(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/GB01/01584 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (21) Numer zgłoszenia: (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/GB01/01584 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: , WO02/80673 PCT Gazette nr 42/02 (51) Int.Cl. A01N 25/30 ( ) A01N 61/00 ( ) A01N 31/02 ( ) A01N 59/16 ( ) (54) Środek wzmacniający rośliny (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 22/04 (73) Uprawniony z patentu: Brouard Rodney Walter,St. Saviour,GB (72) Twórca(y) wynalazku: Vincent Priaulx Carey,Vale,GB (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 10/09 (74) Pełnomocnik: Zbigniew Kamiński, Rzecznik Patentowy, Kancelaria Patentowa, KAMIŃSKI I SYN PL B1

2 2 PL B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest środek wzmacniający rośliny o ściśle określonym składzie. Uprzednio, do uzyskania większego wzrostu roślin stosowano różne środki chemiczne, osiągając w ten sposób maksymalną wydajność produkcji. Środki chemiczne stosowano również aby zapobiegać lub niszczyć różnorodne organizmy pasożytujące na roślinach. W opisie patentowym GB przedstawiono sposób zwalczania zimujących grzybów pasożytujących na roślinach zielnych, krzewach lub drzewach, a zwłaszcza sposób zwalczania Podospheara leuchtricha na jabłoniach. Sposób ten obejmuje nanoszenie na rośliny w stanie uśpienia, kompozycji zawierającej składnik aktywny, sam lub jako główny składnik grzybobójczy. Natomiast środek wzmacniający rośliny według niniejszego wynalazku jest środkiem o szerokim spektrum działania, nie ograniczającym się jedynie do grzybów zimujących, a zwłaszcza do jednego gatunku grzybów na określonym rodzaju drzew. Sposób opisany w GB prowadzi jedynie do ograniczenia ilości typowych środków grzybobójczych i częstości ich stosowania wiosną lub latem. Jednocześnie jak przedstawiono w opisie w GB , ze względu na możliwe uszkodzenie tkanek roślinnych w wyniku zastosowania tego sposobu, może on być wykorzystany jedynie w przypadku roślin rzucających liście na zimę. Ponadto w sposobie według GB stosuje się środek aktywny zawierający toksyczne substancje takie jak: oktylofenol i nonylofenol. Środek przedstawiony w niniejszym opisie nie zawiera żadnych substancji toksycznych i nie powoduje uszkodzenia nawet delikatnych tkanek roślinnych, a zatem może być stosowany w dowolnym okresie wegetacyjnym na dowolne rośliny. Znany z opisu patentowego FR jest również sposób otrzymywania preparatu mieszaniny owadobójczej i preparat owadobójczy do stosowania w rolnictwie, obejmujący zawiesinę zawierającą parafinę, adhezyjny środek zwilżający, wodę i ewentualnie środek dyspergujący. Korzystnie preparat jest przeznaczony do ochrony roślin drzewiastych, takich jak drzewa cytrusowe. Zgodnie z opisem preparat ten może powodować uszkodzenia liści i w wyniku tego nie powinien być stosowany w przypadku młodych roślin, kwiatów, zawiązków itp. Przeciwnie przedstawiony tu wynalazek jest odpowiedni do stosowania na wszystkie rodzaje roślin i nie powoduje ich uszkodzenia, lecz wzmacnia je. Ponadto zgodnie z zastrzeżeniami preparat według FR wymaga dodania przed jego wytworzeniem lub zastosowaniem określonych produktów handlowych, nie stosowanych w środku według niniejszego wynalazku. Celem niniejszego wynalazku jest dostarczenie środka wzmacniającego, który umożliwi bezpieczne przeciwdziałanie niepożądanym wystąpieniom owadów i grzybów w uprawach roślin. Przedmiotem niniejszego wynalazku jest środek wzmacniający rośliny, który zawiera następujące składniki na litr: a ml anionowych środków powierzchniowo czynnych, b ml niejonowych środków powierzchniowo czynnych, c ml etanolu lub etanolu skażonego metanolem lub octu jabłkowego, d ml demineralizowanej wody, e. 0,01 ml-4 ml esencji waniliowej lub migdałowej lub truskawkowej, f. 0,01-1 g barwnika z klasy spożywczych (BP), g. 0,01-5 g lanoliny lub 0,5 ml-15 ml gliceryny lub 0,5 ml do 5 ml oleju parafinowego, h g mocznika (N) 46%, i g kompleksów chelatowych żelaza 13,2%. Korzystnie środek wzmacniający rośliny zawiera na litr: 200 ml anionowych środków powierzchniowo czynnych, 100 ml niejonowych środków powierzchniowo czynnych, 100 ml etanolu, 0,2 ml esencji waniliowej, 0,075 g barwnika z klasy spożywczych (BP), 0,153 g lanoliny, 220 g mocznika (N) 46% i 30 g kompleksów chelatowych żelaza 13,2%, pozostałą objętość kompozycji stanowi demineralizowana woda. W korzystnym rozwiązaniu środek wzmacniający rośliny dodatkowo zawiera: g potasu, i/lub g fosforanu i/lub g magnezu i/lub 0,5-1 g manganu i/lub 0,5-1 g boru i/lub 0,2-0,5 gram molibdenu, i/lub 0,2-0,5 g cynku i/lub 1-3 g miedzi, i/lub 0,1-0,5 gram kobaltu.

3 PL B1 3 Korzystnie środek wzmacniający rośliny dodatkowo zawiera 5-40 milimoli na litr kwasu o-acetoksybenzoesowego. W korzystnym rozwiązaniu środek wzmacniający rośliny jest stosowany korzystnie do zwalczania mączlikowatych, mszyc, wełnowcowatych, czerwcowatych, owadów z rodziny skoczkowatych, larw przylżeńców. Korzystnie środek wzmacniający rośliny jest stosowany do zwalczania przędziorków, szarej pleśni i mączniaków prawdziwych (Erysiphaceae). Korzystnie środek wzmacniający rośliny jest stosowany do wzmacniania róż, frezji, astromerii, ziół, pomidorów, papryk (Capsicum) i truskawek. Środek wzmacniający rośliny według wynalazku ma tę przewagę nad środkami znanymi w stanie techniki, że może być stosowany na uprawy w celu ograniczania liczby owadów ssących soki rośliny i rozwoju grzybów, nie powodując jednocześnie niepożądanych działań skutków ubocznych na układ trawienny ludzi lub zwierząt wyższych. Ponadto, zaletą środka wzmacniającego jest możliwość stosowania w specyficznym typie uprawy, oprócz środka wzmacniającego rośliny, innych dodatków w jeszcze większym stopniu zwiększających rozwój roślin. Wynalazek ma również tę przewagę nad środkami znanymi w stanie techniki, że zapewnia lepszą żywotność i zazielenienia zbioru. W innym korzystnym rozwiązaniu środek wzmacniający zawiera 250 ml anionowych środków powierzchniowo czynnych, 130 ml niejonowych środków powierzchniowo czynnych, 130 ml etanolu, 0,15 ml esencji waniliowej, 0,14 g barwnika z klasy spożywczych (BP), 0,19 g lanoliny, 260 g mocznika (N) 46% i 40 g kompleksów chelatowych żelaza 13,2%, pozostałą objętość kompozycji do 1 litra stanowi demineralizowana woda. W kolejnym korzystnym rozwiązaniu środek wzmacniający zawiera 160 ml anionowych środków powierzchniowo czynnych, 80 ml niejonowych środków powierzchniowo czynnych, 80 ml etanolu, 0,08 ml esencji waniliowej, 0, 055 g barwnika z klasy spożywczych (BP), 0,12 g lanoliny, 170 g mocznika (N) 46% i 25 g kompleksów chelatowych żelaza 13,2%. Wymienione powyżej substancje odżywcze, takie jak potas, fosforan, magnez, mangan, bor, molibden, cynk, miedź i kobalt, mogą być dodaje się do środka wzmacniającego, w zależności od potrzeb roślin branych pod uwagę. Przykłady działania środka wzmacniającego na uprawy zostały opisane w odniesieniu do korzystnego rozwiązania. P r z y k ł a d 1 Uprawa: Truskawki Środki: Wiszące moduły torfowe Oprysk x 3 W dniach: Uprawa była silnie zakażona owadami z mączlikowatych i mszycami. Pierwszy oprysk skutkował ponad 90% uśmierceniem zarówno mączlikowatych, jak i mszyc. Drugi i trzeci oprysk skutkował 100% uśmierceniem mączlikowatych, podczas gdy przeżył jedynie mały procent mszyc, które nie były dostępne dla oprysku. P r z y k ł a d 2 Uprawa: róże na kwiaty cięte Przed pierwszym zastosowaniem środka wzmacniającego, w uprawie występowały osobniki dorosłe i jaja mączlikowatych, roztoczy tzw. przędziorków, postacie niedojrzałe i dorosłe przylżeńców,

4 4 PL B1 Thysanoptera, mączniaki prawdziwe (Erysiphaceae) i szara pleśń. Problemem była również żywotność uprawy, ze względu na niewielkie naświetlenie. Pierwsze zastosowanie środka wzmacniającego uśmierciło wszystkie osobniki dorosłe i część jaj mączlikowatych, ponadto częściowo zniszczyło osobniki dorosłe i około 60% jaj przędziorków. Środek ten spowodował wysuszenie mączniaka i szarej pleśni. Usunął całkowicie osobniki niedojrzałe, larwalne, przylżeńców Thysanoptera na łodygach, ale nie miał wpływu na osobniki dorosłe. Po drugim zastosowaniu uzyskano całkowite usunięcie mączlikowatych i przędziorków, i nie stwierdzono obecności niedojrzałych przylżeńców Thysanoptera lub mączniaka. Pozostała część osobników dorosłych przylżeńców Thysanopteras. P r z y k ł a d 3 Uprawa frezji pod szkłem, 0,57 ha (1,4 akra) 3 opryski środkiem wzmacniającym z 3 tygodniowymi przerwami. Oprysk x3 w dniach: środa, 24 stycznia 2001 środa, 14 lutego 2001 środa, 7 marca 2001 Środek wzmacniający rośliny stosowano w szklarni metalowej o pow. 0,33 ha (0,8 akrowym) oraz szklarni drewnianej o pow. 0,24 ha (0,6 akrowym), w których uprawiano frezję na kwiat cięty. Hodowano 12 odmian frezji. Uprawę frezji prowadzono około 3 tygodnie przed sortowaniem przy pierwszym oprysku. Uprawę oceniono przed pierwszym opryskiem i oceniano raz w tygodniu przez dziewięć tygodni, rozpoczynając 3 dnia po pierwszym oprysku. Przed pierwszym opryskiem występowały małe pakiety mszyc i bardzo małe ilości szarej pleśni. Uprawa wyglądała zdrowo, jednakże ze względu na niewielką ilość dochodzącego światła, zieleń roślin była nieco za jasna. Pierwszy oprysk uśmiercił wszystkie obecne mszyce i wysuszył szarą pleśń. Uzyskano również korzystny wpływ azotu i żelaza na uprawę roślin, a zieleń roślin stała się intensywna i ciemniejsza. Po pierwszym oprysku nie zaobserwowano żadnych mszyc i zasadniczo brak szarej pleśni. Zarodniki szarej pleśni nie rozprzestrzeniały się, mimo że wentylatory zapewniające obieg powietrza były włączone w ciągu dnia i nocą w celu zapewnienia pełnego okresu próby. Piece grzewcze były włączane jedynie gdy temperatura spadała poniżej 3 C, zasadniczo w celu zabezpieczenia uprawy przed mrozem. Zwykle większe zagrożenie szarą pleśnią występuje przy znacznej wilgotności na zewnątrz i gdy nie jest stosowane ogrzewanie szklarni. W przypadku dwóch małych bloków, przylegających do bloku próbnego, w których nie zastosowano środka wzmacniającego, stwierdzono znacznie większą ilość szarej pleśni i konieczne było 3- -krotne zastosowanie Elvaronu, środka grzybobójczego przeciwko szarej pleśni. P r z y k ł a d 4 W celu określenia skuteczności działania środka według wynalazku na chronione róże, przeprowadzono dwie wstępne próby. Bardziej szczegółowo, aby określić ilościowo wpływ środka wzmacniającego na mączlikowate i roztocza, m.in. przędziorki. Środek nanoszono na obie powierzchnie liścia stosując tradycyjny hydrauliczny sprzęt do oprysku w ilości 1 litr produktu/500 litrów wody. Stosowano program 3 oprysków z przerwami między opryskami w przybliżeniu 3 dni. Obszar 1 Róże La Moye Próbę przeprowadzono na cv. Kiss wrażliwym na mączlikowate. Niestety pierwszy oprysk został przeprowadzony przed pobraniem pierwszych próbek liści. Po pierwszym i po ostatnim oprysku pobrano losową próbkę środkowych liści, aby określić ilościowo skuteczność działania środka. Dziesięć końcowych listków zbadano pod mikroskopem i przeprowadzono zliczanie szkodników. Pierwszy oprysk uśmiercił większość osobników dorosłych mączlikowatych; dodatkowe opryski nie poprawiły znacząco tego wyraźnego działania. Nie stwierdzono widocznej fitotoksyczności w obrębie uprawy. Natomiast uzyskano zdecydowane polepszenie jakości liści, mianowicie liście zyskały ciemniejszą zieleń oraz straciły typową lepkość związaną z obecnością mączlikowatych. Nie stwierdzono również żadnych oznak zmniejszania się rozwoju rdzawej pleśni (Capnodiaceae).

5 PL B1 5 1 oprysk 3 opryski Jaja Puste Puste Larwy Jaja Larwy Poczwarki Poczwarki Pojawiające się Pojawiające się Stwierdzono, że produkt miał znaczący wpływ raczej na stadium larwalne niż na jaja i osobniki w stadium poczwarki. Uśmierceniu ulegały również jaja, które zaczęły pękać i pojawiające się larwy w większości były martwe. Obszar 2 Winnica Franc Fief Próbę przeprowadzono na cv. Bianca, na którym występowało znacząco dużo mączlikowatych i roztocza tzw. przędziorki. We wcześniejszych dwóch opryskach stosowano Chess, nowy środek roztoczobójczy/mączlikobójczy. Po pierwszym oprysku środkiem wzmacniającym hodowca zanotował znaczące zmniejszenie populacji osobników dorosłych. Hodowca zanotował również, że liście po przeprowadzonym oprysku były czystsze i po zastosowaniu środka mniej było ognisk rdzawej pleśni. Jednakże, przez oprysk mogły być dotknięte kwiaty, ponieważ płatki były zlepione i nie rozwijały się. Bez oprysku Dwa opryski Trzy opryski Jaja Jaja Jaja Puste Puste Puste Larwy Larwy Larwy Poczwarki Poczwarki Poczwarki Pojawiające się Pojawiające się Pojawiające się Ponownie produkt dawał znaczące zmniejszenie liczby larw. Obszar ten również był zaatakowany przez roztocza tzw. przędziorki. Na cały blok naniesiono jednokrotnie środek wzmacniający. Mniejsze powierzchnie w obrębie bloku otrzymały dalsze 2 opryski, podczas gdy na pozostałą część zastosowano środki oparte na Aseptacarex i Applaud. Takie postępowanie umożliwiło bezpośrednie porównanie działania środka według wynalazku na przędziorki, gdyż Aseptacarex jest środkiem roztoczobójczym. % osobników dorosłych/larw 3x Środek wzmacniający x Środek wzmacniający+aseptacarex+applaud 53 47

6 6 PL B1 Program podawania środka wzmacniającego prowadził do znaczącego wzrostu aktywności przędziorków w porównaniu do Aseptacarex. Jak widać udowodniono, że środek wzmacniający skutecznie uśmierca osobniki dorosłe mączlikowatych. Pojedynczy oprysk doprowadził do zasadniczego ograniczenia populacji osobników dorosłych. Zastrzeżenia patentowe 1. Środek wzmacniający rośliny, znamienny tym, że zawiera następujące składniki na litr: a ml anionowych środków powierzchniowo czynnych, b ml niejonowych środków powierzchniowo czynnych, o ml etanolu lub etanolu skażonego metanolem lub octu jabłkowego, d ml demineralizowanej wody, e. 0,01 ml-4 ml esencji waniliowej lub migdałowej lub truskawkowej, f. 0,01-1 g barwnika z klasy spożywczych (BP), g. 0,01-5 g lanoliny lub 0,5 ml-15 ml gliceryny lub 0,5 ml do 5 ml oleju parafinowego, h g mocznika (N) 46% i g kompleksów chelatowych żelaza 13,2%. 2. Środek wzmacniający rośliny według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera na litr: 200 ml anionowych środków powierzchniowo czynnych, 100 ml niejonowych środków powierzchniowo czynnych, 100 ml etanolu, 0,2 ml esencji waniliowej, 0,075 g barwnika z klasy spożywczych (BP), 0,153 g lanoliny, 220 g mocznika (N) 46% i 30 g kompleksów chelatowych żelaza 13,2%, pozostałą objętość kompozycji stanowi demineralizowana woda. 3. Środek wzmacniający rośliny według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że dodatkowo zawiera g potasu. 4. Środek wzmacniający rośliny według zastrz. 1 do 3, znamienny tym, że dodatkowo zawiera g fosforanu. 5. Środek wzmacniający rośliny według zastrz. 1 do 4, znamienny tym, że dodatkowo zawiera g magnezu. 6. Środek wzmacniający rośliny według zastrz. 1 do 5, znamienny tym, że dodatkowo zawiera 0,5-1 g manganu. 7. Środek wzmacniający rośliny według zastrz. 1 do 6, znamienny tym, że dodatkowo zawiera 0,5-1 gram boru. 8. Środek wzmacniający rośliny według zastrz. 1 do 7, znamienny tym, że dodatkowo zawiera 0,2-0,5 gram molibdenu. 9. Środek wzmacniający rośliny według zastrz. 1 do 8, znamienny tym, że dodatkowo zawiera 0,2-0,5 g cynku. 10. Środek wzmacniający rośliny według zastrz. 1 do 9, znamienny tym, że dodatkowo zawiera 1-3 g miedzi. 11. Środek wzmacniający rośliny według zastrz. 1 do 10, znamienny tym, że dodatkowo zawiera 0,1-0,5 gram kobaltu. 12. Środek wzmacniający rośliny według zastrz. 1 do 11, znamienny tym, że dodatkowo zawiera 5-40 milimoli na litr kwasu o-acetoksybenzoesowego. 13. Środek wzmacniający rośliny według zastrz. 1 do 12, znamienny tym, że jest stosowany do zwalczania mączlikowatych, mszyc, wełnowcowatych, czerwcowatych, owadów z rodziny skoczkowatych, larw przylżeńców. 14. Środek wzmacniający rośliny według zastrz. 1 do 12, znamienny tym, że jest stosowany do zwalczania przędziorków, szarej pleśni i mączniaków prawdziwych (Erysiphaceae). 15. Środek wzmacniający rośliny według zastrz. 1 do 12, znamienny tym, że jest stosowany do wzmacniania róż, frezji, astromerii, ziół, pomidorów, papryk (Capsicum) i truskawek. Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,00 zł.