ZAWSZE, GDY NAS POTRZEBUJESZ

Transkrypt

1 Raport Roczny 2003

2 Kim jesteêmy Polski Koncern Naftowy ORLEN jest jednà z najwi kszych grup kapita owych w Polsce, dostarczajàcà oko o 10% przychodów bud etowych paƒstwa i zatrudniajàcà kilkadziesiàt tysi cy osób. ORLEN to tak e najwi ksza sieç stacji paliw w Polsce i w aêciciel jednej z najnowoczeêniejszych w Europie rafinerii. Poprzez dostarczanie najlepszych paliw i us ug na rynku Europy Ârodkowej NADAJEMY YCIU TEMPO, nie zapominajàc o zachowaniu najwy szych standardów ekonomicznych, ekologicznych i spo ecznych. Dokàd zmierzamy Dà ymy do zbudowania koncernu, który zajmie znaczàcà pozycj w Europie. Chcemy, by wyró nia si wysokà jakoêcià dzia ania, cieszy si szacunkiem i zaufaniem. Czujemy si odpowiedzialni za Êrodowisko spo eczne i naturalne, poniewa jesteêmy znaczàcym pracodawcà i narodowym koncernem z tradycjà i historià. Spo ecznà odpowiedzialnoêç uznajemy za nieod àczny element nowoczesnego zarzàdzania. Poprzez prowadzenie partnerskiego dialogu z interesariuszami, staramy si w procesie podejmowania decyzji operacyjnych coraz lepiej uwzgl dniaç dobro wszystkich osób, organizacji i spo ecznoêci, na które ma wp yw nasza dzia alnoêç. Chcemy byç gwarantem sukcesu dla wszystkich, którzy nam zaufali. ZAWSZE, GDY NAS POTRZEBUJESZ

3 Podstawowe dane finansowe wed ug MSSF mln z mln z mln z mln z Przychody EBITDA EBIT Zysk netto Aktywa Kapita w asny D ug netto 1) Operacyjne przep ywy pieni ne netto Inwestycje 2) z z z z Zysk na akcj 2,15 0,89 1,00 2,35 CF z dzia alnoêci operacyjnej na akcj 2,55 5,03 3,07 4,06 Aktywa na akcj 33,53 34,23 35,87 40,10 Kapita w asny na akcj 18,08 18,94 19,82 22, w % w % w % w % Dêwignia finansowa 3) 33,5 32,0 28,1 25,3 ROACE 4) 10,7 4,3 5,0 8, osób osób osób osób Zatrudnienie Grupa PKN ORLEN SA ) ) D ug netto = krótkoterminowe i d ugoterminowe zobowiàzania odsetkowe - (Êrodki pieni ne + krótkoterminowe pap.wart.) 2) Nabycie sk adników rzeczowego majàtku trwa ego oraz WNIP 3) Dêwignia finansowa = d ug netto/kapita w asny 4) ROACE = EBIT po opodatkowaniu wg aktualnej stawki/êredni (kapita w asny + d ug netto) 5) W àcznie z ZA Anwil SA (konsolidowany metodà pe nà od II kwarta u 2001 roku)

4 Dane w podziale na segmenty dzia alnoêci wed ug MSSF Rafineryjny Chemiczny Pozosta e 2003 w mln z w mln z w mln z Przychody ogó em 1) Zysk segmentu 2) Nieprzypisane przychody i koszty -407 Zysk operacyjny Aktywa 3) Nak ady inwestycyjne 4) ) Zawiera rozliczenia miedzy segmentami (6 262 mln z ) 2) Zawiera wy àczenia (1 mln z ) 3) Nie zawiera akcji i udzia ów w jednostkach konsolidowanych metodà praw w asnoêci, nieprzypisanych aktywów ca ej grupy oraz wy àczeƒ (1 342 mln z ) 4) Nie zawiera nak adów nieprzypisanych (35 mln z ) Zysk netto wg MSSF zysk netto (LIFO) zysk netto (Êrednia wa ona)

5 Raport Roczny 2003

6 Spis treêci Strona List Prezesa Zarzàdu 5 Zarzàd PKN ORLEN SA 9 Rada Nadzorcza PKN ORLEN SA 9 Raport z dzia alnoêci operacyjnej 10 Spó ka i jej dzia alnoêç 13 Strategia 16 Sprzeda detaliczna 19 Sprzeda hurtowa 26 Logistyka 30 Rafineria 33 Petrochemia 38 Pracownicy 41 Wizerunek 45 Ochrona Êrodowiska 51 Unia Europejska 57 Grupa Kapita owa 63 Corporate Governance 77 OdpowiedzialnoÊç spo eczna 80 List Wiceprezesa Zarzàdu ds. Ekonomiczno-Finansowych 87 Opinia Audytora 94 Skonsolidowane Sprawozdania Finansowe 96 3

7

8 List Prezesa Zarzàdu Rok 2003 by dla ORLENU okresem wyt onej pracy, odwa nych przedsi wzi ç i inwestycji, które przynios y oczekiwane rezultaty. Dzi ki wysi kom i zaanga owaniu kadry zarzàdzajàcej oraz pe nemu wykorzystaniu sprzyjajàcych warunków rynkowych osiàgn liêmy rekordowy wynik finansowy. Wypracowany skonsolidowany zysk netto wyniós mln z *. Po og oszeniu tych danych rekordowy poziom osiàgn a równie cena akcji PKN ORLEN. JesteÊmy dumni z tego, e inwestorzy tak pozytywnie oceniajà naszà prac. Ubieg y rok by korzystny dla przemys u rafineryjnego, chocia pomimo wojny w Iraku cena ropy wzros a tylko o 15,3% do 28,86 USD/b. Bardzo korzystnie kszta towa si poziom mar y rafineryjnej (3,06 USD/b), który by niemal dwukrotnie wy szy ni w 2002 roku. Dyferencja ropy Ural/Brent, który równie jest istotnym czynnikiem wp ywajàcym na rentownoêç naszej firmy, wzrós o 45,5% do 1,76 USD/b. W 2003 roku Polska nale a a do najszybciej rozwijajàcych si krajów w Europie. OdnotowaliÊmy 3,7% wzrost PKB, co prze o y o si na prawie 6% wzrost konsumpcji paliw i 16% wzrost sprzeda y nowych samochodów. Pozytywne informacje makroekonomiczne z pierwszego kwarta u 2004 roku pozwalajà z optymizmem patrzeç w przysz oêç. Jednym z najwa niejszych wydarzeƒ ubieg ego roku by o zapoczàtkowanie przez nas procesu konsolidacji bran y w naszym rejonie Europy. PodpisaliÊmy porozumienie z w gierskim koncernem MOL, otwierajàce drog do Êcis ej wspó pracy, a w konsekwencji do kapita owego po àczenia obu przedsi biorstw. WygraliÊmy przetarg na prywatyzacj czeskiego Unipetrolu. Dzia ania te sà Êrodkami w konsekwentnym dà eniu do strategicznego celu, jakim jest zbudowanie stabilnej pozycji PKN ORLEN jako podstawowego elementu Êrodkowoeuropejskiego koncernu rafineryjno petrochemicznego. Zbudowanie silnego, mi dzynarodowego organizmu musi byç jednak oparte na optymalnym wykorzystaniu w asnego potencja u. Dlatego podj liêmy wysi ek opracowania i wdro enia wieloletniego projektu Zarzàdzania WartoÊcià Firmy (VBM). Program ten doprowadzi do formalizacji strategii i prze o enia jej na mierzalne cele dla poszczególnych oêrodków zarzàdzania, poczàwszy od Zarzàdu, a skoƒczywszy na kie- * Skonsolidowany zysk netto wed ug Polskich Standardów RachunkowoÊci (wed ug MSSF zysk netto wyniós 987 mln PLN) 5

9 rownictwie Êredniego szczebla. VBM dzia a ju w systemach: bud etowania, sprawozdawczoêci, oceny inwestycji, zarzàdzania poprzez cele, jak równie w komunikacji z akcjonariuszami. W rezultacie Zarzàd dysponuje narz dziem pomagajàcym ustalaç cele dla kierownictwa oraz poprawnie oceniaç skutecznoêç dzia aƒ pracowników i w aêciwie ich motywowaç. Kierownictwo wy szego i Êredniego szczebla posiada mo liwoêç sprawdzenia, które dzia ania i w jaki sposób wp ynà na wartoêç dla akcjonariuszy, co pozwala wybraç najskuteczniejsze rozwiàzanie. Dzi ki temu mo emy rozmawiaç z naszymi akcjonariuszami w oparciu o jednakowe kryteria oceny znanych i stosowanych ju od wielu lat na rozwini tych rynkach. Program sk ada si z pi ciu g ównych elementów: optymalizacji zatrudnienia, programu redukcji kosztów, reorganizacji, modernizacji i ekspansji w obszarze detalicznym, zwi kszenia wykorzystywania zdolnoêci przerobowych w naszej rafinerii (w àczajàc w to ekspansj cz Êci petrochemicznej), reorganizacji i sprzeda y aktywów z dzia alnoêci pozapodstawowej. Realizujàc cel podwojenia wartoêci firmy do 2006 roku poprzez zwi kszenie efektywnoêci Spó ki oraz Grupy ORLEN, w 2003 roku konsekwentnie wdra aliêmy poszczególne elementy tego programu. Uruchomienie w lipcu Kompleksowego Programu Redukcji Kosztów Operacyjnych przynios o w ubieg ym roku wymierne korzyêci finansowe. Dodatkowo w tym czasie zbudowaliêmy pe nà infrastruktur wdro eniowà oraz uruchomiliêmy programy wspomagajàce. Program redukcji kosztów jest bardzo ambitny, ma bowiem przynieêç Koncernowi 800 mln z rocznych oszcz dnoêci. Niemniej jednak motywacja i zaanga owanie kadry kierowniczej w znacznym stopniu przybli ajà nas do realizacji tego zobowiàzania. Program podnosi ÊwiadomoÊç za ogi co do koniecznoêci stawiania rygorystycznych wyzwaƒ i realizacji powierzonych zadaƒ w codziennym wykonywaniu obowiàzków. W 2003 roku redukcja kosztów w ca ej spó ce wynios a 144 miliony z. Poziom redukcji jest zgodny z prognozami za o onymi na poczàtku roku. Jeden z programów wsparcia Program Dobrowolnych OdejÊç Emerytalnych przynosi wymierne wyniki (ponad 400 zg oszonych deklaracji), a drugi Reorganizacja Struktur Regionalnych jest przygotowany do wdro enia. JednoczeÊnie projekty realizowane w obszarach sprzeda y, zakupów i logistyki potwierdzi y dalszy potencja redukcji kosztów. W 2003 roku w ca ym Koncernie obni yliêmy zatrudnienie o 2,7 tys. osób, z czego redukcja o 1,5 tys. osób nastàpi a w wyniku sprzeda y 25 spó ek z dzia alnoêci pozapodstawowej. W 2004 roku planujemy sprzeda kolejnych 21 spó ek, co pozwoli na redukcj zatrudnienia o dalsze 1,6 tys. osób w grupie kapita owej, natomiast w jednostce dominujàcej liczba zatrudnionych zmniejszy si o ok. 500 osób. ZrealizowaliÊmy rebranding naszych stacji, a obecnie rozszerzamy go na stacje franczyzowe. Zgodnie z deklaracjami, które sk ada em po obj ciu obowiàzków dwa lata temu, i z planem, jaki wówczas Paƒstwu nakreêli em, realizowaliêmy dywersyfikacj naszych dzia aƒ i ekspansj w Polsce. UtworzyliÊmy spó k joint venture ze Êwiatowym liderem i potentatem petrochemicznym Basell. Jest to jedna z najwi kszych inwestycji w polskiej gospodarce o wartoêci ok. 500 mln euro. Spó ka Basell Orlen Polyolefins zosta a nagrodzona przez magazyn Project Finance tytu em Europejskiej transakcji roku 2003 w obszarze petrochemicznym. Pomimo nierozstrzygni cia przetargu na prywatyzacj Grupy LOTOS nadal stoimy na stanowisku, e PKN ORLEN jest najlepszym partnerem dla tego koncernu i b dziemy kontynuowaç dzia ania, majàce na celu wdro enie tej koncepcji w ycie. 6

10 W roku 2003 potwierdzi a si racjonalnoêç naszego pierwszego, powa nego kroku w akwizycjach zewn trznych. Blisko 500 naszych stacji doskonale funkcjonowa o na terenie Niemiec. Pomimo wy àczeƒ z eksploatacji w trakcie zmiany marki na ORLEN i STAR stacje te ju w pierwszym roku dzia alnoêci przynios y zysk, chocia nasz konserwatywny plan zak ada mniej optymistyczny wynik finansowy. Dzi ki funkcjonowaniu sieci stacji w Niemczech transakcje typu swap z koncernami mi dzynarodowymi pozwoli y na sprzeda dodatkowych 400 tys. ton paliw na rynku krajowym, przynoszàc zgodnie z obietnicà sprzed roku synergie szacowane na ok. 10 mln euro. Dzia ania te pokazujà, e oprócz pracy na rzecz zwi kszania efektywnoêci przedsi biorstwa potrafimy tak e przeprowadzaç i wdra aç mi dzynarodowe projekty. JesteÊmy w trakcie przygotowaƒ do nast pnych. Rok 2003 dostarczy dowodów, e ORLEN to dobra inwestycja. Programy restrukturyzacyjne przynoszà oczekiwane efekty, a nasza pozycja rynkowa jest mocna i stabilna. Zrealizowanie planów fuzji i przej ç w Europie Ârodkowej przyniesie dalsze, pozytywne impulsy do wyceny naszej Spó ki. W Êlad za wzrostem PKB polska gie da papierów wartoêciowych odnotowuje tak e trend wzrostowy, a przystàpienie Polski do Unii Europejskiej powinno daç kolejny impuls do dalszego rozwoju gospodarki. Zespó tych czynników zrealizowany wzrost efektywnoêci firmy, rozwój gospodarki kraju i satysfakcjonujàcy poziom mar powoduje, e konsekwentnie zmierzamy do celu, jakim jest podwojenie wartoêci ekonomicznej naszej firmy do 2006 roku. Rekordowe wyniki osiàgni te w 2003 roku pozwalajà zadeklarowaç, e Zarzàd b dzie wnioskowa na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy o wyp acenie dywidendy w wysokoêci 20% zysku netto, a to oznacza ponadtrzykrotny wzrost w stosunku do dywidendy wyp aconej naszym akcjonariuszom za rok Dlatego jestem przekonany, e zarówno wysoka dywidenda, jak i ponadpi çdziesi cioprocentowy wzrost kursu naszych akcji w ostatnim roku spowodujà, e ca a spo ecznoêç ORLENU zaliczy rok 2003 do wyjàtkowo udanych. Dzi kuj wszystkim pracownikom, których wysi ek z o y si na osiàgni cie naszego historycznego sukcesu. Jest on dla nas wszystkich êród em satysfakcji i powodem do dumy. Dzi kuj tak e wszystkim akcjonariuszom, którzy zaufali kadrze zarzàdzajàcej i dzi ki temu mogà teraz cieszyç si owocami swojej inwestycji. Nie liczymy na to, e prezent w postaci korzystnych warunków makroekonomicznych jest nam dany raz na zawsze, dlatego koncentrujemy si na podnoszeniu naszej efektywnoêci oraz zmniejszaniu kosztów dzia alnoêci. Jestem przekonany, e dzi ki temu b dziemy mogli po up ywie 2004 roku zaprezentowaç Paƒstwu wynik porównywalny do ubieg orocznego, a inwestycja w akcje ORLENU b dzie ponownie udana. Zbigniew Wróbel Prezes Zarzàdu PKN ORLEN SA 7

11

12 Zarzàd PKN ORLEN SA * Janusz WiÊniewski Wiceprezes Zarzàdu ds. Rozwoju i Produkcji Krzysztof Kluzek Cz onek Zarzàdu ** Zbigniew Wróbel Andrzej Macenowicz Prezes Zarzàdu, Dyrektor Generalny Wiceprezes Zarzàdu ds. Zasobów Kadrowych i Systemów Zarzàdzania Jacek Strzelecki Wiceprezes Zarzàdu ds. Ekonomiczno-Finansowych S awomir Golonka Wiceprezes Zarzàdu ds. Sprzeda y W kolejnoêci od lewej Rada Nadzorcza PKN ORLEN SA Sk ad od roku Jan Waga Jacek Walczykowski Andrzej Wieczorkiewicz Ryszard awniczak Andrzej Studziƒski Marian Czekaƒski Krzysztof Szlubowski Janusz Zieliƒski Przewodniczàcy Rady Nadzorczej Wiceprzewodniczàcy Rady Nadzorczej Cz onek i Sekretarz Rady Nadzorczej Cz onek Rady Nadzorczej Cz onek Rady Nadzorczej Cz onek Rady Nadzorczej Cz onek Rady Nadzorczej Cz onek Rady Nadzorczej * Od dnia roku obowiàzuje nowy podzia kompetencji: Janusz WiÊniewski - Wiceprezes Zarzàdu sprawujàcy nadzór nad obszarem Produkcji, Handlu hurtowego i Logistyki Krzysztof Kluzek - Cz onek Zarzàdu sprawujàcy nadzór nad obszarem Sprzeda y Detalicznej i Marketingu Andrzej Macenowicz - Wiceprezes Zarzàdu sprawujàcy nadzór nad obszarem Zasobów Kadrowych i Systemów Zarzàdzania Jacek Strzelecki - Wiceprezes Zarzàdu sprawujàcy nadzór nad obszarem Ekonomiczno Finansowym oraz Biurem Informatyki S awomir Golonka - Wiceprezes Zarzàdu sprawujàcy nadzór nad obszarem Strategii i Inwestycji Kapita owych ** Od dnia roku 9

13 Raport z dzia alnoêci operacyjnej Miniony rok rozpocz liêmy od przypiecz towania sukcesem d ugich i ci kich negocjacji kontraktów na dostawy surowca. W rezultacie uzyskaliêmy warunki zapewniajàce stosunkowo tanie zakupy ropy do 2009 roku oraz oczekiwanà od nas dywersyfikacj êróde zaopatrzenia, która minimalizuje niebezpieczeƒstwo ograniczenia dostaw ropy. Najwa niejszà inwestycjà w cz Êci produkcyjnej Koncernu by a modernizacja instalacji Hydrokrakingu, w wyniku której mo liwoêci przerobowe tego kompleksu wzros y o 30% (z 2,6 do 3,4 mln ton ropy na rok). Obecnie Hydrokraking w P ocku zaliczany jest do najwi kszych tego typu instalacji na Êwiecie. W trakcie budowy jest nowoczesna instalacja do dozowania etanolu do benzyn. Sta y rozwój technologiczny Zak adu Produkcyjnego w P ocku oraz stosowanie rygorystycznych procedur powodujà, e paliwa ORLENU spe niajà normy jakoêci przewidziane dla krajów Unii Europejskiej na 2005 rok. W 2005 roku, po wybudowaniu instalacji odsiarczania benzyny krakingowej, b dziemy mogli zaoferowaç klientom benzyny o zawartoêci siarki do 10 ppm. Obecnie najwa niejszym projektem w naszym kompleksie rafineryjno petrochemicznym jest intensyfikacja Olefin II. ZrealizowaliÊmy ju 70% inwestycji, dzi ki której zwi kszymy produkcj podstawowych monomerów (etylen, propylen), przeznaczonych dla Basell Orlen Polyolefins. Spó ka ta w minionym roku osiàgn a wynik finansowy o 150% wy szy od pierwotnych za o- eƒ. Potwierdza to trafnoêç naszych decyzji inwestycyjnych w obszarze petrochemicznym. Rok 2003 by tak e okresem dalszego zwi kszania efektywnoêci naszej sieci logistycznej. ZmniejszyliÊmy liczb wykorzystywanych baz magazynowych do 20. Dla porównania w trak- 10

14 przygotowaliêmy i zaoferowaliêmy naszym partnerom nowe warunki umów franczyzowych. Mamy nadziej, e pozwoli to ustabilizowaç i zacieêniç wi zi àczàce nas z tà siecià. PodpisaliÊmy ju 51 nowych umów franczyzowych i przygotowujemy 100 nast pnych. Docelowo, pod koniec 2006 roku, w naszej sieci b dzie funkcjonowa o ok. 250 stacji patronackich. UtworzyliÊmy tak e sieç 230 stacji stowarzyszonych. Obiekty te cieszà si coraz wi kszym zainteresowaniem klientów. Na prze omie roku podpisaliêmy umowy na dostawy paliw z mi dzynarodowymi koncernami dzia ajàcymi w Polsce. Wykorzystujàc fakt funkcjonowania naszych stacji w Niemczech, uzyskaliêmy kontrakt na sprzeda dodatkowych 400 tys. ton paliw w Polsce. Nie by oby to mo liwe bez dobrych rezultatów naszej dzia alnoêci na terenie Niemiec. Rok 2003 ORLEN Deutschland zakoƒczy wynikiem oko o 5 mln z. Jest to niezwykle satysfakcjonujàce, poniewa nasz plan zak ada, e z uwagi na realizacj procesu zmiany barw pierwszy rok dzia alnoêci przyniesie ujemny wynik finansowy. Rebranding stacji niemieckich zamknà si kosztem 21,2 mln euro, czyli o 4,9 mln euro mniej, ni pierwotnie zak adano. Jest to efekt racjonalnego zarzàdzania projektem, w Êlad za Êwiadomà decyzjà o wprowadzeniu dwóch marek. Obecnie posiadamy 7% udzia u w rynku sprzeda y detalicznej pó nocnych Niemiec. Do 2007 roku zamierzamy osiàgnàç 10% udzia w tym regionie, m.in. przez przej cie od 10 do 30 stacji rocznie, oraz uzyskanie lokalizacji przy autostradach. Kolejny raz odnotowaliêmy wzrost mar y w handlu detalicznym. W przypadku paliw wskaênik ten wzrós o 15%, zaê w produktach pozapaliwowych poprawiliêmy mar e a o 22%. W stu procentach zrealizowaliêmy planowany na 2003 rok program rebrandingu stacie àczenia si Petrochemii P ock SA z CPN SA do dystrybucji paliw u ywaliêmy a 144 baz magazynowych. W 2003 roku rozpocz liêmy modernizacj baz w MoÊciskach i Ostrowie Wielkopolskim. Ich modyfikacja i rozbudowa obejmujà dostosowywanie obiektów do nowych przepisów z zakresu ochrony Êrodowiska. Ponadto, po raz pierwszy wykorzystaliêmy pierwsze dost pne pojemnoêci unikatowego, podziemnego magazynu paliw w wyeksploatowanych wyrobiskach (kawernach) Inowroc awskich Kopalni Soli Solino. Obecnie pojemnoêç magazynowa wynosi m 3 do przechowywania ropy naftowej oraz m 3 do oleju nap dowego i Ekotermu. Jest to niezwykle tani i efektywny sposób przechowywania paliw. Koszt magazynowania 1 tony produktu jest znacznie ni szy ni w tradycyjnych bazach. Dodatkowo, dzi ki zmianie przepisów o zapasach obowiàzkowych, ju teraz efektywniej wykorzystujemy podziemne magazyny. W zapasach, odpowiadajàcych obecnie 44 dniom produkcji (zgodnie z wymogami UE 90 dni osiàgniemy w 2008 roku), a 60% stanowi ropa naftowa, w porównaniu z 30%, jakie obowiàzywa y kilka lat temu. Jako towar nieprzetworzony ropa jest oczywiêcie taƒsza w przechowywaniu. Projekt Zintegrowanego Operatora Logistycznego (ZOL), tworzonego wspólnie z Naftà Polskà SA w procesie prywatyzacji spó ki Naftobazy Sp. z o.o., znalaz si w fazie kluczowych negocjacji z inwestorem strategicznym, tj. firmà VO- PAK. Decyzjà w adz PKN ORLEN ustalone zosta- y warunki kraƒcowe dla poprawy efektywnoêci modelu ekonomicznego koncepcji ZOL, od przyj cia których zale y kontynuacja projektu. Naszym istotnym odbiorcà hurtowym jest oczywiêcie sieç stacji patronackich. W 2003 roku 11

15 R A P O R T Z D Z I A A L N O Â C I O P E R A C Y J N E J cji paliw. Obecnie wszystkie obiekty naszej sieci sprzeda y opatrzone sà ju god em ORLENU, w tym ok. 400 zosta o poddanych kompleksowej zmianie barw (marki). Na tych w aênie stacjach odnotowujemy najwi kszy wzrost dynamiki sprzeda y. Istotny wp yw na dynamiczny wzrost wyniku segmentu detalicznego mia y zmiany w dziedzinie obs ugi. To najbardziej wyrazisty i najcz Êciej odnotowywany przejaw zmian, jakie wprowadzamy w naszej sieci detalicznej. Nic dziwnego przeszkoliliêmy ponad 1500 osób i wdro yliêmy nowe standardy obs ugi. Nasz program lojalnoêciowy VITAY cieszy si nies abnàcym zainteresowaniem: 4,4 mln uczestników to o 100 tys. osób wi cej, ni prognozowaliêmy. W 2004 roku zamierzamy powitaç naszego 5-milionowego, lojalnego klienta. On tak e przyczyni si do planowanego na ten rok 2% wzrostu sprzeda y w detalu. Spó ki Grupy Kapita owej znaczàco poprawi y wyniki finansowe, podnoszàc zysk netto do 170,3 mln z. Obroty ogó em wszystkich spó ek konsolidowanych, wraz z jednostkà dominujàcà, wynios y prawie 40 mld z. Po wyeliminowaniu obrotów wzajemnych da o to przychody na poziomie skonsolidowanego sprawozdania finansowego w wysokoêci 33,7 mld z (wg Polskich Standardów RachunkowoÊci). W Êwietle wejêcia Polski do UE Rafineria Trzebinia SA przygotowa a i rozpocz a realizacj programu, zmieniajàcego profil jej dzia alnoêci na produkcj i dystrybucj produktów specjalistycznych, takich jak: asfalty, produkty parafinowe, oleje smarowe, biokomponenty. Przyk adem mo e byç instalacja estryfikacji olejów roêlinnych o planowanej wydajnoêci tys. ton/rok lub rozbudowa instalacji odolejania gaczy do 56 tys. ton/rok. Opracowano tak e program redukcji kosztów na wzór jednostki dominujàcej. Pomimo ogromnego zaanga owania w projekty restrukturyzacji kadra Grupy Kapita owej Rafinerii Trzebinia SA by a w stanie wypracowaç 68,2 mln z zysku netto. Tak e w Rafinerii Nafty Jedlicze SA prowadzone by y intensywne prace, majàce na celu przygotowanie spó ki do nowych warunków rynkowych po przystàpieniu Polski do UE. Poza reorganizacjà produkcji uda o si zredukowaç koszty operacyjne, osiàgajàc w rezultacie pozytywny wynik finansowy. Dla ZA Anwil SA, kolejnej spó ki z naszej Grupy Kapita owej, rok 2003 okaza si najlepszy w historii. Coraz lepsza koniunktura oraz aktywna walka o klienta umo liwi y zwi kszenie wykorzystania mocy produkcyjnych PCV oraz nawozów. Spó ka uzyska a wzrost zysku netto o 300%, do poziomu 59,3 mln z. ZA Anwil SA utworzy z koreaƒskim partnerem SK Chemicals spó k joint venture, majàcà na celu wytwarzanie granulatów PET, o zdolnoêci produkcyjnej 120 tys. ton/rok. Instalacja ta planowo rozpocznie dzia alnoêç w drugim kwartale 2005 roku. W 2003 roku we wszystkich segmentach naszej dzia alnoêci kierowaliêmy si dà eniem do poprawy efektywnoêci, opierajàc si na szczegó- owym i racjonalnym rachunku ekonomicznym. Skonsolidowany wynik finansowy Koncernu pokazuje, e nasze post powanie by o w aêciwe. PrzemyÊlane koncepcje i plany, jak równie poprawiajàca si sytuacja gospodarcza kraju pozwalajà nam z coraz wi kszym optymizmem pokonywaç kolejne wyzwania prowadzàce do wzrostu wartoêci PKN ORLEN. S awomir Golonka Wiceprezes Zarzàdu ds. Sprzeda y 12

16 Spó ka i jej dzia alnoêç

17 Spó ka i jej dzia alnoêç Polski Koncern Naftowy ORLEN SA z siedzibà w P ocku powsta w 1999 roku w wyniku po àczenia Petrochemii P ock SA i Centrali Produktów Naftowych SA. JesteÊmy jednà z najwi kszych korporacji przemys u naftowego w Europie Ârodkowej, w sk ad której wchodzi 88 spó- ek prawa handlowego. Posiadamy dominujàcà pozycj na krajowym rynku paliw i produktów petrochemicznych. W Polsce i w Niemczech zarzàdzamy sieciami stacji paliw, przez które oferujemy naszym klientom produkty i us ugi najwy szej jakoêci. Zapleczem sieci detalicznej ORLENU jest efektywna infrastruktura logistyczna sk adajàca si z baz magazynowych i sieci rurociàgów. Nasz zintegrowany kompleks rafineryjno-petrochemiczny w P ocku zaliczany jest do najnowoczeêniejszych i najefektywniejszych tego typu obiektów w Europie. S TRUKTURA AKCJONARIATU PKN ORLEN 10,20% 17,32% 10,77% 5,59% ,03% 51,09% Nafta Polska SA Skarb Paƒstwa The Bank of New York 1) Kulczyk Holding SA 2) Commercial Union 3) Pozostali 1) Na dzieƒ 16 lutego 2004 roku 2) Na dzieƒ 20 czerwca 2002 roku 3) Na dzieƒ 4 lipca 2003 roku 14

18 Do g ównych spó ek Grupy ORLEN nale à: Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o., ORLEN Deutschland, ZA Anwil SA, IKS Solino SA, ORLEN OIL Sp. z o.o. oraz rafinerie w Trzebini i Jedliczach. PKN ORLEN na rynku kapita owym Akcje PKN ORLEN notowane sà na Gie dzie Papierów WartoÊciowych w Warszawie oraz w formie Globalnych Kwitów Depozytowych (GDR) na London Stock Exchange. Obrót kwitami depozytowymi ma miejsce równie w USA na pozagie dowym rynku OTC. Pierwsze notowanie akcji PKN ORLEN odby o si w listopadzie 1999 roku. W 2003 roku kapita akcyjny Spó ki zosta podniesiony o z (1,8% kapita u) w wyniku emisji akcji przeznaczonych dla kadry kierowniczej w programie opcji mened erskiej. Kapita akcyjny Spó ki dzieli si na akcji zwyk ych na okaziciela o wartoêci nominalnej 1,25 z. Depozytariuszem kwitów depozytowych Spó ki jest The Bank of New York. Jednostkà transakcyjnà na gie dzie londyƒskiej jest 1 GDR, na który przypadajà dwie akcje Koncernu. N OTOWANIA AKCJI PKN ORLEN W 2003 ROKU WIG20 (wartoêç w pkt.) ORLEN (kurs w z ) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III 2004 WIG20 ORLEN 15

19 Strategia Celem Zarzàdu PKN ORLEN jest zbudowanie w Europie Ârodkowej regionalnego, pionowo zintegrowanego koncernu naftowego. Zamierzamy w tym procesie odgrywaç rol lidera, natomiast realizacj naszej strategii opieramy na trzech podstawowych zasadach: wzmocnieniu wewn trznym, rozszerzeniu i dywersyfikacji dzia alnoêci w Polsce, przej ciach i aliansach mi dzynarodowych w regionie. Wzmocnienie wewn trzne Wzmocnienie wewn trzne osiàgniemy, opierajàc si na za o eniach programu Zarzàdzania WartoÊcià Firmy, którego wdra anie rozpocz liêmy w 2003 roku. Jego kluczowymi elementami sà: Kompleksowy Program Redukcji Kosztów Operacyjnych zak adajàcy: do 2004 roku obni enie kosztów o 450 mln z ; do 2005 roku obni enie kosztów o 800 mln z. Redukcja zatrudnienia: w 2004 roku 2 tys. osób w ca ej Grupie; do 2006 roku 5 tys. osób ( àcznie). Restrukturyzacja Grupy Kapita owej: w 2004 roku sprzeda udzia ów w Polkomtelu SA i w 21 spó kach z dzia alnoêci pozapodstawowej; do 2006 roku sprzeda udzia ów w 40 spó kach ( àcznie); fuzje spó ek z dzia alnoêci podstawowej. Poprawa efektywnoêci produkcji i sprzeda y: pe ne wykorzystanie mocy przerobowych ju w 2004 roku; maksymalizacja mar y dla ca ego aƒcucha sprzeda y; 16

20 do 2006 roku osiàgni cie sprzeda y na Êrednim poziomie 3 mln litrów paliw na stacj (1 000 stacji CODO); do 2006 roku uzyskanie 30% mar y na produktach pozapaliwowych; zabezpieczenie przep ywów operacyjnych wzgl dem wybranych elementów ryzyka zewn trznego (np. zmiany kursów walutowych) risk management. Rozszerzenie i dywersyfikacja dzia alnoêci w Polsce Rozszerzenie i dywersyfikacja dzia alnoêci w Polsce zmniejszy wra liwoêç Koncernu na zmiany koniunktury w bran y, jak równie przyniesie dodatkowe korzyêci finansowe. Podstawowymi kierunkami dzia aƒ b dà: rozbudowa cz Êci petrochemicznej we wspó pracy z Basell, w wyniku której do 2006 roku podwoimy sprzeda poliolefin przez spó k Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o., utworzenie Zintegrowanego Operatora Logistycznego na bazie aktywów PKN ORLEN oraz Naftobaz w celu obni enia kosztów logistyki, przed u enie linii produkcyjnej w obszarze petrochemicznym w wyniku przej cia wybranych jednostek wykorzystujàcych nasze pó produkty jako surowiec do produkcji. Przej cia i alianse mi dzynarodowe w regionie Przej cia oraz alianse w Europie Ârodkowej umo liwià nam zbudowanie silnego koncernu regionalnego, b dàcego partnerem dla spó ek z obszaru wydobywczego. Podstawowe kierunki dzia aƒ: rozwój dzia alnoêci na terenie Niemiec: do 2005 roku zwi kszenie zysku netto do mln euro oraz uzyskanie dodatkowych synergii na poziomie mln euro, do 2007 roku wzrost udzia u w rynku pó nocnych Niemiec na poziomie 10%, pe na konsolidacja z w gierskim MOL-em: w 2004 roku utworzenie Êcis ych wi zi biznesowych, przej cie kontroli nad czeskim Unipetrolem: w 2004 roku rozpocz cie restrukturyzacji Grupy. MOL - w pe ni zintegrowany w gierski koncern naftowy: - wydobycie: 1 mln ton ropy naftowej, 3 mld m 3 gazu ziemnego; - rafineryjne moce przerobowe: 13,5 mln ton rocznie; - udzia w rynku w gierskim: 42% w przypadku benzyn oraz 48% w przypadku oleju nap dowego; stacji paliw na terenie 6 krajów. Unipetrol - zintegrowany czeski koncern naftowy: - rafineryjne moce przerobowe: 9mln ton rocznie; - udzia w rynku czeskim: 50% w przypadku benzyn oraz do 100% w przypadku wybranych produktów petrochemicznych; stacji paliw na terenie Czech. 17

21 ? Prezes Zarzàdu odpowiada Jak widzi Pan Koncern za 5 lat? Za 5 lat widz Regionalny Koncern Naftowy dominujàcy na rynku paliwowo energetycznym centralnej Europy, którego jednym z g ównych elementów jest PKN ORLEN. W najbli szych 2 3 latach b dziemy konsekwentnie uwalniaç potencja zawarty w naszym Koncernie. Filarami restrukturyzacji sà program Zarzàdzania WartoÊcià Firmy, w tym redukcja kosztów o 800 mln z, oraz dywersyfikacja i ekspansja na terenie Polski, co zosta o opisane w tym rozdziale. B dzie to tak e okres przej ç i konsolidacji aktywów w kierunku budowy koncernu regionalnego. Dzi ki takim dzia aniom akcjonariusze powinni otrzymaç pierwszà premi konsolidacyjnà. Zamierzamy tak e zacieêniç wspó prac z du ymi koncernami naftowymi i spodziewamy si, e w rezultacie akcjonariusze b dà mogli otrzymaç kolejnà premi konsolidacyjnà. Powinno to nastàpiç za oko o 5 lat. Jakich synergii spodziewacie si po przej ciu wi kszoêciowego udzia u w Unipetrolu? Unipetrol a. s. jest pionowo zintegrowanym holdingiem, dzia ajàcym w pe nym cyklu produkcyjnym wyrobów naftowych, poczàwszy od importu i przetwórstwa ropy, a do sprzeda y paliw i produktów chemicznych. PKN ORLEN postrzega udzia w przetargu na czeski holding jako unikalnà szans realizacji planów ekspansji regionalnej o stosunkowo du ym potencjale pozytywnych efektów skali. Po àczenie ORLENU z Unipetrolem pozwoli na zrealizowanie strategicznych synergii w obszarze zaopatrzenia spó ek w surowce, w wykorzystaniu struktur logistycznych jak równie w przetwórstwie chemicznym oraz w wyniku aliansów spó ek nale àcych do Uniopetrolu z producentami polskimi. Zaanga owanie kapita owe w Unipetrol wprowadzi ORLEN na czeski rynek detaliczny, co podniesie naszà pozycj w Europie Centralnej w tym segmencie dzia alnoêci. Czy Koncern zamierza poszerzyç swojà dzia alnoêç o wydobycie ropy naftowej oraz gazu? JeÊli tak, w jaki sposób zostanie to zrealizowane, kiedy i kto b dzie partnerem? Zdecydowanie tak. Natomiast nale y rozdzieliç obydwa surowce. W przypadku gazu nasze zakupy stanowià ok. 10% krajowej konsumpcji. W celu redukcji kosztów jesteêmy zmuszeni poszukiwaç wspó pracy z operatorami na tym rynku. Dlatego te nawiàzaliêmy Êcis à wspó prac z PGNiG. Oceniamy obecnie zyskownoêç potencjalnych, wspólnych projektów w obszarze wydobycia gazu na terenach za wschodnià granicà. Natomiast w przypadku ropy naftowej zamierzamy zdobyç dost p do z ó przez konsolidacj regionalnà. Budujàc silny regionalny koncern, b dziemy posiadaç dominujàcà pozycj w obszarze tzw. downstream oraz know-how i pewne mo liwoêci w obszarze wydobycia, czyli tzw. upstream. Dzi ki konsolidacji b dziemy dysponowaç wystarczajàcymi zasobami do rozszerzenia dzia alnoêci w obszarze wydobycia. Zbigniew Wróbel Prezes Zarzàdu 18

22 Sprzeda detaliczna

23 Sprzeda detaliczna Sprzeda krajowa Wolumeny 2003 W 2003 roku w naszej sieci detalicznej sprzedaliêmy 2 759,45 mln litrów paliw silnikowych, co daje wzrost o 1,1% w odniesieniu do 2002 roku. Ârednia sprzeda na jednà stacj w sieci w asnej wynios a 2,1 mln litrów paliw i LPG, czyli o 1,7% wi cej w porównaniu z 2002 rokiem. W 2003 roku odnotowaliêmy wzrost sprzeda y oleju nap dowego i LPG oraz spadek sprzeda- y benzyn. Zmiana struktury sprzeda y paliw wynika ze zwi kszenia, w ogólnej liczbie eksploatowanych pojazdów, udzia u samochodów z silnikami wysokopr nymi i samochodów nap dzanych LPG. S TRUKTURA SPRZEDA Y PALIW 3,2% 4,3% 38,4% 40,1% 58,4% 55,6% Benzyny Oleje nap dowe LPG WartoÊç sprzeda y produktów pozapaliwowych w 2003 roku wynios a 752 mln z i by- a o 15% wi ksza ni w 2002 roku. 20

24 Mar e 2003* W 2003 roku osiàgn liêmy 15% wzrost ca kowitej mar y do poziomu 1 045,7 mln z. S TRUKTURA MAR Y W ROKU % 20% Mar a detaliczna na sprzeda y benzyn, oleju nap dowego i LPG wynios a 835,5 mln z otych i by a o 13% wi ksza ni w 2002 roku. 27% % Mar a detaliczna na sprzeda y produktów pozapaliwowych i us ug wzros a o 22% do kwoty 210,2 mln z. S TRUKTURA MAR Y W ROKU 2002 Sieç stacji Liczba stacji Na koniec 2003 roku posiadaliêmy: stacji w asnych, 564 stacje patronackie, 20 stacji franczyzowych. W minionym roku wybudowaliêmy 35 nowych stacji i przeprowadziliêmy 271 zadaƒ modernizacyjnych. Rebranding W pierwszym pó roczu 2003 roku zakoƒczyliêmy proces rebrandingu stacji paliw. W projekcie rebrandingu 281 stacji obj liêmy pe nà zmianà wizualizacji, polegajàcà na kompleksowym oznaczeniu obiektów barwami i markà ORLEN, natomiast na 885 stacjach w asnych przeprowadziliêmy rebranding uproszczony. Na koniec 2003 roku w pe nym brandzie ORLENU funkcjonowa o 389 stacji, w tym wszystkie (20) stacje franczyzowe oraz 872 stacje po rebrandingu uproszczonym, co daje liczb stacji paliw z logo ORLENU. 23% EfektywnoÊç 2% 19% % Benzyny Oleje nap dowe LPG Produkty pozapaliwowe i us ugi àcznie koszty i nak ady na rebranding na rynku polskim wynios y: w roku mln z **, w roku ,3 mln z. Analiza àcznej sprzeda y detalicznej paliw na 289 stacjach po zakoƒczeniu pe nego rebrandingu wykaza a w badanym okresie wi kszà dynamik sprzeda y w porównaniu z dynamikà ca ej sieci. * Dotyczy sieci w asnej ** Bez kosztów oko orebrandingowych 21

25 S P R Z E D A D E T A L I C Z N A Franczyza Na koniec 2003 roku na zasadach franczyzy prowadziliêmy sprzeda na 20 stacjach paliw. PodpisaliÊmy kolejne umowy franczyzowe z w aêcicielami 34 stacji, gdzie obecnie prowadzimy prace dostosowujàce obiekty do standardów ORLENU. Kierujàc si kryteriami: lokalizacji, potencja u sprzeda y (minimum 2 mln litrów paliw rocznie), odpowiedniego standardu obiektu, wybraliêmy spoêród stacji patronackich i niezrzeszonych oko o 260 potencjalnych franczyzobiorców. Udzia w rynku 2003 Wed ug przeprowadzonych w grudniu 2003 roku badaƒ rynku (Auto Scan i Omnibus) przez firm B.P.S. Auto Scan Consultants Poland udzia PKN ORLEN w rynku detalicznym wyniós w roku 2003 oko o 40%. Programy lojalnoêciowe VITAY VITAY to program lojalnoêciowy przeznaczony dla naszych klientów indywidualnych. Ka dy zakup w naszej sieci stacji premiowany jest odpowiednià liczbà punktów, które uprawniajà posia- daczy kart do ich zamiany na paliwo lub firmowe upominki. Do koƒca 2003 roku wydaliêmy naszym klientom ponad 4,4 miliona kart VITAY. W ubieg ym roku najlepszym uczestnikom programu wr czyliêmy presti owe karty Super VITAY uprawniajàce do pakietu przywilejów. Flota Polska Program Flota Polska przeznaczony jest dla klientów instytucjonalnych, dysponujàcych w asnymi Êrodkami transportu. Do najliczniejszych uczestników programu nale à: firmy transportowe, przedsi biorstwa produkcyjne, banki, urz dy centralne i samorzàdowe, przedstawicielstwa zagraniczne. Oferujemy naszym klientom dwa rodzaje kart flotowych: kart typu K wystawianà imiennie na kierowc oraz kart typu S wystawianà na numer rejestracyjny pojazdu. Dla ka dej karty klient mo- e, mi dzy innymi, okreêliç kwotowe lub iloêciowe limity zakupów poszczególnych produktów oraz cz stotliwoêç dokonywania transakcji. Ponadto mened erowie flot mogà korzystaç ze spersonalizowanej witryny internetowej, na której udost pnione sà narz dzia wspierajàce zarzàdzanie flotà. W 2003 roku do naszego programu Flota Polska pozyskaliêmy firmy litewskie. Karty przedp acone Karty przedp acone oferujemy klientom instytucjonalnym jako narz dzie nagradzania ich pra- DYNAMIKA SPRZEDA Y NA STACJACH OBJ TYCH REBRANDINGIEM Sprzeda paliw (w mln litrów) VII VIII IX X XI XII Wszystkie stacje (CODO) ,6 252,3 236,9 252,3 221,4 210, ,3 266,3 245,0 252,0 214,3 220,9 Dynamika 106,9% 105,5% 103,4% 99,9% 96,8% 105,2% Stacje obj te rebrandingiem ,6 87,2 81,6 87,3 78,6 75, ,9 94,6 88,1 91,6 79,6 81,7 Dynamika 108,6% 108,5% 107,9% 105,0% 101,3% 108,6% Ró nica w dynamice 1,7 pkt % 3,0 pkt % 4,5 pkt % 5,1 pkt % 4,5 pkt % 3,4pkt % wzrostu sprzeda y 22

26 S P R Z E D A D E T A L I C Z N A Tajemniczy klient badanie jakoêci obs ugi przez niezale nych, anonimowych kontrolerów. Cele i plany Plany 2004 Nak ady inwestycyjne 450 mln z. Liczba nowo wybudowanych stacji w asnych 124. cowników oraz klientów. WÊród firm, które sà u ytkownikami kart przedp aconych, znajdujà si m.in. Unilever, PepsiCo, Gillette, Citroën, Fiat, Chrysler i Nestlé. Do koƒca 2003 roku wydaliêmy oko o tego rodzaju kart. JakoÊç obs ugi W 2003 roku w sieci sprzeda y detalicznej przeprowadziliêmy szereg programów motywacyjnych, szkoleƒ i badaƒ, prowadzàcych do podniesienia jakoêci obs ugi i wzrostu zadowolenia naszych klientów. WprowadziliÊmy nowe, wysokie standardy zarzàdzania jakoêcià, dzi ki którym PKN ORLEN postrzegany jest przez klientów jako firma oferujàca w kraju najlepszà obs ug na stacjach paliw. WprowadziliÊmy mi dzy innymi nast pujàce programy: wdro enie stanowiska pracownika podjazdu obs uga klienta od momentu podjechania do dystrybutora, Razem dbamy o jakoêç opieka kadry mened erskiej nad wybranymi przez siebie stacjami paliw i ich kontrola, 18 STOP Program Odpowiedzialnej Sprzeda y (POS), majàcy na celu ograniczenie dost pu do papierosów dla dzieci i m odzie y, Akademia Or ów program szkoleƒ dla pracowników stacji, Liczba zadaƒ modernizacyjnych stacji w asnych 300. Liczba nowych stacji franczyzowych 130. Plany 2005 Docelowa liczba stacji franczyzowych 250. Plany 2006 Docelowa liczba stacji w asnych Ârednia sprzeda na stacj 3,1 mln litrów paliw rocznie. Udzia w polskim rynku detalicznym 40%. 23

27 S P R Z E D A D E T A L I C Z N A Sprzeda zagraniczna ORLEN Deutschland W 2003 roku sfinalizowaliêmy zakup od BP/Aral 494 stacji w pó nocnych Niemczech. Obecnie na terenie Niemiec, poza sprzeda à detalicznà, prowadzimy równie sprzeda hurtowà. Rebranding W 2003 roku zakoƒczyliêmy rebranding naszych stacji paliw. Koszt zmiany wizerunku zamknà si kwotà 21,2 mln euro i by o 4,9 mln euro (19%) ni szy od planowanego bud etu. Obecnie w naszej sieci detalicznej w Niemczech posiadamy: Wolumeny 2003 W 2003 roku w naszej sieci detalicznej w Niemczech sprzedaliêmy 1 381,30 mln litrów paliw. Ârednia sprzeda na jednà stacj przekroczy- a 2,8 mln litrów. WartoÊç sprzeda y produktów pozapaliwowych przekroczy a 81 mln euro. Mar e 2003 W 2003 roku mar a na sprzeda y paliw wynios a 69,6 mln euro. Ârednia mar a wynios a 5,47 eurocent na litr paliwa. Sieç stacji Liczba stacji W sk ad naszej sieci detalicznej na terenie Niemiec wchodzi 490 stacji paliw, z czego: 392 stacje nale à do sieci w asnej (CODO), 98 stacji funkcjonuje na zasadzie franczyzy. 126 stacji pod markà ORLEN, 320 stacji pod markà STAR, 44 stacje na terenach hipermarketów. Wprowadzenie dwóch marek na rynku niemieckim jest zgodne ze strategià marketingowà Koncernu. Cele i plany Rozszerzenie istniejàcej sieci przez akwizycje, budow nowych lub przebudow istniejàcych stacji (ok. 30 stacji rocznie). Wzrost wolumenu sprzeda y o ok. 1,2% w stosunku do roku Osiàgni cie wyniku finansowego na poziomie 4,5 mln euro. Optymalizacja kosztów przez uproszczenie struktury organizacyjnej. Zamkni cie kilku stacji nierentownych Zwi kszenie do 10% udzia u w rynku pó nocnych Niemiec. 24

28 ? Wiceprezes Zarzàdu odpowiada Czy zakup sieci stacji w Niemczech zwi ksza wartoêç Spó ki (dodaje wartoêç czy jà niszczy)? W koƒcu w 2003 roku dzia alnoêç na terenie Niemiec przynios a tylko 5 mln z zysku. Jak Paƒstwo wiecie, w 2003 roku przej liêmy ok. 500 stacji w pó nocnych Niemczech, które funkcjonowa y pod trzema ró nymi markami. Ju w drugiej po owie roku przeprowadziliêmy rebranding ca ej sieci, wprowadzajàc dwie marki: ORLEN i STAR. Wiàza o si to z czasowym zaprzestaniem sprzeda y paliwa na karty flotowe. Dodatkowo, proces zmiany barw i marki zmusza nas do okresowego wy àczania poszczególnych stacji z eksploatacji. Dlatego w naszym modelu finansowym przewidywaliêmy nawet strat w 2003 roku. Obecnie nasze stacje w Niemczech pracujà na pe nych obrotach i ponownie obs ugujà klientów, opierajàc si na kartach flotowych. Zak adamy, e od 2005 roku zysk netto b dzie si kszta towaç na poziomie mln euro. Natomiast elementem przemawiajàcym za rozszerzeniem naszej dzia alnoêci na terenie Niemiec by a mo liwoêç uzyskania dodatkowego efektu synergii, polegajàcego na podpisaniu swego rodzaju umów typu swap. Szacujemy, i zwi kszy to zysk ORLENU o dodatkowe mln euro. W rezultacie jest to projekt zwi kszajàcy wartoêç dla akcjonariuszy. Kiedy zostanie zakoƒczona modernizacja sieci detalicznej? Czy oznacza to, e wszystkie stacje b dà mieç standard obs ugi co najmniej na poziomie firm zachodnich? Ile b dzie to kosztowaç? W 2003 roku zakoƒczyliêmy proces rebrandingu w sieci CODO na terenie Polski oraz, jak ju wspomnia em, w ca ej sieci na terenie Niemiec. W rezultacie w Polsce dysponujemy ok. 400 stacjami o standardzie obs ugi co najmniej na poziomie firm zachodnich. W ciàgu nast pnych trzech lat zakoƒczymy proces modernizacji i reorganizacji ca ej sieci detalicznej. B dzie to nas kosztowaç ok. 1 mld z. W 2006 roku w ca ej sieci typu CODO na terenie Polski (ok stacji) b dziemy Êwiadczyç us ugi o najwy szej jakoêci i wielkoêci sprzeda y na stacj porównywalnej z koncernami zachodnimi. S awomir Golonka Wiceprezes Zarzàdu ds. Sprzeda y 25

29 Sprzeda hurtowa Wolumeny 2003 W 2003 roku na rynku hurtowym (krajowym i eksportowym) sprzedaliêmy tys. ton paliw, czyli o 0,8% mniej w porównaniu z 2002 rokiem. Sprzeda paliw na rynku krajowym wynios a tys. ton. Zwi kszyliêmy sprzeda oleju nap dowego i paliwa lotniczego (Jet A-1), natomiast odnotowaliêmy spadek hurtowej sprzeda y benzyn oraz oleju opa owego Ekoterm Plus. H URTOWA SPRZEDA PALIW (W TYS. TON) Zmiana Benzyny ,8% Oleje nap dowe ,8% Jet A ,5% Ekoterm Plus ,9% Razem ,8% Eksport Sprzeda eksportowa paliw w 2003 roku stanowi a 7,2% ca kowitej sprzeda y hurtowej paliw. W 2003 roku za granicà sprzedaliêmy 424 tys. ton paliw, czyli o 30% wi cej w porównaniu z 2002 rokiem. O 66% zwi kszyliêmy eksportowà sprzeda benzyn. G ównymi odbiorcami naszych paliw w eksporcie sà: Czechy, W gry i S owacja. SPRZEDA EKSPORTOWA (W TYS. TON) Zmiana Benzyny ,2% Oleje nap dowe ,6% Jet A ,6% Razem ,7% 26

30 Mar e 2003 W 2003 roku osiàgn liêmy premi làdowà w wysokoêci 404 mln z, czyli o 29,5% ni szà w porównaniu z rokiem poprzednim. Zgodnie z nowo wprowadzonà metodologià liczenia dane za rok 2002 zosta y odpowiednio skorygowane, aby zapewniç porównywalnoêç okresów (skorygowana wartoêç premii làdowej za rok 2002 wynosi 573 mln z ). JakoÊç paliw Wszystkie paliwa p ynne sprzedawane przez PKN ORLEN charakteryzujà si najwy szà jakoêcià. Podlega ona ciàg ej kontroli od procesu produkcji a do momentu odbioru paliwa przez ostatecznego odbiorc. Koncern gwarantuje sta à, wysokà jakoêç sprzedawanych paliw oraz ich dost pnoêç na terenie ca ego kraju. Czynniki rynkowe W 2003 roku odnotowaliêmy spadek konsumpcji benzyn o ok. 5% w stosunku do 2002 roku oraz wzrost konsumpcji oleju nap dowego o ok. 20%. Konsumpcja oleju opa owego utrzyma a si na poziomie 2002 roku. Obserwujemy sta y wzrost konkurencji wynikajàcy z wysokich mar rafineryjnych. Utrzymujàca si szara strefa, mimo wprowadzenia nowych regulacji w zakresie akcyzy, ciàgle wywiera niekorzystny wp yw na wielkoêç sprzeda y naszych paliw. W 2003 roku Ekoterm Plus otrzyma nominacj do nagrody god a promocyjnego TERAZ POLSKA. U DZIA PKN ORLEN W KRAJOWYM RYNKU PALIW 69% 65% 66% 58% 59% 59% 62% 59% 54% Udzia w rynku 2003 W minionym roku skoncentrowaliêmy si na maksymalizacji mar y, rezygnujàc z wojny cenowej, kosztem przejêciowego zmniejszenia udzia u w rynku Benzyny Oleje nap dowe Ekoterm 2003 Benzyn Oleje n Ekoterm 27

31 S P R Z E D A H U R T O W A Cele i plany 2004 Zwi kszenie sprzeda y produktów lekkich w sprzeda y hurtowej o 8%. Zwi kszenie iloêci sprzeda y opartej na d ugoterminowych kontraktach zawartych z koncernami zagranicznymi. Wprowadzenie kontraktów krótkoterminowych. Petrochemikalia W roku 2003 PKN ORLEN sprzeda 1 066,2 tys. ton produktów petrochemicznych, co oznacza zmniejszenie sprzeda y o 1,9% w porównaniu z rokiem Struktura sprzeda y uleg a istotnym zmianom w wyniku powstania spó ki joint venture Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o, która jest w tej chwili g ównym odbiorcà etylenu i propylenu produkowanego w P ocku. Dlatego w przypadku tych produktów odnotowaliêmy najwi kszy wzrost sprzeda y. Natomiast wniesienie aktywów produkcyjnych ORLENU do nowej spó ki (Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o.) spowodowa o istotne zmniejszenie sprzeda y tworzyw sztucznych. Wzrost sprzeda y ortoksylenu, paraksylenu, benzenu, fenolu i acetonu by mo liwy dzi ki planowanemu zwi kszeniu uzysków produkcyjnych. S PRZEDA PRODUKTÓW PETROCHEMICZNYCH Dynamika Grupy produktów i towarów WielkoÊç w tys. ton 2003/2002 Polietylen 160,8 27,2 16,9% Polipropylen 143,3 27,6 19,2% Fenol 50,4 52,8 104,7% Aceton 31,6 33,2 105,2% Etylen 116,1 246,8 212,5% Propylen 83,3 201,2 241,6% Glikole 117,4 99,3 84,6% Tlenek etylenu 19,1 19,1 100,4% Butadien 52,0 44,6 85,7% Benzen 75,4 76,4 101,3% Ortoksylen 20,3 24,6 121,4% Paraksylen 32,2 36,8 114,5% Pozosta e produkty petrochemiczne 185,3 176,4 95,2% Razem produkty petrochemiczne ,1% 28

32 ? Wiceprezes Zarzàdu odpowiada Czy istnieje bezpoêrednia relacja mi dzy wysokoêcià premii làdowej a kwotowaniami mar rafineryjnych? Nie ma bezpoêredniej relacji mi dzy premià làdowà a notowaniami mar rafineryjnych (crack). Jednak przy znacznych zmianach notowaƒ widoczny jest przeciwny wp yw na premi làdowà. Premia làdowa uzale niona jest od konkurencji na rynku krajowym, czyli w du ej cz Êci tak e od op acalnoêci importu oraz oczywiêcie kosztów logistyki. Notowania zaê zale à od si poda y i popytu panujàcych na rynkach mi dzynarodowych. Jednak przy wysokich mar ach rafineryjnych (crackach) konkurenci, g ównie importerzy, cz sto rezygnujà z cz Êci mar y, stosujàc dumping cenowy, co bezpoêrednio wp ywa na obni- enie premii làdowej w PKN ORLEN. W przypadku, gdy mar a rafineryjna (crack) jest na bardzo niskim poziomie, konkurenci nie majà mo liwoêci stosowania cen dumpingowych, co z kolei przek ada si na wy szà premi uzyskiwanà przez Koncern. Jak przystàpienie do UE mo e wp ynàç na wysokoêç premii làdowej? Polski rynek jest od kilku lat otwarty i w pe ni zliberalizowany. Nie sàdz, aby przystàpienie Polski do UE wp yne o negatywnie na realizowanà przez nas premi làdowà (d ugoterminowo przewidywane jest jej powolne obni anie). Jednak istnieje mo liwoêç zwi kszonej konkurencji zza wschodniej granicy. Natomiast dzi ki wstàpieniu do UE nasz rynek b dzie dodatkowo chroniony przez c a na produkty rafineryjne, co powinno nam pomóc w walce z konkurencjà. Jaki wp yw na wyniki spó ki b dzie mieç zwi kszenie zapasów obowiàzkowych do 90 dni produkcji (sprzeda y) wymóg UE? Tu po rozpocz ciu prac nad wstàpieniem Polski do UE uwzgl dniliêmy koniecznoêç wype nienia tego obowiàzku. Dlatego zainteresowaliêmy si kawernami solnymi w okolicach Inowroc awia. Mo na powiedzieç, e koszt przechowywania zapasów utrzymywanych w kawernach utrzymuje si na jednolitym poziomie, tak wi c nawet znaczne zwi kszanie zapasów nie powinno w istotny sposób wp ynàç negatywnie na wyniki finansowe Koncernu. Ma to zaê wp yw na SVA przez koszt zainwestowanego kapita u. Program Zarzàdzania WartoÊcià Firmy umo liwia nam identyfikacj efektów niewidocznych w rachunku wyników, do których inwestorzy przywiàzujà wag. S awomir Golonka Wiceprezes Zarzàdu ds. Sprzeda y 29

33 Logistyka Bazy magazynowe Na koniec 2003 roku w naszych strukturach logistycznych funkcjonowa o 20 baz magazynowych. W 2004 roku planujemy wy àczyç z obrotu towarowego 7 baz. Restrukturyzacja baz magazynowych W 2003 roku ze struktur logistyki wyodr bniliêmy 13 nieefektywnych baz magazynowych. Obiekty te nie spe nia y wymagaƒ ochrony Êrodowiska obowiàzujàcych w Unii Europejskiej, natomiast z y stan techniczny i nieodpowiednia lokalizacja wykluczajà op acalnoêç ich ewentualnej modernizacji. Dostosowanie do wymagaƒ Unii Europejskiej Bazy magazynowe w Ostrowie Wielkopolskim i w MoÊciskach spe niajà wszystkie wymogi regulacji prawnych obowiàzujàcych w Unii Europejskiej dotyczàce mi dzy innymi hermetyzacji procesów magazynowania i prze adunku. Z uwagi na fakt, e bazy te zlokalizowane sà na trasach rurociàgów dalekosi nych, przewidziano je w programie inwestycyjnym do rozbudowy w celu zwi kszenia pojemnoêci przeznaczonych na utrzymywanie zapasów obowiàzkowych paliw p ynnych. Przewidywany termin zakoƒczenia II etapu modernizacji przypada na drugi kwarta 2004 roku. Baza magazynowa w Ostrowie Wielkopolskim W 2003 roku w Ostrowie Wielkopolskim sumaryczna sprzeda produktów wynios a 273,6 tys. ton, natomiast w 2004 roku planowana jest na poziomie oko o 345 tys. ton. Baza posiada pojemnoêç 55 tys. m 3 paliw. W zwiàzku z rozpocz ciem przesy u paliw rurociàgiem P ock Ostrów Wielkopolski zaoszcz dziliêmy w 2003 roku 5,2 mln z na 30

34 ró nicy taryf mi dzy transportem kolejowym a rurociàgowym. Modernizacja Szacunkowe koszty modernizacji pozosta ych baz magazynowych okreêlamy na oko o 213,2 mln z. W listopadzie 2003 roku zatwierdzony zosta bud et na modernizacj 6 baz przewidzianych do funkcjonowania w docelowej sieci logistycznej Koncernu. Decyzja Zarzàdu na temat ewentualnej modernizacji pozosta ych 5 baz, pozostajàcych w obrocie paliwami, b dzie podj ta w drugim kwartale 2004 roku. Podziemny magazyn ropy i paliw W 2003 roku uruchomiliêmy na skal przemys owà podziemny magazyn ropy i paliw (PMRiP) w Górze ko o Inowroc awia. W ciàgu ca ego roku przet oczono do PMRiP oko o 754 tys. ton ropy naftowej i paliw, osiàgajàc na koniec roku stan oko o tys. ton. Pozwoli o to na ca kowite zaspokojenie potrzeb PKN ORLEN w zakresie tworzenia i utrzymywania zapasów obowiàzkowych wynikajàcych z ustawy. Na koniec 2006 roku, w miar dalszych inwestycji, uzyskamy pojemnoêci magazynowe na ponad tys. ton. Nale y nadmieniç, e opisana dzia alnoêç prowadzona jest Naftobazy Sp. z o.o. Z dwudziestu dwóch naftobaz nale àcych do Skarbu Paƒstwa PKN ORLEN wykorzystuje tylko szeêç. W 2003 roku obrót handlowy w tych obiektach wzrós z do tys. ton. Zapasy obowiàzkowe W 2003 roku PKN ORLEN uzyska od MGPiPS zgod dotyczàcà zmiany struktury utrzymywania zapasów obowiàzkowych: z dotychczas obowiàzujàcych 50% paliwa 50% ropa, na 40% paliwa 60% ropa. Zmiana struktury spowodowa a zmniejszenie kosztów utrzymania zapasów obowiàzkowych o 8 mln z. w jednym z najwi kszych, najnowoczeêniejszych, a jednoczeênie najbardziej przyjaznych Êrodowisku podziemnych magazynów w glowodorów ciek ych w Europie. W asne przewozy kolejowe W 2003 roku Dzia Przewozów Kolejowych realizowa przewozy w asne, opierajàc si na posiadanej koncesji. Osiàgni to zak adanà oszcz dnoêç ponad 20% w stosunku do kosztów przewoênego, jakie nale a oby ponieêç przy przewozach realizowanych przez przewoênika zewn trznego. 31