KOŃCOWOROCZNE KRYTERIA OCENIANIA Z FIZYKI DLA KLAS III. przygotowała mgr Magdalena Murawska

Transkrypt

1 KOŃCOWOROCZNE KRYTERIA OCENIANIA Z FIZYKI DLA KLAS III przygotowała mgr Magdalena Murawska Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: wymienić sposoby elektryzowania ciał: przez tarcie, dotyk i indukcję, podać przykłady zjawisk związanych z elektryzowaniem ciał, podać nazwę jednostki ładunku elektrycznego. podać określenie pola elektrycznego, podać przykłady pól centralnych i pól jednorodnych. podać treść zasady zachowania ładunku. podać przykłady substancji będących przewodnikami, izolatorami i półprzewodnikami, wymienić, gdzie znalazły zastosowanie przewodniki, izolatory i półprzewodniki (w najbliższym otoczeniu ucznia). podać definicję prądu elektrycznego, podać jednostkę natężenia prądu i jej definicję. podać jednostkę napięcia elektrycznego i jej definicję. narysować schemat prostego obwodu elektrycznego, narysować schemat obwodu z włączonym amperomierzem i woltomierzem, podać oznaczenia elementów obwodu elektrycznego: ogniwo, opornik, żarówka, wyłącznik, woltomierz, amperomierz. podać zależność między natężeniem prądu płynącego przez przewodnik a napięciem przyłożonym do jego końców i oporem przewodnika, podać wzór na obliczenie oporu przewodnika, podać treść prawa Ohma, podać jednostkę oporu elektrycznego. podać rodzaje obwodów elektrycznych w zależności od sposobu podłączenia odbiorników, podać, że amperomierz zawsze włączamy do obwodu szeregowo, podać, że woltomierz włączamy równolegle. podać określenie pola elektromagnetycznego i fali elektromagnetycznej, dokonać podziału fal elektromagnetycznych ze względu na długość i częstotliwość tych fal, nazwać rodzaje fal elektromagnetycznych (radiowe, mikrofale, promieniowanie podczerwone, światło, nadfioletowe, rentgenowskie, gamma), podać przybliżoną wartość prędkości światła w próżni i w powietrzu, podać, że światło jest falą elektromagnetyczną o długości od 400 nm (fiolet) do 700 nm (czerwień). podać zakresy częstotliwości i długości fal dla fal radiowych oraz mikrofal. opisać, jak wykryto promieniowanie podczerwone, podać źródła promieniowania podczerwonego i nadfioletowego. podać zakres długości fal promieniowania rentgenowskiego i promieniowania gamma, wymienić właściwości promieni rentgenowskich i promieni gamma. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: opisać budowę atomu i wymienić jego składniki, scharakteryzować elektron i proton jako cząstki o określonym ładunku, wyjaśnić, kiedy ciało jest nienaelektryzowane (równa liczba protonów i elektronów), naelektryzowane ujemnie (nadmiar elektronów) lub dodatnio (niedomiar elektronów), wyjaśnić, że podczas elektryzowania ciał stałych przemieszczają się tylko elektrony. wyjaśnić, dzięki czemu może odbywać się oddziaływanie ciał naelektryzowanych na odległość. wyjaśnić, że podczas elektryzowania ładunki nie są wytwarzane i nie znikają. wyjaśnić różnice w mechanizmie elektryzowania przewodników i izolatorów. rozróżnić rzeczywisty i umowny kierunek przepływu prądu elektrycznego, wyjaśnić zjawiska zachodzące po połączeniu przewodnikiem ciała naelektryzowanego dodatnio z ciałem naelektryzowanym ujemnie, podać określenie natężenia prądu elektrycznego, 1

2 podać wzór na natężenie prądu elektrycznego. wyjaśnić różnicę między ogniwami chemicznymi a fotoogniwami. podać i omówić warunki przepływu prądu elektrycznego w obwodzie (w obwodzie musi być źródło napięcia, obwód musi być zamknięty). wyjaśnić, co to znaczy, że natężenie prądu w przewodniku jest wprost proporcjonalne do napięcia elektrycznego przyłożonego do jego końców. wyjaśnić, do czego służy bezpiecznik w instalacjach elektrycznych. wyjaśnić, od czego i jak zależy wartość pracy wykonanej przy przepływie prądu elektrycznego, zapisać wzór na moc prądu elektrycznego i podać definicję mocy prądu elektrycznego, uzasadnić konieczność oszczędzania energii elektrycznej (z punktu widzenia ekologicznego i ekonomicznego), wyjaśnić, do czego służy licznik energii elektrycznej. wyjaśnić przyczynę ustawiania się igły magnetycznej w kompasie, wyjaśnić, w jaki sposób odbywa się magnesowanie i rozmagnesowywanie ferromagnetyków. wyjaśnić, dlaczego miedziany przewodnik, w którym nie płynie prąd elektryczny, nie oddziałuje na igłę magnetyczną i na opiłki żelazne; natomiast ten sam przewodnik, gdy płynie przez niego prąd elektryczny, oddziałuje na igłę magnetyczną i na opiłki żelazne podać określenie siły elektrodynamicznej, wyjaśnić, co jest źródłem siły elektrodynamicznej, wyjaśnić, że w silniku zachodzi zamiana energii elektrycznej na energię mechaniczną. podać, że wszystkie fale elektromagnetyczne przenoszą energię, mają określoną prędkość, są falami poprzecznymi, odbijają się i załamują, wzmacniają się lub osłabiają w wyniku nakładania się, podać prędkość światła jako maksymalną prędkość przepływu informacji, wyjaśnić związek między częstotliwością i długością fal elektromagnetycznych, wyjaśnić, od czego zależy prędkość rozchodzenia się fal elektromagnetycznych. opisać znaczenie fal elektromagnetycznych (w szczególności fal radiowych i mikrofal) w radiokomunikacji i łączności telefonicznej, podać zastosowanie mikrofal w gospodarstwie domowym i gastronomii, zaznaczyć na osi częstotliwości zakresy fal radiowych i mikrofal. wymienić właściwości promieniowania podczerwonego i nadfioletowego, wyjaśnić niebezpieczeństwo związane z dziurą ozonową i podać, jak się zabezpieczać przed skutkami związanymi z dziurą ozonową, wymienić sposoby przeciwdziałania powiększaniu dziury ozonowej. wymienić źródła promieni rentgenowskich i promieniowania gamma, wyjaśnić, które właściwości promieni Roentgena są wykorzystywane w diagnostyce medycznej, wyjaśnić, które właściwości promieni Roentgena są wykorzystywane w walce z nowotworami oraz do sterylizacji narzędzi medycznych, materiałów opatrunkowych i żywności. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: opisać sposoby elektryzowania ciał przez tarcie i dotyk; wyjaśnić, że zjawiska te polegają na przepływie elektronów między ciałami, przeprowadzić eksperyment polegający na elektryzowaniu ciał przez tarcie i zademonstrować wzajemne oddziaływanie ciał naelektryzowanych jednoimiennie oraz różnoimiennie, opisywać (jakościowo) oddziaływanie ładunków jednoimiennych i różnoimiennych, posługiwać się pojęciem ładunku elektrycznego jako wielokrotności ładunku elementarnego. zademonstrować oddziaływanie elektrostatyczne na odległość, narysować linie pola elektrycznego dla różnych pól, uzasadnić twierdzenie, że pole elektryczne ma energię. stosować zasadę zachowania ładunku elektrycznego do wyjaśniania elektryzowania przez tarcie, dotyk i indukcję, omówić budowę butelki lejdejskiej i kondensatora płaskiego. posługiwać się pojęciem natężenia prądu elektrycznego, zmierzyć natężenie prądu elektrycznego w prostym obwodzie, przeliczać wielokrotności i podwielokrotności w odniesieniu do natężenia prądu elektrycznego. budować proste obwody elektryczne i rysować ich schematy, budować prosty obwód elektryczny według zadanego schematu, rozpoznawać symbole elementów obwodu elektrycznego: ogniwo, opornik, żarówka, wyłącznik, 2

3 woltomierz, amperomierz, zbudować obwód prądu elektrycznego i dokonać pomiaru napięcia między dwoma punktami tego obwodu oraz natężenia prądu elektrycznego płynącego w obwodzie. połączyć obwód z miernikami do pomiaru napięcia i natężenia prądu przy równoległym oraz szeregowym łączeniu odbiorników i wykonać pomiary, porównać, co się dzieje z napięciem, natężeniem i oporem przy połączeniu oporników szeregowo oraz równolegle, budować proste obwody elektryczne szeregowe i równoległe oraz rysować ich schematy, budować proste obwody elektryczny szeregowe i równoległe według zadanego schematu, podać przykłady zastosowania połączeń szeregowych i równoległych odbiorników prądu elektrycznego w życiu codziennym, posługiwać się pojęciem oporu elektrycznego i stosować prawo Ohma w prostych obwodach elektrycznych. zbadać, między jakimi ciałami zachodzą oddziaływania magnetyczne, zademonstrować oddziaływania między magnesami a przedmiotami z żelaza, uzasadnić, że magnesu trwałego nie da się rozdzielić tak, aby miał tylko jeden biegun, rozróżnić bieguny magnetyczne magnesów trwałych i opisać oddziaływania między nimi, zbadać i opisać zachowanie igły magnetycznej w obecności magnesu, wyjaśnić zasadę działania kompasu, zademonstrować powstawanie linii pola magnetycznego, narysować linie pola magnetycznego dla różnych pól magnetycznych i zaznaczyć ich zwrot na podstawie ułożenia opiłków żelaza lub/i igieł magnetycznych, opisać oddziaływanie magnesu na żelazo i podać przykłady wykorzystania tego oddziaływania. porównać (wymieniać cechy wspólne i różnice) rozchodzenie się fal mechanicznych i elektromagnetycznych, przeliczać długości fal w różnych jednostkach, określić rodzaj fali, obliczając jej długość przy znanej częstotliwości. wymienić i omówić zastosowania promieniowania podczerwonego, wymienić i omówić zastosowania promieniowania nadfioletowego, wykazać, w jaki sposób możemy chronić się przed szkodliwym działaniem promieniowania nadfioletowego, wyjaśnić rolę kremów (filtrów UV) w ochronie skóry przed promieniowaniem. podać i opisać zastosowanie promieni rentgenowskich i gamma w medycynie i technice, podać sposoby ochrony przed szkodliwym działaniem promieniowania rentgenowskiego i promieniowania gamma (ochrona radiologiczna). Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: wyjaśnić, od jakich wielkości fizycznych zależy oddziaływanie ciał naelektryzowanych (jakościowo). zaproponować doświadczenie pozwalające zademonstrować linie pola elektrycznego dla różnych pól, omówić zasady działania lampy oscyloskopowej lub kineskopowej. zaprojektować i przeprowadzić eksperyment ilustrujący zasadę zachowania ładunku, zaprojektować i przeprowadzić eksperyment obrazujący zasadę działania elektroskopu. wymienić elementy elektroniczne wytwarzane z materiałów półprzewodnikowych. stosować wzór na natężenie prądu elektrycznego w zadaniach rachunkowych. wyjaśnić, że źródłami napięcia są ogniwa chemiczne i akumulatory, podać przykłady używanych ogniw i akumulatorów, przedstawić osiągnięcia naukowe Aleksandra Volty. zbadać, jak opór przewodników metalowych zależy od temperatury. wyjaśnić, dlaczego w instalacji domowej stosuje się połączenie równoległe odbiorników, wyjaśnić, dlaczego żaróweczki stosowane w lampkach choinkowych po podłączeniu do domowej instalacji elektrycznej (napięcie 230 V) nie przepalają się, chociaż są przystosowane do pracy przy maksymalnym napięciu 1,5 V. podać informacje dotyczące zmiany ziemskich biegunów magnetycznych, podać przykłady zastosowania magnesów w urządzeniach technicznych. podać przykłady zastosowania elektromagnesów w urządzeniach technicznych. 3

4 zademonstrować oddziaływanie dwóch przewodników z prądem elektrycznym i zbadać, jak zależy zwrot sił oddziaływania między nimi od kierunku prądu w przewodnikach, udowodnić doświadczalnie, że natężenie prądu indukcyjnego zależy od szybkości zmian pola magnetycznego prądu elektrycznego, wyjaśnić, dlaczego energia elektryczna jest przesyłana na duże odległości pod wysokim napięciem, opisać przemiany energii zachodzące w elektrowniach: wodnych, węglowych (gazowych i na olej opałowy), jądrowych, wiatrowych, słonecznych, omówić zasadę działania mikrofonu i głośnika. podać i omówić przykłady zastosowania fal elektromagnetycznych, wyjaśnić rolę jonosfery i atmosfery w zatrzymywaniu szkodliwego promieniowania elektromagnetycznego docierającego do powierzchni Ziemi z kosmosu. opisać zastosowanie radioteleskopu, opisać zastosowanie fal radiowych i mikrofal (np. radary i urządzenia radiolokacyjne), opisać zasadę działania kuchenki mikrofalowej. wyjaśnić zagrożenia dla życia biologicznego ze strony krótkofalowego promieniowania elektromagnetycznego, opisać zasadę działania kamery termowizyjnej i jej zastosowanie. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: samodzielnie dociera do różnych źródeł informacji naukowej, prowadzi badania, opracowuje wyniki i przedstawia je w formie projektów uczniowskich lub sprawozdań z prac naukowo-badawczych, samodzielnie wykonuje modele, przyrządy i pomoce dydaktyczne zaprojektować i zbudować elektroskop, opisać budowę i zastosowanie licznika energii elektrycznej. wykonać elektromagnes i zademonstrować jego działanie, zbudować model silnika elektrycznego. zaprojektować i wykonać latarkę elektryczną. zaprojektować i wykonać doświadczenie, na podstawie którego można zbadać, od czego i jak zależy natężenie prądu elektrycznego w obwodzie. 4

5 KRYTERIA OCENIANIA Z FIZYKI DLA KLAS III semestr 1 przygotowała mgr Magdalena Murawska Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: wymienia sposoby elektryzowania ciał: przez tarcie, dotyk i indukcję, podaje przykłady zjawisk związanych z elektryzowaniem ciał, podaje nazwę jednostki ładunku elektrycznego. podaje określenie pola elektrycznego, podaje przykłady pól centralnych i pól jednorodnych. podaje treść zasady zachowania ładunku. podaje przykłady substancji będących przewodnikami, izolatorami i półprzewodnikami, wymienia, gdzie znalazły zastosowanie przewodniki, izolatory i półprzewodniki (w najbliższym otoczeniu ucznia). podaje definicję prądu elektrycznego, podaje jednostkę natężenia prądu i jej definicję. podaje jednostkę napięcia elektrycznego i jej definicję. rysuje schemat prostego obwodu elektrycznego, rysuje schemat obwodu z włączonym amperomierzem i woltomierzem, podaje oznaczenia elementów obwodu elektrycznego: ogniwo, opornik, żarówka, wyłącznik, woltomierz, amperomierz. podaje zależność między natężeniem prądu płynącego przez przewodnik a napięciem przyłożonym do jego końców i oporem przewodnika, podaje wzór na obliczenie oporu przewodnika, podaje treść prawa Ohma, podaje jednostkę oporu elektrycznego. podaje rodzaje obwodów elektrycznych w zależności od sposobu podłączenia odbiorników, podaje, że amperomierz zawsze włączamy do obwodu szeregowo, podaje, że woltomierz włączamy równolegle. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: opisuje budowę atomu i wymienić jego składniki, charakteryzuje elektron i proton jako cząstki o określonym ładunku, wyjaśnia, kiedy ciało jest nienaelektryzowane (równa liczba protonów i elektronów), naelektryzowane ujemnie (nadmiar elektronów) lub dodatnio (niedomiar elektronów), wyjaśnia, że podczas elektryzowania ciał stałych przemieszczają się tylko elektrony. wyjaśnia, dzięki czemu może odbywać się oddziaływanie ciał naelektryzowanych na odległość. wyjaśnia, że podczas elektryzowania ładunki nie są wytwarzane i nie znikają. wyjaśnia różnice w mechanizmie elektryzowania przewodników i izolatorów. rozróżnia rzeczywisty i umowny kierunek przepływu prądu elektrycznego, wyjaśnia zjawiska zachodzące po połączeniu przewodnikiem ciała naelektryzowanego dodatnio z ciałem naelektryzowanym ujemnie, podaje określenie natężenia prądu elektrycznego, podaje wzór na natężenie prądu elektrycznego. wyjaśnia różnicę między ogniwami chemicznymi a fotoogniwami. podaje i omawia warunki przepływu prądu elektrycznego w obwodzie (w obwodzie musi być źródło napięcia, obwód musi być zamknięty). wyjaśnia, co to znaczy, że natężenie prądu w przewodniku jest wprost proporcjonalne do napięcia elektrycznego przyłożonego do jego końców. wyjaśnia, do czego służy bezpiecznik w instalacjach elektrycznych. wyjaśnia, od czego i jak zależy wartość pracy wykonanej przy przepływie prądu elektrycznego, zapisuje wzór na moc prądu elektrycznego i podać definicję mocy prądu elektrycznego, uzasadnia konieczność oszczędzania energii elektrycznej (z punktu widzenia ekologicznego i ekonomicznego), 5

6 wyjaśnia, do czego służy licznik energii elektrycznej. wyjaśnia przyczynę ustawiania się igły magnetycznej w kompasie, wyjaśnia, w jaki sposób odbywa się magnesowanie i rozmagnesowywanie ferromagnetyków. wyjaśnia, dlaczego miedziany przewodnik, w którym nie płynie prąd elektryczny, nie oddziałuje na igłę magnetyczną i na opiłki żelazne; natomiast ten sam przewodnik, gdy płynie przez niego prąd elektryczny, oddziałuje na igłę magnetyczną i na opiłki żelazne podaje określenie siły elektrodynamicznej, wyjaśnia, co jest źródłem siły elektrodynamicznej, wyjaśnia, że w silniku zachodzi zamiana energii elektrycznej na energię mechaniczną. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: opisuje sposoby elektryzowania ciał przez tarcie i dotyk; wyjaśnić, że zjawiska te polegają na przepływie elektronów między ciałami, przeprowadza eksperyment polegający na elektryzowaniu ciał przez tarcie i zademonstrować wzajemne oddziaływanie ciał naelektryzowanych jednoimiennie oraz różnoimiennie, opisuje (jakościowo) oddziaływanie ładunków jednoimiennych i różnoimiennych, posługuje się pojęciem ładunku elektrycznego jako wielokrotności ładunku elementarnego. demonstruje oddziaływanie elektrostatyczne na odległość, rysuje linie pola elektrycznego dla różnych pól, uzasadnia twierdzenie, że pole elektryczne ma energię. stosuje zasadę zachowania ładunku elektrycznego do wyjaśniania elektryzowania przez tarcie, dotyk i indukcję, omawia budowę butelki lejdejskiej i kondensatora płaskiego. posługuje się pojęciem natężenia prądu elektrycznego, mierzy natężenie prądu elektrycznego w prostym obwodzie, przelicza wielokrotności i podwielokrotności w odniesieniu do natężenia prądu elektrycznego. buduje proste obwody elektryczne i rysować ich schematy, buduje prosty obwód elektryczny według zadanego schematu, rozpoznaje symbole elementów obwodu elektrycznego: ogniwo, opornik, żarówka, wyłącznik, woltomierz, amperomierz, buduje obwód prądu elektrycznego i dokonać pomiaru napięcia między dwoma punktami tego obwodu oraz natężenia prądu elektrycznego płynącego w obwodzie. łączy obwód z miernikami do pomiaru napięcia i natężenia prądu przy równoległym oraz szeregowym łączeniu odbiorników i wykonuje pomiary, porównuje, co się dzieje z napięciem, natężeniem i oporem przy połączeniu oporników szeregowo oraz równolegle, buduje proste obwody elektryczne szeregowe i równoległe oraz rysować ich schematy, buduje proste obwody elektryczny szeregowe i równoległe według zadanego schematu, podaje przykłady zastosowania połączeń szeregowych i równoległych odbiorników prądu elektrycznego w życiu codziennym, posługuje się pojęciem oporu elektrycznego i stosować prawo Ohma w prostych obwodach elektrycznych. bada, między jakimi ciałami zachodzą oddziaływania magnetyczne, demonstruje oddziaływania między magnesami a przedmiotami z żelaza, uzasadnia, że magnesu trwałego nie da się rozdzielić tak, aby miał tylko jeden biegun, rozróżnia bieguny magnetyczne magnesów trwałych i opisać oddziaływania między nimi, bada i opisuje zachowanie igły magnetycznej w obecności magnesu, wyjaśnia zasadę działania kompasu, demonstruje powstawanie linii pola magnetycznego, rysuje linie pola magnetycznego dla różnych pól magnetycznych i zaznaczyć ich zwrot na podstawie ułożenia opiłków żelaza lub/i igieł magnetycznych, opisuje oddziaływanie magnesu na żelazo i podać przykłady wykorzystania tego oddziaływania. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: wyjaśnia, od jakich wielkości fizycznych zależy oddziaływanie ciał naelektryzowanych (jakościowo). proponuje doświadczenie pozwalające zademonstrować linie pola elektrycznego dla różnych pól, omawia zasady działania lampy oscyloskopowej lub kineskopowej. 6

7 projektuje i przeprowadza eksperyment ilustrujący zasadę zachowania ładunku, projektuje i przeprowadza eksperyment obrazujący zasadę działania elektroskopu. wymienia elementy elektroniczne wytwarzane z materiałów półprzewodnikowych. stosuje wzór na natężenie prądu elektrycznego w zadaniach rachunkowych. wyjaśnia, że źródłami napięcia są ogniwa chemiczne i akumulatory, podaja przykłady używanych ogniw i akumulatorów, przedstawia osiągnięcia naukowe Aleksandra Volty. bada, jak opór przewodników metalowych zależy od temperatury. wyjaśnia, dlaczego w instalacji domowej stosuje się połączenie równoległe odbiorników, wyjaśnia, dlaczego żaróweczki stosowane w lampkach choinkowych po podłączeniu do domowej instalacji elektrycznej (napięcie 230 V) nie przepalają się, chociaż są przystosowane do pracy przy maksymalnym napięciu 1,5 V. podaje informacje dotyczące zmiany ziemskich biegunów magnetycznych, podaje przykłady zastosowania magnesów w urządzeniach technicznych. podaje przykłady zastosowania elektromagnesów w urządzeniach technicznych. demonstruje oddziaływanie dwóch przewodników z prądem elektrycznym i zbadać, jak zależy zwrot sił oddziaływania między nimi od kierunku prądu w przewodnikach, udowadnia doświadczalnie, że natężenie prądu indukcyjnego zależy od szybkości zmian pola magnetycznego prądu elektrycznego, wyjaśnia, dlaczego energia elektryczna jest przesyłana na duże odległości pod wysokim napięciem, opisuje przemiany energii zachodzące w elektrowniach: wodnych, węglowych (gazowych i na olej opałowy), jądrowych, wiatrowych, słonecznych, omawia zasadę działania mikrofonu i głośnika. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: samodzielnie dociera do różnych źródeł informacji naukowej, prowadzi badania, opracowuje wyniki i przedstawia je w formie projektów uczniowskich lub sprawozdań z prac naukowo-badawczych, samodzielnie wykonuje modele, przyrządy i pomoce dydaktyczne projektuje i zbudować elektroskop, opisuje budowę i zastosowanie licznika energii elektrycznej. wykonuje elektromagnes i zademonstrować jego działanie, zbuduje model silnika elektrycznego. projektuje i wykonuje latarkę elektryczną. projektuje i wykonuje doświadczenie, na podstawie którego można zbadać, od czego i jak zależy natężenie prądu elektrycznego w obwodzie. 7

8 KRYTERIA OCENIANIA Z FIZYKI DLA KLAS III semestr 2 przygotowała mgr Magdalena Murawska Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: podaje określenie pola elektromagnetycznego i fali elektromagnetycznej, dokonuje podziału fal elektromagnetycznych ze względu na długość i częstotliwość tych fal, nazwa rodzaje fal elektromagnetycznych (radiowe, mikrofale, promieniowanie podczerwone, światło, nadfioletowe, rentgenowskie, gamma), podaje przybliżoną wartość prędkości światła w próżni i w powietrzu, podaje, że światło jest falą elektromagnetyczną o długości od 400 nm (fiolet) do 700 nm (czerwień). podaje zakresy częstotliwości i długości fal dla fal radiowych oraz mikrofal. opisuje, jak wykryto promieniowanie podczerwone, podaje źródła promieniowania podczerwonego i nadfioletowego. podaje zakres długości fal promieniowania rentgenowskiego i promieniowania gamma, wymienia właściwości promieni rentgenowskich i promieni gamma. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: wyjaśnia związek między częstotliwością i długością fal elektromagnetycznych, wyjaśnia, od czego zależy prędkość rozchodzenia się fal elektromagnetycznych. opisuje znaczenie fal elektromagnetycznych (w szczególności fal radiowych i mikrofal) w radiokomunikacji i łączności telefonicznej, podaje zastosowanie mikrofal w gospodarstwie domowym i gastronomii, zaznacza na osi częstotliwości zakresy fal radiowych i mikrofal. wymienia właściwości promieniowania podczerwonego i nadfioletowego, wyjaśnia niebezpieczeństwo związane z dziurą ozonową i podać, jak się zabezpieczać przed skutkami związanymi z dziurą ozonową, wymienia sposoby przeciwdziałania powiększaniu dziury ozonowej. wymienia źródła promieni rentgenowskich i promieniowania gamma, wyjaśnia, które właściwości promieni Roentgena są wykorzystywane w diagnostyce medycznej, wyjaśnia, które właściwości promieni Roentgena są wykorzystywane w walce z nowotworami oraz do sterylizacji narzędzi medycznych, materiałów opatrunkowych i żywności. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: porównuje (wymieniać cechy wspólne i różnice) rozchodzenie się fal mechanicznych i elektromagnetycznych, przelicza długości fal w różnych jednostkach, określa rodzaj fali, obliczając jej długość przy znanej częstotliwości. wymienia i omawia zastosowania promieniowania podczerwonego, wymienia i omawia zastosowania promieniowania nadfioletowego, wykazuje, w jaki sposób możemy chronić się przed szkodliwym działaniem promieniowania nadfioletowego, wyjaśnia rolę kremów (filtrów UV) w ochronie skóry przed promieniowaniem. podaje i opisuje zastosowanie promieni rentgenowskich i gamma w medycynie i technice, podaje sposoby ochrony przed szkodliwym działaniem promieniowania rentgenowskiego i promieniowania gamma (ochrona radiologiczna). Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: podaje i omawia przykłady zastosowania fal elektromagnetycznych, wyjaśnia rolę jonosfery i atmosfery w zatrzymywaniu szkodliwego promieniowania elektromagnetycznego docierającego do powierzchni Ziemi z kosmosu. opisuje zastosowanie radioteleskopu, opisuje zastosowanie fal radiowych i mikrofal (np. radary i urządzenia radiolokacyjne), 8

9 opisuje zasadę działania kuchenki mikrofalowej. wyjaśnia zagrożenia dla życia biologicznego ze strony krótkofalowego promieniowania elektromagnetycznego, opisuje zasadę działania kamery termowizyjnej i jej zastosowanie. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: samodzielnie dociera do różnych źródeł informacji naukowej, prowadzi badania, opracowuje wyniki i przedstawia je w formie projektów uczniowskich lub sprawozdań z prac naukowo-badawczych, samodzielnie wykonuje modele, przyrządy i pomoce dydaktyczne Dodatkowo będą brane pod uwagę umiejętności i wiedza zawarte w kryteriach dla klasy I i II. W drugim semestrze przed egzaminem będziemy utrwalać wiedzę i umiejętności z klasy I i II. 9