Anna StróŜewska nauczyciel nauczania zintegrowanego Szkoły Podstawowej Nr 2 w Skierniewicach

Transkrypt

1 Anna StróŜewska nauczyciel nauczania zintegrowanego Szkoły Podstawowej Nr 2 w Skierniewicach SCENARIUSZ ZAJĘĆ POŚWIĘCONY śyciu I TWÓRCZOŚCI FRYDERYKA CHOPINA W NAUCZANIU ZINTEGROWANYM W KLASIE III ( zajęcia całodniowe 4 jednostki lekcyjne ) KRĄG TEMATYCZNY: W KRAINIE MUZYKI TEMAT DNIA: FRYDERYK CHOPIN WIELKI POLAK, KOMPOZYTOR I PIANISTA ZNANY NA CAŁYM ŚWIECIE CELE OGÓLNE: - Zapoznanie uczniów z Ŝyciem i twórczością Fryderyka Chopina; - Rozwijanie umiejętności aktywnego słuchania muzyki powaŝnej; - WdraŜanie do kulturalnego zachowania podczas pobytu na koncertach; - Poszerzenie zasobu słownikowego uczniów o nazwy związane z twórczością muzyczną Fryderyka Chopina; - Zachęcanie do poznawania biografii znanych i wybitnych postaci z historii Polski; - Doskonalenie umiejętności analizy treści wiersza; - WdraŜanie do rozwijania swoich talentów; - Rozwijanie postawy twórczej i umiejętności współpracy w zespole klasowym; - Poznawanie zasad zdrowej rywalizacji; - Rozwijanie umiejętności przedstawiania muzyki za pomocą obrazu. CELE OPERACYJNE: UCZEŃ: - posiada wiadomości o Ŝyciu i twórczości Fryderyka Chopina, - poznaje waŝne daty związane z Ŝyciem kompozytora i pianisty, - uwaŝnie słucha czytanego wiersza, potrafi go zinterpretować, - potrafi czytać z podziałem na role, - poprawnie stosuje wielką literę w pisowni nazw państw, miast, nazwisk, krain geograficznych, - operuje podstawowym słownictwem muzycznym, - potrafi zaprezentować przygotowane informacje na dany temat, - rozwiązuje krzyŝówkę, układa hasło z rozsypanki wyrazowej, - umie posługiwać się globusem i orientuje się na mapie, - poprawnie wykonuje działania sposobem pisemnym, - redaguje notatkę z lekcji, z uwzględnieniem poprawności ortograficznej, - chętnie uczy się śpiewać piosenek, - potrafi skupić uwagę na słuchanym fragmencie utworu muzycznego,

2 - umie nazwać uczucia, jakich doznał słuchając muzyki, a takŝe określić nastrój utworu, - wie, co to znaczy, Ŝe ktoś ma talent, - przedstawia środkami plastycznymi treść muzyczną utworu, - potrafi zorganizować swoje stanowisko pracy, utrzymując na nim porządek, - uczestniczy w zabawie integracyjnej, - właściwie współpracuje z rówieśnikami, - bierze aktywny udział w zajęciach. METODY PRACY ( WSPIERANIA AKTYWNOŚCI EDUKACYJNEJ ) - słowne: pogadanka, rozmowa kierowana, praca z tekstem, - działań praktycznych, - problemowa, - eksponujące: pokaz - aktywizujące: burza mózgów, mapa mentalna, improwizacji, pantomima - zabawowa FORMY PRACY ( FORMY ORGANIZACYJNE ) - zbiorowa jednolita, - indywidualna jednolita i zróŝnicowana, - grupowa jednolita ŚRODKI DYDAKTYCZNE ( MEDIA EDUKACYJNE ) portret Fryderyka Chopina, globus, mapa Polski i Europy, lampka, encyklopedie i ksiąŝki popularno-naukowe o Fryderyku Chopinie, nutki z papieru, kaseta z nagraniami odgłosów przyrody, płyta z utworami Chopina, quiz muzyczny, teksty wierszy i piosenki, krzyŝówka, rozsypanka wyrazowa, daty, instrumenty perkusyjne, ilustracje instrumentów muzycznych, plansza Juki kolaŝ zdjęć, materiały do pracy plastycznej PRZEBIEG ZAJĘĆ 1. Powitanie piosenką ( autorstwo własne na melodię Powitanki z Klanzy) Dzień dobry, witamy się, zaczynamy uczyć się. Szopen znany jest na świecie, w skierniewickim teŝ powiecie. Dziś zajęcia o nim mamy, chętnych do nas zapraszamy. Dzień dobry, witamy Was, Zaczynamy, bo juŝ czas! 2. Zabawa integracyjna do Mazurka D-dur op.33 nr 3 Fr.Chopina. Nauczyciel: Wyobraźcie sobie, Ŝe kaŝdy z was pochodzi z innego kraju, ale wszyscy słyszeli o wielkim, polskim kompozytorze, którego utwory wykonywane są na całym świecie. Piękno utworów tego kompozytora sprawia, Ŝe muzyka ta jednoczy ludzi

3 róŝnych ras i kontynentów. Proponuję, Ŝebyście stanęli w kręgu i słuchając utworu tego genialnego kompozytora, poczuli się jak jedna wielka rodzina. PomoŜe nam w tym tajemnicza lampa, która choć na chwilę przeniesie nas do czasów, kiedy nie było elektryczności, a ludzie, słuchając muzyki oświetlali swoje salony świecznikami. W takich bowiem czasach, 200 lat temu Ŝył i tworzył kompozytor, o którym będziemy dzisiaj rozmawiali. Wszyscy stoją w kręgu, nauczyciel zapala lampkę, wszyscy przez chwilę słuchają muzyki Fryderyka Chopina. 3. Zaprezentowanie portretu Fryderyka Chopina. 4. Tworzenie mapy mentalnej wokół hasła CHOPIN ( np. muzyka, fortepian, nuty, koncerty, instrument, polonezy, mazurki, walce, kompozytor, pianista, geniusz, śelazowa Wola, pomniki, muzeum, wierzby, Warszawa, ParyŜ itp.) 5. Poznanie biografii wielkiego Polaka prezentowanie przez uczniów wiadomości zebranych z róŝnych źródeł. 6. Omówienie waŝnych dat związanych z Ŝyciem kompozytora i pianisty: 1810r. narodziny Fryderyka Chopina 1816r. początek nauki gry u Wojciecha śywnego 1828r. podróŝ do Berlina 1830r. wyjazd do Wiednia 1831r. przyjazd do ParyŜa 1847r. cięŝka choroba Chopina 1849r. - śmierć artysty 1927r. pierwszy konkurs chopinowski 7. Wyszukiwanie na mapie Polski i Europy waŝnych miejsc w Ŝyciu Fryderyka Chopina (śelazowa Wola, Warszawa, Berlin Wiedeń, ParyŜ). 8. Odejmowanie liczb sposobem pisemnym (obliczenia z uwzględnieniem dat). 9. Rozwiązywanie krzyŝówki. 1) Zespół muzyków grających na instrumentach 2) Polski taniec narodowy lub utwór Chopina 3) Muzyk grający na fortepianie 4) Zdrobniale Fryderyk 5) SłuŜy do wydobywania dźwięków 6) Twórca utworów muzycznych 7) Zapisuje się je na pięciolinii 10. Rozmowa kierowana na temat kulturalnego zachowania podczas pobytu na koncertach. 11. Nawiązanie do odbywających się co 5 lat Międzynarodowych Konkursów Pianistycznych im. Fryderyka Chopina w Warszawie; laureaci pierwszych nagród z Polski: Halina Czerna Stefańska (1949r.)

4 Adam Harasiewicz (1955r.) Krystian Zimerman (1975r.) 12. Podanie uczniom ciekawostki z Ŝycia Chopina. Legenda mówi, Ŝe w czasie, kiedy Chopin był na kuracji w uzdrowisku w Dusznikach Zdroju, zdarzyło się nieszczęście. Jedna z dziewczyn podających kuracjuszom wodę w pijalni, Libusza, straciła ojca. Zginął w wypadku, a poniewaŝ matka zmarła juŝ dawno, dziewczyna została sama z czworgiem młodszego rodzeństwa. Więc Ŝeby jej pomóc, Chopin wystąpił z koncertem, przeznaczając cały dochód dla sierot. Teraz w Dusznikach odbywają się co roku festiwale chopinowskie, a w sali, w której niegdyś grał koncerty przy świecach. 13. Słuchanie wiersza Wandy Chotomskiej pt. Koncert (Załącznik nr1). 14. Analiza treści wiersza: - wyjaśnienie przenośni przylatują fortepiany ; - odwołanie się do edukacji środowiskowej o transporcie lotniczym; - wyszukiwanie w tekście wiersza nazw miast i państw, z jakich przylecieli pianiści; pisownia wielkiej litery; - praca z globusem wyszukiwanie miast i państw występujących w wierszu; - zwrócenie uwagi dzieci, iŝ muzyka nie zna granic, grają ją i słuchają jej ludzie na całym świecie; 15. Wyjaśnienie dzieciom, Ŝe w muzyce piano, oznacza cicho, forte głośno, a z połączenia z tych dwóch wyrazów pochodzi nazwa fortepian. 16. Czytanie przez uczniów wiersza Koncert z podziałem na role. 17. Nawiązanie do koncertów w śelazowej Woli; zwrócenie uwagi na rejon Mazowsza naszej krainy geograficznej; planowanie wycieczki klasowej do śelazowej Woli. 18. Klasowy koncert z uŝyciem instrumentów perkusyjnych do utworu Chopina. 19. Zabawa w kompozytora, wyjaśnienie słowa rękopis. 20. Ćwiczenia ruchowe - tworzenie pomników Chopina w hołdzie wielkiemu Polakowi. 21. Układanie z rozsypanki wyrazowej hasła nekrologu napisanego przez poetę C.K.Norwida po zgonie Chopina: Rodem Warszawianin, sercem Polak, a talentem świata obywatel. 22. Swobodne wypowiedzi uczniów na temat: Co to znaczy, Ŝe ktoś ma talent?, Jakie moŝemy mieć talenty?, Kto z was posiada jakiś talent? 23. Nauka słów i melodii piosenki pt. Fryderyk (Załącznik nr 2). 24. Redagowanie notatki na temat Ŝycia i twórczości Fryderyka Chopina ( praca w poziomach: układanie zdań samodzielnie, kończenie zdań lub wpisywanie brakujących wyrazów w tekście, uzupełnianie luk w tekście podanymi wyrazami) Fryderyk Chopin urodził się w 1810r. w śelazowej Woli. NaleŜy do największych twórców w historii kultury muzycznej. Do 1829r. Ŝył, uczył się i tworzył w Polsce. Następnie osiadł i tworzył w ParyŜu. Komponował utwory na fortepian. Na jego twórczość składają się mazurki, polonezy, walce, ballady, sonaty, preludia, etiudy, scherza, nokturny oraz 2 koncerty fortepianowe i pieśni. Zmarł w 1849r. w ParyŜu, tam teŝ został pochowany, zaś jego serce, zgodnie z wolą zmarłego zostało przywiezione do Polski. Urna z sercem Chopina wmurowana jest w filar nawy głównej kościoła Świętego KrzyŜa w Warszawie z napisem: Gdzie skarb Twój, tam i serce Twoje. 25. Wykonywanie pracy plastycznej inspirowanej muzyką wyraŝanie nastroju w utworze Preludium deszczowe F.Chopina. 26. Porządkowanie stanowisk pracy. 27. Rozwiązywanie quizu muzycznego w grupach - za kaŝdą prawidłową odpowiedź grupa otrzymuje papierową nutkę ( Załącznik nr 3).

5 28. Podsumowanie zajęć, ocena aktywności uczniów; ewaluacja ( na nutkach z kartonu, rysując odpowiednią minkę - dzieci oceniają zajęcia i swoją pracę). 29. Podziękowanie przez nauczyciela - Szopenowi za Ŝycie i twórczość w formie wiersza napisanego przez autorkę scenariusza (Załącznik nr 4). 30. Zakończenie zajęć uczniowie siedzą pod mazowieckimi wierzbami, zasłuchani w odgłosy przyrody i muzykę Fryderyka Chopina. 31. Zawieszenie na drzewku uczuć wierzbie karteczek z wypisanymi uczuciami, które towarzyszyły dzieciom podczas słuchania muzyki Chopina. 32. Zorganizowanie kącika muzycznego poświęconego pamięci Fryderyka Chopina (prace plastyczne uczniów, portret artysty, drzewko wierzba, pocztówki, ilustracje, ciekawostki z Ŝycia pianisty, pamiątki z wycieczki itp). Bibliografia: 1. Wychowanie Muzyczne w Szkole nr 1/ Nauczanie Początkowe nr 3 z 2000/ Scenariusz zajęć Kapitan Juka opowiada o Chopinie Joanna Pietrzak. 4. Muzyka Pana Chopina Wanda Chotomska. 5. Wychowanie przez piosenkę Danuta Dębska. 6. Świetlica w Szkole - nr 3/2008.

6 Załącznik nr 1 Wczoraj wieczorem znajomy pilot zadzwonił do mnie prosto z Okęcia. - Wiesz, co się stało tutaj przed chwilą? - Gdzie? - Na lotnisku. - Nie mam pojęcia. - No, więc posłuchaj, wszedłem na wieŝę, patrzę uwaŝnie, wzrok w niebo wlepiam, patrzę i własnym oczom nie wierzę, bo wśród obłoków widzę fortepian. - Co? Co takiego? - Fortepian widzę. Buja w obłokach, po niebie leci, skrzydła rozwinął i juŝ ląduje, a za nim zaraz drugi i trzeci. Leci wiadomość przez megafony: - Fortepian z Tokio! Z Moskwy! Z Lizbony! Wylądował fortepian z Hawany. Za chwilę wylądują następne fortepiany! Fortepian z Rzymu, z Oslo, z ParyŜa, z Nowej Zelandii, z Grecji, ze Stanówna własnych skrzydłach wszystkie leciały. I przyleciało sto fortepianów. Całe lotnisko teraz wygląda jak jedna wielka muzyczna scena. - A gdzie piloci? - Przy fortepianach i wszyscy grają koncert Chopina. K O N C E R T Wanda Chotomska

7 Załącznik nr 2 Q U I Z M U Z Y C Z N Y 1. Fryderyk Chopin urodził się w : a) ParyŜu b) Warszawie c) śelazowej Woli 2. Ojciec F. Chopina był narodowości: a) francuskiej b) niemieckiej c) polskiej 3. Gdzie odbywa się Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. F. Chopina? a) w Krakowie b) w Warszawie c) w Poznaniu 4. O Fryderyku Chopinie zwykło się mówić: a) Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię, polskie go wydało plemię b) Rodem Warszawianin, sercem Polak, a talentem świata obywatel c) Ty Ŝyjesz, chociaŝ martwe masz powieki, bo w sercach dzieci trwać będziesz na wieki 5. Kto wypowiedział następujące słowa o Fryderyku Chopinie: Szczególna zdolność geniusz muzyczny? a) profesor Wojciech śywny b) siostra Ludwika c) profesor Józef Elsner 6. Jakiego utworu Chopin nigdy nie skomponował? a) walca b) tanga c) poloneza 7. Gdzie znajduje się muzeum Fryderyka Chopina? a) w Będominie b) w Warszawie c) w śelazowej Woli 8. Gdzie umarł i został pochowany Chopin? a) we Francji b) w Polsce c) w Niemczech 9. Serce Chopina wróciło do Polski i znajduje się w : a) Krakowie na Wawelu b) Warszawie na Cmentarzu Powązkowskim

8 c) Warszawie w kościele Świętego KrzyŜ Załącznik nr 3 Dziękujemy Panie Szopenie za Twe niezwykłe koncertowanie, przy znanym nam instrumencie, ulubionym Twym fortepianie. D Z I Ę K U J E M Y P A N I E S Z O P E N I E Anna StróŜewska To w mazowieckich wierzbach, chylących się mocno ku ziemi - mazurki i inne Twoje utwory wydają jak dawniej - piękne swe tony. Panie Fryderyku, wielki nasz Rodaku! Serce Twe Ojczyznę kochało i dlatego po Twym odejściu w Polsce w warszawskim kościele zostało. Mijają lata od Twojej śmierci, ale muzyka, którą tworzyłeś jest nadal Ŝywa i nigdy nie zginie z naszej narodowej pamięci.