1... Jaki problem, je~trozwhtzywany?

Transkrypt

1 Nazwa projektu Ustawa o zmianie ustawy o pomocy panstwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez mlodych ludzi Ministerstwo wiod~ce i ministerstwa wsp61pracuj ~ce Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoj u Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stano lub Podsekretarza Stano Pawel Orlowski, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu Artur Polak, Naczelnik Wydzialu Finansowania Mieszkalnictwa i Analizy Rynku, Departament Mieszkalnictwa, Artur.Polak@mir.gov.ol, (22) Data sporz~dzenia 28 stycznia 2015 r. Zr6dlo: Wykaz prac legislacyjnych Rady Ministr6w Nr w wykazie prac..... UD Jaki problem, je~trozwhtzywany? 1, "' ",C Proponowane zmiany wynikaj~ z doswiadczen w realizacji vrogramu,mieszkanie dla mlodych" zebranych od pocz~tku 2014 r. Monitoring wykonania ustawy wykazal, ze nalezy rozszerzyc grup~ przedsi~wzi~e kwalifikuj~cych si~ do programu o inwestycje realizowane przez sp6ldzielnie mieszkaniowe na uecz swoich czlonk6w w oparcw o wklad budowlany. Poszerzy to baz~ dost~pnych mieszkan o nizszych kosztach dla nabywc6w 1 zwi~kszy konkurencyjnose rynkow~. Waznym elementem jest r6wniez zwi~kszenie prorodzinnego oddzialywar..ia programu, poprzez zwi~kszenie wsparcia dla rodzin maj~cych wi~cej nizjedno dziecko. Udzial takich rodzin w efektach programujest niewielki (wedlug stanu na koniec 2014 r. beneficjenci z co najmniej dw6jk~ dzieci stanowili tylko ok. 3,5% wszystkich beneficjent6w programu), co maze bye spowodowane szczeg6lnie utrudnionym d ost~pem do kredytu hipotecznego. Zwi~kszenie dofinansowania wkladu wlasnego powmno zwi~kszye grup~ rodzin ze zd olno sci~ kredytow~, kt6re b~d~ mogly uczestniczye w programie,mieszkanie dla mlodych". Powyzsze dzialania b~d~ niosly za sob~ koszty budzetowe, jednak finansowanie programu odbywa si~ w ramach wyznaczonego w ustawie limitu budzetowego, kt6ry nie zostanie zwi~kszony. Pozostale propozycje maj~ na celu usprawnie real izacj ~ programu oraz wyc!iminowae w~tpliwosci interpretacyjne. Z ich wprowadzeniem nie b~d~ si~ wi~zaly istotne zmiany wydatk6w budzetowych na realizacj~ programu. Rekomenduje si~ zmian~ przep1sow ustawy przez rozszerzeme cel6w objytych dofinansowaniem wkladu wlasnego o wniesienie wkladu budowlanego do sp6ldzielni mieszkaniowych. Prcponuje si~ r6wniez zwi~kszenie wym1aru dofinansowania w przypadku rodzin posiadaj~cych 2 i w i ~cej dzieci. W przypadku rodzin z 3 dzieci proponuje si~ ponadto zniesienie warunku,pierwszego mieszkania" oraz Iimitu wieku. Dodatkowo proponuje si~ kilka zmian uzupelniaj~cych i uscislaj~cych obowi uj~ce przepisy. W efekcie wprowadzonych zmian wzrosnie liczba inwestycj i, kt6re b~d~ mogly bye obj~te programem,mieszkanie dla mlodych". Wzrosnie r6wniez dost~pnose tego instrumentu wsparcia dla rodzin posiadaj~cych co najmniej 2 dzieci. Dodatkowo zostan~ wyeliminowane w~tpliwosci interpretacyjne dotycz~ce sto-;owania przepis6w ustawy. Prognozuje s1~, ze w okresie obj~tym programem po nowelizacji ( ) wzrosnie liczba inwestycji sp6ldzielni mieszkaniowych obj~tych programem o ok. 2, 7 tys. mieszkan oraz liczba rodzin z co najmniej dw6jk~ dzieci, kt6re skorzystaj~ z dofinansowania w ramach programu (o ok. 3 tys. rodzin)..,g i(.: ;;. i,_ 2" i'' ;><' '. > \ i _.,..,. "' 3. Jak problem zost;al roz'wijtzbdywinlty~b y&j,ac!t, w szczegolnoscilaajachczlonkowskich OECDIQE? Szczeg6lowe wskazanie podstawowych rozwi~zan funkcj onuj~cych w krajach UE dotycz(!cych rozwiazywania problem6w mieszkaniowych spoleczenstwa zostalo przedstawione w trakcie prac nd ustaw~ o pomocy panstwa w nabyciu I pierwszego mieszkania przez mlodych ludzi. Proponowana obecnie nowelizacja rna za zadanie usprawnienie funkcjonowaniajuz obowi~zuj~cych przepis6w i w tym sensie trudno znale2c doktadne odniesienie dla podejmowanych dzialan w innvch krajach UE lub OECD. ' 1

2 Grupa Wielkosc Zr6dlo danych Oddzialywanie Sp6ldzielnie mieszkaniowe ( sp6ldzielnie Maly rocznik statystyczny 2014 Mozliwosc prowadzenia ze mieszkaniowe wsparciem przewidzianym prowadz(!ce zgodnie z w programie MdM dzialalnosci systemem REGON inwestycyjnej na rzecz swoich dzialalnosc w zakresie czlonk6w. budownictwa) 820 tys. rodzin z co Narodowy Spis Zwi<rkszenie wymiaru 820 tys. rodzin (wiek matki do najmniej 2 dzieci (wiek Powszechny 20 I I dofinansowania wkladu 34 roku zycia) matki do 34 roku zycia) wlasnego skutkujl!ce zwi<rkszeniem mozliwosci uzyskania zdolnosci kredytowej. 5. #..!'!.\ '"'"' " \. '! '...,. k(o i! '" Infol'ln~cje na. te,l!latzak.j:esu~ cza~.,,.,tl)':~~!a tj pods'q~o:wan ie, wyniko:wk~p~~ltacji ';. w ramach konsultacji ustawy o zmianie ustawy o pomocy pailstwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez mlodych ludzi projekt zostal skierowany do 73 instytucji i organizacji reprezentujl!cych m.in. sektor budowlany i sektor bankowy oraz do organizacji spolecznych zajmujl!cych si<r mieszkalnictwem. W wyniku konsultacji, trwajl!cych od 18 sierpnia 2014 r. do 30 wrzesnia 2014 r. 14 podmiot6w (Bank Gospodarstwa Krajowego, Business Centre Club, Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Juris, Komisja Nadzoru Finansowego, Kongres Budownictwa, Krajowa Rada Notarialna, Narodowy Bank Polski, NSZZ Solidamosc, Polska Federacja Rynku N ieruchomosci, Polski Zwil!zek Firm Deweloperskich, Pracodawcy RP, Stowarzyszenie Zachodniopomorskie Tebeesy, Zwi ek Rewizyjny Sp6tdzielni Mieszkaniowych, Zwi ek Bank6w Polskich) oraz 2 osoby fizyczne zglosily 64 uwagi, z kt6rych uwzgl<rdnione zostaly: I) zniesienie warunku,pierwszego mieszkania" w przypadku beneficjent6w wychowujl!cych co najmniej tr6jk<r dzieci, 2) umozliwienie zakupu w ramach programu mieszkail na rynku pierwotnym, kt6re byly przedmiotem obrotu pomi<rdzy podmiotami gospodarczymi, oraz mieszkail, kt6re Sl! sprzedawane przez syndyka, 3) uniemozliwienie bezsankcyjnej splaty kredytu udzielonego w ramach programu,mieszkanie dla mlodych" przed uplywem 5!at od dnia nabycia mieszkania, 4) wycofanie si<r z propozycji umozliwienia zacil!gni<rcia w ramach programu kredytu w walucie obcej. Uwzgl<rdniono r6wniez kilku uwag doprecyzowujl!cych brzmienie aktua1nych przepis6w eliminujl!cych Wl!tpliwosci legislacyjne..,......,r ' r < ' '.,.,!.. " J T i :X.!i. -!! '!<. "".(.r " " ~i "'.6.. Wpb'w na sek~or finansow< publicznyf~.n: i m! <'' ;; (ceny stale z 20I4 r.) Skutki w okresie IO!at od wejscia w zycie zmian [min zl] 0 I Lqcznie (0-1 0) Dochody ogolem budzet pailstwa pozostale j ednostki ( oddzielnie) Wydatki ogolem - 48,9 60,5 70,9 72,7 0,4 C,4 0,3 0,2 0,1-254,3 budzet pailstwa - 48,9 60,5 70,9 72,7 0,4 0,4 0,3 0,2 0,1-254,3 pozostale jednostki ( oddzielnie) Saldo ogolem - 48,9 60,5 70,9 72,7 0,4 li,4 0,3 0,2 0,1-254,3 budzet pailstwa - 48,9 60,5 70,9 72,7 0,4 0,4 0,3 0,2 0,1-254,3 pozos tale jednostki ( oddzielnie) ! " Zr6dla finansowania Fundusz Doplat. 2

3 Dodatkowe informacje, w tym wskazanie zr6del danych i przyjytych do obliczen zalozen Ustawa o pomocy panstwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez mlodych ludzi wprowadzila limity rocznych wydatk6w budzetowych zwi'!zanych z funkcjonowaniem programu "Mieszkanie dla mlodych" (2014 r min zl, 2015 r min zl, 2016 r min zl., 2017 r min zl, r min zl). Na sfinansowanie wyplat wsparcia w budzecie panstwa tworzy siy specj aln<! rezerwy. Limity ustawowe nie ulegna zmianie w wyniku wprowadzonej nowelizacji. W tym sensie, nowelizacja nie bedzie miala wplywu na wydatki finansow publicznych. Zaprezentowane w tabelach wyniki analiz odnosz'! Sly do zakladanej sytuacji, ze limit ustawowy me zostanie przekroczony (wydatki na finansowe wsparcte udzielane nabywcom byd<! nizsze od limitu ustawowego). W r. limit ustawowy zostal wykorzystany wok. 35%. Analiza podazy rynkowej wskazuje, ze od 2015 r. nast'!pi wzrost liczby mieszkan kwalifikuj'!cych siy do programu oraz wzrost liczby beneficjent6w (do ok. 16 tys. w 2015 r., i ok ,5 tys. od r.). Jednak ten prognozowany wzrost nie powtmen spowodowac przekroczenia limit6w ustawowych, nawet po wejsciu w zycie niniejszej nowelizacji. Zalozony w latach wzrost wydatk6w budzetowych o kwoty 254,3 min zl spowoduje tylko wzrost stopnia wykorzystania obecnych limit6w. MliR szacuje, ze po wejsciu w zycie nowelizacji w proponowanym ksztalcie wykorzystanie limitu wyniesie ok. 57% w 2015 r., ok. 76% w 2016 r. ok. 77% w r. i ok. 78% w 2018 r. W zaprezentowanych wyliczeniach przyjyto, ze: I) nast'!pi wzrost udzialu beneficjent6w z 2 dzieci ( o 50% w stosunku do prognozowanych efekt6w programu nie uwzglydniaj'!cych nowelizacji), 2) nast'!pi wzrost udzialu beneficjent6w z co najmniej 3 dzieci (ze wzglydu na kumulowanie siy efekt6w poszczeg61nych zmian, zalozono, ze ich liczba wzrosnie 8-krotnie w stosunku do prognozowanych efekt6w programu nie uwzgledniaj'!cych noweiizacji), 3) w wyniku nowelizacji sp6ldzielnie mieszkaniowe rozpoczn'! budowy o 50% mieszkan wiycej niz obecnie (wedlug szacunk6w w r. sp6ldzielnie rozpoczn'! budowy ok mieszkan) z czego 50% bydzie siy kwalifikowac do finansowania w ramach programu,mieszkanie dla mlodych".) Wartosc ta j est obliczona w wyniku zachowania sektora deweloperskiego po wejsciu w :lycie ustawy MdM. W pierwszych lll kwartalach 2014 r. liczba rozpoczynanych bud6w wzrosla o 40%, zas liczba pozwolen na budowy o ok. 50% w stosunku do analogicznego okresu 2013 r. Nalezy podkreslic, ze OSR zawiera analizy wydatk6w zwi'!zanych wyl<!cznie z wprowadzeniem zmtan zaproponowanych w nowelizacji. Tymczasem zwiykszenie liczby udzielonych dofinansowan wkladu wlasnego, zwi'!zane m.in. ze zmianami wysokosci limit6w cen bydzie mialo miejsce w programie bez wzglydu na to, czy mmejsza nowelizacja wejdzie w zycie (wynika to z obserwacji nowej podazy mieszkan na rynku, odnotowywanej w comiesiycznych publikacjach Gl6wnego Urzydu Statystycznego ). Szacuj'!c wysokosc skutk6w finansowych proponowanych rozwi'!zan uwzglydniono w analizie wzrost efektu programu (niezaleznie od nowelizacji) wynikaj'!cy np. z dostosowania strony podazowej rynku do warunk6w programu. M. in. z tego wzglydu prognozowana wysokosc wydatk6w budzetowych rosnie w latach , a nastypnie (po osi niyciu maksimum podazy) stabilizuje siy w 2018 r... <.,; i,p. L >g){vc im:< x.,../. }''>!<.,till~ :< f ')<<.<'<' ' '.}''1.:...,\?~ ' W.,. n,a. koq~~,re~c~jnost. ~o;po~;rldi,, ~i~biorczosc, wtylll, funkcjo~owanie p~zedsi~biqrcow oraz na rodzin~,, o~y'1;!l~.!~3! ~~spoda,r~~ai~~~~we <r J : " ', _ ;,~:r ", ' ' "' ', "''" Czas w latach od wejscia w zycie zmian W ujyciu duze przedsiybiorstwa pieniyznym sektor mikro-, malych i (w min zl, srednich ceny stale z przedsiybiorstw... r.) rodzina, obywatele oraz gospodarstwa domowe (dodaj/usun) W ujyciu dui:e przedsiybiorstwa niepieniyznym sektor mikro-, malych i srednich przedsiybiorstw 0 Skutki ,9 60,5 70,9 72,7 1,5 Lqcznie (0-1 0) 254,3 3

4 rodzina, obywatele oraz gospodarstwa domowe Niemierzalne Dodatkowe informacje, w tym wskazanie ir6del danych i przyj((tych do obliczeil zalozeil Zwi((kszone wsparcie w ramach programu, Mieszkanie dla mlodych" trafi bezposrednio do os6b i rodzin - beneficjent6w programu. Wplyw na funkcjonowanie rodzin obliczono wedlug podanych powyzej (pkt 6) zalozeil. Beneficjenci programu z co najmniej dw6jk(! b<td<! mogli Iiczyc na wi((ksze wsparcie przy zakupie mieszkania. Pozwoli to na podwyzszenie ich zdolnosci kredytowej, a nast((pnie zmniejszy wysokosc splacanych rat kredytu. Wprowadzane S(! obci(!:zenia poza bezwzgl((dnie wymaganymi przez UE (szczeg6ly w odwr6conej tabeli zgodnosci). zmniejszenie liczby dokument6w zmniejszenie liczby procedur D skr6cenie czasu na zalatwienie sprawy Oinne: Wprowadzane obci enia S(! przystosowane do ich elektronizacji. zwiykszenie liczby dokument6w D zwiykszenie liczby procedur D wydluzenie czasu na zalatwienie sprawy O inne: tak me D nie dotyczy Komentarz: Ewentualny wzrost inwestycj i mieszkaniowych spowodowany zwiykszeniem popytu wsr6d os6b i malzeilstw z przynajmniej dw6jk(! dzieci oraz dopuszczeniem do finansowania transakcji nabycia mieszkail od sp6ldzielni mieszkaniowych w oparciu o wklad budowlany maze spowodowac wzrost zatrudnienia w przedsi((biorstwach specjalizuj(!cych sit( w robotach budowlano-montazowych, produkcji i dystrybucji material6w budowlanych oraz ~~~~~~~~~~~~~~~m~ieszkail. D srodowisko naturatne D sytuacja i rozw6j regionalny Oinne: X demografia D mienie pailstwowe D informatyzacja D zdrowie Om6wienie wplywu Zwi((kszenie wsparcia dla os6b z przynaj mniej dw6jk(! dzieci moze wplywac na podejmowanie decyzji o zalozeniu tub rozwoju rodziny. zostan~t zastosowane? Zgodnie z art. 19 ustawy z dnia 27 wrzesnia 2013 r. o pomocy pailstwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez mlodych ludzi, minister wlasciwy do spraw budownictwa, Iokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa do dnia 31 marca 2017 r. przedlo:ly Radzie Ministr6w informacj (( o realizacji cel6w ustawy. W ramach tej informacji swoje miejsce znajdzie r6wniez ocena skutk6w i efekt6w wynikaj(!cych ze zmian przepis6w ustawy wprowadzanych niniejszq nowelizacjq. r6wniez monitorowane na Analizie dekadowe oraz kwartalne 4

5 przekazywane przez Bank Gospodarstwa Krajowego. W ramach tych raport6w bydzie motna ustalic liczby beneficjent6w z przynajmniej dwojgiem dzieci. W przypadku sp61dzielni mieszkaniowych analizie byd ~ podlegaly comiesiyczne dane Gl6wnego Urzydu Statystycznego dotycz~ce liczby rozpoczynanych inwestycji mieszkaniowych. I., ' 13. Zalstczniki (istotne dokumenty zrodlowe, ~dania, analizy itp.) ' ' ' / 5