(12) OPIS PATENTOWY (19) PL. (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/EP94/04090

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/EP94/04090 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: , WO95/17292, PCT Gazette nr 27/95 (11) (13) B1 (51) IntCl6. B29C 45/68 (54) Przyrząd do zamykania formy dla wtryskarki (30) Pierwszeństwo: ,DE,P (73) Uprawniony z patentu: K R A U S S -M A FFEI A K TIE N G E S E LLS - CHAFT, Monachium, DE (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 21/96 (72) Twórca wynalazku: Walter Wohlrab, Weissenburg, DE (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 04/99 (74) Pełnomocnik: Tylińska Irena, POLSERVICE PL B1 (57) 1 Przyrząd do zamykania formy dla wtryskarki, ze stalą płytą do mocowania formy, n a której znajduje się jedna połówka narzędzia, z ruchom ą płytą do mocowania formy, na której znajduje się druga połówka narzędzia, z ruchomymi wrzecionami, które są w stałej płycie do mocowania formy osadzone swobodnie obrotowo i podparte osiowo w Jednym kierunku, zaś w ruchome) płycie do mocowania formy są osadzone w zamocowanej w niej nakrętce, z obrotowym mechanizmem napędowym do urucham iania wrzecion w suwie otwierania i zamykania ruchomej płyty do mocowania formy, oraz ze współpracującymi z ruchomymi wrzecionami hydraulicznymi zespołami tłokowocylindrowymi do wytwarzania ciśnienia zamykającego znamienny tym że hydrauliczne zespoły tłokowo-cylindrowe (5, 6, 7, 8) składają się z co najmniej jednego tłoka (13, 14, 15, 16) i głównego cylindra hydraulicznego (9, 10, 11, 12) i są one połączone hydraulicznie z drugimi zespołami tłokowo-cyllndrowymi (45. 63) wyposażonymi w napędy w postaci ruchomych wrzecion (36, 37, 38), i z przełącznikami ciśnienia, przy czym n a ruchomej płycie (4) do mocowania formy są zamocowane dwa rodzaje zespołów tłokowo-cylindrowych (5, 6, 7, 8), które przechodzą przez stałą płytę (1) do mocowania formy i są w niej prowadzone za pomocą tłoków (13, 1 4, 15, 16) umieszczonych w głównych cylindrach hydraulicznych (9, 10, 11, 12), przy czym zespoły tlokowo-cylindrowe (6, 8) pierwszego rodzaju zawierają układ wrzecionowy, zaś zespoły tłokowo-cylindrowe (5, 7) drugiego rodzaju zawierają przełącznik ciśnienia, a tłoki (13, 14, 15, 16) dzielą każdy z głównych cylindrów hydraulicznych (9, , 12) n a położoną po stronie zamykania komorę cylindra (27, 28, 29, 30) i położoną po stronie otwierania komorę cylindra (31, 32, 33, 34) oraz wszystkie położone po stronie zamykania komory cylindra (27, 28, 29, 30) są połączone ze sobą kanałam i (35) Fig 1

2 Przyrząd do zamykania formy dla wtryskarki Zastrzeżenia patentowe 1. Przyrząd do zamykania formy dla wtryskarki, ze stałą płytą do mocowania formy, na której znajduje się jedna połówka narzędzia, z ruchomą płytą do mocowania formy, na której znajduje się druga połówka narzędzia, z ruchomymi wrzecionami, które są w stałej płycie do mocowania formy osadzone swobodnie obrotowo i podparte osiowo w jednym kierunku, zaś w ruchomej płycie do mocowania formy są osadzone w zamocowanej w niej nakrętce, z obrotowym mechanizmem napędowym do uruchamiania wrzecion w suwie otwierania i zamykania ruchomej płyty do mocowania formy, oraz ze współpracującymi z ruchomymi wrzecionami hydraulicznymi zespołami tłokowo-cylindrowymi do wytwarzania ciśnienia zamykającego znamienny tym że hydrauliczne zespoły tłokowo-cylindrowe (5, 6, 7, 8) składają się z co najmniej jednego tłoka (13, 14, 15, 16) i głównego cylindra hydraulicznego (9, 10, 11, 12) i są one połączone hydraulicznie z drugimi zespołami tłokowo-cylindrowymi (45, 63) wyposażonymi w napędy w postaci ruchomych wrzecion (36, 37, 38), i z przełącznikami ciśnienia, przy czym na ruchomej płycie (4) do mocowania formy są zamocowane dwa rodzaje zespołów tłokowo-cylindrowych (5, 6, 7, 8), które przechodzą przez stałą płytę (1) do mocowania formy i są w niej prowadzone za pomocą tłoków (13, 1 4, 1 5, 16) umieszczonych w głównych cylindrach hydraulicznych (9, 10, 11, 12), przy czym zespoły tłokowo-cylindrowe (6, 8) pierwszego rodzaju zawierają układ wrzecionowy, zaś zespoły tłokowo-cylindrowe (5, 7) drugiego rodzaju zawierają przełącznik ciśnienia, a tłoki (13, 14, 15, 16) dzielą każdy z głównych cylindrów hydraulicznych (9, 10, 11, 12) na położoną po stronie zamykania komorę cylindra (27, 28, 29, 30) i położoną po stronie otwierania komorę cylindra (31, 32, 33, 34) oraz wszystkie położone po stronie zamykania komory cylindra (27, 28, 29, 30) są połączone ze sobą kanałami (35) a każdy z przełączników ciśnienia składa się z tłoka (18) przełącznika, z powierzchniami różnicowymi kołową (19') i pierścieniową (19"), cylindra (17) przełącznika i tulei (21) zaworu, przy czym tłok (18) przełącznika dzieli cylinder (17) przełącznika na położoną po stronie zamykania komorę (24) przełącznika i położoną po stronie otwierania komorę (25) przełącznika, a tuleja zaworu (21) przesuwna pomiędzy położeniem otwierającym i zamykającym jest usytuowana pomiędzy położoną po stronie zamykania komorą cylindra (27, 28, 29, 30) i położoną po stronie otwierania komorą cylindra (31, 33) że każdy układ wrzecionowy składa się z zamocowanej w tłoku (14, 16) nakrętki wrzecionowej (39) i wkręconego w nią ruchomego wrzeciona (36, 37, 38). 2. Przyrząd według zastrz. 1, znamienny tym, że ruchome wrzeciono (36) jednym końcem wchodzi w cylindryczne wybranie (40) w zespole tłokowo-cylindrowym (6, 8), a drugim przechodzi przez główny cylinder hydrauliczny (10, 12), i dalej jest prowadzone za pomocą tłoka (46) w drugim zespole tłokowo-cylindrowym (45), a po przejściu przez drugi zespół tłokowo-cylindrowy (45) jest sprzężone poprzez końcówkę (42) z obrotowym mechanizmem napędowym, przy czym tłok (46) wrzeciona (36) dzieli drugi zespół tłokowo-cylindrowy (45) na komorę (47) położoną po stronie zamykania, i drugą komorę (47a) położoną po stronie otwierania. 3. Przyrząd według zastrz. 1, znamienny tym, że ruchome wrzeciono (38) jest jednym końcem za pomocą tłoka (62) wrzeciona prowadzone w ukształtowanym w zespole tłokowo-cylindrowym (6, 8) cylindrze hydraulicznym drugiego zespołu tłokowo-cylindrowego (63) wrzeciona, a drugim końcem przechodzi przez główny cylinder hydrauliczny (10, 12) i dalej jest prowadzone za pomocą tłoka (46) w drugim zespole tłokowo-cylindrowym (45), a po przejściu przez drugi zespół tłokowo-cylindrowy (45) jest sprzężone poprzez końcówkę (42) z obrotowym mechanizmem napędowym, przy czym tłok (46) wrzeciona (38) dzieli drugi zespół tłokowo-cylindrowy (45) na komorę (47) położoną po stronie zamykania, i drugą komorę (47a) położoną po stronie otwierania. 4. Przyrząd według zastrz. 1, znamienny tym, że ruchome wrzeciono (37) jednym końcem wchodzi w cylindryczne wybranie (40) w zespole tłokowo-cylindrowym (6, 8), a drugim końcem przechodzi przez główny cylinder hydrauliczny (10, 12), i dalej jest podparte za pomocą łożyska wyzdłużnego (41) w obudowie (55), po czym poprzez końcówkę (42) jest sprzężone z obrotowym mechanizmem napędowym.

3 Przyrząd według zastrz. 1, znamienny tym, że w stałej płycie (1) do mocowania formy znajdują się cztery tłoki (13, 14, 15, 16) zespołów tłokowo-cylindrowych (5, 6, 7, 8), w każdym z których rozmieszczone są naprzeciw siebie po przekątnej dwa układy wrzecionowe i dwa przełączniki ciśnienia. 6. Przyrząd według zastrz. 1, znamienny tym, że tłok (18) przełącznika ciśnienia składa się z tłoka (19) o większej średnicy i tłoka (20) o mniejszej średnicy, przy czym na tym ostatnim osadzona jest przesuwnie osiowo tuleja (21) zaworu, stanowiąca korpus zaworu, który ma na obwodzie rowek osiowy (22), połączony z jednej strony z otworem przelotowym (26) i z drugiej z powierzchnią różnicową pierścieniową tłoka (19") przełącznika. * * * Przedmiotem wynalazku jest przyrząd do zamykania formy dla wtryskarki, ze stałą płytą do mocowania formy, na której znajduje się jedna połówka narzędzia, z ruchomą płytą do mocowania formy, na której znajduje się druga połówka narzędzia, z ruchomymi wrzecionami, które są w stałej płycie do mocowania formy osadzone swobodnie obrotowo i podparte osiowo w jednym kierunku, zaś w ruchomej płycie do mocowania formy są osadzone w zamocowanej w niej nakrętce, z obrotowym mechanizmem napędowym do uruchamiania wrzecion w suwie otwierania i zamykania ruchomej płyty do mocowania formy, oraz ze współpracującymi z ruchomymi wrzecionami hydraulicznymi zespołami tłokowo-cylindrowymi do wytwarzania ciśnienia zamykającego. Z niemieckiego opisu DE Al (postać wykonania według fig. 5) znany jest tego rodzaju przyrząd do zamykania formy, w którym ruchoma płyta do mocowania formy jest poruszana w suwie zamykania i suwie otwierania za pomocą, zamocowanych w stałej płycie do mocowania formy, ruchomych wrzecion i w którym ciśnienie zamykające jest wytwarzane za pomocą, zamocowanych w stałej płycie do mocowania formy i współpracujących z ruchomymi wrzecionami, hydraulicznych zespołów tłokowo-cylindrowych. W tym układzie wrzeciona przejmują także, poza szybko wykonywanym suwem otwierania i zamykania, całkowitą siłę rozciągającą przy wytwarzaniu siły zamykającej przez zespoły tłokowo-cylindrowe. Ruchome wrzeciona należy zatem dostosować do pełnienia dwóch funkcji: poruszania i wytwarzania siły zamykającej, co sprawia, że ich wykonanie jest stosunkowo trudne. Z europejskiego opisu EP A2 znany jest ponadto przyrząd do zamykania formy, w którym zamocowane w stałej płycie do mocowania formy, ruchome wrzeciona są połączone z ruchomą płytą do mocowania formy za pomocą nakrętek wrzecion, które poprzez napęd obrotowy powodują ruch otwierający i zamykający. Ponieważ wzrost ciśnienia zamykającego jest wytwarzany przez zespoły tłokowo-cylindrowe, które są wsparte na nakrętkach wrzecionowych, również w tym przypadku ruchome wrzeciona muszą być dostosowane do przejmowania sił rozciągających, będących skutkiem wysokiego ciśnienia zamykającego. Dalej, znane jest z opisu zgłoszenia WO 92/11993 urządzenie zamykające formę, w którym ruchoma płyta mocująca formę, w przesuwie poruszana jest za pomocą napędu wrzeciona w położeniu otwarcia i zamknięcia. Ciśnienie zamykania jest oddzielnie wywierane poprzez układ tłok-cylinder, który opiera się w położeniu zamknięcia na wrzecionie i nakrętce wrzeciona napędu wrzeciona, tak, że również przy tym urządzeniu zamykającym formę napęd wrzeciona w fazie zamykania pozostaje pod całkowitym ciśnieniem zamykania. Zadaniem wynalazku jest takie udoskonalenie przyrządu do zamykania formy wspomnianego na wstępie rodzaju, by, przy zapewnieniu wysokiego ciśnienia zamykającego przez hydrauliczny zespół tłokowo-cylindrowy, napędu ruchu, reprezentowany przez ruchome wrzeciona, był dostosowany jedynie do wymagań w zakresie szybkich ruchów otwierających i zamykających. Zadanie to zostało rozwiązane w zgodnym z wynalazkiem przyrządzie przez to, że hydrauliczne zespoły tłokowo-cylindrowe składają się z co najmniej jednego tłoka i głównego cylindra hydraulicznego i są one połączone hydraulicznie z drugimi zespołami tłokowo-cylindrowymi wyposażonymi w napędy w postaci ruchomych wrzecion, i z przełącznikami ciśnienia,

4 przy czym na ruchomej płycie do mocowania formy są zamocowane dwa rodzaje zespołów tłokowo-cylindrowych, które przechodzą przez stałą płytę do mocowania formy i są w niej prowadzone za pomocą tłoków umieszczonych w głównych cylindrach hydraulicznych, przy czym zespoły tłokowo-cylindrowe pierwszego rodzaju zawierają układ wrzecionowy, zaś zespoły tłokowo-cylindrowe drugiego rodzaju zawierają przełącznik ciśnienia, a tłoki dzielą każdy z głównych cylindrów hydraulicznych na położoną po stronie zamykania komorę cylindra i położoną po stronie otwierania komorę cylindra oraz, że wszystkie położone po stronie zamykania komory cylindra są połączone ze sobą kanałami a każdy z przełączników ciśnienia składa się z tłoka przełącznika, z powierzchniami różnicowymi kołową i pierścieniową, cylindra przełącznika i tulei zaworu, przy czym tłok przełącznika dzieli cylinder przełącznika na położoną po stronie zamykania komorę przełącznika i położoną po stronie otwierania komorę przełącznika, a tuleja zaworu przesuwna pomiędzy położeniem otwierającym i zamykającym jest usytuowana pomiędzy położoną po stronie zamykania komorą cylindra i położoną po stronie otwierania komorą cylindra oraz, że każdy układ wrzecionowy składa się z zamocowanej w tłoku nakrętki wrzecionowej i wkręconego w nią ruchomego wrzeciona. Korzystnie, ruchome wrzeciono jednym końcem wchodzi w cylindryczne wybranie w zespole tłokowo-cylindrowym, a drugim końcem przechodzi przez główny cylinder hydrauliczny i dalej jest prowadzone za pomocą tłoka w drugim zespole tłokowo-cylindrowym, a po przejściu przez drugi zespół tłokowo-cylindrowy jest sprzężone poprzez końcówkę z obrotowym mechanizmem napędowym, przy czym tłok wrzeciona dzieli drugi zespół tłokowo-cylindrowy na drugą komorę położoną po stronie zamykania, i drugą komorę położoną po stronie otwierania. Korzystnie, ruchome wrzeciono jednym końcem jest za pomocą tłoka wrzeciona prowadzone w ukształtowanym w zespole tłokowo-cylindrowym drugim cylindrze hydraulicznym wrzeciona, a drugim końcem przechodzi przez główny cylinder hydrauliczny i dalej jest prowadzone za pomocą tłoka w drugim zespole tłokowo-cylindrowym, a po przejściu przez drugi zespół tłokowo-cylindrowy jest sprzężone poprzez końcówkę z obrotowym mechanizmem napędowym, przy czym tłok wrzeciona dzieli drugi zespół tłokowo-cylindrowy na drugą komorę położoną po stronie zamykania, i drugą komorę położoną po stronie otwierania. Korzystnie, ruchome wrzeciono jednym końcem wchodzi w cylindryczne wybranie w zespole tłokowo-cylindrowym a drugim końcem przechodzi przez główny cylinder hydrauliczny i dalej jest podparte za pomocą łożyska wzdłużnego w obudowie, po czym poprzez końcówkę jest sprzężone z obrotowym mechanizmem napędowym. Korzystnie również, w stałej płycie do mocowania formy znajdują się cztery tłoki zespołów tłokowo-cylindrowych, w każdym z których rozmieszczone są na przeciw siebie po przekątnej dwa układy wrzecionowe i dwa przełączniki ciśnienia. Korzystnie wreszcie, tłok przełącznika ciśnienia składa się z tłoka o większej średnicy i tłoka o mniejszej średnicy, przy czym na tym ostatnim osadzona jest przesuwie osiowo tuleja zaworu, stanowiąca korpus zaworu, który ma na obwodzie rowek osiowy, połączony z jednej strony z otworem przelotowym i z drugiej z powierzchnią różnicową pierścieniową tłoka przełącznika. Przedmiot wynalazku w przykładach wykonania został uwidoczniony na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia przyrząd do zamykania formy we wtryskarce w schematycznym przekroju wzdłużnym wzdłuż linii I-I na fig. 4, fig. 2 - inną postać wykonania przyrządu do zamykania formy w schematycznym przekroju wzdłużnym, fig. 3 - następną postać wykonania przyrządu do zamykania formy w schematycznym przekroju wzdłużnym, fig. 4 - przekrój wzdłuż linii IV-IV na fig. 1, obowiązujący dla wszystkich przyrządów do zamykania formy według fig. 1 do 3. Figura 1 ukazuje przyrząd do zamykania formy dla wtryskarki, ze stałą płytą 1 do mocowania formy, zawierającą pierwszą połówkę 2 narzędzia, i z ruchomą, zawierającą drugą połówkę 3 narzędzia, płytą 4 do mocowania formy, w której są zamocowane cztery zespoły tłokowo-cylindrowe 5 do 8, które przechodzą przez stałą płytę 1 do mocowania formy i są w niej, w czterech głównych cylindrach hydraulicznych 9 do 12, prowadzone przesuwnie za pomocą tłoków 13 do 16.

5 Ogółem cztery zespoły tłokowo-cylindrowe 5 do 8 są dwóch rodzajów, z których zespoły tłokowo-cylindrowe 5 i 7 zawierają przełączniki ciśnienia, natomiast zespoły 6 i 8 zawierają układy wrzecionowe. Przełączniki ciśnienia zespołów tłokowo-cylindrowych 5 i 7 składają się z cylindra 17 i dwustopniowego tłoka 18 przełącznika, który zawiera większy, odpowiadający średnicy cylindra 17, tłok ciśnieniowy 19 przełącznika i mniejszy tłok ciśnieniowy 20 przełącznika, objęty przez korpus zaworu, w postaci tulei 21 zaworu. Tuleja 21 zaworu odpowiada swą średnicą zewnętrzną średnicy cylindra 17 i jest w nim osadzona przesuwnie wzdłuż osi względem mniejszego tłoka ciśnieniowego 20 przełącznika. Tuleja 21 zaworu posiada na swej powierzchni zewnętrznej co najmniej jeden, przechodzący wzdłuż jej osi rowek 22. Osiowa przesuwność tulei 21 zaworu jest ograniczona w kierunku zamykania przez zewnętrzny pierścień oporowy 23, a w kierunku otwierania przez (nie przedstawione) elementy oporowe, działające między końcówką mniejszego tłoka ciśnieniowego 20 i końcówką na wewnętrznym obwodzie tulei 21 zaworu. Tłok 18 przełącznika ciśnienia dzieli cylinder 17 przełącznika na położoną po stronie zamykania komorę 24 przełącznika i położoną po stronie otwierania komorę 25 przełącznika. Położona po stronie otwierania komora 25 przełącznika stanowi część otworu przelotowego 26 w tłokach 13, 15, który dzieli główny cylinder hydrauliczny 9, 11 na położone po stronie zamykania komory cylindra 27, 28 oraz położone po stronie otwierania komory cylindra 31, 32. Otwór przelotowy 26 jest zamykany tuleją 21 zaworu. W ten sam sposób tłoki 14 i 16 dzielą komory cylindrów głównych 10 i 12, należące do zawierających układy wrzecionowe zespołów tłokowo-cylindrowych 6 i 8, na położone po stronie zamykania komory cylindra 29 i 30 oraz położone po stronie otwierania komory cylindra 33 i 34. Wszystkie położone po stronie zamykania komory 27, 28, 29, 30 cylindra są połączone ze sobą kanałami 35. Układy wrzecionowe w zespołach tłokowo-cylindrowych 6 i 8 składają się z ruchomego wrzeciona 36, 37, 38, które jest wkręcone w zamocowaną w tłoku 14, 16 nakrętkę wrzecionową 39, i które zagłębia się w cylindryczne wybranie 40 w zespole tłokowo-cylindrowych 6 i 8. Ruchome wrzeciona 36, 37, 38 mają ponadto łożysko wzdłużne 41 oraz końcówkę 42, za pomocą której są połączone przesuwnie wzdłuż osi z obrotowym mechanizmem napędowym, z którego przedstawiono jedynie zębnik 43, który za pośrednictwem przekładni pasowej 44 jest napędzany przez serwomotor z regulacją położenia. Serwomotor stanowi zazwyczaj silnik elektryczny. Opisane cechy i elementy konstrukcyjne są identyczne dla wszystkich trzech przykładów wykonania według fig. 1 do fig. 3. Poniżej opisane są szczegóły poszczególnych przykładów wykonania. W przykładzie wykonania według fig. 1 ruchome wrzeciono 36 przechodzi przez położoną po stronie otwierania komorę 32 zespołu tłokowo-cylindrowego 6, 8 i wchodzi w łączący się z nim drugi zespół tłokowo-cylindrowy 45, w którym ruchome wrzeciono 36 jest za pomocą łożyska wzdłużnego 41 osadzone w zespole tłoka 46, który dzieli drugi zespół tłokowo-cylindrowy 45 na komorę 47 położoną po stronie zamykania, i drugą komorę 47 a położoną po stronie otwierania. Ta komora, leżąca, względem tłoka 46 naprzeciwko komory 47 położonej po stronie zamykania, nie jest zasilana olejem hydraulicznym. Z komory 47 położonej po stronie zamykania, wychodzi przewód hydrauliczny 48, prowadzący do pierwszego zaworu wielodrogowego 49 (zawór 4/3 - czterodrogowy, trójpołożeniowy) o położeniach a, b i c. Od przewodu hydraulicznego 48 odchodzi przewód hydrauliczny 50, prowadzący do drugiego zaworu wielodrogowego 51 (zawór 4/2) o położeniach a i b, za pomocą którego jest wytwarzane lub przerywane połączenie między komorą 47 położoną po stronie zamykanie przyrządu, i komorą 25 przełącznika ciśnieniowego położoną po stronie otwierania. Za pomocą pierwszego zaworu wielodrogowego 49 przewód hydrauliczny 48 jest podłączany albo do źródła P medium ciśnieniowego, albo, poprzez zawór zwrotny 52 z przeciwciśnieniem (6 bar - 6 x 105 Pa), do zbiornika T. Za pomocą drugiego, działającego jak zawór ssący, zaworu zwrotnego 53, ciecz hydrauliczną można pobierać ze zbiornika T. Położona po stronie otwierania komora 31 głównego cylindra 9 jest, poprzez przewód hydrauliczny 54 i zawór zwrotny 52 z przeciwciśnieniem, połączona ze zbiornikiem T.

6 Poniżej opisano zasadę działania przyrządu według wynalazku w pierwszym wykonaniu. W przypadku zamykania przyrządu do zamykania formy w trybie szybkim, druga, położona po stronie zamykania, komora 47 drugiego zespołu tłokowo-cylindrowego 45 zostaje, poprzez przełączenie pierwszego zaworu wielodrogowego 49 w położenie c, zasilona medium ciśnieniowym ze źródła P, wskutek czego zespół tłoka 46 zajmuje, przedstawione na fig. 1, skrajne prawe położenie. Drugi zawór wielodrogowy 51 znajduje się w położeniu b, co sprawia, że tłok 18 przełącznika ciśnienia utrzymuje tuleję 21 zaworu w położeniu przedstawionym na fig. 1, w którym otwór przelotowy 26 między położoną po stronie zamykania komorą cylindra 27 i położoną po stronie otwierania komorą cylindra 31 jest otwarty. Wskutek obrotu ruchomego wrzeciona 36 obie połówki 2 i 3 narzędzia są dosuwane do siebie aż do oporu. Dzięki temu, że ruchome wrzeciono 36 jest napędzane elektrycznym serwomotorem z regulacją położenia, można przy tym osiągnąć precyzyjne ustawienie. Podczas zbliżania się połówek 2 i 3 narzędzia do siebie następuje przemieszczenie oleju hydraulicznego z położonych po stronie otwierania komór cylindra 31 i 33, poprzez otwory przelotowe 26 i kanały 35, do położonych po stronie zamykania komór cylindra 27 do 30, przy czym brakujące ilości oleju można uzupełnić poprzez przewód 54 i zawór ssący 53. W fazie wzrostu ciśnienia zamykającego, pierwszy zawór wielodrogowy 49 jest przełączany w położenie b, a drugi zawór wielodrogowy 51 w położenie a. Przy dalszym obrocie ruchomego wrzeciona 36 w kierunku zamykania zespół tłoka 46 jest, według fig. 1, przesuwany w lewo, wskutek czego olej hydrauliczny, znajdujący się w drugiej komorze 47 położonej po stronie zamykania, przechodzi przez przewody hydrauliczne 48 i 50 oraz drugi zawór wielodrogowy 51 do położonej po stronie otwierania komory 25 przełącznika ciśnienia i powoduje przesuw tłoka 18 przełącznika oraz tulei 21 zaworu, tak że tuleja 21 zaworu zamyka najpierw otwór przelotowy 26. Dalszy przesuw tłoka 18 przełącznika powoduje, dzięki wytwarzającym różnicę ciśnień jego powierzchniom różnicowym: kolistej 19' i pierścieniowej 19", nadmierny wzrost ciśnienia, który rozprzestrzenia się poprzez przelotowy rowek 22 w tulei 21 zaworu i wytwarzana pierścieniowych powierzchniach 13' do 16' tłoków wymagane ciśnienie zamykające. W celu zmniejszenia ciśnienia zamykającego, które działa na pierścieniowe powierzchnie 13' do 16' tłoków, drugi zawór wielodrogowy 51 i pierwszy zawór wielodrogowy 49 są przełączane w położenie a, wskutek czego tłok 18 przełącznika ciśnienia zostaje bezciśnieniowo podłączony do zbiornika T. Druga, położona po stronie zamykania, komora 47 drugiego zespołu tłokowo-cylindrowego 45 jest podłączana do źródła P medium ciśnieniowego tak, że zespół tłoka 46 jest cofany w skrajne położenie oporowe, ukazane na fig. 1. W fazie otwierania przyrządu do zamykania formy w trybie szybkim, pierwszy zawór wielodrogowy 49 zostaje wprowadzony w położenie przełączania c, w którym druga komora 47 położona po stronie zamykania jest poprzez pompę P i przewód 48 zasilona czynnikiem ciśnieniowym. Zespół tłoka 46 jest dzięki temu utrzymywany w prawym położeniu skrajnym przedstawionym na fig. 1. Zawór wielodrogowy 51 zostaje wprowadzony w położenie przełączania b, przez co jest zabezpieczone to, że pozostaje otwarte przejście pomiędzy komorą cylindra 27 położoną po stronie zamykania i komorą 31 cylindra po strome otwierania. Obrót ruchomego wrzeciona 36 jest przeciwny do opisanego przy zamykaniu, tak, że obie połówki 2 i 3 narzędzia oddalają się od siebie. W przyrządzie według wynalazku w przykładzie wykonania według fig. 2, ruchome wrzeciono 37 jest za pomocą łożyska wzdłużnego 41 osadzone z możliwością swobodnego obrotu w obudowie 55, połączonej z głównym cylindrem hydraulicznym 10, przy czym nie ma ono możliwości przesuwu osiowego. Układ hydrauliczny składa się ze źródła P medium ciśnieniowego, zaworu wielodrogowego 56 o położeniach a, b i c, włączanego swobodnie zaworu zwrotnego 57, zaworu ssącego 53, zaworu zwrotnego 52 z przeciwciśnieniem, zbiornika T oraz przewodów hydraulicznych 58 do 61. Działanie przyrządu przebiega następująco. W fazie zamykania przyrządu do zamykania formy w trybie szybkim zawór wielodrogowy 56 jest przełączany w, przedstawione na fig. 2 położenie b, w którym otwór przelotowy 26 w tłokach 13, 15 pozostaje otwarty, tak, że przy obrocie ruchomego wrzeciona 37 i spowodowanym przezeń zbliżaniu się do siebie połówek 2 i 3 narzędzia, olej może przepływać z obu, położonych po stronie otwierania, komór cylindra 31 i 33 do

7 położonych po stronie zamykania komór cylindra 27 do 30, przy czym brakujące ilości oleju można zassać poprzez zawór ssący 53 i przewód hydrauliczny 61. Obrót ruchomego wrzeciona 37 zostaje zatrzymany, gdy obie połówki 2 i 3 narzędzia dojdą do siebie. Przy wzroście ciśnienia zamykającego, zawór wielodrogowy 56 jest przełączany w położenie c, w którym olej przechodzi ze źródła P medium ciśnieniowego, przez przewód hydrauliczny 58 do położonej po stronie zamykania komory 25 przełącznika ciśnienia i za pomocą tłoka 18 przełącznika powoduje wzrost ciśnienia, opisany poprzednio. W celu zmniejszenia ciśnienia zamykającego, które działa na pierścieniowe powierzchnie 13' do 16' tłoków, zawór wielodrogowy 56 jest przełączany w położenie a, w którym za pośrednictwem przewodu hydraulicznego 59 otwarty zostaje zawór zwrotny 57, wskutek czego działające na tłok 18 przełącznika ciśnienie jest odprowadzane przez przewody hydrauliczne 58 i 60 do zbiornika T. Otwieranie przyrządu do zamykania formy w trybie szybkim następuje wtedy, kiedy zawór wielodrogowy 56 jest ustawiany w położeniu b. Wskutek obrotu ruchomego wrzeciona 37 w kierunku, w którym połówki 2 i 3 narzędzia oddalają się od siebie, w położonych po stronie zamykania komorach 27 wytwarza się ciśnienie, które poprzez otwór przelotowy 26 powoduje cofnięcie tłoka 18 przełącznika i tulei 21 zaworu w położenie, przedstawione na fig. 2 tak że otwór przelotowy 26 między położonymi po stronie zamykania komorami 27, 29 pozostaje całkowicie otwarty, dzięki czemu przy rozsuwaniu połówek 2 i 3 narzędzia może nastąpić wyrównanie objętości między położonymi po stronie zamykania komorami cylindra 27 do 30 i położonymi po stronie otwierania komorami cylindra 31 do 33. Nadmiar oleju jest poprzez przewód hydrauliczny 61 odprowadzany do zbiornika T. Przyrząd według wynalazku w trzecim przykładzie wykonania według fig. 3 zbudowany jest następująco. Ruchome wrzeciono 38 według fig. 3 odpowiada w części napędowej wrzecionu 36 według fig. 1. Na zagłębiającym się w zespół tłokowo-cylindrowy 6, 8 końcu, wrzeciono 38 posiada tłok hydrauliczny 62 prowadzony w cylindrze 63 wrzeciona. Układ hydrauliczny składa się ze źródła P medium ciśnieniowego, pierwszego zaworu wielodrogowego 64 o trzech położeniach a, b i c, drugiego zaworu wielodrogowego 65 o dwóch położeniach a i b oraz trzeciego zaworu wielodrogowego 66 o położeniach a i b. Wspomniane zawory wielodrogowe 64 do 66 są, za pomocą przewodów hydraulicznych 67 do 70, połączone z położoną po stronie otwierania komorą 24 przełącznika ciśnień, cylindrem 63 wrzeciona, położoną po stronie zamykania drugą komorą 47, położoną po stronie otwierania komorą cylindra 31, 33 oraz ze zbiornikiem T. Zasada działania przyrządu w tym wykonaniu jest następująca. W celu zamykania przyrządu do zamykania formy w trybie szybkim, pierwszy zawór wielodrogowy 64 jest przełączany w położenie c, dzięki czemu zespół tłoka 46 przyjmuje położenie skrajne przedstawione na fig. 3. Zawór wielodrogowy 66 zostaje przełączony w położenie b, przedstawione na fig. 3, przez co jest zabezpieczone to, że tłok 18 przełącznika ciśnienia pozostaje ustalony w położeniu, w którym może nastąpić swobodna wymiana objętości oleju pomiędzy komorami cylindra 31 i 33 położonymi po stronie otwierania i komorami cylindra 27 do 30 położonymi po stronie zamykania. Na skutek położenia a zaworu wielodrogowego 65, ilość oleju wyparta przez tłok 62 wrzeciona 38 z cylindra drugiego zespołu tłokowo-cylindrowego 63 wrzeciona może wypłynąć poprzez przewód hydrauliczny 67. Główna ilość oleju hydraulicznego wpływa przez przewód 67 i 70 do komór cylindra 31 i 33 znajdujących się od strony otwierania i przez otwór przelotowy 26 do komór cylindra 27 do 30 znajdujących się od strony zamykania. Dla przypadku, kiedy możliwości przyjęcia czynnika ciśnieniowego komór cylindra 27 do 33 są wyczerpane, wzrasta ciśnienie w przewodach 67 i 70, przy czym nadmiarowa ilość oleju hydraulicznego po przekroczeniu poziomu ciśnienia w wysokości 6 bar (6 x 105 Pa) może zostać odprowadzona poprzez zawór nadciśnieniowy 52 do zbiornika T. W sytuacji wzrostu ciśnienia zamykającego, pierwszy zawór wielodrogowy 64 jest przełączany w położenie a, wskutek czego olej hydrauliczny, znajdujący się w drugiej komorze 47 położonej po stronie zamykania, może przez przewód hydrauliczny 69 spływać do zbiornika T,

8 jeżeli nastąpi dalszy obrót ruchomego wrzeciona 38 z jednoczesnym utrzymaniem tłoków 13 do 16 w położeniu zamkniętym, aby tłok 62 wrzeciona mógł dalej zagłębić się w cylinder drugiego zespołu tłokowo-cylindrowego 63 w celu wytworzenia ciśnienia, które ma zasilać tłok 18 przełącznika ciśnienia. Ponieważ tłoki 13 do 16 znajdują się w położeniu zamkniętym, w którym połówki 2 i 3 narzędzia przylegają do siebie, obrót wrzeciona 38 powoduje przesuw zespołu tłoka 46 w lewo na taką odległość, na jaką tłok 62 wchodzi w cylinder zespołu tłokowo-cylindrowego 63. Drugi zawór wielodrogowy 65 jest wówczas przełączany w położenie b, a trzeci zawór wielodrogowy 66 w położenie a, tak że wytworzone w cylindrze wrzeciona drugiego zespołu tłokowo-cylindrowego 63 ciśnienie hydrauliczne może być, przez przewód 67 przekazywane do tłoka 18 przełącznika. Przesuw tłoka 18 przełącznika powoduje wówczas wzrost ciśnienia, wystarczający do zamknięcia przyrządu, jak opisano wcześniej. W celu zmniejszenia ciśnienia zamykającego, które działa na pierścieniowe powierzchnie 13' do 16' tłoków 13, 16, pierwszy zawór wielodrogowy 64 jest przełączany w położenie a, wskutek czego, położona po stronie zamykania, druga komora 47 jest połączona ssawnie ze zbiornikiem T. Drugi zawór wielodrogowy 65 i trzeci zawór wielodrogowy 66 są przełączane w położenie a, wskutek czego ciśnienie, panujące w położonej po stronie otwierania komorze 25 przełącznika i w cylindrze 63 wrzeciona jest odprowadzane do zbiornika T. W celu otwarcia przyrządu do zamykania formy w trybie szybkim, pierwszy zawór wielodrogowy 64 jest przełączany w położenie c, w którym położona po stronie zamykania druga komora 47 zostaje zasilona medium ciśnieniowym ze źródła P, wskutek czego zespół tłoka 46 zostaje przesunięty w, przedstawione na fig. 3, skrajne położenie. W tym celu następuje jednocześnie obrót wrzeciona 38, umożliwiający cofnięcie zespołu tłoka 46, a po dojściu zespołu tłoka 46 do położenia skrajnego, powodujący otwieranie. Drugi zawór wielodrogowy 65 jest przełączany w położenie a, co umożliwia zasysanie oleju hydraulicznego ze zbiornika T, poprzez przewód hydrauliczny 67, do cylindra 63 wrzeciona. Trzeci zawór wielodrogowy 66 jest przełączany w położenie b, w którym tłok 18 przełącznika ciśnień i tuleja 21 zaworu są cofnięte, odsłaniając otwór przelotowy 26, tak że podczas otwierania może następować swobodne wyrównanie objętości oleju między położonymi po stronie zamykania komorami cylindrów 27 do 30 i położonymi po stronie otwierania komorami cylindrów 31 do 33, przy czym nadmiar oleju hydraulicznego można poprzez przewód hydrauliczny 70 odprowadzić do zbiornika T.

9 Fig. 2

10 Fig. 3

11 Fig. 4

12 Fig. 1 Departament Wydawnictw UP RP Nakład 90 egz Cena 4,00 zł