(12) OPIS PATENTOWY (19) PL

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (51) IntCl6: B65D 41/28 B65D 41/58 B65D 41/32 (54) Kapsla do zamykania naczynia posiadającego szyjkę z jedną kryzą mocowania (30) Pierwszeństwo: , FR (73) Uprawniony z patentu: RICAL S.A., Longvic, FR (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 23/95 (72) Twórca wynalazku: Bernard Guglielmini, Crimolois, FR (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 07/99 (74) Pełnomocnik: W ierzchoń Jan, JAN W IE R ZC H O Ń & PARTNERZY, Biuro Patentów i Znaków Towarowych S.c. PL B1 (57)1 Kapsla do zam ykania naczynia posiadającego szyjkę z jed n ą kryzą m ocow ania odlew ana w całości w jednej formie, posiadająca pierścień z wewnętrznym zgrubieniem um ożliwiającym zatrzaskow e zam ocow anie go za zew nętrzną kryzą szyjki zam ykanego naczynia, korek połączony za pom ocą zaw iasy z wyżej wym ienionym pierścieniem i wyposażony w pierścień uszczelniający w spółpracujący z w ew nętrzną ścianką szyjki oraz w pasek zabezpieczający przed nieupraw nionym otwarciem łączący korek z pierścieniem, do chwili oderw ania go przy pierwszym otwarciu, znamienna tym, że w celu zam knięcia naczynia (1) posiadającego szyjkę z jedną kryzą m ocow ania (3) znajd u jącą się w określonej odległości od górnego obrzeza (5) szyjki, korek posiada pierścieniow ą pow ierzchnię przylegania (12) opierającą się na górnym obrzeżu (5) szyjki 1 otaczającą w w ym ieniony pierścień uszczelniający (13), będący przedłużeniem w ym ienionej pow ierzchni przylegania (12) oraz m ający długość (1) co najm niej rów ną odległości (h1) m iędzy dolnym brzegiem (4) kryzy m ocow ania (3) 1 górnym obrzeżem (5) szyjki naczynia, natom iast zawiasa jest przesunięta w stosunku do w ym ienionej pierścieniow ej pow ierzchni przylegania (12) w kierunku pierścienia (7) o wartość (h2) co najm niej rów ną w ym ienionej odległości (h1) FIG 2

2 Kapsla do zamykania naczynia posiadającego szyjkę z jedną kryzą mocowania Zastrzeżenia patentowe 1. Kapsla do zamykania naczynia posiadającego szyjkę z jedną kryzą mocowania odlewana w całości w jednej formie, posiadająca pierścień z wewnętrznym zgrubieniem um ożliwiającym zatrzaskowe zamocowanie go za zewnętrzną kryzą szyjki zamykanego naczynia, korek połączony za pom ocą zawiasy z wyżej wymienionym pierścieniem i w yposażony w pierścień uszczelniający współpracujący z wewnętrzną ścianką szyjki oraz w pasek zabezpieczający przed nieuprawnionym otwarciem łączący korek z pierścieniem, do chwili oderwania go przy pierwszym otwarciu, znamienna tym, że w celu zamknięcia naczynia (1) posiadającego szyjkę z je d n ą kryzą m ocowania (3) znajdującą się w określonej odległości od górnego obrzeża (5) szyjki, korek posiada pierścieniow ą powierzchnię przylegania (12) opierającą się na górnym obrzeżu (5) szyjki i otaczającą w wymieniony pierścień uszczelniający (13), będący przedłużeniem wymienionej powierzchni przylegania (12) oraz m ający długość (1) co najmniej rów ną odległości (h1) m iędzy dolnym brzegiem (4) kryzy mocowania (3) i górnym obrzeżem (5) szyjki naczynia, natomiast zawiasa jest przesunięta w stosunku do wymienionej pierścieniowej powierzchni przylegania (12) w kierunku pierścienia (7) o wartość (h2) co najmniej rów ną w y- mienionej odległości (h 1). 2. Kapsla w edług zastrz. 1, znam ienna tym, że długość (1) pierścienia uszczelniającego (13) je st większa od wymienionej odległości (h 1). 3. Kapsla według zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, że zewnętrzna powierzchnia (19) pierścienia uszczelniaj ącego (13) jest przesunięta m imośrodowo (e) w kierunku zaw iasy (15) względem zew nętrznego obwodu korka (8). 4. Kapsla według zastrz. 3, znamienna tym, że wewnętrzna powierzchnia (20) pierścienia uszczelniającego (13) jest usytuowana centrycznie względem zewnętrznego obwodu korka, przez co pierścień (13) po stronie zawiasy (15) ma większą grubość m ierzoną promieniowo niż po stronie przeciwnej. * * * Niniejszy wynalazek dotyczy kapsli, zabezpieczonej przed nieuprawnionym otwarciem, odlewanej w całości w jednej formie,służącej do zamykania naczyń posiadających szyjkę z jedną k ry zą m ocowania, znajdującą się w niewielkiej odległości od górnego obrzeża szyjki naczynia. Znane są już plastykowe kapsle, odlewane w całości w jednej formie, służące do zamykania butelek. Kapsle te, posiadają pierścień z wewnętrznym zgrubieniem ustalającym służącym do m ocowania na szyjce zamykanej butelki, korek połączony za pom ocą zaw iasy w jednym punkcie obwodu kapsli z wymienionym pierścieniem oraz pasek zabezpieczający, łączący korek z pierścieniem na pozostałej części obwodu kapsli, aż do chwili oderwania go podczas pierwszego otw arcia butelki. Omawiane, znane dotychczas kapsle, są przeznaczone do zam ykania plastykowych butelek, których szyjki posiadają oprócz dolnej kryzy oporowej do operacji kapslowania, dwie sąsiadujące ze sobą kryzy mocowania, których niżej położona kryza mocowania, znajdująca się nad kryzą oporową, służy do m ocowania pierścienia, natom iast druga kryza, znajdująca się wyżej, służy do mocowania korka, który w tym celu również posiada wewnętrzne zgrubienie Znane dotychczas kapsle doskonale spełniają swoje funkcje w w ypadku butelek, dla których zostały zaprojektowane. Tym niem niej, stosowane butelki p o siad ają tę niedogodność, że przy danej średnicy otworu szyjki, konieczna je st stosunkowo duża wysokość tej szyjki um ożliw iającą rozmieszczenie

3 dwóch zgrubień ustalających, znajdujących się jedno nad drugim. Również kapsle, które są zakładane na te butelki, m ają odpow iednią wysokość oraz stosunkowo dużą średnicę zdeterm i now aną przez średnicę dolnej kryzy mocowania, która musi być w iększa od średnicy górnej kryzy mocowania, w celu umożliwienia podwójnego zamocowania kapsli na szyjce (zamocowanie, na zasadzie m echanizm u zapadkowego, pierścienia na dolnej kryzie i takiego sam ego zam ocowania korka na górnej kryzie). W przypadku produktów masowej konsumpcji, takich ja k produkty spożywcze, w celu zredukowania wagi, a tym samym kosztu butelki oraz jej kapsli, istotne jest by butelka m iała szyjkę z jedną kryzą mocowania, przez co szyjka ta byłaby zarazem krótsza i miałaby średnicę zewnętrzną mniejszą niż w wypadku szyjki z dwoma kryzami mocowania. Do tej pory nie są znane kapsle opisanego wyżej typu, przeznaczone dla butelek z krótką szyjką. Niniejszy wynalazek przedstawia kapslę, która w wypadku naczynia o krótkiej szyjce z je d n ą kryzą m ocowania spełnia nie tylko funkcję znanych dotychczas kapsli (szczelne zamknięcie, zabezpieczenie przed nieuprawnionym otwarciem, zabezpieczenie przed zgubieniem korka), ale zapewnia ponadto utrzymywanie korka w pozycji otwartej W szczególności, kapsuła ta, poprzez swoją zmniejszoną wagę oraz prosty sposób produkcji, może być wykonywana przy zachowaniu konkurencyjnych kosztów wytwarzania. Zgodnie z wynalazkiem kapsla do zamykania butelek, odlewana w całości w jednej formie, posiada pierścień z wewnętrznym zgrubieniem umożliwiającym zamocowanie go na zasadzie mechanizmu zapadkowego na zewnętrznej kryzie szyjki zamykanego naczynia. Ponadto kapsla ta posiada korek połączony za pom ocą zawiasy z wyżej wymienionym pierścieniem. W skład korka wchodzi między innymi pierścień uszczelniający współpracujący z wewnętrzną ścianką szyjki naczynia. Kapsla posiada rów nież pasek zabezpieczający przed nieupraw nionym otw arciem, który do chwili oderwania go przy pierwszym otwieraniu, łączy korek z pierścieniem W celu zamknięcia naczynia posiadającego jedną kryzą mocowania znajdującą się w określonej odległości od górnego obrzeża szyjki, korek posiada pierścieniową powierzchnię przylegania, opierającą się na górnym obrzeżu szyjki i otaczającą pierścień uszczelniający będący przedłużeniem wymienionej pow ierzchni przylegania i mający długość co najmniej rów ną odległości m iędzy dolnym brzegiem kryzy mocowania i górnym obrzeżem naczynia. Zawiasa łącząca korek z pierścieniem jest przesunięta w stosunku do powierzchni przylegania w kierunku pierścienia o wartość co najmniej rów ną w ymienionej odległości. Dzięki tym parametrom, korek, który po oderwaniu paska zabezpieczającego pozostaje połączony z pierścieniem, opiera się po otwarciu za pośrednictwem pierścienia uszczelniającego na górnym obrzeżu szyjki w pozycji odchylnej o 90 lub więcej i jest utrzymywany w położeniu otw arcia w sposób stały w celu opróżnienia naczynia. Korzystne jest, by długość pierścienia uszczelniającego korka była większa od w ym ienionej odległości m iędzy dolnym brzegiem kryzy m ocowania i górnym obrzeżem szyjki. W przypadku naczyń, w których wspomniana odległość jest bardzo mała, korzystny efekt daje m im ośrodowe przesunięcie w kierunku zawiasy zewnętrznej pow ierzchni pierścienia uszczelniającego względem zew nętrznego obwodu korka kapsli. Uzyskanie tego m im ośrodow ego przesunięcia może być osiągnięte przez usytuow anie w e- wnętrznej powierzchni pierścienia uszczelniającego centrycznie względem zew nętrznego obwodu korka kapsli oraz przez nadanie temu pierścieniowi po stronie zawiasy, większej grubości (promieniowej) niż po stronie przeciwnej. Przedm iot w ynalazku zostanie szczegółowo opisany na przykładzie w ykonania, uw idocznionym na załączonym rysunku, na którym fig. 1 przedstawia kapslę osadzoną na szyjce butelki w widoku z boku, fig. 2 - kapslę z fig. 1w przekroju wzdłuż linii II-II zaznaczonej na fig. 1, fig. 3 - kapslę w położeniu otwartym, w analogicznym przekroju ja k na fig. 2, zaś fig. 4 przedstaw ia kapslę w przekroju wzdłuż linii IV-IV zaznaczonej na fig. 3. Zgodnie z fig. 1 i 2, szyjka 1 naczynia nie przedstawionego szczegółowo, na przykład butelki z PET (policzteroftalan etylenu), posiada zewnętrzną kryzę oporową 2 w ykorzystywaną przy operacji kapslowania, a powyżej kryzy oporowej 2, jedną kryzę mocowania 3, której dolny brzeg

4 znajduje się w odległości h 1od górnego obrzeża 5 szyjki 1. Średnica wewnętrzna czyli średnica otworu szyjki 1 jest oznaczona d 1, natomiast średnica zewnętrzna kryzy mocowania 3 oznaczona jest d2. Szyjka 1 jest zamknięta za pomocą plastykowej kapsli 6 odlanej w całości w jednej formę. Kapsla 6 posiada pierścień 7, korek 8 i pasek zabezpieczający przed nieuprawnionym otwarciem 9 Pierścień 7 posiada w ew nętrzne zgrubienie 10 um ożliw iające jego zam ocowanie na zasadzie mechanizmu zapadkowego poniżej kryzy mocowania 3 szyjki 1. Korek 8 posiada tarczę 11, która ogranicza pierścieniow ą powierzchnię przylegania 12 otaczającą pierścień uszczelniający 13 o długości 1. Korek 8 posiada ponadto w jednym punkcie swojego obwodu, na zewnątrz pierścieniowej powierzchni przylegania 12, występ 14 będący jej przedłużeniem w kierunku pierścienia 7 i łączący się w tym pierścieniem poprzez cienki elem ent 15, tworzący zawiasę. Zaw iasa 15 znajduje się w odległości h2 od pierścieniowej pow ierzchni oparcia 12. Pierścień 7 ma wycięcie w swojej górnej części 16 w miejscu zawiasy 15 (patrz fig. 1), natom iast zgrubienie 10 pierścienia 7 je st w tym miejscu przerwane. Pasek zabezpieczający 9 łączy korek 8 z pierścieniem 7 na całym swoim obwodzie, z wyjątkiem miejsca, w którym znajduje się występ 14, czyli zawiasa 15. Pasek ten jest odrywany w celu pierwszego otwarcia kapsli. W tym celu pasek 9 posiada na jednym końcu uchwyt 17 do odrywania. Po przeciwnej stronie występu 14, a zatem zawiasy 15, korek 8 posiada wydłużenie 18 ułatwiające uchwyt przy otwieraniu. Podczas, gdy na fig. 1 pasek zabezpieczający 9 połączony z korkiem 8 i pierścieniem 7, na przykład za pośrednictwem cienkich rozrywalnych ścianek, znajduje się jeszcze pom iędzy korkiem 8 i pierścieniem 7, fig. 2 przedstawia kapslę 6 po oderwaniu paska 9, a korek 8 znajduje się w pozycji zam knięcia szyjki 1 butelki. Na fig. 3, korek 8 przedstawiony jest w pozycji otwartej o 90 C. Korek 8 jest utrzymywany w tej pozycji dzięki opieraniu się pierścienia uszczelniającego 13 na górnym obrzeżu 5 szyjki 1. Utrzymanie korka 8 w pozycji otwartej uwarunkowane je st przestrzeganiem pew nych proporcji wymiarowych opisanych poniżej. Z jednej strony długość 1 pierścienia uszczelniającego 13 korka 8, stanowiącego przedłużenie pierścieniowej pow ierzchni przylegania 12, musi być większa od odległości h1 pom iędzy dolnym brzegiem 4 kryzy mocowania 3 od górnego obrzeża 5 szyjki 1. Z drugiej strony odległość h2, o którą oś zawiasy 15 korka 8 jest przesunięta w stosunku do pierścieniowej powierzchni przylegania 12, musi być rów na lub w iększa od odległości h1. Ponadto, konieczne jest by odległość h 1była rów na lub większa niż (d2-d 1)/2. Wartość średnic d 1 i d2 s ą dla danej butelki określone, a w konsekwencji m uszą być dobrane odpowiednie wymiary kapsli, tak by były zagwarantowane szczelność i poprawne zamocowanie kapsli na szyjce butelki. W przypadku szyjki 1 o zw ykle spotykanym kształcie i w ym iarach (średnica wewnętrzna d 1wynosząca 21 mm), wielkość (d2-d1)/2 jest zwykle równa 4 mm. N aj częściej stosowana w ysokość h 1jest rzędu 3 mm, ale może przybierać wartość od około 2.5 do 3,8 mm. W przypadku szyjek, których wysokość h 1jest większa niż 3 mm nie ma żądanego problemu z utrzymaniem korka 8 w pozycji otwartej. Natomiast w przypadku kapsli służącej do zamknięcia szyjki, której wysokość h 1jest mniejsza niż 3 mm i wynosi na przykład 2,5 mm, wielkość (d2-d1)/2 powinna być mniejsza niż 2.5 mm. Taka sytuacja jest zwykle niedopuszczalna ze względu na stosowane minimalne grubości ścianek. Z tego też powodu, w takim przypadku jaki został przedstawiony na fig 4, zew nętrzna pow ierzchnia 19 pierścienia uszczelniającego 13 jest przesunięta m im ośrodowo (środek ce) w kierunku zawiasy 15 (występ 14) względem środka c pozostałej części korka 8 o wartość e, która w podanym wyżej przykładzie byłaby równa {[(d2-d,)/2]-2,5}/2.

5 Rozwiązanie to um ożliw ia zachowanie cylindrycznego kształtu zew nętrznej pow ierzchni 19 pierścienia uszczelniającego 13, a tym sam ym gwarantuje właściwe uszczelnienie, a ponadto um ożliwia stabilne utrzym anie korka 8 w pozycji otwartej, odchylonej o 90 lub więcej. Wewnętrzna powierzchnia 20 pierścienia uszczelniającego 13 może pozostać w położeniu współcentrycznym względem zewnętrznego obwodu korka. W takim w ypadku grubość (promieniowa) pierścienia uszczelniającego byłaby większa po stronie zawiasy 15 niż po stronie przeciwnej. Możliwe jest również, tak jak zostało to przedstawione na fig. 3, wydłużenie, wyłącznie po stronie zawiasy 15 pierścienia uszczelniającego 13 o część 21, w celu uzyskania lepszej współpracy pierścienia 13 z górnym obrzeżem 5 szyjki 1. FIG. 2

6 FIG

7 FIG. 4

8 FIG. 1 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz. Cena 2,00 zł.