WYNIKI PIERWSZEJ TURY MIĘDZYNARODOWYCH BADAŃ PORÓWNAWCZYCH W ZAKRESIE PARAMETRÓW JAKOŚCIOWYCH WĘGLA KAMIENNEGO
|
|
- Edward Wierzbicki
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRACE NAUKOWE GIG GÓRNICTWO I ŚRODOWISKO RESEARCH REPORTS MINING AND ENVIRONMENT Kwartalnik Quarterly 4/2011 Przemysław Rompalski, Leokadia Róg WYNIKI PIERWSZEJ TURY MIĘDZYNARODOWYCH BADAŃ PORÓWNAWCZYCH W ZAKRESIE PARAMETRÓW JAKOŚCIOWYCH WĘGLA KAMIENNEGO Streszczenie Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 września 2008 roku (Dz. U. nr 183, poz. 1142) w sprawie sposobu monitorowania wielkości emisji substancji objętych wspólnotowym systemem handlu uprawnieniami do emisji, analizy fizykochemiczne paliw powinny być wykonywane w laboratoriach mających system zarządzania zgodny z normą PN-EN ISO/IEC 17025:2005. W tak zarządzanych laboratoriach badawczych stosowane procedury i zasady gwarantują wiarygodność uzyskiwanych wyników badań. Ważnym elementem systemu zarządzania jest również badanie biegłości, które może być oceniane na podstawie wyników uzyskiwanych w badaniach międzylaboratoryjnych. Przekonanie, że w laboratorium są wykonywane wiarygodne badania, jest najważniejszą sprawą dla klientów korzystających z jego usług. Programy badań międzylaboratoryjnych są wykorzystywane przez jednostki akredytujące laboratoria do oceny zdolności laboratoriów do kompetentnego wykonania badań i pomiarów. W artykule przedstawiono wyniki pierwszej tury międzynarodowych badań porównawczych, zorganizowanych przez Zakład Oceny Jakości Paliw Stałych Głównego Instytutu Górnictwa. Badania porównawcze zostały zorganizowane dla polskich firm energetycznych, uczestniczących w programie handlu uprawnieniami do emisji oraz dla firm zagranicznych i przedstawicieli firm zagranicznych w Polsce. Results of the first round of international comparative tests with respect to hard coal quality parameters Abstract In conformity with the Order of the Minister of Environment of 12 September 2008 (Journal of Laws of the Republic of Poland No 183, item 1142) on the way of monitoring of the emission quantity of substances comprised by the European Union Emission Trading Scheme, physico-chemical analyses of fuels should be carried out in laboratories having a management system consistent with the PN-EN ISO/IEC 17025:2005 standard. In testing laboratories managed in such a manner the applied procedures and principles guarantee the reliability of obtained test results. An important element of the management system is also the proficiency testing, which can be assessed on the basis of results obtained in interlaboratory tests. The conviction that in the laboratory are carried out reliable tests is the most important matter for the clients using its service. The programmes of interlaboratory tests are used by bodies accrediting laboratories for the evaluation of capacity of laboratories for competent performing of tests and measurements. The article presents the results of the first round of international comparative tests, organised by the Department of Solid Fuels Quality Assessment of the Central Mining Institute. The comparative tests have been organised for Polish energy companies participating in the emissions trading programme as well as for foreign firms and representatives of foreign firms in Poland. Główny Instytut Górnictwa 103
2 Mining and Environment 1. WPROWADZENIE Według Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 września 2008 roku (Dz. U. nr 183, poz. 1142) w sprawie sposobu monitorowania wielkości emisji substancji objętych wspólnotowym systemem handlu uprawnieniami do emisji (Rozporządzenie 2008), analizy fizykochemiczne paliw powinny być wykonywane w laboratoriach mających system zarządzania zgodny z normą PN-EN ISO/IEC 17025:2005. W tak zarządzanych laboratoriach badawczych stosowane procedury i zasady gwarantują wiarygodność uzyskiwanych wyników badań. Ważnym elementem systemu zarządzania jest również badanie biegłości, które może być oceniane na podstawie wyników uzyskiwanych w badaniach międzylaboratoryjnych. Badania międzylaboratoryjne mogą być wykorzystywane do: określania zdolności do wykonywania konkretnych badań i pomiarów, monitorowania osiągnięć laboratorium w zakresie dokładności wykonywanych analiz, identyfikowania problemów oraz inicjowania działań korygujących z zakresu kompetencji technicznych personelu, sprawdzania i wzorcowania aparatury, ustalania efektywności i porównywalności nowych metod badawczych, określania cech charakterystycznych nowej metody badawczej. Badania międzylaboratoryjne są ważnym narzędziem wykorzystywanym do podniesienia jakości, a także pozwalają na monitorowanie możliwości analitycznych laboratoriów oraz porównywanie uzyskiwanych przez nie wyników z wynikami uzyskiwanymi przez podobne laboratoria. Przekonanie, że w laboratorium są uzyskiwane wiarygodne rezultaty, jest najważniejszą sprawą dla klientów korzystających z jego usług. Programy badań międzylaboratoryjnych są wykorzystywane przez jednostki akredytujące laboratoria do oceny zdolności laboratoriów do kompetentnego wykonywania badań i pomiarów (Przewodnik ISO/IEC 1997). W artykule przedstawiono wyniki pierwszej tury międzynarodowych badań porównawczych, zorganizowanych przez Zakład Oceny Jakości Paliw Stałych Głównego Instytutu Górnictwa. Badania te dotyczyły polskich firm energetycznych, uczestniczących w programie handlu uprawnieniami do emisji oraz firm zagranicznych i przedstawicieli firm zagranicznych w Polsce. 2. PRZEDMIOT I METODYKA ORGANIZACJI BADAŃ PORÓWNAWCZYCH System badań porównawczych funkcjonuje według określonego planu: nabór uczestników, przygotowanie materiału do badań (PN-G-04502:1990; Róg i in. 2008), badania jednorodności przygotowanego materiału (Volk 1973), dystrybucja próbek kontrolnych do uczestników badań, zebranie i analiza otrzymanych wyników, sporządzenie raportu końcowego zawierającego wnioski z danej tury badań międzylaboratoryjnych, stanowiącego jednocześnie świadectwo z badań porównawczych. Wszystkie dokumenty oraz raport końcowy są sporządzone w języku polskim dla polskich uczestników oraz w języku angielskim dla uczestników zagranicznych. 104
3 Górnictwo i Środowisko Pierwsza tura międzynarodowych badań porównawczych została zorganizowana w 2010 r. Zakres badań obejmował następujące parametry jakościowe węgla kamiennego: zawartość wilgoci (PN-G-04560:1998; PN-G-04511:1980), popiołu (PN-G-04560:1998; PN-ISO 1171:2002), siarki całkowitej (PN-G-04584:2002; PN-ISO 334:1997), pierwiastka węgla (PN-G-04571:1998) oraz ciepła spalania (PN-G-04513:1981. Podstawę badań stanowiły wytyczne i narzędzia statystyczne zamieszczone w Przewodniku ISO/IEC 43-1 (1997) oraz w Przewodniku ISO/IEC 35 (1989). Zaproszenia do wzięcia udziału w badaniach porównawczych zostały skierowane do: laboratoriów zakładów energetycznych, laboratoriów związanych z górnictwem (zakłady górnicze), laboratoriów działających samodzielnie poza strukturami organizacyjnymi wymienionymi powyżej, polskich filii laboratoriów zagranicznych, laboratoriów zagranicznych. W pierwszej turze międzynarodowych badań porównawczych węgla kamiennego w 2010 r. wzięło udział 11 uczestników, z czego siedem to laboratoria polskie, dwa to filie laboratoriów zagranicznych oraz dwa to laboratoria zagraniczne. Tylko sześć z nich miało akredytację. Uczestnicy do oznaczania parametrów stosowali różne metody i różne urządzenia analityczne, które zestawiono w tabeli 1. Tabela 1. Urządzenia wykorzystywane do badań oraz metody badawcze Popiół A a Parametr Metoda Urządzenie PN-80/G piec do spalań PN-G-04560:1998 piec do spalań PM-6/1100A PN-ISO 1171:2002 piec laboratoryjny NABERTHERM metoda własna termograwimetr ELTRA PN-ISO 1928:2002 PN-G-04513:1981 Ciepło spalania Q a PN-81/G metoda własna Siarka całkowita St a Pierwiastek Ct a PN-ISO 351:1999 PN-G-04584:2001 metoda własna PN-G-04571:1998 PN-G-04584:2001 metoda własna kalorymetr KL-12 kalorymetr ELTRA kalorymetr LECO AC500 kalorymetr LECO AC600 kalorymetr LECO AC350 kalorymetr IKA C5000 analizator ELTRA CS500 analizator ELTRA CHS500 analizator ELTRA CHS580 analizator LECO SC144 analizator LECO SC132 analizator LECO TruSpecS analizator TrueSpec CHN analizator ELTRA CS500 analizator ELTRA CHS500 analizator ELTRA CHS580 analizator LECO CHN
4 Mining and Environment 3. PRZYGOTOWANIE PRÓBEK KONTROLNYCH DO BADAŃ Do badań pobrano pięć próbek ogólnych o masie około 100 kg z pięciu kopalń produkujących węgle energetyczne. Próbki te skruszono w całości do uziarnienia poniżej 3 mm i przygotowano z każdej z nich próbki laboratoryjne. Próbki laboratoryjne doprowadzono do stanu powietrzno suchego, susząc je w temperaturze pokojowej. Następnie całe próbki laboratoryjne zmielono do uziarnienia poniżej 0,2 mm. Wszystkie czynności wykonano zgodnie z normą PN-G (1990). Zmielone próbki laboratoryjne węgla podzielono na próbki kontrolne, o masie około 200 g, z przeznaczeniem dla każdego uczestnika. Każdy z uczestników otrzymał komplet pięciu próbek kontrolnych węgla kamiennego o zróżnicowanych parametrach jakościowych. Dla każdej przygotowanej próbki kontrolnej wykonano analizy sprawdzające na: zawartość popiołu, siarki całkowitej, pierwiastka C oraz ciepło spalania. 4. BADANIA JEDNORODNOŚCI PRÓBEK Na wszystkich przygotowanych próbkach kontrolnych wykonano analizy sprawdzające, polegające na trzykrotnym oznaczeniu zawartości popiołu i pierwiastka węgla. W ten sposób uzyskano serie wyników dla każdego badanego parametru, składające się z trzech wyników. W celu określenia jednorodności próbek kontrolnych oraz istotności statystycznej serii wyników, uzyskanych podczas wykonywania analiz sprawdzających każdej próbki kontrolnej, przeprowadzono testy t-studenta i F-Snedecora (Volk 1973). Test t-studenta umożliwia określenie istotności różnicy wartości średnich, obliczonych dla dwóch niezależnych serii pomiarowych, liczących odpowiednio N x oraz N y wyników. W pierwszej kolejności obliczono odchylenie standardowe S dla wszystkich serii pomiarowych, korzystając ze wzoru S = n ( X i X ) i= 1 N 1 gdzie: S odchylenie standardowe serii pomiarowej, X i kolejne wartości parametru otrzymane dla danej próbki kontrolnej, X średnia arytmetyczna otrzymanych wartości parametru w danej próbce kontrolnej, N liczba wyników oznaczania parametru w danej próbce kontrolnej. Następnie wyniki, wyliczonych odchyleń standardowych S z serii, pogrupowano w pary, które porównywano ze sobą. Dla tych par obliczono łączne odchylenie standardowe S c, wyrażone wzorem 2 (1) 106
5 Górnictwo i Środowisko 2 2 ( N 1) + S ( N 1) Sx x y y S C = (2) N + N 2 x gdzie: S x, S y odchylenia standardowe serii pomiarowych x oraz y według wzoru (1), S x 2, S y 2 wariancje dla serii pomiarowych x oraz y, N x, N y liczba wyników oznaczania pomiarów w seriach pomiarowych x oraz y. W ostatnim etapie testu t-studenta obliczono wartość t według wzoru y gdzie x y X x X y t = (3) 1 1 SC + N N x X, X średnie arytmetyczne parametrów w seriach pomiarowych x oraz y. y Otrzymane wartości t porównano z wartością tablicową t krt (Volk 1973). Te same serie wyników poddano ocenie testem F-Snedecora, który jest testem istotności różnicy precyzji, charakteryzującej dwie porównywane serie wyników. W teście tym porównuje się dwie wartości odchyleń standardowych S x i S y (o odpowiednich stopniach swobody v x = N x 1 i v y = N y 1). Test F może zatem odpowiedzieć na pytanie: czy obydwie badane serie wyników są równorzędnie precyzyjne, to znaczy czy są statystycznie identyczne dla określonego poziomu istotności. W tym przypadku przeanalizowano równość dla identycznego kwantylu granicznego F kryt podaną wzorem 2 Sx F = (4) 2 S Można jednak zauważyć, że relacja (4) jest symetryczna i równie dobrze może być rozpatrywana jako odwrotność, czyli F y 1 = (5) F Następnie otrzymane wartości F oraz F porównano z wartością tablicową F kryt (Volk 1973). Jeśli porównywane wartości t, F i F, dla wszystkich par, nie przekraczają wartości krytycznych, odpowiednio t kryt, F kryt, podanych w tablicach statystycznych (Volk 1973), należy uznać, że wszystkie próbki są jednorodne pod względem jakości i można je użyć do badań międzylaboratoryjnych. Jeśli jednak któraś z porównywanych wartości t, F, F przekroczyłaby wartości krytyczne t kryt, F kryt, należałoby odrzucić próbkę kontrolną, do której te wartości się odnoszą i zastąpić ją nową. Obu testom, jak podano wcześniej, poddano wyniki oznaczania zawartości popiołu oraz pierwiastka węgla, uzyskane dla każdej z próbek kontrolnych. Wyznaczone wartości statystyczne każdego z testów porównano z wartościami krytycznymi. War- 107
6 Mining and Environment tość krytyczna t kryt (dla poziomu ufności P = 95%) była równa 2,306, natomiast F kryt (dla poziomu ufności P = 95%) 6,39. Wyznaczone wartości statystyczne oraz wartości krytyczne obu testów podano w tabelach 2 i 3. Tabela 2. Wyniki testów t-studenta oraz F-Snedecora dla oznaczania zawartości popiołu pięciu serii węgla kamiennego Numer próbki kontrolnej Test A a A a A a A a A a t-studenta 0,33 0,28 0,34 0,30 0,22 tkryt = t0,05;8 2,306 F-Snedecora F/F 0,45/2,24 0,46/2,19 0,65/1,53 0,63/1,59 0,42/2,37 Fkryt = F0,05;4;4 6,39 Tabela 3. Wyniki testów t-studenta oraz F-Snedecora dla oznaczania zawartości pierwiastka węgla pięciu serii węgla kamiennego Numer próbki kontrolnej Test C a C a C a C a C a t-studenta 0,43 0,69 0,55 0,46 0,62 tkryt = t0,05;8 2,306 F-Snedecora F/F 0,50/1,99 0,43/2,31 0,48/2,10 0,46/2,17 0,71/1,40 Fkryt = F0,05;4;4 6,39 Z tabel 2 i 3 wynika, że każda otrzymana wartość statystyczna dla każdego parametru, jest niższa od wartości krytycznej, co świadczy o tym, że: według testu t-studenta zachodzi równorzędność otrzymanych wyników oznaczania zawartości popiołu oraz zawartości pierwiastka węgla dla węgla kamiennego, natomiast według testu F-Snedecora zachodzi równorzędność w kategorii rozkładu błędu (precyzji). 5. ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ Na rysunkach od 1 do 4 przedstawiono średnie wyniki badań, uzyskane przez uczestników. 108
7 Górnictwo i Środowisko Zawartość popiołu A d, % Rys. 1. Średnie wyniki oznaczania zawatrości popiołu A d dla pięciu próbek kontrolnych Fig. 1. Average results of determination of the ash content A d for five control samples Ciepło spalania Q s d, kj/kg Rys. 2. Średnie wyniki oznaczania ciepła spalania Qs d dla pięciu próbek kontrolnych Fig. 2. Average results of determination of the gross calorific value Qs d for five control samples 109
8 Mining and Environment Zawartość pierwiastka węgla, % Zawartość siarki całkowitej, % Rys. 3. Średnie wyniki oznaczania siarki całkowitej St d dla pięciu próbek kontrolnych Fig. 3. Average results of determination of total sulphur St d for five control samples Rys. 4. Średnie wyniki oznaczania pierwiastka węgla Ct d dla pięciu próbek kontrolnych Fig. 4. Average results of determination of the carbon element Ct d for five control samples Dla każdego z analizowanych parametrów fizykochemicznych wyznaczono wartość przypisaną X, która jest średnią wartością ze wszystkich wyników danego parametru, otrzymanych przez uczestników badań, dla danej próbki kontrolnej (tab. 4). 110
9 Górnictwo i Środowisko Następnie na podstawie wszystkich wyników danego parametru obliczono odchylenia standardowe S, według wzoru (1) tabela 5 oraz wskaźniki z, według wzoru (6), które posłużyły do oceny biegłości laboratoriów (tab. 6) x X z = (6) s gdzie: x wartość parametru uzyskana przez uczestnika, X wartość przypisana (średnia przypisana) czyli średnia arytmetyczna z wyników badań, otrzymanych przez uczestników dla danego parametru, s odchylenie standardowe wyników badań parametru, otrzymanych przez uczestników. Tabela 4. Wartości przypisane (średnia przypisana) Numer próbki kontrolnej Parametr wartość przypisana X Popiół A d 36,30 15,39 19,23 24,15 10,37 Ciepło spalania Qs d Siarka całkowita St d 0,81 0,45 0,56 0,80 0,69 Pierwiastek węgiel Ct d 52,20 68,95 66,12 62,57 72,39 Tabela 5. Odchylenia standardowe Numer próbki kontrolnej Parametr odchylenie standardowe s Popiół A d 0,22 0,33 0,16 0,17 0,12 Ciepło spalania Qs d Siarka całkowita St d 0,04 0,03 0,03 0,04 0,03 Pierwiastek węgiel Ct d 1,44 2,10 2,06 1,53 1,52 W tabeli 6 oraz na rysunku 5 podano wartości wskaźnika z uzyskane przez każdego z uczestników badań międzylaboratoryjnych. Wskaźniki z dla każdego parametru porównano z kryteriami podanymi poniżej, według Przewodnika ISO/IEC 43-1 (1997). W laboratorium uzyskano wynik: zadowalający, jeśli z 2, wątpliwy, jeśli 2 < z < 3, niezadowalający, jeśli z 3. W tabeli 6 wyniki znajdujące się na poziomie wątpliwym zapisano kursywą, a wyniki znajdujące się na poziomie niezadowalającym pogrubioną czcionką. Poziom zadowalający oznacza przedział mieszczący się między dwiema liniami przerywanymi na rysunku 5; poziom wątpliwy oznacza przedział, mieszczący się między linią przerywaną a linią ciągłą pogrubioną, natomiast poziom niezadowalający oznacza przedział, mieszczący się poniżej i powyżej linii ciągłej pogrubionej. Po przeprowadzeniu analizy wyników i wyciągnięciu wniosków sporządzono raport, który przesłano każdemu z uczestników badań. 111
10 Mining and Environment Tabela 6. Wartości wskaźnika z uzyskane przez poszczególnych uczestników badań Numer uczestnika Numer próbki/parametr A d Qs d St d Ct d A d Qs d St d Ct d A d Qs d St d Ct d 1 0,18 0,20 1,15 0,28 0,96 0,15 0,88 0,60 0,88 0,47 0,06 0,18 2 0,86 0,95 1,74 1,04 1,54 0,44 2,36 0,97 1,09 1,30 1,38 1,32 3 0,04 0,75 0,10 1,26 0,16 1,10 1,23 0,06 0,13 4 1,19 0,59 0,57 1,48 0,67 0,85 0,26 0,92 0,07 0,36 0,37 0,86 5 0,18 0,74 0,91 0,57 0,63 1,75 0,30 0,39 0,18 1,48 0,10 0,54 6 0,05 0,78 0,09 1,69 1,32 0,27 0,48 1,76 1,12 0,13 0,60 1,37 7 0,15 0,68 0,20 0,45 0,72 1,55 0,67 0,04 0,52 0,54 1,63 0,56 8 0,65 0,76 1,45 0,25 1,10 0,89 0,54 0,91 1,81 0,66 1,27 1,24 9 4,47 1,17 0,34 0,95 0,20 2,12 0,67 0,43 0,38 3,48 0,45 0, ,19 1,97 0,91 0,50 0,65 0,13 0,18 0,64 1, ,68 1,15 0,44 0,87 0,16 0,86 0,67 1,13 0,38 1,07 0,99 1,06 Numer uczestnika Numer próbki/parametr 4 5 A d Qs d St d Ct d A d Qs d St d Ct d 1 0,37 0,41 0,58 0,32 0,84 0,42 1,20 0,46 2 1,23 0,59 2,65 1,26 1,25 0,75 1,89 1,21 3 0,82 0,18 0,07 0,59 0,12 0,25 4 1,03 1,73 0,04 1,04 1,72 0,12 0,37 0,81 5 0,27 1,22 0,74 0,45 0,40 1,43 0,38 0,18 6 0,96 0,13 0,04 1,58 0,91 0,05 0,06 1,64 7 0,64 0,62 0,47 0,50 0,24 1,26 0,02 0,05 8 1,52 0,71 0,47 0,95 0,58 0,93 0,94 0,06 9 0,15 2,23 0,20 0,59 0,57 1,74 0,19 0, ,01 0,82 0,79 0,14 1,70 1, ,31 1,17 0,34 1,01 0,16 0,86 0,67 1,13 3,50 1,50 Wskaźnik z -0,50-2,50 wskaźnik z dla popiołu wskaźnik z dla siarki wskaźnik z dla ciepła spalania wskaźnik z dla pierwiastka C -4, Numer uczestnika Rys. 5. Wskaźniki z określone dla próbek kontrolnych węgla Fig. 5. Indices z determined for coal control samples 112
11 Górnictwo i Środowisko 6. PODSUMOWANIE I OCENA WYNIKÓW Międzynarodowe Badania Porównawcze zostały wykonane zgodnie z zaleceniami i wskazówkami zawartymi w Przewodniku ISO/IEC 43-1:1997 Badania biegłości poprzez porównania międzylaboratoryjne oraz Przewodniku ISO/IEC 35 Certyfikacja materiałów odniesienia. Zasady ogólne i analiza statystyczna. Uzyskano następujące wyniki: Próbki kontrolne 1 Różnice między wynikami uzyskanymi przez uczestników badań, w przypadku oznaczania: zawartości popiołu A d dochodziły do 0,57%, ciepła spalania Q s d dochodziły do 163 kj/kg, siarki całkowitej S t d dochodziły do 0,08%, zawartości pierwiastka węgla C t d dochodziły do 0,70%. Wskaźniki z określone w większości laboratoriów znajdowały się na poziomie zadowalającym ( z 2 ). Jedynie w przypadku jednego laboratorium (numer 9), uzyskany wskaźnik z przekraczał poziom zadowalający (dla oznaczania zawartości popiołu). Próbki kontrolne 2 Różnice między wynikami uzyskanymi przez uczestników badań, w przypadku oznaczania: zawartości popiołu A d dochodziły do 0,37%, ciepła spalania Q s d dochodziły do 295 kj/kg, siarki całkowitej S t d dochodziły do 0,05%, zawartości pierwiastka węgla C t d dochodziły do 0,83%. Wskaźniki z określone w większości laboratoriów znajdowały się na poziomie zadowalającym ( z 2 ). Jedynie w przypadku dwóch laboratoriów (numer 2 i 9), uzyskany wskaźnik z przekraczał poziom zadowalający (dla oznaczania zawartości siarki całkowitej oraz ciepła spalania). Próbki kontrolne 3 Różnice między wynikami uzyskanymi przez uczestników badań, w przypadku oznaczania: zawartości popiołu A d dochodziły do 0,35%, ciepła spalania Q s d dochodziły do 152 kj/kg, siarki całkowitej S t d dochodziły do 0,05%, zawartości pierwiastka węgla C t d dochodziły do 0,99%. Wskaźniki z określone w większości laboratoriów znajdowały się na poziomie zadowalającym ( z 2 ). Jedynie w przypadku jednego laboratorium (numer 9), uzyskany wskaźnik z przekraczał poziom zadowalający (dla oznaczania ciepła spalania). 113
12 Mining and Environment Próbki kontrolne 4 Różnice między wynikami uzyskanymi przez uczestników badań, w przypadku oznaczania: zawartości popiołu A d dochodziły do 0,30%, ciepła spalania Q s d dochodziły do 214 kj/kg, siarki całkowitej S t d dochodziły do 0,04%, zawartości pierwiastka węgla C t d dochodziły do 1,00%. Wskaźniki z określone dla większości laboratoriów znajdowały się na poziomie zadowalającym ( z 2 ). Jedynie w przypadku dwóch laboratoriów (numer 2 i 9), uzyskany wskaźnik z przekraczał poziom zadowalający (dla oznaczania zawartości siarki oraz ciepła spalania). Próbki kontrolne 5 Różnice między wynikami uzyskanymi przez uczestników badań, w przypadku oznaczania: zawartości popiołu A d dochodziły do 0,14%, ciepła spalania Q s d dochodziły do 251 kj/kg, siarki całkowitej S t d dochodziły do 0,04%, zawartości pierwiastka węgla C t d dochodziły do 2,42%. Wskaźniki z dla wszystkich laboratoriów znajdowały się na poziomie zadowalającym ( z 2 ). Przeprowadzona pierwsza edycja międzynarodowych badań porównawczych spotkała się z dużym zainteresowaniem wśród laboratoriów współpracujących z Zakładem Oceny Jakości Paliw Stałych Głównego Instytut Górnictwa oraz zagranicznych uczestników. Planuje się przeprowadzenie kolejnej edycji takich badań. Literatura 1. PN-EN ISO/IEC 17025:2005 Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących. 2. PN-G-04502:1990 Węgiel kamienny i brunatny. Metody pobierania i przygotowania próbek do badań laboratoryjnych. 3. PN-G-04511:1980 Paliwa stałe. Oznaczanie zawartości wilgoci. 4. PN-G-04513:1981 Paliwa stałe. Oznaczanie ciepła spalania i obliczanie wartości opałowej. 5. PN-G-04560:1998 Paliwa stałe. Oznaczanie zawartości wilgoci, części lotnych oraz popiołu analizatorem automatycznym. 6. PN-G-04571:1998 Paliwa stałe. Oznaczanie zawartości węgla, wodoru i azotu automatycznymi analizatorami. Metoda makro. 7. PN-G-04584:2001 Paliwa stałe. Oznaczanie zawartości siarki całkowitej i popiołowej automatycznymi analizatorami. 8. PN-ISO 1171:2002 Paliwa stałe. Oznaczanie popiołu. 9. PN-ISO 334:1997 Paliwa stałe. Oznaczanie siarki całkowitej. Metoda Eschki. 10. Przewodnik ISO/IEC 35 (1989): Certyfikacja materiałów odniesienia. Zasady ogólne i analiza statystyczna. 114
13 Górnictwo i Środowisko 11. Przewodnik ISO/IEC 43-1 (1997): Badania biegłości poprzez porównania międzylaboratoryjne. Część I: Projektowanie i realizacja programów badania biegłości. 12. Rozporządzenie (2008): Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 września 2008 r. w sprawie sposobu monitorowania wielkości emisji substancji objętych wspólnotowym systemem handlu uprawnieniami do emisji. Dz. U nr 183, poz Róg L., Wawrzynkiewicz W., Hamala K., Rompalski P., Solik M. (2008): Wyznaczanie dokładności pobierania i przygotowania próbek analitycznych biopaliwa i stałych paliw wtórnych. Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko nr Volk W. (1973): Statystyka stosowana dla inżynierów. Warszawa, Wydaw. Naukowo- -Techniczne. Recenzent: mgr inż. Elżbieta Gruszka 115
Badania biegłości laboratorium poprzez porównania międzylaboratoryjne
Badania biegłości laboratorium poprzez porównania międzylaboratoryjne Dr inż. Maciej Wojtczak, Politechnika Łódzka Badanie biegłości (ang. Proficienty testing) laboratorium jest to określenie, za pomocą
WYNIKI PIERWSZEJ TURY MI DZYNARODOWYCH BADA PORÓWNAWCZYCH W ZAKRESIE PARAMETRÓW JAKOCIOWYCH W GLA KAMIENNEGO
PRACE NAUKOWE GIG GÓRNICTWO I RODOWISKO RESEARCH REPORTS MINING AND ENVIRONMENT Kwartalnik Quarterly 4/2011 Przemysław Rompalski, Leokadia Róg WYNIKI PIERWSZEJ TURY MI DZYNARODOWYCH BADA PORÓWNAWCZYCH
LABORATORIUM ENERGETYCZNE
NA WYKONYWANIE BADAŃ OFERTA WĘGLA KOKSU ODPADÓW PALENISKOWYCH (POPIOŁÓW, POPIOŁÓW LOTNYCH I ŻUŻLI) Osoby do kontaktu: mgr Agnieszka Miśko tel. (091) 317-41-05 tel. kom. 519-501-625 e-mail: agnieszka.misko@grupaazoty.com
LABORATORIUM ENERGETYCZNE
NA WYKONYWANIE BADAŃ OFERTA WĘGLA KOKSU ODPADÓW PALENISKOWYCH (POPIOŁÓW, POPIOŁÓW LOTNYCH I ŻUŻLI) Osoby do kontaktu: mgr Agnieszka Miśko tel. (091) 317-41-05 tel. kom. 519-501-625 e-mail: agnieszka.misko@grupaazoty.com
Międzylaboratoryjne badania porównawcze wyznaczania skłonności powierzchni płaskiego wyrobu do mechacenia i pillingu wg PN-EN ISO 12945:2002
Międzylaboratoryjne badania porównawcze wyznaczania skłonności powierzchni płaskiego wyrobu do mechacenia i pillingu wg PN-EN ISO 12945:2002 ZOFIA MOKWIŃSKA 1. Wprowadzenie Zjawisko pillingu i mechacenia
LABORATORIUM ENERGETYCZNE OFERTA WĘGLA I KOKSU POPIOŁÓW LOTNYCH I ŻUŻLI WÓD ENERGETYCZNYCH
NA WYKONYWANIE BADAŃ OFERTA WĘGLA I KOKSU POPIOŁÓW LOTNYCH I ŻUŻLI WÓD ENERGETYCZNYCH Osoby do kontaktu: mgr inż. Elżbieta Wiśniewska tel. (091) 317-16-20 tel. kom. 519-501-576 e-mail: ewisniewska@zchpolice.com
Grupa Azoty Zakłady Chemiczne Police S.A. Centrum Analiz Laboratoryjnych Dział Analiz Środowiskowych i Energetycznych LABORATORIUM ENERGETYCZNE
NA WYKONYWANIE BADAŃ OFERTA WĘGLA KOKSU ODPADÓW PALENISKOWYCH (POPIOŁÓW, POPIOŁÓW LOTNYCH I ŻUŻLI) Osoby do kontaktu mgr Agnieszka Miśko tel.+48 91 317 41 05 tel. kom.519 501 625 e-mail: agnieszka.misko@grupaazoty.com
PROGRAM BADANIA BIEGŁOŚCI
P O B I E R A N I E P R Ó B E K K R U S Z Y W Opracował: Zatwierdził: Imię i Nazwisko Przemysław Domoradzki Krzysztof Wołowiec Data 28 maja 2015 r. 28 maja 2015 r. Podpis Niniejszy dokument jest własnością
Udział w badaniach biegłości laboratorium nieakredytowanego analiza korzyści
Udział w badaniach biegłości laboratorium go analiza korzyści Aleksandra Burczyk, Iwona Madejska* Ośrodek Badań Biegłości CLP-B LABTEST, działający w strukturach Centralnego Laboratorium Pomiarowo Badawczego
BADANIA PORÓWNAWCZE PAROPRZEPUSZCZALNOŚCI POWŁOK POLIMEROWYCH W RAMACH DOSTOSOWANIA METOD BADAŃ DO WYMAGAŃ NORM EN
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK nr 1 (137) 2006 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 1 (137) 2006 ARTYKUŁY - REPORTS Anna Sochan*, Anna Sokalska** BADANIA PORÓWNAWCZE PAROPRZEPUSZCZALNOŚCI
P O O L W A T E R PROGRAM BADAŃ BIEGŁOŚCI. Edycja nr 1 z dnia 11 lipca 2016 r. Imię i Nazwisko Kamila Krzepkowska Krzysztof Wołowiec
P O O L W A T E R PROGRAM BADAŃ BIEGŁOŚCI Edycja nr 1 z dnia 11 lipca 2016 r. Opracował: Zatwierdził: Imię i Nazwisko Kamila Krzepkowska Krzysztof Wołowiec Data 11 lipca 2016 r. 11 lipca 2016 r. Podpis
PLAN BADANIA BIEGŁOŚCI / PORÓWNANIA MIĘDZYLABORATORYJNEGO (niepotrzebne skreślić) NR 3/2019
PLAN BADANIA BIEGŁOŚCI / PORÓWNANIA MIĘDZYLABORATORYJNEGO (niepotrzebne skreślić) NR 3/2019 prowadzonych przez Klub POLLAB - Sekcję Przemysłu Tekstylnego i Skórzanego Uwaga: Uzupełniając poniższą tabelę
Badania międzylaboratoryjne z zakresu właściwości elektrostatycznych materiałów nieprzewodzących stosowanych w górnictwie
mgr inż. ŁUKASZ ORZECH mgr inż. MARCIN TALAREK Instytut Techniki Górniczej KOMAG Badania międzylaboratoryjne z zakresu właściwości elektrostatycznych materiałów nieprzewodzących stosowanych w górnictwie
FPS-PT/09/01 REW 06 SPIS TREŚCI. str. 2/str. 10
str. 2/str. 10 SPIS TREŚCI I. Organizator programu... 3 II. Adresaci programu... 4 III. Obiekty badań... 4 IV. Wytwarzanie, magazynowanie i dystrybucja obiektów badań... 5 V. Model statystyczny, analiza
Kontrola i zapewnienie jakości wyników
Kontrola i zapewnienie jakości wyników Kontrola i zapewnienie jakości wyników QA : Quality Assurance QC : Quality Control Dobór systemu zapewnienia jakości wyników dla danego zadania fit for purpose Kontrola
SPRAWOZDANIE Z XXV BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH HAŁASU W ŚRODOWISKU październik 2009
ZAKŁAD ENVIRONMENTAL ACOUSTIC DIVISION SPRAWOZDANIE Z XXV BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH HAŁASU W ŚRODOWISKU 15-16 październik 2009 1. ZAKRES BADAŃ Międzylaboratoryjne badania porównawcze składały
PROGRAM PORÓWNAŃ MIĘDZYLABORATORYJNYCH
GDDKiA Oddział w Olsztynie 10-083 Olsztyn, al. Warszawska 89 Wydział Technologii - Laboratorium Drogowe 11-041 Olsztyn, ul. Sokola 4b tel.: (89) 522 09 30, fax: (89) 521 89 44 e-mail: sekretariat_ols_ld@gddkia.gov.pl
Koordynacja i uczestnictwo w porównaniach międzylaboratoryjnych, w zakresie smarów plastycznych i asfaltów
NAFTA-GAZ lipiec 2011 ROK LXVII Elżbieta Trzaska, Iwona Rycaj Instytut Nafty i Gazu, Kraków Koordynacja i uczestnictwo w porównaniach międzylaboratoryjnych, w zakresie smarów plastycznych i asfaltów Wprowadzenie
Badania biegłości Sekcja PETROL GAZ nr 10 /2014 Ropa naftowa
PROGRAM BADAŃ BIEGŁOŚCI ORGANIZOWANY PRZEZ SEKCJĘ PETROL-GAZ Klubu POLLAB zgodnie założeniami Procedury KPLB nr 1 wyd. 6 z dnia 06.12.2013r. oraz w oparciu o wytyczne zawarte w normie PN-EN ISO/IEC 17043:2011
RÓWNOWAŻNOŚĆ METOD BADAWCZYCH
RÓWNOWAŻNOŚĆ METOD BADAWCZYCH Piotr Konieczka Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny Politechnika Gdańska Równoważność metod??? 2 Zgodność wyników analitycznych otrzymanych z wykorzystaniem porównywanych
Opracowanie wyników porównania międzylaboratoryjnego w zakresie emisji zanieczyszczeń gazowo-pyłowych SUWAŁKI 2008
Opracowanie wyników porównania międzyoratoryjnego w zakresie emisji zanieczyszczeń gazowo-pyłowych SUWAŁKI 2008 Wstęp W dniach 16.06.2008 17.06.2008 roku przeprowadzone zostało porównanie międzyoratoryjne
MIĘDZYLABORATORYJNE BADANIA BIEGŁOŚCI W
RAPORT MIĘDZYLABORATORYJNE BADANIA BIEGŁOŚCI LABORATORIÓW BADAJĄCYCH MIĘSO NA OBECNOŚĆ WŁOŚNI METODĄ WYTRAWIANIA WSPOMAGANEGO MIESZADŁEM BADANIA DODATKOWE Marzec 2010 1 Spis treści Zawartość I. Informacje
Doświadczenia Jednostki ds. Porównań Międzylaboratoryjnych Instytutu Łączności PIB w prowadzeniu badań biegłości/porównań międzylaboratoryjnych
Doświadczenia Jednostki ds. Porównań Międzylaboratoryjnych Instytutu Łączności PIB w prowadzeniu badań biegłości/porównań międzylaboratoryjnych Anna Warzec Dariusz Nerkowski Plan wystąpienia Definicje
SPIS TREŚCI FPS-PT/09/01 REW 05
SPIS TREŚCI I. Organizator programu... 3 II. Adresaci programu... 4 III. Obiekty badań... 4 IV. Wytwarzanie, magazynowanie i dystrybucja obiektów badań... 4 V. Model statystyczny, analiza danych i interpretacja
Porównania międzylaboratoryjne jako element doskonalenia jakości na przykładzie badań odporności na rozdzieranie wyrobów tekstylnych
T. Nowak Porównania międzylaboratoryjne jako element doskonalenia jakości na przykładzie badań odporności na rozdzieranie wyrobów tekstylnych Instytut Technologii Bezpieczeństwa MORATEX 1. Wprowadzenie
METODY BADAWCZE W OBSZARACH REGULOWANYCH PRAWNIE. DOCTUS Szkolenia i Doradztwo dr inż. Agnieszka Wiśniewska
METODY BADAWCZE W OBSZARACH REGULOWANYCH PRAWNIE DOCTUS Szkolenia i Doradztwo dr inż. Agnieszka Wiśniewska NORMA PN-EN ISO/IEC 17025:2005 5 WYMAGANIA TECHNICZNE 5.4 METODY BADAŃ I WZORCOWAŃ ORAZ ICH WALIDACJA
PROGRAM BADANIA BIEGŁOŚCI
ul. Zamkowa 1 41-803 Zabrze tel. centrala 3 71 00 41 tel. sekretariat: 3 71 51 5, 3 74 50 07 fa 3 71 08 09 office@ichpw.zabrze.pl www.ichpw.zabrze.pl Konto: Bank Pekao SA Zabrze 16 140 47 1111 0000 4846
PROGRAM PORÓWNAŃ MIĘDZYLABORATORYJNYCH
Centrum Badań Jakości spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Lubinie WYDANIE: 1 Strona 1/12 PROGRAM PORÓWNAŃ MIĘDZYLABORATORYJNYCH Emisja metale RUNDA EM/1/2019 Wydanie: 1 Emisja - metale 2/12 SPIS
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXIII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU Warszawa 27 28 września 2012r.
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXIII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU Warszawa 27 28 września 2012r. 1. CEL I ZAKRES BADAŃ Organizatorem badań biegłości i badań porównawczych
UTRZYMANIE WDROŻONEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA W LABORATORIUM WZORCUJĄCYM ITB W ROKU 2011
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY 2(162)2012 Bogumiła Zwierchanowska* UTRZYMANIE WDROŻONEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA W LABORATORIUM WZORCUJĄCYM ITB W ROKU
PRZYKŁAD AUTOMATYZACJI STATYSTYCZNEJ OBRÓBKI WYNIKÓW
PRZYKŁAD AUTOMATYZACJI STATYSTYCZNEJ OBRÓBKI WYNIKÓW Grzegorz Migut, StatSoft Polska Sp. z o.o. Teresa Topolnicka, Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla Wstęp Zasady przeprowadzania eksperymentów zmierzających
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXIV BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU Zaborek 8-12 październik 2012r.
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXIV BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU Zaborek 8-12 październik 2012r. 1. CEL I ZAKRES BADAŃ Organizatorem badań biegłości i badań porównawczych
Analiza i monitoring środowiska
Analiza i monitoring środowiska CHC 017003L (opracował W. Zierkiewicz) Ćwiczenie 1: Analiza statystyczna wyników pomiarów. 1. WSTĘP Otrzymany w wyniku przeprowadzonej analizy ilościowej wynik pomiaru zawartości
Zakłady Pomiarowo-Badawcze Energetyki ENERGOPOMIAR Spółka z o.o.
Zakłady PomiarowoBadawcze Energetyki ENERGOPOMIAR Spółka z o.o. CENTRALNE LABORATORIUM RAPORT Z BADAŃ NR 2085/2014 Nr ewidencyjne 5980 Ilość próbek: 1 Data dostarczenia: 09.06.2014 Nr zamówienia: Nr zlecenia:
PARAMETRY FIZYKOCHEMICZNE BADANYCH PALIW Z ODPADÓW
VII Konferencja Paliwa z odpadów Chorzów, 14-16 marca 2017 PARAMETRY FIZYKOCHEMICZNE BADANYCH PALIW Z ODPADÓW dr Łukasz Smędowski mgr Agnieszka Skawińska Badania właściwości paliw Zgodnie z obowiązującym
Badania biegłości Paliwo do turbinowych silników lotniczych POLLAB - PETROL - GAZ.../2017
PROGRAM BADAŃ BIEGŁOŚCI ORGANIZOWANY PRZEZ SEKCJĘ PETROL-GAZ Klubu POLLAB zgodnie założeniami Procedury KPLB nr 1 wyd. 6 z dnia 6.12.2013r. oraz w oparciu o wytyczne zawarte w normie PN-EN ISO/IEC 17043:2011
Sterowanie jakością badań i analiza statystyczna w laboratorium
Sterowanie jakością badań i analiza statystyczna w laboratorium CS-17 SJ CS-17 SJ to program wspomagający sterowanie jakością badań i walidację metod badawczych. Może działać niezależnie od innych składników
DOŚWIADCZENIA INSTYTUTU CHEMICZNEJ PRZERÓBKI WĘGLA W ZABRZU W AUTOMATYCZNEJ WALIDACJI METOD ANALITYCZNYCH I PROWADZENIU BADAŃ BIEGŁOŚCI
DOŚWIADCZENIA INSTYTUTU CHEMICZNEJ PRZERÓBKI WĘGLA W ZABRZU W AUTOMATYCZNEJ WALIDACJI METOD ANALITYCZNYCH I PROWADZENIU BADAŃ BIEGŁOŚCI Teresa Topolnicka, Agnieszka Plis, Mariusz Mastalerz, Centrum Badań
Wydanie 3 Warszawa, 20.06.2007 r.
. POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI POLITYKA POLSKIEGO CENTRUM AKREDYTACJI DOTYCZĄCA ZAPEWNIENIA SPÓJNOŚCI POMIAROWEJ Wydanie 3 Warszawa, 20.06.2007 r. 1. Wstęp Niniejsza Polityka jest zgodna z dokumentem ILAC-P10:2002
STEROWANIE JAKOŚCIĄ W LABORATORIUM WZORCUJĄCYM INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ
Bogumiła Zwierchanowska* STEROWANIE JAKOŚCIĄ W LABORATORIUM WZORCUJĄCYM INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ W artykule opisane zostały działania Laboratorium Wzorcującego ITB, akredytowanego przez Polskie Centrum
Akredytacja metod badawczych jako podstawa potwierdzenia kompetencji wykonywania badań w laboratoriach
Anna Krawczuk WROCŁAWSKIE CENTRUM BADAŃ EIT+ Akredytacja metod badawczych jako podstawa potwierdzenia kompetencji wykonywania badań w laboratoriach WROCŁAWSKIE CENTRUM BADAŃ EIT+ AKREDYTACJA DEFINICJA
POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI
POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI AKREDYTACJA ORGANIZATORÓW BADAŃ BIEGŁOŚCI WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE Wydanie 4 Warszawa, 1.08.2014 r. Spis treści 1 Wprowadzenie...3 2 Ogólne zasady udzielania i utrzymywania akredytacji
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXVII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU Warszawa września 2013r.
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXVII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU Warszawa 26-27 września 2013r. 1. CEL I ZAKRES BADAŃ Organizatorem badań biegłości i badań porównawczych
BADANIA BIEGŁOŚCI OZNACZENIA SKŁADU MORFOLOGICZNEGO W ODPADACH KOMUNALNYCH. 13.02.2014 Warszawa Przygotował: Daria Garzeł
BADANIA BIEGŁOŚCI OZNACZENIA SKŁADU MORFOLOGICZNEGO W ODPADACH KOMUNALNYCH 13.02.2014 Warszawa Przygotował: Daria Garzeł PROGRAM 1. Metodyka pobierania próbek odpadów komunalnych 2. Oznaczanie składu morfologicznego
PROGRAM BADANIA BIEGŁOŚCI
ul. Zamkowa 1 41-803 Zabrze tel. centrala 32 271 00 41 tel. sekretariat: 32 271 51 52, 32 274 50 07 fax 32 271 08 09 office@ichpw.pl www.ichpw.pl Konto: Bank Pekao SA Zabrze 16 1240 4227 1111 0000 4846
Niniejszy dokument stanowi własność Firmy Doradczej ISOTOP s.c. i przeznaczony jest do użytku służbowego
Strona 1 z 8 Data Stanowisko Imię i nazwisko Podpis Autor dokumentu 19.01.2018 KT Sławomir Piliszek Sprawdził 19.01.2018 KJ Agata Wilczyńska- Piliszek Zatwierdził do stosowania 19.01.2018 KT Sławomir Piliszek
2. Koordynator Funkcję Koordynatora pełni Kierownik Techniczny: dr Sławomir Piliszek.
Strona 1 z 9 Data Stanowisko Imię i nazwisko Podpis Autor dokumentu 20.12.2016 KT Sławomir Piliszek Sprawdził 20.12.2016 KJ Agata Wilczyńska- Piliszek Zatwierdził do stosowania 20.12.2016 KT Sławomir Piliszek
JAK WYZNACZA SIĘ PARAMETRY WALIDACYJNE
1 JAK WYZNACZA SIĘ PARAMETRY WALIDACYJNE Precyzja Dr hab. inż. Piotr KONIECZKA Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny Politechnika Gdańska ul. G. Narutowicza 11/1 80-95 GDAŃSK e-mail: kaczor@chem.pg.gda.pl
I. ZAKRES OFEROWANYCH OZNACZEŃ... 3 II. HARMONOGRAM... 4 III. POSTĘPOWANIE Z OBIEKTEM BADAŃ A. Odpad o kodzie , runda I/Od/16...
SPIS TREŚCI I. ZAKRES OFEROWANYCH OZNACZEŃ... 3 II. HARMONOGRAM... 4 III. POSTĘPOWANIE Z OBIEKTEM BADAŃ... 5 A. Odpad o kodzie 10 01 02, runda I/Od/16... 5 B. Odpad o kodzie 10 01 01, runda II/Od/16...
OCENA PARAMETRÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ DOSTARCZANEJ ODBIORCOM WIEJSKIM NA PODSTAWIE WYNIKÓW BADAŃ
OCENA PARAMETRÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ DOSTARCZANEJ ODBIORCOM WIEJSKIM NA PODSTAWIE WYNIKÓW BADAŃ Jerzy Niebrzydowski, Grzegorz Hołdyński Politechnika Białostocka Streszczenie W referacie przedstawiono
ANALIZA OCENY WSKAŹNIKA SZORSTKOŚCI NAWIERZCHNI DROGOWEJ WAHADŁEM ANGIELSKIM NA DRODZE KRAJOWEJ DK-43 W OKRESIE UJEMNEJ I DODATNIEJ TEMPERATURY
Budownictwo 20 Mariusz Kosiń, Alina Pietrzak ANALIZA OCENY WSKAŹNIKA SZORSTKOŚCI NAWIERZCHNI DROGOWEJ WAHADŁEM ANGIELSKIM NA DRODZE KRAJOWEJ DK-43 W OKRESIE UJEMNEJ I DODATNIEJ TEMPERATURY Wprowadzenie
Funkcję Koordynatora pełni Kierownik Techniczny: dr Sławomir Piliszek.
Strona 1 z 9 Data Stanowisko Imię i nazwisko Podpis Autor dokumentu 20.12.2016 KT Sławomir Piliszek Sprawdził 20.12.2016 KJ Agata Wilczyńska- Piliszek Zatwierdził do stosowania 20.12.2016 KT Sławomir Piliszek
PLAN BADANIA BIEGŁOŚCI / PORÓWNANIA MIĘDZYLABORATORYJNEGO NR 18/2015
PLAN BADANIA BIEGŁOŚCI / PORÓWNANIA MIĘDZYLABORATORYJNEGO NR 18/2015 prowadzonych przez Klub POLLAB Sekcję PETROL - GAZ Uwaga: Uzupełniając poniższą tabelę należy wypełnić te obszary, które są istotne
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXVIII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU Warszawa kwietnia 2014
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXVIII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU Warszawa 10-11 kwietnia 2014 1. CEL I ZAKRES BADAŃ Organizatorem badań biegłości i badań porównawczych
SESJA: POLLAB - PETROL 1/2011 Pobieranie skroplonych gazów węglowodorowych (LPG).
PROGRAM BADAŃ BIEGŁOŚCI ORGANIZOWANY PRZEZ SEKCJĘ POLLAB-PETROL W OPARCIU O PN-EN ISO/IEC 17043:2011 Procedurę KPLB Nr 1 wyd. 4 z 19.06.2009 SESJA: POLLAB - PETROL 1/2011 Pobieranie skroplonych gazów węglowodorowych
S P R A W O Z D A N I E
S P R A W O Z D A N I E Z REALIZACJI XLI BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU Warszawa 14 15 kwietnia 2015 r. 1. CEL I ZAKRES BADAŃ Organizatorem badań biegłości i badań porównawczych
NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH POBRANYCH Z PŁYT EPS O RÓŻNEJ GRUBOŚCI
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK 1 (145) 2008 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 1 (145) 2008 Zbigniew Owczarek* NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH
ENVIROMENTAL SC-9-19 NA ROK 2019 PROGRAM BADAŃ BIEGŁOŚCI W ZAKRESIE POBIERANIA PRÓBEK. Ogólne informacje
ENVIROMENTAL SC-9-19 NA ROK 2019 PROGRAM BADAŃ BIEGŁOŚCI W ZAKRESIE POBIERANIA PRÓBEK Ogólne informacje Program badań biegłości w zakresie pobierania próbek ENVIROMENTAL SC-9-19 jest organizowany i realizowany
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXIX BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU Warszawa 9-10 października 2014r.
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXIX BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU Warszawa 9-10 października 2014r. 1. CEL I ZAKRES BADAŃ Organizatorem badań biegłości i badań porównawczych
Niniejszy dokument stanowi własność Firmy Doradczej ISOTOP s.c. i przeznaczony jest do użytku służbowego
Strona 1 z 7 Data Stanowisko Imię i nazwisko Podpis Autor dokumentu 27.02.2019 KT Sławomir Piliszek Sprawdził 27.02.2019 KJ Agata Wilczyńska- Piliszek Zatwierdził do stosowania 27.02.2019 KT Sławomir Piliszek
Niniejszy dokument stanowi własność Firmy Doradczej ISOTOP s.c. i przeznaczony jest do użytku służbowego
Strona 1 z 8 Data Stanowisko Imię i nazwisko Podpis Autor dokumentu 04.08.2017 KT Sławomir Piliszek Sprawdził 04.08.2017 KJ Agata Wilczyńska- Piliszek Zatwierdził do stosowania 04.08.2017 KT Sławomir Piliszek
WERYFIKACJA ZWARTOŚCI SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W MIESZANKACH PASZOWYCH
Inżynieria Rolnicza 1(126)/2011 WERYFIKACJA ZWARTOŚCI SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W MIESZANKACH PASZOWYCH Sławomir Walczyński Instytut Zootechniki Państwowy Instytut Badawczy, Krajowe Laboratorium Pasz Streszczenie.
Rozwiązanie n1=n2=n=8 F=(4,50) 2 /(2,11) 2 =4,55 Fkr (0,05; 7; 7)=3,79
Test F =służy do porównania precyzji dwóch niezależnych serii pomiarowych uzyskanych w trakcie analizy próbek o zawartości analitu na takim samym poziomie #obliczyć wartość odchyleń standardowych dla serii
Badania biegłości Smary plastyczne POLLAB - PETROL - GAZ 13/2018
PROGRAM BADAŃ BIEGŁOŚCI ORGANIZOWANY PRZEZ SEKCJĘ PETROL-GAZ Klubu POLLAB zgodnie założeniami Procedury KPLB nr 1 wyd. 8 z dnia 28.11.2017 r. oraz w oparciu o wytyczne zawarte w normie PN-EN ISO/IEC 17043:2011
Międzylaboratoryjne badania w Instytucie Nafty i Gazu z zakresu pomiarów natężenia oświetlenia elektrycznego
NAFTA-GAZ, ROK LXIX, Nr 7 / 13 Roman Urba Instytut Nafty i Gazu Międzylaboratoryjne badania w Instytucie Nafty i Gazu z zakresu pomiarów natężenia oświetlenia elektrycznego Międzylaboratoryjne badania
DR LEOKADIA RÓG GŁÓWNY INSTYTUT GÓRNICTWA ZAKŁAD OCENY JAKOŚCI PALIW STAŁYCH
SZKOLENIE DLA PRACOWNIKÓW MERYTORYCZNYCH JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO I STRAŻY GMINNYCH Z TERENU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO, DOTYCZĄCE METODYKI WYKRYWANIA NIELEGALNEGO SPALANIA I WSPÓŁSPALANIA ODPADÓW
RADA UNII EUROPEJSKIEJ. Bruksela, 10 czerwca 2008 r. (11.06) (OR. en) 10575/08 ENV 365
RADA UNII EUROPEJSKIEJ Bruksela, 10 czerwca 2008 r. (11.06) (OR. en) 10575/08 ENV 365 PISMO PRZEWODNIE od: Komisja Europejska data otrzymania: 9 czerwca 2008 r. do: Sekretariat Generalny Rady Dotyczy:
OCENA PORÓWNAWCZA WYNIKÓW OBLICZEŃ I BADAŃ WSPÓŁCZYNNIKA PRZENIKANIA CIEPŁA OKIEN
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK nr 1 (137) 2006 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 1 (137) 2006 Zbigniew Owczarek* Robert Geryło** OCENA PORÓWNAWCZA WYNIKÓW OBLICZEŃ I BADAŃ WSPÓŁCZYNNIKA
Świadectwa wzorcowania zawartość i interpretacja. Anna Warzec
Świadectwa wzorcowania zawartość i interpretacja Anna Warzec WSTĘP Plan wystąpienia ŚWIADECTWO WZORCOWANIA Spójność pomiarowa Wyniki wzorcowania Zgodność z wymaganiami POTWIERDZANIE ZGODNOŚCI WZORCOWANEGO
SYSTEM KONTROLI I ZAPEWNIENIA JAKOŚCI WYNIKÓW BADAŃ W LABORATORIUM. Piotr Konieczka
SYSTEM KONTROLI I ZAPEWNIENIA JAKOŚCI WYNIKÓW BADAŃ W LABORATORIUM Piotr Konieczka 1 2 Jakość spełnienie określonych i oczekiwanych wymagań (zawartych w odpowiedniej normie systemu zapewnienia jakości).
SESJA: POLLAB - PETROL 8/2011 Oleje elektroizolacyjne
PROGRAM BADAŃ BIEGŁOŚCI ORGANIZOWANY PRZEZ SEKCJĘ POLLAB-PETROL W OPARCIU O PN-EN ISO/IEC 17043:2011 Procedurę KPLB Nr 1 wyd 4 z 19.06.2009 SESJA: POLLAB - PETROL 8/2011 Oleje elektroizolacyjne 1. OKREŚLENIE
RAPORT Z POMIARÓW PORÓWNAWCZYCH STĘŻENIA RADONU Rn-222 W PRÓBKACH GAZOWYCH METODĄ DETEKTORÓW PASYWNYCH
Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk LABORATORIUM EKSPERTYZ RADIOMETRYCZNYCH Radzikowskiego 152, 31-342 KRAKÓW tel.: 12 66 28 332 mob.:517 904 204 fax: 12 66 28
ZAKŁAD AKUSTYKI ŚRODOWISKA ENVIRONMENTAL ACOUSTICS DIVISION
ZAKŁAD AKUSTYKI ŚRODOWISKA ENVIRONMENTAL ACOUSTICS DIVISION Akredytacja PCA w zakresie pomiarów hałasu: (szczegóły zakresu: www.ios.edu.pl) SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XLIII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH
Badania biegłości z zakresu określania tempa metabolizmu i wydatku energetycznego metodą z wykorzystaniem obserwacji (obliczeniową)
Strona: 1 z 9 Dokument opracował Dokument zatwierdził Data Imię i nazwisko Podpis 27.01.2017 Andrzej Uzarczyk 27.01.2017 Andrzej Uzarczyk 1. Organizator badań biegłości Organizatorem badań biegłości jest
Akredytacja laboratoriów wg PN-EN ISO/IEC 17025:2005
Akredytacja laboratoriów wg PN-EN ISO/IEC 17025:2005 Marek Misztal ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Biuro Systemów Zarządzania i Ocen Nowe Brzesko, 26 września 2006 r. Czy systemy zarządzania są nadal dobrowolne?
Wnioskowanie statystyczne Weryfikacja hipotez. Statystyka
Wnioskowanie statystyczne Weryfikacja hipotez Statystyka Co nazywamy hipotezą Każde stwierdzenie o parametrach rozkładu lub rozkładzie zmiennej losowej w populacji nazywać będziemy hipotezą statystyczną
Prawdopodobieństwo i rozkład normalny cd.
# # Prawdopodobieństwo i rozkład normalny cd. Michał Daszykowski, Ivana Stanimirova Instytut Chemii Uniwersytet Śląski w Katowicach Ul. Szkolna 9 40-006 Katowice E-mail: www: mdaszyk@us.edu.pl istanimi@us.edu.pl
Walidacja metod wykrywania, identyfikacji i ilościowego oznaczania GMO. Magdalena Żurawska-Zajfert Laboratorium Kontroli GMO IHAR-PIB
Walidacja metod wykrywania, identyfikacji i ilościowego oznaczania GMO Magdalena Żurawska-Zajfert Laboratorium Kontroli GMO IHAR-PIB Walidacja Walidacja jest potwierdzeniem przez zbadanie i przedstawienie
Oznaczanie polaryzacji w produktach cukrowniczych metodą w bliskiej podczerwieni (NIR)
Oznaczanie polaryzacji w produktach cukrowniczych metodą w bliskiej podczerwieni (NIR) 1 Dr inż. Krystyna Lisik Mgr inż. Paulina Bąk WSTĘP 1. Polarymetryczne oznaczanie sacharozy 2. Klasyczne odczynniki
DOSKONALENIE SYSTEMU ZARZĄDZANIA W LABORATORIUM WZORCUJĄCYM INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ
ARTYKUŁY REPORTS Bogumiła Zwierchanowska* DOSKONALENIE SYSTEMU ZARZĄDZANIA W LABORATORIUM WZORCUJĄCYM INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ W artykule opisana została działalność Laboratorium Wzorcującego ITB
Testowanie hipotez statystycznych. Wnioskowanie statystyczne
Testowanie hipotez statystycznych Wnioskowanie statystyczne Hipoteza statystyczna to dowolne przypuszczenie co do rozkładu populacji generalnej (jego postaci funkcyjnej lub wartości parametrów). Hipotezy
Opracowanie wyników uzyskanych w międzylaboratoryjnych badaniach porównawczych zawierające oszacowanie niepewności pomiaru
Centralne Laboratorium Badawcze (CLB) Opracowanie wyników uzyskanych w międzylaboratoryjnych badaniach porównawczych zawierające oszacowanie niepewności pomiaru Praca nr 09300038 Warszawa, grudzien 2008
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1049
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1049 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 2 lipca 2018 r. Nazwa i adres: ENERGA ELEKTROWNIE
Tabela 1. Zakres badań fizykochemicznych odpadu o kodzie w 2015 roku
1. ZAKRES OFEROWANYCH OZNACZEŃ Program badań biegłości obejmuje badania próbki odpadu o kodzie 19 08 05, zgodnym z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów
Studia Doktoranckie na Wydziale Towaroznawstwa UEP Sylabus przedmiotu
Studia Doktoranckie na Wydziale Towaroznawstwa UEP Sylabus przedmiotu Nazwa przedmiotu: Nadzór nad rynkiem w UE, system akredytacji Blok zajęciowy fakultatywny Forma zajęć wykład Wymiar godzinowy 10 h
PROGRAM BADANIA BIEGŁOŚCI
ul. Zamkowa 1 41-803 Zabrze tel. centrala 32 271 00 41 tel. sekretariat: 32 271 51 52, 32 274 50 07 fax 32 271 08 09 office@ichpw.pl www.ichpw.pl Konto: Bank Pekao SA Zabrze 16 1240 4227 1111 0000 4846
Niniejszy dokument stanowi własność Firmy Doradczej ISOTOP s.c. i przeznaczony jest do użytku służbowego
Strona 1 z 9 Data Stanowisko Imię i nazwisko Podpis Autor dokumentu 10.01.2018 KT Sławomir Piliszek Sprawdził 10.01.2018 KJ Agata Wilczyńska- Piliszek Zatwierdził do stosowania 10.01.2018 KT Sławomir Piliszek
UTRZYMANIE WDROŻONEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA W LABORATORIUM WZORCUJĄCYM (LPO)
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK nr 2 (154) 2010 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 2 (154) 2010 Bogumiła Zwierchanowska* UTRZYMANIE WDROŻONEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA W LABORATORIUM
Badania Biegłości z zakresu pobierania i analizy próbek wody basenowej PM-WB
Strona 1 z 10 Data Stanowisko Imię i nazwisko Podpis Autor dokumentu 20.12.2016 KT Sławomir Piliszek Sprawdził 20.12.2016 KJ Agata Wilczyńska- Piliszek Zatwierdził do stosowania 20.12.2016 KT Sławomir
I N D U S T R Y PROGRAM BADAŃ BIEGŁOŚCI
I N D U S T R Y PROGRAM BADAŃ BIEGŁOŚCI Edycja nr 2 z dnia 1 grudnia 2014 r. Opracował: Zatwierdził: Imię i Nazwisko Kamila Krzepkowska Krzysztof Wołowiec Data 1 grudnia 2014 r. 1 grudnia 2014 r. Podpis
Krzywa kalibracyjna krok po kroku (z prezentacją wideo)
Krzysztof Nyrek Krzywa kalibracyjna krok po kroku Krzysztof Nyrek* Większość laboratoriów wykorzystuje krzywą kalibracyjną do codziennych pomiarów. Jest więc rzeczą naturalną, że przy tej okazji pojawia
2. Koordynator Funkcję Koordynatora pełni Kierownik Techniczny: dr Sławomir Piliszek.
Strona 1 z 9 Autor dokumentu Data Stanowisko Imię i nazwisko 20.12.2016 KT Sławomir Piliszek Sprawdził 20.12.2016 KJ Zatwierdził do stosowania Agata Wilczyńska- Piliszek 20.12.2016 KT Sławomir Piliszek
RAPORT Z POMIARÓW PORÓWNAWCZYCH STĘŻENIA RADONU Rn-222 W WODZIE
Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk LABORATORIUM EKSPERTYZ RADIOMETRYCZNYCH Radzikowskiego 152, 31-342 KRAKÓW tel.: 12 66 28 332 mob.:517 904 204 fax: 12 66 28
PLAN BADANIA BIEGŁOŚCI / PORÓWNANIA MIĘDZYLABORATORYJNEGO NR 5/2018
PLAN BADANIA BIEGŁOŚCI / PORÓWNANIA MIĘDZYLABORATORYJNEGO NR 5/2018 prowadzonych przez Klub POLLAB - Sekcję Ochrony Środowiska Uwaga: Uzupełniając poniższą tabelę należy wypełnić te obszary, które są istotne
Wiarygodna ocena zanieczyszczeń środowiska w akredytowanym laboratorium. zgodnie z systemem QSHE. (Quality, Safety, Health, Environment)
Wiarygodna ocena zanieczyszczeń środowiska w akredytowanym laboratorium zgodnie z systemem QSHE (Quality, Safety, Health, Environment QSHE System QSHE (Quality, Safety, Health, Environment to zintegrowane
2. Koordynator Funkcję Koordynatora pełni Kierownik Techniczny: dr Sławomir Piliszek.
Strona 1 z 9 Data Stanowisko Imię i nazwisko Podpis Autor dokumentu 03.08.2015 KT Sławomir Piliszek Sprawdził 03.08.2015 KJ Agata Wilczyńska- Piliszek Zatwierdził do stosowania 03.08.2015 KT Sławomir Piliszek
NIEPEWNOŚĆ POMIARÓW POZIOMU MOCY AKUSTYCZNEJ WEDŁUG ZNOWELIZOWANEJ SERII NORM PN-EN ISO 3740
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY 2 (162) 2012 ARTYKUŁY - REPORTS Anna Iżewska* NIEPEWNOŚĆ POMIARÓW POZIOMU MOCY AKUSTYCZNEJ WEDŁUG ZNOWELIZOWANEJ
Polityka ILAC dotycząca uczestnictwa w badaniach biegłości. ILAC Policy for Participation in Proficiency Testing Activities
Polityka ILAC dotycząca uczestnictwa w badaniach biegłości ILAC Policy for Participation in Proficiency Testing Activities ILAC-P9:11/2010 Prawa autorskie ILAC 2010 ILAC zachęca do autoryzowanego reprodukowania
Badania Biegłości z zakresu analizy próbek ścieków PM-BS
Strona 1 z 8 Data Stanowisko Imię i nazwisko Podpis Autor dokumentu 06.02.2017 KT Sławomir Piliszek Sprawdził 06.02.2017 KJ Agata Wilczyńska- Piliszek Zatwierdził do stosowania 06.02.2017 KT Sławomir Piliszek
POLSKA IZBA EKOLOGII. Propozycja wymagań jakościowych dla węgla jako paliwa dla sektora komunalno-bytowego
POLSKA IZBA EKOLOGII 40-009 Katowice, ul. Warszawska 3 tel/fax (48 32) 253 51 55; 253 72 81; 0501 052 979 www.pie.pl e-mail : pie@pie.pl BOŚ S.A. O/Katowice 53 1540 1128 2001 7045 2043 0001 Katowice, 15.01.2013r.