SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. w sprawie wydatków EFRG. System wczesnego ostrzegania nr 1-3/2017

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia r. COM(2017) 156 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie wydatków EFRG System wczesnego ostrzegania nr 1-3/2017 PL PL

2 SPIS TREŚCI 1. Procedura budżetowa EFRG na rok Dochody przeznaczone na EFRG Uwagi na temat dotychczasowego wykonania budżetu EFRG na rok Wykorzystanie dochodów przeznaczonych na EFRG Wnioski...7 ZAŁĄCZNIK 1: DOTYCHCZASOWE WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW EFRG STAN NA DZIEŃ R. 2

3 1. PROCEDURA BUDŻETOWA EFRG NA ROK 2017 Budżet EFRG na 2017 r. został przyjęty przez Parlament Europejski w dniu 1 grudnia 2016 r. Budżet na Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG) obejmował środki na zobowiązania i płatności w kwocie odpowiednio mln EUR oraz mln EUR przeznaczone na płatności bezpośrednie i wydatki związane z rynkiem. Różnica między kwotami środków na zobowiązania i na płatności wynika z faktu, że w przypadku określonych działań, które wdrażane są bezpośrednio przez Komisję, stosuje się środki zróżnicowane. Dotyczą one głównie działań promujących produkty rolne oraz politycznych działań strategicznych i koordynacyjnych w obszarze rolnictwa. 2. DOCHODY PRZEZNACZONE NA EFRG Na podstawie przepisów art. 43 rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 dochody za rok 2017 z tytułu korekt finansowych dokonanych na mocy decyzji dotyczących rachunkowości i kontroli zgodności rozliczeń oraz nieprawidłowości uznaje się za dochody przeznaczone na finansowanie wydatków w ramach EFRG. Należy zauważyć, że rok budżetowy 2016 był ostatnim rokiem, w którym zbierano dochody pochodzące z opłat za mleko, z powodu wygaśnięcia kwot mlecznych z dniem 31 marca 2015 r. Zgodnie z tymi przepisami dochody przeznaczone na określony cel mogą być wykorzystywane na finansowanie dowolnych wydatków w ramach EFRG. W przypadku, gdy część tych dochodów nie zostanie wykorzystana w danym roku budżetowym, zostaje ona automatycznie przeniesiona na następny rok budżetowy 1. W budżecie EFRG na 2017 r. uwzględniono: ostatnie szacunki Komisji dotyczące potrzeb w zakresie finansowania środków rynkowych i płatności bezpośrednich, szacunkową kwotę dochodów przeznaczonych na określony cel, która ma wpłynąć, a także przeniesioną kwotę salda dochodów przeznaczonych na określony cel pozostałą do wykorzystania z poprzedniego roku budżetowego. We wniosku dotyczącym kwoty środków na EFRG w budżecie na 2017 r. Komisja uwzględniła całkowitą przewidywaną kwotę dochodów przeznaczonych na określony cel i zwróciła się o przydzielenie w budżecie na 2017 r. środków na poziomie obliczonym przez odjęcie szacunkowej kwoty dochodów przeznaczonych na określony cel od kwoty przewidywanego zapotrzebowania. Władza budżetowa przyjęła budżet EFRG z uwzględnieniem przewidywanej kwoty dochodów przeznaczonych na określony cel. 1 Art. 14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii stanowi, że wewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel są przenoszone tylko na jeden rok. W związku z tym, w celu zapewnienia należytego zarządzania budżetem, te dochody przeznaczone na określony cel są zasadniczo wykorzystywane w pierwszej kolejności, przed wszelkimi zatwierdzonymi środkami przedmiotowego artykułu budżetowego. 3

4 W chwili opracowywania budżetu na 2017 r. Komisja szacowała, że dostępne dochody przeznaczone na określony cel wyniosą mln EUR. Mianowicie: według szacunków przewidywana kwota dochodów przeznaczonych na określony cel wygenerowanych w roku budżetowym 2017 miała wynieść mln EUR (z tytułu korekt wynikających z kontroli zgodności rozliczeń oraz nieprawidłowości spodziewano się uzyskać odpowiednio mln EUR i 152 mln EUR); kwotę dochodów przeznaczonych na określony cel, która prawdopodobnie zostanie przeniesiona z roku budżetowego 2016 na rok 2017, oszacowano na mln EUR. Komisja przeznaczyła te dochody, szacowane na kwotę mln EUR, na następujące systemy: 400 mln EUR na fundusze operacyjne dla organizacji producentów w sektorze owoców i warzyw oraz mln EUR na system płatności podstawowej. Suma przegłosowanych środków i dochodów przeznaczonych na określony cel, o których mowa powyżej, odpowiada: 855 mln EUR przeznaczonym na fundusze operacyjne dla organizacji producentów w sektorze owoców i warzyw oraz mln EUR przeznaczonym na system płatności podstawowej. W załączniku, w którym przedstawiono dotychczasowe wykonanie budżetu na 2017 r. za okres do 31 stycznia 2017 r., dane dotyczące środków budżetowych na poziomie artykułu dla sektora owoców i warzyw oraz dla płatności bezpośrednich niezwiązanych z wielkością produkcji nie uwzględniają wymienionych wyżej dochodów przeznaczonych na określony cel. Stanowią one zatwierdzone środki na te artykuły i wynoszą odpowiednio 661,5 mln EUR oraz ,8 mln EUR. Przy uwzględnieniu dochodów przeznaczonych na te artykuły całkowite kwoty przewidziane w budżecie na 2017 r. wynoszą 1 061,5 mln EUR dla sektora owoców i warzyw oraz ,8 mln EUR dla płatności bezpośrednich niezwiązanych z wielkością produkcji. 3. UWAGI NA TEMAT DOTYCHCZASOWEGO WYKONANIA BUDŻETU EFRG NA ROK 2017 Stan dotychczasowego wykonania budżetu za okres od 16 października 2016 r. do 31 stycznia 2017 r. przedstawiono w załączniku. Został on porównany do profilu wydatków opartego na systemie wczesnego ostrzegania, ustanowionego na podstawie przepisów art. 28 rozporządzenia (UE) nr 1306/2013. Poniżej przedstawiono krótki komentarz dotyczący niektórych artykułów budżetowych, które wykazują najbardziej znaczące rozbieżności między przewidywanym a faktycznym poziomem wykonania budżetu na rok Środki rynkowe Poziom wykorzystania środków na interwencje na rynkach produktów rolnych był o 35,9 mln EUR niższy niż zakładano. Uwzględniając jednak dochody przeznaczone na określony cel w wysokości 400 mln EUR przyznane na środki rynkowe oraz 4

5 stosując profil szacowanych wydatków, kwota niewykorzystanych środków wynosi 113 mln EUR. Rozbieżność ta jest efektem netto schematów wykonania, przede wszystkim w sektorach: owoców i warzyw, wina, mleka i przetworów mlecznych oraz mięsa wieprzowego Warzywa i owoce (+ 40,9 mln EUR w porównaniu z zatwierdzonymi środkami) Jeśli chodzi o zatwierdzone środki, powyższy poziom wykonania nie daje pełnego obrazu sytuacji ze względu na wydatki na fundusze operacyjne dla organizacji producentów oraz inne środki w sektorze owoców i warzyw, które finansowane są zarówno z zatwierdzonych środków budżetowych, jak i z dochodów przeznaczonych na ten system (NB: szczegółowe informacje znajdują się w pkt 2 powyżej). W przypisie (*) w tabeli dotychczasowego wykonania budżetu w załączniku porównano zużycie oraz profil zużycia z całkowitą wysokością dostępnych środków finansowych. Wynika z niej, że zrealizowane dotychczas wydatki są o 36,5 mln EUR mniejsze niż zakładał profil zużycia. Jest to skutkiem wolniejszego wdrażania wszystkich programów finansowanych w ramach tego artykułu. Przede wszystkim nie można wiarygodnie oszacować tempa wykorzystania środków budżetowych przeznaczonych na środki kryzysowe. Może ono odbiegać od 3-letniego średniego profilu zużycia, który stanowi podstawę dla większości programów finansowanych w ramach tego artykułu. Na obecnym etapie różnicę tę uważa się za tymczasową i wykonanie niniejszego artykułu jest ściśle monitorowane przez służby Komisji Produkty sektora uprawy winorośli ( 31,6 mln EUR) To niepełne wykorzystanie środków wynika z wolniejszego rytmu płatności dokonywanych przez państwa członkowskie w porównaniu z profilem wydatków ustalonym dla krajowych programów w sektorze wina. Obecnie uważa się zaistniałą sytuację za tymczasową Mleko i przetwory mleczne ( 45,9 mln EUR) Głównym powodem takiego poziomu wykonania budżetu w niniejszym artykule jest realizacja nadzwyczajnej pomocy dostosowawczej dla sektorów hodowlanych 2. Kwota 350 mln EUR w środkach przeznaczonych na program pomocy została zapisana w pozycji Inne środki (mleko i przetwory mleczne). Ponieważ państwa członkowskie mogą jednak przyznawać pomoc dla producentów we wszystkich sektorach hodowlanych, wykorzystanie środków w ramach tego artykułu będzie niższe i konieczne będzie dokonanie przeniesień środków na pokrycie wydatków zadeklarowanych w ramach pozostałych artykułów ( , oraz ). W kwestii wdrażania programu profil zużycia przedstawia dane szacunkowe dotyczące wydatków rozłożonych równomiernie w okresie kwalifikowalności do dnia 30 września 2017 r. Podsumowując, obecny niższy od przewidywanego poziom realizacji wydatków uważa się za tymczasowy, a wykonanie tego artykułu jest ściśle monitorowane przez służby Komisji. 2 Sektor mleka i przetworów mlecznych, wołowiny i cielęciny, wieprzowiny oraz mięsa baraniego i koziego. 5

6 Wieprzowina, jaja i drób, produkty pszczelarskie i inne produkty pochodzenia zwierzęcego (+ 10,1 mln EUR) Nadmierny poziom zużycia w porównaniu z profilem wynika głównie z zastosowania nadzwyczajnej pomocy dostosowawczej wymienionej w pkt powyżej, przez co wydatki na odpowiednią pomoc w sektorze wieprzowiny zadeklarowano w tym artykule, podczas gdy całkowitą kwotę środków budżetowych zapisano w artykule Mleko i przetwory mleczne. W rezultacie występuje nadmierne wykorzystanie zatwierdzonych środków na ten artykuł, które pokryto dzięki przeniesieniu środków z artykułu budżetowego Płatności bezpośrednie Poziom wykorzystania środków budżetowych na płatności bezpośrednie był niższy o 2 283,4 mln EUR od profilu zużycia. Jeżeli uwzględnić jednak dochody przeznaczone na określony cel przydzielone na ten rozdział, tj mln EUR, wykorzystanie środków jest niższe od zakładanego o około 4 mld EUR. Należy zauważyć, że wykorzystanie 27 mld EUR do dnia 31 stycznia 2017 r. jest w rzeczywistości znaczną poprawą w porównaniu z wykorzystaniem 20 mld EUR w tym samym momencie w ubiegłym roku, który był pierwszym rokiem wdrażania systemów płatności bezpośrednich, uzgodnionych w ramach reformy WPR z 2013 r. W przypadku różnych systemów realizacja płatności bezpośrednich wyraźnie się poprawiła w porównaniu z sytuacją w tym samym okresie w roku budżetowym Ponadto niektóre państwa członkowskie skorzystały z możliwości wypłacenia zaliczek z dniem 16 października 2016 r., korzystając w niektórych przypadkach także z przewidzianych odstępstw zakładających wypłatę zaliczek w wysokości powyżej 50 % Płatności bezpośrednie niezwiązane z wielkością produkcji ( 2 111,1 mln EUR w porównaniu z zatwierdzonymi środkami) Jeśli chodzi o zatwierdzone środki, powyższy poziom wykonania nie daje pełnego obrazu sytuacji ze względu na wydatki na system płatności podstawowej, który jest finansowany zarówno z zatwierdzonych środków budżetowych, jak i z dochodów przeznaczonych na określony cel przydzielonych na ten system (NB: szczegółowe informacje znajdują się w pkt 2 powyżej). W przypisie * w tabeli dotychczasowego wykonania budżetu w załączniku porównano zużycie oraz profil zużycia z całkowitą wysokością dostępnych środków finansowych. Wynika z niej, że zrealizowane dotychczas wydatki są o 4 063,3 mln EUR mniejsze niż zakładał profil zużycia, co jest zauważalnie lepsze niż w ostatnim roku budżetowym (różnica mln EUR). Komisja bada co miesiąc poziomy wykonania budżetu oraz prognozy wydatków w poszczególnych państwach członkowskich. Obecnie uważa się tę rozbieżność za tymczasową i przewiduje się, że płatności bezpośrednie niezwiązane z wielkością produkcji zostaną wdrożone na koniec roku budżetowego zgodnie z planem Pozostałe rodzaje płatności bezpośrednich ( 172,2 mln EUR) Stosunkowo niski poziom wykorzystania zatwierdzonych środków w stosunku do profilu zużycia odzwierciedla pozytywną zmianę w porównaniu z poprzednim rokiem. Niższy od przewidywanego poziom realizacji uważa się za tymczasowy i 6

7 przewiduje się, że pozostałe płatności bezpośrednie zostaną wdrożone zgodnie z planem na koniec roku budżetowego Kontrola wydatków rolnych (+ 27,2 mln EUR) W odniesieniu do rozdziału budżetu 05 07, nadmierne zużycie środków w porównaniu z profilem wynika głównie z płatności dokonanych wcześniej niż przeciętny profil w poprzednich latach. Płatności te dotyczą głównie korekt finansowych na korzyść państw członkowskich w związku z decyzjami w sprawie kontroli zgodności rozliczeń za lata poprzednie. 4. WYKORZYSTANIE DOCHODÓW PRZEZNACZONYCH NA EFRG Tabela w załączniku pokazuje, że do końca stycznia 2017 r. zebrano dochody przeznaczone na określony cel w wysokości 206,8 mln EUR. Mianowicie: dochody z korekt wynikających z decyzji dotyczących rachunkowości i kontroli zgodności w wysokości 161,4 mln EUR, przy czym do końca roku budżetowego spodziewane są wciąż dodatkowe kwoty; dochody z tytułu nieprawidłowości wyniosły 43,6 mln EUR, przy czym do końca roku budżetowego spodziewane są dodatkowe kwoty, oraz pozostała część dochodów pochodzących z opłat wyrównawczych za mleko w wysokości 1,7 mln EUR. Wreszcie kwota dochodów przeznaczonych na określony cel przeniesiona z 2016 na 2017 r. wynosi mln EUR. Dlatego też całkowita kwota dochodów przeznaczonych na określony cel dostępna w dniu 31 stycznia 2017 r. na finansowanie wydatków EFRG wyniosła 1 510,8 mln EUR, przy czym w trakcie roku budżetowego spodziewane są wciąż dodatkowe kwoty. 5. WNIOSKI Dotychczasowe wykorzystanie środków budżetowych EFRG na 2017 r. w okresie do dnia 31 stycznia 2017 r. wskazuje, że miesięczne kwoty zwrócone państwom członkowskim są niższe niż przewidywany profil zużycia o 2 296,5 mln EUR. Udostępniono już kwotę 1 510,8 mln EUR z dochodów przeznaczonych na określony cel, a w trakcie roku budżetowego spodziewane są wciąż dodatkowe kwoty. W chwili obecnej Komisja spodziewa się, że poziom wykorzystania środków na wydatki związane z rynkiem oraz płatności bezpośrednie powinien zwiększyć się w najbliższych miesiącach, zwłaszcza dla niektórych państw członkowskich, oraz że wszystkie płatności bezpośrednie zostaną zrealizowane zgodnie z pierwotnymi założeniami poczynionymi na etapie uzgadniania budżetu na 2017 r. Ponadto Komisja uważa, że kwota dochodów przeznaczonych na określony cel, która będzie dostępna do końca roku, wystarczy do sfinansowania zarówno funduszy operacyjnych dla organizacji producentów w sektorze owoców i warzyw, jak i systemu płatności podstawowej. 7