nowe media materiały dydaktyczne dla nauczycieli

Transkrypt

1 nowe media materiały dydaktyczne dla nauczycieli Literatura hipertekstowa autorka: Anna Równy Materiał do realizacji na lekcji języka polskiego. Projekt NOWE MEDIA powstał we współpracy z Narodowym Instytutem Audiowizualnym.

2 Informacje o temacie: Scenariusz lekcji: Temat: I Ty możesz zostać pisarzem lub poetą w Internecie literatura hipertekstowa i programy komputerowe do tworzenia poezji. Cele: Lekcja skierowana do młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Pokazuje, że Internet może stanowić źródło fascynujących inspiracji literackich. Prezentuje uczniom serwisy internetowe, w których można przeczytać tekst literacki (w tym lekturę szkolną), a także te, umożliwiające samodzielne tworzenie literatury. Ze względu na specyfikę tematu lekcji, scenariusz ten nie ma typowej formy, zawiera wskazówki dla nauczyciela, inspiracje, wymaga wcześniejszego przejrzenia podanych witryn internetowych i pokierowania lekcją w kierunku interesującym prowadzącego. Uczeń: rozbudza motywację do czytania rozwija umiejętności odbioru dzieł literackich i innych tekstów kultury, także audiowizualnych; uświadamia sobie, że literatura, również ta w wersji elektronicznej, jest źródłem zrozumienia świata i człowieka uzmysławia sobie, że Internet w swoich zasobach zawiera również literaturę piękną, daje dostęp do tekstów literackich zostaje zachęcony do próbowania swoich sił w tworzeniu literatury (lekcja propaguje wśród uczniów aktywność artystyczną) przygotowuje się do życia w społeczeństwie informacyjnym nabywa umiejętności wyszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł, z zastosowaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych Metody i formy pracy: metoda poglądowa wykład wyszukiwanie informacji w Internecie samodzielna praca z programem komputerowym/ praca w grupach (zależne od możliwości technicznych szkoły i ilości komputerów do dyspozycji) praca z hipertekstem Środki dydaktyczne: komputery, ewentualnie rzutnik multimedialny dostęp do Internetu: - serwis Derbeth Site z darmowym programem do tworzenia wierszy żartów - serwis Wolni Pisarze Wolne Pisarki - strona z powieścią hipertekstową Sławomira Shuty Blok Czas trwania: 1 godzina lekcyjna (jeśli uczniowie zainteresują się tematem, można go rozszerzyć o kolejną godzinę lekcyjną, wszystko zależy od czasu, jaki poświęcimy zapoznaniu się z treścią i możliwościami poszczególnych witryn internetowych) 2

3 Przebieg lekcji: 1. Nauczyciel wprowadza uczniów w temat. Wyjaśnia pojęcie literatura i powieść hipertekstowa. Literaturę hipertekstową możemy podzielić na dwa typy, w zależności od sposobu korzystania czytania. Pierwszy typ to teksty, które mogą być przez czytelnika użyte, lecz nie mogą być zmieniane. Czytelnik wchodzi do tekstu różnymi wejściami i porusza się w nim w wielu, wybranych przez siebie, kierunkach. Drugi typ pozwala nie tylko na przemieszczanie się czytelnika po już wyznaczonych torach i napisanych blokach tekstu, ale umożliwia także modyfikowanie i dodawanie przez czytelnika swoich własnych odnośników (źródło: klasyfikacja Michaela Joyca). Powieść hipertekstowa charakteryzuje się pokawałkowaną fabułą, narracja, prowadzona różnymi torami, urywa się, zawraca, zapętla. Możliwości technologiczne Internetu pozwalają czytelnikowi wpływać na wybór treści, na kolejność czytanych fragmentów. 2. Nauczyciel podaje uczniom tytuły polskich powieści hipertekstowych i prosi, żeby odnaleźli ich adresy w wyszukiwarce internetowej. Uczniowie zapoznają się z zawartością stron, sprawdzają możliwości techniczne, czytają fragmenty i sami przechodzą, dzięki oznaczeniom hipertekstowym, do kolejnych stron i wariantów interpretacji. Sławomir Shuty Blok 3

4 Radosław Nowakowski Koniec świata według Emeryka 3. Nauczyciel prezentuje uczniom stronę internetową z hipertekstowym tomikiem poezji Anny Kamieńskiej jako przykład literatury hipertekstowej, która daje możliwość współtworzenia poezji z autorką tomiku, edytowania stron, dopisywania własnych fragmentów wierszy. 4

5 5

6 4. Nauczyciel uświadamia uczniom, że w sieci można również znaleźć darmowe programy do tworzenia poezji. Oczywiście poziom takich wierszy pozostawia wiele do życzenia, ale ich ważną zaletą jest to, że przyczyniają się do rozwoju czytelnictwa i zainteresowania literaturą Uczniowie otwierają stronę Otwierają zakładkę Download Wybieramy program PoetaStandard wersja 1.25 i klikamy. 6

7 4. 4. Pobieramy program, wybieramy opcję zapisz plik i ok Otwieramy folder poetastandard, spośród zawartych w nim plików wybieramy setup i klikamy w niego, wybierając potem opcję Otwórz. Tym sposobem mamy już zainstalowany program. 7

8 4. 6. Odszukujemy w naszym komputerze ikonę programu Poeta i klikamy. Program działa w ten sposób, że po uruchomieniu przycisku Pisz strofę dopisuje kolejne strofy wiersza. 5. Ostatnim, prezentowanym przez nauczyciela, zagadnieniem jest uświadomienie uczniom, że Internet to miejsce, w którym można czytać literaturę piękną, lektury szkolne i inne utwory literackie. Przykładem takiej strony jest np. witryna Wolni pisarze. Wolne pisarki: 8

9 Biblioteki cyfrowe udostępniające utwory w domenie publicznej: Podsumowanie: Nauczyciel pyta uczniów, jakie role w upowszechnianiu czytelnictwa spełnia internet? Wspólnie zbierają wnioski i zapisują na tablicy. Praca domowa (do wyboru): a. Klasyczna książka czy literatura hipertekstowa. Która forma jest Ci bliższa? Uzasadnij swój wybór w minimum 20 zdaniach. b. Wyjaśnij, jak rozumiesz słowa Agnieszki Skalskiej: Właśnie ten rodzaj twórczości, jak żaden inny oddaje, zarówno formą jak i treścią, charakter współczesnego świata i nas jego mieszkańców. Powieść hipertekstową można czytać w trakcie spacerów po Internecie, przerwać wpół w razie nagłego telefonu. Można ją także czytać przy kubku ciepłej herbaty w chłodny, jesienny wieczór. Bo w gruncie rzeczy literatura pozostaje literaturą. Tyle, że ta wypełniona hipertekstowością jest bardziej skrojona na miarę naszych czasów. Praca domowa: 1. Klasyczna książka czy literatura hipertekstowa. Która forma jest Ci bliższa? Uzasadnij swój wybór w minimum 20 zdaniach. 2. Wyjaśnij, jak rozumiesz słowa Agnieszki Skalskiej: Właśnie ten rodzaj twórczości, jak żaden inny oddaje, zarówno formą jak i treścią, charakter współczesnego świata i nas jego mieszkańców. Powieść hipertekstową można czytać w trakcie spacerów po Internecie, przerwać wpół w razie nagłego telefonu. Można ją także czytać przy kubku ciepłej herbaty w chłodny, jesienny wieczór. Bo w gruncie rzeczy literatura pozostaje literaturą. Tyle, że ta wypełniona hipertekstowością jest bardziej skrojona na miarę naszych czasów. Proponowana bibliografia: Hopfinger Maryla, Literatura elektroniczna, [w:] Literatura i media po 1989 roku, Warszawa, Oficyna Naukowa, 2010, s Techsty. Literatura i Nowe Media 9