EGZAMIN MATURALNY 2013 J ZYK POLSKI

Transkrypt

1 pobrano z Centralna Komisja Egzaminacyjna EGZAMIN MATURALNY 2013 J ZYK POLSKI POZIOM PODSTAWOWY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2013

2 2 CZ I Odpowiedzi maturzysty mog przybiera ró n form j zykow, ale ich sens musi by zgodny z tekstem. Oceniaj c prac maturzysty, nale y stosowa wskazan punktacj. pobrano z Obszar standardów Opis wymaga Rozumienie czytanego tekstu. Zadanie 1. (0 1) Odczytanie funkcji zabiegu j zykowego. U ycie przez Tomasza Ro ka czterdziestu czterech zer w zapisie liczby, któr mo na przedstawi jako 10 44, mo e s u y pobudzeniu wyobra ni czytelnika. 1 p. za jedno poprawne wyja nienie Zadanie2. (0 1) Odczytywanie sensu fragmentu tekstu; przetwarzanie informacji. Autor uznaje cz owieka za istot wyj tkow we Wszech wiecie, poniewa jest on jedyn istot rozumn. 1 p. za poprawne wyja nienie Zadanie 3. (0 1) Rozpoznawanie i nazywanie rodków j zykowych. Poprawna odpowied : B 1 p. za wskazanie poprawnej odpowiedzi Zadanie 4. (0 2) Rozpoznawanie charakterystycznych cech stylu i j zyka tekstu, nazywanie rodków j zykowych. u ycie zdania warunkowego (je eli w ogóle kiedykolwiek to nast pi) pytanie (np. tylko czy w ostatecznym rachunku dla cz owieka?) 2 p. za podanie nazw dwóch zabiegów j zykowych wraz z przyk adami 1 p. za podanie nazw jednego zabiegu j zykowego wraz z przyk adem 0 p. za odpowied niepe n lub niepoprawn, lub brak odpowiedzi

3 pobrano z Zadanie 5. (0 2) Odczytywanie sensu zastosowanego przeciwstawienia. do cz owieka wiat dostosowany do ludzkich potrzeb; urzeczowienie, uprzedmiotowienie cz owieka dla cz owieka wiat rzeczywi cie dla cz owieka korzystny; cz owiek stawiany jest w centrum 2 p. za wyja nienie obu cz onów przeciwstawienia 1 p. za wyja nienie jednego z cz onów przeciwstawienia Zadanie 6. (0 2) 3 Odczytywanie sensu fragmentu tekstu. Problemy, których dotycz pytania zadawane naukowcom przez Tomasza Ro ka, to etyka w badaniach naukowych oraz odpowiedzialno uczonych za wyniki, skutki bada. 2 p. za wskazanie dwóch problemów 1 p. zawskazanie jednego problemu Zadanie 7. (0 2) Odczytywanie sensu fragmentu tekstu. Dwie konsekwencje wynikaj ce z faktu, e wiat rozwija si [ ] szybciej ni refleksja nad nim, to: zbyt pó ne u wiadamianie sobie konsekwencji podejmowanych dzia a, powierzchowno poznania wiata. 2 p. za podanie dwóch konsekwencji 1 p. za podanie jednej konsekwencji Zadanie 8. (0 1) Odczytywanie sensu fragmentu tekstu. Na pytanie Ro ek odpowiada twierdz co/pozytywnie, poniewa konsekwencje czynów i decyzji mog by gro ne, nieprzewidywalne, a wyniki ludzkiej dzia alno ci mog prowadzi do wojen, rewolucji. 1 p. za udzielenie twierdz cej odpowiedzi i podanie uzasadnienia

4 4 Zadanie 9. (0 1) pobrano z Odczytywanie sensu fragmentów tekstu. Stosowanie charakterystycznych cech j zyka tekstu do rozwi zania problemu. Fraza zagl damy za horyzont zdarze oznacza, e poznajemy prawa przyrody, dzi ki którym przekraczamy, przesuwamy granice poznania oraz poznajemy zjawiska, prawa przyrody do tej pory niepoznane, niewidoczne. 1 p. za wyja nienie frazy Zadanie 10. (0 2) Odczytywanie sensu fragmentów tekstu. nazwa specjalisty w tej dziedzinie naukowej cybernetyk nazwa wirtualnej przestrzeni cyberprzestrze 2 p. za podanie dwóch przyk adów 1 p. za podanie jednego przyk adu Zadanie 11. (0 1) Odtworzenie informacji sformu owanej wprost. Odpowied : Przyk ady zastosowania wspó czesnej technologii w medycynie: zaawansowane implanty, protezy. 1 p. za wypisanie dwóch przyk adów 0 p. za odpowied niepe n lub niepoprawn, lub brak odpowiedzi Zadanie 12. (0 1) Rozpoznawanie zasady kompozycyjnej tekstu. Poprawna odpowied : W akapicie 5. przedstawione s problemy natury etycznej wynikaj ce z post pu technicznego, a w akapicie 6. pytania o odpowiedzialno badaczy/naukowców zwi zan z tymi problemami. 1 p. za poprawne wyja nienie obu funkcji akapitu 0 p. za odpowied niepe n lub niepoprawn, lub brak odpowiedzi

5 pobrano z Zadanie 13. (0 1) Poprawna odpowied : 1. opinia 2. informacja 3. opinia Odró nianie informacji od opinii. 5 1 p. za trzy poprawne wskazania 0 p. za odpowied niepe n lub niepoprawn, lub brak odpowiedzi Zadanie 14. (0 2) Rozpoznawanie charakterystycznych cech stylu i j zyka tekstu. Poprawna odpowied : A W a ciwo ci stylu to np. terminologia naukowa oraz s ownictwo potoczne. 2 p. za wskazanie stylu oraz okre lenie jego dwóch w a ciwo ci 1 p. za wskazanie stylu 0 p. za odpowied niepe n lub niepoprawn, lub brak odpowiedzi

6 6 pobrano z Tworzenie informacji CZ II Napisanie w asnego tekstu w zwi zku z tekstem literackim zamieszczonym w arkuszu. Temat 1. Porównaj obrazy przesz o ci i refleksje na temat pami ci ukazane we fragmentach noweli Elizy Orzeszkowej Gloria victis i w wierszu Krzysztofa Kamila Baczy skiego Mazowsze. W analizie zwró uwag na osoby mówi ce w obu tekstach. I. ROZWINI CIE TEMATU (mo na uzyska maksymalnie 25 punktów) Punktacja 1. Zasada zestawienia tekstów, np.: 2 p. a) podobny problem rola walki, po wi cenia w historii narodu, b) ró ny czas powstania utworów, c) odmienna forma (proza liryka), d) analogiczny zabieg antropomorfizacja przyrody, e) ukazanie natury jako wiadka historii. Gloria victis 2. Osoby mówi ce, np.: 2 p. a) narrator wypowiadaj cy si w trzeciej osobie, b) uosobiona przyroda mówi ca o przesz o ci, c) Wiatr (jego rola), d) rozmowa Wiatru z drzewami i kwiatami, e) drzewa jako wiadkowie przywo anych wydarze, f) emocjonalno wypowiedzi. 3. Obrazy przesz o ci, np.: 5 p. a) ukazane w sposób metaforyczny, symboliczny, b) przywo anie wydarze z powstania styczniowego, c) cznikiem z przesz o ci jest polana, miejsce bitwy, d) ziemia i powietrze zachowa y lady walki (zapach krwi, j ki umieraj cych), e) odczytanie symboliki ogromna mogi a z jednym krzy ykiem, f) powsta cy po wi cili ycie (ofiara), g) powsta cy s anonimowi, zapomniani, osamotnieni, h) uwznio lenie, patos, i) sakralizacja (krzy, ofiara, m cze stwo). 4. Refleksje na temat pami ci, np.: 3 p. a) tylko natura oddaje cze bohaterom, tworzy legend, b) ludzie czcz zwyci skich bohaterów, zapominaj o zwyci onych (vae victis), c) nale y g osi chwa bohaterów, przekazywa pami (gloryfikacja), d) ofiar powsta ców doceni przysz o, e) powsta cy odnie li moralne zwyci stwo mimo kl ski militarnej (gloria victis).

7 pobrano z Mazowsze 5. Osoba mówi ca, np.: 2 p. a) wypowiada si w pierwszej osobie, b) o nierz, uczestnik wojny, poeta, c) komentator historii, d) zwraca si do ziemi mazowieckiej, Wis y, piasku, drzew, e) tworzy wizje przesz ych wydarze, f) przeczuwa swoj mier Obrazy przesz o ci, np.: 5 p. a) obrazy walk o niepodleg o Polski, b) uczestnicy walk o niepodleg o (powsta cy listopadowi, styczniowi, legioni ci Pi sudskiego), c) odzyskanie niepodleg o ci, d) obrazy pokoju, e) wybuch II wojny wiatowej, f) apokaliptyczny obraz zag ady, g) totalny wymiar wojny, h) cykliczno okresów wojny i pokoju, i) nadanie polskiej ziemi sensów symbolicznych (np. arena dziejów, grób pokole ). 7. Refleksje na temat pami ci,np.: 3 p. a) tragizm losu Polaków, b) obowi zek walki ci cy na nast pnych pokoleniach, c) poczucie solidarno ci z dawnymi obro cami ojczyzny, d) pragnienie pozostania w pami ci, e) podkre lenie powtarzalno ci losów kolejnych pokole (fatalizm), f) przyroda skarbnic pami ci o przesz o ci, g) symbole przemijania czasu, historii (np.przesypuj cy si piasek, p yn ca woda). 8. Podsumowanie, np.: 3 p. pe ne: dostrze enie podobie stw oraz ró nic mi dzy utworami; (3) cz ciowe: dostrze enie podobie stwa i ró nicy lub kilku podobie stw; (2) próba podsumowania: dostrze enie podobie stwa lub ró nicy mi dzy utworami. (1)

8 8 Temat 2: Co o autorytecie pisa w Przedwio niu Stefan eromski i jak mu wyznacza rol w yciu spo ecze stwa? Analizuj c przedstawiony fragment, zwró uwag na stosunek bohaterów do autorytetów. pobrano z I. ROZWINI CIE TEMATU (mo na uzyska maksymalnie 25 punktów) punktacja 1. Wst pne rozpoznanie, np.: 2 p. a) umiejscowienie sceny w utworze, b) przedstawienie bohaterów, c) rozmowa ludzi o odmiennych postawach, d) rozmowa ludzi o ró nym do wiadczeniu yciowym, e) okre lenie kontekstu rozmowy o autorytetach (np. historycznego). 2. Opinia o autorytetach, np.: 5 p. a) elita spo ecze stwa, b) wyj tkowe osobowo ci, c) patrioci, d) zdolni do po wi ce, e) s wzorami, f) pracowici, g) przetrwali prób czasu (weryfikowani przez czas), h) prekursorzy, i) mistrzowie s owa, j) skromni, k) m drzy, inteligentni, l) charyzmatyczni, m)ideali ci (marzyciele, wizjonerzy), n) niedoceniani przez ogó. 3. Rola autorytetów w yciu spo ecze stwa, np.: 8 p. a) s u spo ecze stwu, b) edukuj spo ecze stwo, c) zmuszaj do my lenia, d) przekazuj warto ci, e) kszta tuj postawy (np. patriotyczne), f) rozbudzaj wra liwo spo eczn, g) przekazuj wiar w si narodu (niepodleg o ), h) przypominaj o dziedzictwie historycznym, i) nios pocieszenie, daj nadziej, j) inspiruj do dzia ania, k) wskazuj drogi post powania, l) integruj spo ecze stwo, m)przyczyniaj si do samoorganizacji spo ecze stwa. 4. Stosunek Szymona Gajowca do autorytetów, np.: 3 p. a) czerpanie z ich dorobku, b) szacunek (wdzi czno, fascynacja), c) kultywowanie pami ci, d) zaufanie (wiara),

9 pobrano z e) na ladowanie, f) szukanie inspiracji do w asnego dzia ania, g) rozumienie motywów dzia ania (okoliczno ci), h) wiadome korzystanie z dorobku (krytycyzm). 5. Stosunek Cezarego Baryki do autorytetów, np.: 3 p. a) ironia, b) dystans (sceptycyzm), c) odrzucenie, d) kontestacja, e) niezrozumienie, f) poszukiwanie Funkcjonalne odwo anie do tre ci utworu. 1p. 7. Podsumowanie, 3 p. pe ne, np. uogólnienie dotycz ce opinii o autorytetach zawartej w Przedwio niu, uogólnienie dotycz ce roli autorytetów w yciu spo ecze stwa, dostrze enie ró nic w postawach bohaterów wobec autorytetów; (3) cz ciowe, np. uogólnienie dotycz ce opinii o autorytetach zawartej w Przedwio niu i uogólnienie dotycz ce roli autorytetów w yciu spo ecze stwa lub dostrze enie ró nic w postawach bohaterów wobec autorytetów; (2) próba podsumowania, np. uogólnienie dotycz ce opinii o autorytetach zawartej w Przedwio niu lub uogólnienie dotycz ce roli autorytetów w yciu spo ecze stwa, lub dostrze enie ró nic w postawach bohaterów wobec autorytetów (1)

10 10 II. KOMPOZYCJA (maksymalnie 5 punktów) Kompozycj wypracowania ocenia si wtedy, gdy przyznane zosta y punkty za rozwini cie tematu. podporz dkowana zamys owi funkcjonalnemu wobec tematu, spójna wewn trznie; przejrzysta i logiczna; pe na konsekwencja w uk adzie graficznym; 5 p. uporz dkowana wobec przyj tego kryterium, spójna; graficzne wyodr bnienie g ównych cz ci; 3 p. wskazuj ca na podj cie próby porz dkowania my li, na ogó spójna. 1p. pobrano z Uwaga: je li powy sze kryteria nie zosta y spe nione, nie przyznaje si punktów. III. STYL (maksymalnie 5 punktów) jasny, ywy, swobodny, zgodny z zastosowan form wypowiedzi, urozmaicona leksyka; 5 p. zgodny z zastosowana form wypowiedzi, na ogó jasny, wystarczaj ca leksyka; 3 p. na ogó komunikatywny, dopuszczalne schematy j zykowe. 1p. Uwaga: je li powy sze kryteria nie zosta y spe nione, nie przyznaje si punktów. IV. J ZYK (maksymalnie 12 punktów) j zyk w ca ej pracy komunikatywny, poprawna, urozmaicona sk adnia, poprawne: s ownictwo, frazeologia, fleksja; 12 p. j zyk w ca ej pracy komunikatywny, poprawne: sk adnia, s ownictwo, frazeologia i fleksja; 9 p. j zyk w ca ej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w wi kszo ci poprawne: sk adnia, s ownictwo, frazeologia; 6 p. j zyk w pracy komunikatywny mimo b dów sk adniowych, leksykalnych (s ownictwo i frazeologia), fleksyjnych; 3 p. j zyk w pracy komunikatywny mimo b dów fleksyjnych, licznych b dów sk adniowych, leksykalnych. 1p. Uwaga: je li powy sze kryteria nie zosta y spe nione, nie przyznaje si punktów. V. ZAPIS (maksymalnie 3 punkty) bezb dna ortografia, poprawna interpunkcja (nieliczne b dy); 3 p. poprawna ortografia (nieliczne b dy II stopnia), na ogó poprawna interpunkcja; 2 p. poprawna ortografia (nieliczne b dy ró nego stopnia), interpunkcja niezak ócaj ca komunikacji (mimo ró nych b dów). 1 p. Uwaga: je li powy sze kryteria nie zosta y spe nione, nie przyznaje si punktów. VI. SZCZEGÓLNE WALORY PRACY 0 4 p.