Elektroenergetyka trakcyjna linii kolejowych w Polsce uwagi dotyczące procesu projektowania
|
|
- Antoni Kot
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Adam Szeląg, Tadeusz Maciołek Elektroenergetyka trakcyjna linii kolejowych w Polsce uwagi dotyczące procesu projektowania Modernizacja funkcjonujących linii i budowa kolei dużych prędkości w Polsce wymaga usprawnienia procesu przygotowania inwestycji, w tym opracowywania studiów wykonalności, projektów wstępnych i wykonawczych. W artykule przedstawiono zagadnienia oraz problemy występujące na etapie przygotowywania dokumentacji projektowej linii kolejowych, w szczególności systemów zasilania, związane z organizacją przetargów, wymagań wobec firm i personelu oraz stosowaniem odpowiednich narzędzi projektowych. Zelektryfikowana linia kolejowa stanowi złożony system obejmujący wzajemnie powiązane i oddziałujące na siebie podsystemy. Dlatego istotne jest uwzględnienie w procesie projektowania wszystkich uzależnień i uwarunkowań. Obciążenie energetyczne i przebiegi wielkości w obwodach i urządzeniach układu trakcyjnego zależą od typu systemu i przewozów. Dlatego podstawowym zestawem przyjmowanych danych jest zadana praca przewozowa strumień przewozów wynikający z rzeczywistego lub prognozowanego zapotrzebowania na usługi przewozowe. Strumień ten należy poddać deagregacji, tj. dokonać określenia technologii wykonania przewozów, czyli podziału na konkretne rodzaje przewozów, dla każdego z nich deklaruje się: masy, prędkości średnie i maksymalne oraz moce znamionowe i maksymalne (rys. 1). Zgodnie z rozkładem jazdy pociągi powinny mieć określone następstwa oraz czasy planowych postojów. W typowych sytuacjach funkcjonowania kolei szybkich ruch odbywa się według zadanego rozkładu jazdy, z elementami o charakterze losowym (za kłócenia w ruchu, nieplanowe postoje, zwolnienia szlakowe, zakłócenia w układzie zasilania itp.). Założenia do obliczeń układu zasilania stanowi prognoza przewozowa, z określeniem ruchu dla pociągów poszczególnych kategorii w godzinach szczytowego ruchu, który stanowi szczytowe obciążenie układu zasilania. Typowo dla wymagań studiów i projektów dla linii modernizowanych jako wariant odniesienia w analizach tego typu zwykle przyjmowana jest opcja zerowa (W0) nic nie robić. W przypadku modernizacji linii nie oznacza ona braku jakichkolwiek działań i interwencji w urządzenia infrastruktury, ale w praktyce oznacza rehabilitację linii (odtworzenie stanu, na jaki linia była projektowana, z uwzględnieniem wówczas wymaganych standardów). Dalsze warianty rozwiązań powinny uwzględniać wstępnie wyselekcjonowane opcje (klasy) rozwiązań modernizacyjnych. Zasadniczo powinno być ich przynajmniej dwie, aby była możliwość wyboru. Modernizacja linii pod kątem dostosowania do nowych wymagań ruchowych (prędkości, mas, częstości kursowania, nowego taboru) jednocześnie narzuca nowe standardy, które powinny być spełnione przez zmodernizowany układ zasilania elektrotrakcyjnego. Dla nowych linii porównuje się zwykle opcje układu zasilania (np. systemu 3 kv DC i 25 kv AC lub ich warianty). W ocenie efektywności technicznej rozwiązań wariantowych projektowanego układu zasilania należy określić warunki i parametry pracy układu zasilającego linię w warunkach normalnej pracy, stanach awaryjnych, jak też wpływ tych stanów na ograniczenia ruchu. Wymiarowanie parametrów podsystemów, urządzeń i elementów powinno być dokonywane z uwzględnieniem zapasu (rezerwy) w celu umożliwienia przenoszenia większych mocy w stanach awaryjnych innych urządzeń układu zasilania. Niezależnie od wymagań dotyczących pracy układu zasilania, w warunkach awaryjnych konfiguracja układu i moce zainstalowane powinny zapewnić możliwości dokonywania wyłączeń operacyjnych, koniecznych ze względu na okresowe przeglądy, konserwacje, kalibracje itp. Metodyka dotycząca analiz i projektowania układów zasilania stosowana w studiach wykonalności Do celów prowadzenia analiz i prac studialnych stosowana jest odpowiednia metodyka analiz, która wykorzystuje specjalizowane narzędzia w postaci pakietów komputerowych programów symulacyjnych. W Zakładzie Trakcji Elektrycznej Politechniki Warszawskiej do celów realizacji wielu prac studialnych i naukowo- -badawczych opracowano szereg programów komputerowych przeznaczonych do analizy funkcjonowania zelektryfikowanej linii kolejowej (ZLK) [8, 9, 17, 78]. Programy te umożliwiają prowadzenie symulacji ruchu pociągów określonych kategorii (EPT) w warunkach normalnych i awaryjnych według zadanych rozkładów jazdy na odcinku ZLK, z uwzględnieniem UZPS i RLZ (rys.1). Uzyskiwane w wyniku symulacji wyniki pozwalają na ocenę efektywności przyjętej konfiguracji podsystemów: PT, UZPS, RLZ, EPT pod kątem realizacji zadań ruchowych zdefiniowanych na podstawie prognozowanego strumienia przewozów. Takie postawienie zagadnienia analizy i projektowania ZLK doboru rozwiązań technicznych zapewniających realizację celu nadrzędnego: dostawy odpowiedniej ilości energii elektrycznej o określonych parametrach jakościowych do EPT wykonujących zadane przewozy, stanowi podstawowe założenie w odniesieniu do sposobu formułowania i wymaganej struktury opracowanego przez autora modelu systemu ZLK i jego podsystemów. Opracowane przez autora modele i ich implementacje komputerowe były szeroko stosowane w analizach i pracach dotyczących studiów wykonalności modernizacji ZLK. Dotyczyło to zarówno elektroenergetyki trakcyjnej prądu stałego, jak i zasilania elektroenergetycznego głównych linii kolejowych w Polsce i za- 30
2 Rys. 1. Zelektryfikowana linia kolejowa (ZLK) jako system i wzajemne sprzężenia-oddziaływania w systemie elektrotrakcyjnym RLZ rozdzielcze linie zasilające, PT podstacja trakcyjna, UZPS układ zasilania pojazdów szynowych, EPT elektryczny szynowy pojazd trakcyjny, RJ rozkład jazdy granicą, które były lub są modernizowane w celu dostosowania do wymogów szybkiego ruchu zgodnie z umowami międzynarodowymi. W szczególności odnosiło się to do wprowadzenia do ruchu lokomotyw szybkich o mocy 6 MW. Opracowane programy stosowane były także w przygotowaniach do wprowadzenia w Polsce systemu 25 kv 50 Hz [2, 11, 12, 20]. Konieczność rozwinięcia i modyfikacji dość dawno opracowanych klasycznych metod stosowanych w analizie i projektowaniu ZLK wynikała z faktu, że brak było, szczególnie w kraju, syntetycznego ujęcia zagadnień, które uwzględniałoby nie tylko złożoność zachodzących w systemie zjawisk elektrycznych i mechanicznych, ale również specyfikę wynikającą z warunków lokalnych w Polsce (jak np. znacznie niższe niż w innych krajach stosujących system 3 kv DC możliwości dostawy mocy do EPT ze względu na duże spadki napięcia w układzie zasilania) oraz wzajemnego oddziaływania RLZ-PT-UZPS-EPT. Schemat blokowy opracowanych programów przedstawiono na rysunku 2. Istotną cechą jest połączenie pakietu symulacyjnego z blokami analizy postprocesorowej, które pozwalają na wspomaganie oceny funkcjonowania systemu (porównanie założonego i wykonanego rozkładu jazdy, spełnianie kryteriów technicznych, sprawności, jednostkowego zużycia energii, wprowadzanych zakłóceń itp). Ze względu na istotne zagadnienia kompatybilności elektrycznej podsystemów i oddziaływania na środowisko oraz energetyczno- -elektromechaniczną orientację opracowanych programów symulacyjnych, wyniki uzyskiwane przy pomocy programów z biblioteką modeli podsystemów ZLK: EPT lokomotywy i zespoły trakcyjne eksploatowane na sieci PKP oraz możliwe do prowadzenia ruchu w systemie 3 kv, w tym z napędem asynchronicznym oraz pociągi zespolone z wychylnym pudłem; PT eksploatowanych przez PKP, w tym z zespołami prostownikowymi zasilanymi napięciem 110 kv; uzupełniane są postprocesorowymi symulacjami z wykorzystaniem dodatkowych programów. Przeznaczone są one do przeprowadzania analiz zagadnień zakłóceń od wyższych harmonicznych i wahań napięcia w RLZ oraz elektromagnetycznych i przejściowych. Metody opracowane w Zakładzie Trakcji Elektrycznej stosowane były w pracach studialnych, które w zakresie projektowania i analiz dotyczących ZLK miały charakter prac typu feasibility study tzn. studium wykonalności, a ogólnie dotyczą rozwiązań alternatywnych, spośród których poszukuje się roz wiązania optymalnego w sensie najlepszego z możliwych do realizacji, zatem kompromisowego w odniesieniu do przyjmowanych funkcji celu. Może tu mieć zastosowanie pojęcie kompromisu optymalnego wprowadzone przez Pareto. Poszczególnym kryteriom (np. sprawność, koszt urządzeń), przypisuje się wtedy współczynniki wagowe i w ten sposób formułuje się kryterium optymalne zastępcze. Innym podejściem może być wprowadzenie pojęcia preferencji (funkcji użyteczności) przyjętych przez decydenta (upo- 31
3 rządkowanie leksykograficzne). Można także dążyć do sformułowania punktu utopijnego (rozwiązanie idealne), który służy jako punkt odniesienia dla zbioru uzyskiwanych rozwiązań, z którego wybiera się punkt najbliższy optymalnemu (najlepszy) w sensie przyjętego kryterium (normy). Dlatego w przypadku prac studialnych ZLK można mówić o występowaniu dwóch fundamentalnych aspektów: zdefiniowanie rozwiązań alternatywnych, porównawcza ocena rozwiązań, rozpatrywanych w odniesieniu do wyników badań symulacyjnych. W procesie przygotowania budowy lub modernizacji ZLK każde brane pod uwagę rozwiązanie alternatywne uwzględnia, że ZLK to złożony system i dla tej samej struktury przyjmuje się różne, możliwe do wystąpienia warunki pracy linii (rozkłady jazdy dla poszczególnych strumieni przewozów B pi ) i wynikające stąd zapotrzebowanie mocy przez pociągi (P DCi ), co może w znaczącym stopniu zmieniać wartości przyjętych funkcji celu (rys. 3). Z drugiej strony, przy definiowaniu i szacowaniu (ocenie) rozwiązań alternatywnych brane jest pod uwagę, że inwestycje są dokonywane w całym systemie ZLK, obejmującym sieć infrastruktury kolejowej (podsystemy: tabor, sygnalizacja i sterowanie ruchem, układ zasilania elektrotrakcyjnego, układ zasilania elektroenergetycznego). Dlatego konstruowane są scenariusze możliwych etapów działań w odniesieniu do ZLK w jej otoczeniu techniczno-ekonomicznym i środowisku, w zależności od wzrostu zapotrzebowania na usługi transportowe przy zwiększeniu: strumienia ruchu B p, prędkości v i, mas pociągów m i. Danymi do analiz jest zapotrzebowanie na usługi transportowe B p wynikające z prognozy (rys. 2), których realizacja przez ZLK jest traktowana jako cel nadrzędny. Przyjmijmy się, że dana jest prognoza przewozowa B pi (i = = 1,...,p) na poszczególne lata i. Do realizacji przewozów dysponujemy taborem (EPT) typu T ak, k = 1,...,m oraz dane są rozkłady jazdy (RJ) R j, j = 1,...,n. Do realizacji i-tego strumienia przewozów (na i-ty rok) tworzymy pary (T ak, R j ) zapewniające realizację R zbiór możliwych do realizacji wariantów układu zasilania po stronie elektroenergetyki trakcyjnej W DCi, i = 1,..,r pozwalających na dostawę zapotrzebowanej przez pociągi w przewozach (T ak, R j ) mocy i energii przy występowaniu ograniczeń technicznych w UZPS. W dalszej kolejności określa się schematy (warianty) układu zasilania elektroenergetycznego (RLZ) W ACl, l = 1,...,s zapewniające dostawę wymaganej mocy (P i,q i ) do PT przy ograniczeniach technicznych dotyczących RLZ. Po przeprowadzeniu symulacji eliminowane są te zbiory rozwiązań, które nie spełniają ograniczeń technicznych (rys. 3). Dla każdej z par (T ak,r j ) spełniającej wymagania realizacji strumienia przewozów i ograniczenia techniczne oblicza się zapotrzebowanie na energię trakcyjną ze strony układu zasilania elektrotrakcyjnego P DCkj, koszty realizacji przewozów K RTRkj oraz koszty eksploatacji K ETRkj. Dla każdego z wariantów topologii W DCi UZPS zostają obliczone koszty realizacji K RWDCi i koszty eksploatacji K EWDCi oraz moc pobierana z RLZ. Podobnie dla każdego z wybranych wariantów topologii układu zasilania elektroenergetycznego (RLZ) obliczone zostają koszty jego realizacji K RWACl i koszty eksploatacji K EWACl. W ten sposób, dzięki zdekomponowaniu systemu ZLK do podsystemów, uzyskuje się zbiory rozwiązań alternatywnych (T ak, R j, W DCi, W ACl ) dla zadanych strumieni ruchu B pi. Następnie dokonuje się uszczegółowionych badań symulacyjnych dotyczących wybranych, uznanych za krytyczne dla funkcjonowania elementów ZLK warunków współpracy wybranych podsystemów w stanach przejściowych (zwarcia, przepięcia w UZPS) i możliwych do wystąpienia oddziaływań zakłócających między podsystemami UZPS-EPT i oddziaływań na obwody sterowania ruchem. Wykorzystywane są opracowane przez autora programy pomocnicze. Wyniki przeprowadzonych analiz technicznych uzupełnionych o zestawienie kosztów pozwalają na uszeregowanie akceptowalnych wariantów według przyjętych kryteriów i podjęcie decyzji o przyjęciu lub nie danego wariantu do realizacji (rys. 3). Przykładowe wyniki uzyskiwane z symulacji przedstawiono na rysunkach 4 i 5. Rys. 2. Schemat blokowy programu do analiz i projektowania ZLK z prowadzeniem ocen efektywności technicznej. 32
4 1 Rys. 3. Schemat algorytmu oceny ZLK pod kątem zapewnienia dostawy energii dla realizacji zadanych potrzeb przewozowych 33
5 1 Rys. 3. Schemat algorytmu oceny ZLK pod kątem zapewnienia dostawy energii dla realizacji zadanych potrzeb przewozowych Zakres opracowań technicznych dokumentacje projektowe Każda inwestycja budowlana musi mieć wcześniej przygotowaną dokumentację odpowiednią dla danego etapu realizacji, przy czym: etap I dotyczy dokumentacji niezbędnej do podjęcia decyzji inwestycyjnej jak studia i analizy przedinwestycyjne; etap II dotyczy: opracowania dokumentacji budowlanej, uzyskania pozwolenia na budowę, przeprowadzenia procedury przetargowej i wyboru wykonawcy, wykonania robót budowlanych. Inwestor, aby uzyskać na swoje zamierzenie inwestycyjne dodatkowe środki musi dysponować: studium wykonalności inwestycji, oceną oddziaływania na środowisko raportem oddziaływania na środowisko, dokumentami dotyczącymi zagospodarowania przestrzennego oraz pozostałymi, wymaganymi przez podmiot udzielający do- 34
6 finansowania, zgodnie z opracowanymi przez te instytucje wzorami wniosków. Wymagania dotyczące projektów układów zasilania n Projekty układów zasilania i sieci trakcyjnej mogą być opracowane jako wyodrębnione samodzielne opracowania lub jako część wielobranżowych projektów dotyczących budowy lub modernizacji linii kolejowych. n W obydwu wymienionych przypadkach zawartość projektów oraz ich stopień uszczegółowienia jest uzależniony od ich przeznaczenia i etapu realizacji inwestycji Dokumentacje przedprojektowe etap I W ramach etapu I dla podjęcia decyzji inwestycyjnej, oraz dla zadań w ramach Narodowego Planu Rozwoju, należy opracować następujące dokumentacje przedprojektowe: studium wykonalności wraz z ewentualnym opracowaniem koncepcji programowo-przestrzennej, wniosek do uzyskania decyzji środowiskowej, wniosek do uzyskania decyzji lokalizacyjnej, materiały przetargowe zawierające program funkcjonalno- -użytkowy (przy realizacji projektu w systemie projektuj i buduj) do przeprowadzenia postępowania przetargowego na wyłonienie wykonawcy projektu budowlanego, wykonawczego oraz wykonawcy robót (wykonawcy etapu II). Rys. 4. Przykład wyników symulacji 3 godzin szczytowego ruchu na odcinku linii kolejowej Dokumentacje projektowe i realizacja inwestycji etap II Zakres procesu inwestycyjnego, określonego jako etap II, obejmuje: projekt budowlany, projekt wykonawczy, materiały przetargowe (w tym przedmiar robót), kosztorys inwestorski, specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych, dokumentację projektową, powykonawcza. Wymagania dotyczące formy wyszególnionych tu projektów, obejmujące między innymi spis zawartości, formę strony tytułowej, sposób opisu rysunków, ich skali, numeracji oraz techniki graficznej i oprawy, są szczegółowo opisane w rozporządzeniu ministra infrastruktury z 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego i rozporządzeniu ministra infrastruktury z 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicz- Rys. 5. Wyniki symulacji prąd i napięcie na szynach podstacji 3 kv DC nych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego. Studium wykonalności Studium wykonalności zamierzenia inwestycyjnego jest oceną celowości ekonomicznej realizacji inwestycji i niezbędnym dokumentem do podjęcia decyzji w sprawie przygotowania dokumentacji. Poza tym w studium wykonalności określone są elementy warunkujące sprawne przygotowanie i przeprowadzenie inwestycji oraz działania zmierzające do zminimalizowania ryzyka podjęcia niewłaściwej czy błędnej decyzji. Jest to także dokument niezbędny dla instytucji związanych z finansowaniem inwestycji. Część techniczna studium wykonalności w zakresie zasilania elektroenergetycznego powinna zawierać: stan istniejący układu zasilania w przypadku modernizacji i przebudowy linii istniejącej; 35
7 wskazanie projektowanych źródeł zasilania, ich parametrów technicznych, lokalizacji oraz ich właściciela na podstawie informacji uzyskanych od odpowiednich podmiotów; obliczenia rezystancji, impedancji i konduktancji sieci trakcyjnej, analizy i badania symulacyjne obciążeń energetycznych podstacji trakcyjnych, zasilaczy i sieci trakcyjnej dla rozwiązań wariantowych wyposażenia układu zasilania, z uwzględnieniem spełnienia wymaganych kryteriów technicznych i środowiskowych; analizę efektywności wyłączania zwarć, generacji przepięć komutacyjnych oraz przepięć wynikających z oscylacji i rezonansów wyższych harmonicznych (dla systemu 50 Hz), wraz z zaleceniami odnośnie stosowania środków ochrony w postaci zabezpieczeń, kompensacji i filtracji; zalecenia dotyczące systemu ochrony przeciwporażeniowej w stanach roboczych i awaryjnych; uzasadnione badaniami symulacyjnymi zalecenia stosowania systemu kompensacji mocy biernej, filtrów wyższych harmonicznych, kompensacji asymetrii; ekspertyzę wpływu projektowanego układu zasilania na krajowy system elektroenergetyczny, zgodnie z zapisami rozporządzenia ministra gospodarki z 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego; schemat układu zasilania, ewentualne warianty i uzasadnienie zalecanego wyboru wraz ze schematem sieci powrotnej; dane techniczne i topograficzne linii zasilających WN i SN; lokalizacje i uproszczony schemat ideowy podstacji trakcyjnych, stacji autotransformatorowych, booster transformatorów, kabin sekcyjnych oraz stacji zasilających odbiory nietrakcyjne, sposób zasilania sieci trakcyjnej i odbiorów nietrakcyjnych; sposób rozwiązania sterowania zdalnego i lokalnego; ocenę możliwości współpracy istniejących urządzeń srk i DSAT z systemem zasilania. Część techniczna studium wykonalności w zakresie sieci trakcyjnej powinna zawierać: stan istniejący sieci trakcyjnej i jej otoczenia w przypadku modernizacji lub przebudowy linii istniejącej; typy projektowanych sieci trakcyjnych, z uzasadnieniem jej przyjęcia (np. obliczenia, wytyczne stosowania); rodzaj konstrukcji wsporczych i fundamentów; system ochrony od porażeń prądem elektrycznym, system ochrony odgromowej; uproszczony plan trasy o ile wymaga tego inwestor; schemat sekcjonowania sieci trakcyjnej dla wszystkich posterunków ruchu i w rejonie punktów zasilania, tj. podstacji trakcyjnych, stacji autotransformatorowych, booster transformatorów, kabin sekcyjnych, rozdzielni sekcjonujących. Uwagi dotyczące projektowania układów zasilania w Polsce Od lat 90. XX w. prowadzone są na rzecz PKP prace studialne i projektowe w zakresie modernizacji istniejących linii kolejowych w systemie 3 kv DC, a w ostatnich latach przygotowanie do wdrożenia nowego systemu 25 kv 50 Hz. Jest to o tyle utrudnione, że potencjał firm projektowych pracujących na rzecz kolei uległ załamaniu w latach 90. (na skutek spadku zamówień) i jego odbudowywanie, które zaczęło się w ostatnich latach, nie będzie łatwe. Występuje luka pokoleniowa: doświadczeni pracownicy odchodzą na emerytury (wiek powyżej 55 lat), młodych (do 30 roku) dopiero się szkoli (jeśli tacy się znajdują, bo proponowane wynagrodzenia nie są zbyt atrakcyjne). Dlatego niezbędne są działania w zakresie zwiększenia kształcenia kadr specjalistycznych, szczególnie w związku z przygotowaniami do budowy kolei dużych prędkości (KDP). Studia wykonalności i projekty realizowane są w dużym stopniu z udziałem firm zagranicznych, które zwykle nie mają doświadczenia w rozwiązaniach technicznych stosowanych w Polsce, a do projektu jeśli przysyłają specjalistów, to młodych bez doświadczenia lub na kierownicze, nieprojektowe stanowiska. Wymagania, głownie finansowe, dotyczące przystąpienia do przetargów preferują duże firmy, co powoduje, że przetargi wygrywają przedsiębiorstwa zagraniczne. Często duży kontrakt wygrany w Polsce pozwala pokrywać koszty funkcjonowania firmy w kraju pochodzenia dzięki zleceniu podwykonania prac firmom polskim po znacznie niższych kosztach. Dobrze, jeśli to są firmy mające za partnera polskie biura projektowe, gdzie jeszcze uchowała się kadra mająca wiedzę i doświadczenie w warunkach polskich. Niestety, w wielu przypadkach firmy zagraniczne traktują jako priorytet jedynie wygranie przetargu, a podwykonawcom lub zatrudnianym, często na umowę o dzieło emerytom, oferują, nieporównywalne z wartością kontraktu, minimalne warunki finansowe. W efekcie podstawowy koszt i nakład pracy skupiony jest nie na jakości pracy projektowo-studialnej, a na pracach marketingowych i organizacyjno-biurowych nastawionych na uzyskanie przyjęcia studium, którego standard bardzo często odbiega od wymagań opisanych w SIZW. Nie bez winy jest też zleceniodawca, który wobec dużej liczby prowadzonych projektów, braku wykwalifikowanej kadry, krótkich terminów i konieczności posiadania dokumentacji, tak aby złożyć dokumenty o dofinansowanie inwestycji z UE, godzi się często z dyktatem wykonawcy. Stąd niekiedy stosowanie przestarzałych metod projektowych, niekompletność dokumentacji (np. projekty nie nadające się do celów projektowych ), opóźnienia i długie terminy realizacji prac, a następnie trudności z realizacją inwestycji i kosztowna konieczność aktualizacji projektów. Takie rozregulowanie rynku usług projektowych jest niekorzystne zarówno dla zamawiającego, jak i dla polskich biur projektowych poważnie traktujących swoje prace, a umożliwia wygrywanie przetargów przez firmy nastawione jedynie na zdobycie kontraktu, bez zatrudniania stałej kadry projektowej. Wydaje się, że niezbędne jest tu podjęcia pewnych działań regulujących funkcjonowanie prac projektowych w zakresie usług na rzecz kolei. Dotyczy to w szczególności: dołączenia do listy specjalności zamawianych na uczelniach wyższych przez ministerstwo infrastruktury kierunków kolejowych (trakcja elektryczna, automatyka i sterowanie ruchem kolejowym, drogi kolejowe itp.) oraz rozwinięcie w tych specjalnościach kształcenia podyplomowego; wprowadzenia zmian w przepisach dotyczących uprawnień projektowych i wydzielenie specjalności projektowej dla elektroenergetyki kolejowej i automatyki, ze specjalności projektowych elektroenergetycznych; obecnie podpisywać się pod projektami sieci i podstacji trakcyjnych mogą elektroenergetycy, którzy nigdy tego nie robili, o ile mają zdobyte uprawnienia o odpowiednim poziomie napięcia, np. dla sieci elektroenergetyki zawodowej o odpowiednim napięciu; podobnie dotyczy to automatyki, a przecież specyfika kolejowa jest zu- 36
8 pełnie różna od elektroenergetyki zawodowej czy przemysłowej! precyzowanie wymagań dotyczących personelu wykonawczego (uprawnienia, doświadczenia) zgodnie z wymaganiami dla danego etapu prac projektowych; nie są potrzebne np. na etapie koncepcji czy projektu wstępnego uprawnienia projektowe, a ważne przede wszystkim umiejętności przeprowadzenia analiz i obliczeń z zastosowaniem odpowiednich narzędzi (np. programów symulacyjnych) i doświadczenie wykonywaniu takich prac w danym systemie zasilania (np. 3 kv DC, czy automatyki) stosowanych w Polsce i Europie (przy modernizacji linii) oraz znajomość polskich i międzynarodowych przepisów, a także języka polskiego! niezrozumiałe jest także pozwolenie na dowolne kompletowanie zespołu po wygraniu przetargu, a nie przed przystąpieniem do niego; w efekcie firmy najpierw wygrywają przetarg, a potem szukają taniego pracownika, który skupia swoje wysiłki nie na realizacji projektu według najnowszej wiedzy projektowej (której niekiedy nie posiada), a jedynie na uzyskaniu odbioru opracowanej dokumentacji projektowej (często bardzo miernej jakości); odbierający też nierzadko stawiani są pod ścianą przez przełożonych i terminy! efekt: zamawiający dostaje dokumentację z opóźnieniem, jest ona mało przydatna, nie można uzyskać np. uzgodnień z instytucjami zewnętrznymi, a ponadto trzeba ją wielokrotnie aktualizować i poprawiać; wydaje się także uzasadnione ogłaszanie np. corocznie krótkiej listy wiarygodnych wykonawców tak, aby eliminować z rynku nierzetelne firmy, często stosujące dumpingowe ceny i przedłużające w nieskończoność terminy. q Literatura [1] Capasso A., Morelli V.: Elektryfikacja nowych linii kolejowych wysokich prędkości we Włoszech. Technika Transportu Szynowego 2/1996. [2] Ekspertyza naukowo-techniczna dla projektu rozmieszczenia konstrukcji wsporczych na odcinku Góra Włodowska Zawiercie linii CMK dla podwieszenia sieci trakcyjnej i jezdnej zasilanej napięciem 3 kv DC, a w przyszłości do wykorzystania ich do wywieszenia sieci jezdnej 2 25 kv AC przystosowanej do prędkości do 350 km/h. Praca na zlecenie PKP PLK S.A wykonana przez Zakład Trakcji Elektrycznej Politechniki Warszawskiej i CBPBPBK Kolprojekt. [3] Głowinkowski E.R., Radowicz K.: Proces projektowy inwestycji kolejowych bariery. ERG, Poznań. [4] Kaminski B., Mierzejewski L., Szeląg A., van Alphen G.-J., Freliszka J.: Power supply and Remote controls of fixed installations for electric traction system on railway network. Project: EUROPE- AID/112846/D/SV/SI, The Republic of Slovenia Technical Assistance for the implementation of GSM-R,ERTMS/ETCS system and remote control of fixed installations for electric traction system on railway network. [5] Kroczak M.: Symulacja komputerowa zelektryfikowanej linii kolejowej o złożonej strukturze zasilania. Rozprawa doktorska, Zakład Trakcji Elektrycznej, Politechnika Warszawska, [6] Mierzejewski L., Szelag A.: Infrastruktura elektroenergetyczna układów zasilania systemu 3 kv DC linii magistralnych o znaczeniu międzynarodowym. Technika Transportu Szynowego 1-2/2004. [7] Mierzejewski L., Szelag A.: Infrastruktura elektroenergetyczna układów zasilania systemu 3kV DC linii magistralnych o znaczeniu międzynarodowym (2) projektowanie efektywnego układu zasilania zlk. Technika Transportu Szynowego 3/2004. [8] Mierzejewski L., Szeląg A. i inni: Koncepcja studialna modyfikacji układu zasilania trakcji elektrycznej na CMK dla prędkości km/h. Praca na zlecenie CNTK [9] Mierzejewski L., Szeląg A., Matusiak R.: Ocena układu zasilania linii CMK pod kątem wprowadzenia prędkości jazdy pociągów 250 km/h i wstępna analiza wprowadzenia jednostopniowej transformacji napięcia w podstacjach trakcyjnych tej linii. Praca na zlecenie DG PKP, Warszawa [10] Obwieszczenie Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego z 8 sierpnia 2005 r. w sprawie ustalenia właściwych krajowych specyfikacji technicznych i dokumentów normalizacyjnych, których zastosowanie umożliwi spełnienie zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności kolei. Dziennik Urzędowy Ministerstwa Infrastruktury nr 9, poz. 62. [11] Opracowanie wytycznych projektowania układu zasilania sieci trakcyjnej 2 25 kv dla prędkości jazdy 350 km/h. Praca na zlecenie PKP PLK S.A. wykonana przez Zakład Trakcji Elektrycznej Politechniki Warszawskiej i CBPBBK KOLPROJEKT, [12] Przygotowanie pilotażowego wdrożenia w Polsce systemu zasilania trakcji 25 kv prądu przemiennego. Praca na zlecenie PKP PLK S.A. wykonana przez CBPBBK Kolprojekt i Zakład Trakcji Elektrycznej PW, [13] Rozporządzenie ministra infrastruktury z 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego. Dz.U nr 120, poz [14] Rozporządzenie ministra infrastruktury z 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego. Dz.U nr 202, poz. 2072, z późn. zm. [15] Rozporządzenie Rady Ministrów z 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko. Dz.U nr 257, poz [16] Szeląg A.: Railway electric traction in Poland. Technika Transportu Szynowego Special English Edition Innotrans-Berlin/2004. [17] Szeląg A. Mierzejewski L.: Application of computer techiques in introduction of a new power supply system with 110 kv/3 kv DC rectifiers. 4 th Int. Conference ELEKTRO 2001, University of Żilina, Slovakia, May, [18] Szeląg A.: Zagadnienia analizy i projektowania systemu trakcji elektrycznej prądu stałego z zastosowaniem technik modelowania i symulacji. Wydawnictwa Politechniki Warszawskiej, [19] Szeląg A., Mierzejewski L.: Ground transportation systems. Artykuł monograficzny w 22-tomowej Wiley Encyclopaedia of Electrical and Electronic Engineering, Nowy Jork, Supplement I, [20] Przygotowanie pilotażowego wdrożenia w Polsce systemu zasilania trakcji 25 kv prądu przemiennego Etap II projekt prototypowej podstacji trakcyjnej i sieci trakcyjnej. Praca Zakładu Trakcji Elektrycznej IME PW na zlecenie PKP PLK S.A., Warszawa dr hab. inż. Adam Szeląg, prof. nzw. PW doc. dr inż. Tadeusz Maciołek Politechnika Warszawska, Zakład Trakcji Elektrycznej 37
Aktualny stan prac w zakresie budowy sieci Kolei Dużych Prędkości w Polsce
Aktualny stan prac w zakresie budowy sieci Kolei Dużych Prędkości w Polsce Zbigniew Ciemny Dyrektor PKP PLK S.A. Centrum Kolei Dużych Prędkości Warszawa 15.06.2011 r. 2008 Uchwała Rady Ministrów 276/2008
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa 11
Koleje dużych prędkości w Polsce : monografia / pod red. nauk. Mirosława Siergiejczyka ; autorzy: Marek Pawlik [i dwudziestu pozostałych]. Warszawa, 2015 Spis treści Przedmowa 11 1. Europejskie wymagania
Bardziej szczegółowoAktualny stan prac w zakresie budowy sieci Kolei DuŜych Prędkości w Polsce, zamierzenia w zakresie połączeń z siecią zachodnioeuropejską
Aktualny stan prac w zakresie budowy sieci Kolei DuŜych Prędkości w Polsce, zamierzenia w zakresie połączeń z siecią zachodnioeuropejską Poznań, 25.05. 2011 r. 2008 Uchwała Rady Ministrów 276/2008 o przyjęciu
Bardziej szczegółowoModernizacja linii E 65 - Południe na odcinku Grodzisk Mazowiecki Kraków/Katowice Zwardoń/Zebrzydowice granica państwa
Z Modernizacja linii E 65 - Południe na odcinku Grodzisk Mazowiecki Kraków/Katowice Zwardoń/Zebrzydowice granica państwa Andrzej Góźdź Kierownik Kontraktu Kraków, 03 marca 2011 r. Uwarunkowania dla rozwoju
Bardziej szczegółowoPK Partner Sp. z o.o. ul. Szafarnia 11 /F8, Gdańsk
PK Partner Sp. z o.o. ul. Szafarnia 11 /F8, 80-755 Gdańsk PREFABRYKOWANA PODSTACJA TRAKCYJNA PROJEKT WYKONAWCZY - ELEKTROENERGETYKA TOM 03.05 POMIAR ENERGII ELEKTRYCZNEJ opracowano zgodnie z warunkami
Bardziej szczegółowoAktualny stan prac w zakresie budowy sieci Kolei Dużych Prędkości w Polsce,
Aktualny stan prac w zakresie budowy sieci Kolei Dużych Prędkości w Polsce, Marek Pawlik Wiceprezes Zarządu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Gdańsk, 13.10.2011 r. www.plk-sa.pl 1/23 KDP zakres i stan prac
Bardziej szczegółowoPROJEKT NR CCI 2004/PL/16/C/PT/005
INWESTYCJA: Modernizacja linii kolejowej E 59 CCI 2007PL161PR001 Odcinek Wrocław Poznań, Etap II p. odg. Wrocław Grabiszyn km 1.700 granica woj. dolnośląskiego km 59.697 Lokalizacja projektu: Kraj Polska
Bardziej szczegółowoKOLEJE DUŻYCH PRĘDKOŚCI
KOLEJE DUŻYCH PRĘDKOŚCI Program modernizacji linii E65 projekty bezpośrednio powiązane z modernizacją Legenda www. www.plkplk-sa. sa.pl 2 Bezpośrednie cele Projektu Opracowanie opcjonalnej modernizacji
Bardziej szczegółowoII. DZIAŁANIA I DOKUMENTY
PROJEKT CELOWY Nr 6T07 2004 C/6413 KRAJOWY SYSTEM ZARZĄDZANIA BUDOWLANYMI PRZEDSIĘWZIĘCIAMI INWESTYCYJNYMI FINANSOWANYMI Z UDZIAŁEM ŚRODKÓW PUBLICZNYCH I POMOCOWYCH UNII EUROPEJSKIEJ II. DZIAŁANIA I DOKUMENTY
Bardziej szczegółowoProgram budowy kolei dużych prędkości w Polsce lipiec 2011 r.
Program budowy kolei dużych prędkości w Polsce lipiec 2011 r. 2008 Uchwała Rady Ministrów 276/2008 o przyjęciu strategii ponadregionalnej w sprawie budowy i uruchomienia przewozów kolejami dużych prędkości
Bardziej szczegółowoInfrastruktura elektroenergetyczna układów zasilania systemu 3 kv DC linii magistralnych o znaczeniu międzynarodowym (1)
Leszek Mierzejewski, Adam Szeląg Infrastruktura elektroenergetyczna układów zasilania systemu 3 kv DC linii magistralnych o znaczeniu międzynarodowym (1) Polska sieć zelektryfikowanych linii kolejowych
Bardziej szczegółowoKARTA CHARAKTERYSTYKI PROFILU DYPLOMOWANIA
POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut InŜynierii Drogowej i Kolejowej Studia stacjonarne I stopnia kierunek TRANSPORT KARTA CHARAKTERYSTYKI PROFILU DYPLOMOWANIA Nazwa profilu: Planowanie rozwoju systemów transportowych
Bardziej szczegółowoM UZIEMIENIE I USZYNIENIE BALUSTRAD, OSŁON ORAZ OGRANICZNIKÓW UNIESIENIA SIECI
M.20.05.01. UZIEMIENIE I USZYNIENIE BALUSTRAD, OSŁON ORAZ OGRANICZNIKÓW UNIESIENIA SIECI 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot Specyfikacji Technicznej (ST) Przedmiotem niniejszej ST są wymagania dotyczące demontażu
Bardziej szczegółowoPrzygotowanie kadr na potrzeby kolei duŝych prędkości
Przygotowanie kadr na potrzeby kolei duŝych prędkości Warszawa, 26 maja 2010 r. Rozwój koncepcji budowy kolei duŝych prędkości w Polsce 1995 Kierunkowy program rozwoju kolei duŝych prędkości w Polsce.
Bardziej szczegółowokolejowej nr 358 na odcinku Zbąszynek Czerwieńsk wraz
V Projekt RPLB.01.01.00-08-038/09 00 08 038/09 Modernizacja linii ii kolejowej nr 358 na odcinku Zbąszynek Czerwieńsk wraz budową łącznicy kolejowej Pomorsko Przylep etap I Projekt ten, współfinansowany
Bardziej szczegółowoSpecyfikacja TSI CR ENE - wymagania dla podsystemu energia oraz składników interoperacyjności wchodzących w skład systemu zasilania trakcyjnego
Specyfikacja TSI CR ENE - wymagania dla podsystemu energia oraz składników interoperacyjności wchodzących w skład systemu zasilania trakcyjnego dr inż. Artur Rojek Zakres podsystemu Energia Podsystem Energia
Bardziej szczegółowoProjekty i usługi specjalistyczne dla elektroenergetyki
Projekty i usługi specjalistyczne dla elektroenergetyki Historia ENERGA Invest sp. z o.o. 1998 rok założenie spółki 2008 rok nadanie obecnej nazwy 2012 rok powierzenie funkcji Inwestora Zastępczego i Inżyniera
Bardziej szczegółowoZakres programu budowy linii dużych prędkości w Polsce
Zakres programu budowy linii dużych prędkości w Polsce Jan Raczyński Agata Pomykała Seminarium Możliwości wykorzystania linii dużych prędkości dla przewozów regionalnych, 13.09.2016 Warszawa Podstawa prawna
Bardziej szczegółowoZakres podsystemu Energia
Prace ERA nad TSI CR ENE: Przyszły zakres unifikacji wymagań dla zasilania trakcyjnego oraz stan zaawansowania prac ERA nad specyfikacją TSI dla kolei konwencjonalnych w zakresie zasilania trakcyjnego,
Bardziej szczegółowoPROJEKT WYKONAWCZY TG-11 SZLAK GDYNIA ORŁOWO GDYNIA GŁÓWNA
PROJEKT WYKONAWCZY TG-11 SZLAK GDYNIA ORŁOWO GDYNIA GŁÓWNA 2.0.7.2. ZASILACZE TRAKCYJNE I KABLE POWROTNE Z PT ORŁOWO 5 ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA I. CZĘŚĆ OPISOWA 1.1 Podstawa opracowania str. 7 1.2 Normy i
Bardziej szczegółowoInwestycje w infrastrukturę kolejową w Polsce. Ministerstwo Infrastruktury, 26 listopada 2010 r.
Inwestycje w infrastrukturę kolejową w Polsce Inwestycje infrastrukturalne do 2015 r. Nakłady na 2010-2013 Łącznie 25 648 504,6 tys. zł POIiŚ 17 760 065,0 tys. zł RPO 1 751 125,0 tys. zł Inne programy
Bardziej szczegółowoPROJEKT WYKONAWCZY TG-7 STACJA GDYNIA GŁÓWNA
PROJEKT WYKONAWCZY TG-7 STACJA GDYNIA GŁÓWNA 2.0.6.4. STEROWANIE LOKALNE ODŁĄCZNIKÓW SIECI TRAKCYJNEJ str. 6 ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA I. CZĘŚĆ OPISOWA 1. Podstawa opracowania str. 8 2. Normy i dokumenty związane
Bardziej szczegółowoTTS TECHNIKA TRANSPORTU SZYNOWEGO 2014
TTS TRANSPORTU SZYNOWEGO 2014 2 Ze Świata 8 Z Unii Europejskiej 11 Z kraju SPIS TREŚCI nr 1/2 15 Poprawa stanu infrastruktury kolejowej w Polsce 23 Możliwości rozwoju transportu towarowego w korytarzu
Bardziej szczegółowoWykaz tomów projektu budowlanego:
Wykaz tomów projektu budowlanego: Tom 1 - Projekt zagospodarowania terenu. Tom 2 - Projekt architektoniczno budowlany. Część 2.1. - Projekt architektoniczno budowlany. Architektura. Część 2.2. - Projekt
Bardziej szczegółowoProgram budowy linii dużych prędkości
Program budowy linii dużych prędkości zachodnia część województwa łódzkiego Jan Raczyński Dyrektor Centrum Kolei Dużych Prędkości PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Warta, 12.11.2010 Program budowy linii
Bardziej szczegółowotechnika Leszek Mierzejewski, Adam Szeląg 6/
Leszek Mierzejewski, Adam Szeląg Infrastruktura elektroenergetyczna układów zasilania systemu 3 kv DC linii magistralnych o znaczeniu międzynarodowym projektowanie efektywnego układu zasilania zlk (2)
Bardziej szczegółowoTTS TECHNIKA TRANSPORTU SZYNOWEGO
TTS TRANSPORTU SZYNOWEGO 2012 7 Z Unii Europejskiej 12 Z kraju SPIS TREŚCI nr 1/2 15 10 mitów o kolejach dużej prędkości 22 Strategia rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej 29 Dostęp do miejskiej
Bardziej szczegółowoPerspektywy funkcjonowania infrastruktury kolejowej na terenie województwa dolnośląskiego. Wrocław, 3 lutego 2011 r.
Perspektywy funkcjonowania infrastruktury kolejowej na terenie województwa dolnośląskiego Wrocław, 3 lutego 2011 r. Model finansowania infrastruktury zarządzanej przez PKP PLK S.A.: Wydatki w Polsce (w
Bardziej szczegółowoZakres i harmonogram Studium Wykonalności linii Warszawa Łódź Poznań/Wrocław
Zakres i harmonogram Studium Wykonalności linii Warszawa Łódź Poznań/Wrocław Marek Kubera, Dyrektor Projektu w PKP Polskie Linie kolejowe S.A. Centrum Kolei Dużych Prędkości Warszawa, 4 marca 2011 1 r.
Bardziej szczegółowoPROJEKT NR CCI 2004/PL/16/C/PT/005
INWESTYCJA: Modernizacja linii kolejowej E 59 CCI 2007PL161PR001 Odcinek Wrocław Poznań, Etap II p. odg. Wrocław Grabiszyn km 1.700 granica woj. dolnośląskiego km 59.697 Lokalizacja projektu: Kraj Polska
Bardziej szczegółowo1.1.1 wykonania pełno branżowej dokumentacji projektowo - kosztorysowej i dokumentacji wykonawczej niezbędnej do:
Wykonanie pełno branżowej dokumentacji projektowo - kosztorysowej niezbędnej do uzyskania pozwolenia na budowę oraz wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na wykonanie robót budowlanych
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE REZULTATY UMOWY
DANE KONTRAKTU Zamawiający: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Wykonawca: Konsorcjum firm Pöyry Infra GmbH, Pöyry Infra Sp. z o.o., DB International GmbH Cel umowy: pozyskanie przez Zamawiającego dokumentacji
Bardziej szczegółowoPROJEKT WYKONAWCZY TG-11 SZLAK GDYNIA ORŁOWO GDYNIA GŁÓWNA
PROJEKT WYKONAWCZY TG-11 SZLAK GDYNIA ORŁOWO GDYNIA GŁÓWNA 2.0.6.3. STEROWANIE LOKALNE ODŁĄCZNIKÓW SIECI TRAKCYJNEJ W REJONIE PT ORŁOWO 5 ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA I. CZĘŚĆ OPISOWA 1. Podstawa opracowania
Bardziej szczegółowoPROGRAM WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ POLSKA BIAŁORUŚ UKRAINA
PROGRAM WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ POLSKA BIAŁORUŚ UKRAINA 2014 2020 WYTYCZNE DO PRZYGOTOWANIA STUDIUM WYKONALNOŚCI 1 Poniższe wytyczne przedstawiają minimalny zakres wymagań, jakie powinien spełniać dokument.
Bardziej szczegółowoSTAN OCHRONY PRZECIWPRZEPIĘCIOWEJ I ODGROMOWEJ NA KOLEJACH POLSKICH. dr inż. A. Białoń dr inż. M. Pawlik
STAN OCHRONY PRZECIWPRZEPIĘCIOWEJ I ODGROMOWEJ NA KOLEJACH POLSKICH dr inż. A. Białoń dr inż. M. Pawlik Podstawy prawne Ustawa z dn. 7 lipca 1994r. Prawo budowlane Dz. U. 1994 Nr 89 poz. 414 z późn. zmianami
Bardziej szczegółowoIME Instytut Maszyn Elektrycznych
IME Instytut Maszyn Elektrycznych Zakład Konstrukcji Urządzeń Elektrycznych Zakład Trakcji Elektrycznej Zakład Maszyn Elektrycznych IME Zakład Konstrukcji Urządzeń Elektrycznych Pracownicy Zakładu Konstrukcji
Bardziej szczegółowoPROJEKT WYKONAWCZY ZMIANA LOKALIZACJI SŁUPÓW TRAKCYJNO OŚWIETLENIOWYCH
FRIED-POL Paweł Fried ul. Kłodnicka 2; 54-218 Wrocław tel. 071 727 10 02, e-mail: biuro@friedpol.pl NR OPRACOWANIA: PW/PI/TR/16 EGZEMPLARZ NUMER: PROJEKT WYKONAWCZY ZMIANA LOKALIZACJI SŁUPÓW TRAKCYJNO
Bardziej szczegółowoProjekt instalacji elektrycznych i teletechnicznych
Projekt instalacji elektrycznych i teletechnicznych INWESTOR Politechnika Gdańska ul. G. Narutowicza 11/12 80-952 Gdańsk NAZWA INWESTYCJI Modernizacja 3 sal w budynku WETI Politechniki Gdańskiej BRANŻA
Bardziej szczegółowoZwiększenie konkurencyjności europejskiego przemysłu kolejowego dzięki pracom badawczo-rozwojowym w ramach inicjatywy SHIFT 2 RAIL.
Zwiększenie konkurencyjności europejskiego przemysłu kolejowego dzięki pracom badawczo-rozwojowym w ramach inicjatywy SHIFT 2 RAIL Artur Rojek Współpraca KOLEJ PRZEMYSŁ SHIFT 2 RAIL JEDNOSTKI BADAWCZE
Bardziej szczegółowoModernizacja linii E 65 - Południe na odcinku Grodzisk Mazowiecki Kraków/Katowice Zwardoń/Zebrzydowice granica państwa
Z Modernizacja linii E 65 - Południe na odcinku Grodzisk Mazowiecki Kraków/Katowice Zwardoń/Zebrzydowice granica państwa Andrzej Biały Mieczysław Rudy Kierownik Kontraktu Kierownik Kontraktu Zawiercie,
Bardziej szczegółowoTematy prac dyplomowych dla studentów studiów I. stopnia stacjonarnych kierunku. Elektrotechnika. Dr inż. Marek Wancerz elektrycznej
Tematy prac dyplomowych dla studentów studiów I. stopnia stacjonarnych kierunku. Elektrotechnika Lp. Temat pracy dyplomowej Promotor (tytuły, imię i nazwisko) 1. Analiza pracy silnika asynchronicznego
Bardziej szczegółowoInstytut Kolejnictwa badania i wdrożenia
Instytut Kolejnictwa badania i wdrożenia Specyfika Instytutu Kolejnictwa Zajmujemy się wszystkimi działami kolejnictwa. Dysponujemy unikatowymi stanowiskami badawczymi i wyspecjalizowanymi laboratoriami.
Bardziej szczegółowoInstytut Kolejnictwa. : maj istnieniem rezonansów w sieci trakcyjnej. W artykule omówiono symulacyjne i terenowe wyniki 1.
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 113 Transport 2016 Instytut Kolejnictwa W W : maj 2016 Streszczenie: ste istnieniem rezonansów w sieci trakcyjnej. W artykule omówiono symulacyjne i terenowe
Bardziej szczegółowoDalsze działania w celu zbudowania systemu szkoleniowego wykorzystującego techniki symulacji. Zbigniew Szafrański
Dalsze działania w celu zbudowania systemu szkoleniowego wykorzystującego techniki symulacji Zbigniew Szafrański Przesłanki do strategii rozwoju systemu szkolenia maszynistów z wykorzystaniem symulatorów
Bardziej szczegółowoPrognozy społeczno - gospodarcze i analizy rynku usług transportowych. Analizy ruchowo - marketingowe opcji modernizacyjnych
Dokumentacja przedprojektowa dla zadania Modernizacja linii kolejowej Nr 7 Warszawa Wschodnia Osobowa - Dorohusk na odcinku Warszawa Wschodnia - Lublin - Dorohusk - Granica Państwa Etap I Etap II Etap
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do Zapytania ofertowego: Opis przedmiotu zamówienia
Załącznik nr 1 do Zapytania ofertowego: Opis przedmiotu zamówienia Postępowanie na świadczenie usług badawczo-rozwojowych referencyjny Zamawiającego: ZO CERTA 1/2017 Celem Projektu jest opracowanie wielokryterialnych
Bardziej szczegółowoZasilanie linii kolejowych dużych prędkości
VII Lubuska Konferencja Naukowo-Techniczna i-mitel 2012 Artur ROJEK, Wiesław MAJEWSKI 1 Instytut Kolejnictwa (1) Zasilanie linii kolejowych dużych prędkości Streszczenie. W artykule przedstawiono informacje
Bardziej szczegółowoModernizacja linii kolejowej Warszawa Łódź Fabryczna. Etap I: odcinek Skierniewice Koluszki i Łódź Widzew Koluszki (projekt nr SPOT/1.1.
Modernizacja linii kolejowej Warszawa Łódź Fabryczna. Etap I: odcinek Skierniewice Koluszki i Łódź Widzew Koluszki (projekt nr SPOT/1.1.1/82/04) Informacje nt. projektu Informacje uzupełniaj niające przedstawiony
Bardziej szczegółowoRozwój transgranicznych przewozów kolejowych w kierunku Berlina i Brandenburgii z punktu widzenia Województwa Lubuskiego
Rozwój transgranicznych przewozów kolejowych w kierunku Berlina i Brandenburgii z punktu widzenia Województwa Lubuskiego Departament Infrastruktury i Komunikacji Wydział Transportu i Infrastruktury Zielona
Bardziej szczegółowoPROGRAM WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ POLSKA BIAŁORUŚ UKRAINA
PROGRAM WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ POLSKA BIAŁORUŚ UKRAINA 2014 2020 WYTYCZNE DO PRZYGOTOWANIA STUDIUM WYKONALNOŚCI 1 Poniższe wytyczne przedstawiają minimalny zakres wymagań, jakie powinien spełniać dokument.
Bardziej szczegółowoPolitechnika Łódzka CENTRUM TRANSPORTU SZYNOWEGO - CETRANS POLITECHNIKA ŁÓDZKA
CENTRUM - CETRANS Bartosik M.: Centrum Transportu Szynowego CTS CETRANS Politechniki Łódzkiej. Misja, cele i zadania. Nauka, technika i edukacja. POLSKIE KOLEJE DUŻYCH PRĘDKOŚCI W TRANSEUROPEJSKIEJ SIECI
Bardziej szczegółowoPROGRAM FUNKCJONALNO-UŻYTKOWY
ZAŁĄCZNIK NR 9 PROGRAM FUNKCJONALNO-UŻYTKOWY Zadanie: Adres: Nazwy i kody: kod wiodący: uzupełniające: Opracowanie dokumentacji projektowej na modernizację placu Tajemniczy ogród miejsce zabaw i edukacji
Bardziej szczegółowoKARTA CHARAKTERYSTYKI PROFILU DYPLOMOWANIA
POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut InŜynierii Drogowej i Kolejowej Studia stacjonarne I stopnia kierunek BUDOWNICTWO KARTA CHARAKTERYSTYKI PROFILU DYPLOMOWANIA Nazwa profilu: Projektowanie infrastruktury
Bardziej szczegółowoPROJEKT BUDOWLANY PROJEKT BUDOWLANY PROJEKT BUDOWLANY PROJEKT WYKONAWCZY
Elektroprojekt S.A. Oddział w Łodzi Spis części i tomów dokumentacji Nr projektu: 7302/07 Budowa stacji prostownikowej abonenckiej dla zasilania sieci trolejbusowej wraz z zasilaniem po stronie SN 15kV
Bardziej szczegółoworuchem kolejowym przydatną w rozwiązywaniu złożonych zadań.
Efekty uczenia się (poprzednio: efekty ) dla studiów drugiego stopnia profil ogólnoakademicki na kierunku Budowa i Eksploatacja nfrastruktury Transportu Szynowego Wydział nżynierii Lądowej i Wydział Transportu
Bardziej szczegółowoDOKUMENTACJA TECHNICZNA
DOKUMENTACJA TECHNICZNA INWESTOR Gmina Kamieńsk Kamieńsk ul. Wieluńska 50 OBIEKT Przebudowa oświetlenia terenu i zasilania przepompowni Kamieńsk ul. Kościuszki dz. nr 84/1, 118, 125 obr. 4 TEMAT SPECYFIKACJA
Bardziej szczegółowoI. Przedmiot zamówienia publicznego:
ZAKRES RZECZOWY do opracowania Programu Funkcjonalno - Użytkowego dla zadania: Budowa podstacji trakcyjnej Cementownia - w formule zaprojektuj i wybuduj. I. Przedmiot zamówienia publicznego: Opracowanie
Bardziej szczegółowoChorzów, dnia r.
Chorzów, dnia 04.03.2010r. ND/DZ/ 446 /2010 Dotyczy: przetargu nieograniczonego na aktualizację dokumentacji projektowej wraz z doprojektowaniem dla zadania pn.: Przedłużenie linii nr 15 do osiedla Zagórze
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE WŁASNOŚCI TRAKCYJNO- -RUCHOWYCH LOKOMOTYW EU07 i ET22 ZE SKŁADEM TOWAROWYM
2-2009 PROBLEMY EKSPLOATACJI 121 Jerzy KWAŚNIKOWSKI, Grzegorz GRAMZA Politechnika Poznańska PORÓWNANIE WŁASNOŚCI TRAKCYJNO- -RUCHOWYCH LOKOMOTYW EU07 i ET22 ZE SKŁADEM TOWAROWYM Słowa kluczowe Kolejowe
Bardziej szczegółowoTomaszów Lubelski: OGŁOSZENIE O ZMIANIE OGŁOSZENIA
Ogłoszenia powiązane: Ogłoszenie nr 12635-2017 z dnia 23-01-2017 - Tomaszów Lubelski Opis przedmiotu zamówienia 1. Przedmiotem zamówienia jest zadanie polegające na wykonaniu dokumentacji pr ojektowej,
Bardziej szczegółowoTechniczno-organizacyjne organizacyjne aspekty wykorzystania Linii Dużych Prędko
Foto: Techniczno-organizacyjne organizacyjne aspekty wykorzystania Linii Dużych Prędko dkości (LDP) do przewozów w regionalnych dr inż. Andrzej Żurkowski Agenda Zasady obliczania zdolności przepustowej
Bardziej szczegółowoPoprawa jakości energii i niezawodności. zasilania
Poprawa jakości energii i niezawodności zasilania Technologia Technologia Technologia Technologia Technologia Technologia Technologia Technologia Poziom zniekształceń napięcia w sieciach energetycznych,
Bardziej szczegółowoStudium techniczno ekonomiczno środowiskowe budowy drogi ekspresowej S6 na odcinku Słupsk Lębork D.4 ANALIZA WRAŻLIWOŚCI I RYZYKA STEŚ etap II
D.4 ANALIZA WRAŻLIWOŚCI I RYZYKA Spis treści: 1. Analiza ryzyka 2 2. Analiza wrażliwości 4 Tebodin Poland sp. z o. o. str. 1 1. Analiza ryzyka Celem analizy ryzyk projektu jest oszacowanie prawdopodobieństwa
Bardziej szczegółowor r r r r r r.
WYKAZ INSTRUKCJI WEWNĘTRZNYCH PKP POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A. ZAMIESZCZONYCH W INTERNECIE L.p. Symbol Nazwa instrukcji Obowiązuje od 1. Ir-1 (R-1) Instrukcja o prowadzeniu ruchu pociągów 13.12.2015 Przepis
Bardziej szczegółowoZezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji podsystemu strukturalnego. Interoperacyjność.
Zezwolenia na dopuszczenie do podsystemu strukturalnego. Interoperacyjność. www.plk-sa.pl Warszawa, marzec 2014 r. Geneza wdrożenia interoperacyjności w Europie Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę
Bardziej szczegółowoBudowa podstacji trakcyjnej Cementownia w formule zaprojektuj-&-wybuduj
Budowa podstacji trakcyjnej Cementownia w formule zaprojektuj-&-wybuduj 2018-06-26 Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Krakowie zaprasza do złożenia oferty cenowej na opracowanie programów
Bardziej szczegółowoZastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie, przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie, przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej Włodzimierz Kruczek Zawartość Układ zasilania w systemie trakcji 3 kv
Bardziej szczegółowoProblemy związane z oceną skuteczności hamulca zespołów trakcyjnych w badaniach i eksploatacji
I n s t y t u t K o l e j n i c t w a - S e m i n a r i a N a u k o w o - Te c h n i c z n e W a r s z a w a, 20 1 8. 0 5. 0 8. Problemy związane z oceną skuteczności hamulca zespołów trakcyjnych w badaniach
Bardziej szczegółowoWYBRANE PROBLEMY ZWIĄZANE Z ZASTOSOWANIEM W POLSCE SYSTEMU ZASILANIA TRAKCJI ELEKTRYCZNEJ 2 X 25 KV 50 HZ
60 Problemy Kolejnictwa Zeszyt 155 Dr inż. Artur Rojek Instytut Kolejnictwa WYBRANE PROBLEMY ZWIĄZANE Z ZASTOSOWANIEM W POLSCE SYSTEMU ZASILANIA TRAKCJI ELEKTRYCZNEJ 2 X 25 KV 50 HZ SPIS TREŚCI 1. Wstęp
Bardziej szczegółowoUczestnicy postępowania/strona www
Sygnatura postępowania: BZP/39/DLA/2015 BGK^ BANK GOSPODARSTWA KRAJOWEGO Warszawa/fó.lipiec 2015 r. Zamawiający: Bank Gospodarstwa Krajowego Al. Jerozolimskie 7 00-955 Warszawa Biuro Zamówień Publicznych
Bardziej szczegółowoREGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO NA LATA WYTYCZNE TEMATYCZNE
Załącznik do uchwały nr 27/1067/13 Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 11 lipca 2013 r. REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO NA LATA 2007-2013 WYTYCZNE TEMATYCZNE
Bardziej szczegółowoPrace na linii kolejowej E30 na odcinku Kędzierzyn Koźle Opole Zachodnie
Prace na linii kolejowej E30 na odcinku Kędzierzyn Koźle Opole Zachodnie Linia kolejowa nr 136 od km 0,206 do km 37,511 oraz linia kolejowa nr 132 od km 94,281 do km 101,100 Nazwa projektu: Prace na linii
Bardziej szczegółowo(54) Filtr aperiodyczny
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (21 ) Numer zgłoszenia. 327022 (22) Data zgłoszenia: 25.06.1998 (19) PL (11) 186399 (13) B1 (51 ) IntCl7 B60M 1/06 G07F
Bardziej szczegółowoPolitechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu Wydział Inżynierii Lądowej obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015 Kierunek studiów: Transport Forma sudiów:
Bardziej szczegółowoPrzygotowanie inwestycji do realizacji w ramach Programu Budowy Dróg Krajowych na lata
Przygotowanie inwestycji do realizacji w ramach Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-2023 OPTYMALIZACJA ROZWIĄZAŃ PROJEKTOWYCH DLA DRÓG S-7 ORAZ S-51 NA TERENIE WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO - MAZURSKIEGO
Bardziej szczegółowoWsparcie projektów w zakresie transportu kolejowego w ramach Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata w województwie lubuskim
Wsparcie projektów w zakresie transportu kolejowego w ramach Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 w województwie lubuskim Realizacja projektów kolejowych Priorytet I. Rozwój
Bardziej szczegółowoZASILANIE SYSTEMÓW KOMPUTEROWYCH Power supply of computer systems Forma studiów: Stacjonarne Poziom kwalifikacji: I stopnia
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Informatyka Rodzaj przedmiotu: moduł specjalności obowiązkowy: Sieci komputerowe Rodzaj zajęć: wykład, ćwiczenia ZASILANIE SYSTEMÓW KOMPUTEROWYCH Power supply of computer systems
Bardziej szczegółowoTTS TECHNIKA TRANSPORTU SZYNOWEGO 2010
TTS TRANSPORTU SZYNOWEGO 2010 3 Ze świata 19 Z Unii Europejskiej 21 Z kraju SPIS TREŚCI nr 1/2 20 Najszybsze pociągi na sieci kolejowej Polski w roku 2010 26 Aspekty organizacji międzynarodowych przewozów
Bardziej szczegółowoMaksymalne wartości prądów obciążeń trakcyjnych dla rzeczywistej trasy kolejowej w odniesieniu do bezpiecznej eksploatacji wyłączników szybkich
Paweł Bartkiewicz, Ireneusz Chrabąszcz, Janusz Prusak Maksymalne wartości prądów obciążeń trakcyjnych dla rzeczywistej trasy kolejowej w odniesieniu do bezpiecznej eksploatacji wyłączników szybkich Bezpieczeństwo
Bardziej szczegółowoUDA-POIS / Polskie Sieci Elektroenergetyczne - Operator S.A ,89 zł ,00 zł
Umowa nr Tytuł projektu Beneficjent UDA-POIS.10.01.00-00-002/11-00 Budowa linii Miłosna-Siedlce Ujrzanów wraz z budową stacji Siedlce Ujrzanów część Projektu Połączenie elektroenergetyczne Polska - Litwa
Bardziej szczegółowoOFERTA WSPÓ ŁPRACY PPprojekt Sp. z o.o. ul. Woronicza J. P. 78 lok. 146 02-640 Warszawa
OFERTA WSPÓ ŁPRACY PPprojekt Sp. z o.o. PPprojekt Sp. z o.o. to firma, która łączy w sobie młodość oraz doświadczenie uzyskane w trakcie wieloletniej praktyki, wsparte solidnym wykształceniem. Profil działalności
Bardziej szczegółowoWymagania konieczne ( na ocenę: dopuszczający)
Wymagania edukacyjne dla uczniów TE ZS Nr 1 w Olkuszu z przedmiotu : Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie programu nauczania : TECHNIK ELEKTRYK Nr programu : 311303 nauczyciel
Bardziej szczegółowoKRAJOWE PRZEPISY TECHNICZNE W ZAKRESIE ZASILANIA TRAKCYJNEGO. Artur Rojek
KRAJOWE PRZEPISY TECHNICZNE W ZAKRESIE ZASILANIA TRAKCYJNEGO Artur Rojek Krajowe przepisy techniczne w zakresie zasilania trakcyjnego Dotyczą: 1. Wyłączników szybkich w podstacjach trakcyjnych i kabinach
Bardziej szczegółowoSTUDIA I STOPNIA STACJONARNE ELEKTROTECHNIKA
STUDIA I STOPNIA STACJONARNE ELEKTROTECHNIKA PRZEDMIOT: ROK: 3 SEMESTR: 5 (zimowy) RODZAJ ZAJĘĆ I LICZBA GODZIN: LICZBA PUNKTÓW ECTS: RODZAJ PRZEDMIOTU: URZĄDZENIA ELEKTRYCZNE 5 Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium
Bardziej szczegółowoWybór specjalności na studiach: stacjonarnych 1 stopnia. Elektroenergetyka prowadzi: Instytut Elektroenergetyki
Wybór specjalności na studiach: stacjonarnych 1 stopnia Elektroenergetyka prowadzi: Instytut Elektroenergetyki Specjalności Automatyka i metrologia Elektroenergetyka Przetworniki elektromechaniczne 2 Program
Bardziej szczegółowoPKP S.A. Łódzkie Forum Regionalne Transportu Publicznego. Wybrane zagadnienia związane z siecią linii kolejowych dużych prędkości w Polsce
PKP S.A. Łódzkie Forum Regionalne Transportu Publicznego Wybrane zagadnienia związane z siecią linii kolejowych dużych prędkości w Polsce Marian Łukasiak Dyrektor Biura Strategii i Rozwoju PKP S.A. Łódź,
Bardziej szczegółowoEngineering, Architecture, Consulting. Nowoczesne koleje w Europie. Perspektywy rozwoju
Engineering, Architecture, Consulting Nowoczesne koleje w Europie. Perspektywy rozwoju Idom Rok założenia 1957 Ponad 2500 inżynierów Ponad 10.000 klientów Ponad 50 000 projektów Biura w 16 krajach Projekty
Bardziej szczegółowoSTRATEGIA WDRAŻANIA INTEROPERACYJNOŚCI NA SIECI KOLEJOWEJ ZARZĄDZANEJ PRZEZ PKP PLK S.A.
STRATEGIA WDRAŻANIA INTEROPERACYJNOŚCI NA SIECI KOLEJOWEJ ZARZĄDZANEJ PRZEZ PKP PLK S.A. Warszawa, 24 lipca 2014 Cel i zakres stosowania Zarządca narodowej sieci linii kolejowych W prezentacji przedstawiono:
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA zadanie nr 3 Opracowanie dokumentacji projektowej drogi gminnej Bronowo-Zalesie Nowe Trzepowo 1. Przedmiotem niniejszego
OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA zadanie nr 3 Opracowanie dokumentacji projektowej drogi gminnej Bronowo-Zalesie Nowe Trzepowo 1. Przedmiotem niniejszego zamówienia jest opracowanie kompletnej dokumentacji projektowej
Bardziej szczegółowoTTS TECHNIKA TRANSPORTU SZYNOWEGO
TTS TRANSPORTU SZYNOWEGO 2011 2 Ze świata 12 Z Unii Europejskiej 14 Z kraju SPIS TREŚCI nr 1/2 17 Mocne i słabe strony ustawy o publicznym transporcie zbiorowym 24 Uwarunkowania rozwoju kolejowego transportu
Bardziej szczegółowoPROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY
PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY Zaprojektowanie i wykonanie instalacji grzewczej nadmuchowej w budynku Sali gimnastycznej przy Powiatowym Zespole Szkół nr 1 w Trzebnicy ul.wojska Polskiego 17 Zamawiający:
Bardziej szczegółowoPodstawa programowa Technik elektryk PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ELEKTRYK SYMBOL CYFROWY 311[08]
PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ELEKTRYK SYMBOL CYFROWY 311[08] I. OPIS ZAWODU 1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć: 1) analizować i interpretować podstawowe zjawiska
Bardziej szczegółowoOCENA PARAMETRÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ DOSTARCZANEJ ODBIORCOM WIEJSKIM NA PODSTAWIE WYNIKÓW BADAŃ
OCENA PARAMETRÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ DOSTARCZANEJ ODBIORCOM WIEJSKIM NA PODSTAWIE WYNIKÓW BADAŃ Jerzy Niebrzydowski, Grzegorz Hołdyński Politechnika Białostocka Streszczenie W referacie przedstawiono
Bardziej szczegółowoAleksander Krupa IPB. OGÓLNE WARUNKI UMOWY o prace projektowe w zamówieniach publicznych
1 Aleksander Krupa IPB OGÓLNE WARUNKI UMOWY o prace projektowe w zamówieniach publicznych 2 Obserwowane mankamenty w zamówieniach o prace projektowe, między innymi, to: nieprecyzyjne i nieprawidłowe określanie
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA dostosowane do specyfiki przedmiotu opracowane na podstawie: - Rozporządzenia MEN z 10 czerwca 2015 r. Dz.U.2015.poz.843 w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania,
Bardziej szczegółowoSEP - Stowarzyszenie Elektryków Polskich - Oddział Olsztyński w Olsztynie - WykazPrzepisyNormy-1 sobota, 29 września :00
I. Sieci elektroenergetyczne napowietrzne i kablowe. 1. Ustawa z dnia 07 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Obwieszczenie Marszałka Sejmu RP z dnia 12 listopada 2010 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu
Bardziej szczegółowoKompensacja mocy biernej w stacjach rozdzielczych WN/SN
mgr inż. Łukasz Matyjasek Kompensacja mocy biernej w stacjach rozdzielczych WN/SN Dla dystrybutorów energii elektrycznej, stacje rozdzielcze WN/SN stanowią podstawowy punkt systemu rozdziału energii, której
Bardziej szczegółowoŚrodki unijne szansą dla rynku kolejowego
Środki unijne szansą dla rynku kolejowego Sławomir Nalewajka Prezes Bombardier ZWUS Maciej Radziwiłł Prezes Trakcja Polska Kongres Transportu Polskiego 27 marca 2006 1 Infrastruktura kolejowa Nawierzchnia,
Bardziej szczegółowo