Adam J. Sybilski. Zakład Profilaktyki Zagrożeo Środowiskowych i Alergologii WUM

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Adam J. Sybilski. Zakład Profilaktyki Zagrożeo Środowiskowych i Alergologii WUM"

Natalia Lipińska
8 lat temu
Przeglądów:

1 Adam J. Sybilski Zakład Profilaktyki Zagrożeo Środowiskowych i Alergologii WUM

2 Typowe objawy astmy Typowe objawy alergicznego nieżytu nosa dusznośd kaszel ściskanie w klatce piersiowej świszczący oddech. wodnisty wyciek z nosa kichanie (zwłaszcza seryjne) świąd oraz zaczerwienienie nosa zatkanie nosa.

Alergia to choroba systemowa Wydaje się, że

David Harley Modern Practice of Dermatology

3 Alergia to choroba systemowa Wydaje się, że termin alergia dawno już zostałby zarzucony, gdyby nie przekonanie, że tak piękne słowo musi coś znaczyć. David Harley Modern Practice of Dermatology Custovic A. Should We Be Nosey About the Nose? IRS, Dubrovnik 2010.

5 Khan DA. Allergy Asthma Proc. 2014; 35: Dowody Tsilochristou OA et all. Paediatr Drugs. 2013; 15: Boulay ME et all. Curr Opin Allergy Clin Immunol. 2012; 12: Scadding G et all. Prim Care Respir J. 2012; 21:

6 Dowody 1. Epidemiologiczne 2. Patofizjologiczne 3. Genetyczne 4. Kliniczne 5. Terapeutyczne

7 Dowody epidemiologiczne NN towarzyszy astmie oskrzelowej o podłożu alergicznym u 99% dorosłych oraz u 93% młodzieży Evans RM et all. Chest 1987; 91: Około 20-60% pacjentów z ANN ma objawy kliniczne astmy, równocześnie >80% pacjentów z astmą alergiczną ma współistniejący NN. Bousquet J et all. Allergy 2003; 58: Badanie ECRHS pokazało, że 74% -81% pacjentów z astmą zgłaszało objawy NN, związanych z uczuleniem na konkretne alergeny. NANN wzrost ryzyka astmy, OR=11,6. Leynaert B et all. J Allergy Clin Immunol 2004; 113:86-93.

8 Dowody epidemiologiczne W badaniu populacyjnym latków w Danii, wykazano, że wszystkie osoby z astmą alergiczna miały dodatkowo ANN (uczulenie na pyłki). Astma występowała u 38% chorych z ANN, w ogólnej populacji częstośd występowania astmy 3%-5% Współistnienie astmy z NN zwiększa o 50% liczbę wizyt, 3x częstsze hospitalizacje w OIOM, wyższe koszty leczenia Analiza baz danych z John Hopkins A&A Center pokazała, że 85-95% pacjentów z astmą ma ANN Linneberg A et all. Allergy 2002; 57: Blair H. Arch Dis Child 1997; 52: Thomas M et all. Pediatrics 2005; 115: Togias A. J Allergy Clin Immunol 2000; 105: S599 S604.

9 Global atlas of allergy Podstawy patofizjologiczne

10 Podstawy patofizjologiczne Nieżyt nosa ALERGICZNY INFEKCYJNY NIEALERGICZNY Alergeny: aeroalergeny pokarmowe Zawodowy Panaszek B. Alergia. 2013, 1: PoSLeNN 2013 Wirusy Bakterie Wywołany przez leki Hormonalny Zawodowy NARES Zanikowy Starczy Idiopatyczny Wyciek płynu m-r

Podstawy patofizjologiczne Astma oskrzelowa ALERGICZNA/ATOPOWA

alergenem Swoista IgE FeNO Eozynofilia Th2,polimorfizm

Aspiryna, Konserwanty Wysiłek Suche zimne powietrze Infekcje

11 Podstawy patofizjologiczne Astma oskrzelowa ALERGICZNA/ATOPOWA NIEALERGICZNA/NIEATOPOWA Alergen Bronchospazm po kontakcie z alergenem Swoista IgE FeNO Eozynofilia Th2,polimorfizm genetyczny Wyprysk atopowy poprzedzający Współistnienie ANN Aspiryna, Konserwanty Wysiłek Suche zimne powietrze Infekcje Bronchospazm po kontakcie z w/w Współistnienie NNN Panaszek B. Alergia. 2013, 1: 37-39

12 Podstawy patofizjologiczne Limfocyt B Alergeny Objawy chorób atopowych Z A P A L E N I E Mediatory IgE IgE + alergen + komórka tuczna

13 Kaskada zapalna w ANN

14 Kaskada zapalna w astmie

podstawa patofizjologiczna Neutrofil Limfocyt T

15 Przesączanie osocza i obrzęk Komórki kubkowe Złuszczanie nabłonka Alergeny Komórka tuczna Zapalenie podstawa patofizjologiczna Neutrofil Limfocyt T Mikroskopowo Neuron czuciowy Nerwy ruchowe Eozynofil Makrofag Makroskopowo

16 Dowody patofizjologiczne Udział podobnych komórek błony śluzowej nosa i oskrzeli oraz komórek kubkowych i układu sympatycznego i parasympatycznego. Slavin RG. Allergy asthma proc 2008; 29: Prowokacja alergenowa górnych i dolnych dróg oddechowych powoduje wzrostu nacieku z limfocytów T oraz aktywacje cytokin linii Th2 i eozynofilów. Scadding G et all. Prim Care Respir J. 2012; 21: Donosowa prowokacja alergenowa u pacjentów z ANN i ANN + astmą, uczulonych na HDM, powoduje nasilenie zapalenia eozynofilowego zarówno w górnych jak i dolnych drogach oddechowych. Inal A et all. Allergy 2008; 63: U pacjentów z SANN, donosowa prowokacja alergenowa wywołuje eozynofilię w plwocinie, wzrost reaktywności na metacholinę. Bonay M. et all. Allergy 2006; 61:

17 Dowody genetyczne Regiony, które mogą odpowiadad za powstawanie chorób alergicznych. Mogą też mied kluczowe znaczenie w przebiegu marszu alergicznego. Genome-wide association studies (GWASs) Li J. et all. Curr Opin Allergy Clin Immunol 2015; 15:33 40

18 ANN i uczulenie na HDM powoduje 2.71 x zwiększone ryzyko astmy. dorośli z NN wykazują 8x wyższe ryzyko wystąpienia Ao, dzieci z NN 4x (prowadząc do częstszych hospitalizacji w OIOM, szczególnie w grupie, w której NN nie były leczone) Dowody kliniczne Zazwyczaj ANN jest diagnozowane przed rozpoznaniem astmy i jednocześnie zwiększ 3x ryzyko wystąpienia astmy Historia naturalna alergii układu oddechowego Shaaban R et all. Lancet 2008;372: Bugiani M et all. Allergy 2005; 60: Huovinen E et all. Chest 1999;115: ,8% 50,1% Lombardi C et all. Respir Med 2001; 95:9 12.

) Współwystępowanie Ao i NN 71% Nadreaktywnośd oskrzeli bez NN 9,5% z NN 25,3% Bez Ao ryzyko wystąpienia nadreaktywności bez NN 8,3% z

19 Dowody kliniczne Początek lat 90 Ao bez NN 1% - 6% Ao z NN 7,6% - 22,6% NN bez Ao 10,5-36,2% NN z Ao 50% - 77,1% OR=7,03 (Cl 6,25-7,9; p<0.001) Koniec lat 90 Ao bez NN 2% Ao z NN 13,4% (6 krotna różnica!) Współwystępowanie Ao i NN 71% Nadreaktywnośd oskrzeli bez NN 9,5% z NN 25,3% Bez Ao ryzyko wystąpienia nadreaktywności bez NN 8,3% z NN 19,3% Wniosek: Najistotniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju astmy jest nieżyt nosa, szczególnie w grupie wykazującej nadreaktywność oskrzeli. Leynaert B et all. J Allergy Clin Immunol 2004; 113:

20 Dowody kliniczne Wysoki NSS (nasal symptom scores) u pacjentów z PANN był związany z nasileniem objawów astmy i nadreaktywnością oskrzeli Downie SR et all. Allergy 2004; 59: Nasilenie objawów NN pogarsza przebieg astmy; ciężki ANN jest związany ze złą kontrolą astmy i negatywnym wpływem na jakośd życia pacjentów. Clatworthy J et all. Prim Care Respir J 2009; 18: Prawdopodobieostwo nasilenia objawów astmy i zaostrzeo w zależności od obecności ANN Astma z ANN vs Astma bez ANN OR [95% CI] Zaostrzenia astmy 1.35 [ ] Wizyty w ER 2.32 [ ] Magnan A et all. Allergy 2008; 63: Bousquet et al, Clin Exp Allergy 2005; 35:

21 Dowody kliniczne Zaburzenia w prawidłowym funkcjonowaniu nosa (zaburzenia filtrowania, suche powietrze, infekcje wirusowe) powodują nadreaktywnośd oskrzelową i pogorszenie funkcji płuc. Slavin RG. Allergy asthma proc. 2008; 29: Takie czynniki jak: alergeny, zimne powietrze, histamina, aspiryna powodują zaostrzenia zarówno astmy jak i nieżytu nosa. Scadding G et all. Prim Care Respir J. 2012; 21: U 20-30% pacjentów z przewlekła alergiczną chorobą układu oddechowego, prowokacja alergenowa górnych dróg oddechowych powoduje znaczący spadek funkcji płuc ( FEV 1 i FCV) oraz nadreaktywnośd na metacholinę. Togias A. Allergy 1999; 54(Suppl 57):

22 % pacjentów hospitalizowanych 1 2 Dowody terapeutyczne Mniej o 61 hospitalizacji pacjentów z astmą leczonych na ANN 2,5 2 1,5 2,3 p<0,01 1 0,5 0,9 0 Pacjenci nie leczeni na ANN (n=1357) Pacjenci leczeni na ANN (=3587) Leczenie ANN zmniejsza koszty prowadzenia astmy

23 Dowody terapeutyczne Istotny korzystny wpływ ngks na przebieg astmy. Poprawa przebiegu astmy i redukcja nadwrażliwości związana jest ze skuteczną terapią nieżytu górnych dróg oddechowych, a nie z bezpośrednim działaniem leku w obrębie drzewa oskrzelowego! Nie stosowanie ngks jest przyczyną wzrostu hospitalizacji od 30 do 50% Adams RJ et all. J Allergy Clin Immunol 2002; 109: Najlepsza prewencja astmy z NN = leczenie ngks i lekami p/histaminowymi Corren J et all. J Allergy Clin Immunol 2004; 113: Czy to oznacza, że podczas leczenia astmy należy wdrożyd jednoczesne leczenie nieżytów nosa, nawet jeśli nie stwierdza się ich klinicznych objawów? TAK!

24 Zbliżona fizjologia i funkcjonalnośd Podobny patomechanizm zapalenia Obserwacje epidemiologiczne Podobne czynniki zaostrzające Wpływ terapii Compalati E. et all. Expert Rev. Clin. Immunol. 2010; 6: Braunstahl GJ. Proc Am Thorac Soc 2009; 6:

25 PROPOZYCJE MECHANIZMÓW 1. Oddychanie przez usta (blokada nosa, zaburzenie filtrowania i ogrzewania powietrza) A. alergenów w dolnych drogach oddechowych B. Zmiany zapalne C. Wzrost nadreaktywności oskrzeli D. Obturacja (zimne powietrze wpływ na FEV 1 ) 2. Aspiracja wydzieliny nosowej (?) (drażnienie ustno-krtaniowych receptorów może byd odpowiedzialne za kaszel) 3. Odruch nosowo oskrzelowy

26 Odruch nosowo oskrzelowy Sluder G. Asthma as a nasal reflex. JAMA. 1919; 73(8):

27 Odruch nosowo oskrzelowy Compalati E. et all. Expert Rev. Clin. Immunol. 2010; 6: Braunstahl GJ. Proc Am Thorac Soc 2009; 6:

28 PROPOZYCJE MECHANIZMÓW 1. Oddychanie przez usta (blokada nosa, zaburzenie filtrowania i ogrzewania powietrza) A. alergenów w dolnych drogach oddechowych B. Zmiany zapalne C. Wzrost nadreaktywności oskrzeli D. Obturacja (zimne powietrze wpływ na FEV 1 ) 2. Aspiracja wydzieliny nosowej (?) (drażnienie ustno-krtaniowych receptorów może byd odpowiedzialne za kaszel) 3. Odruch nosowo oskrzelowy 4. Koncepcja systemowej odpowiedzi zapalnej (po kontakcie z czynnikiem drażniącym lub alergenem)

29 Systemowa odpowiedź zapalna Alergeny Infekcja dotarcie do celu Eozynofile komórki macierzyste hemopoezy eozynopoezy Khan DA. Allergy Asthma Proc. 2014; 35: Compalati E. et all. Expert Rev. Clin. Immunol. 2010; 6: Braunstahl GJ. Proc Am Thorac Soc 2009; 6:

Odruch nosowo - oskrzelowy Spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła Osłabienie funkcji filtrującej nosa Cząsteczki adhezyjne Cytokiny

30 Odruch nosowo - oskrzelowy Spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła Osłabienie funkcji filtrującej nosa Cząsteczki adhezyjne Cytokiny Komórki nabłonka SUMMARY Szpik kostny Zapalenie Nadreaktywnośd oskrzeli Infekcje Compalati E. et all. Expert Rev. Clin. Immunol. 2010; 6:

31 Global atlas of allergy Hellings PW. et all. Curr Allergy Asthma Rep. 2010; 10:

32 A co z tego wynika? Jakie są praktyczne wnioski? 1. Dzieci 2. Dorośli

33 1. Profilaktyka chorób alergicznych A co z tego wynika? Jakie są praktyczne wnioski? zahamowanie marszu alergicznego A. Eliminacja narażenia na alergeny B. Niefarmakologiczne metody poprawy kontroli choroby C. Postępowanie w astmie dziecięcej powinno byd holistyczne. 2. Diagnozowanie ANN u pacjentów z astmą i vice versa 3. Leczenie obu chorób równocześnie 4. Monitorowanie przestrzegania zaleceo przez pacjenta

34 Take-Home Massage Zła kontrola astmy? zajrzyj do nosa. Scadding G et all. Prim Care Respir J. 2012; 21:

35 Dziękuję za uwagę

Podobne dokumenty

Astma oskrzelowa. Zapalenie powoduje nadreaktywność oskrzeli ( cecha nabyta ) na różne bodźce.

Astma oskrzelowa. Zapalenie powoduje nadreaktywność oskrzeli ( cecha nabyta ) na różne bodźce. Astma oskrzelowa Astma jest przewlekłym procesem zapalnym dróg oddechowych, w którym biorą udział liczne komórki, a przede wszystkim : mastocyty ( komórki tuczne ), eozynofile i limfocyty T. U osób podatnych