KSZTAŁTOWANIE CHARAKTERU DZIECKA. oprac. Katarzyna Nowicka

Transkrypt

1 KSZTAŁTOWANIE CHARAKTERU DZIECKA

2 CHARAKTER Słowo charakter (gr.) - oznacza pieczęć, piętno wyciśnięte na osobowości człowieka. Według A. Mullinsa, charakter to taki wymiar osobowości, który rozwija się w wyniku edukacji moralnej.

3 KSZTAŁTOWANIE CHARAKTERU - dokonuje się na podwójnej drodze: wychowania przez innych i samowychowania.

4 KIEDY KSZTAŁTOWAĆ CHARAKTER? Linia życia naszego dziecka Narodziny 10r.ż. 18 r.ż. 60r.ż... Czas wpływu rodziców Czas kształtowania charakteru dziecka Samowychowanie Wpływ innych

5 KIEDY KSZTAŁTOWAĆ CHARAKTER? Teraz, póki dzieci są małe, możemy najwięcej zrobić! Młody człowiek - nastolatek sam wybierze ideał życia i cechy własnego charakteru, wartości... Rodzice mogą mu w tym pomóc jedynie podsuwając odpowiednie wzorce, a potem pozostaje towarzyszenie...

6 CELE Jakie cechy ma mieć moje dziecko??

7 CEL WYCHOWANIA WG...? Zagadka Celem wychowania jest ukształtowanie osoby, która ma zaufanie do siebie

8 Zaufanie podstawowy element wychowania Wychowawca poprzez swoją pełną ufności i dobroci postawę, motywuje młodzież do czynienia dobra. Wychowywać można jedynie, gdy zna się dokładnie młodego człowieka i ma się do niego zaufanie. św. Jan Bosko

9 JAK SIĘ KSZTAŁTUJE CHARAKTER? Przede wszystkim poprzez naśladowanie RODZICÓW Byłoby najlepiej, gdyby dla każdego SYNA ideałem człowieka, mężczyzny, pracownika, był jego OJCIEC, a dla każdej CÓRKI ideałem kobiety, żony, matki była jej własna MATKA.

10 AUTOREFLEKSJA Czy chciałbym, aby moje dziecko/ dzieci były podobne do mnie? W czym? Jakie cechy chciałabym/ chciałbym żeby moje dziecko/ dzieci przejęły ode mnie?

11 CZY JEST MOŻLIWE BYCIE IDEAŁEM? wystarczająco b. dobra idealna dobra matka matka/ ojciec Teoria przywiązania Bowlby Mary Ainsworth wprowadziła pojęcie wystarczająco dobrej matki na podstawie badań niemowląt

12 STYLE PRZYWIĄZANIA - Bowlby Wczesne style przywiązania z matką/ opiekunem mają wpływ na sposób budowania późniejszych relacji z ludźmi Rodzaje stylów: BEZPIECZNY LĘKOWO AMBIWALENTNY UNIKAJĄCY ZDEZORGANIZOWANY

13

14 AUTOREFLEKSJA Jakie jest moje podejście do bycia rodzicem? Czy to dla mnie obowiązek, trud czy radość, satysfakcja, wyzwanie... A może już jestem zmęczona/y byciem rodzicem? Czy podjęłam/ podjąłem świadomą decyzję o wzięciu odpowiedzialności za życie dziecka? Jak widzę swoją rolę? Jakim chciałbym być rodzicem dobrym, idealnym? Czy jestem zmotywowana/y i gotowa/y do poświęceń, do rezygnacji z swoich planów na rzecz wychowania?

15 KIEDY RODZICE MOGĄ STAWAĆ SIĘ IDEAŁEM? - gdy mają świadomość siebie - swoich zalet, wad, swoich emocji, potrzeb, sposobów reagowania... - gdy autentycznie pracują nad sobą i nad swoim charakterem - całe życie drogą ustawicznego rozwoju! - gdy sami respektują zasady moralne i gdy jest zgodność pomiędzy głoszonymi poglądami a ich codziennym postępowaniem Bycie dobrym nie polega na tym, że nie popełnia się żadnego błędu: bycie dobrym polega na posiadaniu woli poprawy św. Jan Bosko

16 MAMA JANKA - WZOREM Mama Małgorzata była przede wszystkim obecna! Jej miłość niewiele słów, wiele czynów, nieustanny przykład, całkowite oddanie. Wieśniaczka, analfabetka, ale ogromna mądrość i równowaga. Jej pouczenia były proste, ale głębokie, np.: Zdecydowanie i odwaga są pierwszymi składnikami sukcesu nikt nigdy nie widział Matusi Małgorzaty zniechęconej, ks. Bosko też! W rodzinie wszyscy muszą pomagać synowie wcześnie praca w domu i w polu. Janek był krawcem, stolarzem, fryzjerem, pracował w barze, jako służący w gospodarstwie. Chłopiec na Valdocco Odpadł mi guzik Małgorzata dała igłę i nitkę: Dlaczego nie spróbujesz sam tego zrobić? Trzeba nauczyć się robić po trochu wszystkiego.

17 SPOSOBY Praca nad charakterem dziecka (i swoim;) powinna przebiegać DWOMA SPOSOBAMI. Jeden, pozytywny- polega na wyrabianiu zalet. Drugi - to zwalczanie wad.

18 ZWALCZANIE WAD CZY KSZTAŁTOWANIE ZALET CO WAŻNIEJSZE? Mama i tata często dwa warczące helikoptery? podnieś to, nie biegaj, nie dotykaj, siedź prosto, jedz szybko, przyjdź tutaj, uważaj, pospiesz się, nie spoć się, bądź cicho, nie ubrudź się, nie przeszkadzaj, nie potrafisz, spóźnisz się, itd

19 CZY KRYTYKA ROZWIJA? Dziecku, podobnie jak dorosłym, nie wszystko się udaje i w wielu sytuacjach może sobie nie poradzić- to naturalne! Nie wątp w jego siły. Dodawaj otuchy i zapewniaj, że następnym razem sobie poradzi. Możemy krytykować zachowanie, a nie człowieka! Zalecany stosunek pochwał do krytyki: 3 : 1 U księdza Bosko: 5 pochwał : 1 krytyka

20 OTWIERANIE DZIECI To musiało być dla Ciebie trudne - nazywanie emocji, A potem co się stało? - okazanie zainteresowania, Chciałbyś pójść do Krzysia... - nazywanie potrzeb. Należy zaakceptować chwile milczenia, nie należy wyrażać pośpiesznych sądów czy dawać gotowych recept, trzeba uznać uczucia, pomagać dzieciom w wypracowywaniu własnych rozwiązań!

21 KSZTAŁTOWANIE ZALET Poprzez akceptację i miłość - Kochać takimi, jakimi są, pozwalając na indywidualność nie muszą realizować naszych marzeń Całować, tulić, przebywać z nimi, uważać ich towarzystwo za rzecz cudowną spędzać czas razem - piłka, gry, dyskusje... Słuchać

22 ZŁOTE REGUŁY DOBRZE SŁUCHAJĄCEGO RODZICA (wg badań do rodziców dociera tylko 25% z tego, co mówi dziecko!) 1. Nie należy robić równocześnie dwóch rzeczy. Jedyny sposób żeby uniknąć nieuważnego słuchania jest wyznaczenie pierwszeństwa zadaniom, które się wykonuje w danym momencie i poinformowanie o tym dziecko plus ustalenie kiedy porozmawiamy; 2. Nie słuchajcie, gdy nie jesteście spokojni. Silne emocje (lęk, gniew, niechęć, zdenerwowanie) stanowią filtr tego, co dziecko mówi. Emocje ograniczają zdolność słuchania albo wyolbrzymiają znaczenie tych zdań, które wydają się usprawiedliwiać nasze emocje;

23 ZŁOTE REGUŁY DOBREGO SŁUCHACZA cd. 3. Nie minimalizujcie szczególnie lęków czy smutków dzieci; 4. Słuchanie aktywne uszami i oczyma, z uwagą, poświęcając czas (komentarze, krytyka dopiero po wysłuchaniu!!); 5. Ton głosu zgodność między komunikatami werbalnymi i niewerbalnymi.

24 KSZTAŁTOWANIE ZALET - metody Modelowanie właściwych postaw (własny przykład) Proste i pozytywnie sformułowane instrukcje Chwalenie wzmacnianie pozytywne! Uczyć samokontroli (cnoty umiarkowania i powściągliwości - w Kościele wczesnochrześcijańskim nazwanej temperamentia ) Rozwijać motywację wewnętrzną

25 KSZTAŁTOWANIE ZALET Zachęcać dzieci do podejmowania ryzyka, odpowiedzialności dostosowanych do wieku, do podejmowania decyzji ubiór, sprzątanie, ścielenie łóżka nie wyręczać wyręczanie blokuje rozwój!!! Powodować wzrost wzajemnego szacunku nie tylko kochać, ale okazywać szacunek! Nie pozwalać na negatywne mówienie o sobie, użalania się i zniechęcania uczyć pozytywnej postawy wobec życia! Wspólnie walczyć z trudnościami i niepowodzeniami razem uda nam się to zrobić Trzeba dzieci nauczyć rekompensowania słabych stron każde dziecko jest w czymś dobre B. Ferrero Rodzice szczęśliwi dzięki metodzie Księdza Bosko

26 ASYSTENCJA obecność rodzica = mniej okazji do uchybień! To trudne być stale obecnym przy dziecku, ale czy nie odpuszczam sobie bycia z dziećmi, bo tak mi wygodniej? Odpoczniemy w niebie św. Jan Bosko

27 SZTUKA UPOMINANIA DZIECI Dobre upomnienie jest: Natychmiastowe ponieważ po czasie dziecko nie wie o co chodzi; Konsekwentne zaprowadza porządek i poczucie bezpieczeństwa w chaotycznym świecie; Stanowcze - nie pobłażać, bo tak jest wygodniej! żeby było widać różnice w przewinieniu; Sprawiedliwe konsekwencją złego zachowania dziecka, a nie nerwów czy zmęczenia rodziców; Pozytywne Kocham Ciebie i pragnę nauczyć Cię właściwego postępowania. Ilekroć zachowasz się niewłaściwie, zostaniesz upomniany ; Posiada właściwą intensywność dostosować do wrażliwości, do wielkości przewinienia i do wieku rozwojowego Jest skuteczne czy rzeczywiście uczy dobrego zachowania? Unikać bezowocnych wymówek! B. Ferrero Rodzice szczęśliwi dzięki metodzie Księdza Bosko

28 JAKIEJ ZASADY SIĘ TRZYMAĆ PRZY KARANIU? Możliwie nie stosować żadnych kar! św. Jan Bosko

29 Gdzie jednak konieczność wymaga skarcenia, należy pamiętać o tym, co następuje: 1. Wychowawca niech się stara, by go wychowankowie polubili, jeżeli chce, żeby się go bali. Wtedy bowiem pozbawienie wychowanka życzliwości jest karą, lecz karą, która pobudza do współzawodnictwa, zachęca, a nigdy nie poniża. 2. U chłopców to jest karą, co się za karę uważa. Stwierdzono, że spojrzenie mniej serdeczne wywiera u niektórych większy wpływ, niżby sprawił to wymierzony policzek. Pochwała za dobry uczynek, nagana za niedbalstwo to wielka nagroda lub kara. 3. Z wyjątkiem rzadkich wypadków nie należy nigdy udzielać nagany ani karać publicznie, lecz prywatnie, z dala od kolegów, z wielką roztropnością i cierpliwością, tak by wychowanek uznał swój błąd w świetle rozumu i wiary.

30 O karaniu c.d. 4. Powinno się bezwzględnie unikać wszelkiego rodzaju bicia, stawiania na klęczkach w postawie bolesnej, targania za uszy i innych podobnych kar, gdyż zakazuje tego prawo cywilne, rozdrażnia to chłopców i poniża wychowawcę. 5. Dyrektor niech zaznajomi wychowanków z regulaminem, nagrodami i karami ustalonymi przez przepisy dyscyplinarne, żeby wychowanek nie mógł się tłumaczyć, mówiąc: nie wiedziałem, że to jest nakazane lub zakazane. Ksiądz Jan Bosko

31 PUENTA Ilość wysiłku włożonego w swój integralny rozwój - ciała, psychiki, ducha oraz we wspieranie integralnego rozwoju dziecka wpłynie na kształtowanie dobrego charakteru swojego i dziecka! Zacznijmy już od dziś! Jaki pierwszy mały krok chcę zrobić?

32 Pamiętaj, że Bóg nie płaci nam za wyniki, ale za wysiłek!