Delegacje otrzymują w załączeniu dokument COM(2014) 718 final.

Transkrypt

1 Rada Unii Europejskiej Bruksela, 5 grudnia 2014 r. (OR. en) 16572/14 PISMO PRZEWODNIE Od: Data otrzymania: 4 grudnia 2014 r. Do: Nr dok. Kom.: Dotyczy: COMER 241 WTO 318 COLAC 78 SERVICES 53 Sekretarz Generalny Komisji Europejskiej, podpisał dyrektor Jordi AYET PUIGARNAU Uwe CORSEPIUS, Sekretarz Generalny Rady Unii Europejskiej COM(2014) 718 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Sprawozdanie roczne w sprawie wykonania Umowy o handlu między UE a Kolumbią i Peru Delegacje otrzymują w załączeniu dokument COM(2014) 718 final. Zał.: COM(2014) 718 final 16572/14 dk DG C 1 PL

2 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia r. COM(2014) 718 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Sprawozdanie roczne w sprawie wykonania Umowy o handlu między UE a Kolumbią i Peru PL PL

3 SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Sprawozdanie roczne w sprawie wykonania Umowy o handlu między UE a Kolumbią i Peru 1. Wprowadzenie W dniu 26 czerwca 2012 r. UE podpisała umowę o handlu (zwaną dalej umową ) z Kolumbią i Peru. Umowa ta była tymczasowo stosowana od dnia 1 marca 2013 r. w odniesieniu do Peru oraz od dnia 1 sierpnia 2013 r. w odniesieniu do Kolumbii 1. Od początku stosowania umowy Komisja przedstawiała Parlamentowi i Radzie informacje dotyczące jej wykonania, w szczególności podczas posiedzeń specjalnej grupy monitorującej utworzonej przez Komisję Handlu Międzynarodowego Parlamentu Europejskiego. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 19/ Komisja zobowiązała się do przedłożenia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie rocznego sprawozdania na temat stosowania, wdrażania i wypełniania zobowiązań zawartych w umowie i w rozporządzeniu. Jest to pierwsze tego rodzaju sprawozdanie. Zgodnie z art. 13 ust. 1 rozporządzenia, sprawozdanie to podzielono na trzy części: ogólną ocenę przepływów handlowych; informacje o działaniach różnych organów realizujących umowę; informacje na temat działań w zakresie monitorowania, o których mowa w rozporządzeniu. 2. OCENA OGÓLNA ZMIANY W HANDLU 2.1. Metoda Analiza dwustronnych przepływów handlowych opiera się na danych z pierwszego roku realizacji umowy. W przypadku Peru użyto danych dla roku kalendarzowego 2013, natomiast w przypadku Kolumbii dane dotyczą pierwszych pięciu miesięcy od rozpoczęcia tymczasowego stosowania umowy (sierpień 2013 r. grudzień 2013 r.). W obu przypadkach okres ten porównywano z tym samym okresem w poprzednim roku. Fakt, że realizacja umowy jest dopiero w początkowym stadium i że brakuje pewnych danych liczbowych ogranicza możliwość wyciągnięcia wniosków dotyczących wpływu umowy. W rzeczywistości może upłynąć trochę czasu zanim podmioty gospodarcze przystosują się, tak aby w pełni korzystać z dodatkowych możliwości handlowych oferowanych przez umowę handlową. Ponadto trudno jest przypisywać zmiany w przepływach handlowych wyłącznie 1 2 Umowa jest tymczasowo stosowana w UE do czasu jej ratyfikacji przez wszystkie państwa członkowskie. Status ratyfikacji przedstawiony jest na stronie internetowej Rady: Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 19/2013 z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie wprowadzenia w życie dwustronnej klauzuli ochronnej i mechanizmu stabilizacyjnego dotyczącego bananów, zawartych w Umowie o handlu między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Kolumbią i Peru, z drugiej strony. 2

4 umowie, ponieważ inne czynniki mają wpływ na te dane, takie jak wahania popytu i globalne ceny towarów, które stanowią ważną część wywozu z Peru i Kolumbii. Ogólnie rzecz biorąc, odnotowano tendencję zwyżkową w handlu określonymi towarami. Zadziałało to jako łagodna przeciwwaga dla ogólnego spadku przepływów handlowych spowodowanego przez ogólnoświatowe negatywne tendencje w zakresie cen towarów i popytu w UE. Choć jest zbyt wcześnie, aby w pełni ekstrapolować wnioski, dane liczbowe wskazują, że przedsiębiorstwa w określonych sektorach w coraz większym stopniu korzystają z umowy Zmiany przepływów handlowych z Peru W porównaniu z rokiem poprzedzającym wejście w życie umowy wartość przywozu do UE towarów z Peru w 2013 r. spadła o 15,9 % (995 mln EUR), głównie w związku ze spadkiem międzynarodowych cen towarów. W 2012 r. wartość przywozu do UE towarów z Peru wyniosła 6,3 mld EUR (17,5 % wywozu z Peru). W 2013 r. wielkość ta wyniosła 5,3 mld EUR (16,5 % wywozu z Peru), odzwierciedlając wspomniane wyżej zmiany. Do UE przywożone były głównie surowce (miedź i cynk stanowiły 29,9 % całego przywozu), których wartość znacznie spadła w porównaniu z 2012 r. (-15,7 %). Wartość drugiej grupy produktów (żywność i żywe zwierzęta, stanowiącej 36,8 % całego przywozu z Peru) spadła o 10,4 % w porównaniu z poprzednim rokiem. Wartość niektórych z nietradycyjnie przywożonych z Peru produktów (głównie w sektorze rolno-spożywczym i o większej wartości dodanej) wzrosła jednak o prawie 6 %. W przypadku produktów chemicznych oraz produktów rybołówstwa odnotowano również znaczny wzrost (odpowiednio 24,9 % i 4 %). Wartość wywozu z UE utrzymywała się na stałym poziomie (zwiększając się o 0,16 % lub 5,7 mln EUR). UE jest dla Peru trzecim co do wielkości obszarem pochodzenia przywożonych produktów (stanowiły one około 13 % całego przywozu w 2013 r.). Główne produkty wywożone z UE to maszyny i sprzęt transportowy (55,5 %). Wywóz tych produktów utrzymywał się na stosunkowo stałym poziomie (wzrost o 0,16 %). W 2013 r. bilans handlowy UE z Peru osiągnął deficyt w wysokości mln EUR (w 2012 r. deficyt ten wynosił mln EUR). Zmniejszenie to jest zgodne z tendencją w latach , gdyż średnia roczna stopa wzrostu wynosiła 13,5 % dla przywozu do UE i 23,7 % dla wywozu z UE Zmiany przepływów handlowych z Kolumbią Na analizę przepływów handlowych z Kolumbią wpływa to, że przedmiotową umowę stosuje się dopiero od dnia 1 sierpnia 2013 r. W porównaniu z okresem przed tymczasowym stosowaniem umowy (sierpień-grudzień 2012 r.) ogólna wartość przepływów handlowych pozostawała na zbliżonym poziomie. Pod względem wartości wymiany handlowej Kolumbia jest wciąż pierwszym partnerem UE w ramach Wspólnoty Andyjskiej, a piątym w Ameryce Łacińskiej. 3

5 Wartość przywozu do UE wzrosła o 4,2 % w stosunku do poprzedniego okresu, wynosząc w sumie mln EUR. W 2012 r. całkowita wartość towarów wywożonych z Kolumbii do UE stanowiła 15,2 % wywozu z Kolumbii (7 098,8 mln EUR z ,1 mln EUR). W 2013 r. kwota ta wyniosła 7 223,2 mln EUR (15,8 % całkowitego wywozu z Kolumbii). Wywóz z Kolumbii to wciąż głównie towary i produkty rolne. Cztery rodzaje produktów stanowią 87,2 % całkowitego wywozu do UE (ropa naftowa, węgiel, banany i kawa). Wartość unijnego wywozu spadła o 4 % w porównaniu z tym samym okresem w roku poprzednim, wynosząc mln EUR. W 2012 r. UE była trzecim co do wielkości partnerem Kolumbii w odniesieniu do przywozu (12,6 % wszystkich towarów przywożonych w 2012 r. lub 5 657,9 mln EUR z ,8 mln EUR). W 2013 r. wielkość ta wzrosła do 6 171,8 mln EUR (13,4 % całkowitego przywozu do Kolumbii). Wywóz z UE charakteryzuje się różnorodnością wyrobów gotowych, na które składają się głównie maszyny i urządzenia mechaniczne (19 % całego wywozu, spadek o 4,1 %), produkty farmaceutyczne (11,5 %, wzrost o 8,5 %), statki powietrzne i ich części (11,8 %, wzrost o 33,2 %), maszyny i urządzenia elektryczne (7,4 %, wzrost o 9,8 %), pojazdy (7,6 %, wzrost o 9,8 %), sprzęt optyczny, fotograficzny, techniczny i medyczny (5,8 %, wzrost o 10,6 %). W 2013 r. bilans handlowy z Kolumbią osiągnął deficyt w wysokości mln EUR (w 2012 r. deficyt wyniósł mln EUR). Należy to oceniać przy uwzględnieniu faktu, że w latach średnia roczna stopa wzrostu wynosiła 17,8 % dla przywozu do UE i 15,4 % dla wywozu z UE. Z drugiej strony w 2013 r. w porównaniu z 2012 r. przywóz do UE zmniejszył się o 11,2 %, podczas gdy wywóz z UE wzrósł o 5,7 % Zmiany w handlu w zakresie określonych towarów Dokładna analiza zmian przepływów handlowych w zakresie określonych towarów między UE a tymi dwoma państwami Wspólnoty Andyjskiej wskazuje, że niektóre sektory zaczęły korzystać z umowy. W przypadku Peru odnotowano znaczące różnice między 2012 a 2013 rokiem w odniesieniu do: świeżych bananów: całkowity przywóz wzrósł z 61 mln EUR do 85 mln EUR (+39,3%); owoców i orzechów jadalnych: wzrost z 408 mln EUR do 527 mln EUR (+29,2 %); cukru i wyrobów cukierniczych: wzrost z 0,8 mln EUR do 2,3 mln EUR (+187,5 %); napoi i alkoholu: wzrost z 44 mln EUR do 71 mln EUR (+61,4 %); Z drugiej strony odnotowano znaczne różnice w wywozie z UE: zbóż: wzrost z 0,1 mln EUR do 12,6 mln EUR; pojazdów do transportu osób i towarów: wzrost z 308 mln EUR do 351 mln EUR (+14 %); produktów farmaceutycznych: wzrost z 104 mln EUR do 140 mln EUR (+34,6 %); 4

6 Biorąc pod uwagę, że umowa z Kolumbią nie była stosowana przez tak taki sam czas jak z Peru, dostępna jest mniejsza ilość danych. Poniższa analiza opiera się na danych od sierpnia do grudnia 2013 r. (w porównaniu z tym samym okresem w 2012 r.). Pod względem przywozu do UE w 2013 r. zarejestrowano znaczne różnice w odniesieniu do: cukru trzcinowego: całkowity przywóz wzrósł z 1,4 mln EUR do 3,4 mln EUR (+147,5 %); tytoniu: wzrost z 4,6 mln EUR do 15,4 mln EUR (+247,6 %); przetworzonego lub zakonserwowanego tuńczyka: wzrost z 2,5 mln EUR do 2,8 mln EUR (+9,2 %); kwiatów ciętych: wzrost z 5,1 mln EUR do 5,4 mln EUR (+4,4 %); Z drugiej strony odnotowano znaczne różnice w wywozie z UE: produktów mlecznych: całkowity wywóz wzrósł z 0,7 mln EUR do 1,7 mln EUR (+136,5 %); podwozi do pojazdów wyposażonych w silniki: wzrost z 0,8 mln EUR do 4,5 mln EUR (+467,4 %); pojazdów z silnikiem tłokowym wewnętrznego spalania z zapłonem samoczynnym (wysokoprężnym lub średnioprężnym) o pojemności skokowej przekraczającej cm 3 ale nieprzekraczającej cm 3 : wzrost z 2,6 mln EUR do 4,3 mln EUR (+64,7 %); 2.5. Stosowanie kontyngentów taryfowych (KT) Umowa przewiduje wiele kontyngentów taryfowych po obu stronach. Wstępna analiza wykorzystania kontyngentów wskazuje, iż nadal istnieje znaczny margines dla zwiększenia wywozu z UE w ramach tych korzystnych kontyngentów taryfowych. Dane celne zebrane przez władze Peru pokazują, że w 2013 r. tylko w stosunku do dwóch kategorii produktów objętych kontyngentami taryfowymi zarejestrowano znaczące przepływy handlowe (lodów i produktów o wysokiej zawartości cukru), choć nadal poziom ten sytuuje się znacznie poniżej przyznanych kontyngentów taryfowych. Podobne wnioski można wyciągnąć w przypadku Kolumbii, gdzie według danych odnoszących się do okresu od stycznia do czerwca 2014 r. tylko w stosunku do dwóch grup produktów zarejestrowano znaczący wywóz z UE (warzywa i owoce oraz ekstrakty słodowe). Również w tym przypadku wykorzystanie przyznanych kontyngentów taryfowych było znacznie niższe od przyznanych wielkości. W przypadku grup produktów, takich jak serwatka i przetwory mleczne oraz produkty z cukru zarejestrowano minimalne przepływy handlowe, podczas gdy w przypadku innych produktów (np. cukier, mleko i śmietana, maślanka i preparaty lodowe) odnotowano niewielkie lub zerowe wykorzystanie dostępnych kontyngentów taryfowych. Z drugiej strony UE otworzyła szereg ważnych kontyngentów taryfowych w odniesieniu do Peru i Kolumbii. W przypadku Peru główne kontyngenty taryfowe obejmują między innymi następujące grupy produktów: kukurydza cukrowa, kukurydza zwyczajna, cukier trzcinowy, produkty o wysokiej zawartości cukru, proszek kakaowy, rum, ryż i mięso z bydła. 5

7 Według unijnych danych celnych za 2013 r. jedynie kontyngenty taryfowe na cukier trzcinowy (pełne wykorzystanie kontyngentu ton 3 ), produkty o wysokiej zawartości cukru (2 z dostępnych ton) oraz dla kukurydzy zwyczajnej (58 z ton) zostały wykorzystane w okresie od marca 2013 r. do lutego 2014 r. Dane dla okresu od marca do maja 2014 r. wskazują, że kontyngenty taryfowe były wykorzystywane dla czterech grup (kukurydza zwyczajna, kukurydza cukrowa, cukier trzcinowy oraz produkty o wysokiej zawartości cukru). Z tych kontyngentów ten na cukier trzcinowy ( ton) został wyczerpany przez Peru już do dnia 6 maja 2014 r. W odniesieniu do wszystkich pozostałych produktów zarejestrowano jednak minimalne przepływy handlowe (1 tona dla kontyngentu taryfowego dla produktów o wysokiej zawartości cukru). W odniesieniu do Kolumbii UE otworzyła szereg kontyngentów taryfowych dla produktów takich jak kukurydza cukrowa, kukurydza zwyczajna, cukier trzcinowy, jogurt, rum, mleko i śmietana oraz produkty o wysokiej zawartości cukru. Według danych celnych UE nie wykorzystano żadnych kontyngentów taryfowych w 2013 r. Dane za 2014 r. wskazują, że kontyngenty taryfowe były wykorzystywane w odniesieniu do dwóch ogólnych kategorii (cukier trzcinowy i wyroby cukiernicze). Z przyznanych ton dla produktów z cukru trzcinowego do dnia 8 lipca 2014 r. przywieziono tony. W przypadku wyrobów cukierniczych z ton do dnia 8 lipca 2014 r. przywieziono tylko 105 ton. Zasadniczo niewielki stopień wykorzystania kontyngentów taryfowych wskazuje, że zakłócenia na odpowiednich rynkach wewnętrznych w odniesieniu do tych produktów wrażliwych w wyniku zawarcia umowy są mało prawdopodobne Usługi Dane dotyczące usług generowane są z poważnym opóźnieniem i przedstawiane w formie zagregowanej, co uniemożliwia przeprowadzenie takiej samej częściowej analizy, jak w przypadku handlu towarami. Aspekt ten zostanie zatem uwzględniony w rocznym sprawozdaniu z realizacji, kiedy dostępna będzie wystarczająca ilość danych. 3. DZIAŁALNOŚĆ ORGANÓW WDRAŻAJĄCYCH Postanowienia instytucjonalne umowy przewidują ustanowienie Komitetu ds. Handlu i ośmiu wyspecjalizowanych organów. Doroczne posiedzenie Komitetu ds. Handlu na szczeblu ministerialnym UE Kolumbia i Peru odgrywa rolę nadzorczą i gwarantuje prawidłowe wykonanie umowy. Pierwsze posiedzenia tych organów odbyły się w 2014 r. w Limie (Peru) (zob. poniżej). Podkomitet Rolny 5 lutego Uczestnicy omawiali zmiany w handlu i wykorzystywanie kontyngentów taryfowych (a mianowicie aspekty związane z procedurami wewnętrznymi). Omawiany był również mechanizm stabilizacyjny dotyczący bananów ze względu na wzrost wywozu z Peru. Inne 3 Całkowity kontyngent roczny został proporcjonalnie dostosowany dla 10 miesięcy stosowania umowy o handlu w 2013 r. 6

8 tematy obejmowały opodatkowanie wyrobów spirytusowych (Peru i Kolumbia) oraz umowę o współpracy w odniesieniu do przetworów mlecznych (Kolumbia). Podkomitet ds. Barier Technicznych w Handlu 5 lutego Strony wymieniały informacje na temat jakości swoich systemów infrastruktury. UE przedstawiła szereg zastrzeżeń w odniesieniu do Kolumbii (przepisy techniczne dla sektora motoryzacyjnego, procedury oceny zgodności, oznakowania wyrobów włókienniczych, przepisy techniczne dotyczące napojów alkoholowych i polityka w zakresie biopaliw) oraz w odniesieniu do Peru (ustawa o promocji zdrowego odżywiania, opóźnienia w rejestrowaniu produktów farmaceutycznych i suplementów diety). Kolumbia i Peru wyraziły zaniepokojenie unijnym wymogiem posiadania świadectwa pochodzenia dla wywozu produktów rybołówstwa i ograniczeniem stosowania oleju palmowego w niektórych państwach członkowskich. Podkomitet ds. Handlu i Zrównoważonego Rozwoju 6 lutego Strony uzgodniły listę ekspertów, którzy mogliby zostać powołani w celu zbadania spraw, które nie zostały w satysfakcjonujący sposób rozstrzygnięte w drodze konsultacji rządowych oraz podzieliły się swoimi doświadczeniami w zakresie krajowych mechanizmów promowania udziału społeczeństwa obywatelskiego i grup zaangażowanych w wykonanie postanowień umowy dotyczących handlu i zrównoważonego rozwoju (zob. również pkt 4 poniżej). Podkomitet ds. Własności Intelektualnej 11 lutego Na posiedzeniu dyskutowano o oznaczeniach geograficznych (OG), a UE wyraziła swoje zainteresowanie uproszczeniem procedur uznawania. Kolumbia przedstawiła pełny zestaw świadectw ochrony unijnych oznaczeń geograficznych wynikającej z umowy oraz przedstawiła wykaz osiemnastu nowych oznaczeń geograficznych, z których dziewięć odnosiło się do produktów rolnych, które UE oceni zgodnie z umową. W przypadku pozostałych oznaczeń geograficznych dotyczących towarów nierolnych, UE wyjaśniła, w jaki sposób można zagwarantować ich ochronę. Peru przedstawiło wykaz czterech nowych oznaczeń geograficznych dla produktów rolnych. Rozmawiano także o odpowiednich systemach egzekwowania prawa przez Strony, odpowiedzialności usługodawców będących pośrednikami, systemie ust. 6 4 porozumienia TRIPS, przystąpieniu Peru i Kolumbii do protokołu madryckiego 5, ochronie wykonawców oraz patentach sektora farmaceutycznego (Kolumbia). Podkomitet ds. Zamówień Publicznych 31 marca 4 5 Po zaakceptowaniu przez dwie trzecie członków WTO, niniejszy akapit wprowadzi zmianę do porozumienia TRIPS w celu umożliwienia członkom WTO, którzy nie posiadają dostatecznych mocy produkcyjnych w sektorze farmaceutycznym dla danego produktu, przywozu leków chronionych patentem dokonywanego na podstawie licencji przymusowych. Międzynarodowy system rejestracji znaków towarowych jednocześnie w wielu państwach 7

9 Strony omówiły kwestie dwustronne z Peru i Kolumbią przedstawiając UE aktualny wykaz organów rządowych. Strony uzgodniły wymianę informacji o uczestnictwie MŚP w zagranicznych rynkach zamówień publicznych. Podkomitet ds. Środków Sanitarnych i Fitosanitarnych 1 kwietnia Omawiane tematy obejmowały wymogi dotyczące przywozu, weryfikacje, środki związane ze zdrowiem zwierząt i roślin, równoważność oraz pomoc techniczną. Podkomitet ds. Ceł, Ułatwień w Handlu i Reguł Pochodzenia kwietnia Strony przedstawiły najnowsze zmiany w swoich przepisach prawa celnego. UE podkreśliła znaczenie stworzenia systemu elektronicznej obsługi celnej. Strony wymieniły się doświadczeniami w zakresie upoważnionych przedsiębiorców 6 i umów o wzajemnym uznaniu. W odniesieniu do reguł pochodzenia Strony zajmowały się zagadnieniem certyfikacji i weryfikacji preferencyjnego pochodzenia, a także kwestią bezpośredniego transportu. Podkomitet ds. Dostępu do Rynku 15 maja Strony wymieniły się informacjami na temat zmian przepływów handlowych, stwierdzając brak wiarygodnych danych statystycznych w dłuższym okresie czasu. Strony omówiły kwestie dwustronne, takie jak GSP+ (Peru) oraz krajowe polityki w zakresie biopaliw i złomowania samochodów ciężarowych (Kolumbia). Komitet ds. Handlu 16 maja Komitet dokonał przeglądu działań wyspecjalizowanych organów i omawiał tematy dotyczące handlu usługami. UE wyraziła obawy dotyczące terminów wydawania wiz z pozwoleniem na pracę w Peru, co mogłyby negatywnie wpłynąć na zobowiązania Peru w zakresie handlu usługami w ramach umowy. Strony omawiały także zagadnienia związane z WTO i umową o ułatwieniach w handlu, wymieniając informacje na temat swoich odpowiednich obecnych negocjacji z innymi państwami lub regionami. 6 Upoważnieni przedsiębiorcy są podmiotami gospodarczymi, które zostały zatwierdzone przez organy celne lub w ich imieniu jako spełniające szereg wymogów (np. zgodność, wypłacalność, bezpieczeństwo itp.) i w ten sposób korzystają z różnych uproszczeń lub z ułatwień przewidzianych w odpowiednich przepisach celnych UE, Peru i Kolumbii. 8

10 4. WYPEŁNIENIE ZOBOWIĄZAŃ DOTYCZĄCYCH HANDLU I ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU Podkomitet ds. Handlu i Zrównoważonego Rozwoju Pierwsze posiedzenie podkomitetu odbyło się w tym samym czasie co otwarta sesja ze społeczeństwem obywatelskim w dniu 7 lutego, w której wzięli udział głównie członkowie społeczeństwa obywatelskiego Peru i unijna wewnętrzna grupa doradcza. Dyskusje dotyczyły tematów związanych z pracą i środowiskiem mających znaczenie dla wdrażania tytułu IX umowy, w przypadku których omawiano potencjalne obszary prowadzenia działań następczych. Strony wyraziły swoje zobowiązanie do skutecznego wdrożenia tytułu IX umowy. Kolumbia i Peru przedstawiły informacje na temat odpowiednich aspektów organizacyjnych swoich ministerstw środowiska i pracy, jak również postępów w odniesieniu do wolności zrzeszania się, prawa do rokowań zbiorowych oraz zniesienia przymusowej pracy, co było również istotne w kontekście różnych środków włączonych przez Kolumbię i Peru do ich planów działania przedstawionych Parlamentowi Europejskiemu w 2012 r. Strony omówiły następujące kwestie Wykonanie postanowień w dziedzinie zatrudnienia UE przedstawiła informacje na temat polityki i środków podejmowanych na poziomie UE w celu wspierania wolności zrzeszania się, prawa do rokowań zbiorowych, a także w celu ochrony praw dzieci (w tym zapobiegania pracy dzieci). UE poinformowała również o postępach poczynionych przez państwa członkowskie w celu ratyfikowania konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP), w szczególności konwencji MOP o pracy na morzu. Poinformowała również o decyzji Rady UE z dnia 28 stycznia 2014 r. upoważniającej państwa członkowskie do ratyfikowania konwencji MOP dotyczących substancji chemicznych i pracowników domowych. Peru przedstawiło informacje dotyczące realizacji swoich zobowiązań wynikających z tytułu IX umowy oraz aktualne informacje na temat następujących obszarów: i. wzmocnienie systemu stosunków zbiorowych, w tym wzmocnienie systemu kontroli, stworzenie krajowego nadzoru nad inspekcją pracy oraz zwiększenie skali nakładanych kar; ii. promowanie praw podstawowych, określonych przez MOP, poprzez specjalne przepisy dotyczące rejestru związków zawodowych w sektorze budownictwa, regulamin arbitrażu dobrowolnego, plany działania i strategie przeciwdziałania pracy dzieci i pracy przymusowej oraz zatwierdzenie przepisów w zakresie równości szans osób niepełnosprawnych; iii. działania i wzmocnienie kontroli w celu ochrony praw pracy; oraz iv. ratyfikacja konwencji MOP. Kolumbia przedstawiła informacje na temat wdrożenia tytułu IX umowy, skupiając się na następujących obszarach: i. nowa struktura Ministerstwa Pracy i jej efekty; ii. istniejące kanały i mechanizmy dialogu społecznego; 9

11 iii. wprowadzenie swobody zrzeszania się; iv. mocne strony istniejących systemów nadzoru; v. prawodawstwo przyjęte w celu zwalczania nielegalnego pośrednictwa; vi. sytuacja w odniesieniu do wdrażania konwencji MOP. Strony wyraziły zgodę na dalsze wdrażanie postanowień tytułu IX związanych z zatrudnieniem, w tym ratyfikację i wdrożenie konwencji MOP (tzn. konwencji w sprawie pracowników domowych z 2011 r., następnie ratyfikowanej przez Kolumbię w dniu 9 maja 2014 r.). Strony uzgodniły, że będą kontynuować wymianę informacji, w szczególności w odniesieniu do środków przeciwko pracy dzieci i pracy przymusowej, a także promowania wolności zrzeszania się i rokowań zbiorowych. Posiedzenie to było okazją do spotkania przedstawicieli regionalnego biura MOP i omówienia kwestii takich jak negocjowanie i wdrażanie umów handlowych UE w ujęciu ogólnym Wykonanie postanowień w dziedzinie środowiska Strony wypowiedziały się na temat postępów w wykonywaniu postanowień dotyczących środowiska zawartych w tytule IX. Peru przedstawiło informacje na temat ram prawnych i politycznych dla zagadnień dotyczących środowiska, strategicznych osi zarządzania środowiskiem w Peru, krajowego programu działań oraz krajowego systemu działań związanych z ochroną środowiska. Peru przedstawiło również informacje na temat krajowego systemu ocen oddziaływania na środowisko i krajowych usług certyfikacji środowiskowych dla zrównoważonych inwestycji (SENACE). Kolumbia przedstawiła informacje na temat krajowego systemu środowiska, głównych osiągnięć i polityk Ministerstwa Środowiska i Zrównoważonego Rozwoju i wdrażania wielostronnych umów w dziedzinie ochrony środowiska, takich jak konwencja bazylejska, Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES), protokół montrealski, Konwencja o różnorodności biologicznej, protokół kartageński oraz Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC). UE poruszyła kwestię liberalizacji towarów związanych z ochroną środowiska, zwracając szczególną uwagę na inicjatywę dotyczącą produktów ekologicznych, dzięki której UE oraz 13 innych członków WTO zobowiązały się do działań na rzecz liberalizacji handlu produktami ekologicznymi. UE zachęcała Kolumbię i Peru do przyłączenia się do tej inicjatywy, w szczególności w kontekście zbliżającej się konferencji stron UNFCCC w Limie w listopadzie 2014 r., której gospodarzem będzie Peru, zauważając, że może ona stworzyć możliwości lepszego i tańszego dostępu do towarów i technologii służących ochronie środowiska. UE przedstawiła swój plan działania na rzecz efektywnego gospodarowania zasobami i metod oznaczania śladu środowiskowego, obejmujący 17 produktów wybranych do badania pilotażowego od listopada 2013 r. Wszelkie zainteresowane strony, w tym przedsiębiorstwa z Kolumbii i Peru, mogą śledzić przebieg tych badań oraz wnosić w nie wkład. Uczestnictwo w tym działaniu powinno być przydatne dla przedsiębiorstw prowadzących wywóz do UE. 10

12 4.3. Konsultacje wewnętrzne oraz sesje podkomitetu z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego W trakcie posiedzenia podkomitetu Strony omawiały art. 281 (Mechanizmy krajowe) i jego wykonanie. UE stwierdziła, że mechanizm jej wewnętrznej grupy doradczej będzie podobny do mechanizmu przewidzianego w innych unijnych umowach, a Peru i Kolumbia powiedziały, że będą korzystać z istniejących krajowych organów doradczych. Strony uzgodniły wytyczne dotyczące mających się odbyć otwartych sesji z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego. Podczas otwartych sesji z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego, członkowie wewnętrznej grupy doradczej UE wraz z członkami społeczeństwa obywatelskiego Peru podkreślili znaczenie zinstytucjonalizowanych struktur społeczeństwa obywatelskiego w ramach umowy. Uczestnicy podkreślili również, że społeczeństwo obywatelskie powinno być w stanie pracować ze swoimi odpowiednikami między sesjami, aby umożliwić bardziej owocne dyskusje podczas otwartych sesji Potencjalne obszary dalszych prac następczych Strony uzgodniły, że będą nadal angażować się we wdrażanie związanych z zatrudnieniem postanowień tytułu IX, w tym ratyfikację i wdrożenie konwencji MOP. Strony uzgodniły również, że nadal będą prowadzić wymianę informacji, w szczególności na temat środków przeciwko pracy dzieci i pracy przymusowej, a także wolności zrzeszania się i rokowań zbiorowych. W sprawie różnorodności biologicznej podkomitet omawiał postanowienia tytułu IX i przyszłe prace. Podkreślono, że inicjatywy na rzecz zwalczania nielegalnego pozyskiwania drewna i związanego z nim handlu, takie jak niedawne rozporządzenie UE w sprawie drewna 7 mogą potencjalnie zapewnić większe możliwości handlu zrównoważonym drewnem i produktami z drewna. Kolumbia podkreśliła znaczenie, jakie ma uwzględnianie mechanizmów społecznych i środowiskowych w odniesieniu do rynku złota, w szczególności w odniesieniu do walki z nielegalnym wydobyciem. Jako potencjalne obszary do dalszej dyskusji wskazano zagadnienia horyzontalne, takie jak oceny oddziaływania i odpowiedzialność społeczną przedsiębiorstw. 7 Rozporządzenie (UE) nr 995/

13 5. WDROŻENIE ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 19/2013 W SPRAWIE WPROWADZENIA W ŻYCIE DWUSTRONNEJ KLAUZULI OCHRONNEJ I MECHANIZMU STABILIZACYJNEGO DOTYCZĄCEGO BANANÓW We wspomnianym rozporządzeniu przewidziano możliwość wszczęcia dochodzenia w sprawie środków ochronnych lub wprowadzenia wcześniejszych środków nadzoru zgodnie z pewnymi warunkami określonymi w rozporządzeniu. Zgodnie z art. 3 i 13 rozporządzenia Komisja monitoruje zmiany przywozu bananów z Kolumbii i Peru. W trakcie pierwszego roku wdrażania umowy Komisja nie wszczęła ani nie otrzymała żadnych wniosków o wszczęcie dochodzenia w sprawie środków ochronnych oraz wprowadzenia wcześniejszych środków nadzoru Zmiany wywozu bananów z Kolumbii i Peru Wyniki monitorowania w pierwszym roku stosowania umowy streszczone są poniżej. W 2013 r. przywóz bananów z Peru wzrósł o 39,3 % pod względem wartości w porównaniu z 2012 r. (z 61 mln EUR do 85 mln EUR). Pod względem ilości wzrost wyniósł 39,7 % (z ton w 2012 r. do ton w 2013 r.). Wzrost ten był największy w listopadzie i grudniu 2013 r. i ponownie spadł do zwykłych poziomów handlu w kolejnych miesiącach (od stycznia do kwietnia 2014 r.). 12

14 W 2013 r. przywóz bananów z Kolumbii zmniejszył się o 0,6 % pod względem wartości w porównaniu z 2012 r. (z 759 mln EUR w 2012 r. do 754 mln EUR w 2013 r.). Całkowita przywożona wielkość wzrosła o 2,1 % (z ton w 2012 r. do ton w 2013 r.). Handel pozostawał na względnie stałym poziomie (pod względem wartości i wielkości) w pierwszych miesiącach 2014 r. W przypadku Peru przywóz bananów osiągnął próg ton w listopadzie 2013 r. Zgodnie z przepisami mechanizmu stabilizacyjnego dotyczącego bananów (w szczególności art. 15 ust. 2 i 3 rozporządzenia) Komisja zbadała wpływ przedmiotowego przywozu na sytuację na rynku bananów w UE. Przywóz z Peru stanowił jedynie 1,8 % całkowitego przywozu świeżych bananów do UE, a przywóz od innych głównych eksporterów bananów do UE był zgodny z przewidywanymi tendencjami. Ponadto w odniesieniu do średniej hurtowej sprzedaży świeżych bananów na rynku UE nie odnotowano znacznych zmian i nic nie wskazywało na to by ten wzrost wywozu z Peru miał wpływ na stabilność lub sytuację unijnych producentów. Na podstawie tego badania Komisja doszła do wniosku, że zawieszenie preferencyjnego cła na przywóz bananów pochodzących z Peru nie jest odpowiednie. 13

15 6. WNIOSEK Wciąż jest za wcześnie, by na podstawie około jednego roku wdrażania dokonać jakiekolwiek rozstrzygającej oceny wpływu umowy na przepływy handlowe i inwestycyjne. Podczas gdy ogólny poziom handlu wydaje się być mniejszy w odniesieniu do Peru, odnotowano znaczny wzrost nietradycyjnego handlu. Zmniejszenie wartości handlu prawdopodobnie wynikało z powodów, które nie były bezpośrednio związane z umową, ale raczej ze spadkiem światowych cen towarów w 2013 r. Jednocześnie w pewnych określonych sektorach, takich jak sektory: wina, pojazdów, wyrobów tytoniowych i produktów z trzciny cukrowej nastąpił istotny wzrost. Z drugiej strony dane z kilku miesięcy dostępne dla Kolumbii wskazują na niewielkie zmiany w przepływach handlowych, z pewnymi istotnymi pozytywnymi wyjątkami, jak opisano w sprawozdaniu. Większe wykorzystanie dostępnych kontyngentów taryfowych stanowi ważną niewykorzystaną szansę tej umowy. W odniesieniu do bananów przywóz z państw Wspólnoty Andyjskiej utrzymywał się na ogólnie stabilnym poziomie, co spowodowało, że wszczynanie jakiegokolwiek zawieszenia preferencyjnych stawek celnych okazało się niepotrzebne. Należy się zatem skupić się na zapewnieniu właściwej realizacji umowy, aby przedsiębiorstwa mogły korzystać z wynikających z niej możliwości handlowych. Nadal pozostają aktualne pewne kwestie związane z wdrażaniem, zwłaszcza w dziedzinie zdrowia zwierząt i roślin oraz środków higieny (środki sanitarne i fitosanitarne). Dyskusje na te tematy będą kontynuowane w ramach posiedzeń poszczególnych podkomitetów oraz podejmowanych w ich wyniku działań następczych w celu znalezienia wzajemnie akceptowalnych i praktycznych rozwiązań. W tym kontekście po pierwszym roku realizacji umowy można stwierdzić, że zasadniczo struktura i funkcjonowanie ram instytucjonalnych umowy są satysfakcjonujące. 14