PRZEDMIOTOWY REGULAMIN OCENIANIA Z MUZYKI DLA KLAS 4 6 PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ W BUKÓWNIE

Transkrypt

1 PRZEDMIOTOWY REGULAMIN OCENIANIA Z MUZYKI DLA KLAS 4 6 PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ W BUKÓWNIE I. Niniejszy regulamin oceniania uwzględnia następujące dokumenty: 1. Aktualne Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu 2. Program nauczania ogólnego muzyki w klasach IV-VI szkoły podstawowej 3. Statut szkoły 4. Wewnątrzszkolny System Oceniania II. Ocena z muzyki. 1. Oceniane są następujące formy aktywności: a) opanowane wiadomości przewidziane w programie nauczania, b) posiadane umiejętności: śpiewanie poprawne pod względem muzycznym. Znajomość pieśni obowiązkowych. Zapis nutowy posługiwanie się nazwami solmizacyjnymi i literowymi poznanych gam. Tworzenie muzyki rytmizowanie tekstu i układanie do nich melodii. Ilustracje muzyczne utworów literackich. Tworzenie prostych form muzycznych Percepcja rozpoznawanie utworów z literatury obowiązkowej oraz określania ich charakterystycznych cech. dodatkowe zadania zlecone przez nauczyciela lub wynikające z własnej aktywności, Gra na instrumencie c) postawa aktywność. Uczeń, zgodnie z założeniami podstawy programowej, powinien brać odpowiedzialność za własny proces uczenia się. W związku z tym ocenie podlega również postawa wobec przedmiotu: terminowość i staranność wykonywania zadań, odpowiedzialność w ich podejmowaniu, obecność na sprawdzianach, krytyczne podejście do innych umiejętności i opanowanej wiedzy, chęć podejmowania wysiłku w celu podwyższenia własnych umiejętności. 2. Sposoby sprawdzania wiedzy i umiejętności uczniów. a) Sprawdziany w formie testów (dwa po każdym semestrze). b) Bieżące sprawdzanie umiejętności i wiedzy w formie krótkiej wypowiedzi ustnej lub pisemnej (sprawdzian, tzw. kartkówka),. 1

2 c) Obserwacja pracy ucznia obejmująca: wypowiedzi ustne podczas lekcji, zadania domowe różnego typu, umiejętność wykorzystania zdobytej wiedzy w praktyce językowej, sposób prowadzenia zeszytu przedmiotowego, prace dodatkowe, aktywność i zaangażowanie podczas zajęć. d) Śpiew, - solo, w grupie. 3. Cząstkowa ocena z muzyki to ocena Na ocenę z muzyki składają się: a) obowiązkowe oceny cząstkowe sprawdzian (test) śpiew gra na instrumencie ćwiczenia rytmiczne wiadomości aktywność podczas zajęć b) dodatkowe oceny cząstkowe Prezentacja własnych uzdolnień muzycznych Konkursy, imprezy, uroczystości szkolne. 5. Brak przygotowania do zajęć. a) Uczniowie mają prawo do jednokrotnego braku przygotowania się do zajęć (brak wiedzy, zadania domowego, pomocy niezbędnych podczas lekcji) się do lekcji w ciągu jednego semestru, bez wyciągania konsekwencji. b) Brak przygotowania do lekcji uczniowie mają obowiązek zgłosić nauczycielowi na początku zajęć, co zostaje odnotowane w Dzienniku lekcyjnym w postaci litery litery n. c) Po wykorzystaniu limitu (patrz punkt a) uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. d) Praca domowa powinna zostać uzupełniona w II terminie wyznaczonym przez nauczyciela. e) Jeśli uczeń nie wykona pracy domowej w II terminie, w dzienniku wpisuje się ocenę niedostateczną. III. Szczegółowe kryteria ocen. 2

3 Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: mimo usilnych starań nauczyciela, wykazuje negatywny stosunek do przedmiotu oraz ma bardzo duże braki w zakresie podstawowych wymagań edukacyjnych dotyczących wiadomości i umiejętności przewidzianych dla danej klasy. Mimo pomocy nauczyciela nie potrafi i nie chce wykonać najprostszych poleceń wynikających z programu danej klasy. Nie prowadzi również Zeszytu ucznia. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: niedbale, nie starając się poprawić błędów, śpiewa kilka najprostszych piosenek przewidzianych w programie nauczania, niechętnie podejmuje działania muzyczne, myli terminy muzyczne, dysponuje tylko fragmentaryczną wiedzą, najprostsze polecenia ćwiczenia rytmiczne wykonuje z pomocą nauczyciela. Zeszyt prowadzony niesystematycznie i niestarannie, Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: niezbyt poprawnie i z dużą pomocą nauczyciela śpiewa niektóre piosenki przewidziane w programie nauczania, wykonuje najprostsze ćwiczenia rytmiczne gestodźwiękami i na instrumentach perkusyjnych niemelodycznych, zna tylko niektóre terminy muzyczne, prowadzi zeszyt niesystematycznie i niestarannie. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: poprawnie i z niewielką pomocą nauczyciela śpiewa pieśni i piosenki jednogłosowe, poprawnie i z niewielką pomocą nauczyciela gra jedną melodię wykonuje proste rytmy gestodźwiękami i na instrumentach perkusyjnych niemetodycznych i melodycznych. rytmizuje łatwe teksty, zna podstawowe terminy muzyczne omawiane w danej klasie i wie, co one oznaczają, prowadzi systematycznie i starannie zeszyt ćwiczeń. 3

4 Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: prawidłowo i samodzielnie śpiewa większość piosenek przewidzianych w programie nauczania, prawidłowo i samodzielnie gra na instrumentach melodycznych większość melodii przewidzianych w programie nauczania, umie bezbłędnie wykonywać rytmy gestodźwiękami i na instrumentach perkusyjnych melodycznych lub innym instrumencie melodycznym. potrafi rytmizować teksty, rozumie zapis nutowy i potrafi się nim posługiwać, zna podstawowe terminy muzyczne omawiane w danej klasie, podaje nazwiska wybitnych kompozytorów z programu danej klasy. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: prawidłowo i całkowicie samodzielnie śpiewa piosenki z podręcznika oraz z repertuaru dodatkowego, prawidłowo gra na instrumencie melodycznym melodie z podręcznika oraz z repertuaru dodatkowego, potrafi rozpoznać budowę utworu muzycznego, posiada wiedzę i umiejętności przekraczające poziom wymagań na ocenę bardzo dobrą, bierze czynny udział w pracach szkolnego chóru, jest bardzo aktywny muzycznie, wykonuje różne zadania twórcze, np. układa melodię do wiersza, akompaniament perkusyjny do piosenki. Bierze udział w konkursach lub festiwalach muzycznych IV. Ustalenia dodatkowe. 1. Prace domowe.. a) Uczeń, który był nieobecny podczas zajęć, powinien przedstawić nauczycielowi zaległe prace domowe w uzgodnionym z nim terminie. 2. Sprawdziany. 4

5 a) Nauczyciel ma obowiązek powiadomić ucznia o zamiarze przeprowadzenia sprawdzianu (testu) nie później niż dwa tygodnie przed jego terminem, b) Nauczyciel może przeprowadzić, w zależności od potrzeb, tzw. kartkówkę, której zakres nie przekracza trzech ostatnich lekcji lub jest określony przez nauczyciela. Nauczyciel nie ma obowiązku informowania uczniów o terminie kartkówek. c) Uczeń ma prawo do poprawy wyłącznie niezapowiedzianego sprawdzianu(kartkówki). Poprawiana praca jest tak samo punktowana jak praca pisana w I terminie. d) Uczeń nieobecny powinien zaliczyć sprawdziany nie później niż w dwa tygodnie od swojego powrotu do szkoły po nieobecności. Termin ten może zostać przedłużony w szczególnych przypadkach (np. dłuższej choroby ucznia). Termin i sposób zaliczenia sprawdzianu wyznacza nauczyciel. 5

6 Nr lek cji Temat lekcji 1. Czym jest muzyka? 2. W krainie kontrastów 3. Struny i smyczki Nr z podstawy programo wej 1.1, 1.6, 2.2, 2.6, , 1.2, 1.4, 2.2, 2.3, , 1.6, 2.2. Zagadnienia wg podstawy programowej Rozkład materiału z planem wynikowym dla klasy 4. Wymagania podstawowe, po zajęciach uczeń: Rozdział I podręcznika: W poszukiwaniu muzyki Odgłosy przywiezione z wakacji Rozpoznaje różne odgłosy Poszukiwanie źródeł dźwięku w Poszukuje nowych źródeł lub otoczeniu sposobów wydobycia dźwięku Wiersz E. Zawistowskiej Muzyka, Zna nazwisko K. Pendereckiego czym może być? Piosenka A ja patrzę, a ja słucham Śpiewa w grupie refren piosenki A ja (K. Kwiatkowska, D. Gellner) patrzę, a ja słucham Krzysztof Penderecki Fluorescencje Wie, co to jest zwrotka i refren Efekty dźwiękowe Potrafi pracować w grupie Kontrasty muzyczne: wysokonisko, głośno-cicho, szybko-wolno Sopran i bas Piosenki A ja patrzę, a ja słucham (K. Kwiatkowska, D. Gellner) oraz Na cztery i na sześć (K. Kwiatkowska, D. Gellner) Edvard Grieg Peer Gynt cz. VII Powrót do domu, Wolfgang Amadeus Mozart Aria Królowej Nocy z opery Czarodziejski flet i Aria Figara z opery Wesele Figara Instrumenty strunowe właściwości strun, pudło rezonansowe Skrzypce i kontrabas prezentacja Śpiewa w zespole piosenkę A ja patrzę, a ja słucham Wymienia kilka kontrastowych pojęć związanych z muzyką Aktywnie uczestniczy w zabawach Wie, jak dbać o głos Zna nazwy najwyższego i najniższego głosu ludzkiego Potrafi omówić rolę klucza wiolinowego i wskazać położenie na pięciolinii dźwięku g Śpiewa w grupie piosenkę Na cztery i na sześć Zna nazwy: skrzypce i kontrabas i 6 Wymagania ponadpodstawowe, po zajęciach uczeń: Odróżnia szmery od dźwięków Umie powiedzieć, czym jest dla niego muzyka Zna tytuł utworu Pendereckiego i potrafi coś powiedzieć na jego temat Śpiewa samodzielnie refren piosenki Wykazuje inicjatywę w tworzeniu z innymi ilustracji muzycznej na określony temat Samodzielne śpiewa piosenkę A ja patrzę, a ja słucham Umie rozpoznać i nazwać kontrasty w utworze E. Griega Zna terminy: sopran, bas, aria, glissando Wie, czym jest skala głosu Pamięta nazwisko W. A. Mozarta Potrafi odnaleźć w zapisie nutowym dźwięk g Śpiewa piosenkę Na cztery i na sześć solo Zna budowę skrzypiec i kontrabasu oraz zasady gry na tych instrumentach

7 4. Dookoła jest rytm 5. Spytaj, usłyszysz odpowiedź 1.2, 1.3, 2.2, , 1.3, 2.2, 2.4, 3.2. brzmienia, filmów i ilustracji (praca z programem CD-ROM) Niekonwencjonalne wykorzystanie gumek recepturek w akompaniamencie Piosenka Na cztery i na sześć (K. Kwiatkowska, D. Gellner) Leo Delibes Pizzicato z baletu Sylwia, C. Saint-Saëns Słoń z cyklu Karnawał zwierząt Puls w muzyce Ćwierćnuty i ósemki Piosenki Na cztery i na sześć (K. Kwiatkowska, D. Gellner) oraz Pałacyk Michla (anonim, J. Szczepański) wie, do jakiej grupy instrumentów należą Umie odróżnić grę arco od pizzicato w utworze L. Delibesa Śpiewa w grupie piosenkę Pałacyk Michla, równocześnie maszerując rytmicznie Odróżnia ćwierćnutę od ósemki Rozpoznaje ze słuchu metrum ¾ i 4/4 Określa, co to jest akcent Rozdział II podręcznika: Jesienne nastroje Poprzednik i następnik Śpiewa w grupie refren piosenki Już Piosenka Już październik (mel. październik ludowa z Bałkanów, Umie odczytać tekst z różnie P. Smoczyński) rozmieszczonymi akcentami Gama C-dur Zna terminy: poprzednik, następnik Wie, jak wygląda pauza ćwierćnutowa, umie ją odnaleźć w nutach Śpiewa lub gra na dzwonkach gamę C-dur Gra na flecie dźwięk g Umie wypełnić pauzy (według sugestii nauczyciela) w utworze Pizzicato Zna nazwisko C. Saint-Saënsa Nazywa sylabami rytmicznymi proste rytmy złożone z ćwierćnut i ósemek Zna terminy: takt, metrum, pauza, puls Umie określić metrum piosenki Pałacyk Michla, nazwać wartości rytmiczne (ósemki, ćwierćnuty oraz pauzy) Zna tytuły innych pieśni z okresu II wojny światowej Umie zaakompaniować do piosenki na instrumentach perkusyjnych Śpiewa samodzielnie refren piosenki Już październik Potrafi w grupie wykonać piosenkę z podziałem na elementy melodia, słowa, rytm Umie zaproponować akcenty w czytanym tekście Potrafi odczytać tekst w różnych rytmach Wie, czym są poprzednik i następnik Gra na dzwonkach/pianinie lub śpiewa następnik do usłyszanego poprzednika 7

8 6. Kolory jesieni 7. Muzyka na wielu strunach 8. Dzień 11 listopada Święto Niepodległości 1.2, 2.2, , 1.6, 2.2, 3.1, , 2.2, 3.1. Nastrój w muzyce Piosenka To już jesień (mel. rumuńska, P. Smoczyński) Piosenka Już październik (mel. ludowa z Bałkanów, P. Smoczyński) Wartość półnuty Jesienna kompozycja na instrumentach szkolnych Prezentacja barwy fortepianu; film i ilustracje (praca z CD-ROM-em) Budowa tego instrumentu Fryderyk Chopin najsłynniejszy polski pianista Fryderyk Chopin Preludium e-moll, Wolfgang Amadeus Mozart Bułka z masłem Śpiewa w grupie piosenkę Już październik Określa własnymi słowami nastrój piosenki i słuchanego utworu Zna symbol półnuty Potrafi zagrać na flecie dźwięki g a e Śpiewa w grupie piosenki jesienne Rozpoznaje barwę fortepianu Umie powiedzieć, czym jest akompaniament Rozdział III podręcznika: Na długie wieczory Polski hymn narodowy Mazurek Śpiewa Mazurka Dąbrowskiego w Dąbrowskiego (anonim, zespole, w postawie na baczność J. Wybicki) Potrafi wymienić okoliczności Pieśń Przybyli ułani pod okienko wykonywania hymnu (mel. ludowa, F. Gwiżdż) Praca z programem Zna symbole narodowe multimedialnym Wie, z jakimi wydarzeniami z historii Polski wiąże się święto obchodzone 11 listopada rytmicznego i melodycznego Śpiewa literami i solmizacją gamę C-dur i gra ją na dowolnym instrumencie Odróżnia słuchem gamę wstępującą od zstępującej Wie, co to jest glissando Odróżnia słuchem melodię minorową od majorowej bez określania trybu Odróżnia w zapisie i słuchem wartości rytmiczne: ćwierćnuty, ósemki, półnuty Potrafi wykonać partię fletu w utworze Jesienne granie Zna zasady działania fortepianu Umie podać nazwisko największego polskiego kompozytora F. Chopina Potrafi określić rolę fortepianu w słuchanych utworach (akompaniująca i solowa) Umie własnymi słowami omówić nastrój Preludium e-moll F. Chopina Zna okoliczności powstania hymnu Umie własnymi słowami omówić rolę hymnu narodowego Zna tytuły innych pieśni legionowych (poza pieśnią Przybyli ułani), potrafi zaśpiewać jedną z nich Potrafi wykonać partie solowe w pieśni Przybyli ułani 8

9 9. W naszej kuchni wszystko gra 10. Nasze instrumenty 1.2, 1.3, 2.2, , 1.4, 2.2, 2.8, 3.3. Piosenka W naszej kuchni (W. Sołtysik, U. Smoczyńska) Synkopa Ostinato Grające przedmioty codziennego użytku wykorzystane w akompaniamencie Piosenka Mam tam-tam (S. Marciniak, E. Zawistowska) Cała nuta Szkolne instrumentarium Konstruowanie instrumentów według pomysłów uczniów Partyturka do piosenki O kina daiko Samba Potrafi wyjaśnić, co to są pieśni legionowe Umie zaśpiewać w grupie pieśń Przybyli ułani Potrafi w grupie zaśpiewać zwrotkę i refren piosenki W kuchni Rozumie termin synkopa Umie wykonać rytm z synkopą (sylabami rytmicznymi i z podłożonym tekstem) Rozumie termin ostinato Potrafi wykonać podany rytm na przyborach kuchennych Umie zaśpiewać w grupie refren piosenki Mam tam-tam Wie, co to są gestodźwięki Zna nazwę instrumenty perkusyjne Zna nazwy instrumentów perkusyjnych z instrumentarium szkolnego oraz najczęstsze sposoby wydobycia z nich dźwięku Potrafi dokonać podziału instrumentów na melodyczne i niemelodyczne Z pomocą nauczyciela wymienia źródła dźwięku Gra podane i próbuje improwizować własne rytmy na instrumentach ze szkolnego zestawu Zna symbol całej nuty i rozumie relację czasową tej wartości do poznanych wcześniej 9 Potrafi ułożyć słowa do podanego rytmu Umie odnaleźć synkopy w zapisie nutowym Improwizuje prosty rytm w formie ostinata (klaskaniem lub na instrumentach kuchennych) Wykonuje własny instrument według instrukcji zawartych w ZU Wymyśla własne gestodźwięki i improwizuje rytmy Umie samodzielnie wymienić źródła dźwięku w instrumentach perkusyjnych Umie zaimprowizować rytm lub melodię na instrumentach perkusyjnych z zestawu szkolnego Potrafi wskazać w zapisie nutowym całą nutę i odpowiadającą jej pauzę

10 11. Zapas muzyki na zimę 12. Muzyka z krzyżykiem i bemolem 13. W oczekiwaniu na świąteczne wieczory 14. Poloneza czas zacząć 1.2, 2.2, 2.7, 3.1, , 1.3, 2.2, , 2.4, , 1.5, 2.4, 2.5, 3.4. Rozdział IV podręcznika: W oczekiwaniu na Święta Piosenka Zimowa moda Śpiewa w grupie piosenkę Zimowa (F. Leszczyńska, Z. Holska- moda Albekier) Rozumie znaczenie kropki przy nucie Kropka z prawej strony nuty Zna formy muzyczne: AB, ABA Formy muzyczne AB, ABA Ilustracja głosem, gestem lub na Potrafi przyporządkować wzór instrumencie pogody zimowej graficzny odzwierciedlający budowę Leopold Mozart Jazda saniami tych form Aktywnie uczestniczy w grupowych ćwiczeniach twórczych Znaczenie znaków chromatycznych (krzyżyk, bemol, kasownik) Piosenka Zimowa moda (F. Leszczyńska, Z. Holska- Albekier) Piosenka Zła zima (Z. Noskowski, M. Konopnicka) Kolędy do grania na instrumentach Pastorałki i kolędy Pastorałka Jam jest dudka (anonim) Tradycje świąteczne w naszych domach Kolędowanie Śpiewa w grupie piosenki Zimowa moda i Zła zima Rozumie znaczenie znaków chromatycznych (krzyżyk, bemol, kasownik) Potrafi zagrać fragment kolędy Gdy śliczna Panna Śpiewa refren pastorałki Jam jest dudka Zna terminy: kolęda, pastorałka Potrafi wymienić kilka tytułów polskich kolęd Rozdział V podręcznika: Polski karnawał Podstawowe cechy poloneza Zna nazwę własnego regionu Piosenka Polonez rycerski Zna nazwy polskich tańców (K. Kurpiński, J.N. Kamiński) narodowych Wartość szesnastki Zna termin artystyczne opracowanie Wybrane kroki taneczne poloneza Fryderyk Chopin Polonez A-dur; tańca Potrafi określić charakter słuchanego utworu, wskazując odpowiednią ilustrację Rozpoznaje formy muzyczne w prostych utworach Bardziej świadomie odbiera słuchaną muzykę (nie tylko emocjonalnie, ale stara się odróżnić poszczególne części utworu) Potrafi określić metrum rytmu granego przez nauczyciela Wyjaśnia rolę przygodnego znaku chromatycznego Umie odczytać zapis nutowy z użyciem znaków chromatycznych Potrafi zagrać kolędę Śpiewa pastorałkę Jam jest dudka Akompaniuje do pastorałki na dzwonkach Swobodnie gra melodię jednej kolędy Wymienia tradycje świąteczne (polskie, regionalne) Potrafi ułożyć tekst następnej zwrotki pastorałki Potrafi wymienić nazwy kilku tańców z własnego regionu Zna nazwy kilku regionów Polski i umie wskazać je na mapie Umie wyklaskać lub zagrać na 10

11 15. Jeszcze jeden mazur dzisiaj 16. Szybko i wolno oberek i kujawiak 1.3, 1.5, 1.6, 2.2, 2.5, 3.4, , 1.3, 1.5, 2.2, 2.8, 3.1. Wojciech Kilar Polonez z filmu Pan Tadeusz; Podstawowe cechy mazura Piosenka Zimowy mazur (J. Smoczyński, E. Zawistowska) Wybrane kroki mazura Stanisław Moniuszko Mazur z opery Straszny dwór Podstawowe cechy oberka i kujawiaka Piosenki Taniec tupaniec (K. Kwiatkowska, S. Karaszewski) i Ty pójdziesz górą (anonim) Prezentacja wybranych kroków Romuald Twardowski Oberek, Henryk Wieniawski Kujawiak a- moll Potrafi wymienić charakterystyczne cechy poloneza Zna podstawowy krok poloneza Zna ze słuchu pieśń Polonez rycerski Zna symbol szesnastki Rozumie relację szesnastki względem innych wartości rytmicznych Potrafi wymienić nazwy kilku tańców z własnego regionu Zna nazwy kilku regionów Polski i umie wskazać je na mapie Umie wyklaskać lub zagrać na instrumencie perkusyjnym charakterystyczne rytmy poloneza Umie wykonać rytmy z szesnastkami gestodźwiękami i na instrumencie perkusyjnym Śpiewa pierwszą zwrotkę piosenki Zimowy mazur Umie zaśpiewać refren piosenki Taniec tupaniec Powtórzył nazwy polskich tańców narodowych Powtórzył charakterystyczne cechy mazura Potrafi wymienić charakterystyczne cechy oberka i kujawiaka Potrafi określić kontrasty i podobieństwa występujące między oberkiem i kujawiakiem Zna metrum 3/8 11 instrumencie perkusyjnym charakterystyczne rytmy poloneza Umie wykonać rytmy z szesnastkami gestodźwiękami i na instrumencie perkusyjnym Umie zaśpiewać wszystkie zwrotki piosenki Zimowy mazur Umie podać kilka tytułów kompozycji S. Moniuszki Umie wyklaskać lub zagrać na instrumencie perkusyjnym charakterystyczne rytmy mazura Umie zaśpiewać pierwszą zwrotkę i refren piosenki Taniec tupaniec Umie odczytać rytm w metrum 3/8 Wie, kim był H. Wieniawski Potrafi zaimprowizować głosem melodię do podanego tekstu Gra solo na instrumencie własną melodię w rytmach kujawiaka Umie wyklaskać lub zagrać na instrumencie rytmy oberkowe i kujawiakowe

12 17. Taniec z Krakowa 18. Fryderyk Chopin kompozytor sercu najbliższy 1.3, 1.5, 2.4, , 3.1, 3.4, 3.6. Podstawowe cechy krakowiaka Piosenka Bajka o hucie wawelskiej (K. Kwiatkowska, K. Jaślar) Hejnał mariacki Prezentacja wybranych kroków Podsumowanie wiedzy o polskich tańcach narodowych Ludomir Różycki Krakowiak z baletu Pan Twardowski Rozumie termin parlando Rozumie rolę repetycji i zna jej oznaczenia graficzne Powtórzył najważniejsze wiadomości o polonezie, mazurze, oberku, kujawiaku Potrafi wymienić charakterystyczne cechy krakowiaka Umie wyklaskać rytmy krakowiaka Powtórzył termin synkopa Zna ze słuchu piosenkę Bajka o hucie wawelskiej Rozdział VI podręcznika: Spotkanie z kompozytorem Dzieciństwo i młodość Zna kilka faktów z życia Fryderyka kompozytora (praca z CD-ROMem) Umie wymienić kilka tytułów jego Chopina Rozmowa z fortepianem utworów (U. Smoczyńska, D. Gellner) Utrwalenie wiadomości o Potrafi prawidłowo zapisać nazwisko fortepianie Chopina Fryderyk Chopin Polonez g-moll, Utrwalił wiadomości o fortepianie Mazurek E-dur 12 Umie streścić legendy i opowiedzieć o ciekawych zdarzeniach związanych z własną okolicą Potrafi zanucić popularne melodie w rytmie krakowiaka Potrafi wykonać rytmy polskich tańców narodowych Rozpoznaje utwory z rozdziału Polski karnawał, umie powiedzieć, z jakim tańcem narodowym jest związany każdy utwór Umie sam zanucić melodie piosenek wprowadzanych w tym rozdziale i powiedzieć, do jakich tańców nawiązują Rozpoznaje poloneza, mazura, oberka i kujawiaka, gdy słyszy charakterystyczne rytmy tych tańców Umie podać nazwiska kilku kompozytorów Potrafi zagrać fragment Preludium Desdur Wypowiada się na temat słuchanych utworów (cechy poloneza) 19. W podróży 1.3, 2.2, Hulanka (F. Chopin, S. Witwicki) Śpiewa w grupie pieśń Hulanka Rozpoznaje słuchowo Etiudę c-moll i

13 z Chopinem 3.1, Wiosna tuż, tuż 21. Cztery smyki 22. Klucze i kluczyki 1.3, 2.2, 2.6, , 3.1, , 2.2, 2.6. Życie i twórczość najwybitniejszej postaci polskiej kultury muzycznej Miejsca związane z Fryderykiem Chopinem Praca z programem multimedialnym Fryderyk Chopin Etiuda c-moll op. 10 nr 12, Polonez A-dur op. 40 nr 1, Polonez g-moll Akompaniuje w grupie do pieśni Zna kilka faktów z życia kompozytora Umie wymienić kilka tytułów jego utworów Zna termin fermata Śpiewa w grupie fragment piosenki Kiedy przyjdzie wiosna Potrafi zrytmizować krótki tekst Odróżnia słuchem podobną melodię zagraną w skali durowej i molowej Potrafi współpracować w grupie podczas ilustracji muzycznej wiersza Zna termin mormorando Rozdział VII podręcznika: W marcu jak w garncu Piosenka Kiedy przyjdzie wiosna Zna nazwy instrumentów (M. Małecki, E. Szeptyńska) smyczkowych: skrzypce, altówka, Coda i mormorando wiolonczela, kontrabas Rodzina instrumentów strunowych Potrafi rozpoznać te instrumenty na smyczkowych Praca z programem ilustracji multimedialnym Zna nazwę popularnego zespołu Zoltan Kodaly Harry Janos, Camille kameralnego: kwartet smyczkowy Saint-Saëns Łabędź z cyklu Karnawał zwierząt, Franz Schubert IV część Kwartetu Es-dur Piosenka Złoty kluczyk (S. Marciniak, B. Lewandowska) Przedtakt Niekonwencjonalne wykorzystanie Śpiewa w zespole refren piosenki Złoty kluczyk Zna termin przedtakt 13 Poloneza A-dur Potrafi zagrać fragment Preludium Desdur Wykazał się wiedzą w klasowym konkursie o F. Chopinie Śpiewa solo melodię zwrotki i refrenu piosenki Kiedy przyjdzie wiosna Recytuje podany tekst w zapisanym rytmie Odróżnia tonację minorową od majorowej w piosenkach i utworach instrumentalnych Zna budowę altówki i wiolonczeli, potrafi porównać te instrumenty ze skrzypcami i kontrabasem Wymienia cztery poznane instrumenty smyczkowe zgodnie z wysokością ich brzmienia Pamięta tytuł utworu i całego cyklu Karnawał Zwierząt Umie podać nazwę innego zespołu kameralnego (duet, trio, kwintet, sekstet, septet, oktet) Śpiewa indywidualnie wybraną zwrotkę i refren piosenki Złoty kluczyk Proponuje własny akompaniament do

14 23. Wiosenne tradycje 24. Wiosna pełna muzyki 25. Nastroje wiosenne 2.2, 2.4, , 2.6, 3.5, 3.6, , 2.1, 2.4, 2.9, 3.1, 3.5. kluczy do przygotowania akompaniamentu Złoty kluczyk (S. Marciniak, B. Lewandowska), Kłania się Marzanka (anonim), Kogucik (anonim) Zwyczaje wielkanocne Ludowa piosenka Kogucik Muzyka ilustracyjna Piosenka W kurniku (W. Rudziński, S. Karaszewski) Wiersz J. Kulmowej Wiosenny wietrzyk Tworzenie ilustracji dźwiękowej Hymn UE Oda do Radości Ludwig van Beethoven VI Symfonia Pastoralna fragment pt. Burza, Ludwig van Beethoven Oda do radości, inne przykłady muzyki ilustracyjnej, np. Łabędź Camille Saint-Saënsa, Bułka z masłem Wolfganga Amadeusa Mozarta Harfa Umuzycznianie tekstów literackich i plastycznych Claude Debussy Arabeska; ew. nagrania innych utworów ilustracyjnych, np. Lot trzmiela Nikołaja Rimskiego-Korsakowa, Potrafi wskazać przedtakt w zapisie nutowym Zna kilka zwyczajów związanych z końcem zimy, początkiem wiosny, Wielkanocą Śpiewa w grupie jedną z piosenek wiosennych Gra na dzwonkach akompaniament do piosenki Kogucik Rozdział VIII podręcznika: Dźwiękami malowane Śpiewa w grupie piosenkę W kurniku Zna nazwisko L. van Beethovena Określa zjawiska przyrody opisane muzyką w Burzy L. van Beethovena Współpracuje w grupie podczas muzycznej ilustracji Muzyki deszczu i burzy Zna termin muzyka ilustracyjna Wie, co to jest muzyka ilustracyjna Zna nazwę harfa Utrwalił nazwisko L. van Beethovena Aktywnie uczestniczy w akompaniamencie do Symfonii 14 piosenki na kluczach Wie, co to jest przedtakt i umie wyjaśnić, na czym to zjawisko polega Potrafi rozpoznać melodię z przedtaktem, Realizuje w grupie głos rytmiczny Opowiada własnymi słowami o tradycji związanej z okresem przesilenia wiosennego i Wielkanocą Samodzielnie śpiewa wybraną piosenkę o tematyce wiosennej Gra na dzwonkach lub na flecie Kłania się Marzanka albo Kogucika Śpiewa piosenkę W kurniku i proponuje sposoby jej umuzycznienia W słuchanym utworze umie wskazać środki muzyczne naśladujące odgłosy przyrody Potrafi muzycznie zilustrować historyjkę obrazkową Umie odczytać zapis graficzny ilustracji dźwiękowej do wiersza Wiosenny wietrzyk i aktywnie w niej uczestniczy Podejmuje próbę opracowania własnego pomysłu Wie, jak zbudowana jest harfa i do jakiej grupy instrumentów należy Gra ze słuchu melodię Ody do Radości (takty 1. 8.) po przetransponowaniu do C- dur Nadaje tytuły słuchanym utworom,

15 26. Muzyka ludowa 27. Trochę historii i wielkie plany dla każdej mamy 28. Muzyka w dobrej formie 29. Marzenia i życzenia Obrazki z wystawy Modesta Musorgskiego, Karnawał zwierząt Camille Saint-Saënsa, Symfonia dziecięca cz. I Leopolda Mozarta 2.2, 3.1. Etnografia Dzieło Oskara Kolberga Bogactwo polskiego folkloru dziecięcej Umie zagrać na flecie fragment Wiosny A. Vivaldiego Potrafi zaśpiewać polską piosenkę ludową Rozumie terminy: etnografia, etnograf, folklor muzyczny Wie, kim był O. Kolberg (zna historyczne i kulturowe znaczenie jego dzieła) Rozdział IX podręcznika: Majowe marzenia 2.2, 2.4. Konstytucja 3 maja w pieśni Witaj, Ma podstawowe wiadomości majowa jutrzenko (anonim, R. związane z dniem 3 Maja Suchodolski) Śpiewa w grupie pieśń Witaj, majowa Piosenka Dzień Mamusi (J. jutrzenko Smoczyński, J. Holm) Plan uroczystości na Dzień Matki Gra prosty akompaniament do pieśni Śpiewa z grupą piosenkę Dzień Mamusi 1.2, 2.2, 2.8, , 2.2, 2.4, 2.9. Formy muzyczne AB, ABA, rondo Kanon Idzie wiosna Przygotowywanie formy ronda Dzień Mamusi (J. Smoczyński, J. Holm) Witaj, majowa jutrzenko (anonim, R. Suchodolski) Dymitr Kabalewski Galop, Camille Saint-Saëns Słoń z Karnawału zwierząt, Severio Mercadante Rondo Russo Piosenka Pioseneczka o marzeniach (K. Kwiatkowska, Z. Książek) Śpiewa w grupie piosenki Umie określić budowę pieśni: zwrotka i refren Śpiewa w grupie melodię kanonu Zna budowę formy AB, ABA, ABA, ronda Rozpoznaje dwie jednakowe części w utworze o formie ABA Śpiewa wybraną piosenkę (lub jej fragment) z repertuaru opracowywanego w maju 15 kierując się ich ilustracyjnością Umie zagrać na flecie łatwe układy dźwięków ze słuchu Umie rozpoznać polską muzykę ludową wśród innych Docenia wartość twórczości ludowej Potrafi odróżnić oryginalną muzykę ludową od jej artystycznego opracowania Ma wiadomości na temat dnia 3 Maja i związanej z nim pieśni Samodzielnie rozczytuje zapis nutowy i chwyty fletowe do utworu E. Griega Poranek Śpiewa solo piosenkę Dzień Mamusi Samodzielnie śpiewa piosenki Potrafi wyjaśnić, jak wykonywać utwór w kanonie Umie rozpoznać budowę słuchanych utworów Tworzy kuplety ronda Indywidualnie śpiewa dwie wybrane piosenki z poznanych w maju Proponuje rozwiązania do projektu i

16 30. Wakacje na sześciu strunach 31. Wyprawa na morski brzeg 1.2, 1.3, 1.4, , 1.7, 2.2, 2.9. Utwór do grania na fletach Poranek Utrwalanie na nośniku dźwięku przygotowanego programu Piosenka Hej, lato, lato, lato (A. Markiewicz, K. Wodnicka) Kanon Lubię podróże (mel. tradycyjna, U. Smoczyńska) Prezentacja brzmienia gitary Śpiew przy akompaniamencie gitary akustycznej Jorge Morel Bossa in re Prezentacja brzmienia gitary Piosenka Hej, lato, lato, lato (A. Markiewicz, K. Wodnicka) Szanta Pacyfik (anonim, S. Klupś) Wyjaśnia co najmniej jedno pojęcie muzyczne związane z piosenką Pioseneczka o marzeniach (przedtakt, repetycja, volta, coda) Bierze udział w przygotowaniu programu dla Mamy Rozdział X podręcznika: Już pachną wakacje Umie zaśpiewać refren piosenki Hej, lato, lato, lato Wie, jakim instrumentem jest gitara Umie zaśpiewać unisono melodię kanonu Lubię podróże Wie, co to jest kanon, potrafi wyjaśnić zasadę jego wykonywania Utrwalił wiadomości dotyczące oznaczeń: piano i forte, akcentu muzycznego, rytmu z synkopą, budowy ronda muzycznego, bemola jako znaku przykluczowego, oznaczenia repetycji, gamy C-dur, oktawy, wartości rytmicznych nut i pauz Utrwalił słowa i melodię piosenki Hej, lato, lato, lato Wie, co to są szanty Umie zaśpiewać w grupie szantę Pacyfik Utrwalił wiadomości o znakach chromatycznych bierze aktywny udział w realizacji programu na Dzień Matki Gra na flecie lub dzwonkach wybraną melodię Śpiewa piosenkę o tematyce letniej, wakacyjnej, którą zna spoza szkoły Umie zaśpiewać pierwszą zwrotkę i refren piosenki Hej, lato, lato, lato Śpiewa w kanonie w kilkuosobowych grupkach Lubię podróże Potrafi omówić budowę gitary i wskazać, do jakiej grupy instrumentów należy Prezentuje swoje umiejętności gry na gitarze przed klasą Bierze aktywny udział w zabawach Umie zaśpiewać solo fragmenty szanty Pacyfik Proponuje nowy tekst do szanty Przygotowuje informacje o muzyce i umie je interesująco przedstawić w klasie 16

17 32. Na podhalań ską nutę 1.3, 1.4, 2.2. Piosenki: Hej, lato, lato, lato (A. Markiewicz, K. Wodnicka), Pacyfik (anonim, S. Klupś), W murowanej piwnicy (anonim) Muzyka podhalańska z przyśpiewką Folklor Podhala Co pamiętamy z lekcji muzyki quiz Utrwalił słowa i melodię piosenek Pacyfik oraz Hej, lato, lato, lato Potrafi wymienić kilka cech regionu podhalańskiego Umie zaśpiewać obydwie zwrotki piosenki W murowanej piwnicy Wie, kim był Jan Sabała Utrwalił niektóre wiadomości o muzyce: wartości rytmiczne nut (ósemka, ćwierćnuta, półnuta), nazwy tańców narodowych, nazwy instrumentów strunowych, gama C- dur Zna nazwy instrumentów strunowych, o których nie było mowy na lekcjach (np. mandolina, cymbały, lira korbowa, inne) Wie, jakim instrumentem są gęśliki podhalańskie Potrafi zapamiętać rytm i zaśpiewać w nim gamę C-dur Umie zaśpiewać solo ulubioną piosenkę 17

18 Rozkład materiału z planem wynikowym dla klasy 5. Nr lek cji Temat lekcji Nr pp Materiał cyklu Klucz do muzyki Zagadnienia według podstawy programowej Wymagania podstawowe, po zajęciach uczeń: Wymagania ponadpodstawowe, po zajęciach uczeń: Rozdział I podręcznika: Z muzyką za pan brat 1 Magia i religia muzyka w służbie ducha 1.1, 1.3, 2.2, 3.1, 3.3, 3.6 Piosenka Koniec wakacji (muz. J. Smoczyński, sł. E. Zawistowska) Negro spirituals Git on bo d little child en Piosenka Zabierz się razem z nami (sł. pol. S. Karaszewski) Rola muzyki w życiu człowieka A. Vivaldi Jesień z cyklu Cztery pory roku Przykłady muzyki z czterech świątyń: kościoła, cerkwi, meczetu i synagogi ZĆ s. 4 7 Śpiewanie piosenki w grupie i solo. Nazywanie i wyjaśnianie znaczenia symboli muzycznych z zapisu nutowego piosenki. Formułowanie własnej opinii na temat roli muzyki w życiu człowieka. Rozpoznawanie nastroju słuchanego utworu. Omówienie nastroju i budowy piosenki. Rozpoznanie słuchem aparatu wykonawczego utworu. Rozpoznawanie, z jakiego kręgu kulturowego pochodzą prezentowane przykłady muzyki sakralnej. Potrafi śpiewać w grupie refren piosenki Koniec wakacji oraz Zabierz się razem z nami Umie określić nastrój wysłuchanego utworu muzycznego Potrafi nazwać kilka oznaczeń muzycznych z zapisu nutowego piosenki i wyjaśnić, co znaczą Umie sformułować wypowiedź na temat roli muzyki w życiu człowieka Zna określenie muzyka sakralna Potrafi akompaniować na instrumentach perkusyjnych do negro spirituals Git on bo d little child en Potrafi śpiewać solo refren piosenki Koniec wakacji i Zabierz się razem z nami, zwrotki śpiewa w grupie Umie określić nastrój wysłuchanego utworu i zna pojęcia dur/moll oraz major/minor Zna większość oznaczeń muzycznych w zapisie nutowym piosenki Umie rozpoznać słuchem aparat wykonawczy w koncercie Jesień z cyklu Cztery pory roku A. Vivaldiego Potrafi opowiedzieć o roli i funkcji muzyki w życiu człowieka Rozumie sygnalizacyjną i religijną funkcję muzyki Rozpoznaje, z jakiego kręgu kulturowego pochodzą prezentowane przykłady muzyki sakralnej Umie dobrać ruch 18

19 19 i akompaniament instrumentów perkusyjnych do pieśni Git on bo d little child en

20 2 De gustibus non est disputandum 1.1, 1.2, 1.4, 1.6, 2.2, 2.4, 2.5, 2.6, 2.7, 2.8, 3.1, 3.2, 3.3, 3.5 Pieśń ludowa Plon niesiemy, plon Piosenka ludowa Gęsi, gęsi Negro spirituals Zabierz się razem z nami (sł. pol. S. Karaszewski) Gust muzyczny, samodzielne uzasadnianie wyboru ulubionych utworów Rozrywkowa funkcja muzyki w dziejach ludzkości W.A. Mozart Allegro z Eine kleine Nachtmusik C. Orff O Fortuna z kantaty Carmina burana ZĆ s Znajomość funkcji muzyki i umiejętność zakwalifikowania określonego utworu do właściwego rodzaju muzyki. Opowiadanie własnymi słowami o prezentowanych utworach. Znajomość pojęcia ostinato rytmiczne i ostinato melodyczne, dostrzeżenie ostinata słuchem w utworze Orffa. Swobodna wypowiedź na temat ulubionego utworu wraz z uzasadnieniem swojego wyboru. Dobranie ruchu i akompaniamentu instrumentów perkusyjnych do pieśni. Granie na dzwonkach lub flecie. Określenie budowy formalnej pieśni ABA. Umie zaśpiewać solo refren piosenki Koniec wakacji Potrafi rozpoznać trzy części w pieśni ludowej Plon niesiemy plon Zna nazwiska kompozytorów: W.A. Mozart i C. Orff Potrafi wymienić nazwy czterech instrumentów smyczkowych Zna termin ostinato Umie podać kilka przykładów muzyki, którą lubi Bierze udział w zabawie ruchowej przy piosence Gęsi, gęsi Umie zaśpiewać solo całą piosenkę Koniec wakacji Potrafi grać na dzwonkach lub flecie jedną część melodii pieśni Plon niesiemy plon. Umie określić budowę formalną tej pieśni (ABA) Umie podać kilka przykładów muzyki, której chętnie słucha oraz uzasadnić swój wybór Ma tolerancyjną postawę wobec upodobań muzycznych kolegów Zna podstawowe funkcje muzyki i umie zakwalifikować określony utwór do właściwego rodzaju muzyki Potrafi własnymi słowami opowiedzieć o utworach Eine kleine Nachtmusik W.A. Mozarta i Carmina burana C. Orffa Zna terminy ostinato rytmiczne i ostinato melodyczne, rozpoznaje ostinato słuchem w utworze Orffa 20

21 3 Czas miniony, czas obecny 2.2, 2.4, 3.1, 3.2, 3.5 Piosenka Siekiera, motyka Rola muzyki w czasie II wojny światowej Dowolne utwory z repertuaru muzyki poważnej (CD1) ZĆ s Wymienienie co najmniej trzech kompozytorów muzyki poważnej. Śpiewanie z grupą lub solo piosenki. Przygotowanie z resztą klasy koncertu ulubionych utworów wraz z uzasadnieniem wyboru repertuaru. Umie przygotować w zespole program koncertu dla klasy Wypowiada się na temat zaproponowanych przez siebie utworów Potrafi zaśpiewać w grupie jedną zwrotkę piosenki Siekiera, motyka Umie uzasadnić wybór utworów na klasowy koncert i powiedzieć kilka zdań na ich temat Umie solo zaśpiewać jedną lub dwie zwrotki piosenki Siekiera, motyka Ma podstawowe wiadomości na temat II wojny światowej Zaklaskanie lub zagranie rytmu polki na dowolnym instrumencie perkusyjnym. Umie zagrać rytm tej piosenki na dowolnym instrumencie perkusyjnym Rozdział II podręcznika: Opowie ci wiatr 4 Muzyka na jesienną pogodę 1.2, 1.3, 1.4, 1.6, 2.2, 3.1, 3.3 Piosenka Zawsze jest pogoda (muz. W. Kaleta, sł. J. Holm) Nastrój w muzyce G.F. Händel Muzyka na wodzie (dawna muzyka rozrywkowa, możliwości instrumentów dętych) ZĆ s Funkcje muzyki powtórzenie. Odróżnienie w piosence zwrotki od refrenu. Śpiewanie z grupą lub solo piosenki. Znalezienie w nutach piosenki powtarzającego się kilkakrotnie rytmu, zaklaskanie go. Znajomość oznaczeń artykulacyjnych kropki przy nucie i nad nutą, łuku łącznika i łuku legato. Umie wymienić omówione funkcje muzyki Potrafi określić budowę piosenki Zawsze jest pogoda (zwrotki i refreny) Umie zaśpiewać w grupie refren piosenki Wie, co oznacza kropka przy nucie Umie opowiedzieć własnymi słowami, jakie funkcje pełni muzyka Potrafi zaśpiewać solo refren piosenki Zawsze jest pogoda Umie znaleźć w nutach piosenki powtarzający się rytm i powtórzyć go klaskaniem lub w inny dowolny sposób Wie, co oznaczają: kropka przy nucie, kropka nad lub pod nutą, łuk łącznik 21

22 5 Grające powietrze 1.4, 1.7, 2.2, 2.6, 2.8, 3.1, 3.3, 3.7 Piosenka Zawsze jest pogoda (muz. W. Kaleta, sł. J. Holm) Instrumenty dęte blaszane trąbka i waltornia Praca z CD-ROM-em zasoby dotyczące trąbki i waltorni G. Rossini Uwertura do opery Wilhelm Tell (trąbka) C.M. von Weber Chór strzelców z opery Wolny strzelec (waltornia) Śpiewanie w zespole lub solo piosenki. Znajomość budowy, brzmienia i zasad wydobycia dźwięku z trąbki i rogu. Tworzenie kompozycji muzycznej, w której głównymi instrumentami będą przedmioty grające dzięki powietrzu. Umie zaśpiewać w zespole piosenkę Zawsze jest pogoda Zna nazwy dwóch instrumentów dętych blaszanych: trąbka i róg (waltornia) Uczestniczy w zabawie twórczej Wesoła orkiestra z wykorzystaniem przedmiotów codziennego użytku Potrafi solo zaśpiewać piosenkę Zawsze jest pogoda Zna budowę, brzmienie i zasady wydobywania dźwięku z trąbki i waltorni Aktywnie uczestniczy w tworzeniu kompozycji muzycznej, w której głównymi instrumentami będą przedmioty grające dzięki powietrzu ZĆ s , ew Duch wieje, kędy chce 1.4, 2.2, 2.4 Piosenka ludowa Bandoska Jan Paweł II jako papież, wybitny Polak i miłośnik sztuki Instrumenty dęte blaszane puzon i tuba Praca z CD-ROM-em zasoby dotyczące puzonu i tuby J. Golland Koncert na tubę (tuba) G. Lohmann Diabelski puzon (puzon) ZĆ s. 13, Śpiewanie w grupie i granie na fletach/dzwonkach. Określenie nastroju (trybu minorowego) utworu. Rozpoznawanie instrumentów dętych blaszanych na ilustracjach i po brzmieniu. Powtórzenie pojęcia glissando. Zna nazwy czterech instrumentów dętych blaszanych i potrafi je rozpoznać na ilustracjach Potrafi określić nastrój pieśni Bandoska Umie zagrać w grupie fragment piosenki Bandoska Umie powiedzieć kilka zdań o Janie Pawle II Zna nazwy czterech instrumentów dętych blaszanych, wie, jak są zbudowane i jak się na nich gra, oraz rozpoznaje je po brzmieniu Zna terminy: glissando, strojenie instrumentu, wentyl, suwak, czara głosowa Umie zagrać pieśń Bandoska na instrumencie melodycznym Potrafi opowiedzieć własnymi słowami o Janie Pawle II (w kontekście związku z kulturą) 22

23 Rozdział III podręcznika: Rozwichrzona jesień 7 Jesienne kompozycje nie tylko muzyczne 1.1, 1.2, 1.3, 2.2, 2.6 Piosenka Rozwichrzona jesień (muz. J. Smoczyński, sł. E. Zawistowska) ZĆ s. 17 Śpiewanie piosenki w zespole. Odróżnianie w zapisie i słuchem wartości rytmicznych: ćwierćnuty, ósemki, półnuty. Odczytywanie oznaczeń graficznych instrumentów i gestodźwięków w partyturkach. Umie zaśpiewać w grupie piosenkę Rozwichrzona jesień Umie wykonać rytm piosenki na jesiennych instrumentach Potrafi zaproponować instrumenty do akompaniamentu piosenki Umie zaśpiewać solo wybraną zwrotkę piosenki Rozwichrzona jesień Swobodnie wykonuje gestodźwiękami rytm akompaniamentu do piosenki Tworzenie akompaniamentu z wykorzystaniem jesiennych przedmiotów (np. kasztany, żołędzie, liście). Umie zagrać w zespole akompaniament do piosenki Zna nazwy i symbole niektórych pauz 8 Wielka rodzina instrumentów perkusyjnych 1.4, 1.7, 2.8, 3.3 Piosenka Rozwichrzona jesień (muz. J. Smoczyński, sł. E. Zawistowska) Opowieść jesiennego deszczu (mel. G. Drążek, oprac. K. Jakóbczak-Drążek) Instrumenty perkusyjne w orkiestrze Praca z CD-ROM-em zasoby dotyczące instrumentów perkusyjnych A. Chaczaturian Taniec z szablami Śpiewanie w zespole piosenki. Rozpoznawanie instrumentów perkusyjnych na ilustracjach i po brzmieniu. Podział instrumentów perkusyjnych na melodyczne i niemelodyczne. Źródła dźwięku w instrumentach perkusyjnych. Improwizowanie rytmów na szkolnych instrumentach perkusyjnych. Potrafi zaśpiewać w grupie piosenkę Rozwichrzona jesień Wie, co to są instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne Umie wymienić po kilka instrumentów z obydwu grup, podać ich źródło dźwięku Potrafi wyjaśnić, co ma wpływ na głośność dźwięku w tych instrumentach Umie powiedzieć kilka słów o A. Chaczaturianie i jego utworze Taniec z szablami Potrafi rozpoznać w prezentowanym utworze brzmienie kilku instrumentów i podać ich nazwy ZĆ s

24 9 Drogi Polaków do niepodległości 1.5, 1.6, 2.2, 3.1, 3.3, 3.4 Pieśń Leguny w niebie (muz. i sł. A. Kowalski) I.J. Paderewski wirtuoz, kompozytor, polityk i ambasador Polski I.J. Paderewski Krakowiak fantastyczny ZĆ s. 19 Różne sposoby walki o niepodległość postać I.J. Paderewskiego. Rozpoznawanie w utworze artystycznym cech krakowiaka. Pieśni historyczne związane ze świętem 11 listopada. Śpiewanie pieśni patriotycznej związanej ze świętem. Wie, kim był I.J. Paderewski i zna jego zasługi dla Polski Potrafi rozpoznać krakowiaka na przykładzie nagrania Krakowiaka fantastycznego i przypomnieć cechy tego tańca narodowego Umie zaśpiewać w grupie pieśń Leguny w niebie Umie zatańczyć do pieśni prosty układ polki Potrafi podać inne przykłady wal-ki o niepodległość (poza polem bitwy), np. poprzez działania ludzi kultury Potrafi uzasadnić, dlaczego utwór I.J. Paderewskiego ma w tytule fantastyczny Umie zaśpiewać solo partię św. Piotra Rozdział IV podręcznika: Grudniowe zmierzchy 24

25 10 W oczekiwaniu na pierwszy śnieg 1.1, 1.3, 1.5, 2.2, 3.4, 3.7 Piosenka Ogólnie zima (muz. J. Smoczyński, sł. J. Holm) Pastorałka My też, pastuszkowie Polskie kolędy i pastorałki ZĆ s Śpiewanie w grupie piosenki. Zjawiska muzyczne: synkopa, przedtakt, pauzy, volty. Nazwy, funkcje i zapis różnych oznaczeń muzycznych, w tym znaków chromatycznych. Samodzielne odnajdywanie w nutach piosenki rytmu z synkopą. Śpiewanie kolęd i pastorałek. Umie zaśpiewać w grupie pierwszą zwrotkę piosenki Ogólnie zima Zna termin volta i rozumie funkcję volt w zapisie nutowym Wie, co to jest synkopa, przedtakt, pauzy Wie, jaki jest zapis, nazwy i funkcje różnych oznaczeń muzycznych występujących w piosence Wie, co to są kolędy i pastorałki Umie zaśpiewać solo pierwszą zwrotkę piosenki Ogólnie zima Potrafi samodzielnie znaleźć w nutach tej piosenki rytm z synkopą Umie nazwać w nutach piosenki dźwięki obniżone bemolami umieszczonymi przy kluczu Potrafi zaśpiewać jakąś pastorałkę Zna ze słuchu pastorałkę My też, pastuszkowie 25

26 11 Wkrótce święta Bożego Narodzenia 1.3, 1.4, 1.5, 1.7, 2.2, 2.4, 3.3 Pastorałka My też, pastuszkowie Kolędy i pastorałki Austriacka kolęda Cicha noc Polskie zwyczaje związane z Bożym Narodzeniem Kapele ludowe Praca z CD-ROM-em zasoby dotyczące kapel ludowych ZĆ s Kolędy i pastorałki utrwalenie terminów. Muzykowanie na instrumentach melodycznych. Śpiewanie solo lub w grupie pastorałki. Kapela ludowa słuchanie brzmień różnych zespołów, rodzaje kapel ludowych, instrumentarium ludowe. Oznaczenia dynamiczne, akcent muzyczny. Zna melodie i słowa niektórych polskich kolęd i pastorałek Umie zaśpiewać w grupie pastorałkę My też, pastuszkowie Wie, co to jest kapela ludowa Zna oznaczenia dynamiki, wie, co to jest akcent muzyczny Zna ze słuchu pierwszą zwrotkę kolędy Cicha noc Umie zaśpiewać solo pastorałkę My też pastuszkowie Potrafi wymienić różne rodzaje kapel ludowych Umie zaśpiewać co najmniej jedną zwrotkę kolędy Cicha noc Granie na fletach/dzwonkach kolędy. 26

27 12 Tradycje świąteczne w wybranych krajach Europy 1.3, 2.2, 2.4 Kolęda hiszpańska W dzień Bożego Narodzenia (mel. tradycyjna, sł. pol. E. Zawistowska) Kolęda angielska Kolędowania nadszedł czas, (mel. tradycyjna, sł. pol. E. Zawistowska) Kolęda włoska Quando nascette Ninno Śpiewanie w grupie kolęd z innych krajów Europy. Granie na dzwonkach/flecie kolędy. Metrum 6/8 i 2/4. Utrwalenie wiadomości o znakach chromatycznych. Potrafi opowiedzieć krótko o zwyczajach bożonarodzeniowych wybranych krajów europejskich Potrafi zaśpiewać w grupie kolędę hiszpańską W dzień Bożego Narodzenia oraz refren kolędy angielskiej Kolędowania nadszedł czas Umie grać kolędę Cicha noc Potrafi zaśpiewać solo kolędę hiszpańską W dzień Bożego Narodzenia oraz pierwszą zwrotkę i refren kolędy angielskiej Kolędowania nadszedł czas Rozumie, czym się różni metrum 6/8 od metrum 2/4 Kolęda Cicha noc Zwyczaje bożonarodzeniowe w wybranych krajach europejskich Wie, co to są znaki chromatyczne Zna melodie i słowa kilku polskich kolęd i pastorałek ZĆ s Rozdział V podręcznika: W tanecznym rytmie 13 Tańce królewskie i cesarskie 1.4, 1.6, 2.5, 3.1 Karnawał i dawne tańce karnawałowe Podstawowy krok pawany tańca renesansowego (DVD) Anonim Rex J. Strauss (syn) Walc cesarski J. Strauss (syn) Nad pięknym modrym Dunajem ZĆ s Rola tańca w życiu człowieka. Określanie charakteru muzyki w utworze z uwzględnieniem kontrastów między częściami. Podstawowe kroki pawany. Określanie cech walca na podstawie utworu. Oś czasu kilka faktów z historii Polski renesansu. J. Strauss (syn). Wie, co to jest karnawał i w jakim czasie się odbywa Zna kilka zagadnień dotyczących roli tańca w życiu człowieka Wie, kim był Zygmunt Stary, potrafi nazwać epokę, w której ten król panował Potrafi określić charakter muzyki w utworze Rex z uwzględnieniem kontrastów między obiema częściami Wie, skąd pochodzi słowo karnawał Potrafi podać, na jaki wiek przypadała w Polsce epoka renesansu i zna kilka faktów z historii Polski tego okresu Umie zademonstrować podstawowy krok poloneza Umie podać kilka faktów związanych z J. Straussem i jego twórczością Zna podstawowe kroki pawany 27

28 Potrafi wymienić charakterystyczne cechy poloneza Zna ze słuchu Walc cesarski J. Straussa i wie, na ile się liczy Wie, kim był J. Strauss 14 Tańce na styczniowy mróz samba i rumba 1.2, 2.2, 2.4, 2.5, 3.1 Kanon Rytmy synkopowane (tradycyjna mel. angielska, sł. pol. U. Smoczyńska) Tańce latynoamerykańskie: samba i rumba Podstawowy krok samby (DVD) ZĆ s. 29 Śpiewanie solo kanonu na tle melodii głosu towarzyszącego. Akompaniowanie do kanonu na instrumentach perkusyjnych. Charakterystyka niektórych tańców latynoamerykańskich. Tańczenie w parze podstawowego kroku samby. Podstawowe informacje o rumbie. Umie zaśpiewać jednogłosowo kanon Rytmy synkopowane Zna i rozumie termin synkopa Zna nazwy niektórych tańców latynoamerykańskich Aktywnie uczestniczy w nauce podstawowego kroku samby Umie zaśpiewać solo kanon Rytmy synkopowane na tle melodii głosu towarzyszącego Potrafi zatańczyć podstawowy krok samby samodzielnie (lub w parze) Umie własnymi słowami opisać różnice między muzyką samby i rumby Rozpoznawanie synkopy w zapisie i ze słuchu. 15 Tańce na styczniowy mróz cza-cza 1.1, 1.2, 1.5, 2.2, 2.5, 3.4 Kanon Rytmy synkopowane (tradycyjna mel. angielska, sł. pol. U. Smoczyńska) Piosenka Tańczymy cza-czę (muz. W. Kaleta, sł. S. Karaszewski) Tańce latynoamerykańskie Podstawowy krok cza-czy (DVD) ZĆ s , 34 Śpiewanie w kanonie dwugłosowym. Zasada wykonywania kanonu. Utrwalenie nazw i cech polskich tańców narodowych. Tańczenie w parze podstawowego kroku cza-czy. Pauza półnutowa i całonutowa różnice w zapisie i czasie trwania. Próbuje zaśpiewać piosenkę Rytmy synkopowane w kanonie dwugłosowym Zna zasadę wykonywania kanonu Zna nazwy najpopularniejszych tańców latynoamerykańskich Potrafi wykonać podstawowy krok samby Umie zaśpiewać w grupie piosenkę Tańczymy cza-czę Rozumie różnicę między pauzą Umie zaśpiewać Rytmy synkopowane w kanonie dwugłosowym Zna nazwy innych tańców latynoamerykańskich, oprócz tych wymienionych w podręczniku, podaje nazwy tańców spoza Ameryki Południowej i Ameryki Środkowej Potrafi zaimprowizować rytmy do taktów z pauzami Umie zatańczyć sam lub w parze podstawowy krok cza-czy 28

29 półnutową i całonutową (długość trwania, zapis) Zna podstawowy krok cza-czy Potrafi podać nazwy i charakterystyczne cechy polskich tańców narodowych 16 Muzyka z Ameryki Północnej rock and roll i jazz 1.1, 1.4, 1.6, 1.7, 2.4, 2.8, 3.1, 3.3, 3.5 Rock and roll i jazz korzenie Improwizacja w muzyce Praca z CD-ROM-em zasoby dotyczące klarnetu Standard jazzowy Kiedy święci idą do nieba Rock Around The Clock The Cobbler G. Gershwin Błękitna rapsodia ZĆ s Pochodzenie rock and rolla. Korzenie muzyki jazzowej i skład tradycyjnego zespołu jazzowego. Improwizacja znaczenie terminu. Klarnet budowa, rozpoznawanie na ilustracjach i po brzmieniu. Utrwalenie terminu glissando. Najsłynniejsi wykonawcy rock and rolla. Improwizowanie głosem lub na instrumencie krótkiej melodii. Standard jazzowy. Wie, skąd pochodzi rock and roll Wie, skąd wywodzi się muzyka jazzowa i potrafi wymienić kilka instrumentów wchodzących w skład tradycyjnego zespołu jazzowego Zna termin: improwizacja Wie, do jakiej grupy instrumentów należy klarnet Zna nazwisko Gershwin i tytuł prezentowanego na lekcji utworu tego kompozytora Zna termin glissando Potrafi wymienić kilka nazwisk najsłynniejszych wykonawców rock and rolla Umie zaimprowizować głosem lub na instrumencie krótką melodię Wie, co to jest standard jazzowy Potrafi powiedzieć kilka słów o G. Gershwinie i przytoczyć tytuły jego znanych kompozycji Umie rozpoznać brzmienie klarnetu G. Gershwin klasyk jazzowy. Rozdział VI podręcznika: Muzyka na scenie 17 Za kulisami opery Stanisław Moniuszko 1.2, 1.4, 1.5, 1.6, 2.2, 2.3, 3.1, 3.3, 3.4, Pieśń Prząśniczka (muz. S. Moniuszko, sł. J. Czeczot) Opery muzyczne przedstawienia teatralne Stanisław Moniuszko S. Moniuszko Pieśń Halki utwór do grania S. Moniuszko Polonez Śpiewanie w grupie pieśni S. Moniuszki. Rozpoznanie w słuchanym utworze rytmu poloneza i określenie jego charakteru. Stanisław Moniuszko kompozytor narodowy. Tytuły oper i pieśni S. Moniuszki. Potrafi zaśpiewać w grupie pieśń Prząśniczka Wie, co to jest opera Wie, kim był Stanisław Moniuszko i zna tytuły jego oper oraz pieśni Potrafi rozpoznać rytm poloneza w słuchanym utworze Potrafi zaśpiewać solo refren pieśni Prząśniczka Świadomie posługuje się terminami: scena, kanał orkiestrowy, gmach opery Umie powiedzieć, kto występuje w przedstawieniu operowym i kto jeszcze bierze 29