SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXVII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU Warszawa września 2013r.

Transkrypt

1 SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXVII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU Warszawa września 2013r. 1. CEL I ZAKRES BADAŃ Organizatorem badań biegłości i badań porównawczych (PT/ILC) hałasu w środowisku przeprowadzonych w dniach września 2013r. był Instytut Ochrony Środowiska- Państwowy Instytut Badawczy. Badania odbyły się na terenie Zakładu Akustyki Środowiska IOŚ-PIB przy ulicy Kolektorskiej 4 w Warszawie. Przeprowadzono je w celu oceny zdolności laboratoriów do prowadzenia pomiarów hałasu w środowisku. Ocenie zostało poddanych 21 uczestników z 14 laboratoriów badawczych specjalizujących się w badaniach hałasu. Badania poprowadzono zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17043:2011 Ocena zgodności -Ogólne wymagania dotyczące badania biegłości. 2. WYBRANE DOKUMENTY BEZPOŚREDNIO ZWIĄZANE Z XXXVII BADANIAMI BIEGŁOŚCI I BADANIAMI PORÓWNAWCZYMI (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU: Normy: PN-EN ISO/IEC 17043:2011 Ocena zgodności - Ogólne wymagania dotyczące badania biegłości, PCA DAPT -01 Akredytacja organizatorów badań biegłości. ISO 13528:2005 Statistical methods for use in proficiency testing by interlaboratory comparisons, Rozporządzenia: ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U. Nr 206 poz. 1291). ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 16 czerwca 2011r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linia tramwajową, lotniskiem lun portem (Dz. U. nr 140, poz. 824). 3. ORGANIZACJA XXXVII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU Uczestnicy badań byli zobowiązani do przywiezienia własnego sprzętu pomiarowego wyposażonego w aktualne świadectwa wzorcowania. Przed rozpoczęciem zajęć uczestnicy otrzymali swój numer kodowy, którym posługiwali się dla zachowania poufności. Wykonywanie badań na danym poligonie nadzorowali obserwatorzy. Podpisywali oni także w protokole wyniki pomiarów uzyskane na danym poligonie, tak, aby zapobiec zmowie i fałszowaniu wyników przez Uczestników. Organizator monitorował parametry źródła dźwięku oraz panujące warunki atmosferyczne: prędkość i kierunek wiatru, temperaturę ciśnienie atmosferyczne oraz wilgotność. XXXVII BADANIA BIEGŁOŚCI I BADANIA PORÓWNAWCZE (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU WARSZAWA

2 Każdy z uczestników badań otrzymał skoroszyt pt. Normy i Metody, w którym zawarte były przykładowe metody analiz. W celu wykonania badań biegłości i badań porównawczych hałasu zostały przygotowane eksperymentalne poligony pomiarowe ze znaną charakterystyką źródła: dla hałasu przemysłowego, dla hałasu komunikacyjnego, dla pomiarów mocy akustycznej urządzenia. Zostały one scharakteryzowane poniżej. Informacje na temat obiektu badań należało umieścić w odpowiednich miejscach w protokole i sprawozdaniu. POLIGON 1 Program ZAŚ1: Pomiary na poligonie hałasu instalacyjnego Na poligonie 1 pomiary wykonywało 17 uczestników. Organizator badań przygotowywał poligon pomiarowy hałasu przemysłowego z: określonym 1 źródłem dźwięku, włączonym w zadanym czasie, wyznaczonymi 3 lokalizacjami punktów pomiarowych położonymi w zróżnicowanych warunkach topograficznych, określonymi warunkami tła pomiarowego, takiego, by przynajmniej w jednym punkcie była możliwość jednoznacznego określenia poziomu sygnału akustycznego z danego źródła. Organizator przygotował w warunkach poligonu badawczego zarejestrowane wcześniej sztuczne źródło dźwięku symulujące pracę instalacji na przenośnym urządzeniu. Sygnał podstawowy szum różowy generator sygnałowy RFT. Poziom sygnału 95,7 db +/- 0,3 db w odległości 1 m od źródła w pomiarowym czasie rzeczywistym Poligon symulował uciążliwy zakład przemysłowy, w którym można z góry sterować mocą i czasem pracy źródeł. Uczestnicy badań zobowiązani byli wykonać pomiary, imisji hałasu w wyznaczonych punktach pomiarowych zgodnie z Rozp. Min. Środ. z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U. Nr 206 poz. 1291). Metody i procedury badań uczestnik ustalał indywidualnie, zgodnie ze swym stanem wiedzy w tym zakresie oraz dysponowanymi umiejętnościami. Uczestnicy badań zobowiązani byli do oznaczenia równoważnego poziomu dźwięku L AeqD w wyznaczonych punktach pomiarowych wraz z oszacowaniem niepewności. Czas pracy urządzenia został podany przez organizatora badań i wynosił on s. Uzyskane wyniki zostały porównane z wynikami laboratorium odniesienia. XXXVII BADANIA BIEGŁOŚCI I BADANIA PORÓWNAWCZE (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU WARSZAWA

3 POLIGON 2 Program ZAŚ2 : Pomiary na poligonie hałasu komunikacyjnego Na poligonie 2 pomiary wykonywało 11 uczestników. Na poligonie należało przeprowadzić badania w wyznaczonym punkcie pomiarowym zgodnie z załącznikiem nr 3 Referencyjna metodyka wykonywania okresowych pomiarów poziomów hałasu wprowadzanego do środowiska w związku z eksploatacją dróg, linii kolejowych i linii tramwajowych oraz kryteria lokalizacji punktów pomiarowych rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linia tramwajową, lotniskiem lun portem (Dz. U. nr 140, poz. 824). Wielkością mierzoną był ekspozycyjny poziom dźwięku L AE [ db]. Ekspozycyjne poziomy dźwięku należało zmierzyć dla 1 klasy samochodów (pojazdy lekkie). Liczba pojazdów wynosiła 198 poj/h. Należało obliczyć równoważny poziom dźwięku L AeqD, informacje należało umieścić w odpowiednich miejscach w protokole i sprawozdaniu. Uzyskane wyniki zostały porównane z wynikami laboratorium odniesienia 3. STABILNOŚĆ I JEDNORODNOŚĆ ŹRÓDŁA Stabilność i jednorodność źródeł dźwięku była prowadzona w trakcie badań zgodnie z Programem Badań Biegłości PT-BH-01 z dn OGÓLNE ZASADY PODSUMOWANIA WYNIKÓW BADAŃ Wyniki badań - równoważne poziomy dźwięku dla pory dziennej L AeqD oraz poziom mocy akustycznej L WA -obliczone przez uczestników badań były opracowywane statystycznie. Podstawą do statystycznej oceny laboratorium był standaryzowany parametr E n, obliczany oddzielnie dla każdego przyjętego punktu pomiarowego oraz dla poligonu badania poziomu mocy akustycznej Standaryzowany parametr E n określany jest z zależności: E n u x X 2 lab u 2 ref gdzie: x - równoważne poziomy dźwięku lub poziom mocy akustycznej, obliczone przez poszczególne laboratoria, db, X wartość przypisana - równoważne poziomy dźwięku lub poziom mocy akustycznej db, obliczone przez poszczególne laboratoria, określony, jako średnia ważona z wyników uzyskanych przez wszystkich uczestników badań w danej jednorodnej grupie badawczej, db, u lab - niepewność wyniku pomiaru uczestnika (średnia), u ref - niepewność wartości przypisanej oznaczonej w laboratorium odniesienia. XXXVII BADANIA BIEGŁOŚCI I BADANIA PORÓWNAWCZE (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU WARSZAWA

4 Tabela 1 Klasyfikacja laboratoriów ze względu na parametr E n przyjęto następująco: Ocena laboratorium Zadawalająca Niezadawalająca Kryterium oceny E n 1 E n > 1 Skalę oceny interpretuje się następująco: zadowalająca - oznacza, iż dane laboratorium wykonuje pomiary prawidłowo, niezadawalająca - laboratorium musi podjąć działania naprawcze. Aby badania biegłości zostały zaliczone z wynikiem zadawalającym należy uzyskać na każdym poligonie i w każdym punkcie pomiarowym zadawalający parametr E n. 5. WYNIKI UZYSKANE PRZEZ LABORATORIUM ODNIESIENIA. Poligon nr 1 Na poligonie nr 1 jako laboratorium odniesienia przyjęto średnią logarytmiczną z wyników pomiarów wszystkich uczestników badania. Tabela 2 Numer punktu pomiarowego Równoważny, średni środowisku L Aeq [db] Niepewność równoważnego środowisku U ref [db] 1 73,8 0,1 2 60,8 0,1 3 62,1 0,1 Poligon nr 2 Na poligonie nr 2 jako laboratorium odniesienia przyjęto średnią logarytmiczną z wyników pomiarów wszystkich uczestników badania. Tabela 3 Równoważny, średni Numer punktu pomiarowego środowisku LAeq[dB] Równoważny, średni środowisku 71,4 L Aeq [db] Niepewność równoważnego środowisku 0,2 U ref [db] XXXVII BADANIA BIEGŁOŚCI I BADANIA PORÓWNAWCZE (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU WARSZAWA

5 6. PODSUMOWANIE WYNIKÓW BADAŃ Wartość parametru E n obliczona została na podstawie pomiarów wartości poziomu równoważnego hałasu maszyny na poligonie pomiarowym, wykonywanych w trzech punktach pomiarowych oraz pomiarów hałasu komunikacyjnego. Tabela 4 - Wyniki poligon nr 1 Kod laboratorium Równoważny, średni poziom hałasu w środowisku L Aeq [db] Niepewność równoważnego poziomu hałasu w środowisku [db] Punkt 1 Punkt 2 Punkt 3 Punkt 1 Punkt 2 Punkt 3 A1/XXXVII/ ,9 60,4 62,3 0,6 0,7 0,7 A2/XXXVII/ ,5 60,7 62,0 1,3 1,3 1,3 A3/XXXVII/ ,9 60,8 62,1 1,0 1,0 1,0 A4/XXXVII/ ,9 61,0 62,1 1,0 1,0 1,0 A5/XXXVII/ ,9 60,9 62,2 1,1 1,2 1,1 A6/XXXVII/ ,9 61,0 62,1 1,2 1,2 1,2 A7/XXXVII/ ,2 60,2 62,1 1,2 1,2 1,2 A8/XXXVII/ ,1 60,7 62,1 1,2 1,3 1,1 A9/XXXVII/ ,0 61,0 62,6 1,2 1,2 1,2 A10/XXXVII/ ,0 61,0 62,4 1,2 1,3 1,2 A11/XXXVII/ ,6 60,7 62,2 1,1 1,2 1,2 A12/XXXVII/ ,3 61,0 61,2 1,0 1,2 1,1 A13/XXXVII/ ,5 61,3 61,2 1,2 1,0 1,1 A15/XXXVII/ ,0 61,0 62,2 1,6 1,6 1,6 A16/XXXVII/ ,5 61,3 62,3 1,4 1,3 1,2 A17/XXXVII/ ,5 60,7 62,2 1,4 1,2 1,2 A18/XXXVII/ ,2 60,7 62,7 1,1 1,3 1,1 A20/XXXVII/ ,4 60,4 62,0 1,5 1,3 1,3 A21/XXXVII/ ,5 60,6 62,0 1,3 1,3 1,3 Tabela 5 - Wyniki poligon nr 2 Kod laboratorium Równoważny, średni środowisku L Aeq [db] Niepewność równoważnego poziomu hałasu w środowisku [db] A1/XXXVII/ ,0 0,7 A2/XXXVII/ ,4 1,5 A7/XXXVII/ ,5 1,2 A8/XXXVII/ ,7 1,3 A9/XXXVII/ ,9 1,3 A10/XXXVII/ ,9 1,3 A11/XXXVII/ ,8 1,5 A14/XXXVII/ ,0 1,5 A16/XXXVII/ ,0 1,6 A17/XXXVII/ ,8 1,5 A20/XXXVII/ ,0 1,4 A21/XXXVII/ ,3 1,5 XXXVII BADANIA BIEGŁOŚCI I BADANIA PORÓWNAWCZE (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU WARSZAWA

6 LISTA WYNIKÓW OCENY BIEGŁOŚCI LABORATORIÓW XXXVII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU Wartość parametru E n obliczona została na podstawie pomiarów wartości poziomu równoważnego hałasu maszyny na poligonie pomiarowym, wykonywanych w trzech punktach pomiarowych, pomiarów hałasu komunikacyjnego oraz badanie mocy akustycznej maszyny. Tabela 6 Wyniki parametru E n poligon hałasu instalacyjnego Kod laboratorium P1- En ocena P2- En ocena P3- En ocena A1/XXXVII/2013 0,2 Zadawalająca 0,6 Zadawalająca 0,2 Zadawalająca A2/XXXVII/2013 0,2 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca A3/XXXVII/2013 0,1 Zadawalająca 0,0 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca A4/XXXVII/2013 0,1 Zadawalająca 0,2 Zadawalająca 0,0 Zadawalająca A5/XXXVII/2013 0,1 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca A6/XXXVII/2013 0,1 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca 0,0 Zadawalająca A7/XXXVII/2013 0,3 Zadawalająca 0,6 Zadawalająca 0,0 Zadawalająca A8/XXXVII/2013 0,3 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca 0,0 Zadawalająca A9/XXXVII/2013 0,2 Zadawalająca 0,2 Zadawalająca 0,4 Zadawalająca A10/XXXVII/2013 0,1 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca 0,2 Zadawalająca A11/XXXVII/2013 0,1 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca A12/XXXVII/2013 0,5 Zadawalająca 0,2 Zadawalająca 0,8 Zadawalająca A13/XXXVII/2013 0,3 Zadawalająca 0,5 Zadawalająca 0,8 Zadawalająca A15/XXXVII/2013 0,1 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca A16/XXXVII/2013 0,2 Zadawalająca 0,4 Zadawalająca 0,2 Zadawalająca A17/XXXVII/2013 0,2 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca A18/XXXVII/2013 0,3 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca 0,5 Zadawalająca A20/XXXVII/2013 0,3 Zadawalająca 0,3 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca A21/XXXVII/2013 0,2 Zadawalająca 0,2 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca Tabela 7 Wyniki parametru E n poligon hałasu komunikacyjnego Kod laboratorium En ocena A1/XXXVII/2013 0,6 Zadawalająca A2/XXXVII/2013 0,0 Zadawalająca A7/XXXVII/2013 0,9 Zadawalająca A8/XXXVII/2013 1,0 Zadawalająca A9/XXXVII/2013 0,4 Zadawalająca A10/XXXVII/2013 0,4 Zadawalająca A11/XXXVII/2013 0,3 Zadawalająca A14/XXXVII/2013 0,3 Zadawalająca A16/XXXVII/2013 0,3 Zadawalająca A17/XXXVII/2013 0,4 Zadawalająca XXXVII BADANIA BIEGŁOŚCI I BADANIA PORÓWNAWCZE (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU WARSZAWA

7 A20/XXXVII/2013 0,3 Zadawalająca A21/XXXVII/2013 0,0 Zadawalająca Tabela 8 Analizy statystyczne wyników badań interkalibracyjnych Lp. Zakres oceny liczba (osób) laboratoriów pomiarowych/ liczba ocen 1 Udział w ćwiczeniach wzięło razem 21 2 Nie sklasyfikowano z uwagi na błędy merytoryczne - 3 Klasyfikacją objęto ekipy pomiarowe 21 4 Wynik niezadawalający (ze względu na E) uzyskały - 5 Wynik zadawalający(ze względu na E) 21 Na tym sprawozdanie zakończono. Zakład Akustyki Środowiska XXXVII BADANIA BIEGŁOŚCI I BADANIA PORÓWNAWCZE (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU WARSZAWA