ZWIĄZKI ZAWODOWE DZIAŁAJĄCE SOLIDARNIE NA RZECZ WARUNKÓW PRACY W DOBIE KRYSYSU

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ZWIĄZKI ZAWODOWE DZIAŁAJĄCE SOLIDARNIE NA RZECZ WARUNKÓW PRACY W DOBIE KRYSYSU"

Ludwika Rutkowska
8 lat temu
Przeglądów:

Konferencja projektowa: Londyn, 13-14 maja 2013 r. Podczas konferencji odbyły się dyskusje na temat obecnej sytuacji nauczycieli, ich kondycji zdrowotnej oraz warunków pracy.

1 Konferencja projektowa: Londyn, maja 2013 r. Podczas konferencji odbyły się dyskusje na temat obecnej sytuacji nauczycieli, ich kondycji zdrowotnej oraz warunków pracy. Przedstawiono wstępne wyniki ankiety przeprowadzonej wśród organizacji członkowskich ETUCE, które oceniają warunki pracy nauczycieli w okresie kryzysu gospodarczego. Pan Salvador Moncada, główny ekspert projektu, zaprezentował dane dotyczące opinii związkowców związanej z sytuacją zawodową nauczycieli. Na wstępie zacytował definicję WHO związaną ze zdrowiem w miejscu pracy: "Dowody wskazują, że spadek zatrudnienia i ryzyko bezrobocia są związane ze wzrostem stopy szkodliwego stresu, lęku, depresji i zaburzeń psychotycznych. Ostatnie badania pokazują, że wzrost bezrobocia wiąże się również ze wzrostem liczby samobójstw. Bezrobocie powoduje znaczące pogorszenie zdrowia psychicznego osób w każdym wieku, a szczególnie dla mężczyzn w średnim wieku. " Większość związków wskazała w ankiecie, że kryzys spowodował znaczne (56%) oraz duże (14%) cięcia w sektorze edukacyjnym, tylko 4% stwierdziła, że sytuacja się nie pogorszyła lub nastąpiło pogorszenie w nieznacznym stopniu (12%). Obszary, w których widoczne są skutki kryzysu: 1 / 5

2 - brak wymiany emerytowanych pracowników; zamknięcie i łączenie szkół; obniżenie nakładów inwestycyjnych; - zmniejszenie wsparcia finansowego przeznaczonego na zajęcia dla uczniów ze specjalnymi potrzebami; - zwiększenie liczebności klas; zwiększenie godzin pracy; praca w godzinach nadliczbowych; zwalnianie pracowników; - skracanie szkoleń zawodowych oraz zmniejszanie wymiaru urlopu. Ponadto kryzys spowodował pogorszenie warunków pracy nauczycieli - wskazywano przede wszystkich na efekty, takie jak: zamrożenie płac; ograniczenie liczby konsultacji i negocjacji; zwiększenie mobilności geograficznej; zwiększenie czasu pracy; zwiększenie mobilności funkcjonalnej oraz obniżenie wynagrodzenia. Związki zawodowe wskazały również na zagrożenie praw związkowych oraz uprawnień socjalnych: wydłużenie wieku emerytalnego; ograniczenie praw do wcześniejszej emerytury; zmiany w przyznawaniu zwolnienia lekarskiego; obniżenie emerytur oraz skrócenie urlopu wychowawczego. Badania wskazały, że ogólna sytuacja na rynku pracy wpływa na kondycję psychiczną nauczycieli. W znaczącym stopniu, tak jak pokazują wyniki ankiety, wzrosło poczucie, że praca staje się nadmiernie wyczerpująca emocjonalnie - jak wyjaśnił ekspert - ma to związek z poczuciem zagrożenia utratą pracy lub też z barkiem możliwości znalezienia innej, jak również z sytuacją materialną uczniów (zubożenie rodzin, bark regularnych posiłków, więcej problemów z uczeniem się). Widoczny jest również wzrost barku zaufania do władz oświatowych i obawa dalszych zmian, pogarszających się warunków pracy w szkole. W obecnym czasie związki zawodowe nauczycieli w Europie próbują przeciwdziałać pogarszającej się sytuacji zawodowej nauczycieli, stosując różne metody, m.in. prowadząc kampanie medialne, poprzez lobbowanie, ale głównie organizując demonstracje i pikiety. 2 / 5

3 Związki prowadzą również pomoc prawną dla swoich członków, jednocześnie szukają nowych rozwiązań prawnych, które pomogłyby nauczycielom. Przedstawiciele związkowi podkreślają ograniczenie lub całkowity brak dialogu z rządem. Jednym z elementów działań projektowych jest przeprowadzenie wywiadów z liderami związkowymi, którzy mają wskazać zagrożenia i rozwiązania w kwestii warunków pracy nauczycieli. Do maja 2013 roku przeprowadzono 23 wywiady z liderami z 8 krajów: Francja, Grecja, Włochy, Polska, Portugalia, Hiszpania, Szwecja i Wielka Brytania. Wszyscy byli zgodni co do tezy, że Edukacja i jakość edukacji jest podstawowym prawem obywateli oraz cięcia budżetowe mają wpływ zarówno na pracę nauczycieli, jak i warunki nauczania oraz na jakość kształcenia. Liderzy podkreślili w swoich wypowiedziach, że nastąpił ogromny wzrost mobilizacji (demonstracje, strajki, kampanie). Ogólnie rzecz biorąc, działania Unii nie powstrzymały cięć budżetowych, ale łagodzą pewne efekty. Badani zgodzili się przede wszystkim na to, że wszyscy zmagamy się ze skutkami ultraliberalnej polityki, którą nie łatwo zmienić. Ekspert projektu Pan Moncada wymienił kilka przykładów działań związkowych. We Włoszech odbyła się demonstracja "Oceanic", w której uczestniczyło milion osób (2008), na przełomie odbywały się jednogodzinne strajki co 15 dni. Zaprzestano organizowania dodatkowych zajęć dla uczniów w szkołach, a dyrektorzy szkól rezygnowali ze swoich funkcji. W Wielkiej Brytanii zastosowano krótkie akcje strajkowe w celu walki z obniżeniem pensji i wzrostu godzin, prowadzono kampanie przeciw prywatyzacji. Po działaniach związkowych utrzymano liczbę zatrudnionych nauczycieli w Szkocji oraz nie dopuszczono do pogorszenia warunków emerytalnych. W Grecji w ostatnich 3 latach odbyło się 30 akcji strajkowych. Dla rządu greckiego liczy się tylko opinia tzw. Trojki, a nie ludzie. W Portugali zorganizowano "tydzień żałoby" pod hasłem "Mamy prawo się czuć oburzeni ". W Hiszpanii odbyły się fale strajkowe. 3 / 5

4 Szwedzkie związki zawodowe wskazały na pozytywną rolę negocjacji, dzięki którym nastąpił wzrost płac. W Szwecji nie ma oznak kryzysu, ale w porównaniu z innymi branżami pensje nauczycieli są niskie. Związek przeprowadził kampanię "Zaufaj nauczycielowi", której celem jest pokazanie problemów nauczycieli oraz wzrost uznania społecznego tego zawodu. Podczas tej części prezentacji wymieniono również Solidarność, wskazując na demonstrację, jak również na Krakowski sukces akcja społeczna przeciw likwidacji szkół. Jeżeli chodzi o wpływ mediów i ich rolę w poprawie sytuacji-warunków pracy, to ogólnie jest on oceniany pozytywnie, np. w Wielkiej Brytanii i Włoszech, ale nie w Polsce. W Hiszpanii i Portugali obraz medialny zależy od nastawienia politycznego, wiele kanałów TV jest prorządowa. W Grecji kontakt z mediami jest dobry jedynie na poziomie lokalnym, natomiast w publicznej TV generuje się konflikt między publicznym i prywatnym sektorem. Ankietowani wskazali na trudności w organizacji działań związkowych. Należą do nich: obwarowania prawne, strach przed utratą pracy, brak efektów działań, brak wsparcia ze strony rodziców i studentów oraz przeszkody logistyczne. Odnosząc się do przyszłości, związki zawodowe z Grecji, Portugalii, Hiszpanii, Włoszech oraz Wielkiej Brytanii stwierdziły, że warunki pracy nadal będą się pogarszały. W Szwecji i Francji oczekuje się lepszej sytuacji zawodowej nauczycieli. Podsumowując, istnieje zaniepokojenie polityką prywatyzacji wprowadzanej przez rządy. Wszystkie związki zawodowe uważają, że mobilizacje są konieczne i oczekują koordynacji działań na poziomie europejskim. Monika Kończyk przedstawiciel międzynarodowy SKOiW 4 / 5

5 NSZZ Solidarność 5 / 5

Podobne dokumenty

Porównajmy pensje minimalne nauczycieli w szkołach podstawowych (czyli w polskim ujęciu wynagrodzenie zasadnicze): Portugalia -139%

Porównajmy pensje minimalne nauczycieli w szkołach podstawowych (czyli w polskim ujęciu wynagrodzenie zasadnicze): Portugalia -139% Według najnowszych opracowań europejskich EURYDICE 2014/2015 sytuacja polskich nauczycieli przedstawia się następująco (dane są przedstawiane w % ujęciu w stosunku o PKB. Podaje również jakie jest roczne