Helena Stech: Scenariusz lekcji Elektrostatyka powtórzenie. Scenariusz lekcji fizyki w gimnazjum

Transkrypt

1 1 Helena Stech: Scenariusz lekcji Elektrostatyka powtórzenie. Temat: Elektrostatyka powtórzenie. Scenariusz lekcji fizyki w gimnazjum Cele lekcji: powtórzenie wiadomości o rodzajach elektryzowania ciał i ich zachowaniu się, stosowanie w praktyce zdobytych wiadomości do rozwiązywania problemów związanych z obserwowanymi zjawiskami, rozwijanie umiejętności pracy w grupie. Po lekcji uczeń potrafi: naelektryzować ciała przez pocieranie, dotyk i indukcję, zrozumieć, jaki jest wpływ zjawiska elektryzowania ciał na życie człowieka, przewidzieć iwyjaśnić zjawiska w oparciu o poznane prawa, narysować linie różnych rodzajów pól elektrostatycznych. Czas pracy: 45 minut. Forma: praca w grupach nad określonymi zadaniami oraz praca indywidualna. Materiały: karta pracy, zasady pracy w grupie, laska ebonitowa i szklana, elektroskop, rura PCV, statyw, kula metalowa.

2 2 Przebieg lekcji: Faza wstępna: 1. Zapisanie tematu lekcji. 2. Podział klasy na grupy. 3. Podanie zasad pracy w grupie. 4. Rozdanie zadań do wykonania, zgromadzenie sprzętu laboratoryjnego. Faza realizacyjna: Zadanie 1. Krzyżówka. Uczniowie w grupach wypełniają krzyżówkę. Czas na wykonanie zadania 10 minut. Liderzy grup podają hasło i wyjaśniają jego znaczenie. Zadanie 2. Stosując prawo Coulomba wyjaśniają zadanie poprzez przedstawienie rysunkiem. Czas pracy 7 minut. Sprawozdawca grupy wyjaśnia zadanie. Zadanie 3. Na rysunkach zaznaczają zwroty linii pól i odpowiednio je nazywają. Czas pracy 3 minuty. Liderzy grup prezentują wyniki. Zadanie 4. Wykorzystując prawo Coulomba uczniowie sprawdzają, jak zmieniła się siła w zależności od wielkości ładunku, a także odległości między ładunkami. Czas pracy 7 minut. Liderzy grup przedstawiają wyniki.

3 3 Zadanie 5. Uczniowie wykonują doświadczenie i obserwują zachowanie się ciał. Odpowiadają na postawione pytania. Czas pracy 5 minut. Liderzy grup prezentują wyniki pracy w grupie. Zadanie 6. Uczniowie na podstawie znanych wiadomości przewidują dlaczego się tak stanie i próbują wyjaśnić, anastępnie sprawdzają doświadczalnie. Czas pracy 3 minuty. Liderzy grup podają wyniki. Faza podsumowująca: 1. Wystawienie ocen za pracę na lekcji. 2. Zadanie pracy domowej. Zadanie 7. Dlaczego sprzedawczyni w sklepie, gdy nie może otworzyć cienkiej torebki foliowej, pociera ją kilkakrotnie w rękach i brzeg torebki sam się rozdziela?

4 4 KARTA PRACY UCZNIA Zadanie 1. Rozwiąż krzyżówkę i podaj jej hasło. Czas pracy 10 minut Indukcja to inaczej 2. Ciała, w których nie występują swobodne elektrony. 3. Ładunek elektronu i protonu nazywamy ładunkiem 4. Układ przewodników oddzielonych izolatorem, który może gromadzić ładunki elektryczne. 5. Podczas pocierania ciała się. 6. Pole, którego linie rozchodzą się promieniście od źródła tego pola, nosi nazwę 7. Ładunek elektrycznie obojętny. 8. Przyrząd służący do wykrywania ładunków elektrycznych. 9. Ciała elektryzujemy przez 10. Pole jednakowo silne w każdym punkcie to pole 11. Jednostką ładunku elektrycznego w Układzie SI jest 12. Urządzenie służące do wytwarzania i gromadzenia ładunków to maszyna 13. W skład jądra wchodzą cząstki dodatnie 14. Jon dodatni. 15. Elektryzowanie możebyć przez 16. Ładunki różnoimienne się. 17. O wzajemnym oddziaływaniu ładunków elektrycznych mówi prawo. 18. Odprowadzenie ładunku z ciała do ziemi poprzez przewodnik. 19. Jony ujemne. 20. Przewodnik posiada swobodne

5 5 (Wersja dla nauczyciela ) Zadanie 1. Rozwiąż krzyżówkę i podaj jej hasło. Czas pracy 10 minut. 1 W P Ł Y W 2 I Z O L A T O R 3 E L E M E N T A R N Y M 4 K O N D E N S A T O R 5 E L E K T R Y Z U J A 6 C E N T R A L N E 7 N E U T R O N 8 E L E K T R O S K O P 9 D O T Y K 10 J E D N O R O D N E 11 K U L O M B 12 E L E K T R O S T A T Y C Z N A 13 P R O T O N Y 14 K A T I O N 15 T A R C I E 16 P R Z Y C I Ą G A J Ą 17 C O U L O M B A 18 U Z I E M I E N I E 19 A N I O N Y 20 E L E K T R O N Y 1. Indukcja to inaczej 2. Ciała, w których nie występują swobodne elektrony. 3. Ładunek elektronu i protonu nazywamy ładunkiem 4. Układ przewodników oddzielonych izolatorem, który może gromadzić ładunki elektryczne. 5. Podczas pocierania ciała się. 6. Pole, którego linie rozchodzą się promieniście od źródła tego pola, nosi nazwę 7. Ładunek elektrycznie obojętny. 8. Przyrząd służący do wykrywania ładunków elektrycznych. 9. Ciała elektryzujemy przez 10. Pole jednakowo silne w każdym punkcie to pole 11. Jednostką ładunku elektrycznego w Układzie SI jest 12. Urządzenie służące do wytwarzania i gromadzenia ładunków to maszyna 13. W skład jądra wchodzą cząstki dodatnie 14. Jon dodatni. 15. Elektryzowanie możebyć przez 16. Ładunki różnoimienne się. 17. O wzajemnym oddziaływaniu ładunków elektrycznych mówi prawo. 18. Odprowadzenie ładunku z ciała do ziemi poprzez przewodnik. 19. Jony ujemne. 20. Przewodnik posiada swobodne

6 6 Zadanie 2. Kulę A zawieszoną na izolującej nici naelektryzowano ładunkiem2mc,akulę B ładunkiem 4 mc. Kule te zetknięto ze sobą, anastępnie rozdzielono na taką samą odległość: a) jaki ładunek pozostał na każdejzkulpoichrozsunięciu? b) jak zmieniła się siła elektrostatycznego oddziaływania tych kul? Czas pracy 7 minut. A B Zadanie 3. Rysunki przedstawiają linie różnych pól elektrostatycznych. Nazwij te pola i zaznacz zwroty linii tych pól. Czas pracy 3 minuty.

7 7 Zadanie 4. Wyjaśnij, jak zmieni się siła wzajemnego oddziaływania między naelektryzowanymi kulkami w przedstawionych przypadkach. Czas pracy 7 minut. Q 1 Q 2 Q 1 Q 2 a) r 4r 3q 1 4q 2 q 1 2q 2 b) r r Zadanie 5. Rura kanalizacyjna wykonana z PCV podczas pocierania o sukno elektryzuje się ujemnie, a pręt szklany potarty o papier elektryzuje się dodatnio. Jak będą na siebie działać te naelektryzowane ciała, gdy jedno z nich zawiesimy na nitce, a drugie będziemy zbliżać na niewielką odległość? Jak powinny działać na siebie sukno i papier, którymi pocieraliśmy rurę ipręt? Czas pracy 5 minut

8 8 Zadanie 6. Naelektryzowaną ujemnie kulę metalową rozładowano przez uziemienie. Na czym polega ten proces rozładowania? Czas pracy 3 minuty.