Dziewczyna z perłą reż. Peter Weber

Transkrypt

1 Dziewczyna z perłą reż. Peter Weber MATERIAŁY DYDAKTYCZNE DLA NAUCZYCIELI SPIS TREŚCI 1. Informacje o filmie. (str. 2) 2. Scenariusz lekcji języka polskiego. (str. 5) Temat: Jakie tajemnice kryje obraz Dziewczyna z perłą? malarskie inspiracje w filmie P. Webbera Dziewczyna z perłą (korespondencje sztuk). Załącznik 1: Reprodukcje obrazów. (str. 10) stowarzyszenie nowe horyzonty zamenhofa 1, warszawa, tel , fax , 1

2 INFORMACJE O FILMIE NOTA O FILMIE Tytuł: Dziewczyna z perłą (Girl with a Pearl Earring); Reżyseria: Peter Webber; Scenariusz: Olivia Hetreed na podstawie powieści Tracy Chevalier; Zdjęcia: Eduardo Serra; Muzyka: Alexandre Desplat; Scenografia: Ben van Os, Christina Schaffer, Cecile Heideman; Producent: Anand Tucker, Andy Paterson; Obsada: Colin Firth (Johannes Vermeer); Scarlett Johansson (Griet); Tom Wilkinson (Pieter Van Ruijven), Judy Parfitt (Maria Thins), Essie Davis (Catharina BolnesVermeer) i inni; Kraj i rok produkcji: Luksemburg/USA/Wielka Brytania, 2003, 95 min, kolor. NAGRODY Brązowa Żaba dla Eduardo Serry na festiwalu Camerimage; nagroda za zdjęcia na festiwalu w San Sebastian, na festiwalu w Wenecji oraz krytyków z Los Angeles i krytyków z San Diego; nagroda C.I.C.A.E. dla Petera Webbera; NOMINACJE I WYRÓŻNIENIA nagroda za zdjęcia na festiwalu w San Sebastian, na festiwalu w Wenecji oraz krytyków z Los Angeles i krytyków z San Diego; Złota Żaba nominacja w kategorii Najlepsze Zdjęcia dla Eduardo Serry, Festiwal Camerimage; Złota Muszla nominacja dla Petera Webbera, Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastian; Europejska Nagroda Filmowa nominacja w kategorii Najlepszy aktor dla Colina Firtha; BAFTA nominacje w kategorii: Najlepszy Debiut Reżyserski dla Petera Webbera; Najlepsza Rola Kobieca dla Scarlett Johansson; Najlepszy Scenariusz Adaptowany dla Olivii Hetreed; Najlepsza Drugoplanowa Rola Kobieca dla Judy Parfitt; Najlepsze Zdjęcia dla Eduardo Serry; Najlepsza Charakteryzacja; Najlepsze Kostiumy; Najlepsza Scenografia; Felix nagroda w kategorii Najlepszy Operator dla Eduardo Serry; nominacje w kategorii: Nagroda Publiczności dla Colina Firtha; Najlepsza Muzyka dla Alexandre Desplat; Oscar nominacje w kategorii: Najlepsze Zdjęcia dla Eduardo Serry; Najlepsza Scenografia; Najlepsze Kostiumy; Złoty Glob nominacja w kategorii Najlepsza Aktorka w dramacie dla Scarlett Johansson; NOTA O REŻYSERZE Peter Webber (ur. w 1968 r.) brytyjski reżyser, montażysta, producent, pisarz. Sam określa siebie jako zagorzałego kinomana. Tuż po ukończeniu szkoły filmowej nakręcił swój pierwszy film krótkometrażowy The Zebra Man. Pracując jako montażysta filmowy nawiązał współpracę z producentami Andy m Patersonem i Anandem Tuckerem późniejszymi producentami Dziewczyny z perłą przy reżyserskim debiucie Tuckera, Saint-Ex. Webber zdobył uznanie jako twórca filmów dokumentalnych, a jego krąg zainteresowań obejmował zarówno twórczość Richarda Wagnera, jak i życie morskiej fauny. Dla potrzeb telewizji spróbował sił w fabule, reżyserując filmy Schubert, Underground, The Stretford Wives, kontrowersyjny miniserial Men Only 2

3 podejmujący temat afery seksualnej, w którą zamieszani byli znani piłkarze, a w latach serial o perypetiach właścicieli zakładu pogrzebowego, wyświetlany również w polskiej telewizji Sześć stóp pod ziemią. Uznanie widzów i krytyków oraz rozgłos przyniósł mu jego debiut kinowy Dziewczyna z perłą, nominowany do 3 Oscarów, 2 Złotych Globów, aż 10 nagród BAFTA oraz wielu innych nagród istotnych dla przemysłu filmowego. Hannibal. Po drugiej stronie maski był jego kolejnym po Dziewczynie z perłą filmem pełnometrażowym. O FILMIE Obraz Dziewczyna z perłą można podziwiać w holenderskim muzeum Mauritshuis w Hadze. Przyjmuje się, że został namalowany na przełomie 1665 i 1666 roku, ale nic nie wiadomo na temat modelki, która pozowała Johannesowi Vermeerowi, ani okoliczności powstania dzieła. Pytania o zagadkową dziewczynę z obrazu skłoniły pisarkę Tracy Chevalier do wymyślenia historii, która mogłaby oddać klimat tamtych czasów, spróbować wyjaśnić tajemnicę powstania portretu oraz odpowiedzieć na pytanie, co mogło łączyć malarza z jego muzą. Powieść Chevalier jest fikcją, ale sprawia wrażenie prawdziwej historii. Książką zainteresował się producent Andy Paterson i jego żona, scenarzystka Olivia Hetreed, do tego stopnia, że postanowili ją zekranizować. Film, podobnie jak powieść, stara się rozwikłać tajemnicę Dziewczyny z perłą jednego z najpiękniejszych i najbardziej zagadkowych obrazów w dorobku holenderskiego mistrza. Poznajemy 17- letnią Griet (Scarlett Johansson), która zatrudnia się jako służąca w rodzinie Vermeera (Colin Firth). Po pewnym czasie między dziewczyną a jej chlebodawcą rodzi się niezwykła duchowa więź i zażyłość, która owocuje powstaniem fascynującego i niezwykłego portretu. Opowieść skupia się na dziewczynie, która stała się dla Vermeera inspiracją do stworzenia jednego z jego najpiękniejszych obrazów. To historia o postrzeganiu świata, o malowaniu, o ponadprzeciętnej wrażliwości, o pozorach i rzeczywistości, ale przede wszystkim o zakazanej namiętności, jaka wybuchła między młodziutką Griet a mistrzem. Film, podobnie jak książka, wspaniale uchwycił istotę malarstwa Vermeera, który z jednej strony pragnął stworzyć arcydzieło, z drugiej musiał malować jak najwięcej i jak najszybciej, by zarobić na utrzymanie rodziny. Kiedy doświadczył zakazanego uczucia do Griet, całą swą pasję i romantyczną obsesję przelał na płótno, tworząc cudowny obraz. Arcydzieła rodzą się z niespełnionych uczuć Zdjęcia zdobywcy wielu nagród i uhonorowanego wieloma nominacjami w tym za Dziewczynę z perłą Eduardo Serry sprawiają, że film zachwyca od strony wizualnej. Operator za pomocą kamery filmowej i wysmakowanych ujęć stworzył na ekranie swoiste dzieło malarskie, przepełnione dyskretnym pięknem. W wielu scenach surowe piękno otoczenia kontrastuje z silnymi emocjami oddanymi poprzez świetną grę aktorską, dzięki czemu widz zanurza się w ten dopracowany wizualnie świat. Wnętrza i plenery przypominają obrazy Vermeera, a niemal każdy kadr można nazwać osobnym obrazem. Na uwagę zasługuje niezwykle sugestywna gra aktorska Scarlett Johansson i Colina Firtha; ich gesty i gra spojrzeń są o wiele bardziej wymowne niż dialogi. Z zakazanego uczucia rodzi się między odgrywanymi przez nich bohaterami niezwykła pasja, a scena, w której Vermeer przebija Griet ucho perłowym kolczykiem, jest jednym z najbardziej namiętnych, wręcz erotycznych momentów całego filmu. NOTA O MALARZU Niewiele wiadomo na temat życia Johannesa Vermeera, a wszelka wiedza pochodzi z oficjalnych dokumentów świadectwa ślubu i urodzin, informacji o zawartych transakcjach, listów od dłużników i testamentu jego patrona. Vermeer urodził się w 1632 roku w Delft w Niderlandach. Jego ojciec był wytwórcą jedwabiu i handlarzem dzieł sztuki. Po śmierci ojca Johannes przejął interes. Nie wiadomo gdzie i u kogo uczył się malarstwa. W 1653 roku przeszedł na katolicyzm i poślubił Catharinę Bolnes, pochodzącą z katolickiej mieszczańskiej rodziny. Mieli 11 dzieci i mieszkali w domu Marii Thins, matki Cathariny. Vermeer dołączył do Guildii Św. 3

4 Łukasza jako mistrz malarstwa, odbył praktykę zawodową i nabył uprawnienia do zawodowego uprawiania tej sztuki. Zmarł w 1675 roku, w wieku 43 lat, prawdopodobnie na wylew lub atak serca, spowodowany przez stres. Jego rodzina popadała w coraz większe długi, ponieważ wojna pomiędzy Francją a Niderlandami spowodowała załamanie się rynku handlu obrazami. Do naszych czasów zachowało się 35 obrazów Vermeera. 4

5 SCENARIUSZ LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO Opracowała: Małgorzata Wiśniewska, nauczycielka języka polskiego w IX L.O. w Warszawie Temat: Jakie tajemnice kryje obraz Dziewczyna z perłą? malarskie inspiracje w filmie P. Webbera Dziewczyna z perłą (korespondencje sztuk). CELE LEKCJI Po lekcji uczeń powinien: umieć analizować i interpretować dzieło filmowe w kontekście innych sztuk (malarstwa, architektury) oraz w aspekcie socjologicznym; poszerzyć i pogłębić wiedzę na temat malarstwa niderlandzkiego w XVII wieku; rozumieć pojęcie intertekstualności; rozumieć problemy filmowej adaptacji dzieła literackiego; rozumieć rolę scenografii i kostiumu w filmie (film kostiumowy); umieć funkcjonalnie wykorzystywać zasoby Internetu. METODY I FORMY PRACY samodzielne korzystanie z Internetu, wyszukiwanie informacji i tworzenie notatek; prezentacja i wizualizacja; dyskusja problemowa; praca w grupach; praca ze słownikami, praca z obrazami, praca z tekstem filmowym. ŚRODKI DYDAKTYCZNE film Petera Webbera Dziewczyna z perłą Wlk. Brytania/Luksemburg/USA 2003; powieść Tracy Chevalier, Dziewczyna z perłą, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2004; reprodukcje obrazów Johanessa Vermeera; Słownik pojęć i tekstów kultury, pod redakcją Ewy Szczęsnej; Władysław Kopaliński, Słownik symboli; Czesław Miłosz, Hymn o Perle; Zbigniew Herbert, Martwa natura z wędzidłem; Barbara Drabarek, Izabella Rowińska, Dzieło filmowe jako tekst kultury (Dziewczyna z perłą); Justyna Bajda, Dziewczyna z perłą. Malarstwo Johannesa Vermeera w powieści Tracy Chevalier i w filmie Petera Webbera, w: Studia Filmoznawcze nr 27. Film w ogrodzie sztuk, pod redakcją Sławomira Bobowskiego; Barbara Lekarczyk-Cisek, Ukryta w muszli, jak prawda w pozorach (Dziewczyna z perłą), Nowe Życie, wrzesień 2004; serwisy internetowe: gazeta.pl/film/, enasia.filmweb.pl,

6 POJĘCIA KLUCZOWE CZAS adaptacja filmowa, intertekstualność, film kostiumowy. 2 lekcje 1. Intertekstualność Dziewczyny z perłą. PRZEBIEG LEKCJI Film Webbera stanowi ciekawy artystycznie i pobudzający intelektualnie przykład intertekstualności, czyli wzajemnego oddziaływania między różnymi przekazami semiotycznymi. Związki te, jak czytamy w definicji, mogą przybrać formę kontynuacji, naśladownictwa, transformacji bądź polemiki. Można zatem zaproponować młodzieży prześledzenie relacji pomiędzy tekstem literackim a filmem lub/i obrazami Vermeera oraz ich obecnością w dziele filmowym. Adaptacja filmowa a powieść Wybrany uczeń (uczniowie) prezentuje w formie tabeli różnice między obydwoma utworami, przypominając jednocześnie treść filmu. Akcja rozpoczyna się w roku 1665 w Delft, kiedy to pochodząca z ubogiej mieszczańskiej rodziny młodziutka Griet przybywa do domu malarza Johannesa Vermeera, by podjąć pracę służącej. Reżyser zrezygnował ze szczegółowego odmalowania trudnej sytuacji rodzinnej bohaterki (opisanej w pamiętnikarskiej konwencji narracyjnej) zasygnalizował jedynie w pierwszych scenach problem niewidomego ojca-artysty, młodszego rodzeństwa i surowej, zapracowanej matki utrzymującej rodzinę. Pokazał skromność, wręcz ascetyzm protestanckiego sposobu życia, ubogie wnętrza domu i niewyszukany ubiór (bezmięsny posiłek składający się z kunsztownie ułożonych przez Griet warzyw, zakryte czepkiem włosy dziewczyny i jej szczelnie zapięty pod szyją kaftanik, malutki węzełek, jaki pakuje jej matka), by skontrastować je z zamożnym, katolickim Zaułkiem Papistów, gdzie mieszka malarz i jego bliscy. Reżyser skupił się na losach dziewczyny, wpisując jej historię w kameralne wnętrza domu artysty i okoliczne ulice (sceny na targu, w aptece). Redukując liczbę wątków pobocznych i rezygnując z panoramicznych ujęć, ogólnych planów topografii miasta, skoncentrował uwagę na mieszczańskim stylu życia rodzinnego z jego aurą rodzącej się prywatności i specyfiką domowej przestrzeni. Swój wizualny kształt film zawdzięcza nie tyle przeniesieniu na ekran opisów z książki, co obrazów Vermeera; wiele kadrów wprost odtwarza układ dzieł wielkiego Holendra. Adaptacja filmowa (czyli działanie intertekstualne polegające na przełożeniu słowa drukowanego na system audiowizualny) powieści Chevalier skupiona jest przede wszystkim na twórczym, malarskim i nastrojowym, choć niepozbawionym ironii, odmalowaniu relacji panujących w rodzinie artysty (mąż-żona-dzieci-teściowa), jej sytuacji finansowej, ale i artystycznej zależności między malarzem i jego patronem, wreszcie subtelnych, erotyczno-estetycznych związków łączących pana i służącą. Film a malarstwo Ta część lekcji poświęcona jest porównaniu (najlepiej w formie prezentacji multimedialnej) kadrów filmowych z reprodukcjami obrazów Vermeera w celu wykazania malarskich inspiracji w dziele Webbera. Na wstępie nauczycie przybliża sylwetkę artysty, o którym Van Ruijven mówi do Griet: Twój pan jest doskonałym malarzem. Może nawet najlepszym w Delft. Jan Johannes Vermeer van Delft van dermeer ( ) czołowy przedstawiciel szkoły z Delft, twórca obrazów religijnych i mitologicznych, opartych na tradycji malarstwa włoskiego, oraz rodzajowych inspirowanych twórczością caravaggionistów. Od około 1657 roku poszukujący własnego języka, którego 6

7 najbardziej wyrazistymi cechami będą: oryginalny efekt kolorystyczny osiągany dzięki nowym technikom pozyskiwania i mieszania barwników, tajemniczość, impresyjność i poetyckość treści, wykorzystanie na płótnie przesycenia przestrzeni światłem padającym przez okna pracowni, wrażliwość na detal, laserunkowy sposób kładzenia farby, okrągłe dotknięcia pędzla. Następnie uczniowie zestawiają kadry filmowe z obrazami, próbując określić ich walory (metoda: praca w grupach): Filmowa Griet pozująca do obrazu nieznana dziewczyna z obrazu Dziewczyna z perłą (sąsiadka?, córka?, służąca artysty?) wierność detalom i kolorom (błękit i żółcień turbanu, połyskująca biel perły), pozycja modelki, odwracającej się w stronę widza, jej rozchylone usta, promienny blask bijący od dziewczyny (spotęgowany przez ciemne tło), jej tajemniczość, smutek, spokój. Filmowa pracownia Vermeera Pracownia artysty, Dziewczyna czytająca list podobny układ przestrzenny z witrażowymi oknami po prawej stronie, przez które wpada światło i modelką stojącą naprzeciw okna. W taki sposób filmowana jest Griet myjąca szyby, wycierająca kurze i pozująca w pracowni. Filmowe kamienice Delft Uliczka szare niebo, kłębiaste chmury przybierające różne kształty i kolory, (o barwę chmur pyta Griet jej pan, badając i odkrywając niezwykłą wrażliwość estetyczną dziewczyny), ceglane fasady kamienic, czystość i schludność, stroje kobiet (białe czepki na głowach, jasne kaftaniki, długie spódnice) pokazanych przy pracy. Sceny rodzajowe we wnętrzach, przedstawiające panią domu ze służącą List miłosny kuchnia z wiszącymi na ścianie obrazami, kontrastującymi z porzuconą w kącie szczotką i butami oraz koszem na bieliznę. Siedząca na krześle, bogato ubrana mieszczka z gitarą na kolanach i listem w ręce przypomina żonę artysty, zaś stojąca obok, skromnie odziana służąca to może być Griet. Zamykając ten fragment lekcji i zapowiadając kolejny temat rozważań, nauczyciel może wspomnieć o położeniu artystów w XVII-wiecznej Holandii: Holendrzy żywili do malarstwa niespotykaną namiętność. Dzieła tej sztuki znajdowały się nie tylko w domach bogatych mieszczan, ale również w przeróżnych sklepach, lokalach, ba, nawet w rzemieślniczych warsztatach, a także na ulicach i placach, gdzie stanowiły przedmiot handlu obok warzyw, ryb, produktów rolnych i przedmiotów domowego użytku(...). Członkowie Bractwa Świętego Łukasza, czyli artyści, traktowani byli jako rzemieślnicy i pochodzili bez wyjątku z poślednich warstw społecznych, a ich dzieła podlegały prawom rynku(...). Podaż obrazów była ogromna i przewyższała znacznie popyt. Malarze tworzyli pod przemożną presją rosnącej liczby konkurentów(...). Płacili swoimi obrazami niemal za wszystko. Często ratowali się przed bankructwem i więzieniem, pozbywając się swoich prac. 2. W pracowni artysty. Nauczyciel prosi uczniów o zastanowienie się nad charakterem i funkcją przestrzeni, jaką jest pracownia artysty. Powinni zwrócić uwagę na swoistą sakralność i niedostępność tego miejsca dla profanów (czyli pozostałych członków rodziny mistrza, oprócz teściowej, od której jest zależny materialnie, i która reprezentuje jego interesy wobec patrona). Griet dostępuje wtajemniczenia i zostaje wprowadzona w świat pracowni, najpierw z powodów czysto praktycznych jako służąca, później zaś pomocnica malarza, wreszcie jego modelka. Awansowi w hierarchii domowej (z piwnicy, która jest jej pierwszą sypialnią, przez podwórko i kuchnię do atelier i na stryszek, gdzie przeniesie się na noc i gdzie będzie przygotowywać farby) towarzyszy artystyczne dojrzewanie uzdolnionej i wrażliwej bohaterki. Pod okiem malarza poznawać będzie sekrety barwników, proporcje składników, techniki ucierania farb i komponowania barw. Uczestniczy w procesie powstawania dzieł (Dziewczyna czytająca list), komentuje je, i pozuje, a więc współtworzy. Jakie dylematy i rozterki przeżywają główni bohaterowie w związku z ich twórczym działaniem? 7

8 Vermeera psychicznie obezwładnia i twórczo paraliżuje zależność finansowa od despotycznej teściowej Marii Thins. Prowadzi ona dom i rachunki, aranżuje spotkania z mecenasem, targuje się o temat i cenę obrazów, co zważywszy na sytuację rodzinną artysty i silną konkurencję na rynku sztuki (patrz: komentarz Herberta) stanowi istotne źródło jego frustracji i w pewien sposób tłumaczy jego bierność czy wręcz oportunizm wobec decyzji wyrzucenia Griet. Z drugiej strony widać w nim egoizm twórcy, który szukał w dziewczynie artystycznej inspiracji, a także (co sugeruje przypadek poprzedniej modelki) erotycznego spełnienia. Pobudzająca malarza artystycznie i wyzwalająca w nim uśpione poczucie wolności fascynacja urodą i wrażliwością służącej kontrastuje z uległością wobec Van Ruijvena, który dyktuje warunki, upokarza rodzinę malarza i tak naprawdę decyduje o jego karierze (scena uczty). Z kolei dla Griet spotkanie z artystą stanie się inicjacją w sacrum sztuki, miłości (koncepcja platońska), jak również możliwością samopoznania i samookreślenia w odwiecznej wędrówce z Domu w Świat (interpretacja Barbary Lekarczyk-Cisek). Znakiem owego doświadczenia stają się perły. Jeśli odwołać się do ich bogatej symboliki i apokryficznego Hymnu o Perle, wówczas historia dziewczyny będzie stopniowym, bolesnym odkrywaniem tajemnicy istnienia, zaglądaniem w głąb samej siebie. Twarz modelki na obrazie Vermeera i końcowa scena filmu (powrót Griet do domu i otrzymanie pereł w podarunku) pozwalają na głębsze, metafizycznoegzystencjalne odczytanie sensu dzieł. 3. Mieszczańska kamienica jako mikrokosmos. Film Webbera przedstawia w sposób obrazowy (światło, kolorystyka, faktura przedmiotów, zapachy) domlabirynt jako przestrzeń funkcjonalnie i społecznie podzieloną. Nauczyciel prosi młodzież o narysowanie i objaśnienie jego struktury. Pachnące mydlinami, zimne i nieprzyjazne wewnętrzne podwórko, do którego wchodzi się przez korytarz domu: świat służby, która tu pracuje (pranie, suszenie) i odpoczywa (rozmowy Griet z Tanneke), plac zabaw dla wiecznie znudzonych dzieci. Mroczna, ciasna, wręcz klaustrofobiczna piwnica, do której prowadzą kręte schody: miejsce noclegu Griet, które dziewczyna oswaja i uświęca małym kaflem pamiątką z domu. Kuchnia królestwo barw, kształtów i zapachów (scena przygotowywania uczty): miejsce popisów umiejętności kucharki i teren jej nieograniczonej władzy, miejsce pierwszych artystycznych wtajemniczeń Griet. Reprezentacyjny, bogato wyposażony pokój dzienny (ciężkie, solidne meble, instrument muzyczny, kominek, łoże z baldachimem we wnęce): miejsce odpoczynku i rekreacji oraz spotkań towarzyskich państwa domu. Pracownia artysty wysoka i dość obszerna, z witrażowymi oknami, drewnianym manekinem, sztalugami oddzielona kilkoma stopniami i korytarzem od reszty pomieszczeń, zamknięta dla domowników. Niewielki stryszek azyl malarza jego alchemiczne laboratorium. 4. Filmowe środki wyrazu. Malarskość filmu. Przestrzeń filmowa: wyznaczona ramami obrazu, kadr = obraz. Scenografia, kostiumy i charakteryzacja: dbałość o odtworzenie realiów miasta i życia mieszkańców XVII-wiecznych Delft poprzez bogate dekoracje wnętrz i plenery, powolna narracja i estetyzująca kompozycja kadrów eksponują zmysłowość, ale i symboliczność, niezwykłość, wręcz epifaniczność codziennych czynności (scena krojenia warzyw, mieszania farb). Kostiumy wyrażają społeczne pochodzenie i indywidualne cechy bohaterów, np. wewnętrzną pustkę, próżność, słabość i przewrażliwienie Cathariny uwydatniają jej pełne przepychu stroje i zjawiskowo piękna biżuteria, której oglądanie i zakładanie celebruje codziennie wieczorem. Ubiór kontrastuje z oszczędną, niewidoczną charakteryzacją. 8

9 Zdjęcia: dominują zbliżenia twarzy i przedmiotów, uwydatniające mimikę i gesty aktorów, budujące napięcie erotyczne i odzwierciedlające wzajemną fascynację. Dzięki pracy operatora możemy niemal dotknąć płócien Vermeera, gdyż kadry odtwarzają układ i szczegóły obrazów. Kamera uchwyciła też grę kolorów, światła i perspektywy, np. niebieskawe światło w scenie prania, żółto-brązowe w scenie przy stole podczas posiłku. Muzyka: dyskretnie oddająca nastrój, współgrająca z obrazem. Gra aktorów: oszczędna w dialogach, skupiona na niedopowiedzeniach, pauzach i pozawerbalnych środkach wyrazu, ascetyczna. Praca domowa Zinterpretuj finałową scenę filmu o czym myśli dziewczyna, otrzymując perły w podarunku? Jak potoczą się dalej jej losy? 9

10 Załącznik 1: Reprodukcje obrazów Dziewczyna z perłą (Meisje met de parel) ok , obraz olejny na płótnie (46,5 cm x 40 cm), Mauritshuis, Haga. Dziewczyna czytająca list przy otwartym oknie (Brieflezend Meisje bij het Venster), ok , obraz olejny na płótnie (83 cm x 64,5 cm) Staatliche Kunstsammlungen, Gemäldegalerie, Drezno. 10

11 Oficer i śmiejąca się dziewczyna (De Soldaat en het Lachende Meisje), ok , obraz olejny na płótnie (50,5 cm x 46 cm), The Frick Collection, Nowy Jork. Sztuka malowania (De Schilderkonst) ok , obraz olejny na płótnie (120 cm x 100 cm), Kunsthistorisches Museum, Wiedeń. 11

12 List miłosny (De liefdesbrief) ok , obraz olejny na płótnie (44 cm x 38,5 cm), Rijksmuseum, Amsterdam. Mała ulica (Het Straatje) ok , obraz olejny na płótnie (53,3 cm x 44 cm) Rijksmuseum, Amsterdam. 12