SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. Drugie sprawozdanie roczne w sprawie wykonania Umowy o handlu między UE a Kolumbią i Peru

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia r. COM(2016) 58 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Drugie sprawozdanie roczne w sprawie wykonania Umowy o handlu między UE a Kolumbią i Peru PL PL

2 SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Drugie sprawozdanie roczne w sprawie wykonania Umowy o handlu między UE a Kolumbią i Peru 1. WPROWADZENIE W dniach czerwca 2015 r. w Bogocie (Kolumbia) odbyła się druga runda posiedzeń Komitetu ds. Handlu oraz ośmiu podkomitetów. Posiedzenia te zainaugurowały drugi rok tymczasowego stosowania Umowy o handlu między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Kolumbią i Peru, z drugiej strony 1 (zwanej dalej umową ), które rozpoczęło się w marcu 2013 r. w odniesieniu do Peru oraz w sierpniu 2013 r. w odniesieniu do Kolumbii 2. W dniu 30 czerwca 2015 r. strony podpisały protokół zmieniający umowę w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do UE. Protokół ten jest obecnie przedmiotem wewnętrznych procedur ratyfikacyjnych w trzech państwach będących stronami. W dniu 12 grudnia 2014 r. UE i Ekwador parafowały protokół w sprawie przystąpienia Ekwadoru do umowy. Przed przedłożeniem protokołu w celu poddania go odpowiednim wewnętrznym procedurom w zakresie zatwierdzenia i ratyfikacji, musi on zostać zatwierdzony przez ustanowiony na mocy umowy Komitet ds. Handlu. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 19/ (zwanym dalej rozporządzeniem ) Komisja zobowiązała się do przedłożenia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie rocznego sprawozdania na temat stosowania, wdrażania i wypełniania zobowiązań zawartych w umowie i w rozporządzeniu. Jest to drugie tego rodzaju sprawozdanie. Zgodnie z art. 13 ust. 1 rozporządzenia sprawozdanie to podzielono na trzy części: ogólną ocenę przepływów handlowych; informacje o działaniach poszczególnych organów realizujących umowę; informacje na temat działań w zakresie monitorowania, o których mowa w rozporządzeniu. 2. OCENA OGÓLNA: ZMIANY W HANDLU 2.1. Metodyka Analiza dwustronnych przepływów handlowych opiera się na porównaniu danych dotyczących roku kalendarzowego 2014 z danymi dotyczącymi roku kalendarzowego bezpośrednio poprzedzającego zawarcie umowy (2012). Chociaż dane przedstawione poniżej Dz.U. L 354 z , s. 3. Status ratyfikacji umowy przez państwa członkowskie UE jest dostępny na stronie internetowej Rady: Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 19/2013 z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie wprowadzenia w życie dwustronnej klauzuli ochronnej i mechanizmu stabilizacyjnego dotyczącego bananów, zawartych w Umowie o handlu między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Kolumbią i Peru, z drugiej strony (Dz.U. L 17 z , s. 1). 2

3 mogą zapewnić wstępne dane na temat funkcjonowania przepływów handlowych między UE z jednej strony a Kolumbią i Peru z drugiej, należy pamiętać, że takich wniosków nie można uznawać za ostateczne, a obserwowanych zmian nie można przypisać wyłącznie skutkom stosowania umowy Zmiany przepływów handlowych z Peru Wartość przywozu z UE do Peru 4 spadła o 4 % w 2014 r. (3 716 mln EUR) w porównaniu z 2012 r. (3 891 mln EUR). Jest to zasadniczo zgodne ze spadkiem przywozu do Peru produktów z całego świata (3 %). Ponadto spadek ten zasadniczo dotyczył produktów, które są wprowadzane na zasadzie wolnej od cła KNU (spadek o 10 %), podczas gdy przywóz produktów objętych całkowitą liberalizacją na mocy umowy wzrósł o 19 %, przywóz produktów objętych częściową liberalizacją wzrósł o 15 %, a przywóz produktów objętych preferencyjnymi kontyngentami taryfowymi z początkowo bardzo niskiego poziomu o 86 %. Co ciekawe, przywóz do Peru produktów z UE, które nie są objęte traktowaniem preferencyjnym w ramach umowy, a w związku z tym są objęte cłem KNU, wzrósł o 14 %, podczas gdy wzrost przywozu do Peru tych samych produktów z całego świata wyniósł jedynie 3 %. Jeżeli chodzi o kategorię produktów, największy spadek przywozu z UE do Peru można zaobserwować w przypadku produktów mineralnych (25 %) i metali nieszlachetnych (25 %), mimo że w ujęciu bezwzględnym najistotniejszy spadek zaobserwowano w przypadku maszyn i urządzeń mechanicznych (159 mln EUR lub 9 %). Dotyczy to w szczególności działu 84 (reaktory jądrowe, kotły, maszyny i urządzenia mechaniczne; ich części), w odniesieniu do którego UE odpowiada za jedną czwartą przywozu do Peru i w przypadku którego zaobserwowano spadek o 11 %. Z drugiej strony największy wzrost można zaobserwować w przypadku dzieł sztuki (184 %), zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego (47 %) oraz gotowych środków spożywczych (46 %). W ujęciu bezwzględnym istotny wzrost dotyczy jedynie środków spożywczych i produktów chemicznych (43 mln EUR w odniesieniu do każdej grupy). W drugiej wspomnianej grupie najistotniejszy wzrost odnotowano w odniesieniu do produktów farmaceutycznych (31 %). Jeżeli chodzi o przywóz z Peru do UE 5, odnotowano spadek w wysokości 21 %; z mln EUR w 2012 r. do mln EUR w 2014 r. Również ten spadek dotyczy przede wszystkim produktów, które są już wprowadzane na zasadzie wolnej od cła KNU (spadek w wysokości 34 %). W przypadku wszystkich pozostałych grup produktów odnotowano wzrost, w szczególności w odniesieniu do produktów objętych pełną liberalizacją na mocy umowy (o 22 %), produktów objętych częściową liberalizacją (o 11 %), produktów objętych cłem KNU i niepodlegających liberalizacji w ramach umowy (o 12 %), a także produktów objętych preferencyjnymi kontyngentami taryfowymi (o 102 %). Uwzględniając wysoki poziom koncentracji przywozu z Peru pod względem kategorii produktów, godny uwagi spadek przywozu z Peru do UE odnotowano w przypadku kategorii obejmującej produkty mineralne (spadek o mln EUR lub 38 %), który może być spowodowany ogólnoświatowym spadkiem cen minerałów, a także w przypadku kategorii obejmującej perły, kamienie i metale (pół-)szlachetne, w odniesieniu do której odnotowano spadek o 145 mln EUR lub 75 %. Istotny jest wzrost o 47 mln EUR lub 24 % dotyczący zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego, w szczególności w odniesieniu do produktów 4 Źródło: ITC/Comext (R1). 5 Źródło: Comext (R1) 3

4 uwzględnionych w dziale 03 (ryby i skorupiaki, mięczaki i pozostałe bezkręgowce wodne). Ważny wzrost 157 mln EUR lub 38 % można również zaobserwować w przypadku produktów uwzględnionych w dziale 08 (owoce i orzechy jadalne; skórki owoców cytrusowych lub melonów). W pierwszych dwóch latach obowiązywania umowy wywóz z Peru do UE prowadziły nowe przedsiębiorstwa, z których 38 % działało w sektorze rolnym. Większość nowych przedsiębiorstw prowadzących wywóz stanowią MŚP (97,4 %), jednak potężni nowi eksporterzy (pozostałe 2,6 %, tj. 30 przedsiębiorstw) odpowiadają za 68 % całkowitej wartości wywozu prowadzonego przez nowe przedsiębiorstwa. W tym samym okresie prowadzono wywóz z Peru do UE produktów z 370 nowych pozycji taryfowych (10. cyfrowych) o całkowitej wartości 60 mln USD (0,5 % całkowitej wartości wywozu, z czego połowa dotyczy ropy naftowej) Zmiany przepływów handlowych z Kolumbią W latach odnotowano istotny wzrost wartości przywozu z UE do Kolumbii 6, z mln EUR do mln EUR (36 %). Należy jednak zauważyć, że największy wzrost miał miejsce w 2013 r. (23 %), przy czym stosowanie umowy rozpoczęto dopiero w sierpniu 2013 r., zatem nie można uznać, że zawarcie umowy jest jedynym czynnikiem odpowiedzialnym za ten wzrost. Potwierdza to fakt, iż największy wzrost miał miejsce w przypadku produktów, które są już wprowadzane na zasadzie wolnej od cła KNU (wzrost o mln EUR lub 42 %). Mimo to istotny jest również wzrost przywozu z UE do Kolumbii produktów objętych pełną liberalizacją w ramach umowy 306 mln EUR lub 43 %. Przywóz produktów objętych w ramach umowy częściową liberalizacją wzrósł o 27 %, a przywóz produktów objętych preferencyjnymi kontynentami taryfowymi wzrósł o 71 % (jednak z początkowo bardzo niskiego poziomu 21 mln EUR). W wyniku tych pozytywnych zmian udział UE w przywozie towarów do Kolumbii wzrósł z 11 % w 2012 r. do 14 % w 2014 r. Właściwie w odniesieniu do wszystkich kategorii produktów będących przedmiotem znaczącej wymiany handlowej odnotowano wzrost przywozu towarów z UE do Kolumbii. Najistotniejszy wzrost odnotowano w przypadku sprzętu transportowego (951 mln EUR lub 146 %), produktów chemicznych (294 mln EUR lub 22 %) oraz instrumentów pomiarowych i muzycznych (116 mln EUR lub 42 %). Jeżeli chodzi o kategorie produktów, największy wzrost przywozu do Kolumbii odnotowano w przypadku działów 88 (statki powietrzne, statki kosmiczne i ich części) i 30 (produkty farmaceutyczne) tj. o 980 mln EUR (450 %) i 235 mln EUR (35 %). Z drugiej strony wartość przywozu z Kolumbii do UE 7 nieznacznie spadła o 2 % między 2012 r. (8 040 mln EUR) a 2014 r. (7 867 mln EUR). Jest to w szczególności spowodowane spadkiem przywozu produktów wprowadzanych na zasadzie wolnej od cła KNU (spadek w wysokości 197 mln EUR), przy czym odnotowano istotny wzrost przywozu do UE produktów objętych w ramach umowy pełną liberalizacją (71 mln EUR). Należy jednak zauważyć, że spadek ten miał miejsce w 2013 r., podczas gdy w 2014 r. (w porównaniu z 2013 r.) wartość przywozu towarów z Kolumbii do UE wzrosła o 533 mln EUR lub 7 %. Co więcej, w przypadku uwzględnienia pierwszego roku stosowania umowy, tj. od sierpnia 2013 r. do lipca 2014 r. w porównaniu z takim samym okresem przed tym rokiem, wartość przywozu z Kolumbii do UE faktycznie wzrosła o 10 %. 6 Źródło: ITC/Comext (R1). 7 Źródło: Comext (R1) 4

5 Biorąc pod uwagę kategorie produktów, jedyny największy godny uwagi spadek miał miejsce w przypadku metali nieszlachetnych oraz artykułów wykonanych z takich metali (265 mln EUR lub 78 %). Prawie cały spadek w tej kategorii dotyczy produktów należących do działu 72 (żeliwo i stal), a mianowicie spadek o 264 mln EUR lub 88 %. Jeżeli chodzi o wzrost, istotne zmiany można zaobserwować w przypadku produktów pochodzenia roślinnego (wzrost o 73 mln EUR lub 5 %) oraz tłuszczów i olejów pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego (45 mln EUR lub 66 %). Największy wzrost o 113 mln EUR lub 28 % można zaobserwować w przypadku produktów uwzględnionych w dziale 09 (kawa, herbata, maté (herbata paragwajska) i przyprawy). Kolejną istotną zmianę stanowi fakt, iż od momentu rozpoczęcia stosowania przedmiotowej umowy i do końca 2014 r. wywóz z Kolumbii do UE prowadziło 526 nowych przedsiębiorstw, z których 328 odpowiada za wywóz o wartości poniżej USD i tylko 8 za wywóz o wartości ponad 1 mln USD, co sugeruje, że są to prawdopodobnie głównie małe przedsiębiorstwa. W tym samym okresie odnotowano wywóz z Kolumbii do UE w ramach 336 nowych pozycji taryfowych obejmujących głównie takie zróżnicowane produkty, jak tuńczyk ( USD w badanym okresie), urządzenia o napędzie własnym ( USD) i likiery z anyżku ( USD) Stosowanie kontyngentów taryfowych W tabeli 1 przedstawiono poziom wykorzystania kontyngentów taryfowych ustanowionych przez UE w odniesieniu do Kolumbii i Peru 9. Kolumbia i Peru rzeczywiście wykorzystują jedynie kontyngenty taryfowe dotyczące cukru trzcinowego lub buraczanego i chemicznie czystej sacharozy, a w pewnym stopniu Peru wykorzystuje kontyngenty taryfowe dotyczące kukurydzy cukrowej, podczas gdy pozostałe kontyngenty taryfowe 10 są w dużej mierze wykorzystywane w niepełnym stopniu lub niewykorzystywane w ogóle. Tabela 1: Poziom wykorzystania kontyngentów taryfowych (KT) przez Kolumbię i Peru Stosowanie KT przez Stosowanie KT przez Peru Kolumbię Cukier trzcinowy i chemicznie czysta 88,40 % 85,72 % 100 % 100 % sacharoza Pozostałe wyroby cukiernicze 1,37 % 1,32 % 0,02 % 0,01 % Kukurydza 0,7 % 3 % Kukurydza cukrowa 21 % 76 % Źródło: TARIC Z drugiej strony można zauważyć, że UE wykorzystuje kontyngenty taryfowe ustanowione przez Kolumbię w odniesieniu do grzybów, produktów mleczarskich, takich jak mleko i śmietana w proszku, serwatki i sery, oraz przetworów dla niemowląt, kukurydzy cukrowej, a w mniejszym stopniu do lodów i wyrobów cukierniczych. W przypadku Peru w 2014 wykorzystano wyłącznie kontyngenty taryfowe dotyczące lodów, a w pierwszej połowie Źródło: PROCOLOMBIA 9 Wymieniono jedynie kontyngenty taryfowe, które są wykorzystywane. 10 UE ustanowiła 8 kontyngentów taryfowych w odniesieniu do Kolumbii i 18 kontyngentów taryfowych w odniesieniu do Peru. 5

6 r. również kontyngenty dotyczące mleka i masła. W tabeli 2 przedstawiono kompletne zestawienie poziomów wykorzystania przez UE kontyngentów taryfowych (KT) ustanowionych przez Kolumbię i Peru. Tabela 2: Poziom wykorzystania kontyngentów taryfowych (KT) przez UE Stosowanie KT przez Stosowanie KT UE w Kolumbii przez UE w Peru Grzyby 1,57 % 4,95 % Mleko i śmietana w 0,00 % 34,92 % proszku Serwatka 57,60 % 49,96 % Przetwory dla 40,45 % 67,50 % niemowląt Kukurydza cukrowa 0,42 % 54,18 % Lody 5,26 % 13,35 % 0 % 90 % Sery 9,07 % 8,02 % Wyroby cukiernicze 1,82 % 3,41 % Mleko 4 % Źródło: DIAN Colombia i SUNAT Peru 2.5. Handel usługami i bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) 11 Dane dotyczące handlu usługami są przygotowywane ze znacznym opóźnieniem. W chwili sporządzania niniejszego sprawozdania dostępne są wyłącznie dane za 2013 r., w związku z czym można przeprowadzić jedynie ograniczoną analizę, zważywszy na fakt, że przedmiotowa umowa jest stosowana od marca 2013 r. w odniesieniu do Peru i od sierpnia 2013 r. w odniesieniu do Kolumbii. W 2013 r. wartość wywozu usług z UE do Peru wynosiła 1,215 mld EUR, co oznacza spadek o 18 % w porównaniu z poprzednim rokiem. Jednocześnie wartość przywozu usług z Peru do UE wynosiła 839 mln EUR, co w porównaniu z 2012 r. oznacza spadek o 4 %. W 2013 r. wartość BIZ UE w Peru wynosiła 7,678 mld EUR, natomiast wartość BIZ Peru w UE wynosiła 218 mln EUR. Jeżeli chodzi o Kolumbię, w 2013 r. wartość wywozu usług z UE wynosiła 2,581 mld EUR, co oznacza spadek o 10 % w porównaniu z poprzednim rokiem. Natomiast wartość przywozu usług z Kolumbii do UE wynosiła 1,475 mld EUR, co w porównaniu z 2012 r. oznacza wzrost o 3 %. W 2013 r. wartość BIZ UE w Kolumbii wynosiła 15,622 mld EUR, natomiast wartość BIZ Kolumbii w UE wynosiła 3,839 mld EUR. 3. DZIAŁALNOŚĆ ORGANÓW WDRAŻAJĄCYCH W ramach umowy ustanowiono Komitet ds. Handlu i osiem wyspecjalizowanych organów nadzorujących jej wykonywanie. W dniach czerwca 2015 r. w Bogocie (Kolumbia) odbyła się druga runda posiedzeń, których podsumowanie przedstawiono poniżej. 11 Źródło: Eurostat i Dział Głównego Ekonomisty DG ds. Handlu 6

7 Podkomitet ds. Przeszkód Technicznych w Handlu dnia 10 czerwca 2015 r. Posiedzenie to umożliwiło poruszenie konkretnych kwestii problematycznych oraz uzyskanie wyjaśnień od innych stron. W przypadku Kolumbii UE wyraziła obawy w związku z potrzebą przeprowadzania w Kolumbii certyfikacji zewnętrznej oraz w związku ze zbliżającym się wdrożeniem krajowego systemu jakości. UE wyraziła również obawy w kwestii krajowego planu rozwoju, w którym jak się wydaje ustanawia się cenę jako jeden z wymogów dotyczących wydawania lub odnawiania pozwoleń na dopuszczenie do obrotu produktów leczniczych i urządzeń medycznych. W przypadku Peru UE podniosła kwestię oczekiwania na rozpatrzenie wniosku dotyczącego statusu wysokiego nadzoru zdrowotnego (Alta Vigilancia Sanitaria) w odniesieniu do wywozu produktów leczniczych i urządzeń medycznych. Podkomitet ds. Własności Intelektualnej dnia 11 czerwca 2015 r. W wyniku rozmów na temat oznaczeń geograficznych uzyskano dokładny obraz aktualnej sytuacji w zakresie ochrony oznaczeń geograficznych, zidentyfikowano najważniejsze obszary w odniesieniu do skutecznej ochrony oraz odnotowano działanie ze strony Kolumbii i Peru w kierunku wszczęcia procesu dodania do wykazu nowych oznaczeń geograficznych. Strony zgodziły się podjąć starania w celu usprawnienia procedury dodawania nowych oznaczeń geograficznych do wykazu. Ponadto Kolumbia i Peru udzieliły odpowiedzi na szereg pytań UE dotyczących różnych kwestii związanych z prawami własności intelektualnej. Za najbardziej godną uwagi należy uznać kwestię potwierdzenia przez Kolumbię możliwości wniesienia wkładu w zbliżające się konsultacje społeczne w sprawie definicji krajowych sytuacji wyjątkowych w sektorze opieki zdrowotnej oraz w sprawie zorganizowania posiedzenia właściwych zainteresowanych stron dotyczącego udzielania licencji na materiały cyfrowe. Podkomitet Rolny dnia 12 czerwca 2015 r. Posiedzenie to zapewniło możliwość wymiany statystyk dotyczących przepływów handlowych i wykorzystywania kontyngentów. W szczególności na posiedzeniu potwierdzono trudności Peru i Kolumbii w wypełnianiu ich zobowiązań wynikających z umowy w obszarze napojów spirytusowych, w którym w przypadku produktów UE (i innych produktów przywożonych) występują środki zakłócające handel. Ani Peru, ani Kolumbia nie były w stanie wskazać planu działań umożliwiających wyeliminowanie tych niedociągnięć. UE wyraźnie stwierdziła, że obecnie przedmiotem rozważań są wszystkie warianty dotyczące rozwiązania tej sytuacji, w tym wykorzystanie mechanizmów rozstrzygania sporów. Inne tematy uwzględnione w porządku obrad obejmowały mechanizm stabilizacyjny dotyczący bananów oraz wniosek Kolumbii dotyczący równoważności w rolnictwie ekologicznym. Podkomitet ds. Zamówień Publicznych dnia 16 czerwca 2015 r. Główne kwestie podniesione w odniesieniu do Kolumbii dotyczyły dostępu do rynku na szczeblu podcentralnym oraz stosowania przez podmioty zamawiające nietypowych i niekiedy bardzo wysokich wskaźników służących ustalaniu zdolności gospodarczej przedsiębiorstw składających oferty; rozmowy na temat tych kwestii muszą być kontynuowane. Z drugiej strony Peru powiadomiło, że trwająca reforma uniemożliwi 7

8 przekazywanie zamówień publicznych organizacjom międzynarodowym, co obecnie stanowi główny problem w tym obszarze. Podkomitet ds. Środków Sanitarnych i Fitosanitarnych w dniach czerwca 2015 r. W odniesieniu do Kolumbii na posiedzeniu podkreślono postępy poczynione w sprawie jednolitej procedury zatwierdzania dla wywozu z UE produktów pochodzenia zwierzęcego. W odniesieniu do Peru nie było możliwości omówienia ani zidentyfikowania rozwiązań dotyczących braku procedury zatwierdzania zgodnej z umową ze względu na nieobecność podczas posiedzenia jednego z odpowiedzialnych podmiotów (tj. SENASA). Podkomitet ds. Handlu i Zrównoważonego Rozwoju (zob. również pkt 4 poniżej) w dniach czerwca 2015 r. Drugie posiedzenie umożliwiło przejście do bardziej merytorycznych punktów porządku obrad, w szczególności dotyczących kwestii związanych z zatrudnieniem. Strony sporządziły wykaz potencjalnych tematów działań następczych, w przypadku których konieczne będzie przeprowadzenie bardziej szczegółowej analizy i uszeregowanie ich pod względem ważności. Zorganizowano otwartą sesję z udziałem przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego (około 80 uczestników), w ramach której obie strony podsumowały rozmowy prowadzone w dniu poprzednim na posiedzeniu obu rządów. Większość interwencji przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego podczas tej sesji koncentrowała się na wpływie umowy o handlu na Kolumbię (zob. również pkt 4 poniżej). Podkomitet ds. Ceł, Ułatwień w Handlu i Reguł Pochodzenia dnia 17 czerwca 2015 r. Posiedzenie to zapewniło możliwość przedstawienia najnowszych postępów w przedmiotowym obszarze oraz odniesienia się do niektórych bieżących punktów stanowiących przedmiot zainteresowania. Szczególną uwagę poświęcono interpretacji postanowienia zawierającego definicję transportu bezpośredniego, aczkolwiek nie osiągnięto w tej sprawie ostatecznego porozumienia, oraz rozpoczęto dyskusję na temat możliwości zastosowania kumulacji rozszerzonej z Chile i Meksykiem. Podkomitet ds. Dostępu do Rynku dnia 19 czerwca 2015 r. W celu usprawnienia oceny funkcjonowania przedmiotowej umowy strony zgodziły się na regularną wymianę statystyk dotyczących przywozu. W kwestii dostępu do rynku UE podkreśliła obawy związane z kolumbijską polityką w zakresie złomowania samochodów ciężarowych. Komitet ds. Handlu dnia 19 czerwca 2015 r. Na posiedzeniu Komitetu ds. Handlu przeprowadzono analizę postępów osiągniętych przez podkomitety i ponownie omówiono niektóre najważniejsze obawy, związane między innymi z utrzymującą się dyskryminacją przywożonych napojów spirytusowych, w szczególności w Kolumbii, lecz również w Peru, dostępem UE do rynku zamówień publicznych na szczeblu podcentralnym w Kolumbii oraz problemami w Peru dotyczącymi certyfikacji wywozu z UE produktów pochodzenia zwierzęcego. 8

9 UE przedstawiła aktualne informacje na temat stanu ratyfikacji umowy przez UE. Posiedzenie stanowiło również okazję do podjęcia kwestii podpisania protokołu do umowy dotyczącego Chorwacji, co miało miejsce w dniu 30 czerwca 2015 r. W odniesieniu do protokołu w sprawie przystąpienia Ekwadoru do umowy ustalono, że nadal będą prowadzone rozmowy w celu jak najszybszego znalezienia odpowiadającego wszystkim rozwiązania oraz że Kolumbia i Peru przedstawią bardziej szczegółowe uwagi. 4. WYPEŁNIENIE ZOBOWIĄZAŃ DOTYCZĄCYCH HANDLU I ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU Podkomitet ds. Handlu i Zrównoważonego Rozwoju W dniach 16 i 17 czerwca 2015 r. w Bogocie odbyło się drugie posiedzenie Podkomitetu ds. Handlu i Zrównoważonego Rozwoju ( podkomitet ). Rozmowy dotyczyły następujących kwestii Wdrożenie postanowień w dziedzinie zatrudnienia Kolumbia odniosła się do przyjętego przez nią niedawno krajowego planu rozwoju, który obejmuje krajową politykę w zakresie godnej pracy, a także do wysiłków na rzecz wzmocnienia inspekcji pracy, usprawnienia procesu poboru kar oraz podjęcia działań w zakresie rozwiązania problemu stosowanych przez niektóre przedsiębiorstwa niewłaściwych praktyk w zakresie outsourcingu i rokowań zbiorowych. Poczyniono postępy w odniesieniu do dialogu społecznego za pośrednictwem takich mechanizmów, jak komitet ds. rozwiązywania konfliktów (CETCOIT), oraz z powodzeniem przeprowadzono ważne rokowanie zbiorowe w sektorze publicznym. Chociaż uznano, że wciąż pozostaje jeszcze wiele do zrobienia, Kolumbia poinformowała, iż zaangażowano zwiększone zasoby w celu poprawy ochrony przywódców związków zawodowych, którym grożono przemocą, oraz potwierdziła swoje zobowiązanie do walki z bezkarnością. Peru zaprezentowało strategię i plan działań na rzecz formalizacji zatrudnienia i przedstawiło sprawozdanie na temat postępów we wdrażaniu strategii politycznych ukierunkowanych na walkę z przymusową pracą oraz we wdrażaniu strategii dotyczącej przeciwdziałania pracy dzieci i jej wyeliminowania. Peru w szczególności poinformowało o wzmocnieniu systemu inspekcji pracy w ramach krajowego organu nadzoru inspekcji pracy (SUNAFIL). Ponadto podkreślono pewne pozytywne zmiany w obszarze rozwiązywania konfliktów pracowniczych i dialogu społecznego. Ustanowiono nagrodę krajową mającą na celu wyróżnianie przedsiębiorstw stosujących dobre metody pracy. UE przedstawiła aktualne informacje na temat ratyfikacji konwencji MOP przez jej państwa członkowskie. Podkreśliła swoje zobowiązanie do propagowania godnej pracy i przedstawiła sprawozdanie na temat działań podjętych w celu umożliwienia szybkiej ratyfikacji protokołu MOP dotyczącego pracy przymusowej przez jej państwa członkowskie. UE wezwała do przedstawienia wyjaśnień na temat szeregu kwestii podniesionych w sprawozdaniach ekspertów MOP dotyczących Kolumbii i Peru Wdrożenie postanowień w dziedzinie środowiska Kolumbia odniosła się do swojego krajowego planu rozwoju, który obejmuje przekrojową strategię na rzecz zielonego wzrostu, krajowego planu dotyczącego zielonych przedsiębiorstw oraz swojej polityki w zakresie zrównoważonych zamówień publicznych. 9

10 Ze swojej strony Peru przedstawiło program działań w zakresie środowiska na lata oraz podkreśliło kwestię ustanowienia krajowej nagrody w dziedzinie środowiska jako zachęty do stosowania dobrych praktyk. UE przedstawiła informacje na temat opracowania nowej przekrojowej polityki w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym, zmian w konwencji waszyngtońskiej (CITES) i konwencji rotterdamskiej w sprawie procedury zgody po uprzednim poinformowaniu w międzynarodowym handlu niektórymi niebezpiecznymi substancjami chemicznymi i pestycydami, planów dotyczących planu działania UE na rzecz zwalczania nielegalnego handlu gatunkami dzikiej fauny i flory, a także informacje na temat przeglądu planu działań UE na rzecz egzekwowania prawa, zarządzania i handlu w dziedzinie leśnictwa (FLEGT) Konsultacje wewnętrzne oraz sesje podkomitetu z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego Zorganizowano kilka posiedzeń na potrzeby unijnego wewnętrznego mechanizmu konsultacji z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego ( wewnętrzna grupa doradcza ) i uzgodniono jego regulamin. Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) zapewnia prowadzenie sekretariatu oraz deleguje trzech członków grupy, a także utworzył w ramach swoich stron internetowych dedykowaną stronę internetową. W okresie przypadającym między sesjami Kolumbia i Peru poinformowały UE o zamiarze stosowania istniejących wewnętrznych mechanizmów konsultacyjnych w obszarze pracy i środowiska. UE i Kolumbia wymieniły szczegółowe dane na temat członków ich grup między sobą oraz z Peru. W dniu 17 czerwca 2015 r. w Bogocie odbyła się otwarta sesja z udziałem około 80 przedstawicieli kolumbijskiego społeczeństwa obywatelskiego oraz kilku członków wewnętrznej grupy doradczej UE. Informacje o sesji były publicznie ogłaszane na stronie internetowej kolumbijskiego ministerstwa handlu oraz na innych stronach internetowych. Przedstawiciele stron poinformowali przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego o przeprowadzonych przez nich rozmowach w ramach Podkomitetu ds. Handlu i Zrównoważonego Rozwoju w drodze sprawozdania ustnego i sprawozdania na piśmie. Przedstawiciele kolumbijskiego społeczeństwa obywatelskiego wygłosili szereg ogólnych oświadczeń, wyrażając głównie zaniepokojenie ogólnym wpływem umowy. Ponadto niektórzy prelegenci odnieśli się do problemów związanych z prawami związków zawodowych, warunkami pracy, nieformalnym charakterem pracy oraz inspekcjami pracy. We wspólnym oświadczeniu przedstawiciele UE i Kolumbii wezwali do zapewnienia większej interakcji między grupami. 4.4 Działania następcze Po prezentacji UE Kolumbia i Peru wyraziły zainteresowanie uzyskaniem większej ilości informacji na temat sposobu, w jaki UE dokonuje oceny wpływu umów o handlu na zatrudnienie i środowisko kwestię tę zidentyfikowano jako potencjalny obszar przyszłej współpracy. Podkomitet zidentyfikował szeroki wachlarz tematów związanych z zatrudnieniem, w odniesieniu do których można rozwinąć współpracę, takich jak dobre praktyki w zakresie inspekcji pracy, rynek pracy, przekształcenia pracy nieformalnej w zatrudnienie formalne, zapobieganie konfliktom pracowniczym i ich rozwiązywanie, a także przeciwdziałanie pracy dzieci i pracy przymusowej oraz ich eliminowanie. Jeśli chodzi o środowisko, wyrażono zainteresowanie współpracą w zakresie handlu i różnorodności biologicznej, obejmującą kwestie związane z CITES, handlem produktami leśnymi, substancjami chemicznymi i odpadami niebezpiecznymi oraz systemami informacji o środowisku. Jako temat będący przedmiotem zainteresowania wskazano również społeczną 10

11 odpowiedzialność przedsiębiorstw, a UE podkreśliła swoje wsparcie dla pracy OECD w tej kwestii, w szczególności w odniesieniu do sektorów włókienniczego i mineralnego. Uzgodniono prowadzenie prac między sesjami, aby uszeregować wspomniane tematy pod względem ważności w celu ich wdrożenia. 4.5 Inne działania W dniu 5 maja 2015 r. Komisja wzięła udział w posiedzeniu grupy monitorującej ds. umowy o handlu między UE a Kolumbią i Peru działającej w ramach Komisji Handlu Międzynarodowego Parlamentu Europejskiego, które było poświęcone prawom pracowniczym w Kolumbii i Peru. Przy wsparciu DG ds. Handlu delegatura Unii w Kolumbii we współpracy z izbą handlową w Bogocie zorganizowała w dniu 18 czerwca 2015 r. wydarzenie dotyczące handlu i zrównoważonego rozwoju, w którym udział wzięło ponad 400 osób. Wydarzenie to obejmowało prezentacje na takie tematy, jak energia odnawialna, oznaczenia geograficzne, ułatwienia w handlu, sprawiedliwy handel, certyfikacja ekologiczna. Podczas wydarzenia swoje produkty na stoiskach zaprezentowały kolumbijskie organizacje producentów uczestniczących w sprawiedliwym handlu oraz dystrybutorzy europejskich produktów spożywczych i napojów. 5. WDROŻENIE ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 19/2013 W SPRAWIE WPROWADZENIA W ŻYCIE DWUSTRONNEJ KLAUZULI OCHRONNEJ I MECHANIZMU STABILIZACYJNEGO DOTYCZĄCEGO BANANÓW We wspomnianym rozporządzeniu przewidziano możliwość wszczęcia dochodzenia w sprawie środków ochronnych lub wprowadzenia wcześniejszych środków nadzoru zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu. Zgodnie z art. 3 i 13 rozporządzenia Komisja monitoruje zmiany przywozu bananów z Kolumbii i Peru. W okresie poprzedzającym sporządzanie niniejszego sprawozdania Komisja nie wszczęła ani nie otrzymała żadnych wniosków o wszczęcie dochodzenia w sprawie środków ochronnych lub wprowadzenia wcześniejszych środków nadzoru Zmiany wywozu świeżych bananów z Kolumbii i Peru do UE W 2014 r. przywóz świeżych bananów z Peru spadł o 14 % w porównaniu z wielkością przywozu w 2013 r.; wielkości te wynosiły odpowiednio i ton. Mimo to Peru ponownie osiągnęło przewidzianą w umowie wielkość progową na 2014 r. (tj ton), co miało miejsce w listopadzie zob. wykres poniżej. Zgodnie z art. 15 ust. 3 rozporządzenia Komisja zbadała wpływ na unijny rynek bananów, uwzględniając między innymi wpływ na poziom cen, stan przywozu z innych źródeł oraz ogólną stabilność rynku Unii. Zważywszy, że przywóz świeżych bananów z Peru stanowił jedynie 1,9 % całkowitego przywozu świeżych bananów do UE, że przywóz świeżych bananów z innych państw tradycyjnie prowadzących taki wywóz utrzymywał się w znacznym stopniu poniżej progów określonych w odniesieniu do tych państw w porównywalnych mechanizmach stabilizacyjnych, że w odniesieniu do średniej ceny hurtowej bananów nie odnotowano znaczących zmian oraz że nic nie wskazywało na negatywny wpływ na stabilność rynku UE, 11

12 producentów UE lub najbardziej oddalone regiony UE, Komisja uznała, iż zawieszenie preferencyjnych ceł nakładanych na banany pochodzące z Peru nie jest odpowiednie Przywóz bananów z Peru do UE Całkowita wielkość w tonach Wielkość progowa Podobnie jak w przypadku Peru również w przypadku Kolumbii wielkość przywozu świeżych bananów spadła w 2014 r. w porównaniu z rokiem poprzednim w tym przypadku o 6 % w porównaniu z wielkością przywozu w 2013 r; wielkości te wynosiły odpowiednio i ton. Jak wynika z poniższego wykresu, Kolumbia osiągnęła poziom znacznie niższy od wielkości progowej przewidzianej w umowie (osiągnięto jedynie 64 % wielkości progowej) Przywóz bananów z Kolumbii do UE Całkowita wielkość w tonach Wielkość progowa 12

13 6. WNIOSEK Dwa lata po wejściu w życie przedmiotowej umowy nadal trwa proces jej wdrażania, a sama umowa ogólnie funkcjonuje dobrze, w sposób zadowalający wszystkie strony. Wciąż trudno jest przeprowadzić ocenę w niektórych obszarach, np. ze względu na to, że dane dotyczące handlu usługami i przepływów inwestycyjnych nie są jeszcze dostępne lub są dostępne jedynie częściowo. Na przepływy handlowe między UE a Kolumbią i Peru miało również wpływ spowolnienie gospodarcze w Ameryce Łacińskiej oraz spadek cen towarów na rynku światowym. Ogólnie od 2012 r. zarówno przywóz z Peru do UE, jak i wywóz z UE do Peru uległ zmniejszeniu pod względem wartości, zgodnie z ogólną tendencją w handlu Peru. Udział UE w przywozie do Kolumbii wzrósł w okresie , natomiast wywóz z Kolumbii do UE zwiększył się pod względem wartości w 2014 r. po spadku odnotowanym w 2012 r. i 2013 r. Handel produktami objętymi liberalizacją na mocy umowy wskazuje na pozytywny wpływ jej wykonywania. Przywóz z Peru i Kolumbii do UE produktów objętych liberalizacją na mocy umowy zwiększył się, w niektórych przypadkach znacząco. UE znacznie zwiększyła przywóz produktów objętych na mocy umowy liberalizacją w całości, częściowo lub za pośrednictwem preferencyjnych kontyngentów taryfowych zarówno w przypadku Kolumbii, jak i Peru. Jeżeli chodzi o dywersyfikację, od 2012 r. odnotowano przywóz znacznej liczby produktów z nowych pozycji taryfowych. Fakt, iż w wywozie do UE uczestniczyło po raz pierwszy od czasu wejścia w życie umowy 526 przedsiębiorstw kolumbijskich i przedsiębiorstwa peruwiańskie jest przyjmowany z zadowoleniem, szczególnie ze względu na fakt, że znaczna liczba tych przedsiębiorstw to MŚP. Unijne programy rozwoju na rzecz wspierania wykonania umowy mają na celu dalsze umacnianie tej tendencji. Chociaż proces wdrażania toczy się prawidłowo w większości obszarów, w niektórych obszarach wymagane jest szybkie podjęcia działań, np. w odniesieniu do realizacji przez Peru zobowiązań w obszarze środków sanitarnych i fitosanitarnych, a także opodatkowania napojów alkoholowych, w szczególności w Kolumbii, lecz również w Peru. Obawy budzi również realizacja zobowiązań w zakresie dostępu do rynku w odniesieniu do udzielania zamówień publicznych na szczeblu podcentralnym w Kolumbii. Mechanizmy realizacji postanowień rozdziału umowy dotyczącego handlu i zrównoważonego rozwoju, które mają priorytetowe znaczenie dla UE, są już wdrożone, również dzięki konkretnemu zaangażowaniu społeczeństwa obywatelskiego. Kolumbia odnotowała postępy w obszarze dialogu społecznego, a Peru podkreśliło swoją strategię na rzecz przeciwdziałania pracy dzieci i jej wyeliminowania oraz formalizacji zatrudnienia. Jeżeli chodzi o mechanizm stabilizacyjny dotyczący bananów, w odniesieniu do średniej hurtowej ceny świeżych bananów na rynku UE nie odnotowano żadnej znaczącej zmiany i nic nie wskazuje na to, by wzrost wywozu z Peru miał wpływ na stabilność rynku UE lub sytuację producentów unijnych. W rezultacie Komisja uznała, że jakiekolwiek zawieszenie preferencyjnego cła na przywóz bananów pochodzących z Peru jest nieuzasadnione. Ścisłe monitorowanie przywozu bananów oraz ocena sytuacji rynkowej okazują się zatem skuteczne. 13

14 Komisja będzie nadal koncentrować się na działaniach mających na celu zapewnienie pełnego wdrożenia umowy we wszystkich jej aspektach z korzyścią dla wzajemnego handlu i wzajemnych inwestycji oraz w ścisłej współpracy z krajami partnerskimi. 14