivodeship popultion between Ludność Liczebność % Liczebność % Liczebność % Liczebność % Liczebność % woj. podlskie , , , , ,00 nlizowne powity , , , , ,06 mist n prwch powitu , , , , ,94 liczb bezwzględn Źródło: Bz Demogrfi, Główny Urząd Sttystyczny Tbel II. Liczb ludności fktycznie zmieszkł n terench powitów województw podlskiego w ltch , z wyłączeniem mist n prwch powitu orz procentowy udził ludności poszczególnych powitów w powitch ogółem i udził ludności w wieku poprodukcyjnym w ludności ogółem poszczególnych powitów Tble II. Number of inhbitnts of the counties of the Podlskie voivodeship between , with exception of cities with county rights, totl percentge of inhbitnts of individul counties, nd totl percentge of retired inhbitnts of individul counties Powit wiek poprodukcyjny % dukcyjny % dukcyjny % dukcyjny % dukcyjny % n % n % n % n % n % biłostocki ,06 16, ,86 16, ,01 16, ,16 17, ,32 17,1 sokólski ,39 19, ,37 19, ,34 19, ,29 19, ,25 19,7 bielski ,78 22, ,78 22, ,74 22, ,71 22, ,67 23 hjnowski , ,22 24, ,16 24, ,12 24, ,09 25 kolneński ,14 15, , ,14 16, ,13 16, ,12 16,3 łomżyński ,57 17, ,62 17, ,66 17, ,65 17, ,68 17,3 siemitycki , ,31 21, ,26 21, ,23 21, ,20 21,5 wysokomz ,73 18, ,75 18, ,77 18, ,77 18, ,74 18,7 zmbrowski ,80 15, ,84 15, , ,83 16, ,82 16,5 ugustowski ,61 16, ,67 17, ,68 17, ,70 17, ,71 17,5 grjewski ,49 14, ,49 14, , ,48 15, ,48 15,4 moniecki ,56 18, ,57 18, ,57 18, ,57 18, ,54 18,8 sejneński ,77 18, ,76 18, ,76 18, ,76 18, ,76 18,7 suwlski ,55 16, ,59 16, ,59 16, ,60 16, ,61 16,7 Powity ogółem z wyłączeniem mist n prwch powitu Źródło: oprcownie włsne n podst.: Główny Urząd Sttystyczny, Bnk Dnych Loklnych setk osób w wieku przedprodukcyjnym. W kżdym z nlizownych powitów, odsetek osób w wieku produkcyjnym oscylowł wokół średniej wrtości, któr wynosił 60% dl bdnego okresu lt Ntomist średni wrtość odsetk osób w wieku poprodukcyjnym w bdnych powitch wynosił 18,5%. Przedstwione informcje wskzują n obciążenie populcji prcującej koniecznością utrzymni rosnącego w populcji odsetk osób wieku strszym. W ltch njwyższe środki finnsowe w ujęciu nominlnym odnotowne w dzile 851 przeznczono w powiecie biłostockim, grjewskim i sokólskim, ntomist njniższe wydtki budżetowe w bdnym zkresie były w powiecie siemityckim, sejneńskim i monieckim (tb. III). Zobserwowno, iż te wydtki powitów woj. podlskiego w kolejnych ltch bdnego okresu wzrstły, z wyjątkiem roku 2007, w którym nstąpiło zmniejszenie wydtków budżetowych n ochronę zdrowi. Udził procentowy poszczególnych powitów we wszystkich zsumownych wydtkch tych powitów n ochronę zdrowi w poszczególnych ltch był zróżnicowny, przy czym zwrc uwgę wysoki udził wydtków powitu biłostockiego. Udził procentowy wydtków n ochronę zdrowi powitu biłostockiego w ltch whł się w grnicch 23-33% i wynosił średnio 25%, co ozncz, iż w bdnym okresie około jedną czwrtą wydtków wszystkich powitów stnowiły wydtki powitu biłostockiego. Zobserwowno tkże, iż było to pond ośmiokrotnie więcej niż w powiecie siemityckim i sejneńskim. Udził wydtków tych powitów w poszczególnych ltch bdnego okresu oscylowł w grnicch 2-5%. W bdnych ltch procentowy udził wydtków n ochronę zdrowi (klsyfikownych w dzile 851) w wydtkch ogółem budżetów powitów wynosił średnio 4%, przy whnich w poszczególnych powitch w grnicch 1,63-6,69% (tb. IV). W roku 2009 w stosunku do 2005 roku nstąpił wzrost przeciętnego procentowego udziłu wydtków n ochronę zdrowi przypdjącego n kżdy z bdnych powitów o 1,3 punkty procentowe. W roku 2007

4 310 Hygei Public Helth 2012, 47(3): Tbel III. Wydtki budżetowe według dziłu 851 w ltch ( w zł, ujęcie nominlne) orz ich procentowy udził w powitch ogółem w poszczególnych ltch, z wyłączeniem mist n prwch powitu Tble III. Budget expenditure by section 851 between (in PLN) nd its totl percentge in counties in individul yers, with exception of cities with county rights Powit zł % zł % zł % zł % zł % Powity ogółem biłostocki sokólski bielski hjnowski kolneński łomżyński siemitycki wysokomz zmbrowski ugustowski grjewski moniecki sejneński suwlski z wyłączeniem mist n prwch powitu Źródło: oprcownie włsne n podst.: Główny Urząd Sttystyczny, Bnk Dnych Loklnych zznczyło się zmniejszenie przeciętne wydtków n ochronę zdrowi w stosunku do roku 2006 wynoszące 0,46 punktu procentowego. Udził wydtków n ochronę zdrowi w wydtkch budżetowych ogółem w roku 2007, w stosunku do roku 2006, był niższy w większości powitów województw podlskiego, z wyjątkiem pięciu powitów: biłostockiego, kolneńskiego, łomżyńskiego, monieckiego i sejneńskiego. Biorąc pod uwgę średnią z lt njwyższe wrtości procentowe wydtków n ochronę zdrowi w stosunku do wydtków budżetowych ogółem zobserwowno w powiecie biłostockim, grjewskim i suwlskim, ntomist njniższe w powiecie siemityckim, bielskim i hjnowskim. W powiecie biłostockim procentowy udził wydtków n ochronę zdrowi był pond czterokrotnie wyższy niż w powiecie siemityckim (odpowiednio: 6,69% i 1,63%). Wydtki budżetowe ogółem n 1 mieszkńc według dziłu 851 Ochron zdrowi w bdnych powitch województw podlskiego w okresie wyniosły średnio 26 zł (tb. V). Njniższy poziom był w powiecie siemityckim (11,44 zł), njwyższy w powiecie grjewskim (39,15 zł). Wśród powitów województw podlskiego, powit siemitycki chrkteryzowł się njniższym poziomem bdnych wydtków n ochronę zdrowi n 1 mieszkńc Tbel IV. Procentowy udził wydtków powitów województw podlskiego według dziłu 851 w wydtkch budżetowych ogółem w ltch , z wyłączeniem mist n prwch powitu Tble IV. Percentge of expenditure of the Podlskie voivodeship by section 851 in totl budget expenditure between , with exception of cities with county rights Powit Średni ( ) Powity ogółem 3,42 3,88 3,42 4,55 4,72 4,00 biłostocki 4,90 5,23 5,63 7,37 10,30 6,69 sokólski 3,38 3,91 3,66 4,52 3,99 3,89 bielski 1,68 2,02 1,17 3,36 1,77 2,00 hjnowski 1,60 3,08 1,61 2,64 3,81 2,55 kolneński 2,39 5,20 6,24 4,26 4,00 4,42 łomżyński 4,84 4,65 4,73 6,75 9,23 6,04 siemitycki 1,15 2,90 1,30 1,38 1,41 1,63 wysokomz. 7,30 1,52 1,25 6,49 1,61 3,63 zmbrowski 2,76 2,53 2,12 3,17 3,11 2,74 ugustowski 2,20 4,55 2,23 3,54 3,15 3,13 grjewski 3,15 8,66 8,52 5,20 5,70 6,25 moniecki 2,19 1,68 1,94 2,66 4,81 2,66 sejneński 2,82 2,70 4,62 3,12 3,88 3,43 suwlski 5,63 6,01 5,16 5,81 7,92 6,11 z wyłączeniem mist n prwch powitu Źródło: oprcownie włsne n podst.: Główny Urząd Sttystyczny, Bnk Dnych Loklnych Tbel V. Wydtki budżetowe według dziłu 851 n 1 mieszkńc w powitch województw podlskiego (w zł, ujęcie nominlne), z wyłączeniem mist n prwch powitu Tble V. Budget expenditure by section 851 per 1 inhbitnt in counties of the Podlskie voivodeship (in PLN), with exception of cities with county rights Powit Średni ( ) Powity ogółem 18,59 22,84 19,86 29,41 39,31 26,00 biłostocki 23,53 27,14 26,30 42,15 70,22 37,87 sokólski 17,94 27,61 20,82 28,08 38,02 26,49 bielski 11,72 13,37 8,44 26,36 15,50 15,08 hjnowski 9,81 21,60 11,61 18,22 29,69 18,18 kolneński 10,29 22,42 27,98 25,56 36,77 24,60 łomżyński 17,38 17,90 17,43 26,02 44,04 24,55 siemitycki 6,73 19,52 8,59 9,64 12,74 11,44 wysokomz. 47,74 10,42 7,66 42,78 16,15 24,95 zmbrowski 16,17 14,68 15,87 25,45 28,53 20,14 ugustowski 13,21 29,36 15,52 25,99 34,23 23,66 grjewski 16,12 47,14 51,54 35,57 45,38 39,15 moniecki 11,37 8,46 9,54 15,84 36,34 16,31 sejneński 17,76 20,60 31,77 23,40 36,70 26,05 suwlski 27,01 31,26 26,43 37,30 60,74 36,55 z wyłączeniem mist n prwch powitu Źródło: oprcownie włsne n podst.: Główny Urząd Sttystyczny, Bnk Dnych Loklnych

5 Krczewsk Z i wsp. Anliz wydtków publicznych n ochronę zdrowi powitów województw podlskiego w roku 2005 był niższy od przeciętnej dl bdnych powitów o 12 zł, w roku 2008 był on o 20 zł niższy, w roku 2009 był niższy o 27 zł. Njwyższy zś poziom wydtków według dziłu 851 odnotowły: powit grjewski w roku 2006 (o jedną czwrtą wyższy od przeciętnej dl dnego roku) i w roku 2007 (o 32 zł wyższy) orz powit wysokomzowiecki w roku 2005 (o 29 zł wyższy od przeciętnej dl tego roku) i w roku 2008 (o 14 zł wyższy od średniej dl dnego roku). W roku 2009 njwyższy poziom bdnych wydtków n ochronę zdrowi n 1 mieszkńc zobserwowno w powiecie biłostockim, który był o 31 zł wyższy od przeciętnej w bdnych powitch dl tego roku. W bdnym okresie lt zuwżlne jest wyższe średnioroczne tempo wzrostu przeciętnych wydtków wg dziłu 851 Ochron zdrowi niż wydtków ogółem, z wyjątkiem roku Zmniejszenie się temp przeciętnych wydtków n ochronę zdrowi w tym roku był większy niż spdek temp wydtków ogółem (odpowiednio: 1,76%, 13,34%) (tb. VI). Średnioroczn dynmik wydtków ogółem i wydtków w dzile 851 w bdnych wszystkich poszczególnych powitch mił chrkter wzrostowy, oprócz roku 2007, w którym w 6 powitch znotowno zmniejszenie się wielkości bdnych wydtków. W 2007 roku w trzech powitch województw podlskiego, tj. grjewskim, kolneńskim, zmbrowskim odnotowno również wzrost, zrówno wydtków ogółem jk i wydtków budżetowych n ochronę zdrowi. Tym niemniej, w tym smym roku, w dwóch powitch: monieckim i sejneńskim zobserwowno odwrotnie proporcjonlną relcję pomiędzy dynmiką wydtków ogółem i dynmiką wydtków według dziłu 851, poniewż pomimo tendencji spdkowej wydtków ogółem (odpowiednio: 2,83%, 10,06%) wydtki n ochronę zdrowi wzrosły w porównniu z rokiem ubiegłym (odpowiednio: 12,33%, 53%, 80%). Odwrotnie proporcjonln relcj pomiędzy dynmiką wydtków ogółem i dynmiką wydtków n ochronę zdrowi wystąpił również w powitch: belskim, hjnowskim orz ugustowskim. Z tymże, w tych powitch zobserwowno przyrost wydtków ogółem (odpowiednio: 8,74%, 1,60%, 7,55%) przy zmniejszeniu się wydtków n ochronę zdrowi (odpowiednio: 37,37%, 46,94%, 47,22%). Dyskusj Zgodnie z metodologią Nrodowych Rchunków Zdrowi udził instytucji rządowych i smorządowych, łącznie z wydtkmi Nrodowego Funduszu Zdrowi (NFZ), w wydtkch bieżących wynosił w 2009 roku 72,3%. W rmch wydtków publicznych 86,1% stnowiły wydtki ponoszone przez NFZ [14]. Wrto podkreślić, iż wydtki NFZ były kierowne przede wszystkim n finnsownie świdczeń opieki zdrowotnej. Dne ujęte w tb. IV wyrźnie wskzują n niski udził wydtków publicznych n ochronę zdrowi (Dził 851) n poziomie loklnym. Już w pierwszych ltch po zminie systemu finnsowni ochrony zdrowi w Polsce, w bdniu przeprowdzonym n Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Ktowicch, Krjewski-Siud wykzł brdzo niskie środki przeznczne przez smorządy powitowe n progrmy profilktyczne i promocji zdrowi. Dodtkowo stwierdził, iż istnił duż dysproporcj wydtków n powyższe cele pomiędzy poszczególnymi powitmi [15]. Po sześciu ltch od wprowdzeni re- Tbel VI. Dynmik (%) wydtków budżetowych ogółem orz wydtków według dziłu 851 w ltch (rok poprzedni = 100) w powitch województw podlskiego, z wyłączeniem mist n prwch powitu Tble VI. Dynmics (%) of totl budget expenditure nd expenditure by section 851 between previous yer=100) in counties of the Podlskie voivodeship, with exception of cities with county rights Powit średni wydtków ogółem ogółem dził 851 ogółem dził 851 ogółem dził 851 ogółem dził 851 ( ) średni wydtków 851 ( ) Powity ogółem 7,48 21,93-1,76-13,34 11,13 47,75 28,37 33,26 11,31 22,40 biłostocki 6,01 13,12-9,64-2,60 23,37 61,29 19,77 67,52 9,88 34,83 sokólski 31,83 52,41-20,06-25,10 8,29 33,88 52,46 34,40 18,13 23,90 bielski -6,23 13,09 8,74-37,37 7,63 210,36 11,03-41,66 5,29 36,10 hjnowski 12,69 117,46 1,60-46,94-5,16 55,51 12,01 61,54 5,29 46,89 kolneński -0,19 117,11 3,28 23,95 33,47-8,99 52,29 43,18 22,21 43,81 łomżyński 7,19 3,01-4,13-2,42 4,31 48,82 23,95 69,50 7,83 29,73 siemitycki 13,83 188,24-2,87-56,46 5,35 11,40 27,92 31,19 11,06 43,59 wysokomz. 4,31-78,29-10,52-26,54 7,04 457,23 51,12-62,50 12,99 72,48 zmbrowski -1,21-9,28 28,58 7,66 6,73 59,86 14,18 11,69 12,07 17,48 ugustowski 7,42 122,13 7,55-47,22 5,63 67,43 47,61 31,50 17,06 43,46 grjewski 5,82 190,48 10,54 8,77 12,81-31,21 15,95 27,30 11,28 48,83 moniecki -3,51-26,12-2,83 12,33 20,63 65,77 26,03 127,42 10,08 44,85 sejneński 19,65 14,78-10,06 53,80 8,74-26,52 25,41 56,03 10,94 24,52 suwlski 8,35 15,82-1,84-15,71 25,46 41,16 19,50 62,85 12,87 26,03 z wyłączeniem mist n prwch powitu Źródło: oprcownie włsne n podst.: Główny Urząd Sttystyczny, Bnk Dnych Loklnych

6 312 Hygei Public Helth 2012, 47(3): form smorządowej orz zdrowotnej w przeliczeniu n 1 mieszkńc wydtki powitu n progrmy promocji zdrowi w pierwszym roku reformy wyniosły 0,0053 zł, zś po 6 ltch wzrosły do 0,512 zł, różnice pomiędzy powitmi miejskimi i wiejskimi w 2004 były 8-krotne n niekorzyść powitów wiejskich. Anliz dynmiki wydtków n ochronę zdrowi w bdnych powitch w województwie podlskim w ltch wykzł, że średnioroczny przyrost wydtków powitów ogółem był obserwowny we wszystkich ltch, oprócz roku Z uwgi n temtykę niniejszego rtykułu jest niezmiernie trudno bez nlizy strony dochodowej budżetów poszczególnych powitów - stwierdzić, co było przyczyną tego stnu rzeczy. Według dnych Głównego Urzędu Sttystycznego wybrne roczne wskźniki mkroekonomiczne, tkie jk: Produkt Krjowy Brutto (w cench stłych), popyt krjowy (w cench stłych), czy też wrtość dodn brutto (w cench stłych) rosły, zrówno w porównniu do roku poprzedniego (2006) jk i początku bdnego okresu (2005) [16]. Trudno ztem przyjąć, by zmniejszenie się wydtków budżetowych, w tym n ochronę zdrowi w większości bdnych powitów województw podlskiego był wynikiem negtywnych ogólnopolskich trendów społeczno-gospodrczych. Interesującym jest fkt, iż zestwienie wydtków n ochronę zdrowi w bdnych powitch z liczbą mieszkńców poszczególnych powitów nie potwierdziło, by to liczebność mieszkńców determinowł wielkość wydtków n ochronę zdrowi. Nleży ndmienić, że być może specyficzn struktur demogrficzn ludności orz sytucj zdrowotn w poszczególnych powitch mogł mieć wpływ n wielkość środków finnsowych przeznczonych n ochronę zdrowi w ujęciu nominlnym n jednego mieszkńc i w konsekwencji decydowć o stopniu zbezpieczeni potrzeb zdrowotnych mieszkńców. Tym niemniej niezmiernie trudno jest przyjąć, iż wyłącznie różnice w potrzebch zdrowotnych mogły decydowć o pond 4-krotnych różnicch w lokcji środków finnsowych n ochronę zdrowi w bdnych powitch województw podlskiego. Wnioski W ltch średnie wydtki budżetowe n ochronę zdrowi (Dził 851) n 1 mieszkńc w bdnych powitch województw podlskiego wyniosły 26 zł, whjąc się w grnicch 11,4-39,2 zł. Istniejące 4-krotne różnice w finnsowniu ochrony zdrowi mogą mieć istotny wpływ n relizcję zdń z obszru ochrony zdrowi dotyczących głownie promocji zdrowi i profilktyki, które pozostją w zkresie finnsowni powitu. Dje to podstwę to przyjęci hipotezy, iż wielkość tych wydtków może być niewystrczjąc do skutecznej relizcji polityki zdrowotnej i zspkjni potrzeb zdrowotnych społeczności loklnej orz może nie wynikć bezpośrednio z uwrunkowń demogrficznych i sytucji zdrowotnej mieszkńców bdnych powitów województw podlskiego. Piśmiennictwo / References 1. Ryć K, Skrzypczk Z. Publiczne i prywtne wydtki n ochronę zdrowi w Polsce. Ile ns kosztuje ochron zdrowi? Probl Zrządz 2005, 4: Kwiorsk D, Kozierkiewicz A. Wydtki publiczne n ochronę zdrowi definicje i porównni międzynrodowe. Zdr Zrządz 2003, V, 2: Kotul Z. Wydtki n ochronę zdrowi PKB. Służ Zdr 2000, 65-68: Przywr B. Europen Economy. Projecting future helth cre expenditure t Europen level: drivers, methodology nd min results. Economic Ppers 2010 July, 417: Nojszewsk E (red). System ochrony zdrowi, problemy i możliwości ich rozwiązń. LEX Wolters Kluwer business, Wrszw 2011: OECD Helth Dt 2009, SourceOECD. 7. Ustw z dni 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. Dz.U. nr 28, poz. 153 z późn. zm. 8. Rport Finnsownie ochrony zdrowi w Polsce. Zielon Księg II. Wersj trzeci. Wrszw, listopd 2008: Ustw z dni 5 czerwc 1998 r. o smorządzie powitowym. Dz.U nr 9, poz Owsik S. Finnse publiczne, teori i prktyk. PWN, Wrszw 2005: Rozporządzenie Ministr Finnsów z 23 wrześni 1999 r. w sprwie klsyfikcji części budżetowych orz określeni ich dysponentów. Dz.U nr 78 poz Ustw z dni 27 sierpni 2009 o finnsch publicznych. Dz.U nr 157 poz z późn. zm. 13. Rocznik Sttystyczny Województw Podlskiego. Urząd Sttystyczny w Biłymstoku, Biłystok 2006, 2007, 2008, 2009, Nrodowy Rchunek Zdrowi z 2009 r. Nottk Informcyjn. GUS. Mterił n konferencję prsową w dniu 26 lipc 2011: Krjewski-Siud K. Polskie Nrzędzie Zpewnieni Jkości Smorządowych Progrmów Promocji Zdrowi. ŚAM, Ktowice HTML.htm ( ). 17. Bnk Dnych Loklnych. GUS. 18. Bz Demogrfi. GUS.