Analiza trendów rozwojowych sektora usług rynkowych w 2010 roku. Pracownicy sektora usług rynkowych

Transkrypt

1 Analiza trendów rozwojowych sektora usług rynkowych w 2010 roku Pracownicy sektora usług rynkowych

2 Badanie ilościowe pracowników sektora usług rynkowych Respondenci pracownicy przedsiębiorstw. Dobór próby losowy, po dwie osoby w przedsiębiorstwie (kobieta i mężczyzna). Bezpośrednie wywiady kwestionariuszowe (PAPI). Wielkośd próby N=2062.

3 Problemy badawcze 1. Jaka jest sytuacja społeczna i zawodowa pracowników sektora usług rynkowych i jakie są perspektywy jej zmian? Jak pracownicy sektora oceniają swoje 2. kwalifikacje? 3. Czy pracownicy sektora usług rynkowych są gotowi podnosid swoje kwalifikacje i w jakim zakresie?

4 Wyniki badania

5 Zatrudnienie w sektorze usług rynkowych Rok Sekcja G handel i naprawy Sekcja H hotele i restauracje Sekcja I transport, gospodarka magazynowa i łącznośd Sekcja J pośrednictwo finansowe Sekcja K obsługa nieruchomości i firm Sekcja O działalnośd usługowa, komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała Łącznie

6 Kim są pracownicy sektora usług rynkowych?

7 Struktura zatrudnienia ze względu na wykształcenie Ogółem (N=1030) Handel i naprawy (N=536) Hotele i restauracje (N=57) Transport, gospodarka magazynowa, łączność (N=98) Pośrednictwo finansowe (N=36) Obsługa nieruchomości i firm (N=170) Działalność usługowa, komunalna, społeczna, indywidualna (N=133) wyższe średnie techniczne średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe gimnazjalne lub niższe N=1031

8 Struktura zatrudnienia ze względu na stanowisko Sprzedawca, pracownik obsługi klienta 38% Pracownik fizyczny, produkcyjny 23% Pracownik biurowy 17% Specjalista 15% Kierownicze 5% N=2062 8

9 Struktura zatrudnienia ze względu na wiek Do 24 lat Od 25 do 44 lat Od 45 do 60 lat Powyżej 60 lat Ogółem (N=1030) 9,4 64,4 24,1 2,4 BRANŻA Handel i naprawy (N=536) 10,5 66,4 21,4 2,4 Hotele i restauracje (N=57) Transport, gospodarka magazynowa, łączność (N=98) Pośrednictwo finansowe (N=36) Obsługa nieruchomości i firm (N=170) Działalność usługowa, komunalna, społeczna, indywidualna (N=133) 17, ,1 0,3 6,5 60,9 29,0 4,5 7,7 74,9 14,3 0,1 4,9 57,8 34,9 2,0 10,2 62,6 24,1 2,9 N=1031 9

10 Struktura zatrudnienia ze względu na płed 46% stanowią kobiety, 54% mężczyźni Branże zmaskulinizowane: transport, gospodarka magazynowa i łącznośd, handel i naprawy. Domeną kobiet jest: pośrednictwo finansowe hotele i restauracje obsługa nieruchomości i firm. 10

11 Jaka jest sytuacja zawodowa pracowników sektora usług rynkowych? 11

12 Doświadczenie zawodowe w skrócie Średni staż zawodowy 14 lat. W tym w obecnym miejscu pracy ok. 8 lat. Średnia liczba miejsc pracy (łącznie z obecnym) 3. 12

13 Wykonywane zawody sprzedawca 25% księgowy kierowca pracownik biurowy, administracyjny kierownik, dyrektor handlowiec, przedstawiciel handlowy mechanik specjalista magazynier pośrednik nieruchomości referent pracownik usług, obsługa klienta kasjer 8% 7% 6% 4% 4% 3% 3% 3% 2% 2% 2% 2% N=

14 Czy zawód, który obecnie Pan(i) wykonuje, jest zawodem wyuczonym? Stosunkowo wysoki poziom mobilności zawodowej Tak 43% Nie 57% N=

15 Charakterystyka miejsca pracy czy obecnie wykonywana praca wymaga:? Współpracy z innymi osobami Obsługi klientów, współpracy z klientami Samodzielnego planowania zadań do Odporności na stres Dyspozycyjności 92% 88% 85% 81% 77% Obsługi komputera Korzystania z Internetu 68% 64% Pracy fizycznej Obsługi maszyn, urządzeń 51% 49% Posiadania prawa jazdy Pracy po godzinach 40% 37% Pracy w systemie zmianowym Kierowania pracą innych ludzi Kontrolowania i oceny jakości prac, usług Posługiwania się językiem obcym 27% 25% 24% 20% Pracy w nocy 10% 15

16 Forma zatrudnienia umow ę o pracę na czas nieokreślony 66% umow ę o pracę na czas określony 30% umow ę zlecenie 2% umow ę o dzieło 1% prow adzi Pan(i) w łasną działalność gospodarczą 1%

17 Czy pracownicy sektora usług rynkowych są zadowoleni z pracy i czy wiążą swoją przyszłośd z obecnym miejscem zatrudnienia? 17

18 Zadowolenie z pracy i z wynagrodzenia Przeważa umiarkowane zadowolenie z pracy 25% 51% 16% 2% 6% i mniejsze zadowolenie z uzyskiwanych zarobków 10% 41% 39% 8% 2% Tylko 10% pracowników jest bardzo zadowolonych z uzyskiwanych zarobków [5] bardzo zadowolony(a) [4] raczej zadowolony(a) [3] średnio zadowolony(a) [2] raczej niezadowolony(a) [1] bardzo niezadowolony(a) N=

19 Ile wynoszą Pana(i) przeciętne miesięczne dochody netto? od 501 do 750 złotych od 751 do 1000 złotych 1% 9% Wg danych zastanych najlepiej zarabia się w pośrednictwie finansowym (147% średniej dla województwa). Najgorzej: w handlu i naprawach (76%) oraz hotelach i restauracjach (57%). od 1001 do 1500 złotych 29% od 1501 do 2000 złotych 13% od 2001 do 2500 złotych 4% od 2501 do 3000 złotych od 3001 do 4000 złotych 1% 2% odmowa 29% N=

20 Proszę powiedzied, które ze stwierdzeo najlepiej opisuje Pana(i) gospodarstwo domowe? żyjemy skromnie - musimy na co dzień bardzo oszczędnie gospodarować 11% żyjemy średnio - starcza nam na co dzień, ale musimy oszczędzać na poważniejsze zakupy 59% żyjemy dobrze - starcza nam na wiele bez specjalnego oszczędzania 22% żyjemy bardzo dobrze - mogę (możemy) sobie pozwolić na pewien luksus 2% odmowa 4% N=

21 Wielowymiarowa ocena pracy Daje poczucie, że wykonywane przez Pana(ią) zadania są ważne i mają sens Jest interesująca 25% 36% 48% 50% 2% 12% 2% 22% 3% 4,2 3,9 Wymaga doskonalenia posiadanych umiejętności, poznawania nowych rzeczy 34% 39% 15% 4% 7% 3,9 Jest zgodna z Pana(i) wykształceniem i umiejętnościami 24% 28% 20% 14% 13% 3,4 Przynosi dobre zarobki 11% 38% 37% 11% 3% 3,4 Daje szanse na rozwój zawodowy, awans 13% 35% 30% 16% 6% 3,3 Jest niestała i niepewna 2% 7% 23% 40% 27% 2,2 Zmusza mnie do 'łapania się' różnych dodatkowych zajęć 2% 6% 21% 37% 34% 2,1 [5] Zdecydowanie tak [4] Raczej tak [3] I tak i nie - różnie bywa [2] Raczej nie [1] Zdecydowanie nie

22 Możliwości awansu Czy w okresie 12 ostatnich miesięcy :? otrzymał(a) podwyżkę 24% w ramach tego samego stanowiska otrzymał(a) większe uprawnienia decyzyjne 7% zmienił(a) Pan(i) stanowisko na inne, wyższe w hierarchii 5% zmienił(a) Pan(i) stanowisko na inne równorzędne 3% żadne z powyższych 70%

23 Czy pracownicy wiążą swoją przyszłośd z obecnym miejscem zatrudnienia? 23% 53% 8% 3% 13% 3,1 [4] zdecydowanie tak [3] raczej tak [2] raczej nie [1] zdecydowanie nie Nie wiem / trudno powiedzieć

24 Dlaczego wiąże Pan(i) swoją przyszłośd zawodową z obecnym miejscem zatrudnienia? dobre stosunki w pracy 55% generalnie podoba mi się w moim miejscu pracy (nie mogę się w sumie na nic uskarżać) 35% dobre wynagrodzenie 29% trudno znaleźć inną pracę (ogólnie) w miejscu mojego zamieszkania trudno znaleźć inną pracę możliwość podwyżki byłoby mi trudno znaleźć inną pracę (nikt by mnie nie zatrudnił) u innych pracodawców są gorsze warunki możliwość awansu szansa na umowę na czas nieokreślony 21% 20% 15% 12% 11% 11% 28% Pozytywne postawy w stosunku do obecnej pracy są po części efektem niekorzystnego odbioru sytuacji na rynku pracy. Pozytywne oceny rzadko wiążą się z możliwościami rozwoju (awans lub podwyżka). szansa na pracę na cały etat 8% długi staż pracy 1% N=

25 Pracownicy sektora negatywnie oceniają sytuację na regionalnym rynku pracy 48% 29% 18% nie można znaleźć żadnej pracy trudno jest znaleźć jakąkolwiek pracę można wprawdzie znaleźć jakąś pracę, ale trudno jest o pracę odpowiednią jak również własne możliwości znalezienia nowej pracy 2% bez większych problemów można znaleźć odpowiednią pracę 3% nie wiem 3% 14% 48% 29% 7% 1,9 [4] bardzo łatwe [3] raczej łatwe [2] raczej trudne [1] bardzo trudne nie wiem / trudno powiedzieć

26 Doświadczenia bezrobocia Czy kiedykolwiek był(a) Pan(i) osobą bezrobotną? 22% 35% 41% 2% tak, kilk a razy tak, jeden raz nie odmowa odpowiedzi Czy liczy się Pan(i) z możliwością utraty pracy? 3% 25% 34% 18% 19% Bardzo pow ażnie się z tym liczę Raczej tak Raczej nie Nie, to m ało praw dopodobne Nie w iem / trudno pow iedzieć

27 Jak pracownicy sektora usług oceniają swoje kwalifikacje i czy są gotowi je podnosid? 27

28 Biorąc pod uwagę możliwości na rynku pracy, w jakim stopniu jest Pan(i) zadowolony(a) ze swojego :? poziomu wykształcenia 17% 1% 43% 30% 9% 3,7 zawodu/kierunku/profilu wykształcenia 18% 44% 26% 9% 3% 3,7 Rzadko jesteśmy zdecydowanie zadowoleni z posiadanego wykształcenia / zawodu/kierunku/profilu wykształcenia bardzo zadowolony(a) raczej zadowolony(a) średnio zadowolony(a) raczej niezadowolony(a) bardzo niezadowolony(a) N=

29 Samoocena kompetencji 1 oznacza 'słabo, jest to obszar, w którym można by coś udoskonalid/rozwinąd', 9 - 'bardzo dobrze, jest to obszar, z którym nie mam żadnych kłopotów'? [1/2] Obsługa maszyn i urządzeń związanych ze stanowiskiem pracy 7,6 Dokładność, skrupulatność 7,6 Umiejętność pracy w zespole 7,6 Umiejętność nawiązywania kontaktów, otwartość 7,4 Wiedza i umiejętności potrzebne do wykonywania moich obecnych zadań zawodowych 7,3 Umiejętność organizacji pracy 7,3 Łatwość przystosowania się do nowych sytuacji 7,2 Umiejętność wyrażania i obrony własnego zdania 7,2 Umiejętność prowadzenia swobodnej rozmowy z pracodawcą 7,2 Obsługa komputera 7,1 N=

30 Samoocena kompetencji 1 oznacza 'słabo, jest to obszar, w którym można by coś udoskonalid/rozwinąd', 9 - 'bardzo dobrze, jest to obszar, z którym nie mam żadnych kłopotów'? [2/2] Umiejętność uczenia się, zdobywania nowych kwalifikacji 7,1 Obsługa urządzeń biurowych (faks, drukarka, itp.) 7,0 Umiejętność radzenia sobie ze stresem 7,0 Przebojowość, pewność siebie 6,9 Umiejętność przygotowania życiorysu i listu motywacyjnego 6,8 Umiejętność prezentacji własnej osoby na rozmowie kwalifikacyjnej 6,8 Wiedza o tym, jaki inny zawód mógł(a)bym wykonywać, gdybym szukał(a) nowej pracy 6,6 Umiejętność występowania przed grupą ludzi 6,5 Zdolności przywódcze 6,3 Znajomość języka obcego 4,8 N=

31 Czy posiadane kwalifikacje pozwoliłyby Panu(i) na? Zwiększenie zakresu zadań na obecnie zajmowanym stanowisku Wykonywanie zadań na innym równorzędnym stanowisku Wykonywanie zadań na innym wyższym stanowisku 38% 60% 61% Żadne z powyższych 28%

32 Proszę powiedzied w jakim stopniu był(a)by Pan(i) zainteresowany(a) udziałem :? [skala 1 4/7, gdzie 1 oznacza w ogóle, a 4/7 bardzo zainteresowany(a)] WYKSZTAŁCENIE Ogółem (N=2062) Wyższe (N=473) Licencjackie (N=83) Średnie techniczne (N=639) Średnie ogólnokształcące (N=392) Zawodowe (N=454) Podstawowe/ gimnazjalne (N=21) w bezpłatnych szkoleniach mających na celu podniesienie Pana(i) kwalifikacji i umiejętności 4,3 4,9 4,8 4,4 4,2 3,8 3,7 Skala 1--7 w szkoleniach podnoszących poziom wiedzy i umiejętności w konkretnym zawodzie 3,3 3,4 3,6 3,4 3,4 3,1 2,9 Skala 1-4 w szkoleniach podnoszących umiejętność kontaktów i współpracy z innymi ludźmi, radzenia sobie w trudnych sytuacjach, w stresie itp. 2,9 3,0 3,2 2,9 2,9 2,5 1,6 Skala

33 Jakie szkolenia mogłyby byd dla pracowników przydatne? [skala 1 9] Kursy doszkalające w ramach posiadanego zawodu 6,4 Szkolenia językowe Szkolenia komputerowe Szkolenia z zakresu sprzedaży, obsługi klienta Szkolenia uczące, jak zwiększyć pewność siebie Szkolenia przyuczające do nowego zawodu/pracy/kursy przekwalifikowujące Szkolenia z zakresu dobrej organizacji pracy, dobrego gospodarowania czasem Szkolenia uczące jak dobrze się zaprezentować, jak budować swój Szkolenia uczące jak się skutecznie porozumiewać, jak nawiązywać kontakty Szkolenie dotyczące radzenia sobie ze stresem 5,7 5,5 5,0 4,8 4,7 4,7 4,7 4,5 4,5 Prawo jazdy 3,7 Szkolenia przygotowujące do poszukiwania pracy, np. pisanie CV, listów 3,7 33

34 WNIOSKI 34

35 Wnioski 1. Istnieje duże zróżnicowanie wewnętrzne sektora. Zróżnicowanie to przekłada się na jakośd oferowanych miejsc pracy (w tym poziom wynagrodzeo) i potrzeby w zakresie rozwoju kapitału ludzkiego. 2. Wśród pracowników sektora często obserwowad można zjawisko niskich kwalifikacji oraz poor working. Potencjał kompetencyjny takich osób jest stosunkowo niewielki i w małym stopniu poddaje się zmianie (brak zainteresowania ze strony pracodawcy, brak motywacji ze strony pracownika do podnoszenia kwalifikacji, praca na nierozwojowych, chod ważnych dla pracodawcy, stanowiskach). 3. Regionalne zasoby kadrowe dla nowoczesnych usług są niewystarczające: struktura kształcenia na poziomie wyższym i ponadgimnazjalnym jest nieadekwatna do potrzeb rynku pracy, zbyt mała jest także podaż absolwentów kierunków technicznoinżynierskich i informatycznych. 35

36 Opinia ekspertów na temat dostosowania programów nauczania do potrzeb przedsiębiorstw działających na rynku usług w województwie podkarpackim a) programy nauczania w oświacie poziomu zawodowego b) programy nauczania w oświacie szczebla średniego c) programy nauczania w szkolnictwie wyższym bardzo źle raczej źle ani dobrze, ani źle raczej dobrze bardzo dobrze 3 0 6

37 Zamówienie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 37